HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Hôm 5 Tháng Chín, cộng đồng mạng đặt câu hỏi xoay quanh phát ngôn mới nhất của ông Nguyễn Ngọc Đông, thứ trưởng Bộ Giao Thông-Vận Tải CSVN: “Kết quả trúng sơ tuyển thầu cao tốc Bắc-Nam là tài liệu mật, không thể công bố.”
Báo điện tử VTC News cho biết thêm rằng việc mời thầu và nhận hồ sơ đã diễn ra từ Tháng Bảy, 2019, “hiện đã có hội đồng đánh giá và kết quả.” “Theo quy định pháp luật, quy trình đánh giá, thẩm định và lựa chọn nhà đầu tư theo quy định đấu thầu là hồ sơ thuộc diện tài liệu mật, nên không thể cung cấp thông tin cho báo chí,” tờ báo tường thuật.
Trong nhiều tháng qua, dự án cao tốc Bắc-Nam khiến công luận dấy lên lo ngại về việc doanh nghiệp Trung Cộng có thể trúng thầu, cũng như tái diễn vụ bê bối “đội vốn, không hẹn ngày vận hành” của của tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông ở Hà Nội.
Việc giới chức CSVN dán nhãn tài liệu mật đối với kết quả trúng sơ tuyển thầu cao tốc Bắc-Nam được ghi nhận là đã có tiền lệ, nhất là trong các vụ mà họ tiên liệu sẽ bị dư luận phản ứng hoăc quan ngại. Gần đây, cộng đồng mạng rò rỉ ảnh chụp một công văn cho thấy thương vụ Mobifone mua AVG cũng từng bị lãnh đạo Bộ Công An CSVN ra chỉ thị đóng dấu “mật” hồi Tháng Ba, 2015.
Đáng lưu ý, trước khi Thứ Trưởng Đông đưa ra phát ngôn, hồi trung tuần Tháng Tám, 2019, Bộ Chính Trị CSVN đã ban hành một nghị quyết yêu cầu “xây dựng cơ chế đánh giá an ninh, tiến hành rà soát an ninh đối với các dự án đầu tư nước ngoài.”
Thời điểm đó, Tiến Sĩ Nguyễn Ngọc Chu, Viện Toán Học, bình luận trên trang cá nhân: “Đây là một quyết định tuy rất muộn nhưng đúng hướng. Dẫu muộn còn hơn không! Dẫu vậy, từ nghị quyết trên giấy đến thực tiễn là một con đường rất dài. Nghị quyết đã chỉ ra hiện tượng núp bóng và chui trong các dự án đầu tư nước ngoài. Chiếu theo nghị quyết thì không giao dự án đường cao tốc Bắc-Nam cho Trung Quốc vì nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Bên cạnh đó, không cho hàng hóa Trung Quốc tràn qua Việt Nam, núp bóng hàng hóa Việt Nam xuất đi các nước, để tránh các nước trừng phạt Việt Nam. Ngoài ra, không triển khai các dự án có công nghệ lạc hậu đến từ Trung Quốc.”
Báo Dân Trí hồi Tháng Bảy, 2019 ghi nhận trong số 60 nhà đầu tư tham gia nộp hồ sơ và dự đấu thầu dự án cao tốc Bắc-Nam, những cái tên đến từ Trung Quốc “chiếm áp đảo trong lúc nhà đầu tư Việt không mấy mặn mà.” Trong khi đó, báo VietNamNet dẫn lời cảnh báo của Tiến Sĩ Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia giao thông: “Cao tốc Bắc-Nam mà chọn theo giá thấp thì nhà đầu tư Trung Quốc trúng hết.” Tuy vậy, báo này trấn an rằng: “Trong hồ sơ mời thầu và hợp đồng dự án cao tốc Bắc-Nam, Bộ Giao Thông-Vận Tải [CSVN] đưa ra các chế tài xử phạt rất nặng đối với những nhà đầu tư không đảm bảo yêu cầu về tiến độ thi công hoặc để xảy ra tình trạng đội vốn.”
Hồi cuối Tháng Năm, 2019, cộng đồng mạng lan truyền một bản tuyên bố “Phản đối dự án đường cao tốc Bắc-Nam” từ phía các tổ chức xã hội dân sự và người dân. Văn bản này nêu một số quan ngại về chất lượng, tiến độ, an ninh và chính trị, từ đó yêu cầu nhà cầm quyền CSVN “không vay vốn và nhận đầu tư từ Trung Quốc” cho dự án này. Tương tự như cách hành xử đối với các bản tình nguyện thư phát xuất từ giới xã hội dân sự, bản tuyên bố nêu trên không nhận được phản hồi từ nhà cầm quyền CSVN. (T.K.)