Category: SỨC KHOẺ

Nhung Nguyen

BS Hồ Ngọc Minh

Tình trạng mất trí nhớ (dementia) thường xảy ra cho người già, nhưng không phải mọi người khi già đều mất trí nhớ. Ngoài ra cần phân biêt sự mất trí nhớ và bệnh Alzheimer không phải là một thứ bệnh. Trên toàn thế giới hiện nay có khoảng 35.6 triệu người bị mất trí nhớ.

Hiện tượng mất trí nhớ thật ra không phải là một chứng bệnh, nhưng phải hiểu là một hội chứng bao gồm các vấn đề khó khăn trong việc… nhớ và suy nghĩ. Có nhiều nguyên do hay bệnh trạng đưa đến tình trạng mất trí nhớ, mà bệnh Alzheimer chỉ là một trong những nguyên nhân ấy. Sự mất trí nhớ có thể xảy ra cho mọi lứa tuổi nhưng thường xảy ra cho người già nhiều hơn, gây khó khăn cho chính đương sự và người thân khi phải săn sóc họ.

Hội chứng mất trí nhớ cũng khác với sự lãng trí, nhưng lại bắt đầu từ những dấu hiệu của sự lãng trí. Lâu lâu bị lãng trí như bỏ quên đồ vật trong nhà không tìm được là chuyện thường, nhưng nếu những triệu chứng đó tiến dần đến việc không còn nhận biết thời gian thí dụ như năm 1975 và năm 2015, hay không phân biệt được không gian như đang ở Việt Nam hay đang ở Mỹ, hoặc không còn nhớ được những đồ vật, người quen… Khi tình trạng nặng thêm, đương sự thường hỏi đi hỏi lại, kể đi kể lại những chuyện đã hỏi, hoặc tốn nhiều thì giờ để trả lời một câu hỏi thông thường. Họ cũng có vấn đề với việc chăm sóc vệ sinh cá nhân. Tâm tính của người bị mất trí nhớ cũng thay đổi, có khi bị trầm cảm, cô đơn hoặc có khi trở nên bướng bĩnh, hung dữ.

Chúng ta sẽ đi sâu hơn về nguyên do, và cách chữa trị trong bài viết tới khi nói về các bệnh có thể gây ra hiện tượng mất trí nhớ như bệnh Alzheimer, bệnh run Parkinson, bệnh huỷ hoại thần kinh Huntington … Trong bài này sẽ nói về cách giảm bớt chứng mất trí nhớ khi lớn tuổi.

Trước hết, bạn phải có một chế độ ăn uống cân bằng, điều độ, nhiều rau trái, tập thể dục đều đặn, như đi bộ 3 tới 5 giờ mỗi tuần, và ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày. Ngủ đêm không đủ thì tranh thủ ngủ ngày! Những người ngủ đầy đủ, và có ngủ trưa thường sống lâu và ít bị mất trí nhớ.

1. Học khiêu vũ.

Ta nói nôm na là tập… “nhảy đầm”. Nghiên cứu đăng trên tờ New England Journal of Medicine từ năm 2003 cho biết khiêu vũ vừa là một môn thể dục thể thao, vừa là một trò chơi đòi hỏi suy nghĩ, tiến thoái trong mỗi bước. Khi khiêu vũ, lượng máu không những chỉ dồn về bắp thịt mà còn đổ về phía não bộ nhiều hơn vì khiêu vũ đòi hỏi cả thể lực lẫn trí tuệ.

2. Học chơi một thứ nhạc cụ hoặc nghe nhạc.

Nhiều nghiên cứu cho thấy người chơi nhạc cụ trên 10 năm sẽ có trí nhớ tốt hơn một người không chơi nhạc. Trong trường hợp bạn không có đủ thời giờ hay năng khiếu âm nhạc, nên tập nghe và thưởng thức âm nhạc

3. Học một ngôn ngữ khác…

Một nghiên cứu đăng trên tờ Neurology năm 2013 cho biết những người nói thông thạo hai thứ tiếng, khả năng bị mất trí nhớ chậm đi 4 năm rưỡi so với người chỉ biết một thứ tiếng.

4. Học đánh cờ, hay chơi video game.

Một nhiên cứu của Pháp năm 2013 cho thấy những ai chơi cờ, hay chơi các loại game như bingo, xì lát, poker… (nhưng đừng ghiền quá, và cũng tránh “ngồi computer” hay TV nhiều nhé), khả năng bị mất trí nhớ giảm đi 15%.

5. Đọc sách.

Không cần phải đọc nhiều, nhưng khi đọc sách nên bỏ thì giờ suy nghĩ, nghiền ngẫm nội dung của sách, truyện… Đọc truyện mới lạ có lợi hơn là đọc chuyện cũ đã biết. Đừng đọc Thiên Long Bát Bộ hay Tam Quốc Chí đến lần thứ 10!

6. Chú tâm, làm một việc, cho xong đừng ôm đồm nhiều thứ vô một:

Người chú tâm làm xong một việc ít bị lãng trí hay mất trí nhớ hơn người làm hai ba việc cùng một lúc. Thí dụ khi ăn thì đừng xem TV! Ngoài ra nên biết dùng thời giờ một cách hữu hiệu. Đừng ngồi nhìn Mùa Xuân bay qua cửa sổ! Nên tìm chuyện mà làm.

7. Học đan hay may vá, hay làm vườn.

Khảo sát thống kê năm 2013 cho biết những người có những thú vui kể trên, trí óc minh mẫn hơn những người không có “thú vui” để tiêu khiển.

8. Sống :

Có mục đích, sống lạc quan, yêu đời và có giao thiệp với bạn bè người thân làm bớt tình trạng cô độc, sầu muộn.

9. Tập viết.

Viết văn, viết truyện, viết thơ cho bạn bè, viết nhật ký, viết hồi ký… làm giảm khả năng mất trí nhớ về sau.

10. Cuối cùng, tập làm… việc nhà, như rửa chén bằng tay chẳng hạn.

Những người làm lụng chân tay việc trong nhà ít bị mất trí nhớ hơn người ngồi một chỗ xem TV hay nhìn “bóng câu qua khung cửa sổ”.

Tất cả các hoạt động trên đây nên bắt đầu từ hôm nay, bất kỳ ở lứa tuổi nào. Không nên đợi tới 60, 70 mới lo ngăn ngừa mất trí nhớ! Chúng ta hãy lập ra những kế hoạch cho sức khoẻ trong tương lai.

BS. Hồ Ngọc Minh

---

 

 Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

Chúng ta đã đọc thấy trên bảng niêm yết tại bệnh viện, những dấu hiệu của bệnh đột quỵ (heart attack), nhưng có những dấu hiệu “sớm” giúp chúng ta đến gặp bác sĩ gia đình, trước khi bệnh xảy ra?
Các khảo cứu gia đã tìm ra một số dấu hiệu “sớm” của căn bệnh giết người này.
Theo bác sĩ  Jonathan Goldstein, bác sĩ chuyên khoa tim của bệnh viện St Miachael’s ở thành phố Newark, tiểu bang New Jersey thì “trái tim và các động mạch là một bắp thịt lớn. Khi bắp tji5t này bắt đầu suy sụp, thì có những dấu hiệu báo trước, đến từ các bộ phận khác trên cơ thể” Sau đây là năm dấu hiệu của bệnh tim sắp sửa đến. Cũng theo khuyến cáo của bác sĩ Goldstein thì nếu bạn thấy hai hay nhiều trong số 5 dấu hiệu sau đây xuất hiện, thì nên gặp bác sĩ gia đình là vừa.

1 Neck pain:
Bạn cảm thấy bắp thịt ở một bên cổ bị đau rút và triệu chứng này kéo dài lâu. Người ta thường không coi trọng triệu chứng này, vì nghĩ là nếu bị đột quỵ thì phải đau mạnh và kéo dài lên đến ngực, chứ không chỉ ở cổ mà thôi. Lý do là những thần kinh của cơ tim bị hư hại, chuyển dấu hiệu đau lên xuống dọc theo cột xương sống đến vai và cổ. Cái đau này trải dài chứ không chỉ quy lại một chỗ như là đau bắp thịt.

2. Sexual problems:
Khi người đàn ông không có khả năng tình dục thì là có vấn đề với trái tim.
Theo một thống kê tại Âu Châu, thì cứ 2 trong ba người đàn ông Âu Châu bị bệnh liệt dương trước đó hàng tháng hay cả năm, thì cuối cùng họ sẽ bị bệnh đột quỵ.

3. Chóng mặt, xỉu hay hơi thở ngắn
Theo một cuộc khảo cứu đã được đăng trên tạp chí y khoa Circulation: Journal of the American Heart Association, thì 40 phần trăm những phụ nữ có triệu chứng thở ngắn và nông, khó thở, đã bị bệnh đột quỵ trong những ngày sau đó. Nếu bạn cảm thấy khó thở khi lên cầu thang, cảm thấy chóng mặt, muốn xỉu, thì nên lại bác sĩ xin khám nghiệm.Nguyên do của sự khó thở là vì mạch máu đến tim bị nghẽn, khiến lượng oxygen đưa đến bộ phận này không đủ

4. Ăn không tiêu, ói mửa và bị đau ngực heartburn
Ăn không tiêu, ói mửa và đau ngực heartburn cũng là những dấu hiệu có thể bị bệnh tim.

5. Đau tai và đau hàm:
Đây cũng có thể là những dấu hiệu khởi đầu của bệnh tim mạch, khi cái đau trải dài từ hàm chạy đến tai.Đặc biệt là việc dùng thoa bóp, chườm nước đá hay ướp nước nóng, vẫn không làm hết cơn đau.

 

ĐIỀU TRỊ PHỤC HỒI SAU ĐỘT QUỴ  

Đôt Quỵ hoặc Tai Biến Động Mạch Não (Stroke) là trường hợp trong đó một nhóm tế bào não đột nhiên không còn được động mạch tiếp tế dưỡng khí và chất dinh dưỡng. Tế bào não bị tổn thương và vùng cơ thể do các tế bào này kiểm soát sẽ không hoạt động được như thường lệ.

Nguyên nhân gây ra sự gián đoạn dòng máu chảy tới não là động mạch bị tắc nghẽn vì một cục máu  hoặc mạch máu bị đứt đoạn.

Tùy theo vùng nào của não bị tổn thương, tổn thưong nhiều hay ít và sự cấp cứu mang máu tới não mau hay chậm mà hậu quả sẽ nặng hay nhẹ, vĩnh viễn hay tạm thời. Thường thường, phần cơ thể đối diện với vùng não bị tổn thương sẽ chịu các hậu quả này.

Hội Stroke tại Hoa Kỳ cho hay, hiện nay tại đất nứoc này có trên 4 triệu người đang sống với nhiều khó khăn về sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày sau khi bị Đột Quỵ. Ấy là chưa kể nếp sống của cả nhiều triệu người khác cũng gián tiếp bị ảnh hưởng. Đó là các vị phối ngẫu, con cái đang dành nhiều thời gian, sức lực để sống với và chăm sóc người thân thoát khỏi lưỡi hái tử thần vì tai biến.

Hậu quả của đột quỵ

Hậu quả của Đột quỵ gồm có liệt,yếu, mất cảm giác nửa người. mất thăng bằng cơ thể đi đứng không vững; không diễn tả được ý nghĩ, lời nói, không hiểu chữ viết và lời nói người khác; ăn nuốt khó khăn; giảm thị lực, không nhìn được phía nửa người bị liệt; không kiểm soát được đại tiểu tiện; trí nhớ và sự suy nghĩ giảm, không tự chăm sóc được.

Theo thống kê, hậu quả đột quỵ như sau:

   – 10% bệnh nhân thoát hiểm bình phục hoàn toàn        

– 25% phục hồi với tổn thương tối thiểu

         – 40% chịu đựng tổn thương từ trung bình tới trầm trọng, cần sự chăm sóc đặc biệt

         – 10% cần được chăm sóc tại dưỡng lão viện hoặc các cơ sở chăm sóc lâu dài khác

         – 15 tử vong một thời gian ngắn sau tại biến. 

 Điều trị phục hồi

Điều trị Phục Hồi Sau Tai Biến (RehabilitationTherapy After Stroke) có mục đích giúp não bộ tự tái tổ chức cấu trúc bị tổn thương, từ đó giúp bệnh nhân tìm lại toàn phần hoặc một phần các chức năng đã bị stroke lấy đi, đồng thời cũng để tránh sự tái phát của stroke. Điều trị này cần đựoc thực hiện ngay sau khi bệnh nhân thoát khỏi lưỡi hái của tử thần, từ khi còn ở bệnh viện , 24- 48 giờ sau khi stroke đã ổn định và tiếp tục tại gia một thời gian lâu dài.

 Phục hồi sẽ giúp bệnh nhân sồng tương đối độc lập hơn, tự chăm sóc và hòa mình với gia đình,xã hội. Bác sĩ chuyên khoa sẽ phối hợp với các nhà chuyên môn y khoa học khác để lập một team trị liệu cho bệnh nhân, thường thì gồm có:

 – Một nhà chuyên môn về Vật lý Trị liệu (Physical Therapist) hướng dẫn bệnh nhân cách tập luyện để phục hồi khả năng đi đứng, lấy lại sự thăng bằng cơ thể, sử dụng tay chân trong các công việc thường nhật, lấy lại sức mạnh cho cơ bắp đã bị suy yếu, giúp khớp không bị đóng băng (frozen), đau cứng.

– Một điều trị viên lao động (occupational therapist) để giúp bệnh nhân thích nghi với hoàn cảnh mới, tiếp tục các sinh hoạt  hàng ngày cho sự sống như ăn mặc, vệ sinh cá nhân…càng ít phụ thuộc vào người khác càng tốt; sử dụng vài dụng cụ y khoa để tăng sức mạnh cơ bắp, giảm đau nhức khớp xương; giúp đỡ phương tiện di chuyển, mua sắm, nấu nướng…

 – Chuyên gia tư vấn tâm lý (Psychologist) để giúp bệnh nhân đối phó, giải quyết với cảm giác thất vọng vì đột nhiên trở thành vô dụng, ăn bám  rồi buông suôi, trầm cảm, không có động lực cũng như nghị lực để vươn lên. Tâm trạng này là nguyên nhân chính đưa bệnh nhân vào tình trạng suy sụp cả thế xác lẫn tinh thần. 

– Chuyên viên phục hồi khuyết tật ngôn ngữ (Speech -LanguageTherapist) giúp người bệnh học lại cách phát âm ngõ hầu có thể diễn tả ý nghĩ, lời nói rõ ràng rành mạch hơn. 

– Chuyên viên xã hội (Social Worker) góp ý lập kế họach điều trị sau khi bệnh nhân xuất viện; tư vấn cho gia đình và bệnh nhân đối phó với hậu quả xã hội của bệnh; giúp bệnh nhân tìm kiếm các dịch vụ mà xã hội cung cấp để người bệnh có đời sống thoải mái  hơn và sớm trở lại sinh hoạt  bình thường.

 – Chuyên viên dinh dưỡng (Dietitian) giúp bệnh nhân trong vấn đề dinh dưỡng sao cho thích hợp với tình trạng bệnh.

Và bác sĩ gia đình cũng như chuyên khoa các ngành tim mạch, thần kinh luôn luôn theo dõi, điều trị các bệnh mà bệnh nhân đang chịu đựng.

 Vài điều thưa với bệnh nhân

Điều trị phục hồi là việc làm phức tạp, khó khăn nhiều khi bực bội, luôn luôn rơi vào tâm trạng buồn chán buông xuôi. Vì khả năng cơ thể mất đi thì mau mà  lấy lại thường thì chậm trễ. Cho nên, có những lúc tình hình tưởng như khá hơn rồi thấy như đâu lại vẫn hoàn đó.

Nhưng xin ghi nhớ, “có công mài sắt, có ngày nên kim”. Các chuyên viên y tế và người thân luôn luôn sát cánh, tiếp tay.

 Cũng nhắc lại là tế bào não có một khả năng phục hoạt  một phần đã bị tổn thương, đồng thời các tế bào não lành mạnh xung quanh cũng gia tăng lao động để “chị ngã, em nâng”, bù đắp phần vụ của các tế bào bị hư hao. Cái khó là làm sao “động viên” được sự bù đắp này.

Xin hãy tận tâm, bền chí và có thái độ tích cưc. Nói hết ước muốn, bực bội, khó khăn của mình cho toán chuyên viên y tế, cho thân nhân để họ giúp đỡ. Ngoài ra, cũng còn nhiều tổ chức trong cộng đồng như Hội Stroke tại địa phương, nhóm thân hữu bệnh nhân stroke…đều sẵn sàng tiếp tay nếu mình yêu cầu.

 Đôi điều với thân nhân chăm sóc,

Trong trách nhiệm khó khăn, nặng nhọc, đôi khi bực mình nản chí vì thay đổi tính tình, trở nên khó tính của người thân bệnh hoạn, e ngại tai biến tái phát, e ngại người thân khó thích ứng với tình trạng kém phần sáng sủa, thêm vào đó không hiểu đời sống của mình sẽ ra sao, liệu còn cáng đáng chăm sóc được bao lâu, chăm sóc có chu đáo không hay là cũng kiệt quệ theo người bệnh…

 Nhưng nghĩ lại ngày nào mấy chục năm trước đây, ngón tay lồng ngón tay trao nhẫn cưới, quỳ gối trước Thánh Giá,  Phật Đài, thề thốt cùng nhau đi trọn cuộc đời vui buồn có nhau… Mà bây giờ thì có lẽ buồn hơi nhiều hơn vui…

Hoặc nghĩ tới các đấng sinh thành đã từng chín tháng mang nặng đẻ đau, bôn chải vật lộn với đời sống nuôi dưỡng con cái, mong sao con sớm trưởng thành, nên người.

 Để mà làm tròn nghĩa vụ làm vợ, làm chồng, làm con. 

Một đồng nghiệp đàn anh ở Houston miền nắng ấm, niên tuế ngoài tám chục, đã dành gần 1/2 cuộc đời để chăm sóc rất chu đáo người bạn đường bị stroke, đồng thời nuôi nấng bầy con nên người. Mà đàn anh vẫn lạc quan, yêu đời, lại còn có thì giờ nghiên cứu soạn ra nhiều tự điển văn học giá trị.

 Một thân hữu ở San Jose sau tai biến phải dùng xe lăn nhưng nhờ có nhiều niềm tin tôn giáo, một thân hữu khác ở Los Angeles vẫn bước thấp bước cao tập luyện, chạy bộ bộ mỗi ngày nhờ nhiều nghị lực vươn lên. Họ đều đã vựơt  khỏi tàn phế để viết phổ biến các điều ích lợi và đang sống gần như bình thường, với sự hỗ trợ của người vợ hiền và các con, cháu.

Còn nước còn tát mà.

 Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

Texas-Hoa Kỳ

www.bsnguyenyduc.com 

dongcongnet sưu tầm 20-7-2011

Nguon: https://dongcong.net/misc/SucKhoeLaVang/dot-quy.htm

---

 

Nguyen Thuong Vu

 Đại Học Harvard Thông Báo về Sức Khỏe Tuổi Già : Bắp thịt teo.

     Bài này quan trọng cho sức khỏe khi tuổi già.

Các anh chị trong Y Giới thì đã biết rồi, chi mong các bạn hữu khác lưu ý tới thôi.

            Bắp thịt của chúng ta bắt đầu teo đi từ tuổi 35, nhưng sự teo bắp thịt trở nên trầm trong khi chúng ta về già.

Người ta ước lượng là từ 60 tuổi trở đi thì mỗi người chúng ta mất vào khoảng trung bình  3% mỗi năm, 30% tổng lượng bắp thịt mỗi 10 năm. 

Nếu chúng ta trên Forum vào khoảng 70 tuổi trở lên thì trong 10 năm qua, chúng ta mất 30% số lượng bắp thịt bị teo đi trên thân thể.

Sự teo bắp thịt  rất chậm nên đa số chúng ta không để ý.

Chúng chỉ biết đến khi có biến cố xẩy ra: chúng ta hay té, vập, và có thể gãy xương trong các trường hợp nặng, hay bị bầm má, u đầu ,trong các trường hợp nhẹ.

Làm sao làm cho sự teo bắp thịt chậm tới, hay không tới?

Tập thể dục mỗi ngày rất cần thiết, ít nhất cũng cố gắng đi bộ mỗi ngày 20 phút.

Thức ăn chúng ta ăn trong bữa cơm phải có đầy đủ chất đạm/ protein/

Nói một cách nôm na là phải có ăn thịt đầy đủ, ăn trứng, ăn các loại nuts và bean, đậu phụ vv… 

         Tôi ước mong các bạn hữu trên Forum sẽ nghe theo lời khuyên này.

Bệnh teo bắp thịt/ muscle Atrophy/ có tên khoa học là Sarcopenia.

Sarco chỉ về bắp thit, penia chỉ sư hao mòn, teo đi.

Bên lê cuộc bàn luận này, tôi có 1 người bạn thân, rất thành công về nghề nghiệp, được các bạn vô cùng kính trọng và yêu mến.

Người anh suốt đời mảnh khảnh, gầy và cao.:

Anh ăn uống rất từ tốn  không hẳn kiêng khem nhưng bản tính rất ít ăn các chất đạm, thit, trứng vv…

Sau khi chị qua đời thì anh buồn, lại càng không thiết tha ăn uống, nhất là thịt thả.

Trong thời gian 1-2 năm anh hay bị té vì bắp thịt teo đi, không đủ sức khỏe để đi lại như hồi trước

Rồi anh bị té hoài, có lần té phải kêu ambulance chở vào cấp cứu bệnh viện.

Các con cái của anh đã lập gia đình ở xa, nên rất lo cho Bố, chỉ sợ Bố té trong đêm khuya và đứt mạch máu trên đầu và chết.

Các cháu họp nhau, bàn với Bố và đồng ý đưa bố vào nursing Home để có người trông nom suốt ngày đêm.

Trong lòng anh bạn tôi không bằng lòng nhưng các cháu vì lo cho Bố nên khẩn khoản yêu cầu anh đi Nursing Home.

Cháu nào cũng ở xa cả tiếng đồng hồ, đứa nào cũng có gia đình nên không thể trông nom Bố 1 cách hoàn hảo cả.

Anh bạn  tôi buồn bã phải chấp nhân theo quyết định của  con cái.

Anh vào Nuring Home được 3-4 ngày, ngày nào củng kêu  điện thoại các con , các em , các bạn hữu để than phiền,  cô đơn quá, nói không tha thiết sống nữa.

Sau 3-4 ngày anh qua đời không biết tại sao.

Nhân viên vào phòng thăm  buổi sáng thì anh đã qua đời rồi.

Vì anh trên 90 tuổi nên không ai khám nghiệm tử thi gì nữa và anh được hỏa thiêu trong sư thương xót , ngậm ngùi của tất cả bạn hữu và gia đình.

Kể lể dài giòng vì không các anh chị để teo bắp thịt quá trầm trọng, ngày té 4-5 lần và có thể tử nạn.

  Rất thân mến

Nguyen Thuong Vu

From: giang pham & KimBang Nguyen

Bài tập thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện

Bs Đỗ Hồng Ngọc

Nguyễn Khắc Viện là một bác sĩ, sinh năm 1913 tại Hà Tĩnh, học Đại học Y khoa Hà Nội rồi sang Pháp tiếp tục học, tốt nghiệp bác sĩ Nhi khoa năm 1941. Năm 1942, ông bị lao phổi nặng, điều trị ở bệnh viện Saint Hilaire du Touvet, Grenoble. Thời đó, bệnh lao chưa có thuốc chữa như bây giờ. Từ năm 1943 đến năm 1948, ông phải chịu mổ bảy lần, cắt bỏ tám cái xương sườn, cắt bỏ toàn bộ lá phổi bên phải và một phần ba lá phổi bên trái. Các bác sĩ Pháp bảo, ông chỉ có thể sống chừng hai năm nữa thôi. Trong thời gian nằm chờ chết, ông đã tìm ra phương pháp… thở để tự chữa bệnh cho mình, và kết quả là ông đã sống đến tuổi 85 mới mất (1997), nghĩa là sống thêm được 50 năm nữa, hoạt động tích cực, năng nổ trong nhiều lĩnh vực. Chuyện khó tin nhưng có thật!

Tôi may mắn được quen biết ông trong nhiều năm. Với tôi, ông vừa là đồng nghiệp, là đàn anh mà cũng là người thầy. Ông là bác sĩ, đồng thời là một nhà văn, nhà báo, nhà hoạt động xã hội rất nhiệt tâm. Ông là cố vấn của bộ môn tâm lý – xã hội học do tôi phụ trách tại Trung tâm Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM, (nay là ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) ngay từ hồi mới thành lập (1989). Ông thường trao đổi với tôi điều này điều khác, về công việc viết lách, giảng dạy, và nhiều lần về phương pháp “ thở dưỡng sinh ” của ông. Trao đổi không chỉ về cơ thể học, sinh lý học mà cả về tâm lý học, đạo học.

Có lần ông mở áo cho tôi xem mấy vết mổ vẫn chưa hoàn toàn liền lạc trên ngực ông. Lần khác ông lại cao hứng vén bụng bảo tôi thử đánh mạnh vào bụng ông xem sao. Tôi phục ông ốm nhom ốm nhách mà làm việc thật dẻo dai, bền bỉ, gần như không biết mệt mỏi. Trong lúc nhiều người giảng bài, nói chuyện, hội họp, làm việc… thấy uể oải, hụt hơi, thì một người chỉ còn hai phần ba lá phổi, chỉ còn gần một nửa “ dung tích sống ” như ông lại vẫn ung dung, thư thái. Ông cười “ tiết lộ ” với tôi, những buổi hội họp dông dài, vô bổ, ông chỉ ngồi… thở, nhờ vậy mà ông không bị stress, không bị mệt. Ông nói sau này khi ông mất đi, điều quan trọng ông để lại không phải là những tác phẩm văn học, triết học này nọ, mà chính là bài vè dạy thở chỉ với 12 câu của ông.

Trước kia, tôi cũng chỉ nghe để mà nghe chớ chẳng thực hành. Cho đến ngày tôi bị vố tai biến mạch máu não nặng, phải mổ sọ não rồi nằm viện dài ngày, lúc đó tôi mới thử đem ra áp dụng. Quả có điều kỳ diệu ! Nó làm cho tôi thảnh thơi hơn, ít nhọc mệt hơn và sức khỏe tốt hơn. Trong thời gian dưỡng bệnh, các bạn đồng nghiệp thương tình, cho rất nhiều thuốc, nhưng tôi chỉ chọn một vài món thực sự cần thiết, còn thì chỉ… dùng phương pháp thở để tự chữa bệnh cho mình. Phương pháp thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện thực ra không phải là cái gì hoàn toàn mới. Nó chỉ là một sự tổng hợp của khí công, thiền, yoga, dưỡng sinh… của Đông phương từ ngàn xưa, được nhìn bằng sinh lý học hô hấp hiện đại của một người thầy thuốc.

Dưới đây là bài vè 12 câu dạy thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện :

Thót bụng thở ra
Phình bụng hít vào
Hai vai bất động
Chân tay thả lỏng

Êm chậm sâu đều
Tập trung theo dõi
Luồng ra luồng vào
Bình thường qua mũi

Khi gấp qua mồm
Đứng ngồi hay nằm
Ở đâu cũng được
Lúc nào cũng được !

Ta biết rằng khi thai nhi còn trong bụng mẹ, hai lá phổi là một khối đặc, im lìm, không hoạt động, như chiếc dù xếp chặt trên lưng vận động viên. Khi người nhảy dù tung mình ra khỏi phi cơ thì dù mới tự động bung ra, bọc gió. Đứa bé “ tung mình ” ra khỏi lòng mẹ hai lá phổi cũng bung ra như vậy do không khí tự động lùa vào, đó chính là hơi thở vào đầu tiên. Tiếng khóc chào đời lúc đó chính là hơi thở ra đầu tiên của bé chứng tỏ hệ hô hấp đã được “ lắp đặt ” xong, đã khởi động tốt, sẽ “ bảo hành ” cho đến khi… tắt thở, miễn là trong quá trình sử dụng biết “ bảo trì ” ! Cách bảo trì tốt nhất vẫn là đừng đưa bụi, khói… (thuốc lá !) vào lấp các đường hô hấp lớn nhỏ khiến ta phải thở khò khè, thở cà giựt, thở cà hước về sau… là được.

Sự hô hấp xảy ra trên từng tế bào của cơ thể chứ không phải ở hai lá phổi. Phổi thực chất là một cái bơm, bơm khí vào ra “ phình xẹp ” vậy thôi. Để cho cái máy bơm đó làm việc tốt thì cần biết một chút về “ cơ chế ” của nó. Lồng ngực là cái xy-lanh (cylindre), còn pít-tông (piston) chính là cơ hoành – một bắp cơ lớn, nằm vắt ngang giữa bụng và ngực. Khi cơ hoành thụt lên thụt xuống (như cái bể lò rèn) thì khí được hút vào đẩy ra ở phổi. Cơ hoành nhích lên nhích xuống 1 cm đã hút hoặc đẩy được 250 ml không khí. Vậy mà cơ hoành có thể nhích lên xuống đến 7 cm ! Tóm lại, chính cơ hoành ở bụng mới là cơ hô hấp chính, đảm trách hơn 80 % sự thông khí. Do đó, thở bụng là cách thở sinh lý nhất, tự nhiên nhất.

Cho nên trong bài vè tập thở ta thấy nói “thót bụng”, “phình bụng” – mà không hề nói đến ngực chút nào là vậy ! Cứ quan sát một bé đang ngủ ngon lành thì biết. Nó thở bằng bụng chớ không phải thở bằng ngực. Chỉ có cái bụng nó là phình lên xẹp xuống, đều đều, nhẹ nhàng mà thôi.

Êm, chậm, sâu, đều là chuyện không dễ. Phải từ từ mới được. Đừng nóng vội. Mới đầu tập thở bụng như vậy thế nào nó cũng khó chịu ! Khi đã quen, đã thành phản xạ thì mới ổn định được. Cứ tự nhiên. Phải mất chừng sáu tháng mới quen ! Bình thường giai đoạn thở ra bao giờ cũng dài hơn giai đoạn thở vào. Các phương pháp khí công dạy nhiều cách thở, nào hai thì, ba thì, bốn thì, nào nín hơi, ém hơi… rất phức tạp. Ta tập thở theo sinh lý hô hấp để nâng cao sức khỏe chứ không phải để luyện “Cửu dương chân kinh”!

Thở êm là thở không có tiếng phì phò phì phèo như kiểu tập thể dục, quơ tay, quơ chân thế thôi.

Còn thở chậm mà sâu thì lợi hơn thở nhanh mà cạn. Để ý xem, khi ta vui vẻ, bình tĩnh, ta thấy ta luôn thở nhẹ nhàng, chậm rãi, thoải mái. Còn khi ta có chuyện bực mình, căng thẳng hay sợ hãi, lo lắng… ta đều thở nhanh mà cạn, thở cà giựt, thở cà hước…!

Do vậy nếu ta tập trung chú ý vào thở bụng, theo dõi, quan sát hơi thở vào ra thế nào, ta sẽ bớt căng thẳng, và nhờ đó, hơi thở cũng sẽ chậm lại và sâu hơn.

“ Thả lỏng ” toàn thân là một yếu tố quan trọng khác. Thả lỏng là không để căng cứng, không gồng, không ráng sức. Cả thân thể đều được nghỉ ngơi, trừ cái bụng phình ra xẹp vào thôi ! Bình thường, hệ cơ bắp của ta luôn có độ căng gọi là trương lực cơ (tonus musculaire) tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Thả lỏng là buông xả, là làm cho toàn thân dịu lại. Cơ thể ta có hơn mười ngàn tỷ tế bào. Mỗi tế bào thực chất là một cái túi, một loại “ sinh vật ” háo ăn, háo tiêu thụ oxy – với phản ứng gọi là oxyt hóa – để tạo ra năng lượng. Nhưng oxyt hóa càng mạnh thì càng tạo thêm các gốc tự do và các chất… bã, làm cho cơ thể mau mệt mỏi, già nua ! Giống như một thanh sắt để ngoài nắng gió một thời gian sẽ bị oxyt hóa thành rỉ sét.

Khi cơ thể đã chùng xuống, đã giãn cơ, tức giảm tiêu hao năng lượng một cách đáng kể rồi thì cũng sẽ thấy bớt cần thiết phải cung cấp các dưỡng chất qua thức ăn…! Ăn ít đi mà vẫn đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng thì cơ thể đỡ vất vả, các tế bào đỡ hùng hục làm việc, nhờ đó toàn thân thấy sảng khoái.

Nhớ rằng thở bụng là thở theo sinh lý, tự nhiên, không cần phải “ tập luyện ” vất vả gì cả, không cần phải giờ giấc, tư thế gì cả ! Vì ở đâu ta cũng phải thở, lúc nào ta cũng phải thở, nên nói “ Ở đâu cũng được / Lúc nào cũng được ” là vậy.

Không nên ráng sức, gắng sức. Chỉ cần chuyên cần, kiên nhẫn để tạo thành thói quen tốt mà thôi. Ráng sức, muốn cho mau thành công thì sẽ dẫn đến… thất bại vì choáng váng, chóng mặt, tê rần… Tại sao vậy ? Tại vì đã ráng sức, cố ép, thì sẽ gây rối loạn sự điều hòa tự nhiên của cơ thể. Cho nên người “ ham ” quá, ráng “ luyện công ” quá, dễ bị “ tẩu hỏa nhập ma ” ! “ Thở bụng ” không thay thế được bác sĩ. Nó chỉ góp phần để mau lành bệnh, phục hồi sức khỏe và duy trì sức khỏe, tăng cường sức đề kháng để giảm bớt bệnh hoạn. Theo dõi luồng hơi thở ra, thở vào sẽ rất tốt, giúp cho tâm được an. Lâu nay ta thở một cách phản xạ, vô thức, nếu ta thở mà có ý thức, biết mình đang thở, theo dõi sát nó thì sẽ giúp ta… quên mọi thứ chuyện khác. Nhờ vậy, tâm ta được tĩnh lặng. Tâm mà lăng xăng, dao động, nhiều ưu phiền, giận dữ… sẽ tiêu hao rất nhiều năng lượng, làm ta kiệt sức, “ thở không ra hơi ” !

Tóm lại, thở bụng sẽ giúp ta học tập hiệu quả hơn, năng suất cao hơn, sức khỏe dồi dào hơn. Thử đi.

B.S. Đỗ Hồng Ngọc

From: NguyenNThu

---

 

1. Tăng cường sức mạnh cho sức khỏe thể chất

Có một mối liên quan mật thiết giữa sức khoẻ thể chất – tâm thần (tinh thần) – xã hội. Điều này được thể hiện rõ qua định nghĩa sức khoẻ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và mô hình Sinh học – Tâm lý – Xã hội (Biopsychosocial Model):

• Theo WHO: Sức khoẻ là một trạng thái hoàn toàn khoẻ mạnh về thể chất – tâm thần – xã hội chứ không phải là một tình trạng không bệnh tật hoặc ốm yếu.
• Mô hình Sinh học – Tâm lý – Xã hội: Theo mô hình này, sự khoẻ mạnh (well-being) của một người phải hội đủ cả ba phương diện.

Trong cuộc sống hằng ngày chúng ta cũng dễ dàng nhận thấy mối tương quan mật thiết của 3 yếu tố này. Chẳng hạn như khi chúng ta mắc bệnh, cảm xúc cũng dễ tiêu cực hơn, mức năng lượng thấp hơn và do đó các tương tác xã hội hay học tập/ công việc cũng bị ảnh hưởng. Tương tự như vậy, khi tinh thần chúng ta căng thẳng, hệ miễn dịch trở nên yếu đi và cơ thể dễ mắc bệnh hơn và các chức năng xã hội cũng suy giảm. Chúng ta có thể hình dung sức khoẻ của mình là một căn nhà với 3 trụ cột chính là thể chất, tâm thần (tinh thần) và xã hội. Ba trụ cột này làm căn nhà sức khoẻ của chúng ta vững vàng hơn như trong cụm từ quen thuộc “vững như kiềng ba chân”. Thay đổi tại 1 trụ cột sẽ có sự tái phân bố lực lên các trụ cột khác và ảnh hưởng lên cả căn nhà nói chung. Khi chúng ta tác động trên càng nhiều trụ cột thì sự thay đổi trên toàn thể căn nhà diễn ra càng nhanh và càng toàn diện hơn.  Chính vì mối liên quan mật thiết như vậy, khi nhắc đến chăm sóc bản thân, hãy nhớ chăm sóc mình qua 3 phương diện, điều này hỗ trợ rất tốt cho quá trình phục hồi và nuôi dưỡng cơ thể.  Điều quan trọng là, thay đổi cần hành động và sự lặp lại, và giữ bản thân cảm thấy thoải mái. Chúng ta có thể bắt đầu từ những việc nhỏ hay những việc mình cảm thấy phù hợp với bản thân mình.  Sau đây là gợi ý các “nguyên liệu” bạn có thể dùng để nâng cấp các “trụ cột” cho căn nhà của mình.

Một cơ thể khoẻ mạnh có thể mang lại tinh thần và đời sống xã hội tích cực

1. Tập thể dục

Vì sao nên tập thể dục? 

Tập thể dục không chỉ làm tăng sức khoẻ thể chất – khiến chúng ta khoẻ mạnh hơn mà còn làm tăng sức khỏe tinh thần. Tập thể dục giúp giải phóng endorphin và serotonin – những “hormone hạnh phúc” giúp cải thiện cảm xúc của bạn, giúp bạn hoà nhập với thế giới và giảm cảm giác cô đơn. Nếu bạn tập thể dục thường xuyên, nó có thể làm giảm căng thẳng, ngủ ngon hơn và cải thiện tốt các triệu chứng khác của sức khoẻ tâm thần như trầm cảm và lo âu.

Hành động:

Các khuyến cáo cho thấy chúng ta nên dành mỗi tuần nhiều hơn 150 phút hoạt động thể chất cường độ trung bình hoặc 75 phút hoạt động cường độ cao.  Nói cách khác, hãy tìm một môn thể thao mà bạn yêu thích và dành ra mỗi ngày khoảng 20-30 phút để rèn luyện cơ thể nhé.

2. Ăn uống lành mạnh

Vì sao nên ăn uống lành mạnh?

Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh giúp điều chỉnh giấc ngủ và sự thèm ăn, điều hòa cảm xúc và ức chế cơn đau. Vì khoảng 95% serotonin của bạn được sản xuất trong đường tiêu hóa và đường tiêu hóa của bạn được lót bởi hàng trăm triệu tế bào thần kinh, nên có nghĩa là hoạt động bên trong của hệ tiêu hóa không chỉ giúp bạn tiêu hóa thức ăn, mà còn điều hoà cảm xúc của bạn. Hơn nữa, chức năng của những tế bào thần kinh này – và việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh như serotonin – bị ảnh hưởng nhiều bởi hàng tỷ vi khuẩn “tốt” tạo nên hệ vi sinh vật đường ruột của bạn. Những vi khuẩn này đóng một vai trò thiết yếu đối với sức khỏe. Chúng bảo vệ niêm mạc ruột của bạn và đảm bảo cung cấp một rào cản mạnh mẽ chống lại các chất độc và vi khuẩn “xấu”; chúng hạn chế tình trạng viêm nhiễm; chúng cải thiện mức độ hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn của bạn; và chúng kích hoạt các con đường thần kinh đi trực tiếp giữa ruột và não. Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng lợi khuẩn không chỉ ảnh hưởng đến những gì ruột của bạn tiêu hóa và hấp thụ mà còn ảnh hưởng đến mức độ viêm khắp cơ thể, cũng như tâm trạng và mức năng lượng của bạn.

Hành động: 

Sau đây là 7 lời khuyên nhỏ giúp bạn có những lựa chọn ăn uống hợp lý:

• Ưu tiên tinh bột nhiều chất xơ trong bữa ăn của bạn.
• Ăn nhiều trái cây và rau
• Ăn nhiều cá hơn
• Kiêng giảm chất béo bão hoà và đường
• Giảm muối: không ăn quá 6g mỗi ngày
• Đừng để khát nước
• Đừng bỏ bữa sáng

3. Ngủ đủ giấc

Tại sao nên ngủ đủ giấc?

Một giấc ngủ lành mạnh rất quan trọng đối với “tính dẻo dai của não” (brain plasticity) hay khả năng tiếp ứng thông tin đầu vào của não. Nếu chúng ta ngủ quá ít, chúng ta sẽ không thể xử lý những gì chúng ta đã học trong ngày và chúng ta sẽ gặp khó khăn hơn trong việc ghi nhớ nó trong tương lai. Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng giấc ngủ có thể thúc đẩy quá trình loại bỏ các phẩm phụ của chuyển hoá (như protein beta-amyloid liên quan đến bệnh Alzheimer) ra khỏi tế bào não – một hoạt động diễn ra kém hiệu quả hơn khi não ở trạng thái thức. Giấc ngủ cũng rất quan trọng đối với phần còn lại của cơ thể. Khi không ngủ đủ giấc, nguy cơ sức khỏe của chúng ta sẽ tăng lên. Các triệu chứng trầm cảm, động kinh, huyết áp cao và chứng đau nửa đầu ngày càng trầm trọng hơn. Khả năng miễn dịch bị tổn hại làm tăng khả năng mắc bệnh và nhiễm trùng. Giấc ngủ cũng đóng một vai trò trong quá trình trao đổi chất: Ngay cả một đêm bỏ lỡ giấc ngủ có thể tạo ra trạng thái tiền tiểu đường ở một người khỏe mạnh.

Hành động:

Theo khuyến cáo của Viện Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ (AASM), tuỳ theo độ tuổi mà thời gian cần thiết cho giấc ngủ mỗi 24 giờ có sự khác nhau:

• Trẻ từ 4 tháng đến 12 tháng: 12-16 tiếng.
• Trẻ từ 1 đến 2 tuổi: 11-14 tiếng.
• Trẻ từ 3 đến 5 tuổi: 10-13 tiếng.
• Trẻ từ 6 đến 12 tuổi: 9-12 tiếng.
• Thanh thiếu niên (13 đến 18 tuổi): 8 -10 tiếng.
• Người lớn (từ 18 tuổi trở lên): ít nhất 7 tiếng.

Nếu bạn cảm thấy mình gặp khó khăn trong việc vào giấc ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ không đạt hiệu quả mong muốn, bạn có thể tham khảo bài viết về Hướng dẫn chi tiết về Vệ sinh giấc ngủ.

Lần cuối chỉnh sửa khoa học: 03/2021

2.Tăng cường sức mạnh cho sức khỏe tinh thần

Với một tinh thần khoẻ mạnh và tích cực, cơ thể chúng ta sẽ phòng bệnh tốt hơn và các mối quan hệ xã hội cũng tốt đẹp hơn

1. “Tắm rửa” cho tinh thần

Tại sao cần tắm rửa cho tinh thần?

Hàng ngày chúng ta đều nhớ tắm rửa cho cơ thể của mình, làm sạch những bụi bẩn của cả ngày và ướm lên cơ thể một lớp mùi hương dễ chịu. Tinh thần cũng cần được chăm lo như thể chất vậy, cũng cần gạn bỏ những gì tiêu cực đã trải qua trong ngày và ươm mầm lên đó những điều tích cực tươi đẹp.

Hành động:

Sau đây là một số gợi ý bạn có thể chọn thực hiện:

• Chia sẻ với người khác về suy nghĩ và cảm xúc của mình, có thể đón nhận góc nhìn mới từ chia sẻ phản hồi của người nghe.
• Viết nhật ký những điều đang có trong đầu. Sau khi viết ra, bạn có thể thử nhìn lại dưới một cái nhìn tổng quan hơn, tìm ra ý nghĩa tích cực hay bài học từ câu chuyện trải qua của mình.
• Thể hiện điều đang nghĩ thông qua phương tiện nghệ thuật: tô vẽ/ làm văn thơ/ca hát/ nhảy múa… Đây là các phương tiện trung gian rất hữu ích cho những ai cảm thấy khó khăn trong việc diễn đạt suy nghĩ hay cảm xúc của mình. Sau khi nhìn lại tác phẩm, bạn có thể tự rút ra một điều gì đấy cho bản thân.
• Đọc sách/ nghe đài (podcast)/ xem chương trình về nuôi dưỡng bản thân mà bạn thấy phù hợp với mình.
• Nghe nhạc. Bạn có thể chọn nghe những bản nhạc mang giai điệu vui tươi tích cực hoặc những bản nhạc buồn để nâng đỡ tâm trạng, tuỳ theo sở thích và bối cảnh của mình.

2. Khởi tạo niềm vui

Tại sao nên khởi tạo niềm vui?

Các nghiên cứu cho thấy rằng:

• Cười làm giảm cơn đau, có thể giúp ích cho tim và phổi của bạn, thúc đẩy thư giãn cơ bắp và có thể giảm lo lắng.
• Cảm xúc tích cực có thể làm giảm hormone stress và xây dựng sức mạnh cảm xúc.
• Các hoạt động giải trí giúp bạn dời sự tập trung ra khỏi các vấn đề, nâng cao năng lực và nhiều lợi ích khác. Ví dụ, trong một nghiên cứu quan sát các cặp song sinh, người tham gia các hoạt động giải trí ít có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hoặc chứng sa sút trí tuệ hơn so với song sinh của họ.

Hành động:

Sau đây là một số gợi ý để tận hưởng cuộc sống và thư giãn:

• Làm điều gì đó mà bạn thích làm khi còn nhỏ. Ví dụ như : chạy qua các vòi phun nước, treo mình trên các thanh ngang, hoặc làm rối bằng bàn tay…
• Làm điều gì đó mà bạn luôn muốn làm. Chẳng hạn như: nướng bánh, vẽ tranh hoặc học đan. Nếu bạn không chắc chắn về cách thực hiện, hãy tham gia một lớp học hoặc tìm kiếm một câu lạc bộ dành riêng cho hoạt động này.
• Xem hoặc nghe hài. Qua video, podcast hoặc web. Hoặc cười theo cách cổ điển – đọc truyện cười.
• Mát-xa trị liệu. Mát-xa có thể làm giảm căng cơ, kích thích các chất giảm đau tự nhiên của cơ thể và tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn. Nó cũng có thể giúp bạn cảm thấy bớt lo lắng và thoải mái hơn.
• Nghỉ ngơi giữa thiên nhiên. Một bầu trời xanh, những bụi cây tươi tốt, một hồ nước đẹp. Đi bộ hay thậm chí chỉ ngắm nhìn thiên nhiên giúp làm dịu hệ thần kinh của chúng ta và giảm mệt mỏi về tinh thần.

3. Kết nối với bản thân

Tại sao cần kết nối với bản thân?

Chúng ta thường dễ bị cuốn theo guồng quay vội vã của công việc, các mối quan hệ, những đòi hỏi từ thế giới bên ngoài mà quên đi thế giới bên trong của mình. Khi những cảm xúc bên trong bị mất kết nối với ý thức bên ngoài, những triệu chứng về mặt cơ thể bắt đầu hiện ra, thường gặp là các triệu chứng đau (đầu, lưng, cổ vai gáy). Về mặt sức khoẻ tinh thần, chúng ta dễ quên đi những gì bên trong thế giới của chính mình. Mình là ai? Mình cần gì? Mình đang cảm thấy thế nào? Cảm xúc và nhu cầu của bản thân bị bỏ mặc là nguy cơ cho các rối loạn về mặt cảm xúc. Do đó, việc kết nối lại và thấu hiểu hơn về bản thân mình rất quan trọng.

Hành động:

Sau đây là một số gợi ý bạn có thể thực hiện để kết nối tốt hơn với bản thân mình:

• Viết nhật ký. Ghi lại các sự kiện, suy nghĩ và phản ứng của bản thân mặt hành vi, cảm xúc cũng như cảm giác cơ thể mình lúc đó.
• Đọc sách/ tham gia /xem các chương trình về tìm hiểu bản thân.
• Thiền. Có nhiều loại thiền khác nhau, bạn có thể tìm hiểu và trải nghiệm xem môn thiền nào phù hợp với mình hơn. Một cách đơn giản nhất, chỉ cần ngồi yên và chú tâm đến hơi thở của mình cũng là một dạng thiền.

 III. Tăng cường sức mạnh cho sức khỏe xã hội

Khi các mối quan hệ xã hội cũng như công việc của chúng ta tiến triển tốt thì tinh thần của chúng ta cũng phấn chấn, thể chất cũng dồi dào sinh lực và ít bệnh hơn.

1. Kết nối với người khác

Tại sao cần kết nối với người khác?

• Tăng hạnh phúc. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự khác biệt chủ yếu giữa những người rất hạnh phúc và những người kém hạnh phúc là mối quan hệ tốt.
• Sức khỏe tốt hơn. Cô đơn có liên quan đến nguy cơ tăng huyết áp, trầm cảm và lo âu cao hơn người cao tuổi.
• Sống lâu hơn. Những người có mối quan hệ xã hội và cộng đồng chặt chẽ có nguy cơ tử vong thấp hơn hai hoặc ba lần so với dân số chung.

Hành động:

Cách tốt nhất để vun đắp và duy trì các mối quan hệ thân thiết là dành thời gian và năng lượng để xây dựng mối quan hệ của bạn với người khác, sao cho phù hợp với nhu cầu xã hội của bản thân. Để tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác, hãy tự hỏi bản thân xem bạn có ít nhất một vài người bạn hoặc thành viên gia đình, mà:

• Bạn cảm thấy thoải mái khi ở bên;
• Cho bạn cảm giác rằng bạn có thể nói với họ bất cứ điều gì;
• Có thể giúp bạn giải quyết vấn đề;
• Làm cho bạn cảm thấy có giá trị;
• Hãy xem xét mối quan tâm của bạn một cách nghiêm túc.

2. Kết nối với cộng đồng

Tại sao cần kết nối với cộng đồng?

Kết nối với cộng đồng là một phương thức tuyệt vời để cảm thấy mạnh mẽ về mặt cảm xúc và kiên cường đi qua quãng thời gian căng thẳng, nhất là khi chúng ta cảm thấy cô đơn hay biệt lập. Có 3 lợi ích chính mà cộng đồng mang đến cho chúng ta về mặt tinh thần:

• Cảm giác thuộc về. Cảm giác thuộc về là khi bạn cảm thấy mình là một phần của cộng đồng như chính con người thật của mình. Không có gì bạn phải thay đổi để trở thành một phần của cộng đồng, mà thay vào đó, bạn được đón nhận và trân trọng với những phẩm chất đặc trưng của mình.
• Hỗ trợ. Bạn tìm đến ai khi bạn cần điều gì đó? Có người để bạn có thể gọi khi cần có thể giúp bạn vượt qua những tình huống khó khăn mà bạn cảm thấy không thể vượt qua một mình. Biết có những người hỗ trợ mình có thể giúp bạn cảm thấy được chăm sóc và an toàn, cũng như góp phần tích cực vào cách nhìn của bạn về cuộc sống.
• Mục đích. Trong cộng đồng, mọi người đảm nhận các vai trò khác nhau. Những vai trò này có thể mang lại cho bạn ý thức về mục đích thông qua việc cải thiện cuộc sống của người khác. Sống có mục đích và giúp đỡ người khác sẽ mang lại ý nghĩa cho cuộc sống.

Hành động:

Bạn có thể cân nhắc lựa chọn tham gia vào một câu lạc bộ có cùng sở thích (hay đặc điểm chung) hoặc đăng kí tham gia tình nguyện ở một tổ chức cộng đồng. Cần lưu ý về mức độ phù hợp của mối quan tâm, hệ giá trị và niềm tin của bạn với tổ chức mà bạn định tham gia.

3. Làm việc hướng đến mục tiêu

Tại sao cần làm việc hướng đến mục tiêu?

Đặt mục tiêu là một cách hiệu quả để tăng động lực và giúp chúng ta tạo ra những thay đổi mà mình muốn. Việc đặt mục tiêu có thể mang đến sự cải thiện về sức khỏe và các mối quan hệ, hoặc nâng cao năng suất trong công việc. Đặt mục tiêu cũng là một bước quan trọng trong quá trình hồi phục sau các rối loạn về sức khoẻ tâm thần. Các rối loạn phổ biến như trầm cảm hoặc lo âu có thể khiến bạn gặp khó khăn trong công việc tại nơi làm việc hoặc ở nhà, hoặc mối quan hệ với những người khác. Đặt mục tiêu có thể được sử dụng như một phần của liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) để bắt đầu tiến trình khoẻ lại và xây dựng lại cuộc sống có ý nghĩa.

Hành động:

Có 4 điều bạn cần tập trung vào để nâng cao sức khoẻ tâm thần:

• Tập trung vào điểm mạnh của bạn.
• Tập trung giải quyết vấn đề thay vì than vãn.
• Tập trung vào tương lai thay vì những tổn thương trong quá khứ.
• Tập trung vào cuộc sống của bạn thay vì bệnh tật của bạn.

Chúng ta có thể áp dụng mô hình SMART khi đặt mục tiêu:

• Specific (Cụ thể) – Mục tiêu càng cụ thể càng tốt: Ai? Ở đâu? Khi nào? Tại sao? Điều gì?…
• Measurable (Đo lường được) – Mục tiêu cần định lượng được: Bao nhiêu?…
• Attainable (Có thể đạt được) – Mục tiêu mà bạn có thể đạt được. Mục tiêu quá khó khăn sẽ làm mất động lực và dễ dàng khiến ta bỏ cuộc.
• Realistic (Thực tế) – Mục tiêu phải phù hợp với bối cảnh thực tế bạn đang sống và làm việc.
• Time bound (Giới hạn thời gian) – Xác định khung thời gian và thời hạn hoàn thành.

TỔNG KẾT

Chúng ta đã đi qua 3 trụ cột về sức khoẻ cũng như chăm sóc bản thân: Thể chất – Tinh thần – Xã hội. Mỗi trụ cột gồm có 3 nguyên liệu nâng cấp. Tổng hợp lại ta có 9 nguyên liệu gợi ý về chăm sóc sức khoẻ bản thân như sau:

1. Tập thể dục
2. Ăn uống lành mạnh
3. Ngủ đủ giấc
4. Tắm rửa cho tinh thần
5. Khởi tạo niềm vui
6. Kết nối với bản thân
7. Kết nối với người khác
8. Kết nối với cộng đồng
9. Làm việc hướng đến mục tiêu

Thay đổi cần hành động và sự lặp lại. Trên tiến trình này, chúng ta hãy giữ một tâm thế thoải mái và bắt đầu từng bước một bằng những điều mình cảm thấy phù hợp với bản thân nhé.

Tài liệu tham khảo

1. National Research Council (US) Panel on Understanding Divergent Trends in Longevity in High-Income Countries; Crimmins EM, Preston SH, Cohen B, editors. Explaining Divergent Levels of Longevity in High-Income Countries. Washington (DC): National Academies Press (US); 2011. 6, The Role of Social Networks and Social Integration. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK62364/
2. Umberson D, Montez JK. Social relationships and health: a flashpoint for health policy. J Health Soc Behav. 2010;51 Suppl:S54-66. doi:10.1177/0022146510383501
3. https://www.mhanational.org/taking-good-care-yourself
4. https://www.cdc.gov/aging/publications/features/lonely-older-adults.html
5. https://www.nami.org/Blogs/NAMI-Blog/November-2019/The-Importance-of-Community-and-Mental-Health
6. Ogbeiwi O (2017) Why written objectives need to be really SMART. British Journal of Healthcare Management. 23 (7): 324–336.

Tác giả và chuyên gia

Chịu trách nhiệm nội dung: ThS. BS. Hà Thị Cẩm Hương

Góp ý nội dung: TS. Nguyễn Hồng Vũ

Viện Nghiên cứu City of Hope, California, Hoa Kỳ

Góp ý nội dung: TS. Trịnh Vạn Ngữ

Viện Khoa học Y sinh SoonChunHyang, ĐH SoonChunHyang, Hàn Quốc

 From: NguyenNThu

---

 

Kimtrong Lam

Sáng nay, khi đọc tin tức, bác sĩ cảm thấy lặng người khi biết NSƯT Quý Bình đã qua đời vì ung thư não. Một nghệ sĩ tài năng, một người đàn ông bản lĩnh và đầy cống hiến, nhưng cuối cùng lại không thể chiến thắng được căn bệnh quái ác.

Bác sĩ biết rằng gia đình anh đã tìm mọi phương pháp điều trị tốt nhất, chạy chữa khắp nơi. Nhưng khi ung thư đã bước vào giai đoạn muộn, khi tế bào ác tính đã ăn sâu vào hệ thần kinh trung ương, thì y học hiện đại cũng chỉ có thể kéo dài thời gian, chứ không thể đảo ngược số phận. Đây không chỉ là nỗi đau của gia đình anh, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh cho tất cả mọi người về tầm quan trọng của việc phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Ung thư – Khi phát hiện quá muộn, mọi cố gắng cũng trở nên mong manh.

Bác sĩ đã gặp rất nhiều bệnh nhân giống như NSƯT Quý Bình. Họ đến bệnh viện khi những triệu chứng đã trở nên rõ ràng: đau đầu dữ dội, suy giảm trí nhớ, mất thăng bằng, thậm chí có người đã rơi vào trạng thái hôn mê. Và khi chụp MRI, kết quả thường là một khối u lớn trong não, chèn ép các vùng chức năng quan trọng.

Khi ung thư não đã phát triển đến giai đoạn cuối, phẫu thuật có thể chỉ giúp giảm bớt triệu chứng, hóa trị và xạ trị cũng chỉ có thể kéo dài sự sống thêm một thời gian. Nhưng giá như căn bệnh này được phát hiện sớm hơn, khi khối u còn nhỏ, chưa di căn, thì cơ hội sống sẽ cao hơn rất nhiều.

Phòng bệnh .

Bức tường bảo vệ sức khỏe vững chắc nhất

Bác sĩ luôn nhắc nhở mọi người rằng: Đừng đợi đến khi cơ thể lên tiếng mới lo lắng cho sức khỏe. Một số bệnh như ung thư, đột quỵ, bệnh tim mạch… có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nhưng nếu chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, chúng ta có thể phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

Vậy mọi người có thể làm gì để bảo vệ sức khỏe của mình?

Khám sức khỏe định kỳ:

Nếu NSƯT Quý Bình phát hiện khối u não sớm hơn, có lẽ câu chuyện đã khác.

Mọi người nên thực hiện tầm soát ung thư hàng năm, đặc biệt nếu trong gia đình có tiền sử bệnh lý.

Lắng nghe cơ thể:

Đừng bỏ qua những dấu hiệu bất thường như đau đầu kéo dài, suy giảm trí nhớ, mất thăng bằng….

Một cơn đau không rõ nguyên nhân, một triệu chứng dù nhỏ nhưng kéo dài – đó có thể là tín hiệu từ cơ thể cảnh báo mọi người.

Duy trì lối sống lành mạnh:

Chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, hạn chế rượu bia, thuốc lá… không chỉ giúp giảm nguy cơ ung thư mà còn tăng cường hệ miễn dịch.

Tránh stress kéo dài:

Nghệ sĩ thường xuyên chịu áp lực lớn, lịch trình dày đặc, căng thẳng kéo dài. Stress chính là một trong những yếu tố làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.

Đừng đợi đến khi quá muộn

Khi bệnh đã vào giai đoạn cuối, không phải bác sĩ không giỏi, không phải y học không tiến bộ, mà đơn giản là chúng ta đã để nó đi quá xa. Điều đáng tiếc nhất không phải là không có phương pháp điều trị, mà là không có cơ hội để điều trị kịp thời.

Mọi người hãy xem sự ra đi của NSƯT Quý Bình như một lời nhắc nhở cho chính mình. Đừng để đến khi cầm trên tay tờ kết quả xét nghiệm nghiệt ngã rồi mới nuối tiếc những gì chưa làm.

Bác sĩ mong rằng tất cả mọi người sẽ chủ động bảo vệ sức khỏe của mình ngay từ hôm nay, vì chính mình và vì những người thân yêu. Phòng bệnh hơn chữa bệnh – Đó không chỉ là một lời khuyên, mà là một nguyên tắc sống.

VietBF@sưu tập

VIETBF Diễn Đàn Hay Nhất Của Người Việt Nam

---

 

BS Lương Lê Hoàng

Nếu tưởng người già mới lẫn thì chưa đủ. Tình trạng sa sút trí nhớ đến độ “vừa nghe đã quên” của người trẻ từ lâu đã vượt xa mức báo động.

Ai chưa tin xin thử xem có bao nhiêu người nhớ nổi số… driver license ! Nhiều người quên tuốt luốt, quên giờ vào sở, quên luôn công việc, quên cả vợ con, đến độ sau giờ làm việc phải ngồi hàng giờ ở bàn nhậu để cố nhớ nẻo về nhà, thậm chí quên hết đến độ chỉ còn nhớ có mỗi ngày… lãnh lương!

Chuyện gì cũng có lý do. Bộ nhớ mau hư thường vì nạn nhân chính là thủ phạm do thiếu nhiều thứ, cùng lúc lại thừa vài món trong cuộc sống thường ngày. Đó là:

* Thiếu ngủ:

Không kể người lỡ chọn nghề trực đêm, thiếu ngủ vì thức quá khuya dường như là “mốt” của nhiều cư dân trong các thành phố. Kẹt một điểm là chất lượng của trí nhớ gắn liền với độ sâu của giấc ngủ, theo kết quả nghiên cứu ở Đại học Schleiweg- Holstein. Nhưng nếu tưởng như thế chỉ cần dùng thuốc ngủ để ngủ cho được nhằm tăng cường trí nhớ thì lầm. Thuốc an thần tuy tạo được giấc ngủ nhưng não bộ đồng thời cũng mê một lèo khiến bộ nhớ quên luôn công việc.

* Thiếu nước:

Não lúc nào cũng tiêu thụ không dưới 20% năng lượng của cơ thể riêng cho chức năng tư duy. Não vì thế rất cần nước và chất đường sinh năng. Theo chuyên gia ở Đại học Erlangen, uống không đủ nước trong ngày lại thêm bữa ăn chiều thiếu chất ngọt là một trong các lý do khi tín hiệu thần kinh vừa nhập vào lại ra ngay, cứ như nước đổ đầu vịt.

* Thiếu dầu mỡ:

Chất béo loại cần thiết cho cấu trúc của tế bào thần kinh như 3-Omega, Acid Linoleic… là món ăn chính của não bộ. Đừng tưởng kiêng cử là béo tốt cho não. Trái lại là khác. Tất nhiên đừng để tăng chất mỡ máu vì đó là yếu tố bất lợi cho hoạt động của bộ não. Nhưng thiếu mỡ cũng tai hại tương tự.

* Thiếu dưỡng khí:

Thêm vào đó, não không thể dán tín hiệu thần kinh, dù là hình ảnh hay âm thanh vào bộ nhớ nếu tế bào thiếu dưỡng khí vì thiếu máu. Chính vì thế mà nhiều thầy thuốc khuyên dùng cây thuốc có công năng cải thiện hàm lượng dưỡng khí trong não bộ ngay cả cho người chưa phát hiện triệu chứng “đụng đâu quên đó”.

* Thiếu vận động:

Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy người cao tuổi nếu vận động thể dục thể thao trong ngày thì ít quên hơn người không vận động. Theo các nhà nghiên cứu về lão khoa ở Hoa Kỳ, vận động trong ngày là điều kiện để bộ não không thiếu dưỡng khí trong đêm. Cũng không cần hình thức thái quá, nhẹ nhàng thôi, như đi bộ, bơi, chạy xe, khí công…, miễn là ngày nào cũng có.

* Thiếu tập luyện:

Muốn não “bén nhọn” như xưa mà không tập luyện chẳng khác nào chưa học bài. Chơi ô chữ, sudoku, học ngoại ngữ, vẽ tranh…, kiểu nào cũng tốt, càng nhiều cách giải trí càng hay, miễn là đừng ngồi yên mỗi ngày nhiều giờ trước máy truyền hình vì đó là hình thức tai hại cho bộ não.

* Thừa Stress:

Bôi sạch bộ nhớ là một trong các phản ứng phụ của nội tiết tố nẩy sinh trong tình huống Stress. Biết vậy nên tìm cách pha loãng Stress bằng thể dục thể thao, thiền định, kiểu nào cũng được, miễn vui là chính. Thêm vào đó, đừng tự đầu độc cơ thể và bộ não bằng thuốc lá, rượu bia, thịt mỡ… Với bộ não “ngập rác” thì quên là cái chắc vì đâu còn chỗ nào để nhớ!

* Thừa chất oxy-hóa:

Hàm lượng chất gây rỉ sét tế bào sản sinh từ rối loạn biến dưỡng, độc chất trong môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, độ cồn, phụ gia trong thực phẩm công nghệ, hóa chất trong dược phẩm… càng cao, tế bào não càng mau già trước tuổi. Cầm chân chất oxy-hóa bằng hoạt chất kháng oxy-hóa vì thế là biện pháp chủ động để bộ nhớ đừng mau “hết đát”.

Hãy đừng “đem não bỏ chợ” qua lối sống chẳng khác nào có thù sâu với não bộ. Nếu đối xử với não bạc bẻo thì đừng trách có lúc “có vay có trả”

BS. LƯƠNG LỄ HOÀNG

From: taberd-6 & NguyenNThu             

Khi nhắc đến việc kéo dài tuổi thọ, nhiều người nghĩ ngay đến các sản phẩm đắt đỏ hay liệu pháp phức tạp. Nhưng bạn có biết ‘thuốc’ trường thọ thực sự lại hoàn toàn miễn phí và dễ dàng thực hiện?

Trải qua thời gian và sự nghiên cứu, con người đã tìm ra 7 loại ‘thuốc’ trường thọ có thể thay đổi cuộc sống của bạn ngay hôm nay. Như lời danh y Tôn Tư Mạc từng nói: “Mạng sống con người quý giá vô cùng, cứu được một mạng người là tạo phúc to lớn”. Ước mơ sống thọ không xa vời nếu chúng ta biết tận dụng những món quà thiên nhiên ban tặng, thường bị lãng quên giữa cuộc sống bận rộn.
Nội dung chính
7 loại ‘thuốc’ trường thọ miễn phí, nhiều người đã bỏ lỡ
1. Uống nước – Thuốc giải độc
2. Đi bộ – Thuốc tăng cường sức khỏe
3. Ngủ – Thuốc làm đẹp
4. Ngâm chân – Thuốc lưu thông khí huyết
5. Cười – Thuốc phòng chống ung thư
6. Tắm nắng – Thuốc bổ sung canxi

7. Chải đầu – Thuốc bổ dương

7 loại ‘thuốc’ trường thọ miễn phí, nhiều người đã bỏ lỡ
1. Uống nước – Thuốc giải độc
Chỉ cần uống đủ nước, bạn đã nắm giữ bí quyết sống lâu. Nước giúp tăng cường trao đổi chất, hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố và làm giảm gánh nặng cho các cơ quan như thận. Hãy duy trì thói quen uống từ 7-8 cốc nước mỗi ngày, tập trung vào những thời điểm vàng: sáng sớm, sau bữa ăn và trước khi đi ngủ. Nhớ rằng, uống nước chậm rãi, từng ngụm nhỏ sẽ tốt hơn cho tim mạch.
2. Đi bộ – Thuốc tăng cường sức khỏe
Không cần đến phòng gym sang trọng, một cuộc đi bộ đơn giản mỗi ngày có thể mang lại những lợi ích không ngờ: tăng cường sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng, và cải thiện tâm trạng. Đi bộ trong không khí trong lành còn giúp giảm căng thẳng, làm mới tinh thần. Đây chính là “liều thuốc vận động” phù hợp với mọi lứa tuổi.
3. Ngủ – Thuốc làm đẹp
Không cần mỹ phẩm đắt tiền, một giấc ngủ sâu và đủ giấc là chìa khóa cho làn da khỏe đẹp và tâm trí minh mẫn. Ngủ ngon không chỉ giúp cơ thể hồi phục mà còn thúc đẩy sản sinh hormone tăng trưởng, mang lại sức sống từ bên trong. Hãy coi giấc ngủ là tài sản quý báu cần bảo vệ mỗi ngày.
4. Ngâm chân – Thuốc lưu thông khí huyết
Theo lời danh y Hoa Đà, việc ngâm chân với nước ấm tùy theo mùa sẽ giúp cơ thể lưu thông máu, thư giãn gân cốt và xua tan mệt mỏi. Kết hợp với các loại thảo dược như ngải cứu hay gừng, hiệu quả còn được tăng lên gấp bội. Đừng quên giữ nước ở mức 40°C và ngâm trong khoảng 20 phút để đạt được lợi ích tốt nhất.
5. Cười – Thuốc phòng chống ung thư
Một nụ cười không chỉ mang lại niềm vui mà còn là cách đơn giản nhất để tăng cường sức đề kháng. Tâm trạng tích cực có thể giảm nguy cơ bệnh tật, thậm chí hỗ trợ điều trị ung thư. Hãy mỉm cười nhiều hơn mỗi ngày để đón nhận những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
6. Tắm nắng – Thuốc bổ sung canxi
Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên, giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn, đặc biệt quan trọng với người lớn tuổi. Thời điểm tốt nhất để tắm nắng là khoảng 10 giờ sáng hoặc 4 giờ chiều, và chỉ cần 30 phút mỗi lần. Đừng quên quay lưng về phía mặt trời để tận dụng tối đa lợi ích cho xương và tinh thần.
7. Chải đầu – Thuốc bổ dương
Chải đầu không chỉ là thói quen làm đẹp mà còn là cách bảo vệ sức khỏe toàn diện. Việc này giúp kích thích tuần hoàn máu, cải thiện trí nhớ và tăng cường thị lực. Buổi sáng là thời điểm lý tưởng để chải đầu, giúp dương khí lưu thông, cơ thể khỏe mạnh hơn.

Những “liều thuốc” trường thọ trên đều nằm trong tầm tay và không tốn kém. Chúng không chỉ kéo dài tuổi thọ mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy bắt đầu áp dụng ngay hôm nay để chăm sóc bản thân một cách trọn vẹn nhất!

Gửi từ Mỹ Loan

From: Anh Dang & KimBang Nguyen

---

 

Người lớn tuổi đều nói rằng không nên uống quá nhiều đồ uống có đá. Đồ uống ấm nhiệt độ vừa phải sẽ có lợi cho cơ thể con người. Bác sĩ y Khoa Nhật Bản Makoto Hashimura nhấn mạnh trong cuốn sách mới: “Cuộc sống diệu kỳ với nước ấm” rằng đồ uống ấm, đặc biệt là nước ấm là một loại thức uống diệu kỳ. Sau 12 giờ đêm, đó là giai đoạn âm dương trao đổi. Nhất định không được uống nước lạnh vào lúc này, vì uống nước lạnh lúc này tương đương với dội khí lạnh vào cơ thể, trực tiếp làm tổn thương dương hỏa mới sinh, hỏa tương ứng với tim, huyết quản, ruột non… Uống nước lạnh giờ này sẽ dẫn đến bị bệnh tim.

Nên uống nước ấm vào buổi sáng. Nhiệt độ tốt nhất là từ 20 độ C đến 25 độ C, nước ấm còn được gọi là nước hồi sinh có 6 lợi ích chính như sau:

1/ Nước ấm ngăn ngừa lão hóa, làm đẹp và giảm cân

Uống nước ấm có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể và giúp giảm cân. Sau một đêm, độc tố bị phân hủy trong cơ thể chúng ta sẽ tích tụ trong cơ thể, số lượng độc tố sẽ tăng lên. Độc tố càng ở lâu trong cơ thể, thì tốc độ lão hóa càng tăng cao.

Uống một ly nước ấm sau khi thức dậy vào buổi sángkhông những có thể thúc đẩy lưu thông máu và tăng tốc độ vận động đường tiêu hóa, mà còn tăng tốc độ đi tiểu, độc tố được loại bỏ khỏi cơ thể càng sớm càng tốt. Không chỉ vậy, nó còn có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể, đốt cháy chất béo một cách thích hợp và giúp giảm cân.

2/ Nước ấm pha loãng độ nhớt của máu và hạ huyết áp

10-12 giờ sáng và 5-6 giờ tối là hai thời kỳ có huyết áp cao nhất. Buổi sáng thức dậy uống một ly nước ấm để cải thiện khả năng điều tiết của cơ thể, đẩy nhanh quá trình bài tiết muối đêm hôm trước, đồng thời làm loãng độ nhớt trong máu, từ đó giảm huyết áp, ngăn ngừa tăng huyết áp và xơ cứng động mạch.

3/ Khi bị cảm lạnh, nước ấm giúp loại bỏ virus (vi khuẩn)

Uống nhiều nước ấm để thúc đẩy quá trình bài tiết vi khuẩn trong cơ thể nhanh chóng.

Khi bị cảm lạnh và sốt, cơ thể con người sẽ kích hoạt phản ứng chức năng tự bảo vệ, cho phép cơ thể tự động hạ nhiệt. Cơ thể thở nhanh, đổ mồ hôi và các biểu hiện khác của quá trình trao đổi chất tăng tốc, cơ thể sẽ dễ cảm thấy khô và khát. Uống nhiều nước ấmđể thúc đẩy quá trình tiểu tiện và bài tiết nước, từ đó nhanh chóng tống xuất các vi khuẩn trong cơ thể ra ngoài.

4/ Nước ấm giúp tiêu hóa nhanh và giảm đầy hơi

So với rau và gạo, thịt là một loại thực phẩm ít tiêu hóa. Sau khi ăn một lượng lớn thịt không nhai kỹ mà nuốt vào bụng sẽ khiến bụng bị đầy hơi, khó tiêu. Lúc này uống nhiều nước ấm có thể rửa sạch thức ăn chưa tiêu hóa trong cơ thể, tăng khả năng tiêu hóa của dạ dày và ruột, giảm tình trạng đầy hơi trong dạ dày.

5/ Nước ấm làm sạch miệng, tránh chảy máu nướu răng

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nhiệt độ tốt nhất cho chuyển hóa răng là 35 độ C. Khi đánh răng hãy súc miệng bằng nước ấm để tránh chảy máu răng hoặc co rút nướu răng.

Nước ấm sạch sẽ bảo vệ miệng và cổ họng. Rửa lại bằng nước ấm sẽ cảm thấy thoải mái giúp dễ dàng loại bỏ vi khuẩn và thức ăn dư trong miệng.

6/ Nước ấm bảo vệ gan và giảm bớt các cảm giác khó chịu

Nồng độ rượu càng cao, thời gian nôn nao, cồn cào của gan càng lâu và gánh nặng càng lớn. Một chai bia khi uống vào cơ thể cần 3 giờ để hoàn thành cơn nôn nao. Khi say nên uống vài ly nước ấm để nhanh chóng làm loãng chất men rượu trong cơ thể, bảo vệ gan, giảm các triệu chứng khó chịu nôn nao, cồn ruột.

Phụ nữ bị đau bụng khi có kinh nguyệt, nên uống nhiều nước ấm có tác dụng giảm đau. Bởi phụ nữ ngày hành kinh thì âm thịnh dương suy, hàn nhiều hơn nhiệt, nên cần bổ sung đồ uống ấm, thực phẩm nhiều nhiệt. Hiệu quả tốt nhất thì nên uống nước gừng, nếu không có sẵn có thể dùng nước ấm nóng để thay thế. Ngoài ra nên ăn nhiều loại rau đắng như: mướp đắng(miền Nam gọi là khổ quá ), ngải cứu… bởi vị đắng thuộc hành hỏa sinh nhiệt, giúp âm dương cân bằng những ngày hành kinh.

Thiên Hà

From: Tu Phung

HENRY HOANG 

Khi mới xuất hiện hiện tượng nhồi máu cơ tim, rất có thể hiện tượng này lại tái diễn. Vì thế chúng ta cần nắm vững kiến thức này để có thể tự cứu chính mình trong 10 giây đầu hiện tượng nhồi máu cơ tim xuất hiện.

Giả sử thời gian hiện tại là 17:50, bận rộn cả ngày với các lớp học, hiện đang lái xe một mình về nhà.

Đột nhiên xuất hiện cảm giác rất lo lắng và khó chịu!

Rồi bạn thấy đau ngực, cơn đau bắt đầu lan ra cánh tay và cằm. Tuy nhiên, để đến được bệnh viện, bạn phải đi thêm một đoạn đường nữa. Tệ hơn, nếu gặp đoạn đường xấu, làm sao bạn có thể đi xa hơn? Vậy xử lý thế nào? Trước đây bạn đã từng học phương pháp hô hấp nhân tạo để cứu người khác, nhưng lại chưa từng học cách tự cứu chính mình.

Vậy cần làm gì khi bạn đang ở một mình và cơn đau tim xuất hiện? Khi thấy xuất hiện đau tim, cảm giác như xắp ngất, bạn chỉ có 10 giây để tự cứu mình. Nếu chậm trễ, bạn sẽ bị bất tỉnh nhân sự.

Nếu bên cạnh không có ai giúp, người bệnh cần nên mắm chắc 10 giây vàng ngắn ngủi này để cứu chính mình.

Làm như thế nào để nắm chắc được 10 giây vàng này?

Đầu tiên, hãy bình tĩnh và không ngừng tự ho khan, dùng hết sức để ho. Mỗi lần ho khan, cần hít thật sâu để lấy đầy khí vào phổi rồi dùng sức thật sâu thật dài ho khan hết ra. Mỗi lần hít vào và ho ra hết khoảng 2 giây. Hít vào và ho ra liên tục như thế, làm cho đến khi có xe cứu thương tới trợ giúp hoặc cảm thấy trạng thái bình thường và nghỉ ngơi.

Ghi nhớ:

Hít hơi thật sâu, đưa đầy khí oxy bị vào phổi.

Ho khan, hành động này ép cho máu huyết lưu thông tuần hoàn lại, nó cũng có thể khôi phục lại nhịp tim.

Hành động này sẽ trợ giúp khẩn cấp cho quả tim, cho phép người bệnh có cơ hội đến bệnh viện để được cứu chữa.

Tự cấp cứu khi tim phổi khi gặp vấn đề. Biết được kiến thức này người bệnh có thể tự cứu chính mình rồi. Đừng nghĩ rằng bệnh tim mạch chỉ xuất hiện ở người già. Bởi vì, môi trường sống ngày nay bị thay đổi rất nhiều, bệnh tim mạch có thể xuất hiện ở bất kể lứa tuổi nào. Người từ 25 đến 30 tuổi bị mắc bệnh tim mạch không phải là hiếm.

Hiểu biết kiến thức này có thể tự chăm sóc cho chính mình và người khác. Sinh mệnh đời người thực sự rất trân quý!

Henry Hoang

---

 

 Hiện đã có nhiều người bị “mù tạm thời” do xem điện thoại và Ipad quá lâu trong bóng tối. Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh nếu không biết những nguyên nhân này.

 Cảnh báo: Bị mù mắt tạm thời vì dùng điện thoại trong bóng tối

Điện thoại di động, máy tính bảng là những thiết bị điện tử thông minh càng ngày càng trở thành “bạn thân” của rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ.

Với những ứng dụng vượt trội trên thiết bị này khiến người đọc gần như dành toàn bộ thời gian nhiều nhất có thể của mình để sử dụng chúng.

Thậm chí, kể cả khi ngủ họ cũng “ôm” theo chiếc điện thoại và có thể đọc hàng giờ đồng hồ liền trong bóng đêm.

Đáng tiếc rằng, việc “nghiện” sử dụng điện thoại kèm với việc thiếu ý thức gìn giữ sức khỏe dẫn đến những tác hại không nhỏ đối với đôi mắt và hệ thần kinh.

Quá nhiều người “nghiện” dùng điện thoại trên giường ngủ khi đã tắt đèn (Ảnh minh họa)

Bác sĩ Hạ Thừa Chí, Chủ nhiệm khoa Mắt, bệnh viện Đông Tây y Nam Kinh (TQ) cho biết, trong thời gian qua, có sự tăng đột biến về số bệnh nhân đến bệnh viện khám mắt vì lo ngại việc sử dụng điện thoại đã gây vấn đề nghiêm trọng cho mắt.

Một bệnh nhân dấu tên đang điều trị kể, anh ấy thường có thói quen nằm trên giường đọc sách điện tử (e-book) với nhiều thể loại khác nhau trên điện thoại di động.

Một buổi tối nọ, như thường lệ, anh tắt đèn, bắt đầu đọc sách e-book. Khoảng 20 phút sau thì bỗng nhiên thấy mắt phải có hiện tượng mỏi, hơi khô và mờ đi không nhìn thấy gì nữa.

Trong khi mắt phải bị mờ hoàn toàn còn mắt trái cũng bị nhòe khiến anh vô cùng hoảng loạn. Chờ đến 10 phút sau thì mắt bắt đầu hồi phục trở lại, anh bắt đầu nhìn rõ hơn trong sự vui sướng đúng như “người mù lần đầu tiên nhìn thấy ánh sáng”.

Vì quá vui sướng và sợ hãi, ngay lập tức anh đã viết thông tin về bệnh của mình lên diễn đàn và nhận được sự quan tâm rất lớn của cộng đồng mạng.

Nhiều người cũng chia sẻ rằng họ có cảm giác “mắt có vấn đề” khi thường xuyên xem điện thoại trong bóng tối như vậy.

 Mù tạm thời hay mù vĩnh viễn?

Đọc trong bóng tối không nên quá 30 phút (Ảnh minh họa)

Nhiều người dùng điện thoại bắt đầu lo lắng và tự hỏi: tắt đèn vào ban đêm để chơi điện thoại di động liệu có thực sự “mù” hay không? Đó chỉ là mù tạm thời hay có thể dẫn đến mù vĩnh viễn hay không?

Bác sĩ Chí tiếp tục chia sẻ, hiện tượng đau mắt, mỏi mắt, mù tạm thời như bệnh nhân miêu tả trên thực tế có 3 khả năng liên quan.

Nhóm trường hợp thứ nhất

Do sử dụng điện thoại di động liên tục quá lâu, máu trong mắt sẽ chạy chậm chạp, dẫn đến co thắt động mạch võng mạc hoặc tắc nghẽn. Xảy ra như vậy một lúc sau sẽ xuất hiện hiện tượng “mù mắt” tạm thời.

“Bạn sẽ không thể nhìn thấy gì nữa giống như hoàn toàn nhắm mắt trong bóng đêm” – anh ấy chia sẻ trên mạng với bạn bè.

Nhóm trường hợp thứ hai

Hiện tượng sinh lý của mắt để thích nghi với bóng tối khi bạn tắt đèn và nhìn vào màn hình điện thoại. Bên cạnh đó, khoảng cách từ mắt đến ánh sáng màn hình điện thoại rất gần nên chúng có hấp lực rất mạnh.

Khi màn hình điện thoại đột nhiên tắt, mắt bạn sẽ không thể nhìn thấy gì nữa trong một khoảng thời gian ngắn.

Tùy sức khỏe của mắt mà có sự thích nghi nhanh hay chậm khi bạn nhìn thấy trở lại. Đây cũng là một cảm giác gây sợ hãi nếu bạn thường xuyên gặp phải.

Nhóm trường hợp thứ ba

Khi bạn nhìn quá lâu vào màn hình điện thoại di động sẽ khiến mắt phải điều chỉnh do co thắt.

Nếu quá tập trung nhìn vào màn hình, mắt có thể nheo lại và giữ nguyên trạng thái quá lâu khiến vùng mắt căng thẳng.

Nếu vẫn tiếp tục giữ tư thế đó liên tục thêm 30 phút nữa sẽ xảy ra hiện tượng co thắt toàn bộ vùng mắt, gây mờ mắt tạm thời trên diện rộng.

Bác sĩ Chí giải thích, trường hợp đầu tiên là đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi bị tăng huyết áp, tiểu đường và các bệnh cơ bản khác.

Sự xuất hiện của mù thoáng qua phải được điều trị y tế kịp thời, thiếu máu võng mạc và thiếu máu cục bộ não là như nhau.

Nếu bạn bị mù hơn 5 phút sẽ gây ra những tổn hại về mắt không thể đảo ngược được nữa.

 Hai trường hợp sau thường xảy ra phổ biến hơn ở những người trẻ tuổi. Nguyên tắc nhìn rõ của mắt là sự xuất hiện phản ứng quang hóa giữa các tế bào khu vực điểm vàng nằm bên trong, sau đó tạo hiệu ứng điện sinh học, hóa học.

Vì vậy, thời gian mà mắt có thể làm việc là có hạn, hay nói đúng hơn là cái gì cũng có giới hạn của nó.

Nếu bạn cố gắng lạm dụng quá mức sẽ gây hại lớn cho các tế bào võng mạc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mắt.

Bác sĩ khuyên những người phải làm việc bằng mắt quá nhiều nên chọn thực phẩm có lợi cho đôi mắt như súp lơ, rau chân vịt, ngô, cà rốt…

Đặc biệt đối với trẻ em và thanh thiếu niên, cần bảo vệ mắt cực kỳ cẩn thận, hạn chế và ngăn ngừa bệnh cận thị bằng cách chấm dứt việc sử dụng điện thoại di động quá nhiều.

Thanh thiếu niên, trẻ em cần “cấm triệt để” dùng điện thoại trong bóng tối (Ảnh minh họa)

Các chuyên gia nhắc nhở rằng, sử dụng điện thoại trong bóng tối vào ban đêm sẽ dẫn đến tăng áp lực nội nhãn vì ánh sáng mạnh với cường độ lớn trực tiếp chiếu vào mắt, gây tăng nhãn áp ở góc mắt.

Bệnh này nếu không biết để ngăn ngừa sẽ gây tổn hại cho thần kinh thị lực, triệu chứng này kéo dài sẽ gây nên mù mắt vĩnh viễn với tỉ lệ rất cao.

 Các chuyên gia nhắc nhở mọi người cần lưu ý điều chỉnh độ tương phản của màn hình phù hợp với mắt theo hướng hài hòa dịu nhẹ.

Sử dụng điện thoại vào ban đêm nên bật đèn ở phía sau lưng với mức độ ánh sáng vừa phải, không có sự chênh lệch quá lớn giữa ánh sáng màn hình điện thoại và ánh sáng phòng.

Nếu điện thoại của bạn có chế độ màn hình ban đêm (night) thì bạn nên sử dụng để tăng cường bảo vệ mắt. Hiện tượng mù mắt tạm thời không còn là cá biệt, không chỉ là lời cảnh báo, mà nó đã trở thành hiện thực.

Nếu bạn không ý thức với lời cảnh báo này, hiện tượng mù mắt vĩnh viễn sẽ xảy ra trong thời gian không xa.

 Theo Trí thức trẻ

---