Góp ý về xây dựng hệ giá trị Việt Nam

Báo Tiếng Dân

Mạc Văn Trang

19-12-2022

Hôm 2-12-2022, tôi có đăng bài: Trái núi đẻ chuột”, nói về cái Hội thảo quốc gia rất hoành tráng nhằm xây dựng hệ Giá trị Việt Nam, nhưng kết quả thì “bé tẹo”, chẳng có gì mới mà người đọc mong đợi.

Sau đó một ông bạn GS nhắn tin bảo, anh chỉ hay phê phán, chê bai. Anh hãy góp ý đề xuất cụ thể xem nào.

Khổ quá, cả GS ở nước mình cũng không chấp nhận nổi phản biện phê phán, mà cứ cái kiểu “Mày chê thì mày thử làm xem có được không”?

Ôi giời, bao nhiêu Học Viện, Trung tâm, Đại học, Hội đồng Lý luận Trung ương với đội ngũ chuyên gia trùng điệp ăn lương chuyên nghiên cứu, lại thách một lão già, vác tù và hàng tổng!

Thôi thì đã trót “đánh trống trước cửa Nhà Sấm” cũng ráng mình làm mình chịu.

Nhưng thực ra phải cảm ơn ông bạn GS, vì lời thách đố của ông mà tôi có bài viết quan trọng này, đóng góp cho vấn đề quốc gia hệ trọng.

  1. Tìm xem Hội thảo đã xác định các Hệ Giá trị và các Giá trị gì?

Thực sự cầu thị, tôi tìm đọc bài bàn về “Xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa trong thời kỳ mới” trên Báo điện tử Đảng CS Việt Nam, trên trang Thông tin của Hội đồng Lý luận Trung ương, rồi bài “Xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế” trên trang Nghiên cứu Lý luận Chính trị của Học viện Chính trị Quốc gia HCM… Nhưng tất cả vẫn là “xới lên vấn đề”, lý luận dài dòng, lẩn quẩn…

Xin đi ngay vào các Hệ Giá trị và các Giá trị cụ thể đã được Hội thảo xác định:

Hệ Giá trị con người Việt Nam: Yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo. Những giá trị ấy được nuôi dưỡng bởi văn hóa gia đình Việt Nam với những giá trị cốt lõi: Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh; được bồi đắp, phát triển bởi nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với hệ giá trị: Dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học; trên nền tảng của hệ giá trị quốc gia và cũng là mục tiêu phấn đấu cao cả của dân tộc ta: “Hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc”. (Chuyển dẫn từ bài “Trái núi đẻ chuột”).

  1. Xin trao đổi mấy ý kiến.

2.1. Về Giá trị CON NGƯỜI Việt Nam được Hội thảo xác định:

Yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo”. Tôi thấy dài dòng, trùng lặp, chưa cơ bản.

Nho giáo xác định hệ thống giá trị cơ bản của cá nhân/con người chỉ gồm NHÂN, LỄ, NGHĨA, TRÍ, TÍN mà đủ cả. Con người có những giá trị đó là đạt chuẩn mực giá trị cao của xã hội thời đó.

Các giá trị này được giáo dục từ từ gia đình, lúc trẻ 4-5 tuổi cho đến già; cứ thế truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, nên rất bền vững trong cá nhân và trong chuẩn khách quan của xã hội để đánh giá con người/ nhân cách.

Từ hệ Giá trị cá nhân, ai cũng phải có mới phát triển thêm các giá trị cho phù hợp với mỗi đối tượng, ví dụ: Cha Hiền, con Hiếu; vua Minh, tôi Trung; làm quan phải thêm giá trị Liêm, Chính; làm tướng phải thêm Giá trị Dũng, Liêm v.v… (nguyên tắc như vậy, còn tôi nhớ có thể chưa chính xác).

Vậy thời nay, Giá trị cốt lõi của cá nhân/con người Việt Nam, nên kế thừa và phát triển cho phù hợp, theo tôi là: “NHÂN ĐẠO, TRUNG THỰC, TRÍ TUỆ, BÌNH ĐẲNG, YÊU NƯỚC” là đủ.

Có “NHÂN ĐẠO” sẽ có “yêu thương, nghĩa tình; có “TRUNG THỰC” sẽ có “Trách nhiệm, Kỷ cương”; có “TRÍ TUỆ” mới có “Sáng tạo” và hơn thế. Cũng nói thêm, không có TRÍ TUỆ thì “Đoàn kết, Kỷ cương, tự cường, sáng tạo, trách nhiệm” chỉ là khẩu hiệu suông; có “BÌNH ĐẲNG” mới có tôn trọng “đoàn kết” được. Hội thảo về Giá trị cá nhân/con người mà bỏ đi Giá trị “TRÍ TUỆ”, “BÌNH ĐẲNG” thì thật lạ lùng!

Năm Giá trị này cần được giáo dục từ mỗi gia đình, từ lớp Mẫu giáo trở lên cho đến già. Trên cơ sở đó, với mỗi đối tượng sẽ thêm một vài Giá trị đặc thù. Ví dụ làm quan thì thêm Giá trị “Liêm, Chính”; Làm tướng thì thêm “Dũng, Liêm”; quân đội: “Trung với nước, Hiếu với Dân”, v.v…

2.2. Về “giá trị cốt lõi của GIA ĐÌNH Việt Nam”, Hội thảo đề xuất: “Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh”.

Theo tôi cả 5 giá trị Gia đình này đều không cơ bản. “Ấm no” chỉ là mục tiêu khi xã hội nghèo đói phấn đấu, còn khi xã hội phát triển, điều đó là tự nhiên. “Tiến bộ và Văn minh” rất khó xác định. Vợ, chồng và con đều là đảng viên, cán bộ, đi học bên Tây về đã chắc là gia đình “Tiến bộ, Văn minh” chưa? Các “Gia đình Văn hoá”, “Làng/Khu phố Văn hoá” được công nhận nhan nhản, đã chắc ở đó có các “gia đình tiến bộ, văn minh” chưa?

“Ấm no, tiến bộ, văn minh” chỉ là những khẩu hiệu, không phải những giá trị cốt lõi của Gia đình. Trong khi đó Giá trị “Yêu thương”, “Hiếu thảo” “Hoà thuận” lại không có trong hệ Giá trị gia đình? Thật lạ lùng?

Theo tôi Giá trị Gia đình Việt Nam cốt lõi là: “YÊU THƯƠNG, HIẾU THẢO, THUẬN HOÀ, HẠNH PHÚC”.

Không có YÊU THƯƠNG thì Gia đình tan vỡ, hoặc nếu còn, chỉ là cái xác không hồn.

Với người Việt chữ HIẾU vô cùng quan trọng, nhờ hiếu thảo mà người già Việt Nam có đời sống gắn bó với con cháu có thể nói, tốt hơn người già phương Tây. “Hiếu” cũng là cơ sở của tín ngưỡng thờ phụng Tổ tiên, một phong tục tốt đẹp của dân tộc.

“THUẬN HOÀ” là đặc trưng của đời sống gia đình. Ngoài xã hội thì cần tranh đấu, cạnh tranh, thi đua, so bì, mặc cả, sòng phẳng với nhau; ở gia đình cần tránh những yếu tố đó để “Thuận hoà”. THUẬN HOÀ cũng bao gồm sự Tôn trọng, Bình đẳng… Thực ra khi gia đình có 3 Giá trị kia thì sẽ có “Hạnh phúc”.

Vậy mà Hội thảo quốc gia về Giá trị Gia đình Việt Nam lại vứt béng đi các Giá trị YÊU THƯƠNG, HIẾU THẢO, THUẬN HOÀ là sao? Không hiểu được!

Cũng xin nói thêm, ai chả yêu thích người phụ nữ có “Công, Dung, Ngôn, Hạnh” theo cách của thời nay. Vậy thì giáo dục con gái trong gia đình nên quan tâm những Giá trị này. Qua trải nghiệm, tôi thấy những người phụ nữ có “Công Dung Ngôn Hạnh” luôn được quý trọng và thường có Hạnh phúc. Hạnh phúc không là Giá trị tự thân, mà nó là kết quả của các Giá trị điều kiện kia mang lại.

2.3. Về Giá trị QUỐC GIA, Hội thảo đưa ra: “Hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc”.

Tôi nghĩ “Dân giàu, nước mạnh, công bằng, văn minh” chỉ là khẩu hiệu, không phải Giá trị cốt lõi.

Từ 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định Giá trị Quốc gia, ghi trên các văn bản là: “Việt Nam Dân chủ, Cộng hoà, Độc lập, Tự do, Hạnh phúc”. Các Giá trị đó xuất phát từ tư tưởng sâu sắc: Dân tộc Độc lập, Dân quyền Tự do, Dân sinh Hạnh phúc. Trong Lăng Hồ Chí Minh có dòng chữ vàng “Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do!”. Rồi Hồ Chí Minh từng nói: “Nước được Độc lập mà Dân không được Tự do, thì Độc lập cũng không có ý nghĩa gì!”.

Vậy mà các vị lại loại bỏ Giá trị “TỰ DO”? Lạ thật! Không có “Tự do” cũng có nghĩa là “Nô lệ”! Nhà trường từ trẻ Mẫu giáo đến học sinh, sinh viên, Nghiên cứu sinh … không có tự do suy nghĩ, tự do biểu đạt, tư duy chỉ rập khuôn, theo một định hướng, theo đám đông, thì tư duy độc lập, tự chủ, óc sáng tạo của cá nhân sẽ thui chột đi.

“TỰ DO” là Giá trị ghi đậm trong Hiến pháp mà các vị bỏ đi!?

Theo tôi, từ các Giá trị Hồ Chí Minh đã dày công suy ngẫm, chắt lọc, ngày nay cần kế thừa và xác định: Hệ Giá trị Quốc gia/Dân tộc, nên là: “ĐỘC LẬP, TỰ DO, DÂN CHỦ, HÒA BÌNH, THỐNG NHẤT” là tạm đủ. Nếu có thêm thì thêm “BÌNH ĐẲNG, CÔNG LÝ”. Nhưng thực ra, có Tự do, Dân Chủ thì sẽ có Bình Đẳng, Công lý, Nhân quyền…

Những Giá trị nói trên được hiện thực hoá sẽ có “dân giàu, nước mạnh, văn minh, hạnh phúc”. Cũng xin nói thêm: BÌNH ĐẲNG mới là Giá trị đáng theo đuổi, chứ “Công bằng” thì rất khó đạt được; đòi “Bình đẳng” mới chính đáng, đòi “Công bằng” là không tưởng. “CÔNG LÝ” mới là Giá trị đáng theo đuổi, còn “Pháp luật, Kỷ cương” (như có GS đề xuất) thì Bắc Triều Tiên hiện là xã hội “pháp luật, kỷ cương” nhất thế giới! Và Nga, Trung Quốc đang là “nước mạnh” nhất nhì thế giới đó, nhưng Dân có Tự do, Dân chủ, Hạnh phúc không?

2.4. Về Giá trị VĂN HOÁ, Hội thảo xác định: “Nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với hệ giá trị: Dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học”. Tôi thấy Hệ Giá trị Văn hoá thế này chẳng giống ai!

Từ lâu Giá trị Văn hoá phổ quát được nhân loại hướng theo là CHÂN, THIỆN, MỸ. Người Nhật có thêm Giá trị ÍCH nữa.

Các tác phẩm Văn hoá, Khoa học được Giải thưởng quốc tế lớn đều được đánh giá theo các Giá trị: Chân, Thiện, Mỹ. Việt Nam khao khát Giải Nobel, mà cứ một mình một kiểu, không hòa nhập với các Giá trị phổ quát của nhân loại thì sao đạt được?

Các công trình Khoa học, tác phẩm Nghệ thuật lớn đều chứa đựng Giá trị “Vì nhân loại” chứ không chỉ cốt vì “Dân tộc” và nhất là không vì một đảng phái, phe nhóm nào.

  1. Vấn đề HÌNH THÀNH/GIÁO DỤC Giá trị đối với cá nhân và cộng đồng, xã hội như thế nào mới là vấn đề thực sự Khoa học và cấp thiết cần bàn. Tuy nhiên trong Hội thảo chỉ nêu lên những lý luận chung chung, chủ quan không tưởng. Bài viết này, tôi không thể bàn, vì đòi hỏi trình bày rất cụ thể, hệ thống các phương pháp và cả kỹ thuật, nghệ thuật giáo dục Giá trị.

TÓM LẠI

Giá trị bàn ở đây là các những GIÁ TRỊ TINH THẦN CAO QUÝ được cộng đồng xã hội kỳ vọng, xác định, truyền bá, khiến cá nhân khao khát hướng tới hấp thụ để hoàn thiện, nâng cao Giá trị bản thân; để định hướng hành động và đánh giá các sự vật, hiện tượng cho phù hợp chuẩn mực xã hội. Giá trị quan trọng ở chỗ, nó vừa là những chuẩn khách quan vừa là những nhân tố tâm lý bên trong điều chỉnh nhận thức, thái độ, hành động của cá nhân.

Khi hệ Giá trị khách quan chuẩn mực và bền vững hoà hợp với hệ giá trị cá nhân sẽ khiến nhân cách vững vàng, xã hội yên bình. Khi hệ Giá trị xã hội sai lệch, bất ổn thì hệ giá trị trong cá nhân cũng đảo lộn, khủng hoảng, dẫn đến nhận thức, thái độ, hành động bất thường.

Nền giáo dục các nước tiên tiến đều hướng đến giáo dục những Công dân toàn cầu, nghĩa là những công dân của mỗi nước không chỉ cốt “đậm đà bản sắc dân tộc” mà phải hoà quyện với những Giá trị phổ quát của nhân loại mới hòa nhập và phát triển tốt trong thế giới văn minh.

Những giá trị Cá nhân/con người, Giá trị Gia đình, Giá trị Quốc gia, Giá trị Văn hoá chúng tôi đề xuất đều mang tính phát huy các Giá trị truyền thống của dân tộc, đồng thời hoà hợp với các Giá trị nhân loại phổ quát, căn bản.

_____

P.S: 1. Tất nhiên bài viết này không có tiền. Nhưng ai/cơ sở nào sử dụng cả bài hay trích dẫn cần phải ghi rõ bản quyền Mạc Văn Trang.

  1. Viết xong bài này, tôi cứ ngồi bần thần: Tại sao Hội thảo gồm bao nhiêu Giáo sư, Tiến sĩ lại “đẻ” ra một kết quả như vậy? Tại sao cá nhân tôi có thể đề xuất được như vậy? Đó là vì tôi tư duy MỘT MÌNH, không phụ thuộc vào định hướng của ai. Còn Hội thảo quốc gia vừa rồi là một ĐÁM ĐÔNG tư duy theo một định hướng, nên kết quả như vậy. Điều đó càng cho thấy, TỰ DO suy nghĩ, TƯ DO biểu đạt của mỗi cá nhân quan trọng biết nhường nào.
  2. Ảnh: Gia đình tôi luôn lấy Giá trị Yêu thương làm đầu, chẳng biết đến đâu là Tiến bộ, Văn minh.

“Hai tư tưởng lớn” gặp nhau

Báo Tiếng Dân

Đỗ Ngà

18-12-2022

Lúc còn trên “đỉnh cao cao thành công”, Nguyễn Thái Luyện – Chủ tịch địa ốc Alibaba đã đưa ra hình thức “chứng khoán hóa bất động sản”. Như vậy “chứng khoán hóa bất động sản” là gì?

Nguyễn Thái Luyện lấy ví dụ trực tiếp dự án mà anh ta thực hiện để minh hoạ. Đó là dự án 11 hecta đất ở Nhơn Trạch – Đồng Nai. Anh ta phân phân lô bán nền với mỗi nền 100m2 với giá 6 triệu đồng/m2. Luyện chia nhỏ mỗi lô này thành 100 phần với giá trị 1m2/phần. Có người có thể mua 1 hoặc 2 mét vuông để đầu tư và sau đó có thể bán lại cho người khác để thu lời kiểu như một dạng chứng khoán.

Cách làm của Nguyễn Thái Luyện sau này cũng được Phạm Nhật Vượng thực hiện theo cách tương tự. Ông Vượng lập ra Công ty VMI để mua lại các bất động sản của Vinhomes (cả loại tồn kho vẫn loại trên giấy) rồi chia nhỏ ra, mỗi phần khoảng 40 triệu đồng và bán cho các nhà đầu tư. Cả Phạm Nhật Vượng và Nguyễn Thái Luyện đều lấy được tiền nhưng nhà đầu tư thì vẫn không giữ được nhà – đất mà những thứ đó vẫn ở trong tay người ra luật chơi, nhà đầu tư chỉ sở hữu tờ giấy.

Cách làm của Nguyễn Thái Luyện và Phạm Nhật Vượng đều giống nhau ở chỗ là họ huy động vốn rất triệt để. Nguyễn Thái Luyện đã vét được tiền của những người có rất ít tiền, chính vì thế mà nạn nhân của họ rất đông, hiện có hơn 4 ngàn nạn nhân bị Alibaba lừa mất tiền. Còn nạn nhân của Phạm Nhật Vượng thì chưa xuất hiện vì Phạm Nhật Vượng chỉ mới áp dụng.

Hiện tượng “chứng khoán hóa bất động sản” là cách huy động vốn tương tự như phát hành trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán. Trái phiếu doanh nghiệp bị chi phối bởi luật chứng khoán, ấy vậy mà những Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát cũng đưa được nhà đầu tư vào tròng, trong khi đó hình thức “chứng khoán hóa bất động sản” né tránh thị trường chứng khoán tất nhiên đất diễn cho trò móc túi rất “bao la”.

Vay ngân hàng, phát hành trái phiếu, phát hành cổ phiếu đều là hình thức huy động vốn của doanh nghiệp. Ngân hàng và thị trường chứng khoán được gọi là các công cụ trung gian tài chính, công cụ này bị chi phối bởi luật pháp, vì thế mà nó hạn chế được rủi ro cho nhà đầu tư. Trong khi đó, hình thức “chứng khoán hóa bất động sản” hay “chơi hụi” đều là cách huy động vốn không thông qua công cụ trung gian tài chính nên rất rủi ro.

Những năm gần đây trên thị trường xuất hiện hình thức “cho vay ngang hàng”. Cho vay ngang hàng là hình thức lập ra các trang web cho phép các cá nhân nhận được khoản vay trực tiếp từ người khác qua đó loại bỏ vai trò trung gian của các tổ chức tài chính. Cái lợi của vay ngang hàng là tiết kiệm được khoản phí trung gian, tuy nhiên, thực tế thì không như lý tưởng, những tổ chức tín dụng đen đã nấp bóng cho vay ngang hàng để bẫy khách hàng. Và lúc đó các con nợ tưởng mình được né phí trung gian nhưng lại rơi vào nanh vuốt của bọn xã hội đen.

Những ai đang có ý định đầu tư vào dự án của VMI thì cần đặt câu hỏi rằng, nếu Vin có đủ uy tín, tiềm lực tài chính đủ vững mạnh thì tại sao không huy động vốn qua công cụ trung gian tài chính mà ông lại né tránh nó? Nếu những nạn nhân của Nguyễn Thái Luyện đặt câu hỏi như thế thì hôm nay đã không hối hận.

Báo Hồng Kông nói Việt Nam dùng ‘bò đỏ’ phá rối YouTube, Facebook

Báo  Nguoi-viet

December 17, 2022

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – “Nhà cầm quyền Việt Nam không thể đóng cửa các nền tảng như YouTube hay Facebook – cốt lõi của thị trường thương mại điện tử đang phát triển của nước, nhưng toan tính trấn áp những gã khổng lồ công nghệ thông qua các luật và nghị định kiểm soát không gian mạng, kèm theo một đội quân ‘bò đỏ’ phá rối.”

Đoạn nêu trên được trích từ bản tin của báo South China Morning Post của Hồng Kông hôm 17 Tháng Mười Hai.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, bộ trưởng Thông Tin Truyền Thông CSVN, luôn tự hào khoe về “thành tích” buộc YouTube, Facebook gỡ những bài đăng và video clip trái ý chính quyền Việt Nam. (Hình: Zing)

“Bò đỏ” là từ ám chỉ lực lượng dư luận viên được cho là hưởng lương nhà nước để lên mạng xã hội bảo vệ quan điểm của đảng, chính quyền trong lúc hung hăng tấn công những người bất đồng cũng như giới xã hội dân sự.

Theo South China Morning Post, chính phủ Việt Nam vừa thông qua luật cấm các doanh nghiệp đặt mua quảng cáo trên các trang web và kênh trên mạng xã hội vốn bị chính quyền hạn chế truy cập do “đưa tin trái chiều.”

Hành động này nằm trong một chuỗi các quy định nhằm khẳng định việc chế độ toàn quyền kiểm soát Internet để ngăn chặn những tiếng nói bất đồng. Việc này cho thấy đảng CSVN bị ám ảnh bởi sự kiểm soát và duy trì sự độc tôn quyền lực.

Khoảng 80% trong số 98 triệu dân Việt Nam sử dụng Internet. Chỉ tính riêng mạng xã hội Facebook đã có hơn 60 triệu người dùng trong nước.

Cũng theo tờ báo của Hồng Kông, dân chúng Việt Nam lâu nay bày tỏ sự không tin tưởng vào truyền thông do nhà nước kiểm soát, mà chủ yếu nắm thông tin qua các nền tảng mạng xã hội.

Để trấn áp các nền tảng mạng xã hội, “Nghị Định 53” yêu cầu các nền tảng này phải địa phương hóa dữ liệu, cấp quyền truy cập vào tài khoản người dùng và thông tin cá nhân, cũng như yêu cầu lưu trữ trong hai năm.

Nghị định nêu trên cũng yêu cầu các công ty công nghệ phương Tây phải đặt văn phòng và cả máy chủ tại Việt Nam. Điều này được cho là làm tăng rủi ro pháp lý cho việc quản lý của các nền tảng mạng xã hội.

Trên Facebook xuất hiện nhiều nhóm được lập ra để bảo vệ quan điểm của đảng trong lúc tấn công những người bất đồng cũng như giới xã hội dân sự. (Hình: Chụp qua màn hình)

Đáng lưu ý, kể từ khi ban hành “Nghị Định 53,” chính phủ Việt Nam liên tiếp áp đặt nhiều hạn chế hơn. Chẳng hạn, nhà chức trách đã giảm thời gian buộc các nền tảng mạng xã hội phải gỡ bỏ bất kỳ bài đăng “vi phạm” trong vòng từ 48 giờ xuống còn 24 giờ. Đối với nội dung “nhạy cảm” của video clip thì phải gỡ trong vòng ba giờ.

Khái niệm “vi phạm,” “nhạy cảm” ở đây được hiểu là những thông tin mà nhà cầm quyền Việt Nam muốn dân chúng không được biết do trái với tuyên truyền của Ban Tuyên Giáo và Bộ Thông Tin Truyền Thông. (N.H.K)

Bị ngăn cản với bạn gái, ông quê Phú Yên nhảy cầu tự sát trước mặt cha

Báo Nguoi-viet

December 17, 2022

SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Công An quận 12, Sài Gòn, phối hợp cùng đội cứu hộ tìm kiếm anh NAT, 20 tuổi, quê ở tỉnh Phú Yên, mất tích sau khi nhảy cầu Phú Long ở phường Thạnh Lộc vào đêm 16 Tháng Mười Hai.

Cầu Phú Long bắc qua sông Sài Gòn, nối quận 12, với thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương.

Chiếc xe gắn máy do anh NAT mượn để đến cầu Phú Long, phường Thạnh Lộc, quận 12, Sài Gòn. (Hình: Công An Nhân Dân)

Theo báo Công An Nhân Dân hôm 17 Tháng Mười Hai, khoảng 11 giờ đêm hôm trước, anh T. mượn xe gắn máy của người quen rồi chạy đến giữa cầu Phú Long. Tại đây, anh gọi điện cho chủ xe kêu ra cầu Phú Long lấy xe về.

Nhận được tin, người này lập tức gọi điện báo cho ông NBV, cha của anh T. Ông V. tìm đến cầu Phú Long, vừa thấy mặt con trai mình nhưng chưa kịp khuyên can thì anh T. đã leo qua lan can và nhảy xuống sông Sài Gòn, mất tích.

Đội cứu nạn, cứu hộ được điều đến hiện trường, dùng ca nô tìm kiếm nhưng do dòng nước chảy xiết nên chưa tìm thấy thi thể nạn nhân.

Theo lời kể của ông NBV, anh T. chạy xe ôm, có quen một người bạn gái nhưng bị gia đình bạn gái ngăn cản.

Sau khi biết chuyện, ông V. có lớn tiếng la mắng để khuyên con trước mắt nên lo tu chí làm ăn, còn chuyện tình cảm thì tính sau. Tuy vậy, anh T. bỏ nhà đi và làm chuyện dại dột.

Một vụ tương tự xảy ra mới đây tại cầu Hồ ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, nhưng có kết cục tốt đẹp hơn.

Theo báo Công An Nhân Dân, chiều ngày 15 Tháng Mười Hai, nhận được tin báo có người nhảy cầu Hồ tự sát, Cảnh Sát Thủy Đoàn 1 lập tức dùng xuồng máy đến hiện trường, cùng người dân đang đánh cá, cứu vớt một thanh niên.

Sau khi đưa thanh niên đang còn thở lên tàu, tổ công tác tiến hành sơ cứu, đưa về trụ sở và liên hệ người nhà anh này.

Đội cứu hộ được điều đến hiện trường tìm kiếm thi thể anh NAT. (Hình: Công An Nhân Dân)

Danh tính thanh niên được công an xác nhận là Hà Quý Nam, 25 tuổi, ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Do “buồn chuyện tình cảm” và “có nhiều áp lực trong cuộc sống,” Nam có ý định nhảy cầu tự sát.

Bản tin của báo Công An Nhân Dân viết thêm rằng, sau khi đến đón anh Nam, bố mẹ anh này hứa với công an rằng sẽ không để con mình “có ý nghĩ tiêu cực và làm chuyện dại dột nữa.” (N.H.K)

Vài lời tâm sự cùng ông Phạm Nhật Vượng

Báo Tiếng Dân

Jackhammer Nguyễn

16-12-2022

Bi hài giao tế công chúng

Vinfast của ông Phạm Nhật Vượng ở Việt Nam bị một nhà báo Mỹ chuyên về xe hơi đánh cho một đòn trời giáng.

Chuyện là ông Vượng mướn chuyên cơ chở cả trăm người gồm nhiều nhà báo Mỹ đến Việt Nam để thực hiện chiến dịch quảng cáo rầm rộ của họ, rằng họ sẽ bán xe hơi chạy điện ở Mỹ.

Nếu bạn đọc muốn biết chi tiết thì cứ đọc cho kỹ bài báo của ông Kevin Williams nói trên. Để giản tiện hơn, xin tóm tắt vài ý chính trong bài viết ấy về xe hơi điện Vinfast như sau:

1/ Xe Vinfast không thể chạy được ở Mỹ trong tình trạng hiện nay.

2/ Xe chạy rất yếu chứ không phải như quảng cáo, và hoạt động không ổn định.

3/ Cả động cơ lẫn thiết kế hình dáng đều của nước ngoài.

4/ Giá cả niêm yết trên website của Vinfast không minh bạch.

Đó là về chuyện xe, mục đích mà tác giả được Vinfast mời sang Việt Nam. Ngoài ra, tác giả còn thấy rằng Vinfast muốn tạo ấn tượng rằng công ty “Vin” của ông Vượng rất vĩ đại hoành tráng, tiềm lực vô cùng mạnh mẽ.

Than ôi, nhóm PR (giao tế công chúng) của ông Vượng đã sai lầm khi cho các nhà báo đầy tọc mạch (không tọc mạch thì chỉ là cán bộ tuyên giáo) của Mỹ thăm viếng quá nhiều nơi chốn làm ăn của mình. Tác giả nhận xét rằng, khu đại học Vin cũng như các khu nhà ở mới toanh, sáng bóng như lau như li của ông Vượng, chỉ loe hoe vài người ở.

Cái cách ông Vượng mời nhà báo cũng y chang như các cán bộ tuyên giáo của Đảng Cộng sản Việt Nam, tức là giới hạn tối đa chuyện người ta đi đây đi đó, thực hiện đúng câu … “xấu che tốt khoe” của người đời.

Thực ra “xấu che tốt khoe” thì cũng là thường tình, các công ty phương Tây cũng thế thôi, nhưng do tính minh bạch xã hội dân sự phương Tây đòi hỏi, họ không chỉ khoe cái tốt, mà còn cố gắng để làm cái tốt. Họ cũng quảng cáo cái tốt của sản phẩm, nhưng không có nghĩa là sản phẩm của họ ngược lại với lời quảng cáo đó.

Ông Vượng nghĩ rằng ông đãi các nhà báo, nào là khách sạn sang trọng, nào là tham quan kỳ quan thiên nhiên Hạ Long, nào là ăn uống phủ phê… thì họ sẽ viết tốt cho sản phẩm của ông ư?

Tôi không muốn nói rằng nhà báo phương Tây đạo đức cao vời không ham tiền, không hưởng thụ, nhưng liệu ông Vượng có … “phong bì” cho ông Kevin Williams được một số tiền đủ để ông ấy sống cuộc đời về hưu dư giả sau khi bị mất việc vì viết bậy để tâng bốc Vinfast hay chăng?

Câu chuyện ông Vượng mời nhà báo Mỹ làm tôi nhớ đến cái thời mà các cán bộ ngoại giao cộng sản ở Mỹ mới bắt đầu tổ chức họp báo. Sau buổi họp báo, các nhà báo phương Tây mắt tròn mắt dẹt nhìn nhau vì mỗi người có một … phong bì 100 dollars.

Nay cơ quan ngoại giao Việt Nam khá hơn rất nhiều, nhưng có lẽ nhóm tư bản bồ bịch như ông Vượng thì vẫn không khá. Nói như ông Nguyễn Hữu Liêm ở San Jose, vẫn là đầu óc nông dân.

Ông Vượng từng sai bảo công an “làm việc” với một khách hàng mua xe Vinfast vì người này than phiền sau khi xe bị hư. Chẳng những thế mà phát ngôn nhân của ông Vượng còn tuyên bố rằng, sang Mỹ ông cũng sẽ làm y như thế nếu ai đó nói “xấu” công ty ông (ghê thật!)

Câu chuyện này cũng được ông Williams nhắc lại trong bài của ông. May mà ông ta không đọc được tiếng Việt, cho nên không biết thêm câu chuyện VinSchool của ông Vượng cũng từng sai công an làm việc với các phụ huynh nào than phiền về trường học của ông.

Tâm sự với đại gia

Có những suy đoán cho rằng, việc “sản xuất” xe điện của ông Vượng chỉ là chiến thuật tìm cách đặt chân vào thị trường tài chánh chứng khoán của Mỹ, sau khi đăng ký tên công ty ở Singapore. Mà thật ra ông có sản xuất đâu, ông chỉ lắp ráp mà thôi.

Tôi không rành chuyện chứng khoán với lại tài chánh rất phức tạp của nước Mỹ, nhưng theo suy đoán của một người bình thường thì cũng không dễ mà gạt được những người Mỹ có tiền. Hai vụ gần đây nhất là vụ công ty Theranos (công nghệ y khoa) của người đẹp Elizabeth Holmes, và FTX (tiền ảo) của anh chàng trẻ tuổi đẹp trai Sam Bankman-Fried, lừa được nhiều người bỏ tiền vào, rồi “lên sàn” chứng khoán. Cả hai đang đối diện với những án tù nặng nề vì lừa đảo.

Câu chuyện “đi lên” của ông Vượng thì ai ai cũng biết, rằng ông thành công trong việc sản xuất mì gói ở Ukraine thời mồ ma Liên Xô sụp đổ, nhưng quan trọng nhất là ông vớ bẩm đất công, đất quân đội… ở Việt Nam để thành tỷ phú Việt Nam, có tên trong Forbes.

Có nhiều người dè biểu, mỉa mai chuyện “đi lên” ấy của ông Vượng, trong đó có người viết bài này, nhưng mặt khác, cũng như ông Kevin Williams, tôi cũng giữ cho quan điểm của mình một cách cởi mở, rằng cái gì đã qua thì cho qua, các đại gia Mỹ thời lập quốc cũng tốt lành gì đâu, nào nô lệ, nào cướp bóc mỏ vàng…

Bây giờ, nếu ông Vượng muốn ghi danh thiên cổ, giúp đỡ đồng bào nghèo khó của ông (trong đó có 39 đồng hương Hà Tĩnh của ông chết thảm khốc trong thùng xe đông lạnh bên Anh), thì thiếu gì việc ông có thể làm. Nào là nhà ở cho người nghèo, trạm y tế cho nông thôn, trồng rừng ven biển đồng bằng Cửu Long, lập nhà máy sản xuất năng lượng mặt trời… kể ra không hết. Người từng trải trên thương trường như ông Vượng chắc chắn có thể nghĩ ra được cả trăm nghìn cách để vừa kinh doanh vừa cứu tế xã hội!

Đại đế Vespasianus ngày xưa của La Mã có nói, tiền bạc thì không có mùi. Các nhà Marxists thì bảo rằng, thời tư bản hoang dã cướp bóc không luật lệ là thời tập trung tư bản. Nay ông Vượng đã tập trung tư bản xong rồi, tiền của ông không có mùi gì đâu. Ông có thể dùng tiền đó giúp đồng bào, hơn là dùng tiền đó rắp tâm muốn gạt bọn tư bản cá mập Mỹ, có khi tiền mất tật mang không chừng. Ông đừng dùng tình tự dân tộc mà thúc đẩy dân chúng Việt Nam lên đồng… tự hào quá Việt Nam ơi! Đó là một chứng thủ dâm tinh thần rất nguy hại.

Tôi nghĩ nếu ông Vượng tiếp tục sản xuất … mì gói Made in Vietnam, rồi xuất khẩu sang Úc, sang Mỹ, … tôi sẽ mua rất nhiều, cho mùa đông tha hương thêm ấm áp, nhưng tôi thà chạy chiếc xe Toyota cũ rích của mình chứ không bao giờ xài Vinfast VF8, cho dù tôi có được khuyến mãi với giá hời ông ạ. Niet, Niet, và Niet!

Trộm đồng hồ Rolex, Hoa Hậu Thế Giới Người Việt tại Mỹ 2018 lãnh 7 năm t

Báo Nguoi-Viet

December 13, 2022

SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Hôm 13 Tháng Mười Hai, Tòa Án Nhân Dân ở Sài Gòn đã mở phiên xét xử sơ thẩm và tuyên bị cáo Lã Thị Anh, 32 tuổi, bảy năm tù về tội “trộm cắp tài sản.”

Trước khi bị bắt, bị cáo Lã Thị Anh (nghệ danh Lã Kỳ Anh) từng được biết tới khi đăng quang cuộc thi Miss Vietnam Continents 2018 diễn ra tại Mỹ.

Bị cáo Lã Thị Anh tại tòa. (Hình: Trần Thái/Người Lao Động)

Theo báo Tuổi Trẻ, tại phiên tòa, bị cáo Kỳ Anh thành thật nhận tội như cáo trạng truy tố.

Tại tòa, cựu hoa hậu cho rằng giữa mình và bị hại “có mối quan hệ yêu đương.” Do mâu thuẫn tình cảm, nên bị cáo “nảy sinh ý định đánh tráo đồng hồ một thời gian rồi sẽ trả lại.”

Do đó, bị cáo hứa với người nhận cầm cố đồng hồ một tháng sau sẽ đến chuộc lại. Việc đánh tráo đồng hồ là “hành động bộc phát không nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.”

Bị cáo Kỳ Anh biện minh trước khi bị bắt có công ty xuất nhập cảng hàng từ Quảng Châu, Trung Quốc, về Việt Nam nên có nguồn thu nhập ổn định.

Tuy nhiên, đại diện Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố cho rằng “bị cáo đã lợi dụng sơ hở của bị hại để chiếm đoạt tài sản, hành vi của bị cáo là nguy hiểm,” và đề nghị mức án 12-13 năm tù. Song, Hội Đồng Xét Xử chỉ tuyên bảy năm tù do “bị cáo phạm tội lần đầu, ăn năn hối cải.” Mặt khác, phía bị hại có đơn bãi nại nên tòa tuyên bị cáo dưới khung hình phạt.

Theo cáo trạng, hồi Tháng Tám, 2021, Kỳ Anh và anh Nguyễn Minh Tân, 26 tuổi (“người tình” bị trộm đồng hồ), quen nhau qua mạng xã hội.

Vài ngày sau đó, anh Tân đến nhà Kỳ Anh ở quận 7 gặp mặt, tặng quà, đồng thời rủ cô đến nhà mình ở phường Võ Thị Sáu, quận 3, chơi.

Khi đến nhà anh Tân, Kỳ Anh ngủ lại và được anh Tân giới thiệu bộ sưu tập đồng hồ hàng hiệu, trong đó có cái Rolex Daytona trị giá từ $80,000 đến $90,000 nên nảy sinh ý định lấy trộm.

Để thực hiện ý đồ, Kỳ Anh đã lén chụp hình đồng hồ Rolex Daytona của anh Tân. Sau đó nhờ người tìm mua hàng “fake” (hàng nhái) giống mẫu với giá hơn 13.5 triệu đồng ($538).

Sau thời gian chia tay “người tình,” hôm 11 Tháng Chín, 2021, anh Tân liên lạc xin lỗi Kỳ Anh, lại rủ đến nhà chơi và ngủ lại. Khi đi, Lã Kỳ Anh mang theo chiếc đồng hồ Rolex Daytona “fake.” Khoảng 1 giờ rạng sáng hôm sau, lợi dụng lúc anh Tân ngủ say, Kỳ Anh lấy đồng hồ nhái đánh tráo đồng hồ thật.

Trưa 12 Tháng Chín, 2021, hai người lại cãi nhau và Kỳ Anh bỏ về. Đến chiều, hoa hậu gửi chiếc đồng hồ Rolex vừa lấy trộm cho anh Tô Văn Toàn định giá với số tiền 2 tỷ đồng ($86,410).

Đến trưa hôm sau, Kỳ Anh thế chấp đồng hồ cho anh Tô Văn Toàn với giá 1 tỷ đồng ($43,205), nhưng chỉ nhận số tiền chuyển khoản 970 triệu đồng ($41,892), còn 30 triệu đồng ($1,295) là “phí bảo dưỡng, đánh bóng đồng hồ và tiền lãi.”

Do đầu tư tiền ảo Forex thua lỗ, nên Kỳ Anh đã chuyển toàn bộ số tiền cầm chiếc đồng hồ để trả nợ. Trong thời gian này, hoa hậu tiếp tục nhờ anh Toàn tìm người để bán đứt đồng hồ.

Vài ngày sau, trong lúc lau chùi bộ sưu tập, anh Tân phát hiện đồng hồ Rolex Daytona đã bị đánh tráo nên đến Công An phường Võ Thị Sáu trình báo.

Chiếc đồng hồ Rolex, tang vật vụ án. (Hình: Pháp Luật TP.HCM)

Ngày 22 Tháng Chín, 2021, Công An quận 3 đã tìm thấy chiếc đồng hồ của anh Tân tại nhà anh Phạm Huy Phương, do trước đó anh Toàn đã gửi đồng hồ cho anh Phương để đánh bóng.

Ngoài ra, anh Tô Văn Toàn yêu cầu Kỳ Anh hoàn trả số tiền cầm cố đồng hồ, nhưng đến nay vẫn chưa được cựu hoa hậu bồi thường. (Tr.N) 

Cuộc chiến cung đình được nâng lên tầng cao mới

Báo Tiếng Dân

Mộc Hạ

15-12-2022

Ông Nguyễn Văn Hùng, phó chủ nhiệm ủy ban  kiểm tra trung ương, “do tai nạn đã đột ngột từ trần vào hồi 12h31 ngày 21-11-2022, hưởng thọ 59 tuổi“, đó là thông báo từ cơ quan chủ quản, nhưng theo những nguồn tin khác, ông Hùng chết do nhảy lầu tự tử.

Ông Nguyễn Văn Hùng, phó chủ nhiệm ủy ban kiểm tra trung ương. Nguồn: VNN

Cứ những lần các cán bộ cao cấp gặp sự cố… chết, nhà nước thường đưa ra thông báo lủng củng dạng vừa thiếu thông tin, vừa ỡm ờ như thế, muốn hiểu kiểu gì cũng được, thì rớt lầu, chưa biết do tự nhảy hay có người giúp cũng là tai nạn vậy. Chuyện vốn bình thường, báo tin phải có đủ thông tin cụ thể tối thiểu, nhưng nếu làm trái sự thật, tất sẽ thấy không hợp lẽ.

Sự thật thì ông Hùng chết do nguồn cơn nào, lý giải chủ quan sau đây nghĩ cũng giải mã được phần nào. Ông ấy có thể là kẻ nằm giữa hai làn đạn trong một cuộc biến căng của hai thế lực đang kình chống nhau, cuộc chiến cung đình…

Từ khi ông Trọng phát động chiến dịch “đốt lò” chống tham nhũng, người ta thường thấy khẩu hiệu “không có vùng cấm” được nhắc đi nhắc lại, nếu ông Nguyễn Sinh Hùng “lấy ai làm việc”, thì ông Trọng: “con chị nó đi, con dì nó lớn“. Đã có nhiều cán bộ trung, cao cấp thi nhau “vào lò” ông Trọng, cho thấy bộ mặt thật thối nát của hệ thống, mặt khác gợi lên nghi vấn về mục đích hay thủ đoạn chính trị trong một số trường hợp.

Đúng vậy, theo giới quan sát thời sự, hiện nay, ngay cả đương kim chủ tịch nước và thủ tướng chính phủ cũng bị đưa vào vòng ngắm! Cái cách mà Bộ Công an khởi tố vụ Việt Á gần như là đưa vào thế triệt buộc ngay từ đầu, theo một ý đồ định sẵn. Dĩ nhiên trước khi công bố “gói” thông tin, họ đã biết dư luận sẽ phản ứng nóng như thế nào, và diễn biến sự việc sẽ chỉ hoặc phải đi đến đâu. Chẳng hạn khi công khai chủ sở hữu của 20% cổ phần Việt Á, chắc chắn dư luận xã hội sẽ đòi hỏi phải lộ diện “trùm cuối” nắm 80% còn lại.

Trường hợp nếu không công bố những con số này, chắc  mọi người sẽ nghĩ những người sáng lập công ty Việt Á nắm giữ 100% cổ phần, hoặc cổ phần lớn nhất. Nghĩa là sẽ không có áp lực phải khui ra trùm cuối, kẻ hưởng lợi nhiều nhất. Vậy tại sao chủ của 80% cổ phần này đến nay vẫn được che chắn kín như bưng, bất chấp mọi đòi hỏi (họ vốn có bản lĩnh không xem dân ra gì)?

Đây gọi là thủ đoạn chính trị, hay mục đích chính trị trong việc chống tham nhũng của ông Trọng như đã nói, chỉ cần đối tượng chấp nhận yêu sách mặc cả chính trị của phe chủ lò thì OK, hạ cánh an toàn! À, thì ra “không có vùng cấm” chỉ là để dọa nạt nhau mà thôi,  phe “chủ lò” bỏ ngỏ khả năng đánh án đến tận cùng chỉ để tăng lợi thế thương lượng. Thế còn công cuộc “người đốt lò vĩ đại”? Siêu lừa thôi!

Từ Đại hội 12, ông Nguyễn Xuân Phúc luôn là ứng cử viên số một thay thế cho ông Trọng, ông được tín nhiệm cao từ trung ương đảng, hơn hẳn ứng viên do chính ông Trọng đề cử  hồi đó là Trần Quốc Vượng (nhiều ủy viên trung ương đảng không nể ông Trọng vì không muốn di sản lò… tồn tại sau này). Đến kỳ 13, ông ấy vẫn tiếp tục kỳ đà cản mũi đệ Vương Đình Huệ!
Thế là Việt Á đã thành công, hạ gục Nguyễn Xuân Phúc, phải rời khỏi chính trường nhưng được bảo đảm an toàn (cho cả gia quyến), theo một thời gian biểu nào đó.

Cùng một kịch bản, hiện nay ông Phạm Minh Chính cũng đang bị dí vụ Công ty cổ phần tiến bộ AIC của Nguyễn Thị Thanh Nhàn. Bà này bị khởi tố vụ thâu tóm các gói thầu bệnh viện đa khoa Đồng Nai, tuy nhiên liên quan đến Bộ Quốc phòng và Thủ tướng Chính phủ phải kể đến các hợp đồng mua sắm vũ khí của Israel mà bà này “là một trung gian mấu chốt của các thương vụ mua bán”.

Rút kinh nghiệm cú úp sọt Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Minh Chính tỏ ra không nằm im chịu trận, nhưng phản công bằng cách khơi lại củi lửa của một cái lò thuộc chính phủ, đó là lò thanh tra chính phủ. Và cú đánh đầu tiên đã trúng đích, gây thương vong cho đối phương.

Mới đây, ngày 8-11-2022 các báo đồng loạt đăng tin: “Thanh tra Chính phủ vừa có Thông báo kết luận thanh tra số 1919/TB-TTCP ngày 28/10/2022 về việc quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, đầu tư xây dựng, các dự án, công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị trên địa bàn tỉnh Kon Tum“. Theo đó, “thời kỳ thanh tra từ 1/1/2016 đến 31/12/2019. Những nội dung liên quan có thể xem xét trước hoặc sau thời kỳ trên“.

Theo trang Wikipedia, đây là thời gian ông Nguyễn Văn Hùng đảm nhiệm:

– Chủ tịch Ủy ban Mhân dân tỉnh Kon Tum (14 tháng 12 năm 2010 đến 23 tháng 4 năm 2015).

– Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh Kon Tum (23 tháng 4 năm 2015 đến 30 tháng 5 năm 2020).

– Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum (26 tháng 2 năm 2015 đến 30 tháng 5 năm 2020).
Thông báo Kết luận thanh tra nêu rõ: “trách nhiệm chính để xảy ra vi phạm, thiếu sót, tồn tại về công tác quản lý sử dụng đất đai nêu trên thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh có liên quan;”…

Ông Nguyễn Phú Trọng không ít lần răn đe thuộc cấp trong các ban bệ đầy quyền lực của mình phải trong sạch, phải giữ gìn, thì bản kết luận thanh tra này chính là câu trả lời đích đáng. Việc bêu xấu ông Nguyễn Văn Hùng cũng chính là cái tát vào mặt ông Nguyễn Phú Trọng, vậy có phải vì cảm thấy xấu hổ nên ông ấy đã tự tử?

Đây chỉ là những phát khai hỏa, do vậy các diễn biến tiếp theo hứa hẹn sẽ rất căng. Khi cho thanh tra chính phủ thanh tra các sai phạm ở Kon Tum ngày 28-10-2022, chỉ 10 ngày sau, lập tức công bố báo chí, và 13 ngày nữa thì ông Hùng đã lìa đời.

Sự việc cấp tập như vậy chứng tỏ rằng sức ép lên ông Chính đã rõ mồn một, hơn nữa, vòng vây ngày càng xiết chặt. Có tin trợ lý thủ tướng Dương Mộng Huyền đã bị bắt, và Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã bị di lý về Việt Nam, như lời ông Nguyễn Phú Trọng hôm 15-10, tại buổi tiếp xúc cử tri, ông Trọng nói: “Còn mấy vụ sắp tới sẽ làm, các vụ tồn lâu rồi, nổi tiếng rồi, thậm chí chạy trốn đi rồi, nhưng tôi bảo trốn cũng không thể trốn được“. Liệu rằng công bố xử án vắng mặt Nhàn AIC có ẩn chứa mưu sâu kế hiểm?

Thật ra ông Trọng cũng chẳng phải “trong veo” gì, hay “độc cô cầu bại” tại Việt Nam, nhưng nay đã có đối thủ rồi đó.

Tiếp tục một năm u ám, CPJ nói ’21 nhà báo đang bị bỏ tù’ tại Việt Nam (BBC)

BBC

Nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang, người đang chịu mức án tù chín năm tù giam với tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” cùng các nhà báo khác và blogger đã được đề cập trong báo cáo của CPJ

Số lượng nhà báo bị bỏ tù trên toàn cầu lập ‘mức kỷ lục’ mới, theo báo cáo thường niên do Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) công bố vào hôm nay 14/12.

Báo cáo về số nhà báo bị tù giam năm 2022 của CPJ, một tổ chức độc lập và phi lợi nhuận đóng tại Hoa Kỳ cho thấy:

“Năm 2022, cũng đánh dấu với sự xung đột và đàn áp, các lãnh đạo ở những thể chế chuyên chế thì tăng cường hình sự hóa việc đưa tin độc lập.”

‘Kỷ lục mới’

Theo báo cáo, tính đến ngày 01/12, đã có 363 nhà báo bị bắt giữ trên toàn cầu, con số cao nhất trong lịch sử 30 năm thực hiện báo cáo của CPJ.

Trước đó, báo cáo năm 2021 của CPJ cho thấy số nhà báo, phóng viên trên toàn cầu bị bỏ tù tăng cao, với tổng số 293 người bị giam giữ.

Số lượng nhà báo bị bắt giam tăng hơn 20% so với năm 2021.

Iran là quốc gia có số nhà báo bị giam giữ đông nhất với 62 người, xếp hạng tiếp theo là Trung Quốc (43 người), Myanmar (42 người) và Thổ Nhĩ Kỳ (40 người), Belarus (26 người), Ai Cập (21 người), Việt Nam (21 người).

Tại châu Á, số lượng nhà báo bị kết tội ‘chống nhà nước’ chiếm tỷ lệ cao nhất. Số liệu tại Trung Quốc được cho có thể không đầy đủ vì sự kiểm duyệt chặt chẽ của quốc gia này.

Theo CPJ, điều này cho thấy một cột mốc tăm tối khác trong bức tranh truyền thông toàn cầu “đang đi xuống”.

’21 nhà báo bị bỏ tù

Theo CPJ, tính đến ngày 01/12, Việt Nam đang giam giữ 21 nhà báo

Năm nay, Việt Nam xếp vị thứ sáu trong số các nước có số lượng nhà báo bị bỏ tù nhiều nhất.

“Sự áp bức truyền thông tại Trung Quốc, Myanmar và Việt Nam đã khiến châu Á trở thành nơi có số lượng nhà báo bị bỏ tù cao nhất, với tổng cộng 119 người”, CPJ đề cập.

Tính đến ngày 01/12/2022, Việt Nam đang giam giữ 21 nhà báo, theo CPJ.

“Với 21 nhà báo bị tù giam, Việt Nam cho thấy rất ít sự chấp nhận đối với nền báo chí độc lập, đưa ra những bản án nặng nề cho những người bị kết tội chống phá nước”, báo cáo nêu rõ.

Nhà báo Phạm Đoan Trang, người đang chịu mức án tù chín năm tù giam với tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” cùng các nhà báo khác và blogger đã được đề cập trong báo cáo của CPJ.

Nhà báo Phạm Đoan Trang đã bị chuyển từ Hà Nội sang một trại giam ở An Phước, Bình Dương.

“Đây là một chiến thuật phổ biến để ngăn chặn việc thăm tù thường xuyên”, CPJ nhận định.

Hồi tháng 7, nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang được CPJ công bố trao tặng Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế năm 2022, cùng với ba nhà báo khác từ Cuba, Iraq, và Ukaine. Lễ trao giải đã diễn ra vào ngày 14/11 vừa qua tại New York.

Trong thông cáo về giải thưởng, Chủ tịch của CPJ Jodie Ginsberg nói, “Những người được trao giải của chúng tôi đại diện cho phần tốt nhất của báo chí: một công việc vạch rõ những tác động từ chiến tranh, tham nhũng, lạm dụng quyền lực trong mọi mặt đời sống thường ngày.”

CPJ đồng thời nhắc lại hồi tháng Mười, Việt Nam đã kết án 8 năm tù giam và 5 năm quản chế đối với nhà báo Lê Mạnh Hà, còn tháng 8, Việt Nam cũng bỏ tù blogger Lê Anh Hùng 5 năm tù vì “Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân”.

‘Vẫn ảm đạm’

Báo cáo CPJ nêu “Năm 2022, cũng đánh dấu với sự xung đột và đàn áp, các lãnh đạo ở những thể chế chuyên chế thì tăng cường hình sự hóa việc đưa tin độc lập.”

Vào tháng 11, nhận định về viễn cảnh báo chí sắp tới ở Việt Nam, Kian Vesteinsson, nhà nghiên cứu cấp cao từ tổ chức Freedom House nói với BBC:

“Bức tranh về tự do biểu đạt và tự do báo chí tại Việt Nam là ảm đạm.

“Trong năm qua, chính phủ Việt Nam đã xóa thông tin trên mạng với tốc độ đáng báo động, bỏ tù nhà báo và blogger trong thời gian lâu. Vấn đề kiểm duyệt chỉ có thể tồi tệ hơn mà thôi.”

Để có nền dân chủ tại Việt Nam, nhà nghiên cứu Kian Vesteinsson từ tổ chức Freedom House đề cập đến hai yếu tố là truyền thông độc lập và xã hội dân sự.

“Một điều quan trọng là các chính phủ dân chủ trên thế giới phải tăng cường cuộc chiến cho quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam.”

“Một lộ trình chính là hỗ trợ nền truyền thông độc lập tại Việt Nam và xã hội dân sự thông qua tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật. Ví dụ, các chính phủ có thể cung cấp công nghệ giúp người dân Việt Nam thoát khỏi việc kiểm duyệt và giúp họ an toàn không bị theo dõi.”

“Các nhà làm luật nên cần ủng hộ việc thả tự do vô điều kiện nhiều người đã bị tù giam không công bằng vì biểu đạt trên mạng tại Việt Nam, như Nguyễn Văn Hóa và Phạm Đoan Trang.”

Ngày 11/10, Việt Nam trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc với 145 phiếu ủng hộ. Nói với BBC hồi tháng 11, Beh Lih Yi, Điều phối viên Chương trình châu Á từ Committee to Protect Journalists (CPJ) cho rằng hồ sơ nhân quyền của Việt Nam sẽ bị giám sát chặt chẽ.

“Việt Nam chắc chắn có thể cải thiện hồ sơ tự do báo chí trong ngắn hạn nếu có ý chí làm điều này. Việt Nam đang là một nền kinh tế trỗi dậy tại châu Á và hiện là thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, điều này có nghĩa hồ sơ về nhân quyền, bao gồm việc đối xử với các nhà báo sẽ bị giám sát chặt chẽ hơn.”

Phạm Đoan Trang được trao giải Tự do Báo chí 2022

Để có nền dân chủ tại Việt Nam, nhà nghiên cứu Kian Vesteinsson từ tổ chức Freedom House đề cập đến hai yếu tố là truyền thông độc lập và xã hội dân sự

Báo cáo ‘Tình trạng Dân chủ Toàn cầu năm 2022’ được Viện International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA) công bố cuối tháng 11 cho thâay1 trong khu vực Đông Nam Á, thì Campuchia, Lào và Việt Nam “vẫn gắn chặt với chủ nghĩa chuyên chế mà không thấy dấu hiệu thay đổi nào”.

Trong các nhóm nước, thì IDEA xếp Việt Nam nằm ở nhóm nước theo chế độ chuyên chế (authoritarian regime), theo báo cáo:

“Việt Nam, giống Trung Quốc và Singapore đã thành công trong việc mang lại sự thịnh vượng kinh tế mà không trao quyền dân chủ, mang lại cho thể chế cộng sản một vỏ ngoài về tính chính danh trước quần chúng.”

“Ở Trung Quốc và Việt Nam, người dân có thể cảm thấy tiến trình dân chủ hiện là không khả thi hoặc quá nhiều rủi ro.”

Ảo tưởng quyền lực

Báo Tiếng Dân

Nguyễn Ngọc Huy

13-12-2022

“Mày có biết tao là ai không?”

Đó là một câu nói ngày càng phổ biến khi những kẻ ảo tưởng quyền lực/hoặc có quyền lực thực sự, lạm dụng để giải quyết các vấn đề mà vốn dĩ không cần đến quyền lực và bạo lực.

Vụ việc ông Dũng dùng gậy đánh vào nữ caddy ở sân golf là một biểu hiện của ảo tưởng quyền lực để hành xử với người mà ông xem là yếu thế hơn mình.

Tôi lấy giả định cái gậy golf đó mà đập vào mặt một ai đó cũng có quyền lực như ông Dũng (là thương gia, là chính trị gia, hay một tay anh chị nào đó) thì chắc chắn là sự việc không bị “ngâm” lâu đến vậy. Nhưng giả định đó chắc chắn không xảy ra vì ông Dũng biết ông đang vụt gậy golf vào mặt ai – một cô gái yếu thế, một người làm công, một người ít được xã hội biết đến.

Đó là một hành động bắt nạt người khác một cách hèn hạ.

Khi dùng tới vũ lực để bắt nạt người yếu thế hơn mình, Dũng không lường trước được về một thứ quyền lực khác. Đó là quyền lực của số đông đang đứng về lẽ phải và công bằng. Khi một cô gái yếu thế không thể nói lên tiếng nói uất ức của mình, thì vẫn còn đó tiếng nói lương tri của những con người thấy bất bình mà lên tiếng.

Ông Dũng đã có giải trình, đã có lời xin lỗi nhưng đó là giải trình quanh co và xem việc làm cố tình đó như một tai nạn ngoài ý muốn lúc nóng giận. Ông vẫn chưa nói lên sự thật về việc lạm dụng quyền lực, thứ mà ông ấy có thể cũng áp dụng hàng ngày ở nơi ông làm việc, chỉ khác là không dùng vũ lực thôi. Thứ đó mới nguy hiểm và là căn nguyên của mọi sự bất công trong xã hội.

Ở một khía cạnh khác, ông quyền lực có thể có ở bất cứ ai và dưới nhiều hình thức. Thứ quyền lực tạm bợ đó có thể được sinh ra do sự nuông chiều của cha mẹ với con cái, sự nịnh hót và phục tùng của nhân viên dưới quyền tại cơ quan tạo ra thói quen xấu cho Dũng là một ông Hội đồng cấp tỉnh, ông đang là đại biểu của nhân dân, người đại diện nhân dân nói lên tiếng nói đối thoại với chính quyền. Thế mà ông lại dùng gậy đập vào mặt nhân dân như thế. Rất hỗn! Ông nên từ nhiệm trước khi bị HĐND phế truất vai trò của ông. Đừng ngồi cái ghế ấy nữa.

Ảo tưởng quyền lực hay lạm dụng người lãnh đạo, và thậm chí, quyền lực ảo đó cũng có thể xuất hiện ở những người của công chúng. Họ biết họ là ai nên họ thích hỏi: “Mày có biết tao là ai khlong?”

Nạn nhân có… “tội”! (RFA)

Đài Á Châu Tự Do

Vụ hành hung xảy ra từ 6/12/2022 nhưng năm ngày sau thiên hạ mới biết, không phải vì hệ thống tư pháp khởi tố vụ án để điều tra mà nhờ một số người sử dụng mạng xã hội được tham khảo văn bản do Câu lạc bộ Golf Bách khoa Đà Nẵng soạn – gửi một số hội chơi golf, sân chơi golf đề nghị… “tẩy chay ông Nguyễn Viết Dũng vì hành động quá bất nhân, không xứng đáng tham gia các trận golf – môn thể thao đòi hỏi sự văn minh, lịch sự và tôn trọng con người với con người”.

Trong văn bản vừa đề cập, Câu lạc bộ Golf Bách khoa Đà Nẵng kể thêm rằng sau khi quất cô caddie một gậy khiến cây gậy chơi golf loại nặng nhất, rắn nhất (driver) gãy đôi… “ông Dũng với quyền lực, chức vụ của mình (Chủ tịch HĐQT tập đoàn Đất Quảng, thành viên Hội đồng Nhân dân tỉnh Quảng Nam) đã cấm sân golf thông báo sự vụ ra đại chúng, đồng thời cho giang hồ vào sân đe doạ các bảo vệ, nhân viên, caddie để sự việc không được tiếp tục lan toả” (1).

Nếu “pháp chế XHCN” nghiêm minh, chắc chắn Nguyễn Viết Dũng không dám càn rỡ như thế và cần nhớ, đâu phải bây giờ ở Cộng hòa XHCN Việt Nam mới mọc ra một kẻ càn rỡ như vậy. Chúng hiện diện khắp nơi và chi phối mọi thứ.

#RFAVietnamese #golf #quangnam #datquang #nguyenvietdung

RFA.ORG

Nạn nhân có… “tội”! 

Bị ‘lật tẩy,’ Hà Nội vội vã cho ‘vá’ lại vỉa hè lát đá ‘bền 70 năm’ bị nứt vỡ

Báo Nguoi-Viet

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Hàng chục công nhân đang hối hả đào xới để “vá,” thay mới lại đá trên vỉa hè phố Lê Trọng Tấn, quận Thanh Xuân, sau khi bị công luận chỉ trích đá tự nhiên “bền 70 năm” được lát trước đó đã bị nứt vỡ, hư hỏng nghiêm trọng.

Theo ghi nhận của báo Tuổi Trẻ, chiều 12 Tháng Mười Hai tại tuyến phố Lê Trọng Tấn, quận Thanh Xuân, Hà Nội, hàng chục công nhân đang hì hục đào lên những viên đá lát vỉa hè bị nứt vỡ để lát lại, thay thế bằng những viên đá tự nhiên mới. Các viên đá mới có độ dày hơn nhiều so với các viên đá được lát vào năm 2016.

Những mảng loang lổ lớn được tạo ra khi những viên đá hỏng, vỡ được lật lên để thay mới. (Hình: Phạm Tuấn/Tuổi Trẻ)

Sau khi công nhân đào các viên đá bị hỏng lên, vỉa hè đường Lê Trọng Tấn trở nên loang lổ, khuyết những mảng lớn bởi số lượng “đá tự nhiên” bị vỡ, hỏng tương đối lớn. Có nhiều đoạn vỉa hè gần như được lật lên toàn bộ để làm lại.

Cô Bảy, một công nhân phụ hồ, nói: “Vỉa hè ở đây gần như hỏng hết, nên chúng tôi được thuê để thay mới lại những chỗ đã hỏng. Đá cũ mỏng lắm, mỏng bằng một nửa so với đá mới được thay đợt này.”

Tin cho biết, tuyến phố Lê Trọng Tấn từng được xem là tuyến phố “kiểu mẫu” trong việc “lát đá tự nhiên có độ bền 70 năm,” với mức đầu tư lên tới gần 225 tỷ đồng (gần $9.5 triệu) từ nguồn ngân sách thành phố. Thế nhưng, dù mới được làm trong năm 2016 nhưng đến nay đã hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng đến mức phải đào lên để “vá” lại.

Ngoài tuyến phố Lê Trọng Tấn, tại đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, một trong những tuyến phố được lát đá tự nhiên nhưng bị hư hỏng nghiêm trọng nhất, hiện cũng đã được xếp những chồng đá tự nhiên lớn hai bên đường để chuẩn bị “vá áo” cho vỉa hè tại đây.

Trước đó hôm 5 Tháng Mười Hai, công luận “dậy sóng” khi báo đài trong nước phản ánh về tình trạng nhiều tuyến phố ở Hà Nội đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, nhiều đoạn gần như bị vỡ nát, nứt toác sau khi được lát, dù trước đó giới chức tuyên bố “đá tự nhiên có độ bền 70 năm.”

Trước thông tin trên, ông Võ Nguyên Phong, giám đốc Sở Xây Dựng Hà Nội, giải thích: “Vỉa hè lát đá tự nhiên có độ bền 70 năm ở Hà Nội bị vỡ nát sau thời gian ngắn một phần là do mưa xuống đá giãn nở nên tự vỡ.”

Ông Phong biện hộ: “Những tuyến đường mà báo chí phản ảnh toàn [là] những dự án thi công trước thời điểm này [năm 2019], lúc đó đang thực hiện thi công theo quyết định cũ. Thời điểm này, phẩm chất đá sử dụng để lát vỉa hè trước khi có quyết định 1303 của thành phố được khai thác bằng phương pháp nổ mìn nên đá bị om. Ngoài ra, đá marble thường có gân đá, không được đồng chất, khi mưa xuống thì bị giãn nở, tự vỡ, thậm chí không cần tác động vật lý.”

Phát ngôn của ông Phong ám chỉ trách nhiệm trong vụ này thuộc về những người tiền nhiệm, còn ông không liên quan gì.

Vỉa hè đường Nguyễn Trãi ở Hà Nội nứt vỡ, hư hỏng nghiêm trọng dù mới được thay. (Hình: Tuổi Trẻ)

Nhà văn Phạm Ngọc Tiến cảm thán trên trang cá nhân: “…Tại sao lại cứ phải thay gạch, lát đá mới cho vỉa hè? Để làm gì? Vừa xấu vừa lãng phí tốn kém trăm tỷ, ngàn tỷ đồng. Để làm gì chịu chết không thể hiểu nổi.”

“Và ai là người chịu trách nhiệm? Trong gia đình vỡ một cái bát, gãy một cái thìa cũng phải có người đứng ra nhận đằng này cứ triền miên phô diễn những thứ thật ai cũng nhìn thấy là vô tích sự là vô dụng vậy mà im thít coi thiên hạ chẳng ra gì. Đá lát tuyên truyền lúc làm là bền đến lúc hỏng với thời gian mênh mông giờ mới vài năm đã sụm,” ông Tiến cũng đặt câu hỏi. (Tr.N)

S.T.T.D. Tưởng Năng Tiến – Những Rổ Tép Khô

Tưởng Năng Tiến

Tôi bước vào tuổi dậy thì cùng với những sáng tác đầu tay của của Trịnh Công Sơn:

Gọi nắng

Cho cơn mê chiều

Nhiều hoa trắng bay…

Trong căn nhà vắng – sau giấc ngủ trưa muộn màng – nằm lắng nghe Hạ Trắng bỗng thoáng thấy buồn, và không dưng tôi hiểu ra thế nào là nỗi buồn vô cớ. Giữa đêm (những đêm dài giới nghiêm) ngồi ôm đàn hát mỗi mình, trên sân thượng – nhìn hoả châu rơi, loé sáng ở chân trời – rồi chợt biết thèm muốn một cuộc sống bình an:

Ta đã thấy gì trong đêm nay

Cờ bay trăm ngọn cờ bay

Rừng núi loan tin đến mọi miền

Gió Hoà bình bay về muôn hướng …

Mẹ già cười xanh như lá mới trong khu vườn

Ruộng đồng Việt Nam lên những búp non đầu tiên

Một đoàn tàu đi nhả khói ấm hai bên rừng…

Chinh chiến rồi tàn. “Gió hoà bình bay về muôn hướng” nhưng người dân trên những đoàn tầu Thống Nhất, tiếc thay, không mấy ai cảm thấy hồ hởi hay phấn khởi gì.

Kẻ lo bị móc túi, nếu có tí tiền. Người lo hàng hoá bị tịch thu, nếu là dân buôn bán. Và tất cả đều sợ bị đá ném vào đầu. Những hòn đá xanh, to bằng nắm tay, được trẻ con dọc hai bên đuờng thi nhau ném vun vút vào cửa sổ.

Những con tầu rất bất an (trên đường sắt Bắc/Nam) đã không hớn hở hú còi, và cũng không hân hoan “nhả khói ấm hai bên rừng,” như dự tưởng của người nhạc sĩ tài hoa!

Hành khách Trần Thành Nam tường thuật:

“Ở mỗi ga, khoang tàu biến thành cái chợ hay hàng ăn, tùy vào thời điểm. Ngoài sự nghèo đói, lộn xộn, mất vệ sinh và nói chung là kém văn hóa là đặc trưng của những gì xảy ra trên chuyến tàu đó hay cho cả đất nước ta thời đó, điều tôi nhớ nhất và thất vọng vô cùng là: từ Nam ra Bắc tôi hầu như không thấy một nụ cười trên gương mặt một ai cả…

Ở một ga miền Bắc Trung bộ, tôi không nhớ ở đâu, hình như ở xứ Thanh, có một cô bé khoảng 14-15 đội lên tàu bán một rổ tép khô. Do đông người đi lại bán hàng va chạm, rổ tép khô của cô bé bị rơi đổ hết xuống sàn tàu, ngay trước mắt tôi và cách chỗ tôi ngồi chừng 1-2 mét.

Cô bé hốt hoảng lo sợ, luốn cuống quì xuống gom vội tép lại. Theo bản năng ‘ga lăng’, tôi lao ngay ra giúp cô bé vơ tép khô lại thành từng đống nhỏ. Cùng lúc đó, nhiều người xung quanh cũng đều xông vào, đa số cũng là những người bán hàng trên tàu như cô bé, xúm lại làm như tôi: vơ tép khô của cô bé gọn lại. Tôi cười nhìn mọi người và nghĩ: ‘Ồ, mọi người tốt quá! Thế mà mình đã nghĩ dân ta bây giờ không yêu quí nhau như trước nữa…’

Chưa kịp nghĩ hết ý trên thì tôi đã đớ người ra khi nhìn thấy mọi người không bốc tép khô vào rổ cho cô bé như tôi mà cho vào những cái túi riêng của họ! Một loáng, sàn tàu đã sạch trơn không còn tí tép khô nào! Và mọi người thản nhiên bỏ đi với những túm tép khô vơ vét được của họ, như không có gì xảy ra…

Tôi chẳng thấy nét mặt ai mừng rỡ hay buồn hay ái ngại gì cả, bình thường… Còn cô bé đứng dậy co dúm thút thít khóc bên cạnh rổ tép khô nay chỉ còn một vốc. Tôi cứ đứng bên cạnh cô bé, ngơ ngác và lòng rưng rưng với nắm tép khô còn chưa kịp đưa vào rổ của cô bé, và không hiểu tại sao mọi người làm như thế!

Còn những hành khách trong toa tàu, trong đó có mẹ tôi, đã chứng kiến toàn bộ chuyện đó, cũng làm ngơ, không ai phản đối gì, cho là chuyện bình thường…

Cho đến hôm nay tôi vẫn còn khinh ghét con người mình vì lúc đó đã không làm được việc mình muốn làm nhất là gào thét lên: ‘Mọi người! Hãy trả lại tép khô cho cô bé!”

Cô bé bán tép – có lẽ – là một trong những “dân oan” đầu tiên của đất nước, kể từ khi Nam/Bắc hòa lời ca. Với thời gian, số lượng dân oan lên đến hằng chục triệu người (vật vạ, la lết, lang thang, vất vưởng) ở khắp mọi nơi.

Mất tép hay mất đất, tự bản chất, chả khác chi nhiều. Rổ tép đang cầm thì vẫn còn là của mình nhưng sau khi lỡ tay, hoặc trượt chân, làm đổ thì mớ tép khô (bỗng) thuộc “quyền sở hữu của toàn dân.”

Bất cứ ai đang có mặt tại chỗ cũng có quyền vơ vét, cất giữ như của riêng tư.

“Hiến pháp 1959 vẫn chưa ‘quốc hữu hóa đất đai’ như Hiến pháp 1936 của Liên Xô mà nó được coi là một bản sao. Cho dù, từ thập niên 1960 ở miền Bắc và từ cuối thập niên 1970 ở miền Nam, ruộng đất của nông dân đã bị buộc phải đưa vào tập đoàn, hợp tác xã, đất đai chỉ chính thức thuộc về “sở hữu toàn dân” kể từ Hiến pháp 1980…

Chiều 18-1-2011, khi điều khiển phiên họp toàn thể của Đại hội Đảng lần thứ XI biểu quyết lựa chọn giữa ‘chế độ công hữu về tư liệu sản xuất’ và ‘quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp’, ông Nguyễn Phú Trọng hứa với Đại hội ‘thiểu số sẽ phục tùng đa số’. Nhưng, tháng 5-2012, Ban Chấp hành Trung ương mà ông Nguyễn Phú Trọng là tổng bí thư vẫn quyết định duy trì ‘chế độ công hữu’ với đất đai, ‘tư liệu sản xuất” quan trọng nhất.” (Huy Đức. Bên Thắng Cuộc, tập II. OsinBook, Westminster, CA: 2013).

Nói cho nó gọn lại là luật pháp của Nhà Nước Cách Mạng đã khiến cho tài sản ruộng đất của bao người trở thành một rổ tép khô, có thể bị hất đổ tung toé bất cứ lúc nào, tùy vào dự án của các doanh nghiệp và lòng tham của đám quan chức địa phương.

Họ hành xử cũng tồi tệ chả khác gì đám hành khách có mặt trên con tầu năm nọ: Một loáng, sàn tàu đã sạch trơn không còn tí tép khô nào! Và mọi người thản nhiên bỏ đi với những túm tép khô vơ vét được của họ, như không có gì xảy ra… Còn cô bé đứng dậy co dúm thút thít khóc bên cạnh rổ tép khô nay chỉ còn một vốc.

Có bao nhiêu người dân oan Lộc Hưng đang đứng khóc thút thít bên những căn nhà đổ nát của họ. Có bao nhiêu người dân oan Văn Giang, Dương Nội, Thủ Thiêm, Long An, Cần Thơ, Đồng Nai, Dak Nong … đang “co dúm thút thít” trên mảnh đất (còn lại) mà diện tích chỉ đủ dựng một túp lều, kỳ dư đã bị thu hồi với giá đền bù “mỗi m2 bằng giá một… cốc bia” – theo như ghi nhận của blogger Đào Tuấn.

Mà nào có riêng chi ruộng đất. Dưới mắt của giới quan chức hiện nay thì quĩ bảo hiểm xã hội cũng thế, cũng có khác chi một rổ tép khô:

– Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ vỡ quỹ theo cách nào?

– Quỹ BHXH: ALC II phá sản, bao nhiêu tỷ đồng gửi quỹ khó thu hồi

– Người lao động còn lại gì từ Quỹ Bảo Hiểm Xã Hội Việt Nam?

– Bảo hiểm xã hội cho vay 1.000 tỉ, có nguy cơ mất 800 tỉ

– Quỹ Bảo Hiểm Xã Hội Việt Nam: Kiểu nào cũng vỡ

– Nguyên Tổng giám đốc BHXH cho vay hàng nghìn tỷ đồng trái quy định…

Rõ ràng chả cần đến lúc rổ tép đổ, cả đám quan chức vẫn cứ (nháo) nhào vào giật tới tấp và giật tự nhiên như chốn không người. Lịch sự hơn chút xíu là cách “giật tép” của qúi vị chuyên trị “mảng” Doanh Nghiệp Quốc Doanh, vay vốn ưu đãi từ những Ngân Hàng Nhà Nước, và tìm mọi cách để kinh doanh thua lỗ:

– Lộ diện những doanh nghiệp lỗ khủng

– Kiểm toán chỉ ra hàng loạt doanh nghiệp nhà nước lỗ lớn, nợ chồng chất

– Doanh nghiệp nhà nước nợ 60 tỷ đôla

– Hàng loạt doanh nghiệp nhà nước lỗ nặng, nợ hàng chục ngàn tỉ khó đòi

Tuy khó đòi nhưng trước sau gì cũng có người phải trả, và số tiền này được báo Thanh Niên số ra ngày 17 tháng 8 năm 2018 tính gọn như sau: “Bình quân mỗi người gánh hơn 35 triệu đồng nợ công năm 2018, tăng gần 4 triệu đồng mỗi người so với năm 2017.”

Với thời gian, con số nợ công (tất nhiên) sẽ không dừng ở đó vì dưới mắt quan chức của chế độ hiện hành thì mọi tài sản và tài nguyên của đất nước có chả khác chi cái rổ tép khô trên tay một em bé gái quê đâu.

8/2019