Category: BÌNH LUẬN- SỰ KIỆN

Dư Âm Năm Cũ

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến

Nhiều việc nhỏ góp lại sẽ thành việc lớn. Xưa nay vẫn thế, có cách nào khác được.

Giáp Văn Dương

Tháng 9 năm 1975, Lý Chánh Trung được mời tham dự Hội Nghị Hiệp Thương Thống Nhất. Chuyến đi này đã được ghi lại, với rất nhiều hào hứng:

“Ra Bắc, gặp một cô lái đò, cô hỏi: có phải là giáo sư Lý Chánh Trung không? Đúng là tôi. ‘Trước 1975, cháu có đọc nhiều bài viết của chú, cháu thích lắm…’

“Lý Chánh Trung tấm tắc đưa ra nhận xét: Trình độ văn hóa ngoài Bắc cao. Chiến tranh như thế mà một cô lái đò cũng tìm đọc Lý Chánh Trung ở trong Nam…” (Miền Đất Lạnh – Nguyễn văn Lục, ĐCV).

Trước Lý Chánh Trung, Trần Vàng Sao cũng đã (lỡ) bước chân ra Bắc nhưng nhà thơ của chúng ta, xem ra, không được hào hứng như nhà giáo. Nhật ký của ông, có đôi dòng, khiến người đọc phải … buồn nôn:

“Nếu không có tài đánh giặc thì miền Bắc chỉ là một vũng nước bùn lộn cứt.”

Mươi, mười lăm năm sau, sau khi chuyện “giặc dã” đã qua, cái “vũng nước bùn miền Bắc” (ngó bộ) vẫn còn trộn lộn nhiều thứ không được thanh nhã gì cho lắm:

“Lời ăn tiếng nói lễ độ cũng khó gặp, chứ đừng nói gì đến văn vẻ… Một cô gái có thể nói oang oang giữa chợ:

– Nó rủ tao đi nhưng tao đ… đi.

– Sáng nay mẹ mày qua xin lửa bố tao, bố tao đ… cho…”

“Một cái gì đó đã phá vỡ lòng tin của con người rằng xã hội luôn luôn cố gắng đem lại sự tốt đẹp cho mình, và chính mình phải có bổn phận phải gìn giữ các công trình xã hội để mình và mọi người cùng hưởng. Người ta thẳng tay cắt dây điện để bán lấy chút tiền, có thể đốt hết một kho hàng hoá để phi tang cho một vật ăn cắp không đáng là bao… con người đối xử với xã hội thô bạo như vậy chỉ vì xã hội đã đối xử với họ tệ quá. (Phạm Xuân Đài. Hà Nội Trong Mắt Tôi. Thế Kỷ: Hoa Kỳ 1994, 32-33).

Và đến hôm nay, sau gần bốn mươi năm đất nước thống nhất (Nam/Bắc hoà lời ca)  thì niềm tin đã hoàn toàn “cạn kiệt” – ở cả hai miền – theo như nguyên văn cách nói của tiến sĩ Giáp Văn Dương:

“Một trong những vấn đề lớn nhất mà xã hội này phải đương đầu là sự mất niềm tin trầm trọng. Niềm tin giữa người dân và chính quyền, giữa người dân và doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp với nhau, tóm lại giữa người và người, và đặc biệt là niềm tin vào bản thân mình…

Trong số những người tôi quen biết mỗi người chọn một cách phản ứng khác nhau. Nhiều người chọn sự cam chịu. Nhiều người lảng tránh, lảng tránh thực tại, lảng tránh nhìn vào mắt đối diện.

Nhiều người giết thời gian trên bàn nhậu. Có tiền thì nhậu sang, ít tiền thì bình dân. Thanh niên ít tiền hơn thì giết thời gian trong các quán trà đá vỉa hè.

Người không thích nhậu, hoặc không đủ sức để nhậu hoặc không có tiền để nhậu thì vùi mình vào các trang lá cải, mỗi ngày ngốn hàng chục bài tin tức, na ná như nhau vô thưởng vô phạt. Sau đó bức xúc một hồi, càm ràm hoặc nặng hơn là chửi đổng vài câu rồi lại vùi đầu đọc tiếp.

Nhiều người bức xúc quá có phản ứng mạnh. Nhưng như con cá nằm trên lưới, càng giẫy giụa càng đau đớn. Nên sau mỗi hồi mệt mỏi cũng đến lúc nằm im “makeno”….

Tôi e rằng Giáp Văn Dương đã viết những dòng chữ thượng dẫn vào lúc ông đang buồn tình và giận người hay hận đời (đen bạc) chi đó, chớ “makeno” không phải là một quan niệm sống của tất cả mọi người dân Việt. Hãy nghe đôi lời chúc tụng rất “ấm áp,” vào dịp cuối năm – của của một ông nghè khác – tiến sĩ Trần Đăng Tuấn:

“Chỉ ít giờ nữa là bước vào năm Giáp Ngọ. Xin gửi lời chúc một năm ấm áp và nhiều niềm vui tới Đại Gia đình Cơm Có Thịt.

Xin gửi tới bác gái tuổi đã cao ở phương Nam, cứ khi nào cần là lại hóm hỉnh “Có bà con đây!” với những đồng tiền ủng hộ từ lương hưu.

Gửi tới bạn không ghi rõ tên, tháng nào cũng vậy, đều đặn gửi 50 ngàn đồng cho các bé vùng cao. Gửi tới những cô bé, cậu bé giúp các bạn từ tiền nuôi lợn tiết kiệm, tiền thưởng học giỏi… Gửi tới bạn nhắn tin: “Bây giờ em vừa mất việc, em sẽ không gửi đều được như trước. Có việc làm mới là em sẽ lại gửi đều đặn hàng tháng cho các em”. Gửi tới những người ghi tên và không ghi tên, có nhiều ủng hộ nhiều, có ít ủng hộ ít trong suốt năm qua.

Gửi tới các bạn Đại sứ Cơm Có Thịt ở những nơi xa xôi.

Gửi đến bao Tình Nguyện Viên đã lao động vất vả để mang lại nụ cưới của các bé nghèo vùng cao…

Gửi đến bao thày cô giáo vùng cao – nhờ có các thày cô mà mỗi lớp học như bếp lửa hồng nơi giá rét. Gửi đến các bé vùng cao mà chúng ta rất yêu thương.

Gửi đến tất cả lời chúc tốt đẹp nhất nhân mùa xuân mới đang đến…”

Bạn cũng có thể tình cờ đọc được những dòng chữ “ấm áp” khác – mộc mạc hơn nhiều – dán ở một góc đường nào đó, giữa phố phường Hà Nội:

Năm hết tết đến, khi mọi người đang quây quần bên nhau,cùng đi chơi, cùng ngắm pháo hoa và đón giao thừa bên gia đình thì đâu đó quanh ta vẫn còn những mảnh đời bất hạnh. Họ vẫn hàng ngày phải lang thang trên khắp các đường phố Hà Nội để mưu sinh, kiếm sống hàng ngày, để đến khi đêm về vẫn là những vỉa hè, những ghế đá, atm quen thuộc.

Giao thừa năm nay vẫn còn không ít những vô gia cư phải đón tết tại Hà Nội. Nhằm giúp đỡ và sẻ chia những khó khăn, tôi tổ chức đêm nhạc thiện nguyện với mong muốn có chút quà nhỏ gửi tới các cô chú,các bác vô gia cư trong đêm giao thừa .
Giá vé : 30.000 ( free 1 đồ uống )
Khách mời : Wind band
Thứ 2 ngày 20.01.2014 tại Q cafe số 32 Nguyễn Xiển.
Bắt đầu lúc 19h30.
Kết thúc : 22h30 .
Số tiền thu được sẽ dùng để mua bánh kẹo và làm lì xì.
Dự kiến :Lì xì : 40×50 = 2.000.000
bánh kẹo : 40×20 = 800.000
Các bạn đăng ký đi phát quà đêm giao thừa vui lòng SMS : 0963.98.91.98
Chúc các bạn năm mới an khang, thịnh vượng .

Affice: Đêm nhạc từ thiện  ” Ấm lòng Hà Nội Phố 2 “

Những ngày cuối năm, khi đi lang thang trên net, tôi cũng gặp vô số những bạn trẻ đang “len lỏi nhiều tuyến đường, con hẻm để gửi tặng quà cho những cụ già, người lang thang trong đêm lạnh Sài Gòn.”

Ảnh: news.zing.vn

Và có lẽ món quà “ý nhị” nhất, trong những ngày cuối năm, đã được gửi qua “chiến dịch trao niềm vui – nhận nụ cười” của các thành viên của Câu Lạc Bộ Sư Tử Trẻ:

“Họ đã tặng hơn 800 bông hoa hồng, khoảng 200 chai nước cho những người nghèo, người bán hàng rong. Và món quà họ nhận lại là những nụ cười thật tươi, những ánh mắt cảm động của người dân. Niềm vui đó không chỉ hiện diện ở người được nhận hoa mà còn lan tỏa xung quanh, bất kỳ nơi nào mà các thành viên trong CLB trao tặng. Tất cả các thành viên đều mong muốn, sẽ mang lại niềm vui cho những người phụ nữ quanh năm mua gánh, bán bưng, họ hiếm khi nào nhận được một bông hoa.”

“Họ hiếm khi nào nhận được một bông hoa.” Ảnh và chú thích của tiin.vn

Nếu những “đốm lửa nhỏ nhoi” này (vẫn theo như nguyên văn cách dùng chữ của tiến sĩ Giáp Văn Dương) vẫn chưa làm bạn yên tâm thì xin thêm đọc thêm đôi ba dòng nữa, nóng bỏng hơn nhiều, qua FB:

“Chúng tôi đại diện cho Hội Bầu bí Tương thân, Diễn đàn Xã hội Dân sự và Phong trào Con đường Việt Nam đến thăm và tặng quà Tết tới một số gia đình tù nhân, cựu tù nhân chính trị khu vực phía Nam. Qua hoạt động này, nhóm Hội muốn gửi gắm tới gia đình lời động viên, chia sẻ và mong rằng người thân của các anh chị còn đang ở trong kia hãy ấm lòng lên một chút, ở nơi đây hay ở những nơi rất xa, chúng tôi – nhóm Hội và bạn bè của nhóm Hội – vẫn nhớ về họ, mong họ giữ gìn sức khỏe, sớm trở về với gia đình, bạn bè.”

Từ phương xa, dù sắp bước vào tuổi bát tuần, nhà báo Bùi Tín bỗng vui như tuổi thơ:

“Tết này cả một loạt tổ chức xã hội dân sự họat động sôi nổi, trong số đó có Hội anh em Dân chủ, Hiệp hội Dân Oan Việt Nam, Hội Ái hữu Tù Chính trị, Mạng lưới Blogger Việt Nam, Hội Bầu Bí tương thân, Những người bạn của Hoàng Sa – Trường Sa, Nhịp cầu Hoàng Sa, các đội bóng No-U… Trong lúc đó cả một phái đoàn khá hùng hậu và tiêu biểu tìm cách lọt được lưới công an sang tận châu Mỹ và châu Âu, vào Quốc hội Hoa Kỳ và sẽ sang Thụy Sỹ làm việc với cơ quan Nhân quyền Liên Hiệp  Quốc, gặp các nhà báo Việt Nam và quốc tế, đúng vào lúc việc VN vào khối kinh tế  Xuyên Thái Bình Dương TPP đang được thương lượng trong phiên cuối, và cũng đúng vào lúc VN sắp bị sát hạch định kỳ về  “hạnh kiểm nhân quyền” (UPR – Universal Periodic Review) vào ngày 5/2/2014 tới tại Genève, Thụy Sỹ…”

Riêng tôi, dù mỗi năm một tuổi, dư âm rộn ràng của những ngày cuối năm qua khiến tôi cảm thấy mình rất yên tâm để già đi (thêm) tuổi nữa.

Sinh viên học hầu đồng ngay giữa thủ đô

nguồn: infonet.vn

Để cho sinh viên ngành văn hoá có cái nhìn đa diện về nghi lễ hầu đồng, trường Đại học Văn hoá Hà Nội đã đưa nội dung liên quan đến hầu đồng vào trong chương trình giảng dạy.

 

Phóng viên đã có buổi trao đổi với Thạc sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai – Khoa Văn hoá học (ĐH Văn hoá Hà Nội) về vấn đề này.

Theo Thạc sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai, hiện nay, có 3 tín ngưỡng tiêu biểu nhất, đó là thờ cúng tổ tiên – đây là đại diện cho giá trị về cội nguồn; thờ cúng Thành hoàng – đại diện cho tính gắn kết cộng đồng và thờ Mẫu là tín ngưỡng tiêu biểu, đề cao người phụ nữ. Đặc biệt đây là tín ngưỡng có sự hồi sinh rất lớn, được rất nhiều người quan tâm và hiện đang được diễn ra rất sôi nổi.

Trong quá trình giảng dạy, riêng nội dung liên quan đến thờ Mẫu được rất nhiều sinh viên quan tâm, tỏ ra háo hức khi được học môn học này, đặt biệt là nghi lễ lên đồng. Các bạn sinh viên rất muốn nghe nội dung này bởi lên đồng là nghi lễ rất đặc trưng của thờ Mẫu, trong khi đó ở những nơi các em sinh viên sinh sống (nhất là đa phần ở miền Bắc) nên rất nhiều các em biết về nghi lễ lên đồng, đã từng xem nhiều buổi lễ lên đồng, tuy nhiên, không phải em nào cũng hiểu hết về nghi lễ lên đồng, hầu đồng, không hiểu vì sao nó lại như thế.

Bên cạnh đó, các phương tiện thông tin đại chúng hiện nay nói về nghi lễ hầu đồng khá nhiều nên khi giảng đến nội dung này, tất cả các em sinh viên đều tỏ ra hào hứng, quan tâm tới hầu đồng. Chính vì vậy, chúng tôi đã đưa nội dung này vào giảng dạy cho các em hiểu vì sao lại phải đưa môn này vào giảng dạy, đi vào giới thiệu lịch sử hình thành và phát triển của thờ Mẫu, tại sao lại từ thờ nữ thần đến thờ Mẫu thần, thờ Mẫu tam phủ, tứ phủ…

Qua chương trình học, chúng tôi muốn cung cấp cho các em kiến thức để nhận diện được các vấn đề liên quan đến thờ Mẫu, hầu đồng để hiểu cho đúng.

Môn học này được đánh giá rất quan trọng nên ngay từ năm thứ 2, các bạn sinh viên trường ĐH Văn hoá (trừ 2 khoa Thư viện và Phát hành) phải học những nội dung liên quan đến thờ Mẫu, hầu đồng.

“Riêng đối với nghi lễ hầu đồng, thông qua những giáo cụ trực quan như bằng hình ảnh, video clip, chúng tôi sẽ hướng dẫn, giảng dạy cho các em sinh viên biết thế nào là nghi lễ hầu đồng, diễn ra như thế nào, có những ai tham gia… Ví dụ như khi xem một buổi hầu đồng, các em sẽ phải biết mình đang xem cái gì, vì sao người ta lại làm như vậy…” – Thạc sỹ Mai chia sẻ.

Thậm chí, trong quá trình giảng dạy, đến tiết học về hầu đồng là một trong những nội dung sôi nổi nhất, được các bạn tham gia nhiệt tình. Một số bạn sinh viên có căn đồng, đã từng đi hầu đồng… khi đến phần này, các bạn đóng góp rất là hay, với nhiều nội dung mang tính thực tế rất cao dựa trên những gì các bạn sinh viên có căn đồng đã trải qua.

Các bạn này đã chia sẻ mình có căn đồng như nào, vì sao, nguyên cớ nào lại đến với điều đấy…, thậm chí các bạn còn hát hầu đồng ngay trên lớp, thể hiện được nghệ thuật diễn xướng.

Tuy nhiên, riêng đối với việc đưa hầu đồng vào giảng day, chúng tôi nhấn mạnh vào yếu tố và giá trị văn hoá; đồng thời chỉ ra những yếu tố tiêu cực trong thờ Mẫu, đặc biệt là trong nghi lễ hầu đồng hiện nay để cho sinh viên có cái nhìn hai chiều, chứ không phải là cái nhìn một chiều, phiến diện.

Nhìn chung sinh viên rất quan tâm đến nội dung này, có một số bạn thắc mắc băn khoăn về các nội dung hầu đồng, nhiều bạn đã làm hẳn công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến hầu đồng…; nhiều bạn sinh viên cũng đã trực tiếp đến tôi để hỏi các vấn đề thắc mắc liên quan đến hầu đồng – điều này chứng tỏ nghi lễ hầu đồng không chỉ được những người già mới quan tâm mà ngay cả những bạn trẻ cũng không thờ ơ với nghi lễ văn hoá đặc sắc này.

Cũng theo Thạc sỹ Thanh Mai, trước đây, nhiều người nhìn nhận hầu đồng là mê tín dị đoan, là xằng bậy, nhưng hiện nay, rất nhiều người tỏ ra quan tâm, nghiên cứu, nhìn nhận ở khía cạnh tích cực, họ đón nhận và coi đây là một nét văn hoá dân gian.

Thậm chí, trong hội diễn văn nghệ ở trường, bên cạnh các tiết mục văn hoá dân gian như hát ở đào, chèo, tuồng… thì các em dành hơn nửa thời gian để tái hiện lại một nghi lễ hầu đồng và được đón nhận một cách tích cực từ phía các bạn sinh viên trong nhà trường.

Theo cá nhân tôi, cần phải nhìn nhận đây là một nét văn hoá cần được bảo tồn và phát huy, tìm hiểu và nhìn từ nhiều góc cạnh, tránh nhìn một cách phiến diện.

Nguồn LĐO

(Lên đồng hay hầu đồng được đem vào chương trình giảng dạy ở trường Đại Học Văn Hoá Hà Nội ?  Có thật không ? Nếu có thì thật là không thể hiểu nổi.)

Lẽ mầu nhiệm của sự chết và ân sủng của Thiên Chúa .

Pt Huỳnh Mai Trác

2/11/2014

Sáng thứ năm, Đức Thánh Cha suy niệm về lẽ mầu nhiệm của sự chết, nói về việc cầu xin Thiên Chúa cho được ba ân huệ như sau : được chết trong Giáo Hội, chết trong niềm hy vọng và lưu lại như một chứng tá của người Kitô hữu .

Bài đọc một kể lại sự chết của vua Davít, sau khi đã cai quản nhân dân của mình và Davít đã chết giữa lòng dân chúng của mình” . Vua Davít thuộc về dân của Chúa . Davít đã phạm trọng tội, mặc dù là tội lỗi nhưng ông không bao giờ xa dân Chúa !”

Ông là người tội lỗi , vâng, nhưng không phải là người phản phúc ! Vâng, đó là một ân sủng : là ở lại đến giây phút cuối cùng với dân Chúa . Cầu xin làm sao để được chết giữa lòng Giáo Hội, ở giữa dân Chúa . Đó là điểm thứ nhất tôi cần nhấn mạnh . Chúng ta cũng vậy, cầu xin được chết tại nhà mình . Chết tại nhà, trong Giáo Hội . Đó là một ân sủng ! (Điều này không thể mua được ! Đó là một ân huệ của Chúa và chính chúng ta phải cầu xin điều ấy !”
“Lạy Chúa, xin cho con được chết tại nhà trong lòng Giáo Hội ! Vâng chúng con là những người tội lỗi ! Nhưng chúng con không phải là những tên phản phúc, không ! hủ hóa hư hỏng , không! Và Giáo Hội là người mẹ làm cho chúng ta trở nên sạch: người mẹ sẽ giặt sạch mọi dơ bẩn của chúng con !” .

Suy niệm thứ hai là vua Davít chết trong bình an, thanh thản và êm dịu ! ra đi về thế giới bên kia với tổ tiên .” Đây cũng là một ân huệ khác : chết trong niềm hy vọng, trong ý thức là thế giới bên kia đang chờ đợi chúng ta ; và bên kia cũng là nhà, là gia đình như vậy chúng ta không còn cô đơn “ . Đó là một ân huệ chúng ta cần phải cầu xin bởi vì chúng ta biết rằng đời sống là một cuộc chiến đấu không ngừng vì quỷ dữ luôn muốn có chiến lợi phẩm .”

“Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu đã nói, vào những giây phút cuối cùng có một cuộc phấn đấu trong tâm hồn và khi Bà nghĩ về tương lai, những gì đang chờ đợi Bà trên trời thì Bà nghe một tiếng nói: “Nhưng đừng quá ngu si, đời sau chỉ là bóng tối đang chờ đợi ngươi . Chỉ là bóng tối và hư không đang chờ đợi ngươi! Đó là lời của quỷ dữ, lời của ma quỷ, chúng không muốn Bà đến với Chúa “.

Chết trong hy vọng và chết trong kỳ vọng vào Thiên Chúa ! Hãy cầu xin Chúa ân huệ này; Nhưng hãy phú thác vào Thiên Chúa ngay từ giờ phút này, trong những công việc nhỏ nhặt hằng ngày cũng như các vấn đề trọng đại khác : luôn luôn ký thác mọi sự trong tay Chúa . Một khi đã có thái độ tin tưởng ký thác thì niềm hy vọng càng lớn lên . Hãy chết trong nhà của mình trong niềm hy vọng “ .

Suy niệm thứ ba là gia nghiệp mà vua Davit đã để lại . Có rất nhiều điều xấu xa về gia nghiệp đó là những chia rẻ trong gia đình “. Tuy vậy vua Davit đã để lại gia sản của 40 năm cai trị đất nước là một dân tộc hùng mạnh và đòan kết .”

“Theo một ngạn ngữ rất phổ biến là những người đàn ông thường ước muốn để lại trong đời sống một đứa con trai, trồng một cây cao và viết một quyển sách : đó là một gia sản quý báu! “ .

Như vậy Đức Thánh Cha hỏi mỗi người tự đặt câu hỏi là “ Phần tôi tôi để lại gia sản gì cho hậu thế? Một gia sản về cuộc sống ? Tôi có nhiều tài sản đến nỗi nhiều người muốn nhận tôi làm cha hay làm mẹ ? Tôi có trồng một cây cao không ? Tôi có để lại sự khôn ngoan cho đời không ? Tôi có viết nên một quyển sách không ?

Vua Davít đã để lại một gia nghiệp cho con trai của ngài : “ Hãy hùng mạnh và chứng tỏ là một vĩ nhân . Hãy giữ luật Chúa, Chúa của ngươi, bằng cách thi hành và tuân theo lề luật của Thiên Chúa !” .

“Gia nghiệp này chính là chứng tá của một Kitô hữu truyền lại cho những người khác . Và chắc chắn đã có nhiều người đã để lại những gia nghiệp đồ sộ ; chúng ta hãy nghĩ đến các Thánh đã sống vững mạnh theo Phúc Âm, và để lại cho chúng ta con đường đi đến sự sống và như một gia sản quý báu .”

Đó là ba điều suy niệm đến trong tâm tư của tôi khi đọc đọan nói về cái chết của vua Davít : hãy cầu xin được chết tại nhà mình trong lòng Giáo Hội, cầu xin được chết trong hy vọng, và cầu được lưu lại một gia sản tốt đẹp, một gia sản nhân bản, một gia sản làm chứng tá cho một đời sống của người Kitô hữu . Ước gì vua Thánh Davít giúp chúng ta có được ba ân huệ trên . (Nguồn Tin : News.va)

TỪ YÊU ĐỒNG LOẠI ĐẾN YÊU KẺ THÙ

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN NĂM A (23/02/2014)

[Lv 19, 1-2.17-18; 1 Cr 3,16-23; Mt 5,38-48]

I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ

Trong dịp Tết vừa qua, tôi xem nhiều chương trình của đài truyền hình, trong đó có chương trình “XIN CHỮ ĐẦU NĂM” khiến tôi suy nghĩ và bức xúc nhất. Người của Đài hỏi một nhân vật (tôi không nhớ tên) là ông muốn tặng cho Việt Nam “CHỮ GÌ” cho Năm Mới Giáp Ngọ này, thì nhân vật ấy trả lời đó là chữ “NGHĨA”, “TÌNH NGHĨA”, “NGHĨA LỄ” tức mối tương quan tốt đẹp của người này với người kia, của Nhà Nước với nhân dân, của Chính Quyền với các thành phần xã hội (trí thức, tôn giáo, lao động… ), của nước mình với các nước khác….

Tôi rất tâm đắc với câu trả lời của nhân vật trong chương trình, vì tôi cũng thấy đó là điều Việt Nam ta đang rất cần, vì quan hệ của người với người trong xã hội ta càng ngày càng tồi tệ (lừa đảo, gian dối, trọng đồng tiền và ý thức hệ hơn con người). Quan hệ giữa chính quyền và nhiều thành phần dân chúng, nhất là với giới trí thức ngoài đảng, giới tôn giáo, càng ngày càng có hố sâu ngăn cách: chỉ là “bẳng mặt” chứ chưa thật sự “bằng lòng” vì thiếu chân thực và tin tưởng nhau.

Thánh Kinh Ki-tô giáo rất coi trọng các mối tương quan xã hội nên mới dậy người ta phải “yêu mến và quý trọng đồng loại”. Và Chúa Giê-su Ki-tô, Thiên Chúa làm người, còn đòi hỏi nhiều hơn: “hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những người ngược đãi mình.”

Để thực thi giáo huấn cao trọng trên của Ki-tô giáo, mỗi Ki-tô hữu, giáo sĩ, tu sĩ cũng như giáo dân, cần có sức mạnh của Chúa Thánh Thần.

II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH

2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Lv 19, 1-2.17-18): Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình

₁ Đức Chúa phán với ông Mô-sê rằng: ₂ “Hãy nói với toàn thể cộng đồng con cái Ít-ra-en và bảo chúng: Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.

₁₇ Ngươi không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó. ₁₈ Ngươi không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi. Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình. Ta là Đức Chúa.

 

2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Cr 3,16-23): Tất cả đều thuộc về anhem, mà anh em thuộc về Đức Ki-tô và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa

₁₆ Thưa anh em, nào anh em chẳng biết rằng anh em là Đền Thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? ₁₇ Vậy ai phá huỷ Đền Thờ Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt kẻ ấy. Vì Đền Thờ Thiên Chúa là nơi thánh, và Đền Thờ ấy chính là anh em.

₁₈ Đừng ai tự lừa dối mình. Nếu trong anh em có ai tự cho mình là khôn ngoan theo thói đời, thì hãy trở nên như điên rồ, để được khôn ngoan thật. ₁₉ Vì sự khôn ngoan đời này là sự điên rồ trước mặt Thiên Chúa, như có lời chép rằng: Chúa bắt được kẻ khôn ngoan bằng chính mưu gian của chúng. ₂₀ Lại có lời rằng: Tư tưởng kẻ khôn ngoan, Chúa đều biết cả: thật chỉ như cơn gió thoảng ngoài.

₂₁ Vậy đừng ai dựa vào phàm nhân mà tự hào. Vì tất cả đều thuộc về anh em;  ₂₂ dù là Phao-lô, hay A-pô-lô, hay Kê-pha, dù cả thế gian này, sự sống, sự chết, hiện tại hay tương lai, tất cả đều thuộc về anh em, ₂₃ mà anh em thuộc về Đức Ki-tô, và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa.

2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 5,38-48): Hãy yêu kẻ thù

₃₈ Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng:  “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. ₃₉ Còn Thầy, Thầy bảo anh em: đừng chống cự người ác, trái lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa. ₄₀ Nếu ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài. ₄₁ Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm. ₄₂ Ai xin, thì hãy cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi.

₄₃ “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. ₄₄ còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em.  ₄₅ Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính.  ₄₆ Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi ? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao ? ₄₇ Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao ? ₄₈ Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.

III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH

3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)

Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:

– là Đấng đòi hỏi con cái Ít-ra-en không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó;  không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.

– là Chúa Giê-su Ki-tô, Ngôi Lời Thiên Chúa, Đấng đã đến trần gian để dậy dỗ các môn đệ sống xứng đáng là con cái Thiên Chúa là Đấng yêu thương hết mọi người. Vì thế các Ki-tô hữu được mời gọi yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ làm hại mình.

– là Chúa Thánh Thần, Đấng ban sức mạnh thần linh cho các Ki-tô hữu để họ vượt lên trên tự nhiên để yêu chính những kẻ thù địch với mình.

3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)

Sứ điệp hay Giáo huấn của Lời Chúa hôm nay là các môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình. Yêu kẻ thù nên phải tha thứ cho họ và giúp họ thoát khỏi cách sống lầm lạc hay làm hại người khác.  Cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình để kẻ ấy được ơn thứ tha và không làm điều bất công, bất chính nữa mà quay về đường ngay nẻo chính của người lương thiện.

IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI

4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha, Đấng đã dậy chúng ta không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó; không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.

Sống với Thiên Chúa là Chúa Giê-su Ki-tô, Đấng đã dậy chúng ta phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình.

Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng soi sáng và ban sức mạnh cho các Ki-tô hữu, để giúp chúng ta thực thi thánh chỉ của Thiên Chúa và của Chúa Giê-su Ki-tô.

4.2 Thực thi  Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa là yêu kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình.

V. CẦU NGUYỆN CHO HỘI THÁNH VÀ THẾ GIỚI

[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý:  ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]

5.1 “Không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho dân tộc đang có xung đột, chiến tranh, để  các tầng lớp xã hội rộng lòng thứ tha cho nhau và yêu thương nhau.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.2 “Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phan-xi-cô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ để các vị ấy nên những vị chân tu, đạo đức thánh thiện như Thiên Chúa mong ước.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.3 “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Ki-tô hữu thuộc cộng đồng giáo xứ chúng ta, để mọi người nghiêm chỉnh thực hành giáo huấn của Chúa Giê-su Ki-tô.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.4 “Phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các vị lãnh đạo trong giáo hội cũng như trong xã hội để các vị ấy có đủ dũng cảm mà quở trách và trừng phạt những kẻ  vi phạm luật pháp và đạo đức.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.

 

Màn tuồng vụng ở Genève

• VOA

Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Hà Kim Ngọc đọc diễn văn.

Bùi Tín

10.02.2014

Cuộc sát hạch định kỳ (UPR) về nhân quyền ở Việt Nam vừa diễn ra ở Genève. Chưa bao giờ người Việt Nam ta từ các phía hội tụ ở Genève đông đến thế. Và trước thanh thiên bạch nhật, ngay giữa một trung tâm chính trị-kinh tế-tài chính-du lịch và văn hóa hàng đầu của thế giới, nhà nước CS Việt Nam vừa trình diễn một vở tuồng khá là đông khách xem tối 5/2/2014.

Đội tuồng đến từ Hà Nội gồm có gần 30 nam nữ diễn viên chưa kể cả một ê-kíp phó nhòm quay phim và chụp ảnh khá đồ sộ. Thành viên của đội có đủ mặt đại biểu các ngành liên quan đến nhân quyền: các bộ Ngoại giao, Công an, Tư pháp, Thông tin truyền thông, Lao động…cùng một số các nhà tu hành được lựa chọn kỹ để hết lời ca ngợi chính sách nhân quyền tệ hại rõ ràng của nhà nước CS. Họ mang đến một tập báo cáo dài hơn 20 trang để tuyên đọc một cách long trọng khác thường, và những câu trả lời được viết sẵn cho những câu hỏi được dự đoán trước. Mỗi diễn viên đều học thuộc lòng kịch bản đó của vở tuồng. Được coi là vở tuồng, vì các “diễn viên” có thể có ý kiến riêng không phù hợp với kịch bản vẫn cứ phải nói theo đúng kịch bản, không được đi trệch ra ngoài một ly, do đã được cấp trên, có thể là Bộ Chính trị xét duyệt kỹ.

Gây ấn tượng sớm nhất cho bản báo cáo nói trên của chính phủ VN về nhân quyền là báo Viet Nam Net ở trong nước, đã công bố toàn văn bản báo cáo đó trên mạng với yêu cầu bạn đọc ghi bình luận tức thời ngay bên dưới theo dạng “Comment Like/or Dislike“. Đúng ngày 5/2/2014 VN Net công bố kết quả là chỉ trong ngày đầu, sau 24 giờ phổ biến, đã có 66 ý kiến “thích” và 3329 ý kiến “ không thích”. Sau 48 giờ kết quả là 82 “thích” và 3892 “ không thích”, nghĩa là kịch bản vở tuồng đã bị chê ngay trước khi được trình diễn. Tỷ lệ thật đáng buồn: 1/50, cứ 100 người chỉ có 2 lời khen!

Dư luận thế giới, các đại biểu của Liên Hiệp Quốc chỉ mong Nhà nước VN tỏ ra biết điều, đối xử tử tế hơn đối với nhân dân nước mình về mặt tôn trọng nhân quyền, có đôi chút tiến bộ theo hướng tích cực, nhưng sự thật hiển nhiên là tình hình xấu đi một cách nghiêm trọng, bộ máy công an tỏ ra hung hãn có hệ thống hơn trước, bộ máy tư pháp vẫn xét xử không công khai không theo luật, chỉ theo chỉ thị của đảng CS, công đoàn tự do vẫn bị cấm tuyệt đối, tù nhân chính trị vẫn bị đối xử tàn tệ, báo chí tư nhân vẫn bị cấm ngặt, hàng loạt nhà báo và luật gia bị tù đầy, tra tấn đánh đập, ốm đau hiểm nghèo không được chữa bệnh. Dẫn chứng về mọi mặt không hề thiếu, còn đầy rẫy trên tin tức, phim ảnh và nhân chứng sống. Cã xã hội VN và người nước ngoài đều biết rõ ràng.

Có thể nói màn diễn tuồng ở Genève đã thất bại nặng nề. Nó không đánh lừa được công chúng ở thời đại thông tin cực kỳ nhanh nhạy chuẩn xác. Càng che dấu càng lòi ra sự run sợ trước sự thật đanh thép. Bức ảnh linh mục Lý bị bịt miệng giữa tòa án, bức ảnh anh đảng viên CS Nguyễn Anh Đức bị tên công an đạp dày vào giữa mặt khi quẳng anh lên xe sờ sờ ra đó. Ngay trong dịp Tết Giáp Ngọ này, ai đã cho cấp dưới báo tin chính thức với con trai và cháu nội ông Nguyễn Hữu Cầu – người Tù xuyên thế kỷ – rằng ông sẽ được trả tự do trước Tết sau 38 năm tù đày (chỉ vì những vần thơ chống chế độ độc đảng quan liêu tham nhũng), rồi lại nuốt ngay lời hứa cuội ấy? Còn ai không cho gia đinh anh Đinh Nguyên Kha mang áo ấm vào trong nhà tù cho anh để anh không sao ngủ được vì lạnh giá nằm trên sàn xi măng với chiếc chiếu mỏng, lại không cho đóng cửa số để gió lạnh làm người tù ho suốt đêm, một kiểu tra tấn độc ác? Vậy mà tại Genève họ dám mở mồm ba hoa là họ có thái độ nhân đạo với tù nhân, lại còn dám long trọng khẳng định rằng không có một người tù chính trị nào ở Việt Nam.

Thử hỏi ông bộ trưởng Bộ Ngoại giao và bộ trưởng Bộ Công an: luật sư Cù Huy Hà Vũ có phải là tù chính trị hay tù hình sự? Ông Lê Quốc Quân là tù chính trị hay tù kinh tế ? Các ông lý giải ra sao khi trưng ra tòa chứng cớ những bao cao su rách cũ để gán tội hình sự cho ông Hà Vũ, làm trò cười cho thế giới.

Có những điều nói dối rất lộ liễu trâng tráo không chút e dè. Đại diện bộ thông tin truyền thông ba hoa là cấp thẻ nhà báo cho 17.000 người, nhưng không có một tờ báo nào của tư nhân thì lại dấu kín.

Việc diễn tuồng Nhân quyền ở Genève không những vụng về mà còn dại dột nữa – có thể nói là cực kỳ dại dột. Hơn 20 trang của bản báo cáo thành tích nhân quyền trên giấy trắng mực đen từ nay sẽ là chứng cớ hiển nhiên để buộc tội nhà cầm quyền CS, buộc tội ngành ngoại giao lừa dối, buộc tội ngành công an tàn bạo độc ác vào hàng đầu của thế giới, ngành tư pháp chuyên chà đạp luật pháp theo lệnh các đảng ủy nhưng vẫn leo lẻo là “xử án công khai và chỉ theo luật pháp ngiêm minh”. Bản báo cáo trong tay các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền Việt Nam và trong tay các tổ chức Nhân quyền quốc tế từ nay đã là vũ khí đấu tranh sắc bén về mặt pháp lý và công luận, là sợi giây ràng buộc chính quyền VN phải làm đúng theo những điều họ tự khen, hứa hẹn và cam kết .

Cái thế đấu tranh của các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền mùa Xuân này đã tạo nên một lực mới, một thế mới. Một thế trận ngoại giao dân chủ và nhân quyền được mở ra, trẻ trung, năng động, phối hợp khá nhịp nhàng trong với ngoài nước. Không có bộ trưởng, thứ trưởng, không có cục này, vụ nọ, không có trụ sở cố định, nhân viên và nhà báo truyền thông dân chủ và nhân quyền thực thi nền ngoại giao nhân dân chiếm thế chủ động trên mặt trận đối ngọai quan trọng này. Anh chị em ta được thế giới dân chủ nể trọng, tin yêu và tiếp sức. Sự thật, chính nghĩa là thế mạnh áp đảo lừa dối và phi nghĩa, khinh dân, hại dân.

Có gì quý hơn là chúng ta có người bạn đồng hành mới, ông Đặng Xương Hùng, một cán bộ cấp Vụ phó của bộ ngoại giao, được đào tạo bài bản, được giao chức vụ quan trọng Lãnh sự VN ở Genève. Trong sự kiện UPR, ông Hùng có vai trò đặc biệt là nhận được sớm bản Báo cáo Nhân quyền từ trước tháng 10/2013 để tuyên truyền, quảng bá, tranh thủ các cán bộ ngoại giao quốc tế luôn có mặt đông đảo ở Genève. Rất có thể chính bản báo cáo đại lừa dối này là giọt nước làm tràn ly, để ông có quyết định hệ trọng nhất trong đời là chào vĩnh biệt đảng CS, từ bỏ chức vụ cao cấp trong ngành ngoại giao vừa có thế vừa béo bở, được không ít người mơ ước.

Đã vậy ông còn lên tiếng chân thành khuyên nhủ các đồng chí cũ của ông hãy trở về với nhân dân mình, đồng bào mình, đừng nhận vai trong vở tuồng nhân quyền rất trâng tráo khó coi, làm thầy cãi cho ma quỷ. Ông Xương còn có thiện chí làm“cố vấn” tự nguyện cho đoàn ngoại giao nhân dân ở ngay Genève. Hành xử chính trị dung cảm của ông lãnh sự chắc chắn làm rung động dữ dội hàng ngũ cao cấp của Bộ Ngoại giao, kể từ bộ trưởng Phạm Bình Minh trở xuống. (Xin nhắc lại thái độ dũng cảm chính trị cuối năm 1990 của ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch – thân sinh ông bộ trưởng hiện tại, khi ông can ngăn Bộ Chính trị chớ chui vào chiếc bẫy chết người của Trung Quốc ở Thành Đô, cũng như trước đó ông dám nhận ông Trần Xuân Bách về Bộ Ngoại giao làm việc, ngay sau khi ông Bách bị khai trừ khỏi Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị, bị mọi người xa lánh).

Mạng Dân Làm Báo ngày 6/2 cho rằng chính quyền CS đã bị 2 cái tát giữa Genève. Một cái tát của đoàn đại biểu xã hội dân sự VN lật mặt giả dối có hệ thống của họ ngay khi họ ngăn cấm không cho nhà báo Phạm Chí Dũng xuất cảnh theo lời mời của Human Rights Watch. Một cái tát nữa từ ngay một quan chức cấp cao trong ngành ngoại giao của họ là ông Đặng Xương Hùng.

Và phải kể thêm một cái tát thứ ba. Ngay tối 5/2, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các sứ quán Hoa Kỳ ở Genève và Hà Nội ra tuyên bố của Hoa Kỳ nhận xét chính thức về cuộc Kiểm điểm của VN về thực thi Nhân quyền, rất ngắn gọn và súc tích, ghi nhận vài tiến bộ thứ yếu, nhưng tô đậm sự quan ngại và thất vọng. Quan ngại cụ thể về VN vẫn cấm nghiệp đoàn độc lập, vẫn duy trì lao động trẻ em và lao động cưỡng bức. Hoa Kỳ thất vọng (từ này rất nặng về ngoại giao ) trước việc VN ngăn cản xã hội dân sự suốt trong quá trình UPR. Thêm nữa Hoa Kỳ đề xuất, yêu cầu VN nhanh chóng phê chuẩn để thực thi Công ước chống tra tấn, sửa đổi luật an ninh mơ hồ nhằm đàn áp các quyền phổ quát như quyền tự do ngôn luận và quyền tự do lập hội.

Cái tát này đang ngấm. Vì với tuyên bố chính thức này, khó lòng Tổng thống Barack Obama sẽ ghé thăm Việt Nam trong chuyến du hành châu Á được dự định, cũng khó lòng Hoa Kỳ thỏa thuận nhận VN vào khối kinh tế Xuyên Thái Bình Dương TPP, vì ai cũng biết tổng thống Hoa Kỳ gần như nhận đỡ đầu cho nhà báo Điếu Cày, và bản tuyên bố chính thức của Hoa Kỳ lại yêu cầu trả tự do ngay không điều kiện cho tất cả các tù nhân chính trị, và nhắc đến 4 tên người mà Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm.

Không nên bi quan nản chí khi thấy không có quyết định gì hệ trọng ở Genève. Cũng không nên cho rằng tại đây không có người thắng kẻ thua. Ai nấy ra về, mọi sự vẫn như cũ. Hòa cả làng. Mỗi bên tự cho là bên ta thắng cuộc.

Hãy khách quan xem xét những sự thật. Đã bao giờ đại biểu xã hội dân sự đến được Genève đông đảo đến thế, tiếp xúc với thế giới rộng rãi đến thế, với những con người, nhân chứng, vật chứng, tài liệu chân thực phong phú đến vậy.

Bản báo cáo ngụy biện bị ngay dư luận trong nước phủ định với tỷ lệ 2/100 tán thành và 98/100 bác bỏ. Bản báo cáo ấy trở thành vũ khí tố cáo rất sắc bén từ nay về sau cho các chiến sỹ dân chủ, cho các tổ chức nhân quyền quốc tế hài tội một chính quyền chuyên dối trá, nói một đằng làm một nẻo. Bản tố cáo chỉ được chính quyền Trung Quốc và Cuba xoa đầu khen, bị Hoa Kỳ lắc đầu, thất vọng sâu sắc để ra Tuyên bố chính thức ngay sau đó vài giờ, ngay tối 5/2.

Sau cuộc ra quân ở Genève, các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền có thêm tự tin và kinh nghiệm, mở đầu năm Giáp Ngọ với khí thế tấn công, được thế giới dân chủ phối hợp nhịp nhàng, chưa có năm nào vui mừng như năm nay.

Đội tuồng nhân quyền của một chính quyền có hạnh kiểm cực xấu về thực thi dân chủ và nhân quyền đã bị dư luận phủ định từ trong nước càng bị bịt mũi khi diễn xuất ở nước ngoài. Họ đã diễn một vở tuồng nhạt nhẽo, cũng là một cuộc phiêu lưu dại dột, từ nay họ “ há miệng mắc quai ‘’, không sao biện bạch nổi khi mở các phiên tòa kiểu “phát xít” không theo luật, không cho dân tham dự, khi vẫn đối xử độc ác với ông Nguyễn Hữu Cầu, ông Đinh Đăng Định, ông Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày), em Nguyễn Phương Uyên…

Món nợ Nhân quyền ở Genève sẽ còn ám ảnh, đè nặng lên một chính quyền đã mất uy tín ở trong nước do đã phá tan cả nền kinh tế tài chính và làm tha hóa đến tận cùng nền văn hóa dân tộc. Sự trỗi dậy của nhân dân để tự cứu mình, cứu nước là không thể dập tắt. Lý sự cùn, nói lấy được, diễn tuồng chỉ là hạ sách, tự thú nhận “lạy ông tôi ở bụi này “, kích thích thêm sự phẫn nộ của nhân dân.

NHỮNG NÉT ĐẸP TIN MỪNG CỦA NGÀY TẾT

TGM Giuse Ngô Quang Kiệt

Mùa Xuân đến làm đẹp đất trời.  Những cành đào đua nhau khoe sắc.  Những chồi non bụ bẫm nhú ra khỏi cành cây khô khẳng.  Chợ búa đông vui và đẹp đẽ với những hàng hoá đủ mọi loại.  Những tà áo mới tha thướt làm đẹp phố phường.  Trong khung cảnh vui tươi tấp nập ấy, khuôn mặt mọi người như rạng rỡ tươi cười.  Mùa Xuân đem đến nhiều vẻ đẹp.  Cao quý nhất là những nét đẹp văn hoá dân tộc đậm đà mầu sắc Tin Mừng.

Ngày Tết có nét đẹp của lòng biết ơn.  Năm hết Tết đến, người Việt nam thường nhớ đến công ơn của những người đã giúp đỡ mình trong năm qua.  Biết ơn là một nét đẹp văn hoá đáng trân trọng và cũng là một điều hợp lý.  Năm 2000 phải biết ơn 1999 năm qua. Dòng sông lớn phải mang ơn những con suối nhỏ.  Hạt lúa phải nhớ ơn những hạt mưa, hạt nắng, hạt phân. Ngày hôm nay phải biết ơn ngày hôm qua. Thế hệ này phải nhớ ơn thế hệ trước.  Đời sống ta chịu ơn biết bao người.  Cảm nghiệm sâu xa chân lý này, nên mỗi dịp Tết đến, người Việt nam ta thường bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, cha mẹ và các ân nhân. Những món quà nho nhỏ nhưng thắm đượm tình nghĩa làm vui cả người nhận lẫn người cho. Riêng với người Công giáo, bày tỏ lòng tri ân đối với Thiên chúa là một bổn phận không thể thiếu. Vì Thiên chúa chính là tổ tiên đã sinh thành nên ta.  Vì Thiên chúa là ân nhân lớn nhất đời ta.  Chính Người đã ban cho ta món quà cao quý nhất: đó là sự sống.  Chính Người tiếp tục chăm sóc gìn giữ ta từng ngày, từng giờ, từng phút, từng giây.  Biết ơn là việc làm của lương tri, cổ võ cho một thế giới mới chan chứa tình người.  Biết ơn cũng là một giá trị đạo đức được Chúa Giêsu đề cao trong Tin Mừng.

Ngày Tết có nét đẹp của sự cho đi.  Ta gửi đi những cánh thiệp như những sứ giả của tình cảm yêu thương. Ta gửi đi những lời cầu chúc như tâm tình mến yêu tha thiết dành cho nhau. Ta sửa sang quét dọn nhà cửa để đón tiếp nhau. Ta dành thời giờ viếng thăm nhau để xiết chặt thêm tình thân ái. Ta ăn mặc tề chỉnh để tỏ lòng kính trọng nhau. Ta nói năng tế nhị để làm vui lòng nhau. Ta rộng rãi tặng tiền mừng tuổi cho con cháu. Tóm lại, tất cả những gì ta làm trong ngày Tết đều vì người khác và cho người khác.  Đặc biệt trong lãnh vực ăn uống. Ngày Tết, nhà nào cũng chuẩn bị sẵn đồ ăn thức uống cho gia đình, nhưng nhất là để mời khách.  Khách vào nhà bao giờ cũng được mời thưởng thức ấm chè mới, nếm kẹo bánh ngon.  Sự chiếu cố của khách làm vui lòng cho chủ.  Sự vui vẻ của người nhận là hạnh phúc của người cho.  Có niềm vui cho đi và có niềm vui lãnh nhận.  Những niềm vui ấy tạo cho ngày Tết một nét đẹp đầy mầu sắc Tin Mừng: nét đẹp của sự quên mình, của sự quảng đại cho đi, của sự khiêm tốn đón nhận, của tình liên đới.

Ngày Tết có nét đẹp của sự đổi mới.Thiên nhiên đổi mới với sự hồi sinh của cây cỏ. Phố phường đổi mới với những căn nhà mới, với những gian hàng mới và với quần áo mới. Hoà vào cái mới của đất trời, của xã hội, lòng người cũng nôn nao trong niềm hy vọng đổi mới bản thân và cuộc đời.  Ai cũng mong tống tiễn những điều xấu vào quá khứ. Ai cũng mong đón nhận một tương lai tươi đẹp. Niềm mong ước đổi mới được thể hiện qua những cố gắng giữ vẻ mặt tươi cười, không tức giận, không nói những lời thô tục, những điều rủi ro, nhưng chỉ nói những điều tốt đẹp, đối xử hoà nhã với mọi người trong những ngày Tết. Phút giao thừa thật thiêng liêng.Nó đánh dấu một khởi đầu mới. Người ta tin rằng sống tốt đẹp những giây phút đầu tiên sẽ có ảnh hưởng tốt đến cả năm. Nên mỗi dịp Tết là một lần khuyến khích ta cố gắng đổi mới đời sống, đổi mới bản thân.

Đổi mới đời sống là điều Chúa Giêsu tha thiết mong muốn nơi ta.  Người không ngừng mời gọi ta hãy từ bỏ con đường tội lỗi xưa cũ, bước vào con đường mới, con đường tự do, thánh thiện của con cái Thiên chúa.  Người không ngừng mời gọi ta trở thành bầu da mới để có thể chứa đựng thứ rượu mới là giáo lý của Người . Ngày Tết chính là một cơ hội cho ta thực hành Lời Chúa dạy, tích cực đổi mới đời sống nên tốt đẹp hơn.

Với tất cả những nét đẹp trên đây, tinh thần ngày Tết cổ truyền dân tộc rất gần gũi với Tin Mừng.  Rõ ràng nét đẹp văn hoá Việt nam đã chất chứa những giá trị Tin Mừng.  Rõ ràng Tin Mừng đang đi vào cuộc sống của người Việt nam.

Vì thế, người Việt nam Công giáo không những có trách nhiệm gìn giữ những nét đẹp văn hoá của ngày Tết cổ truyền mà còn phải biến những nét đẹp ấy thành những trang Tin Mừng sống động.  Khi ta sống tâm tình biết ơn trong ngày Tết, đừng chỉ giữ hình thức bề ngoài hay chỉ chú ý tới khía cạnh vật chất.  Hãy có tâm tình biết ơn sâu xa.  Hãy nhìn thấy ơn Chúa ban qua mọi ân huệ nhận được.  Khi ta cho đi trong ngày Tết, đừng chỉ cho đi như một hình thức xã giao hay như một thói tục bắt buộc.  Hãy cho đi với tâm tình yêu mến, kính trọng thực sự.  Hãy đón tiếp khách thăm viếng như đón tiếp chính Chúa.  Khi ta muốn đổi mới đời sống, đừng chỉ giữ như một hình thức và không chỉ giữ trong những ngày Tết, nhưng duy trì sự cố gắng đổi mới trong suốt cả đời với quyết tâm thực sự đổi mới đời sống.

Khi ta sống tinh thần Tin Mừng trong những phong tục ngày Tết, ta góp phần xây dựng một mùa Xuân mới, một mùa Xuân dân tộc, một mùa Xuân tình thương.  Mùa Xuân ấy sẽ vĩnh cửu vì sẽ dẫn đến mùa Xuân Nước Trời.

Lạy Đức Kitô là mùa Xuân đích thực, không bao giờ tàn úa, xin đổi mới tâm hồn con. Amen!

TGM Giuse Ngô Quang Kiệt

From: langthangchieutim & Anh chị Thụ Mai gởi

 

 

Muối cho đời

Đ TGM. Ngô Quang Kiệt.

Trong những dịp cuối năm, các bản tổng kết tình hình đều đánh giá cao những đóng góp của Giáo hội đặc biệt trong lãnh vực giữ gìn đạo đức xã hội. Nơi nào có đồng bào Công giáo sinh sống, tệ nạn xã hội không có hoặc có rất ít. Nghe những nhận định trên, tôi rất vui vì thấy anh chị em tín hữu đang sống đúng tinh thần trở thành muối cho đời như lời Chúa dạy trong bài Tin Mừng hôm nay.
Khi nói đến muối Chúa Giêsu có ý dạy các môn đệ về cách thế hiện diện trong xã hội.

Đó là một hiện diện khiêm nhường

Hạt muối thật bé nhỏ. Chẳng ai chú ý tới sự hiện diện của nó. Bên cạnh thịt, cá, rau cỏ, muối chỉ đóng vai phụ. Người ta trưng bày những món ăn đắt tiền. Người ta giới thiệu những món ăn cầu kỳ. Không thấy ai trưng bày muối. Chẳng có ai giới thiệu muối trong bữa tiệc lớn. Xét về giá trị kinh tế, muối chẳng đáng giá bao nhiêu. Đó là một hiện diện quên mình.
Muối có đó nhưng không ai thấy muối. Không chỉ vì muối bé nhỏ khiêm nhường mà vì muối phải tan biến đi. Phải tan biến đi muối mới có tác dụng. Muối ướp vào thịt cá mà không tan đi thì không thấm được vào thớ thịt, thớ cá, không giữ cho thịt tươi cá tốt được. Muối gia giảm vào cá kho, thịt rim, nước canh mà không tan đi thì khi ăn phải, người ta sẽ nhăn mặt bỏ đi. Chỉ khi tan biến đi, hoà tan vào thịt, cá, rau cỏ, muối mới có ích lợi. Muối phải hiện diện nhưng lại phải tiêu huỷ đi thì mới có ích.

Đó là một hiện diện tích cực.

Tuy bé nhỏ khiêm nhường và vắng mặt, nhưng hiện diện của muối là một hiện diện tích cực. Tích cực vì góp phần bảo trì thực phẩm khỏi hư thối, vì nâng phẩm chất món ăn. Tích cực vì là một thành phần hầu như không thể thiếu trong các món ăn. Tuy không thấy và không nói ra, nhưng ai cũng ngầm hiểu trong mỗi món ăn đều có muối.
Khi dùng muối làm hình ảnh minh hoạ, chắc chắn Chúa Giêsu cũng muốn cho các môn đệ của Người có những đặc tính của muối.
Người muốn các môn đệ của Người sống giữa nhân loại như muối ở trong thức ăn. Người muốn các môn đệ của Người hiện diện thật kiêm nhường như những hạt muối bé nhỏ. Người muốn các môn đệ của Người hiến thân mình cho nhân loại như những hạt muối hòa tan trong thực phẩm.
Nhưng để sự hiện diện bé nhỏ khiêm nhường mang yếu tố tích cực, các môn đệ phải giữ được vị mặn của muối.
Vị mặn, đó là lòng yêu mến Chúa mặn nồng, là tình yêu tha nhân mặn mà, là sống tinh thần Tám Mối Phúc như Chúa dạy trong bài Tin Mừng tuần trước.
Giữ được vị mặn của Phúc Âm và hiện diện âm thầm trong phục vụ quên mình, người môn đệ Chúa sẽ thực sự góp phần bảo vệ nền đạo đức của xã hội. Dù không muốn, họ vẫn trở thành ánh sáng soi trần gian.

Lạy Chúa, Chúa tin tưởng con, nên đã gọi con là muối trần gian. Xin cho lòng con yêu mến Chúa tha thiết, để đem cho đời hương vị tình yêu. Amen.

KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1- Bạn nghĩ gì về hình ảnh hạt muối?
2- Làm muối, dễ hay khó?
3- Bạn đã bao giờ cảm thấy niềm vui được chìm đi để anh em được nổi nang chưa?

TGM Ngô Quang Kiệt

Giá Trị Cuộc Sống – Sướng Và Khổ

Có một đề thi dành cho các thí sinh đau khổ thuộc mọi lứa tuổi như sau: “Bạn hãy chứng minh bạn khổ.”

Thí sinh thứ nhất, một người đàn ông chừng sáu mươi, chứng minh: Tôi lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo. Bố mẹ tôi quanh năm ‘bán mặt cho đất – bán lưng cho trời’. Vì nhà nghèo nên tôi phải nghỉ học sớm để đi làm kiếm tiền mưu sinh. Nghĩ mà tủi thân!…
Thí sinh thứ hai, một phụ nữ trẻ, dẫn chứng: Tôi là người kém sức khoẻ. Từ nhỏ đã hay đau yếu. Mỗi lần trái gió trở trời là tôi lại xụt xịt. Rất khó chịu!…
Thí sinh thứ ba, một thanh niên tuổi chừng hăm mấy, viết ngay không chần chừ: Tôi chẳng có tài cán gì. Giữa đám đông bạn bè, tôi chẳng biết ca hát. Mấy đứa bạn cứ trêu chọc bảo tôi giọng ngang như cua bò. Bực tức và chán ghê!…
Thí sinh thứ tư toan đặt bút xuống viết thì khựng lại. Rồi anh suy nghĩ có vẻ rất căng thẳng. Cuối cùng, quyết định nộp giấy trắng.
Kết quả cuộc thi: Ba thí sinh đầu tiên được 1 điểm an ủi vì đã có… công viết. Còn thí sinh thứ tư thì phải lên gặp thầy để trình bày rõ lý do tại sao lại để giấy trắng.
Trong giờ sửa bài, giáo sư nhận xét chung:
– Các bạn không được điểm cao vì bài các bạn không thể hiện được tư duy sâu sắc. Các bạn chỉ liệt kê những điều không như ý xảy ra trong cuộc đời. Ai cũng làm được như thế. Thực ra nó không đủ chứng minh rằng các bạn khổ vì góc nhìn đó quá hẹp.
Rồi giáo sư quay sang thí sinh thứ tư và hỏi:
– Tại sao bạn để giấy trắng?
– Thưa giáo sư, thoạt đầu tôi cũng có khuynh hướng vội vàng liệt kê như các bạn kia. Nhưng tôi chợt giật mình…
– Sao bạn lại giật mình?
– Dạ, xin cho phép tôi đứng lên trước mọi người để trình bày được dễ dàng hơn.
Thế rồi cậu khập khiễng bước lên trên. Quay xuống nhìn mọi người, cậu nở một nụ cười thân thiện. Người ta thấy mặt cậu một bên bị nám đen. Cậu nói:
– Hồi tôi còn nhỏ, bố mẹ phải đi làm ngoài đồng, chỉ có chị tôi và tôi ở nhà. Một hôm, chị đang nấu cơm thì bị cháy nhà. Như quý vị thấy, tôi bị phỏng nặng, bây giờ vẫn còn dấu cháy trên mặt. Năm tôi lên bảy, bố tôi qua đời. Một buổi tôi đi học, một buổi tôi phải đi bán vé số ở khu chợ gần nhà để phụ mẹ. Cách đây ít năm, trên đường đi nhà thờ về, có một chú kia nhậu say lái xe tông vào tôi khiến chân tôi bị tật từ hồi đó. Bây giờ mỗi khi trời trở lạnh, chân tôi cũng khá đau. Gần đây, tôi thú thật là tôi yêu một người con gái, nhưng tôi thế này thì làm sao xứng với người ta được!
Trong phòng lúc ấy có nhiều người. Giọng cậu yếu ớt nhưng ai cũng nghe rõ vì bầu khí lặng im đến lạ thường.

– Nhưng sao bạn không viết những điều đau khổ này vào bài thi – Dạ không, vì tôi giật mình. Tôi giật mình khi tôi chợt nhớ lại lời của bạn tôi trong nhà thờ hôm Chúa Nhật. Anh ấy nói với mấy người nghèo khổ rằng: “Anh em thật có phúc.” Thế là tôi khựng lại để suy nghĩ. Rồi tôi nhận ra: để chứng minh tôi thực sự khổ thì tôi phải chứng minh cho được rằng tôi không có gì để hạnh phúc.
Mọi người càng chăm chú. Vị giáo sư lên tiếng:
– Hay ! Xin lỗi bạn, tôi không phải là Kitô hữu, vậy cho tôi hỏi anh bạn gì gì đó của bạn nói như thế nào về việc may phúc khiến bạn thay đổi cách nhìn như thế ?

– Dạ thưa giáo sư, bạn tôi tên là Giêsu. Anh ấy nói: “Mắt anh em thật có phúc vì được thấy những điều đang thấy, tai anh em thật có phúc vì được nghe những điều đang nghe. Nhiều người mong mỏi được như anh em mà không được.” (Mt 13:16-17).
– Thưa giáo sư, lúc ấy tôi chợt nhìn thấy và nghe được nhiều điều may mắn trong cuộc sống của tôi. Tôi có mẹ có chị. Nhà chúng tôi tuy chẳng kín cổng cao tường nhưng đùm bọc nhau ấm áp. Tôi có trái tim biết rung động. Tôi có lòng quảng đại. Tôi có lương tâm. Tôi có bạn bè nói chuyện. Tôi có nhiều người cầu nguyện cho tôi. Tôi được đi học. Tôi có trí khôn để nhận ra trong cái xui có cái hên, tức là trong nghịch cảnh có ân sủng.
Ví dụ: Vì lớn lên trong cảnh khó khăn, tôi thấy mình biết cảm thương với người nghèo hơn. Vì mang tật nguyền trên mình, tôi hiểu được nỗi đau của tha nhân. Vì thấy mình giới hạn, tôi đặt niềm tin vào Chúa nhiều hơn. À, cuối tuần nào tôi cũng được cùng mẹ và chị đi Lễ với bà con chòm xóm để nghe Lời Chúa. Vui lắm !

Lâm Kim Trọng gởi

Tham nhũng: lỗi con người hay lỗi cơ chế?

Nguyễn Duy Vinh (Douala, Châu Phi)

Mỗi lần nói đến hai chữ tham nhũng là tôi lại nhớ đến lời tuyên bố “bất hủ” của ông cựu chủ tịch nhà nước VN Nguyễn Minh Triết (NMT) nói trước 800 đại biểu Việt kiều họp tại Hà Nội năm 2010:

“…Chúng ta từ một nước trong chiến tranh, chưa có những cái kinh nghiệm trong quản lý, và ở nước người ta đó thì muốn tiêu cực, muốn tham nhũng cũng khó, vì hệ thống luật pháp nó chặt chẽ. Còn ở Việt Nam của mình, thì có khi không muốn tham cũng động lòng tham, cái người thủ quỹ cứ giữ tiền khư khư, ở quỹ lúc nào cũng có số dư, cho nên lúc bí quá thì em mượn một chút, mượn không thấy ai đòi hết, thì em mượn thêm. Chứ không phải người Việt Nam tham nhũng nhứt thế giới, không phải vậy! Cho nên tui đề nghị quí vị ở nước ngoài khi nghe những thông tin này, rồi nhìn về Việt Nam cũng đừng có hốt hoảng, cứ nghĩ rằng trong nước mình tiêu cực quá… Mấy hồi sao mấy ổng oánh giặc sao giỏi thế ? Mà bây giờ ổng tiêu cực thế… Đây là quy luật muôn đời. Con người ta, trong mỗi người, ai cũng có hỉ, nộ, ái, ố hết chơn. Chúng ta là con một nhà, là con Lạc, cháu Hồng, cùng một bọc trứng sinh ra, trên thế giới này ít nơi nào có cái đó lắm…” (Hết trích).

Lần đó [1] tôi rất ngạc nhiên vì không ngờ một vị chủ tịch nước mà lại có thể có một lời phát biểu có tính cách đùa cợt như vậy về một vấn nạn lớn của đất nước dẫu biết rằng ông cựu chủ tịch nước này quê trong Nam và người Nam thì luôn có cách ăn nói rất bộc trực. Gần đây tôi thấy có một vụ án tham nhũng lớn ở Việt Nam mà cách lấy tiền có vẻ khá giống như lời tuyên bố của ông NMT. Đó là vụ một thiếu nữ nhân viên tín dụng ngân hàng Vietibank, cô Huỳnh Thị Huyền Như, trong lúc “bí quá đã thò tay vô mượn”, và mượn làm nhiều lần một số tiền rất lớn. Số tiền cô gái mặt hiền như “ma sơ” này “mượn” lên tới 4.000 tỉ đồng VN (khoảng 200 triệu đô la Mỹ). Một số tiền vô cùng lớn gây sốc trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng như cộng đồng mạng trong nước. Tuy nhiên gần đây ông NMT đã có vẻ “tỉnh ngộ” hơn và câu tuyên bố mới đây nhất của ngài cựu chủ tịch nước nghe có phần đúng đắn hơn [2], về cái nhìn mới của ông về vấn nạn tham nhũng ở Việt Nam:

“Ngày xưa tham nhũng chưa nhiều như bây giờ và nó có mức độ. Nhưng bây giờ tham nhũng tràn lan” – nguyên chủ tịch nước nói. “Giấu ai chứ không giấu dân được đâu. Nhìn vào cuộc sống của vợ anh, của con anh người ta biết hết. Không cải tiến tiền lương, lên diễn đàn từ ông lớn dến ông nhỏ đều bảo không đủ sống, nhưng vợ con thì đề huề, người ta nhìn vô không phục. Theo tình hình này, ở Bắc Phi, Trung Đông, lãnh đạo các nước tham nhũng, lòng dân không yên thì người ta nổi lên. Tương tự kịch bản thì Việt Nam nếu không quyết liệt chống tham nhũng thì cũng khó tránh khỏi, tôi nói với anh Nguyễn Phú Trọng và anh Tư Sang là các ông đừng chủ quan. Cần phải trị được bài tham nhũng này để lấy lại niềm tin trong nhân dân”…

Và tham nhũng tiếp tục tràn lan trong nước. Những số tiền dính vào các vụ đại án tham nhũng hiện nay trong nước là những con số khổng lồ. Từ vụ án ông Dương Chí Dũng với những số tiền dính líu lên tới nhiều triệu đô la Mỹ cho đến vụ án bầu Kiên (còn trong vòng điều tra) mà việc thất thoát chắc chắn sẽ không nhỏ. Các vụ án gần đây cho thấy những gì đã xảy ra trong quá khứ hình như đang được diễn lại như một cuốn phim. Những bài bản của cuốn phim tham nhũng này xác định những mẫu số chung mà tôi đã giải trình trong bài tôi viết vào năm 2012 [1], nay xem lại vẫn còn thấy hiện đại. Tôi chép lại dưới đây một đoạn của phần kết luận bài viết này:

…“Một mẫu số chung thứ nhất là phần lớn những người nắm giữ những chức năng quan trọng này phải là những đảng viên của Đảng Cộng Sản VN có tuổi đảng cao hoặc có công trạng và thành tích cách mạng. Khi lên nắm giữ những chức này, họ lại được cho phép nắm giữ quyền quản lý những số tiền (quỹ chi tiêu) rất lớn. Mẫu số chung thứ hai là những người tham nhũng này thường cùng nằm chung chỗ và họp thành nhóm, nghĩa là có một sự thông đồng từ trên xuống dưới trong cùng một tổ chức hay cùng một tập đoàn. Tức là ít khi họ dám lạm quyền một mình mà ngược lại họ thường hùa với nhau thành một nhóm để cùng chia chác vơ vét. Mẫu số chung thứ ba là phần lớn những vụ tham nhũng thường là những vụ cướp đất đai để chia chác và thường xảy ra ở nhiều vùng địa phương trong đó các quan chức địa phương huyện và xã của các Ủy Ban Nhân Dân nắm quyền sinh sát trong tay. Mẫu số chung thứ tư là luật pháp VN không được chặt chẽ, thống nhất và nghiêm minh. Thời gian phạt tù quá nhẹ và thay đổi tùy vùng xử án. Mẫu số chung thứ năm là có vẻ (tôi không dám quả quyết) các quan chức VN coi Trời bằng vung. Hầu hết ai có quyền chức và nắm giữ những số tiền chi tiêu lớn đều có máu tham. Thành ra vì lá nhiều và không xịt thuốc sâu, sâu cứ bò ra khắp nơi trên cây và thi nhau tha hồ ăn lá và mạnh ai nấy ăn, một tình trạng tham nhũng trầm trọng đang lan rộng trong các ngành khắp nơi trong nước”…

Trong bài viết năm 2012 tôi có đặt hai câu hỏi về nguồn gốc của tham nhũng, và biện pháp chống tham nhũng, và có hẹn sẽ bàn thêm về hai đề tài này. Hôm nay nhân dịp đầu năm con Ngựa tôi lại xin bàn thêm đôi chút về hai câu hỏi này.

Nguồn gốc tham nhũng, theo tôi, rất phức tạp. Câu nói ở VN chúng ta thường nghe thấy là: lỗi con người hay lỗi cơ chế? Tôi thì luôn nghĩ là lỗi cả hai và tôi lại thêm vào là có cả xã hội dự phần nữa. Con người không hoàn toàn (nhân vô thập toàn) mà cơ chế thì luôn lỏng lẻo tạo ra những hoàn cảnh thuận lợi cho cái ác phát sinh. Riêng tính thiện và ác thì đã được bàn đến cả hơn ngàn năm nay. Ông triết gia Tàu Tuân Tử bảo “nhân chi sơ tính bổn ác”, ông Mạnh Tử thì cả quyết là không, “nhân chi sơ tính bổn thiện”. Theo Duy Thức Học của đạo Phật và dựa trên những bước tiến của tâm lý học cận đại thì con người sinh ra đã có đủ những điều kiện tâm thần thiện và ác và tùy vào xã hội nơi con người sinh trưởng và lớn lên, con người có thể trở thành hiền lành và tử tế hay hung dữ và bất lương. Đã có rất nhiều luận án nghiên cứu về tâm lý học giải thích sự liên quan giữa những hình ảnh đầy bạo lực trên tivi Mỹ và tính hung bạo của trẻ con Mỹ ngày nay, nhất là những đứa bé cả ngày ngồi chầu trước tivi. Trẻ con Mỹ, theo thống kê gần đây, mất rất nhiều thì giờ xem tivi. Các nhà tâm lý học và các nhân viên lo về xã hội tin chắc chắn rằng những phim và chương trình có nhiều hình ảnh bạo lực trên tivi có ảnh hưởng trực tiếp đến tính tình và sức khỏe của các em sau này. Những đứa bé có bố mẹ biết chăm sóc và biết lo cho chúng nó từ lúc sơ sinh thường thì đa số trở thành những công dân tốt và thành công trong xã hội.

Xã hội như thế có ảnh hưởng đến cách sống và nhân cách con người. Nói một cách tổng quát thì tâm thức chúng ta luôn bị đời sống gia đình, bè bạn và xã hội khống chế. Trẻ con nào may mắn được đẻ ra và lớn lên trong một xã hội hiền hòa, trong đó quyền sống và quyền mưu cầu hạnh phúc của người dân được bảo đảm và trong đó những quyền tự do căn bản được xã hội và một nhà nước pháp quyền bảo vệ thì những trẻ con đó có nhiều cơ hội sống hạnh phúc và trở thành những người tốt hơn là những đứa bé sinh ra trong những xã hội đảo điên và đạo đức suy đồi.

Sự liên quan giữa con người và hoàn cảnh xung quanh là chiếc dây liên kết hun đúc làm nên cá tính, nhân cách và văn hóa của con người. Ở đây tôi tạm ghi lại câu chuyện ông Mạnh Tử là nếu bà mẹ ông Mạnh Tử không tỉnh thức sớm biết dời nhà đi chỗ khác tốt lành hơn để con mình được tránh xa những cám dỗ xấu xa lúc đó thì ông đã không trở thành ông Mạnh Tử, một nhà triết gia nổi tiếng của Tàu sau này.Trên thực tế ngày nay, sự cám dỗ làm hư trẻ con đầy dẫy, nhất là với những phương tiện truyền thông và việc sử dụng Internet hiện tại. Làm bố mẹ ngày nay chắc chắn có nhiều thách thức hơn xưa rất nhiều. Gia đình phải là cái phao đầu tiên. Sự hiện diện và sự dạy dỗ thường xuyên của người bố người mẹ trong gia đình rất cần thiết. Hạnh phúc của cha mẹ là một món quà rất lớn tặng cho đứa con. Thêm vào đó phải có một nền giáo dục tốt và những thầy cô dạy bảo tận tâm. Chính những nhà giáo cũng phải có một số lương tối thiểu để có thể để hết tâm trí vào việc dạy dỗ học sinh (thay vì còn phải lo đi kiếm tiền thêm ngoài giờ dạy). Nhà nước phải tích cực lo việc an sinh cho người dân được chu toàn, để người dân không còn phải lâm vào cảnh “đói ăn vụng, túng làm liều”.

Về cơ chế thì pháp quyền phải được thực thi công bằng và minh bạch. Phải làm mọi cách để tiêu diệt cái văn hóa “chạy chức chạy quyền và chạy tội” trong xã hội VN ngày nay. Và một việc mà nhà nước phải làm để cải thiện cách cai trị hiện nay là tha bổng ngay tất cả những người đang bị giam cầm vì bất đồng chính kiến. Sự có mặt của việc bất đồng chính kiến rất quan trọng và rất cần thiết trong một xã hội văn minh trong đó tiếng nói người dân được tôn trọng và bảo đảm. Theo các tin trên mạng, việc tôn trọng nhân quyền trong nước hiện nay không được nhà nước VN áp dụng đúng đắn. Vẫn còn rất nhiều cảnh công an lộng quyền bắt nạt hoặc đánh đập dân, thêm vào nhiều cái “văn hóa đàn áp mới” gần đây như dùng mắm tôm, dùng cưa đá hay giật băng rôn là những việc làm coi thường dân không thể chấp nhận được ở thế kỷ 21. Mọi việc làm trong định hướng chủ nghĩa xã hội nếu chỉ chú trọng vào ổn định kinh tế không thôi sẽ không đủ và chắc chắn sẽ đưa đến thất bại. Người dân (tự do), gia đình (êm ấm), và xã hội (an lành) là những yếu tố quan trọng bảo đảm sự thi công sức lao động của con người. Sức lao động cao thì kinh tế tự nhiên sẽ phát triển.

Phải cho báo chí được tự do và độc lập hoàn toàn [3]. Báo chí tự do là một công cụ chống bất công chống tham nhũng rất hiệu lực.

Và cuối cùng, nhà nước phải tạo điều kiện cho những tôn giáo lớn như Phật giáo và Thiên Chúa giáo được phát triển tự do. Tôn giáo rất cần cho đời sống tâm linh của con người. Nó là cái phao lớn giúp con người vươn lên trên mọi khổ đau. Nó là cách sống dựa trên lòng yêu thương và sự đùm bọc giữa người và người. Nó là nền tảng đạo đức của dân tộc Việt Nam từ bao nhiêu ngàn năm, từ bao nhiêu thế hệ cha ông. Nhà nước không thể vì tư duy ông Mác ông Lê mà quên đi những tuệ giác đã gắn liền với sự sống còn của dân tộc Việt Nam oai hùng qua bao cơn thử thách. Phải cho vào chương trình giáo dục VN những tinh hoa về tư duy của đạo Phật và đạo Chúa. Phải chỉ cho các em thấy có nhiều cách sống đạo đức khác rất cao cả chứ không phải chỉ có một tư duy độc nhất của chủ nghĩa Mác Lê.

Làm được những điều trên, nhà cầm quyền không cần phải tốn tiền mua thuốc trừ sâu. Sâu không còn chỗ nương náu sẽ tự chết dần chết mòn. Cây lá sẽ đâm chồi nẩy lộc. Tương lai Việt Nam sẽ hùng mạnh và tươi sáng hơn.

————-

[1] http://boxitvn.blogspot.ca/2012/01/au-nam-rong-tan-man-ve-hai-chu-tham.html

[2] http://motthegioi.vn/tieu-diem/nguyen-chu-tich-nuoc-nguyen-minh-triet-tham-nhung-dang-de-doa-che-do-39532.html

[3] http://boxitvn.blogspot.ca/2012/02/ba-nguyen-nhan-khien-cho-viet-nam-khong.html

N.D.V.

Dân một đằng, chính quyền một nẻo’

Thứ hai, 10 tháng 2, 2014

• BBC

Trong lịch sử Việt Nam, dân chở thuyền nhưng cũng có thể lật thuyền

Bất cứ một chính thể nào nếu bị dân quay mặt đi và không ủng hộ sẽ không có cơ hội tồn tại, theo ý kiến của một nhà xã hội học từ Việt Nam.

Lịch sử cho thấy các chính thể cộng sản ở Liên Xô cũ và khối Đông Âu trước đây, và các nước độc tài ở Bắc Phi và Trung Đông trong Mùa Xuân Ả-rập gần đây sụp đổ vì “xa rời” nhân dân, ông Nguyễn Đức Truyến nói.

Theo ông, từng có nhiều triều đại hùng hậu ban đầu trong lịch sử Việt Nam, nhưng đã không tránh khỏi suy vong khi đánh mất sự ủng hộ của nhân dân, những người như lời Nguyễn Trãi nói là có thể “chở thuyền và cũng có thể lật thuyền”.

Trao đổi với BBC hôm 09/2/2014 từ Hà Nội, ông Nguyễn Đức Truyến, nguyên Trưởng phòng Xã hội học Văn hóa, Viện Xã hội học Việt Nam cho rằng không có một chính thể, thể chế, đảng phái chính trị nào có thể thoát khỏi một quy luật khách quan.

Họ sẽ bị đào thải nếu đặt quyền lợi tối thượng của mình lên trên quyền lợi, lợi ích của nhân dân, dân tộc và đất nước, ông nói.

“Những thiết chế đã sụp đổ thực sự là những thiết chế đã xa dân…”

“Dân tộc Việt Nam nói như là tử vi ‘tôi sinh vào giờ ấy thì chẳng làm được gì nên hồn cả’, thì tôi nghĩ không đúng”

Tức là thiết chế đó chỉ hướng vào phục vụ bản thân chính thể của nó thôi, còn nó không chú ý gì đến đời sống của người dân, những nguyện vọng của người dân, cho nên dần dần người ta quay lưng lại, người ta không ủng hộ nó nữa,”

“Khi người dân đã quay lại bất hợp tác với hệ thống chính trị đó, thì hệ thống chính trị đó, cho dù thế nào, cũng không thể nào giữ được, không thể ổn định được và bản thân nó tự sinh ra lủng cũng, sinh ra mâu thuẫn và đi đến tự sụp đổ.”

Ưa ổn định hơn đột biến?

Gần đây, một nhà Việt Nam học từ Sài Gòn, giáo sư Bấm Trần Ngọc Thêm nêu quan điểm cho rằng Việt Nam có xu hướng ưa một sự chuyển đổi xã hội và thể chế “từ từ, không xáo trộn” hơn là “đột biến”, có thể gây “đổ vỡ lớn” như ở phương Tây.

Hôm 31/01/2014, giáo sư Thêm, hiện là Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, Đại học Quốc gia TPHCM, nói với BBC:

“Đặc biệt với Việt Nam, nó là nền văn hóa âm tính, và cách biến đổi của nó là từ từ, không xáo trộn, không gây những đổ vỡ lớn. Trừ những giai đoạn xung đột bên trong bên ngoài, ví dụ như chống giặc ngoại xâm, thì nó lại là chuyện khác, còn khi nội bộ với nhau thì nó là sự biến đổi từ từ.”

Bình luận về quan điểm này, ông Nguyễn Đức Truyến nói:

Mở bằng chương trình nghe nhìn khác

“Tôi không đồng ý, vì vấn đề chứng minh cái đó thì không có gì chứng minh điều đó cả. Nhưng tôi lại nghĩ rằng người Việt Nam rất hay có đột biến, Cách mạng Tháng Tám là đột biến…

“Chúng ta không nói đến những nguyên nhân, không nói đến những yếu tố này, yếu tố kia, nhưng tại sao các nước khác vẫn còn đang trong vòng nô lệ, thì Việt Nam đã là nước đầu tiên thoát ra khỏi vòng nô lệ ngay sau thời kỳ Thế chiến thứ Hai, còn trước cả Trung Quốc?”

Tiến sỹ Truyến cho rằng dân tộc Việt Nam không phải là một ‘dân tộc cam chịu’ mà trái lại là một dân tộc ‘bất khuất’ qua suốt quá trình lịch sử quốc gia, dân tộc tới nay.

“Dân tộc Việt Nam nói như là tử vi ‘tôi sinh vào giờ ấy thì chẳng làm được gì nên hồn cả’, thì tôi nghĩ không đúng.”

Đầu năm Giáp Ngọ, tiến sỹ kinh tế Phạm Chí Dũng, một cây bút đấu tranh dân chủ từ Sài Gòn cho rằng một kịch bản “chuyển đổi êm dịu” mà ít nhiều tương tự cách nhìn của giáo sư Thêm đặt ra là rất khó thực hiện được khi chính quyền không giải quyết tận gốc các bất công xã hội.

Ông Dũng giải thích với BBC hôm 02/2/2014 rằng mô hình giải quyết điểm nóng của chính quyền từ nhiều năm về trước, hiện đã không còn phát huy tác dụng nữa.

Ông bày tỏ quan ngại rằng nhiều vụ xung đột với số đông người dân, dân oan tham gia có thể trở thành các thách đố thực sự với chế độ từ nay trở đi.

Thiếu kịch bản

Ông Dũng nói: “Tôi có cảm giác rằng chưa có một kịch bản hoàn hảo nào từ phía chính quyền được đặt ra để giải quyết những điểm nóng như vậy,

“Mặc dù lý thuyết về điểm nóng, giải quyết xung đột về điểm nóng đã đặt ra từ năm 2000, đặc biệt để giải quyết những phong trào đất đai, về dân oan đất đai, nhưng thực tế đã chứng nghiệm rằng lý thuyết giải quyết điểm nóng của các cơ quan chính quyền Việt Nam là không thành công.”

Các cuộc xuống đường ở Campuchia thu hút hàng nghìn người

Theo tiến sỹ Dũng, trong năm qua có những phong trào đấu tranh của người dân, như tại một huyện ven biển tỉnh Quảng Ngãi, đã buộc ban lãnh đạo tỉnh phải trực tiếp xuống địa phương đối thoại với dân.

Ông đặt vấn đề, nếu không có phương thức giải quyết thỏa đáng, những con số “một ngàn” như vậy có thể mở rộng thành “hàng chục ngàn” như ở Campuchia, và thậm chí tăng triển thành “cả triệu người” như ở Thái Lan, thì vấn đề sẽ thực sự trở nên rất khó giải quyết hơn cho chính quyền.

Vẫn còn hai mặt?

Đầu năm 2014, trong các thông điệp chính trị đưa ra dịp Tết, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước và Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đều bày tỏ quyết tâm đẩy mạnh dân chủ, chống tham nhũng và khắc phục lòng tin của người dân với Đảng Cộng sản.

Các phát biểu được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị kiểm điểm về thành tích nhân quyền tại kỳ Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc (UPR) 2014 ở Genava, và muốn ký kết Hiệp định Đối tác Hợp tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Tuy nhiên, theo dõi tình hình nhân quyền ở trong nước mấy năm trở lại đây, một số nhà quan sát cho rằng chính phủ dường như vẫn còn có khoảng cách giữa nói, hứa và làm, giữa có luật và thực hiện nghiêm túc luật trên thực tế.

Mở bằng chương trình nghe nhìn khác

Hôm 6/2, nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội, luật sư Trần Quốc Thuận nói với BBC:

“Pháp luật, chỉ vô hình thức, thì nhìn đâu cũng thấy có, nhưng mà rõ ràng khi áp dụng thì tùy tiện, pháp luật mù mờ và chưa có một điều luật bảo vệ quyền, nhân quyền của người công dân một cách thực sự.”

Theo luật sư Thuận, nhiều quyền cơ bản của người dân vẫn còn bị hạn chế, nhất là về các quyền tự do bầu cử, tự do báo chí, quyền phản biện với các chính sách luật pháp hiện hành chứ không chỉ là những dự thảo, dự án chính sách, luật pháp.

Ông nói:

“Luật pháp Việt Nam, cái mà người ta đang nói nhiều là quyền mang tính phổ quát nhất là được quyền ứng cử và bầu cử, mà bầu cử trên báo chí công khai, nhiều người cũng nói công khai rồi là ‘Đảng cử, dân bầu’, chứ không có một cuộc ứng cử thực sự ở Việt Nam.”