Đã tìm ra nguyên nhân cá chết nhưng chưa công bố vì đang phản biện
Tuổi Trẻ
K. HƯNG – LÊ THANH
2-6-2016
Văn phòng Chính phủ họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 6. Ảnh: Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai tiến Dũng phát biểu tại họp báo – Ảnh: An Đăng
TTO – Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã trả lời như vậy trong cuộc họp báo thường kỳ tháng để trả lời nhiều vụ việc, trong đó có sự cố cá chết hàng loạt ở miền Trung chiều 2-6.
Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, ngay sau khi phát hiện ra cá chết bất thường ở một số tỉnh miền Trung, Thủ tướng Chính phủ và các Phó thủ tướng cũng đã trực tiếp chỉ đạo kịp thời và quyết liệt các bộ ngành, địa phương.
Có hơn 30 cơ quan bộ ngành để thu thập chứng cứ để tìm ra nguyên nhân cá chết. Chúng ta cũng mời hàng trăm nhà khoa học trong nước và quốc tế cùng tham gia để thu thập dữ liệu chứng cứ để xác minh điều tra trên nguyên tắc dựa vào khoa học, khách quan, chặt chẽ.
Trong quá trình điều tra, quan điểm Thủ tướng là nếu phát hiện tổ chức cá nhân vi phạm thì xử lý nghiêm. Không loại trừ tổ chức cá nhân nào. Hiện nay các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết.
Thủ tướng Chính phủ cũng cơ quan chức năng mời tư vấn trong và ngoài nước phản biện độc lập. Hay nói các khác, trước khi kết luận chính thức là có mời nhà khoa học trong và ngoài nước phản biện vì xác định đây là vấn đề rất quan trọng. Khi công bố chứng cứ phải đảm bao tính khách quan.
Đồng thời, Thủ tướng cũng quyết liệt triển khai các giải pháp đảm bảo môi trường kinh doanh, môi trường tự nhiên nhất là môi trường biển được bảo đảm an toàn lâu dài.
Trước mắt, để kịp thời hỗ trợ người dân thiệt hại, ngày 9-5, Thủ tướng ban hành quyết định hỗ trợ gạo cho ngư dân vùng bị ảnh hưởng trực tiếp sự cố; tổ chức thu mua hải sản; hỗ trợ tiền cho các tàu phải ngừng ra khơi; hỗ trợ lãi suất với các doanh nghiệp làm dịch vụ hậu cần nghề cá, thu mua hải sản.
Thủ tướng tiếp tục giao Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế khảo sát vùng biển an toàn để đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản; giao Bộ Tài nguyên – môi trường kiểm tra tất cả các dự án liên quan đến xả thải trên cả nước để phòng ngừa, kiên quyết xử lý vi phạm nếu họ xả thải không đúng qui định.
“Đến thời điểm này, thay mặt cơ quan phát ngôn của Chính phủ xin được thông báo kết quả của các cơ quan, nhà khoa học” – Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.
Về nguyên nhân cá chết chưa thể công bố, Bộ trưởng Thông tin – truyền thông Trương Minh Tuấn nói rõ thêm: các nhà khoa học nỗ lực tìm ra nguyên nhân và đã sớm tìm ra nguyên nhân. Nhưng việc điều tra cá chết là nhiệm vụ của nhiều cơ quan nên còn nhiều ý kiến khác nhau vì thế cần phải rốt ráo xác dịnh nguyên nhân.
Các cơ quan phải điều tra đầy đủ các bằng chứng pháp lý về môi trường xem các tổ chức, cá nhân có vi phạm không. Quan điểm của Chính phủ là bất kỳ tổ chức, cá nhân nào vi phạm đều bị xử lý nghiêm minh. Cho nên, cần phải có thời gian kỹ lưỡng để có kết luận xác thực.
“Vụ cá chết là một sự cố môi trường nghiêm trọng. Dư luận quan tâm là hoàn toàn chính đáng. Chính phủ cầu thị lắng nghe ý kiến và có trách nhiệm minh bạch thông tin”, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nói.
Diễn biến vụ cá chết
– Ngày 6-4: hiện tượng cá chết bất thường, hàng loạt bắt đầu xuất hiện tại Hà Tĩnh (khu vực cảng Vũng Áng và các xã Kỳ Lợi, Kỳ Hà của Thị xã Kỳ Anh)
– Từ ngày 10-4 đến 4-5: hiện tượng cá chết tiếp tục xảy ra tại Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị với số lượng và tần suất theo thời gian tại từng tỉnh khác nhau.
– Từ ngày 24 đến 26-4: cùng với hiện tượng cá chết hàng loạt tại Hà Tĩnh quay trở lại, trên biển xuất hiện dòng triều màu nâu.
– Ngày 4-5: xuất hiện dòng nước màu nâu đỏ tại Quảng Bình.
Ngay sau khi xuất hiện hiện tượng cá chết tại các tỉnh miền Trung, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, Viện Nghiên cứu hải sản, Viện Môi trường nông nghiệp là những tổ chức khoa học – công nghệ (KHCN) đầu tiên tham gia tiếp cận thực địa hiện trường.
Sau đó, tất cả các Viện Nghiên cứu trực thuộc Viện Hàn lâm KHCN VN và các ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, tài nguyên – môi trường, y tế… cũng tổ chức lấy và phân tích mẫu hải sản chết.
Khi có thông tin và báo cáo, Thủ tướng Chính phủ và các Phó thủ tướng đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ theo đúng trách nhiệm và lĩnh vực quản lý của các bộ ngành và yêu cầu báo cáo kịp thời.
Căn cứ vào diễn biến kết quả thu được của các nhóm nghiên cứu, Bộ KHCN đã chủ trì, phối hợp với Viện Hàn lâm KHCN VN và các bộ ngành, tổ chức KHCN có liên quan họp thống nhất và ra quyết định thành lập Hội đồng chuyên gia KHCN quốc gia với 3 tổ chuyên gia tập trung vào nghiên cứu các nhóm tác nhân hóa học, sinh học và nhóm khí tượng, thủy văn và động lực học biển để phân tích đối chứng, so sánh, bổ sung căn cứ, đánh giá chéo và độc lập nhằm đi đến các kết luận đủ căn cứ khoa học.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng chuyên gia KHCN quốc gia cũng đã mời một số chuyên gia khoa học nước ngoài (Nhật Bản, Đức, Pháp, Mỹ, Israel) có kinh nghiệm tham gia phối hợp xác định nguyên nhân của hiện tượng nêu trên.
Tính đến ngày 26-4, các kết quả phân tích cho thấy đã đủ căn cứ khoa học để loại trừ hầu hết các nhóm nguyên nhân tự nhiên từ địa chấn, sốc nhiệt, dịch bệnh… và khu trú tập trung vào hai nhóm nguyên nhân chính độc tố học và tảo độc.
_____
VnExpress
Trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân cá chết
Nhóm phóng viên
2-6-2016
Theo Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, để xác định thủ phạm gây cá chết không chỉ cần cơ sở khoa học mà còn phải điều tra bằng chứng vi phạm pháp luật, do đó không thể vội vàng để tránh sai sót.
Cuộc họp báo thường kỳ tháng 5 của Chính phủ bắt đầu lúc 17h30 ngày 2/6. Chủ trì là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn cùng Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà.
Một trong những câu hỏi được phóng viên đặt ra là kết quả điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung.
Trả lời báo chí, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, ngay khi phát hiện cá chết bất thường, Thủ tướng và các Phó thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo hơn 30 cơ quan bộ ngành, địa phương vào cuộc thu thập chứng cứ, xác minh, tìm nguyên nhân.
Chính phủ cũng mời hàng trăm nhà khoa học trong nước và quốc tế tham gia thu thập dữ liệu, điều tra nguyên nhân trên nguyên tắc: dựa vào khoa học, khách quan và chặt chẽ về tính pháp lý.
“Quan điểm của Thủ tướng là nếu phát hiện tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ xử lý nghiêm, không loại trừ bất kỳ tổ chức, cá nhân nào. Đến nay các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết”, ông Dũng thông tin.
Bộ trưởng Dũng cho biết thêm, trước khi kết luận chính thức nguyên nhân cá chết, Thủ tướng đã giao cơ quan chức năng mời nhà khoa học, tư vấn trong và ngoài nước phản biện độc lập. Vì xác định đây là vấn đề rất quan trọng, khi công bố phải đảm bảo chứng cứ, tính pháp lý và tính khách quan.
Thủ tướng cũng quyết liệt triển khai các giải pháp đảm bảo môi trường kinh doanh, môi trường tự nhiên và nhất là đảm bảo môi trường biển an toàn lâu dài. Trước mắt, để kịp thời hỗ trợ người dân bị thiệt hại, ngày 19/5, Thủ tướng đã ban hành nghị định hỗ trợ gạo cho dân, tổ chức thu mua hải sản của ngư dân; hỗ trợ bằng tiền cho các tàu phải ngưng ra khơi; hỗ trợ lãi suất tiền vay với doanh nghiệp, chủ tàu làm nhiệm vụ hậu cần nghề cá.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế xác định vùng biển an toàn đánh bắt thuỷ hải sản. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm rà soát các dự án có khả năng liên quan tới xả thải trên phạm vi cả nước, phòng ngừa và kiên quyết xử lý nếu các tổ chức, cá nhân xả thải không đúng quy định.
Chia sẻ với tâm trạng nóng lòng của người dân, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết việc xác định nguyên nhân cá chết còn liên quan tới xác định thủ phạm gây ra nguyên nhân đó. Việc này không chỉ cần bằng chứng khoa học mà còn phải điều tra đầy đủ chứng cứ vi phạm pháp luật, nhất là pháp luật về môi trường.
* Video: Bộ trưởng Trương Minh Tuấn: Cần bằng chứng pháp lý về thủ phạm gây cá chết
“Bất cứ sự sơ suất nào trong xác định nguyên nhân cũng có thể dẫn tới sai lầm trong khắc phục hậu quả”, ông Tuấn nhấn mạnh.
Đánh giá đây là sự cố môi trường nghiêm trọng chưa từng xảy ra, dư luận quan tâm tới nguyên nhân và cách xử lý hậu quả là xứng đáng, Bộ trưởng Tuấn khẳng định “Chính phủ cầu thị lắng nghe ý kiến và có trách nhiệm thông tin cho người dân biết”.
Bên lề cuộc họp báo, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho hay trong tháng 6 Chính phủ sẽ công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung.
