Trung Quốc và Việt Nam đã đồng ý hợp tác về một “bộ quy tắc ứng xử hiệu quả ở Biển Đông“ và các khu vực biển “nhạy cảm thấp”, trong chương trình mới nhất về mối quan hệ mạnh mẽ giữa các nước láng giềng châu Á bất chấp tranh chấp lãnh thổ.
Trong một tuyên bố chung sau chuyến thăm cấp cao Trung Quốc của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, hai bên tái khẳng định cam kết hợp tác để đạt được “một bộ quy tắc ứng xử thực chất và hiệu quả ở Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, vào một ngày sớm”.
“Hai bên sẽ nghiêm túc [hiện thực hóa nền tảng chung] về hướng dẫn giải quyết các vấn đề liên quan đến biển, kiểm soát thỏa đáng những bất đồng trên biển, thúc đẩy hợp tác hàng hải và làm việc cùng nhau để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông”, tuyên bố đưa ra hôm thứ Sáu cho biết.
Gọi nhau là ưu tiên chính sách đối ngoại, hai nước láng giềng cũng cam kết tăng cường hợp tác về kết nối, cơ sở hạ tầng xuyên biên giới, các lĩnh vực khoáng sản quan trọng và chuỗi cung ứng.Việt Nam cam kết một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam”, tuyên bố nói thêm.
Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông thông qua cái mà họ gọi là “đường chín đoạn” lịch sử của mình, trong khi Hà Nội nằm trong số một số bên tuyên bố chủ quyền trong khu vực đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Tranh chấp thường làm phát sinh các cuộc đối đầu căng thẳng trên biển.
Để tránh đối đầu và tăng cường sự tin cậy lẫn nhau trên biển, hai bên đã bắt đầu một cơ chế đối thoại vào năm 2012 về hợp tác trong các lĩnh vực “ít nhạy cảm”, như nghề cá, bảo vệ biển và nghiên cứu cứu nạn, cũng như du lịch và bảo vệ môi trường.
Tuyên bố chung cho biết các thỏa thuận hợp tác được ký kết bao gồm các thỏa thuận trên “các khu vực ít nhạy cảm hơn trên biển”.
Ông Chính, nhậm chức vào tháng 2021, là Thủ tướng Việt Nam đầu tiên đến thăm Trung Quốc trong bảy năm.
Chính trị gia Việt Nam xếp thứ 3 đã có một loạt cuộc gặp với các nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc trong thời gian lưu trú, bao gồm Chủ tịch Tập Cận Bình, Thủ tướng Lý Cường, người đứng đầu cơ quan lập pháp Triệu Lôi Cơ và cố vấn chính trị hàng đầu Vương Hồ Ninh. Ông cũng đã phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới hay “Davos mùa hè” tại Thiên Tân hôm thứ Ba.
Những cam kết mới nhất được đưa ra khi mối quan hệ giữa hai quốc gia gần gũi về ý thức hệ do Cộng sản điều hành ngày càng trở nên phức tạp vì căng thẳng ở Biển Đông.
Hoa Kỳ, trong khi đó, với sự cạnh tranh ngày càng thù địch với Trung Quốc, đã tìm cách tăng cường quan hệ với Việt Nam.
Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương năm 2022 của Washington đã xác định cựu thù thời Chiến tranh Lạnh là một trong những “đối tác hàng đầu trong khu vực” – cùng với Ấn Độ, New Zealand và Đài Loan.
Hôm thứ Năm, một ngày sau khi ông Chính kết thúc chuyến thăm Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tiếp ông Lê Hoài Trung, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Đảng Cộng sản Việt Nam, tại Washington. Hai bên bày tỏ sẵn sàng nâng tầm hơn nữa quan hệ.
Khi ông Chính khởi hành đi Bắc Kinh hôm Chủ nhật, Việt Nam đã tiếp đón tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ USS Ronald Reagan tại thành phố cảng trung tâm Đà Nẵng trong chuyến thăm hữu nghị kéo dài sáu ngày.
Đây là chuyến thăm thứ ba của một tàu sân bay Mỹ kể từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc vào năm 1975, và diễn ra vài ngày sau khi tàu sân bay trực thăng JS Izumo của Nhật Bản dừng lại ở vịnh Cam Ranh, cách Đà Nẵng vài trăm km về phía nam.