Socrates, triết gia vĩ đại nhất mọi thời đại, thực ra là người đàn ông bị ghét nhất ở Athens.
Ông bị buộc tội tàn ác và làm băng hoại giới trẻ.
Tòa án nhân dân, Eliea, đã kết án tử hình ông: và Socrates, một trong những trí tuệ sáng suốt nhất trong lịch sử, đã chết vì uống độc dược cây cà độc dược (hemlock).
Nhưng tại sao lại như vậy?
Socrates dường như không làm điều gì nguy hiểm.
Ông chỉ đơn giản là đặt câu hỏi, nói chuyện với bất kỳ ai: với quý tộc, với công dân bình thường, với giới trẻ.
Nhưng những câu hỏi của ông, với sự thẳng thắn, với sự giản đơn, đã phá vỡ những sự chắc chắn của người đối thoại, buộc họ đối diện với sự trống rỗng của chính mình, với sự bất nhất trong lý luận của họ.
Ông dạy chúng ta cách hoài nghi.
Socrates là một nhân vật quá khó chịu với những sự hoài nghi mà ông gieo vào người khác.
Ông có sự táo bạo khi phơi bày các chính trị gia tham nhũng và những giáo viên giả tạo, những kẻ rao giảng những sự thật giả dối và kiến thức giả tạo.
Vì điều này mà ông bị kết án t•ử hình. Ông là mối đe dọa đối với hiện trạng, là một nguy cơ cần phải loại bỏ.
Trong phiên tòa, Socrates không muốn hối lỗi hay cầu xin lòng thương xót.
Ông cũng từ chối sự giúp đỡ của người bào chữa.
Trí tuệ là điều khó chịu, đây là điều mà phiên tòa xử Socrates dạy cho chúng ta.
Đám đông muốn ảo tưởng chứ không phải sự thật; họ muốn được tâng bốc và sống hạnh phúc trong sự ngu muội.
Người thông minh là nỗi khó chịu.
Họ bị cấm đoán, bị tẩy chay, bị khinh bỉ, vì họ làm rối loạn giấc ngủ của đám đông, chất vấn quyền lực, vạch trần những sự lừa dối của các thể chế.
TRANG NGUYEN