Chuyện dài XHCN ở Việt Nam: 2.000 sinh viên tốt nghiệp giỏi và xuất sắc nhưng chỉ 100 em thực chất

Chiều nay 5.11, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo Giáo dục 2023 do Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội, phối hợp với Bộ GD-ĐT và ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức. Đây là hội thảo được tổ chức thường niên, chủ đề của hội thảo năm nay là “Thể chế, chính sách nâng cao chất lượng giáo dục ĐH”, trong đó đặt vấn đề sinh viên tốt nghiệp loại giỏi và xuất sắc nhưng chưa thực chất.

 Những trường hàng đầu thì “rất ổn”

Tại hội thảo, một đại diện đến từ doanh nghiệp, đại tá Dương Xuân Phượng, Phó giám đốc Học viện Viettel, đã chia sẻ một số nhận xét về chất lượng nguồn nhân lực mà Tập đoàn Viettel tuyển dụng từ các trường ĐH trong nước, qua đó phản ánh chất lượng đào tạo của các trường.

Đại tá Dương Xuân Phượng phát biểu về chất lượng sinh viên tốt nghiệp:

2.000 hồ sơ giỏi và xuất sắc, thực chất chỉ được 100

Ông Phượng cho biết: “Chúng tôi đã khảo sát nhanh hơn 100 sinh viên tốt nghiệp xuất sắc đang tham gia chương trình thực tập sinh tài năng Viettel Digital Talent (những người được lựa chọn từ gần 2.000 hồ sơ) và kết quả cho thấy, 3/4 các em tự nhận xét những gì mình được học chỉ đáp ứng được dưới 75% yêu cầu công việc, chỉ 2% cho rằng với những gì mình được trang bị có thể đáp ứng trên 90% yêu cầu. Tỷ lệ này là khá tương đồng với nhận định của các cán bộ Viettel được giao hướng dẫn, kèm cặp. Kết quả này phản ánh thực trạng thiếu và yếu kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm (đây là những kỹ năng mà trường ĐH ít đào tạo, doanh nghiệp mất trung bình 4 – 6 tháng để đào tạo bổ sung”.

Đặc biệt, có một thực tế khó giải thích là những năm gần đây, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp các loại khá, giỏi, xuất sắc rất cao, có khi lên đến 99%. trong khi năng lực thực tế không cách biệt quá nhiều so với các thế hệ sinh viên tốt nghiệp trước đây (trước đây ngay cả những sinh viên tốt nghiệp loại trung bình nhưng khi được tuyển dụng vẫn đáp ứng được yêu cầu công việc). “Hiện tượng một sinh viên tốt nghiệp loại xuất sắc nhưng không thể đáp ứng được 70% yêu cầu công việc không phải là trường hợp cá biệt”, ông Phượng nêu ý kiến.

Từ những nhận định trên, ông Phượng cho rằng các trường cần đổi mới nội dung, chương trình đào tạo sát với thực tế doanh nghiệp, cần đào tạo theo “tín hiệu thị trường”. Các cơ quan quản lý cần tạo sự linh hoạt, chủ động cho các trường ĐH trong việc thay đổi, cập nhật nội dung đào tạo gắn liền với yêu cầu của doanh nghiệp. Thay vì đặt ra câu hỏi đến trường “học được kiến thức gì?” thì cần hỏi “học xong có thể làm được gì?”!

Đặc biệt, các trường ĐH cần rà soát, xem xét lại tiêu chí đánh giá sinh viên. Đừng để như hiện nay, tràn lan sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi nhưng không thực chất. “Minh chứng cho nhận xét này chính là cuộc tuyển chọn sinh viên tham gia chương trình thực tập sinh tài năng Viettel Digital Talent. Chúng tôi nhận được 2.000 hồ sơ, gồm những em tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc. Nhưng qua kiểm tra thực tế tại doanh nghiệp thì chỉ có 100 em đạt yêu cầu.