Warren P. Strobel
WASHINGTON—Các tài liệu mật mà các nhà điều tra cho rằng đã bị rò rỉ bởi một thành viên cấp thấp của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Massachusetts cho thấy mức độ mà các cơ quan gián điệp Hoa Kỳ dựa vào các thông tin liên lạc bị thu thập một cách bí mật để theo dõi các đối thủ cũng như đồng minh của họ.
Các cơ quan an ninh điện toán của Hoa Kỳ, ảnh Microsoft 2023
Các ví dụ sinh động (cho sự kiện thu thập tin), bao gồm các tài liệu theo dõi các hoạt động quân sự của các chính phủ nước ngoài, các nỗ lực ngoại giao và dịch vụ mua bán vũ khí bí mật, cũng như các cuộc tranh luận ở các thủ đô thân thiện, v.v.
Chương trình nghe trộm có uy lực này, cho phép thu thập một số thông tin tình báo, sẽ hết hiệu lực vào cuối năm nay. Để thuyết phục Quốc hội gia hạn chương trình, các quan chức chính quyền Biden đã tranh luận về việc có nên chính thức giải mật thông tin tình báo để cho thấy công cụ này bảo vệ Hoa Kỳ như thế nào hay không.
Người rò rỉ tài liệu bị cáo buộc có thể đã gây ra vấn đề.
Một trong những tài liệu mô tả cách Bộ Ngoại giao Jordan lên kế hoạch xoa dịu Bắc Kinh sau khi các công ty Trung Quốc bị loại khỏi việc triển khai mạng điện thoại di động 5G của quốc gia Trung Đông. Một tài liệu khác chỉ ra rằng nhân viên của Tập đoàn Wagner, một công ty quân sự tư nhân của Nga đang bị Mỹ trừng phạt kinh tế, đã gặp gỡ các đầu mối của Thổ Nhĩ Kỳ để mua vũ khí để sử dụng ở châu Phi. Một phần ba nói rằng Triều Tiên đang tiến hành kiểm tra thiết bị trước khi phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.
Những tài liệu này và hàng chục tài liệu khác trong kho lưu trữ cho độc giả dự định—các nhà hoạch định chính sách cấp cao của chính phủ và các sĩ quan quân đội—rằng những phát hiện này dựa trên một “báo cáo tình báo về tín hiệu”. Thông tin tình báo về tín hiệu là nghệ thuật thu thập thông tin liên lạc điện tử, từ các cuộc gọi điện thoại đến email đến các xung radar.
Glenn Gerstell, cựu tổng cố vấn của Cơ quan An ninh Quốc gia – NSA, cơ quan tiến hành nghe trộm điện tử và phá mã, cho biết: “Đây là một minh họa sống động về khả năng công nghệ của chính phủ Hoa Kỳ trong lĩnh vực này.
Một trong những công cụ nghe lén chính của chính phủ Hoa Kỳ là Mục 702 của Đạo luật Giám sát Tình báo Nước ngoài, hay FISA. Được thiết lập trước đây với thời hiệu chấm dứt vào cuối năm nay nếu Quốc hội không cho phép gia hạn thêm, chương trình cho phép NSA nhắm mục tiêu liên lạc của những người không phải là công dân Hoa Kỳ đi qua các nền tảng do Hoa Kỳ sở hữu như Google của Alphabet Inc., Meta Platforms Inc., Hoạt động giám sát của Microsoft Corp. và Apple Inc. theo Mục 702 được giám sát bởi một tòa án đặc biệt về tình báo nước ngoài, tòa án này phê duyệt các quy tắc mà chương trình hoạt động có thể theo dõi đồng thời không phê duyệt từng mục tiêu có tính cách giám sát đời tư của cá nhân.
Không phải tất cả thông tin tình báo về tín hiệu đều được thu thập theo Mục 702. Chính phủ Hoa Kỳ cũng sử dụng các kỹ thuật như truy cập cửa hậu vào các mạng viễn thông nước ngoài và có các máy bay chuyên dụng, máy bay không người lái và vệ tinh để thu thập tín hiệu.
Theo các nhà chức trách liên bang, Jack Teixeira, thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Massachusetts, người đã bị bắt hôm thứ Năm, đã đăng một bộ đệm chứa hàng chục tài liệu tình báo bị rò rỉ trong một phòng trò chuyện trực tuyến (có tên là Discord).
Jack Teixeira đã bị bắt, @ảnh trích từ IBTimes.
Các báo cáo tình báo bí mật dựa trên giám sát điện tử không cho biết liệu các cơ quan gián điệp Hoa Kỳ có theo dõi một phía của cuộc trò chuyện, cả hai bên hay thậm chí là bên thứ ba mô tả các sự kiện hay không. Không phải lúc nào họ cũng mô tả cách thức thông tin tình báo được thu thập hoặc cơ quan pháp lý nào quản lý. Các chuyên gia cho biết, có thể một số hoạt động giám sát đã được thực hiện bởi các quốc gia thân thiện và sau đó chia sẻ với tình báo Hoa Kỳ.
Ông Gerstell, người ủng hộ việc ủy quyền lại Mục 702, và các cựu quan chức tình báo cấp cao khác cho biết một số tài liệu gần như chắc chắn đã được thu thập theo chương trình. Một số tài liệu bị rò rỉ có dấu hiệu cho thấy tài liệu FISA đã được sử dụng trong các báo cáo tình báo.
“Bạn nghĩ rất nhiều thứ này đến từ đâu? Ảo thuật?”
Một trong những quan chức hỏi câu trên.
Lợi ích từ hoạt động nghe trộm điện tử của Hoa Kỳ, như thể hiện trong các tài liệu bị rò rỉ, có bình diện rất rộng lớn: Hội đồng An ninh Quốc gia của Hàn Quốc và các chương trình vũ khí của Bắc Triều Tiên; các cuộc thảo luận của Liên Hợp Quốc về Ukraine; Quân đội Nga, các công ty quốc phòng và Tập đoàn Wagner, nhà thầu quân sự tư nhân; Mossad, cơ quan gián điệp của Israel; Iran; Colombia, Nicaragua và Bờ Biển Ngà.
Cuộc chiến (ở Quốc Hội) về việc đổi mới Mục 702 dự kiến sẽ rất cam go. Các quyền hạn giám sát, mặc dù thường được các nhà lãnh đạo của cả hai đảng trong Quốc hội ủng hộ, nhưng đã bị các nhóm tự do dân sự cũng như các chính trị gia bảo thủ và tự do chỉ trích vì tính rộng rãi và thiếu minh bạch của chúng.
Mặc dù chương trình nhắm vào các nghi phạm nước ngoài được cho là đang sống ở nước ngoài, nhưng dữ liệu về người Mỹ cũng thường bị lấy sạch. Việc vô tình thu thập dữ liệu về người Mỹ sau đó có thể bị Cục Điều tra Liên bang và các cơ quan chính phủ khác tìm kiếm một cách hợp pháp như một phần của một số cuộc điều tra nhất định, mà một số người cho rằng đó là sự giám sát không có bảo đảm (cho quyền riêng tư của công dân Hoa Kỳ).
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, Hạ nghị sĩ Mike Turner (R., Ohio), gần đây đã nói với The Wall Street Journal rằng thẩm quyền của Mục 702 là “cực kỳ quan trọng đối với các công cụ tổng thể mà chúng tôi có trong cộng đồng tình báo.”
Nhưng vẫn còn “những hành vi lạm dụng FISA rõ ràng và từng được thiết lập gây đủ lo ngại cho cả hai bên của Quốc hội trong giai đoạn soạn lại luật này, thật phù hợp để chúng tôi (Quốc Hội) đưa ra vấn đề về cách FISA có thể được cải cách để giảm bớt những hành vi lạm dụng đó,” ông Turner nói
Các giám đốc tình báo Hoa Kỳ trong những tháng gần đây đã bảo vệ chương trình này như một công cụ an ninh quốc gia quan trọng.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines hồi tháng 1 đã gọi chương trình này là “cực kỳ quan trọng”, nhưng thừa nhận rằng triển vọng gia hạn luật, “thành thật mà nói sẽ vô cùng khó khăn”. Tướng quân đội Paul Nakasone, giám đốc NSA, cho biết thông tin tình báo thu thập được từ chương trình đã góp phần vào chiến dịch năm ngoái giết chết thủ lĩnh al Qaeda Ayman al-Zawahiri.
Trong khi Cơ quan Tình báo Trung ương CIA và các gián điệp người của nó thường thu hút các chú ý, thì NSA được cho là cơ quan tình báo lớn nhất về nhân viên và ngân sách. Những con số được phân loại. Theo một số ước tính, 60% hoặc hơn nữa, các tài liệu trong cuộc họp giao ban tình báo hàng ngày của tổng thống dựa trên thông tin tình báo về tín hiệu.
Không thể xác định liệu những tiết lộ trái phép về khả năng nghe lén của Hoa Kỳ có ảnh hưởng đến cuộc tranh luận chính trị tại Quốc hội về việc ủy quyền lại các quyền của Mục 702 hay không. Nhưng những người ủng hộ nói rằng nó không làm thiệt hại (cho việc ủng hộ gia hạn luật).
Ông Gerstell nói: “Các thành viên của Quốc hội sẽ xem xét mức độ phong phú và chi tiết của thông tin này và nghĩ rằng nó thật ấn tượng. “Nhưng một tác động ngoài ý muốn của vụ rò rỉ này là nó có thể cho họ thấy rõ tầm quan trọng của FISA.”
(Viết thư cho Warren P. Strobel, tác giả bài, tại [email protected])