January 15, 2025
WASHINGTON, DC (NV) – Tới năm 2060, mỗi năm, Mỹ có thể có khoảng 1 triệu người bị mất trí, tăng gần gấp đôi hiện nay, giới nghiên cứu thông báo hôm Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, theo AP.
Con số đó dựa trên kết quả nghiên cứu mới cho thấy rủi ro bị mất trí do tuổi tác cao hơn người ta nghĩ trước đây: Sau 55 tuổi, cứ 10 người thì có tới bốn người có thể bị mất trí.
Tích cực giao tiếp với người khác có thể giúp giảm rủi ro bị mất trí về già. (Hình minh họa: Storyblocks)
Chi tiết đó đáng lo ngại nhưng có nhiều cách giảm rủi ro, như kiểm soát huyết áp cao và những vấn đề sức khỏe khác không tốt cho não. Hơn nữa, tới tuổi trung niên bắt đầu thực hiện cũng chưa trễ.
“Theo chúng tôi nghiên cứu, những việc chúng ta làm ở tuổi trung niên cũng rất quan trọng,” Bác Sĩ Josef Coresh của bệnh viện NYU Langone Health, đồng tác giả cuộc nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Medicine, cho hay.
Mất trí không chỉ là Alzheimer’s
Phải mất lâu hơn mới nhớ ra tên người khác hoặc để chìa khóa ở đâu là tình trạng thường xảy ra khi lớn tuổi. Nhưng mất trí không phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa – đó là quá trình mất trí nhớ, ngôn ngữ và chức năng nhận thức khác. Lớn tuổi là rủi ro lớn nhất làm mất trí, trong khi dân số Mỹ đang già đi nhanh chóng.
Alzheimer’s là loại mất trí phổ biến nhất, và những thay đổi trong não bộ dẫn tới căn bệnh này có thể bắt đầu trước khi triệu chứng xuất hiện tới 20 năm. Ngoài ra, còn có mất trí não mạch (vascular dementia), tức là khi bệnh tim hoặc những lần đột quỵ nhẹ làm cho máu khó chảy lên não.
Biết được rủi ro mất trí từ độ tuổi nào đó có thể giúp đưa ra lời khuyên về sức khỏe cho công chúng và giúp nghiên cứu y khoa.
“Không phải chắc chắn rằng người nào đó sẽ bị mất trí,” Bác Sĩ James Galvin, chuyên gia về Alzheimer’s đại học University of Miami, Florida, lưu ý. Ông Galvin không tham gia cuộc nghiên cứu này nhưng cho hay kết quả cuộc nghiên cứu này giống với những cuộc nghiên cứu khác.
Cách giảm rủi ro bị mất trí
Có một số yếu tố gây rủi ro bị mất trí mà người ta không thể tránh khỏi, như tuổi tác và liệu người ta có thừa hưởng APOE4, loại gene làm tăng rủi ro bị Alzheimer’s khi lớn tuổi.
Nhưng người ta có thể tránh hoặc ít nhất trì hoãn vấn đề sức khỏe góp phần gây mất trí. Chẳng hạn, đội mũ bảo hộ khi đi xe đạp, vì nếu bị chấn thương não liên tục hoặc nghiêm trọng do tông hoặc té thì rủi ro bị mất trí về già sẽ tăng.
Đặc biệt quan trọng: “Cái gì tốt cho tim thì cũng tốt cho não,” ông Galvin cho hay. Ông khuyên mọi người tập thể dục, tránh bị béo phì, kiểm soát huyết áp, bệnh tiểu đường và cholesterol.
Ngoài ra, cũng nên dành thời gian gặp gỡ, nói chuyện với người khác và giữ cho não hoạt động tích cực, theo ông Galvin. Ông khuyên người lớn tuổi mà bị lãng tai nên dùng máy trợ thính, vì bị lãng tai thường khiến người ta ngại giao tiếp.
“Có nhiều thứ chúng ta có thể kiểm soát, mà tôi nghĩ những thứ đó sẽ rất, rất quan trọng để giữ cho não hoạt động tốt khi về già,” ông Galvin cho biết. (Th.Long)