Theo Thời Báo Washington và các báo khác
Stefano Montali • 7:00 sáng 3-3-2023
Vào tháng 8, nam diễn viên Shia LaBeouf có mẹ là người Do Thái và cha là người theo đạo Thiên chúa, đã thông báo rằng anh muốn theo và ngưỡng mộ đạo Công giáo sau khi tìm hiểu thêm về đạo này, thoạt đầu anh chỉ muốn tìm hiểu hầu có thể đóng trọn vẹn vai diễn trong một cuốn phim.
Nhận xét của anh ấy đã làm rộn lên các tiêu đề bàn thảo trên mạng internet. Nhưng, trong một số giới Công giáo, điều họ chú ý là không gian nơi anh đã chia sẻ tin tức này, trên chương trình YouTube “Word on Fire – Lời Chúa đang cháy”, trong một cuộc phỏng vấn với Giám mục Robert Barron.
Đức Cha Barron, 63 tuổi, là một trong những gương mặt chủ chốt của đạo Công giáo trên mạng. Ngài có một năng lượng hấp dẫn và phong thái thân thiện làm thể hiện một đức tin mà giới lướt mạng cảm thấy có thể tiếp cận được. Trong một video, Ngài sẽ chia nhỏ một câu chuyện trong Kinh thánh và trong một video khác, Ngài sẽ tìm hiểu xem “Like a Rolling Stone” đã làm rung chuyển thế giới của anh ấy như thế nào đang khi vẫn còn là một thiếu niên.
Trong một cuộc phỏng vấn nọ, Đức Giám Mục nói, “Bob Dylan là vị khách trong mơ của tôi, Kênh của anh ấy tính đến ngày 22 tháng 2 đã có 125 triệu lượt xem và 608.000 người đăng ký.
Một số vị (trong giáo hội Công Giáo) coi kênh Youtube là liều thuốc giải độc cho một trong những căn bệnh cấp bách nhất của giáo hội đang ngày một bị thu hẹp về con số tín hữu. Kể từ năm 2000, theo viện Gallup thống kê, tỷ lệ người Công giáo tự coi mình là thành viên của các giáo đoàn đã giảm gần 20 điểm (20%). Xu hướng này phù hợp với một xu hướng rộng hơn, bao hàm các tôn giáo chính, được nêu chi tiết trong một cuộc thăm dò của viện Gallup năm 2020, cho thấy chỉ còn 47% người Mỹ thuộc các cộng đồng tôn giáo (Giáo Hội Công Giáo, nhà thờ Hồi giáo, giáo đường Do Thái), giảm từ 70% vào năm 1999. Nhưng tỷ lệ tín hữu đi nhà thờ Công giáo đã giảm gấp đôi so với sự sụt giảm của tín hữu theo đạo Tin lành.
Hồi đó, vào năm 2007, vị giám mục đã mở một kênh trên YouTube vẫn còn non trẻ như một thử nghiệm để thu hút những người trẻ tuổi đến với đức tin.
“Giáo hội Công giáo đã có một thời gian dài giả định rằng người Công giáo sẽ đến các cơ sở của chúng tôi để được truyền giáo. Thế hệ cha mẹ tôi theo học các trường và giáo xứ Công giáo, nhưng nay điều đó không còn xảy ra nữa,” Barron nói trong một cuộc phỏng vấn. “Tôi sẽ nói, ‘Mọi người không đến nhà thờ, vậy họ ở đâu?’ Họ ở mạng trực tuyến. Tôi nghĩ, nếu chúng ta có thể trở thành một dạng hiện diện ở đó, đó không phải là một ý tưởng tốt hay sao?’”
Vào thời điểm đó, kênh phổ biến nhất của YouTube có ít hơn 200.000 người đăng ký. Tuy nhiên, Barron đã nhìn thấy tiềm năng của nền tảng này; video tải lên đầu tiên của Ngài là một bài bình luận về phim “The Departed – Kẻ quá vãng” của đạo diễn Martin Scorsese. Trong đó, Ngài vẽ ra những điểm tương đồng giữa nhân vật của Jack Nicholson và ác quỷ: “một kẻ cám dỗ lôi kéo mọi người vào vòng ảnh hưởng của hắn.” Sau đó, vào một dịp khác, Ngài đưa ra một bài bình luận về “Fargo”, trong đó Ngài so sánh tính hài hước và bạo lực của bộ phim với tính hài hước và bạo lực trong tiểu thuyết của nhà văn Công giáo thế kỷ 20 Flannery O’Connor.
ĐGM Barron cho biết, hồi đó Ngài rất vui khi có được con số khiêm tốn, 300 người xem và theo dõi. Tuy nhiên, chính trong phần khán giả nhận xét của video, Ngài đã nhìn thấy một tiềm năng để tiếp cận khán giả mới của video.
Người xem dường như đánh giá cao việc Barron tiếp cận Công giáo từ góc độ trí tuệ và triết học, thay vì từ quan điểm cúi mình chống chế hoặc lập trường quá tôn trọng chủ nghĩa thế tục, điều mà Barron gọi là “Công giáo màu be”. Người hâm mộ của Ngài thích nhìn thấy một giáo sĩ bảo thủ nhưng đồng thời là người thoải mái kết hợp vào nền văn hóa đại chúng. Họ nói:
– Cảm ơn Cha Barron. Tôi hiểu rằng video này là bản đầu tay của Ngài trên youtube. Sau một số khó khăn cá nhân, tôi bắt đầu xem các bình luận của Ngài và điều đó càng khiến tôi muốn nghe nhiều hơn và trở thành một người Công giáo tốt hơn. Ngài đã đoạt được TÔI rồi. Tôi hy vọng và cầu nguyện rằng sẽ có nhiều người muốn nghe thông điệp của Ngài hơn nữa vì Cha giải thích sự kiện theo những cách đơn giản mà mọi người đều có thể hiểu được.
– Cảm ơn Giám mục Barron! Đối với video này, mà còn đối với tất cả công việc Ngài làm. Ngài đã giúp tôi say mê đức tin Công giáo. …vào năm 2016-17. Chúng tôi đã xem một trong những video của Ngài (tôi nghĩ đó là về hôn nhân?) và nó thật tuyệt vời. Cuối cùng tôi đã xem các sản phẩm của Ngài nhiều hơn và thấy tư tưởng của Ngài rất thông minh nhưng lại dễ hiểu. Ngài đã khiến tôi tò mò và thực sự bắt đầu tìm hiểu khía cạnh trí thức của đức tin, và Ngài cũng là một nhân tố quan trọng khiến tôi quyết định theo học Thần học tại chủng viện… Ngài quả là một động lực tích cực trong Giáo hội ngày nay!
– Chúng con chắc chắn đang cần nhiều đấng bậc thánh thiện trên thế giới biết tiếp xúc với thế giới hiện đại. Sẽ thật tuyệt nếu được tham dự Thánh lễ và nghe vị linh mục kết hợp bài ‘The Departed – Kẻ quá vãng’ với bài giảng của mình.”
ĐGM Barron, tại văn phòng chính của Google, trình bày về đề tài “Tôn Giáo và sự khai mở trí tuệ”, bài giảng này có 348 ngàn khán giả mạng
Sức hấp dẫn của Barron tồn tại ở kiến thức sâu rộng của ĐGM, không chỉ về đức tin mà còn về văn hóa, thể thao, âm nhạc và điện ảnh. Trong khi một số giáo sĩ chỉ dựa vào những lời dạy trong Kinh thánh để truyền bá thông điệp, thì Barron tìm kiếm sự kết hợp của đạo vào đời, chẳng hạn như truyền thuyết về thể thao Chicago và những lời của chính Chúa Kito để truyền đạt quan điểm của mình.
Trong đại dịch vi-rút corona, mức độ phổ biến của kênh đã tăng vọt. Khi các nhà thờ trên khắp thế giới đóng cửa, Barron quyết định phát trực tiếp Thánh lễ vào Chủ nhật hàng tuần từ một nhà nguyện nhỏ ở Los Angeles.
Theo trang web dữ liệu mạng xã hội SocialBlade, vào tháng 3 năm 2020, kênh của Barron có 239.000 người đăng ký… Hai năm sau, vào tháng 3 năm 2022, số người đăng ký của anh ấy đã tăng hơn gấp đôi lên khoảng 496.000.
Trên mạng internet thường có sự phân cực và quá khích, Barron cố gắng đề cao sự văn minh trong đối thoại, “Chúng ta có thể trò chuyện và tranh luận tốt đẹp về tôn giáo mà không giết nhau”.
Thảo luận về Ki tô giáo và Vô thần, được 385 ngàn người xem, hầu hết người Công Giáo khi xem đã được củng cố đức tin về mầu nhiệm đau khổ trong đời sống
Nhưng Barron đã có nhiều năm gắn bó với những nhân vật bảo thủ trên mạng bao gồm Jordan Peterson, Dave Rubin, Ben Shapiro và Newt Gingrich. ĐGM Baron nói, “Bạn cho tôi một nền tảng, một cơ hội để nói và bạn sẽ không kiểm duyệt tôi, tôi sẽ đi”.
Điều này đã khiến một số người cấp tiến, cánh tả từ bỏ kênh của ĐGM. Một thí dụ là:
– Alex Webber, 31 tuổi, nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Gainesville, Fla., đã tìm thấy các video của Barron ở độ tuổi ngoài 20 khi tìm kiếm các cuộc tranh luận về chủ nghĩa vô thần trên mạng. Webber nói rằng Barron đã đưa ra “lập luận trí tuệ đầu tiên cho bất kỳ đức tin nào, nhưng đặc biệt là Công giáo.” Anh tiếp tục cải đạo và kết hôn trong Nhà thờ Công giáo vào cuối năm ngoái. Nhưng anh ấy không cảm thấy thoải mái với những gì anh ấy thấy là hướng đi hiện tại của ĐGM Barron. “Tôi thực sự cảm thấy rằng Giám mục Barron đang đi về phía cánh hữu, đặc biệt là khi tôi thấy ngài thực hiện các cuộc phỏng vấn với GB News và Fox News,” Webber nói. “Nhưng đó có thể là do các hãng tin khác không quan tâm.”
…
ĐGM Barron nói: “Tôi bị cả cánh tả và cánh hữu chỉ trích. “Họ sẽ nổi giận với tôi nếu tôi sử dụng nền tảng của ai đó mà họ không đồng ý. Nhưng tôi không nghĩ rằng chúng ta có thể đủ khả năng để trở nên cầu kỳ về mặt ý thức hệ vào thời điểm mà thông điệp phúc âm phải được đưa ra.”
Trong thế giới podcast, một linh mục khác đã xây dựng được lượng người theo dõi đáng kể là Linh mục Mike Schmitz. Năm 2021, Schmitz, 48 tuổi, bắt đầu podcast “Học Kinh thánh trong một năm”, cung cấp các tập ngắn hàng ngày hướng dẫn người nghe qua Sách Thánh. Vào tháng 1, chương trình của Schmitz được xếp hạng thứ hai trong số tất cả các podcast của Hoa Kỳ trên Apple. Schmitz có một chương trình mới, “The Catechism in a Year- Học Giáo lý Công Giáo trong một năm” có thời điểm được xếp hạng thứ ba trên Spotify, chỉ sau “The Joe Rogan Experience” và “Huberman Lab,” một chương trình Khoa Học do nhà thần kinh học Andrew Huberman của Đại học Stanford tổ chức.
Người nghe nói rằng họ thích sự cởi mở của Schmitz trong việc đặt câu hỏi về đức tin, phong cách tự ti của anh ấy và các tập phim ngắn, thường dài từ 20 đến 30 phút.
Rose Dvorak, 22 tuổi, người ban đầu tìm thấy Schmitz qua một video trên TikTok, bắt đầu nghe “Kinh thánh trong một năm” trên đường đi làm. Dvorak nói: “Điều đó khuyến khích tôi đến với thánh lễ. Việc thừa nhận những cám dỗ và con người của chính mình khiến Cha trở nên dễ gần. Nó phá bỏ bức tường vô hình giữa giáo sĩ và giáo dân.”
Bài giảng “Giờ khắc thay đổi cuộc đời Bạn” cho giới trẻ có 2.5 triệu người xem. Nhiều bạn trẻ bỏ Chúa lâu năm đã quay lại với Giáo Hội.
Schmitz cho biết sự phổ biến, đông người xem của các chương trình như của Cha và của ĐGM Barron là bằng chứng cho thấy có sự khao khát đối với nội dung Công giáo, cho dù sự thèm muốn đó là của người Công giáo hay của những nhà đầu cơ (kinh doanh) thế tục. Schmitz viết trong một email: “Ngày nay, internet là ‘lãnh thổ truyền giáo’. “Một trong những vấn đề là khi Giáo hội ngừng truyền giáo, khi giáo hội chờ đợi người ta đến với mình thay vì chúng ta đi ra ngoài gặp gỡ và đồng hành với họ.”
Massimo Faggioli, giáo sư thần học lịch sử tại Đại học Villanova, nhìn thấy những rủi ro đối với việc truyền giáo trực tuyến và các giáo sĩ tập trung vào nó. Trong bối cảnh truyền thông hiện đại, với số lượng đối thủ cạnh tranh ngày càng tăng theo cấp số nhân, các cá nhân phải liên tục đấu tranh để được chú ý và được ưa thích. Faggioli nói rằng để tiếp cận lượng khán giả lớn hơn, những người sáng tạo thường chuyển sang các thông điệp ít sắc thái hơn và “chạm vào các chủ đề gây tranh cãi ở cấp độ trí tuệ, nhưng cũng là chủ đề chính trị”. Ông nói thêm: “Bản thân phương tiện trực tuyến đòi hỏi lượng khán giả nhất định. Điều đó có nghĩa là thông điệp đáp ứng cho các lý luận không phải lúc nào cũng tiêu biểu và phù hợp với Giáo hội Công giáo.”
…
Schmitz và Barron cho biết mục tiêu thực sự của họ là khiến mọi người tham dự Thánh lễ ngoài đời thực. Schmitz nói: “Nó không thể kết thúc trực tuyến. Chúng tôi nhận ra rằng … con người có quan hệ trực tiếp với nhau. Đó là cách duy nhất để có những mối quan hệ sâu sắc thực sự giữa con người với nhau… tốt như những thứ trực tuyến vậy.”
Đối với những người không theo đạo đã xem qua nội dung video của mình, Barron nói: “Tôi muốn thấy ai đó chuyển từ thuyết bất khả tri sang trạng thái ít nhất là quan tâm đến tôn giáo. Đó là một bước đi đúng hướng.” Ngài đang cân nhắc kế hoạch tiếp theo cho các nỗ lực truyền giáo theo kỹ thuật số của Giáo Hội, “Tôi đang mơ về một dòng tu gồm các linh mục sẽ thực hiện loại công việc (truyền giáo) này trên các phương tiện truyền thông”.
Bài viết của ký giả Stefano Montali, một nhà báo có trụ sở tại Berlin, người đã đưa tin cho các ấn phẩm bao gồm báo Guardian, đài TV BBC và đài Al Jazeera.
Lời Bàn:
– Trong thời đại kỹ thuật số, bạn không truyền đạo cho vài chục người nhưng là vài trăm ngàn, vài triệu người nếu nhờ Chúa Thánh Thần qua bạn động chạm được đến tư duy, hoàn cảnh và tâm tình của người nghe.
– Đạo đang gặp khó khăn trong thời buổi nhiễu nhương hiện tại, tuy nhiên đây cũng là thời hồng ân tuôn đổ qua các phương tiện truyền giáo mạng rất sinh động, thu hút và mới mẻ bởi các vị tu sĩ thánh thiện đầy ơn sủng của Thần Khí Chúa.
Phan Sinh Trần