Tình trạng bất ổn bùng lên vào đầu tháng giêng, khi cư dân của một thành phố miền trung Trung Quốc lật đổ một chiếc xe cảnh sát trong cuộc xung đột gay gắt với cơ quan thực thi pháp luật về quyền đốt pháo hoa, một tập tục truyền thống để xua đuổi vận rủi và khai tết năm mới. Hồi trước, mọi người thường chỉ dám phàn nàn về các cấm đoán nhưng phản ứng của dân chúng năm nay lại trở nên dữ dội một cách bất thường.
Biểu tình chống biện pháp cấm đốt pháo (xin bấm vào đây để xem video)
Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là chính phủ đã lùi bước và nhượng bộ nhanh nhảu như thế nào. Mặc dù các nghi phạm chánh đã nhanh chóng bị chính quyền bắt giữ, nhưng biện pháp nới lỏng ngay lập tức được áp dùng ơ các thành phố trên khắp Trung Quốc – từ đô thị trung tâm Trịnh Châu đến Côn Minh ở phía tây nam – chính quyền đã bắt đầu dỡ bỏ các hạn chế bắn pháo hoa ở một số khu vực đô thị trong những giờ quy định.
Cảnh bạo động lật xe của cánh sát tại quận Luyi, tỉnh Hà Nam ( xin bấm vào đường liên kết này)
Việc rút lui nhanh chóng các biện pháp hạn chế cho thấy Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và phe phái của ông lo ngại đến mức nào trước phản ứng dữ dội có thể xảy ra vào dịp mọi gia đình đoàn tụ trên khắp đất nước, ở thời điểm chỉ vài tuần sau khi ông đột ngột dỡ bỏ các hạn chế của Covid. Với vô số ca bệnh, bệnh viện đông đúc bệnh nhân chờ điều trị, lò hỏa táng quá tải và nền kinh tế đang gặp khó khăn, người dân sẽ có nhiều điều để nói trong dịp này— và không điều nào trong số sự kiện đó khiến Xi được xem là người lãnh đạo kiệt xuất.
Frank Tsai, giảng viên tại cơ sở Thượng Hải của Trường Kinh doanh Emlyon, cho biết: “Tập Cận Bình cảm thấy xấu hổ và người dân Trung Quốc không hài lòng với sự mở cửa cẩu thả – họ tự hỏi ba năm (cô lập chống COVID) vừa qua để làm gì nếu nó kết thúc như thế này. “Từ đó, có thể giải thích về các động thái dự kiến (chính quyền) sẽ hướng tới khả năng thích ứng và cởi mở hơn.”
Tưởng cũng nên biết, Trung Quốc thề sẽ kiểm duyệt cuộc trò chuyện trực tuyến về Covid trên các mạng internet trong kỳ nghỉ tết.
Tập đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan trong khi Trung Quốc lặng lẽ giam giữ những người biểu tình trẻ tuổi đòi cởi trói cô lập Covid. Kể từ làn sóng phản đối phong tỏa lịch sử vào tháng 11 năm ngoái, người biểu tình đã phá vỡ điều cấm kỵ trong việc kêu gọi loại bỏ Đảng Cộng sản, và thậm chí hạ bệ chính ông Tập.
Ngày càng có nhiều người lên tiếng bất chấp hệ thống giám sát khổng lồ và bộ máy kiểm duyệt nghiêm ngặt của Trung Quốc.
Bên cạnh tình trạng bất ổn vì phản đối cấm đốt pháo hoa, các sinh viên đã phản đối việc đóng cửa các trường học kéo dài sau thời điểm xoay đầu chính sách Covid của chính phủ.
Trong khi đó, khách du lịch nội địa tại các sân bay ở Quảng Châu và Nam Kinh đụng độ với cảnh sát để tránh các biện pháp kiểm dịch bắt buộc đang được loại bỏ dần dần.
Đầu tháng này, những công nhân y tế, những người từng giúp ông Tập thực thi chính sách quan trọng hàng đầu “Không Covid” của ông đã phản đối về việc không được trả lương sau khi chính phủ đột ngột chấm dứt ba năm áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt về vi rút.
From: Phan Sinh Trần