Ba’o Nguoi-Viet
June 8, 2024
Đằng-Giao/Người Việt
SAN JOSE, California (NV) – “Tôi chỉ là một bà ngoại quần ống thấp, ống cao ở tuổi 67 rồi, chỉ làm YouTube chia sẻ những bức bối thành thật của mình mà không ngờ lại được nhiều người hưởng ứng như vậy,” bà Bùi Như Mai, một “YouTuber” có khả năng tạo ảnh hưởng, xuề xòa, nói với phóng viên nhật báo Người Việt.
Hình ảnh bà Bùi Như Mai được phổ biến tại các trạm xe buýt quanh San Francisco suốt Tháng Năm, tháng vinh danh người Mỹ gốc Á. (Hình: Bùi Như Mai cung cấp)
Mỗi tuần hai ngày, Thứ Tư và Thứ Sáu, bà Như Mai đem tin tức thực sự, tin tức chính xác đến cho những người không rành tiếng Anh trong cộng đồng Việt qua Nguoi Viet Channel trên YouTube.
Bà có phong cách thân thiện của một người bạn nói chuyện thời sự với bạn mình chứ không xa cách, ban phát thông tin như những xướng ngôn viên mới vào nghề nên được nhiều người đáp ứng.
Tiếng nói và tầm ảnh hưởng của bà đã được ghi nhận và chân dung bà được dán tại các trạm xe buýt vùng Vịnh ở Bắc California suốt Tháng Năm, Tháng Di Sản Văn Hóa của Người Mỹ Gốc Á.
Bài viết về bà Mai được trao giải “Asian American Journalist Award” ngày 10 Tháng Tám tại Austin, Texas.
Hoạt động xã hội, chính trị là một sự tình cờ
Ban đầu, đến tuổi nghỉ hưu, bà chỉ muốn dành thời gian cho gia đình và các cháu thôi, nhưng cuộc tranh cử ồn ào đầy tranh cãi giữa ông Donald Trump và bà Hillary Clinton làm bà “chộn rộn” trong lòng.
Bà khoan thai nói: “Bà già trông nom bốn cháu ngoại, tôi bận tối mặt, tối mũi cả ngày. Tối về, tôi mệt rũ người, nhưng khi thấy nhiều người tin ông Trump vì nghe những tin tức bị bóp méo, lại thêm những tin đồn xuyên tạc, trái với sự thật, tôi chịu không nổi và muốn làm một cái gì đó.”
Sự việc bắt đầu từ khi ông Trump nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ năm 2017.
“Tôi rất thất vọng với kết quả của cuộc bầu cử và không hiểu làm thế nào mà nhiều người bạn Việt Nam của tôi lại có thể ủng hộ cho một người nói dối về mọi chuyện đến như vậy. Tôi biết những người bạn này từ lâu và cho rằng chúng tôi có cùng giá trị đạo đức,” bà nói.
“Chính vì vậy mà tôi ngỡ ngàng khi thấy có nhiều sự ủng hộ ông Trump trong trang Facebook của tôi, nhất là khi [trên thông tin Mỹ dòng chính] có nhiều bài viết chỉ ra hành động xấu của ông,” bà lắc đầu nói.
Với cái nhìn tổng quan thu thập từ những bài báo chính thống và chính xác trên The Mercury News, The Atlantic, The Wall Street Journal, The New York Times, Politico, và The Washington Post vạch trần những lời lẽ kiêu căng, ngạo mạn của ông Trump, bà Như Mai như bị dồn nén hơn nữa.
Bà Bùi Như Mai có “fan” khắp nơi tại Việt Nam. (Hình: Bùi Như Mai cung cấp)
“Tôi thấy sự thật quá rõ ràng dù phức tạp. Có báo cáo cho thấy ông đã tuyên bố phá sản nhiều lần, về con cái của ông gần như bị buộc tội với tội lừa đảo, và sự liên tục của những lời nói dối của ông,” bà thở dài.
Bà tiếp: “Và vì ông có những hành động và lời lẽ không phù hợp với cương vị của một vị nguyên thủ quốc gia, tôi tiếp tục viết một số bài dịch thuật và một số bài bộc lộ suy nghĩ của mình trên Facebook cho các bạn cùng đọc. Rồi nhiều người đề nghị tôi nên phổ biến rộng rãi hơn cho mọi người cùng đọc,” bà Như Mai kể. “Ca sĩ Ái Vân là một trong số đó.”
Ca sĩ Ái Vân giới thiệu bà cho Giáo Sư Nguyễn Đình Minh Quốc và nhà báo Hoàng Bách, hai thành viên của Nguoi Viet Channel.
Như vậy, bà Như Mai trở nên bận rộn hơn với việc loan truyền tin tức từ những chương trình truyền thông chính thống của Hoa Kỳ đến cộng đồng.
Bà nói: “Tôi nghĩ rằng người Việt Nam ở Hoa Kỳ không nhận được đầy đủ tin tức đáng tin cậy. Và tôi phải bắt tay làm YouTube.”
Từ những bài dịch sang tiếng Việt trên Facebook, bà nhận lời hợp tác với Nguoi Viet Channel, mở đầu cuộc chiến đấu chống lại tin tức méo mó, mỗi tuần hai lần, Thứ Tư và Thứ Sáu (trừ phi có “breaking news”).
Bầu nhiệt huyết đối với tình hình chính trị của bà bắt đầu phát xuất từ gia đình trước khi mở rộng ra cộng đồng.
“Khi mới học lớp Bảy, lớp Tám, tôi và em trai tôi thường luân phiên đọc báo cho ba tôi mỗi ngày vì ông từ từ mất đi thị giác do mắt bị hạt cườm,” bà kể. “Bây giờ, tôi thấy mình cũng đang giữ vai trò ấy nhưng cho nhiều người hơn. Tôi muốn mang tin tức đáng tin cậy đến cho cộng đồng của mình.”
Bảo tồn ngôn ngữ Việt
Những bài dịch trên Facebook và những bài nói trên YouTube của bà cho thấy bà rất trân quý tiếng Việt qua việc sử dụng từ ngữ trong sáng, câu văn rõ nghĩa.
“Một người bạn cho biết họ học được nhiều chữ tiếng Anh từ tôi,” bà chia sẻ. “Nhiều người cũng nói với tôi rằng việc đọc bản phiên dịch của tôi làm họ nhớ lại khi họ còn là trẻ em ở Việt Nam. Ngôn ngữ sử dụng trong gia đình ở Việt Nam hiện nay đã được chính phủ tiêu chuẩn hóa qua nhiều năm và hầu hết các đài truyền thông Việt Ngữ bây giờ không còn sử dụng tiếng Việt giống như chúng ta đã học khi còn là trẻ.”
Nhưng làm được vậy không dễ chút nào.
Bà giải thích: “Khó khăn khi phiên dịch không phải là ở tiếng Anh mà ở tiếng Việt. Tôi không phiên dịch từng chữ mà phải dịch theo văn hóa để người Việt có thể cảm nhận được. Đôi khi, tôi phải mất khoảng 15 phút để viết lại một câu sang tiếng Việt để bám sát với cái ý chính của bài viết và bảo đảm rằng nó sẽ nghe có vẻ như là một điều gì đó của một người Việt thực sự viết, nói, và hoàn toàn có thể hiểu được.”
Bà ngoại Bùi Như Mai bận rộn làm việc sau khi các cháu đã yên giấc. (Hình: Bùi Như Mai cung cấp)
Không cuồng Trump thì bị… chửi
Tất nhiên, việc đăng bài nói về ông Trump cũng mang lại nhiều lời phê phán.
Bà nói: “Tôi bị một số thành viên viên trong cộng đồng quấy rầy vì những bản dịch của tôi. Có một lần, một phụ nữ không quen biết đe dọa là sẽ ‘đánh’ tôi trong phần bình luận. Cô ấy cứ cương quyết và tìm cách tránh việc bị chặn trên Facebook bằng cách viết sai chính tả tiếng Việt, chỉ đủ để không tự động bị loại khỏi diễn đàn, nhưng ý của cô rất rõ ràng. Chồng tôi nghĩ cô ấy đe dọa là sẽ giết tôi. Các con gái của tôi bắt đầu quan tâm và sau cùng, con tôi đã báo cáo người bình luận đó cho Facebook.”
Dù sao đi nữa, bà Bùi Như Mai vẫn xuất hiện trên Nguoi Viet Channel thường xuyên hàng tuần.
“Mỗi Thứ Tư và Thứ Sáu, tôi chọn những câu chuyện để chia sẻ trong tin tức video. Thường thì đó là những tin tức thời sự hiện tại, đôi khi tôi chọn các bài báo nổi bật. Có khi tôi dịch một bài về hạnh phúc, nhưng không có gì thu hút nhiều người xem bằng các câu chuyện về Donald Trump,” bà nói.
Bà thêm: “Hầu hết những câu chuyện tôi chọn về cựu tổng thống là đều chỉ trích ông vì tôi biết cộng đồng của mình đã và đang nhận tin tức khen ngợi ông ấy từ các chương trình khác và vì tôi không muốn ông ấy tái đắc cử. Tôi nhận phản ứng từ đủ mọi loại người, nhiều người không thích ông ấy nhưng cũng có những người ủng hộ ông.”
Bằng giọng nửa đùa, nửa thật, bà cười: “Nếu ông Trump tái đắc cử, tôi sẽ dẹp chương trình YouTube.” [đ.d.]
—–
Liên lạc tác giả: ngo.giao@nguoi-viet.com
