Hội đồng thanh lọc có thể đảo ngược quá trình đánh giá mức độ chuyên nghiệp về quân sự và nêu lên mối quan ngại về việc chính trị hóa quân đội.
WASHINGTON—Nhóm chuyển giao quyền lực của Trump đang xem xét một dự thảo sắc lệnh hành pháp thành lập một “ban chiến sĩ” gồm các quân nhân cao cấp đã nghỉ hưu có thẩm quyền xem xét các sĩ quan ba và bốn sao và đề xuất cách chức bất kỳ ai bị coi là không đủ năng lực lãnh đạo.
Nếu Donald Trump chấp thuận lệnh này, nó có thể đẩy nhanh việc cách chức các tướng lĩnh và đô đốc được phát hiện là “thiếu phẩm chất lãnh đạo cần thiết“, theo bản thảo của lệnh mà The Wall Street Journal đã xem xét. Nhưng nó cũng có thể làm lạnh sống lưng các sĩ quan quân đội cấp cao, xét đến lời thề trước đây của tổng thống đắc cử là sẽ sa thải “các tướng lĩnh thức tỉnh”, ám chỉ các sĩ quan được coi là thúc đẩy sự đa dạng (giới tính kể cả chuyển giới) trong hàng ngũ với cái giá phải trả là sự sẵn sàng của quân đội.
Với tư cách là tổng tư lệnh, Trump có thể sa thải bất kỳ sĩ quan nào theo ý muốn, nhưng một ban quản lý bên ngoài có các thành viên do ông bổ nhiệm sẽ bỏ qua hệ thống thăng thưởng thông thường của Lầu Năm Góc, phát tín hiệu trên toàn quân rằng ông có ý định thanh trừng một số tướng lĩnh và đô đốc.
Bản dự thảo lệnh nêu rõ mục đích là thiết lập một cuộc đánh giá tập trung vào “năng lực lãnh đạo, sự sẵn sàng về mặt chiến lược và cam kết về sự xuất sắc của quân đội”. Bản dự thảo không nêu rõ các sĩ quan cần phải làm gì hoặc trình bày những gì để chứng minh họ có đáp ứng các tiêu chuẩn đó hay không. Một viên chức chuyển tiếp cho biết bản dự thảo lệnh bắt nguồn từ một trong số nhiều nhóm chính sách bên ngoài hợp tác với nhóm chuyển tiếp và là một trong nhiều lệnh hành pháp đang được nhóm của Trump xem xét.
Hội đồng chiến sĩ sẽ bao gồm các tướng lĩnh và hạ sĩ quan đã nghỉ hưu, những người sẽ gửi khuyến nghị của họ cho tổng thống. Những người được xác định để loại bỏ sẽ được nghỉ hưu ở cấp bậc hiện tại của họ trong vòng 30 ngày.
Karoline Leavitt , phát ngôn viên của Bộ chuyển giao Trump-Vance, từ chối bình luận về dự thảo sắc lệnh hành pháp này, nhưng cho biết “người dân Mỹ đã bầu lại Tổng thống Trump với tỷ lệ áp đảo, trao cho ông quyền thực hiện những lời hứa mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử. Ông ấy sẽ thực hiện.”
…Việc thành lập hội đồng sẽ phù hợp với lời kêu gọi của Trump về việc thanh trừng những vị tướng mà ông coi là thất bại, bao gồm cả những người tham gia vào cuộc rút quân hỗn loạn năm 2021 khỏi Afghanistan . Trump đã nói rằng ông sẽ yêu cầu tất cả các vị tướng tham gia vào cuộc rút quân này từ chức trước “trưa ngày nhậm chức”.
Tổng thống đắc cử đã xem trước động thái này trong một sự kiện vận động tranh cử vào tháng 10, nói với khán giả rằng ông sẽ thành lập một lực lượng đặc nhiệm để theo dõi các “vị tướng thức tỉnh” và loại bỏ chương trình đào tạo đa dạng trong quân đội.
“Họ đã ra đi,” Trump nói về những vị tướng đó, nhưng không nêu tên cụ thể các sĩ quan.
Một mục tiêu tiềm tàng có thể là Tướng Không quân CQ Brown Jr. , Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân , theo hai quan chức quốc phòng. Trong các cuộc biểu tình George Floyd năm 2020 , Brown đã nói về tác động của phong trào đó đối với ông và việc thăng tiến trong quân đội với tư cách là một phi công chiến đấu da đen như thế nào.
Theo một người hiểu rõ về quá trình soạn thảo, sắc lệnh hành pháp đã được nhóm chuyển giao của tổng thống đắc cử xem xét và có thể được trình lên Trump khi ông nhậm chức, và việc thực hiện sắc lệnh này phụ thuộc vào việc ông có chọn ký theo hình thức hiện tại hay không.
Lựa chọn của Trump cho vị trí bộ trưởng quốc phòng, hiện đang chờ xử lý, sẽ là chìa khóa trong việc thực hiện các phát hiện của cuộc đánh giá của hội đồng chiến binh. Không rõ ai nằm trong danh sách rút gọn để trở thành người đứng đầu Lầu Năm Góc, sau khi ba ứng cử viên hàng đầu—Thượng nghị sĩ Tom Cotton (R., Ark.), cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo và Dân biểu Mike Waltz (R., Fla.)—hoặc đã bỏ cuộc, bị loại hoặc được giao một công việc khác trong chính quyền .
Theo một người hiểu biết về quá trình chuyển giao, nhóm của Trump muốn tiến hành những cải cách lớn tại Bộ Quốc phòng, đặc biệt là về quy mô của ban tham mưu liên hợp. “Nó đã trở nên quá lớn”, người này nói. “Trump cũng mong đợi rằng nhiều vị tướng, các vị tướng ba và bốn sao có thành tích kém về cơ bản sẽ được nghỉ hưu”.
Bản dự thảo sắc lệnh hành pháp trích dẫn tiền lệ cho động thái này là việc Tướng George C. Marshall thành lập một “hội đồng tuyển chọn” vào năm 1940, do các sĩ quan cấp tướng đã nghỉ hưu đứng đầu, để xem xét hồ sơ của các sĩ quan quân đội cấp cao đang phục vụ và “loại bỏ bất kỳ sĩ quan nào khỏi danh sách thăng chức vì những lý do được cho là chính đáng và đầy đủ”. Mục tiêu của hội đồng Marshall là tạo cơ hội để thăng chức cho các sĩ quan cấp dưới đầy triển vọng.
Nhưng một số cựu quan chức tin rằng chính quyền Trump tiềm năng đang tìm cách chính trị hóa quân đội.
Lần này đến lần khác, các quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc – cả trong và ngoài quân đội – đã nỗ lực ngăn cản, trì hoãn hoặc làm chệch hướng Trump về nhiều vấn đề, từ yêu cầu ban đầu của ông về việc cấm quân đội chuyển giới phục vụ trong quân đội và tuyên bố rút quân khỏi Syria , Iraq và Afghanistan cho đến nỗ lực sử dụng quân đội để tuần tra biên giới và ngăn chặn tình trạng bất ổn dân sự trên đường phố Washington .
Mattis và Milley, cùng với chánh văn phòng của Trump là John Kelly, một vị tướng Thủy quân Lục chiến đã nghỉ hưu, và tướng Thủy quân Lục chiến đã nghỉ hưu Joseph Dunford, người cũng từng là chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, tất cả đều âm thầm làm việc ở hậu trường để kiềm chế một số quyết định của Trump.
Họ đã trì hoãn yêu cầu của ông về việc rút quân nhanh chóng và toàn bộ khỏi Iraq, Syria và Afghanistan và ngăn chặn việc sử dụng quân đội đang tại ngũ để dập tắt tình trạng bất ổn dân sự ở Washington.
Vào thứ năm, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã giương cao lá cờ đỏ đó. Trong một thông điệp gửi đến lực lượng, ông cho biết quân đội Hoa Kỳ sẵn sàng “tuân thủ mọi mệnh lệnh hợp pháp từ chuỗi chỉ huy dân sự của mình”, đồng thời nói thêm rằng quân đội tuyên thệ “ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ”.
Ông nhắc lại tuyên bố của Tướng quân đội đã nghỉ hưu Mark Milley trong bài phát biểu khi ông kết thúc bốn năm làm chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân.
“Chúng tôi không tuyên thệ với một vị vua hay một nữ hoàng hay một bạo chúa hay một nhà độc tài. Và chúng tôi không tuyên thệ với một kẻ muốn trở thành nhà độc tài,” Milley nói. “Chúng tôi không tuyên thệ với một cá nhân. Chúng tôi tuyên thệ với Hiến pháp, và chúng tôi tuyên thệ với ý tưởng là nước Mỹ, và chúng tôi sẵn sàng chết để bảo vệ nó.”