Author: Phung Van

Lm. Chân Tín: Luồng gió mới – Đạo hiếu ở Việt Nam (17)

Đăng bởi lúc 2:29 Sáng 23/01/13

nguồn:chuacuuthe.com

VRNs (23.01.2013) – Sàigòn

Đạo hiếu ở Việt Nam

Tất cả những ai hoạt động truyền giáo, đều nhận thấy một trong những cản trở bước tiến của đạo Công giáo ở Việt Nam là vấn đề đạo hiếu. Đạo hiếu là một phong tục đã đâm rễ sâu trong đời sống người Việt khiến nhiều anh em tân tòng không thể bỏ đi mà không cảm thấy lạc lõng, mất gốc. Đến ngày giỗ, họ có cái mặc cảm bị loại ra khỏi gia đình máu mủ, mặc dầu họ xác tín rằng theo đạo Công giáo không có nghĩa là bất
hiếu, vì có sự cầu nguyện xin lễ cho cha mẹ đã qua đời. Nhưng thảo hiếu bằng
những nghi lễ tôn giáo để cầu nguyện cho cha mẹ là một việc và thảo hiếu bằng
một phong tục cúng dâng tượng trưng theo tinh thần dân tộc là một việc khác!

Nay nhân dịp Công đồng Vatican II đang nhóm họp, với tinh thần cởi mở của các nghị phụ, chúng ta hãy đặt lại vấn đề đạo hiếu ở Việt Nam, vì đây là một trong những vấn đề then chốt của việc truyền giáo.

Trên nguyên tắc, Giáo hội Mẹ của các dân tộc, tôn trọng những phong tục tốt của mỗi xứ và chỉ sửa đổi những gì ngăn trở con người đạt đến Thiên Chúa – trước một phong tục, Giáo hội nhìn kỹ xem trong đó có gì ràng buộc con người không cho họ đến với Thiên Chúa. Nếu không có gì hiển nhiên trái với đức tin và luân lý, Giáo hội sẽ tôn trọng và gìn giữ phong tục ấy, vì đó là nếp sống tốt đẹp của một dân tộc. Nếu có đôi
chút gì dị đoan, lẫn lộn trong một phong tục tốt, Giáo hội tìm cách êm đẹp đính
chính chỗ đó, loại trừ dị đoan và hướng họ tới một ý nghĩa mới. Giáo hội không
thể lấy một văn hóa này thay một văn hóa khác. Năm 1659 chính Thánh bộ Truyền
giáo đã cho các vị thừa sai những nguyên tắc căn bản trong vấn đề này: “Quý vị
đừng bao giờ muốn tìm cách này cách khác khuyên dụ các dân đó thay đổi lễ nghi,
tập truyền và phong tục của họ, trừ phi khi nó hoàn toàn hiển nhiên trái với
tôn giáo và luân lý. Lòng tin Chúa không từ bỏ hay đả phá lễ nghi, tập truyền
bất cứ một dân tộc nào chỉ trừ khi nó đáng phải từ bỏ; trái lại lòng tin Chúa
muốn duy trì và bảo vệ các tập tục đó”.

Trong thông điệp Summi Pontificatus, ra ngày 20/10/1939 Đức Giáo hoàng Piô XII cũng nhắc lập trường ấy: “Giáo hội Chúa Cứu Thế là kho chứa trung thành của sự khôn ngoan trên trời ban xuống để dạy dỗ người đời. Không thể nghĩ đến và thực sự không bao giờ nghĩ đến việc đả kích hoặc khinh nhẹ những đặc tính mà mỗi dân tộc duy trì với tất cả lòng hiếu thảo, cùng một vẻ hiên ngang dễ hiểu, và coi đó là một di sản quí báu. Mục đích của Giáo hội là sự duy nhất siêu nhiên, trong tình yêu đại đồng
được ý thức và thực hành chứ không phải trong sự đồng nhất bề ngoài hời hợt và,
do đó, mong manh”.

Trong tinh thần trên đây, chúng ta thử hỏi Đạo hiếu ở Á châu nói chung và ở Việt nam nói riêng có phải là một phong tục hiển nhiên trái với đức tin và luân lý cần phải đả kích và cấm đoán nơi con cái Chúa, hay là một phong tục tốt cần phải tôn trọng và
khuyến khích nơi người tín hữu để họ khỏi phải mất gốc và khỏi mang tiếng theo đạo
là bỏ tổ tiên và chỉ cần sửa chữa một vài dị đoan?

Nếu ta xét kỹ, cái cốt tủy của đạo hiếu không nghịch với đức tin và luân lý Công giáo. Đạo hiếu chỉ là một phong tục kính nhớ tổ tiên, đúng với tinh thần Á châu, mà Đức Khổng Tử đã gọn gàng tóm lại trong mấy chữ “Sự tử như sự sinh, sự vong như sự tồn”, nghĩa là tôn kính cha mẹ lúc đã qua đời cũng như lúc còn sống. Lúc tổ tiên còn sống,
con cháu xá lạy và dâng của ngon miếng lạ, thì bây giờ, thì con cháu cũng xá
lạy trước hình tượng hay bài vị của tổ tiên đã qua đời và dâng cơm chuối tượng
trưng lòng thành.

Chúng ta hiểu lầm hai chữ “đạo” và “thờ”. Trong ngôn ngữ người Việt không Công giáo, chữ “đạo” có nghĩa là đường lối, cách xử sự với kẻ khác cho đúng tam  “tôn giáo” nhưng là năm lối sống với người đồng loại. đạo hiếu chỉ là một con đường, một cách
thế tỏ lòng hiếu đối với cha mẹ. Lúc nói “thờ trời”, người Việt hiểu với nghĩa
tôn giáo của nó, vì nhìn nhận một đấng cao cả tuyệt đối. trái lại lúc nói “thờ
tổ tiên”, người Việt chỉ nhìn nhận cha mẹ là những vị sinh thành dưỡng dục họ.
Thế nghĩa là cách dùng chữ không được phân minh nhưng nội dung và ý nghĩa rất
rõ ràng. Chữ “đạo” và chữ “thờ” của anh em ngoài Công giáo chỉ là chữ “đồng âm”
nhưng “không đồng nghĩa” hay chỉ có nghĩa “tương tự” với chữ “đạo” và chữ “thờ”
của người Công giáo. Vì thế đạo hiếu và việc thờ lạy tổ tiên chỉ là những cử
chỉ tượng trưng tỏ lòng hiếu thảo đối với tổ tiên, chứ không bao hàm một ý
nghĩa tôn giáo.

Sau một thời kỳ nghi kỵ, cấm đoán những nghi lễ đạo hiếu đối với cha mẹ và các ân nhân của dân tộc, nhiều Giáo hội địa phương ở Á Châu đã duyệt lại thái độ đó.

Năm 1935, hàng giáo phẩm Mãn Châu đã trình Tòa Thánh về việc kính Đức Khổng Tử. Chính phủ Mãn đã tuyên bố các lễ nghi tôn sùng Khổng Tử chỉ có mục đích biểu lộ sự thành kính đối với người, nhưng hoàn toàn không có tính cách gì tôn giáo. Vì thế Tòa Thánh chấp nhận ban phép cho cho người Công giáo được xá lạy trước hình hay bài vị của Đức Khổng Tử trong một vài trường hợp.

Tuy lời lẽ của văn kiện Tòa Thánh còn hết sức dè dặt, nhưng đây cũng là một bước đầu của một cuộc cải tiến sâu rộng.

Qua năm 1936, Thánh bộ Truyền giáo đã ban bố Huấn lệnh Pluries Instanterque cho Giáo hội Nhật nhắc lại lập trường của Giáo hội muốn tôn trọng phong tục địa phương và ban bố cho Công giáo Nhật được dự các nghi lễ chính phủ tổ chức có ý nghĩa ái quốc tỏ lòng trung thành với hoàng gia và các vị ân nhân của đất nước. Thánh bộ cũng ban phép tín hữu được dự vào các nghi lễ của tang cưới và các lễ theo phong tục xã
hội Nhật, tuy trước kia có một nguồn gốc tôn giáo, nhưng nay vì hoàn cảnh địa
phương và theo dư luận chung, chỉ còn có ý nghĩa xã giao và tương thân tương
ái.

Nếu ta đem huấn lệnh này so với huấn lệnh gửi cho hàng giáo phẩm Mãn Châu, ta thấy Giáo hội đã tiến rất nhiều trong việc biểu quyết phong tục Á đông và Giáo hội đã mạnh dạn hơn trong việc ban phép dự các nghi lễ theo phong tục địa phương. Nhưng một huấn lệnh mới, mệnh danh là PLANE COMPERTUM được ban bố năm 1939, dưới hoàng triều Piô XII còn sáng suốt hơn nữa. Huấn lệnh này ban phép cho người Công giáo Trung Hoa được tham dự các nghi lễ và bái lạy trước hình tượng hoặc bài vị mang tên Đức Khổng Tử và tổ tiên đã qua đời. huấn lệnh này là một chứng cớ mới tỏ ra Giáo hội muốn thích ứng vào các nền văn minh khác nhau, muốn thâm nhập vào trong đó để nâng cao và kiện toàn. Trong nỗ lực này Giáo hội có ý bảo tồn trong các
phong tục cổ kính của các quốc gia những gì không chống lại với Tin Mừng.

Thế là đã trên 20 năm nay, các Giáo hội địa phương ở Á châu đã giải quyết tốt đẹp vấn đề nghi lễ kính nhớ các vị ân nhân của đất nước và tổ tiên mà chúng ta có thể tóm lại trong hai chữ “ĐẠO HIẾU”. Thế nhưng Giáo hội Việt Nam hình như chưa đặc biệt quan tâm đến vấn đề then chốt ấy, chưa cố gắng mang lại mau lẹ một giải pháp thích hợp, ngõ hầu mở rộng cửa Giáo hội cho tất cả đồng bào ta đa số tha thiết với đạo hiếu.
Nhân dịp Công đồng, chúng tôi khẩn khoản kính xin hàng giáo phẩm Việt Nam đệ
lên Tòa Thánh những ước vọng chính đáng của dân tộc Việt Nam đúng với tôn chỉ
mầu nhiệm nhập thể của Chúa Kitô và Giáo hội người, tức là “trở nên mọi sự cho
mọi người, để cứu rỗi tất cả”.

Nguyệt san Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp

Số 169-6/1963

PHẬN NGƯỜI

Tác giả: Lm. Anmai, C.Ss.R.

Dù muốn kéo cho người thân của mình ở lại lắm nhưng cái phận người mong manh phải
ra đi. Nay người – mai ta : đó là quy luật của cuộc sống và chẳng ai có thể ra khỏi cái quy luật của phận người nghiệt ngã.

Trời se lạnh, lòng ngậm ngùi cùng chia tay với người bà, người vợ, người mẹ rất thân
thương của gia đình. Bà ra đi ở cái tuổi cũng khá cao : 75. Con cháu cũng đã cố
gắng chữa chạy nhưng hơi tàn sức yếu của phận người không giữ bà ở lại được cho
dù lòng rất muốn.

Vì Thánh Lễ xong sớm nên đoàn xe tang đưa bà đến sớm hơn cả. Đang cử hành nghi
thức tiễn biệt bà lần cuối thì dập dìu nhiều đoàn xe tang chạy đến. Tuần tự,
chẳng ai bảo ai và cứ theo tiếng lệnh của những người có trách nhiệm, những
chiếc áo quan dù gỗ sang gỗ quý hay chỉ là cỗ quan tài bằng nhựa cũng sẽ trở
thành tro bụi.

Nhìn bảng lịch trình thiêu đốt, đầy ắp những tên tuổi mà chốc lát nữa đây hay trong
ngày này cũng trở về với bụi đất bởi lẽ con người cũng từ bụi đất mà ra. Một
ngày, có bao nhiêu kẻ sinh thì cũng có bấy nhiêu người tử chứ nếu như không có
tử thì quả đất này làm sao mà chịu cho nổi.

Chưa đầy một tuần, lại một người thân thương nữa cũng phải đến nơi mà chẳng ai muốn
đến cả. Cụ già 91 tuổi cũng phải ra đi để lại cho con cháu một nỗi trống vắng
vô hạn.

Chia tay cụ già và rời khỏi trung tâm hỏa táng khi trời còn chưa sáng. Ngại ngần sợ
phiền lòng nhưng bạn bè cũ vì tình vì nghĩa rủ nhau đến viếng Mẹ. Khói nhang
bay vút quyện cả tình mẹ lẫn tình con. Bạn bè xưa cũ cách đây gần 20 năm tiễn
Mẹ giờ đây lại quây quần bên Mẹ. Nén hương lòng và lời nguyện thầm xin ơn Mẹ
phù giúp.

Trên đường ra khỏi nghĩa trang vẫn nhiều đoàn xe dập dìu nhau đưa đến

Trở về tu viện nhưng hình ảnh của những người thân vẫn đâu đó. Có thể là cách đây
gần hai mươi năm như Mẹ và gần đây nhất là người nà người mẹ trong gia đình
thân hữu và sáng nay người cha, người bố của anh bạn nhưng rồi cũng phải ra đi.

An toàn trong ngôi phòng nhỏ bé nhưng vẫn không quên rằng phòng cạnh bên hay đâu
đó trong khu hưu dưỡng này là những anh em đang chờ đợi. Chẳng biết được ai còn
bao nhiêu lâu cả bởi lẽ tất cả đều nằm trong lòng bàn tay của Chúa. Về đây để
được cảm nghiệm sớm hơn phận người mong manh là thế.

Được tin một cha già chánh xứ đã miệt mài lo cho tín hữu vừa mới đổ bệnh. Ngài kể
lại chứng bệnh nhũn não của ngài một cách rành rọt. Người thân thương ruột thịt
nay không còn ở cạnh cha già nữa để ngài tá túc trong căn phòng nhỏ của tu
viện. Những ngày này, tình thương mà ngài đón nhận đến từ các nữ tu cũng như
những người ngài đã hơn một lần nâng đỡ. Con cháu tinh thần của ngài chia nhau
đến lo cho cha già những ngày đau bệnh.

Nhớ đến cha, nhìn lại anh em phần nào được chút tình ấm áp bởi lẽ khi về già hay
đau bệnh anh em lại được trở về với ngôi nhà của Mẹ. Mẹ Nhà Dòng không bao giờ
bỏ một anh em nào mà không chăm sóc cho dù đồng tiền có đôi khi eo hẹp. Và dù
thế nào đi chăng nữa, vẫn đi theo con đường của Cha Thánh tổ phụ Anphong là
luôn luôn lo cho anh em khi đổ bệnh.

Ai nào đó một ngày hay ít là một khoảng thời gian nào đó về với những người già
đau yếu bệnh tật và có một chút nào đó lắng đọng của cuộc đời sẽ chân nhận ra
phận người. Dù quyền cao chức trọng, dù sang hèn cách mấy cuối cùng cũng trở về
cát bụi. Nghĩ như thế, xác tín như thế để tất cả cũng chỉ là phù vân. Chuyện
quan trọng của phận người là làm sao tìm được nguồn ơn cứu độ sau cuộc đời khá
vắn này.

Phận người là như thế đó để khi nghĩ đến con người bớt đi một chút cái tham sân si,
bớt đi một chút cái tranh giành để cho lòng nhẹ lại.

Hãy nhìn đến đoạn cuối của cuộc đời đặc biệt là quãng đường đau bệnh để lòng nhẹ
hơn khi ta hành xử với anh chị em đồng loại.

Hãy sống như hôm nay là ngày cuối của đời ta trong cái cõi tạm vô thường này.

Anmai, CSsR

GIỜ CỦA CHÚA

Chúa Nhật 2Thường niên C

(Isaiah 62:1-5; Corinthians 12: 4-11; John 2: 1-11)

Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Chúa Nhật trước, chúng ta đã suy niệm về ý nghĩa chúa Giêsu chịu phép rửa ở sông Jordan và những  cam kết của chúng ta khi chịu phép thanh tẩy. Hôm nay chúng ta bàn về tiệc cưới Cana . Câu chuyện tiệc cưới Cana (Ga 2:1-11) là một biểu hiện vinh quang của Thiên Chúa, tiếp tục chủ đề về lễ Hiển Linh và Phép Thanh Tẩy mà ta có thể gọi là lễ khánh thành sứ mạng của chúa Giêsu ở trần thế.

Trong bản kinh chiều ngày lễ  Hiển Linh nêu ra ba màu nhiệm thánh: “Hôm
nay ngôi sao dẫn đường cho ba nhà đạo sĩ đến viếng hài nhi Giêsu; hôm nay nước
biến thành rượu trong tiệc cưới; hôm nay Chúa Giêsu muốn ông Gioan làm phép rửa cho Chúa ở sông Jordan để mang ơn cứu độ cho muôn dân.” Mỗi biến cố đều có
dấu chỉ riêng, chứng tỏ có sự can thiệp của Thiên Chúa: Ba Vua, Ánh Sáng chiếu rọi, Ngôi sao, Nước hoá Rượu, Tiếng Nói phát ra từ trời và hình chim Bồ Câu.

Câu chuyện tiệc cưới ở Cana là một biến cố có thực trong đời của chúa Giêsu, đã được ngòi bút điêu luyện của Gioan thánh sử vẽ lại trong một khung cảnh với cấu trúc lớp lang đầy ý nghĩa biểu tượng. Chúng ta thấy nước trở thành rượu, một vật bình thường trở thành phi thường. Phép lạ tại Cana này khởi đầu thời đại ngôn sứ. Phép lạ nói
trước cho mọi người biết cách thức Chúa Giêsu sẽ hoàn thành sứ mạng của Ngườic
là đổ máu chết trên thập giá.

NHỮNG ĐIỂM CHÍNH CỦA CÂU CHUYỆN

Để ý những điểm chính của  câu chuyện này, chúng ta thấy đây là câu chuyện được kể duy nhất bởi thánh Gioan, không thấy trong các phúc âm thư khác. Danh từ “dấu hiệu” (semeion) là một biểu tượng từ mà thánh Gioan dùng để chỉ hành động phi thường của chúa Giêsu. Thánh Gioan lúc đầu thích dùng từ này ở số nhiều (semeia) để chỉ: Thiên Chúa can thiệp vào lịch sử loài người bằng một cách thức mới qua đức Giêsu. Ở Cana, biểu tượng và thực tế gặp nhau: Tiệc cưới của hai bạn trẻ là cơ hội để
nói về một cuộc hôn nhân giữa chúa Kito và Giáo Hội sẽ được thực hiện trong “giờ
của ngài” trên thập giá. Ở Cana tại Galilée, chúng ta bắt gặp dấu hiệu đầu
tiên khi chúa Giêsu chứng tỏ vinh quang của Ngài để cho các môn đệ tin theo.

MẸ CHÚA GIÊSU

Khách chính trong tiệc cưới này không phải chỉ có một mình Chúa Giêsu mà còn có cả mẹ Người là đức Maria và các môn đệ (Ga 2:1-2). Ở đây, trong Tin Mừng Gioan, không bao giờ ta thấy đức Maria được chúa Giêsu gọi là mẹ. Tước hiệu “Bà” đã được chúa Giêsu dùng để chỉ mẹ Maria là cách nói bình thường lịch sự, nhưng không được công nhận, để chỉ mẹ của một ai đó (coi Ga 19: 26 để thấy tiếng Bà và tiếng Mẹ ám chỉ đức Maria).

Đức Maria luôn luôn là một biểu tượng. Nhiệm vụ của mẹ là hoàn tất ơn gọi của các môn đệ. Mẹ là môi giới, dấu chỉ để cho các môn đệ thấy mà tin. Lời mẹ nói với những người giúp việc trong tiệc cưới: “Hãy làm theo những gì Người bảo” (Ga  2:5) là một mời gọi tất cả mọi người hãy trở nên tân dân của Thiên Chúa. Ở cả Cana lẫn đồi Calvary, theo thánh sử Gioan, mẹ Maria không chỉ là hiện thân của một hiền mẫu và liên hệ huyết thống mẹ con với chúa Giêsu, mà còn đóng vai trò biểu tượng cao quí của một “Bà và Mẹ” của thần dân Thiên Chúa.

Trả lời yêu cầu của mẹ Maria, chúa Giêsu đáp: “Giờ của con chưa đến”. Nói một cách khác là giờ biểu lộ vinh quang của Người chưa đến. Giờ đó sẽ xẩy ra trên thập giá ở Calvary . Nhưng lời chúa nói với mẹ không phải chỉ hiểu theo nghĩa đen của câu chuyện rượu và nước trong tiệc cưới, mà còn phải hiểu một cách khác nữa. Phép lạ biến nước thành rượu có nghĩa là giao ước cũ giữa Trời và Đất sẽ đổi mới hoàn toàn.
Lời mẹ Maria nói với Con mẹ đã biến đổi hẳn tình huống buồn bã lo âu thành vui
mừng khôn tả. Lời Chúa Giêsu nói với những người giúp việc trong tiệc cưới đã
trở thành phép lạ thực sự.

“GIỜ” CỦA CHÚA. KHI CRONOS BIẾN THÀNH KAIROS

Tiếng “GIỜ” trong câu chuyện tiệc cưới ở Cana có một ý nghĩa quan trọng đặc biệt. Trong Tân Ước, chữ giờ của tiếng Hy Lạp là “hora” thường được dùng để chỉ kairos hơn là cronos: “Giờ (hora) đã đến và chính lúc này là giờ những người thờ phượng đích thực” (Ga 4:23-24). Chữ giờ/Hora được dùng khá nhiều trong những câu chuyện Tin Mừng nói về những việc lạ lùng và phi thường như chữa lành bệnh hiểm nghèo, và trong những trường hợp như vậy thì thường được đổi thành từ “ngay tức thì”. “Giờ” mà Chúa Giêsu nói ở tiệc cưới Cana là giờ khổ nạn, giờ Chúa chịu chết,
sống lại và lên trời (Ga 13: 1).

“Cronos” là thời gian chỉ những sự việc xẩy ra bình thường và cho ta cảm tưởng là ta có thể điều khiển được nó, nhưng thường là sai lầm. Chúng ta có thể ghi chúng vào trong Blackberries, IPhones và sổ tay với ngày tháng, giờ phút cùng biến cố theo cách
thức riêng của ta. Còn Kairos biểu hiện sự đứt đoạn khi có trở ngại bất ngờ
khiến ta phải thay đổi chương trình cho thích hợp với thực tế. Giờ của chúa
Giêsu, giờ đã định của Người hay khoảnh khắc “kairos” hiện ra ngoài dự định
hoặc trước khi Người muốn. Dĩ nhiên Chúa đã có trong đầu chương trình của Chúa.
Hoàn cảnh đã thúc đẩy Người phải đi theo một lối khác.

TIỆC CƯỚI Ở CANA

Có nhiều cách cắt nghĩa các biểu tượng trong câu chuyện Tin Mừng này. Một là coi câu chuyện như hai quang cảnh đối nghịch nhau giữa điều mà chúa Giêsu làm và sự bất toàn của Do Thái giáo. Theo quan niệm này, thì Do Thái giáo tự nó đã khô héo, tàn rụi, trở nên trống rỗng, sơ cứng và kiệt quệ rồi. Kitô giáo tức rượu ngon phải thay
thế Do Thái giáo là nước lã.

Cách cắt nghĩa thứ hai là nỗi vui mừng vì vương quốc Thiên Chúa xuất hiện. Chúa Giêsu đã có cơ hội loan báo cho những người đang tụ họp nhân dịp vui của hai họ. Việc tỏ lộ của Chúa biến thành một cuộc họp trong cuộc họp, tiệc liên hoan trong tiệc liên hoan, một cuộc hôn nhân trong cuộc hôn nhân. Viễn cảnh này dựa vào truyền thống Do Thái coi tiệc cưới là thời gian thánh. Bài đọc I hôm nay theo Iasiah 62 bắt
đầu bằng một ẩn dụ lễ cưới. Thánh ý Chúa đã nhất định là đất Judah không còn là
nơi hoang vu, đơn độc bị bỏ rơi, vì Judah sẽ là hôn thê thánh thiêng của Israel
, không phải của ai cả.

Cách diễn nghĩa thứ ba có lẽ là cách khá hay và sâu sa nhất, cho chúng ta thấy cách thức đứt đoạn của thời gian “cronos” để trở thành biến cố của thời gian “kairos”. Chúa Giêsu đã tính trước và chờ đợi giờ của Người để Người có thể xác định và điều khiển. Thay vào đó, “giờ / hora” của chúa lại đến với chúa một cách bất ngờ, ngoài dự tính, đặt Người vào nhiều cảnh huống khó sử khác nhau, ngay cả do chính mẹ Người nữa !

Chúa Giêsu đã tạo một bộ mặt mới cho buổi tiệc cưới này ở Cana . Người không cung cấp rượu ngon lúc tiệc khởi đầu khi khách còn tỉnh táo chưa say, nhưng lại cho vào lúc mọi người đã ngà ngà ngất ngư. Theo thánh Gioan, Chúa Giêsu đã để dành rượu tốt đến giờ phút chót và bấy giờ vinh quang của Người mới tỏ lộ (Ga 2:10). Đây chính là một biểu lộ được hiểu như là Lễ Hiển Linh mà sau này Giáo Hội ăn mừng trọng thể gọi là Lễ Ba Vua / Lễ Hiển Linh vào ngày 6 tháng Giêng hàng năm. [1]

NHỮNG GIÂY PHÚT ĐỘT PHÁ

Trong cuộc sống cá nhân và  cộng đồng, trong nhiều công tác mục vụ của xứ đạo hay đoàn thể cũng như công việc cá nhân hàng ngày, chúng tôi thường để dây dưa ngày này qua ngày khác, sống với nỗi niềm vô vọng, đều đều và phẳng lặng, nặng nề và uể oải, dửng dưng và vô cảm. Chúng tôi bị khóa chặt vào thời gian “cronos”, không thể nghe thấy tiếng Chúa mời gọi chúng tôi vượt thoát khỏi những giây phút tầm thường khốn khổ và ích kỷ ấy để bước vào cuộc sống mới khác thường và đặc biệt. Thiên Chúa
mời gọi chúng ta để cho Người đổ tràn đầy tâm trí chúng ta, những bình đựng của
chúng ta bằng rượu mới là sự hiện diện của Thiên Chúa. Một khi chúng tôi lắng
nghe tiếng Chúa kêu gọi và làm bất cứ điều gì Chúa biểu, thì những cái tầm thường
của cuộc sống chúng tôi tức khắc biến thành đặc biệt và phi thường, bình rỗng
hay bình nước lã sẽ đầy tràn với rượu mới ngon lành. Chúng ta sẽ trở thành ngày
lễ hội thực sự.

Đoạn Tin Mừng nói về tiệc cưới Cana đã chỉ cho đôi tân lang ấy cách thức tránh đừng để rơi vào tình trạng này hoặc phải thoát ra khỏi nó nếu đã bị tù hãm trong tình trạng ấy. Hãy mời Chúa Giêsu đến dự tiệc cưới của bạn! Nên nhớ rằng điều xẩy ra ở đám cưới Cana cũng có thể xẩy ra với bất cứ một đám cưới nào khác. Nó bắt đầu với những tiếng cười rộn ràng hân hoan thoải mái, biểu tượng của rượu nồng, nhưng cuộc hồ hởi
sơ khởi ấy giống như tiệc cưới ở Cana đi qua quá mau đến lúc tàn với lo âu hối
tiếc, để rồi khi tình yêu không còn, niềm vui đã hết, chỉ còn buồn tẻ với ưu
phiền, trống rỗng. Còn về gia đình, nếu chúng tôi không cẩn thận, nó sẽ giống
như đám mây chiều buồn thảm và cô đơn trước cơn bão tố sắp tới. Với những cặp
vợ chồng như vậy thì đúng là đám cưới của họ không còn rượu nữa. Lễ cưới chỉ có
một hay hai ba ngày, nhưng hôn nhân là cả một đời người.

ĐÔI LỜI KẾT

Câu chuyện Tin Mừng đầy ánh sáng chan hòa rực rỡ này không có chủ đích nói về việc mẹ Maria can thiệp vào tiệc cưới, cũng không phải lời Chúa Giêsu trách mẹ Maria. Câu chuyện kết cục có chủ đích biểu lộ tình trạng lễ hội của một gia đình bình thường với vẻ vinh quang huy hoàng ẩn dấu của Con Một Thiên Chúa là đức Giêsu. Nó  không phải là cuộc chè chén say sưa trong những tiệc cưới của người Do Thái.Cũng không phải là những tiêu chuẩn hay nguyên tắc phải theo hoặc phong tục và luật lệ trong cuộc sống gia đình hay là những chuẩn mực hôn nhân. Cũng không phải Do Thái giáo thì suy tàn trống rỗng mà Kito giáo thì sung mãn đầy ắp.

Câu chuyện Cana thánh Gioan kể có chủ đích kêu gọi chúng ta suy nghĩ cẩn thận xem vị chủ bữa tiệc này khi ra lệnh “Hãy đổ đầy nước vào những bình này”, có thể làm cho tất cả những chuyện này trở nên mới trong cuộc sống của chúng ta không. “Giờ” của Người đến -tức lúc kairos hiện diện- là lúc những kế hoạch bị hỏng và cánh cửa
mở rộng mời đón Thiên Chúa vào giao thoa nhau. Đó là lúc bắt buộc chúng ta phải
hành động, nắm lấy thời cơ và chọn lựa như chọn giữa thiện và ác. Cana dạy cho
chúng ta biết đấng Thiên Sai của thế giới đã phải điều chỉnh chương trình của
Người khi những biến cố trở thành bất ngờ. Những việc xẩy ra cho chúa Giêsu như
trong câu chuyện Cana mà thánh Gioan kể nói lên tính uyển chuyển của đời sống
thiêng liêng tu đức. Thời giờ “cronos” của chúng ta có thể biến đổi như thế nào
để thành “kairos” -một khoảnh khắc thực của đột phá và hy vọng, của thề hứa và
khả dĩ ?

Chúng tôi hãy cầu khẩn Chúa  và Mẹ Maria biến chúng tôi thành những tôi tớ trung thành, sẵn sàng làm bất cứ điều gì mà Chúa biểu, và hăng say chia sẻ với tha nhân rượu Chúa cung cấp cho chúng tôi. Khi chúng tôi lắng nghe tiếng Chúa và làm theo lời Chúa biểu thì những điều bình thường trong cuộc sống chúng tôi sẽ trở thành phi thường, những  bình rỗng hoặc bình nước lã sẽ tràn đầy rượu mới ngon nồng, những giây phút cronos sẽ biến hóa thành kairos, và chúng ta trở nên những ngày hội thực của nhau và cho nhau.

Đừng ngần ngại, đừng sợ gian  khổ, đừng sợ tù tội, đừng sợ chết, đừng tránh né viện cớ này cớ nọ để không nghe tiếng gọi lương tâm là tiếng gọi của Chúa. Công bằng, Công lý, Nhân quyền,Tự do Tôn Giáo….thì trong hoàn cảnh nào, an
bình hay chiến tranh, được bảo vệ hay bị đàn áp truy nã cũng không bao giờ thay
đổi ý nghĩa. Nó là ông THIỆN. Kẻ nào đi ngược lại nó, chống lại nó là KẺ ÁC.
Chúng ta phải chọn Thiện, chống lại Ác. Leo lên mái nhà mà nói sự thật. Đừng
sợ. (Mt 10: 26-28)

Khi mà Thiện Ác giao thoa nhau thì đó là giờ Kairos xuất hiện, giờ của Chúa. Ta phải chọn Thiện đánh Ác.

Fleming Island, Florida

Jan. 16, 2013

NTC

Anh chị Thụ & Mai gởi

Những ước mơ mãi không là hiện thực

Thu, 17/01/2013

Tác giả: M. Hoàng T ThùyTrang

Dấu lạ, hay gọi khác đi ở một biên độ rộng hơn – phép lạ, là những điều, những sự việc xảy ra ngoài khả năng của con người, là một phạm trù mà ai ai cũng hơn một lần ao ước. Tại sao vậy? Có lẽ vì chính bản thân nhân loại bất toàn. Cho nên, khi đối diện thực tế cuộc sống đầy đắng cay, khắc nghiệt. Những sự kiện, những tình huống xảy đến ngoài tầm  kiểm soát, vượt ra khỏi khả năng giới hạn của họ. Khi ấy, hơn bao giờ hết, họluôn mong chờ dấu lạ, hay phép lạ xảy đến với mình.

Dấu lạ thực ra thể hiện khát vọng, ước mơ của con người. Ước mơ là điều mà con người khao khát vươn tới, ước ao đạt được. Ước mơ đẹp hay xấu tùy thuộc vào ý định của chủ thể. Phần lớn ước mơ đẹp nói lên hoài bão hướng thiện của nhân loại. Ước mơ xấu chẳng qua là sự đòi hỏi ích kỉ vì tham vọng bản thân.

Ước muốn điều tốt lành cho tha nhân bao giờ cũng là một ước mơ thánh thiện. Ước muốn của Mẹ Maria trong tiệc cưới Cana hôm nay là một điển hình. Chính sự tinh tế, nhạy bén và lòng nhân hậu của Mẹ, đã khiến Mẹ bộc bạch niềm mơ ước của mình với Đức Giêsu. Mẹ nhìn thấy niềm  vui tột đỉnh, và hạnh phúc dạt dào của đôi tân lang, tân nương trẻ trong ngày đại lễ. Mẹ muốn làm một việc gì đó, giúp cho cuộc vui của họ được kéo dài, được  trọn vẹn. Lòng trắc ẩn đã thúc đẩy Mẹ can đảm ngỏ lời với Con Thiên Chúa: “Họ hết rượu rồi.” (Ga 2, 3). Đáp lại mơ ước của Mẹ, có thể nói là một sự hụt hẫng lớn lao: “Thưa bà, chuyện đó có can gì đến bà và con? Giờ của con chưa
đến.” (Ga 2, 4)

Phải, trên thực tế, đó đúng không phải là chuyện của thực khách được mời. Và tình huống của họ cũng gọi là vô cùng “nguy ngập”. Tìm đâu ra rượu trong lúc dầu sôi lửa bỏng thế này? Muốn cũng phải mất hàng phút sau may ra mới chạy kịp. Mẹ ngỏ lời vì biết Con Mẹ có thể thực hiện được. Mẹ ngỏ lời vì Mẹ tin tưởng vào quyền năng và tình thương của Con Mẹ. Mặc dầu đón nhận câu trả lời không đúng nhịp, vậy mà Mẹ vẫn bình tĩnh  nói với gia nhân: “Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo.” (Ga 2,5)

Vâng, và niềm tin đã chiến thắng. Sự vâng phục là điều kiện đủ. Nhìn lại những trang Phúc âm, dường như Đức Giê su luôn “thua cuộc” trước những niềm tin sắt đá của con người. Nhân tố quyết định phép lạ xuất hiện cũng là niềm tin. Niềm tin chính là chìa khóa mở toang cánh cửa mầu nhiệm của phép lạ. Chỉ cần tin thôi, chỉ cần tin Thiên Chúa quyền năng luôn yêu thương và chăm sóc mình, cuộc đời của thế giới chắc chắn sẽ khác. Chỉ cần biết vâng phục thánh ý Thiên Chúa trên từng tạo vật, cuộc đời của mỗi người chắc chắn sẽ khác.

Lạy Chúa, đã bao lần con hằng ước mơ, những ước mơ đẹp và cả những ước mơ không lành mạnh. Thế nhưng, dù đẹp hay xấu, thực tế vẫn có những ước mơ… không bao giờ là hiện thực. Ước chỉ để mà ước, mơ chỉ để mà mơ, chi bằng mở rộng lòng đón nhận? Phải chăng niềm tin của con còn yếu kém, vì con còn hoài nghi, ngờ vực? Phải chăng trái tim con quá tham vọng, ích kỉ? Dòng thời gian qua đi, kéo trôi tất cả những mơ ước của con, thành hay không thành sự cũng vậy. Nỗi khát khao trông đợi về nó cũng phai lạt dần. Con chợt nhận ra, chỉ có một ước mơ duy nhất, chỉ cần một ước mơ vĩnh cửu, đó chính là thi hành mơ ước của Thiên Chúa. Hãy sống cho ước mơ của Chúa, hãy sống cho mơ ước của Ngài. Đó chính là ước mơ đẹp nhất. Cho người nghèo khỏi khổ, cho người bệnh được chữa lành, cho người tội lỗi được hoán cải, cho thế giới được bình an,… chẳng phải đều là những ước mơ đẹp cả hay sao? Thế nhưng tại sao thế giới vẫn nghèo đói, chiến tranh và loạn lạc? Tại sao vẫn luôn có bạo hành, chém giết, hận thù? Và phải chăng Thiên Chúa ước mơ cuộc đời con khốn đốn? Xin giúp con, thay vì ngồi chờ đợi phép lạ, hãy trở nên phép lạ cho tha
nhân. Đó cũng chính là khi, Thiên Chúa gửi mơ ước của Ngài cho con…

M. Hoàng Thị Thùy Trang.

nguồn:Thanhlinh.net

HỌ HẾT RƯỢU RỒI

langthangchieutim

Đức Giêsu, Mẹ Ngài và các môn đệ cùng có mặt trong một đám cưới ở làng quê Cana. Đám cưới là một cuộc vui kéo dài cả tuần. Tiếc thay, tiệc nửa chừng thì hết rượu. Đức Giêsu đã làm dấu lạ đầu tiên trong  cuộc đời rao giảng của Ngài. Ngài đã biến nước thành rượu. Ngài trả lại bầu khí vui tươi cho đám cưới.

Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay hay kể lại những dấu lạ có ý nghĩa. Những dấu lạ vén mở con người Đức Giêsu.

Làm bánh hóa nhiều cho thấy Đức Giêsu là Bánh thật. Chữa người mù bẩm sinh cho thấy Đức Giêsu là Ánh Sáng. Hoàn sinh Ladarô cho thấy Đức Giêsu là sự Sống Lại.

Dấu lạ ở tiệc cưới Cana cũng cho ta biết Ngài. Thứ nước dùng cho nghi thức tẩy uế của Do Thái giáo, Đức Giêsu biến nó thành rượu ngon, một lượng rượu khổng lồ vượt quá mức đòi hỏi.

Ngài biến nước của Cựu Ước thành rượu của Tân Ước. Như thế Ngài đã mở ra một thời đại mới, thời đại thiên sai, chan chứa niềm vui cứu độ. Cựu Ước không làm con người mãn nguyện. Con người vẫn khát khao và tìm kiếm hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc vẫn là cái gì bèo bọt, mong manh. Đức Giêsu cho thấy mình chính là Đấng Mêsia. Ngài đến để thiết lập một trật tự mới dồi dào và phong phú, như rượu vừa nhiều vừa ngon.

Đức Giêsu đã dự tiệc cưới ở Cana. Ngài muốn dự mọi bữa tiệc liên hoan của con người. Ngài muốn chia sẻ và bảo vệ niềm vui bé nhỏ nơi họ. Đừng để Đức Giêsu đứng ngoài hạnh phúc của bạn. Đừng coi Ngài là người ganh ghét với niềm vui bạn có.  Nếu bạn nghe lời Ngài, đổ nước đầy các chum rỗng, bạn sẽ gặp được hạnh phúc vững bền.

Dấu lạ t.ai tiệc cưới Cana chủ yếu cho ta thấy Đức Giêsu là ai, nhưng Đức Maria cũng có một vai trò đáng kể. Mẹ hiện diện trong tiệc cưới như thân mẫu Đức Giêsu. Mẹ thấy rõ sự lúng túng lo âu của chàng rể. “Họ hết rượu rồi”: Mẹ chỉ nói với Con như vậy. Câu nói của Mẹ ẩn chứa một lời nài xin kín đáo. Mẹ mong Con làm một điều gì đó mà Mẹ không rõ. “Người bảo gì, các anh hãy làm.”

Quả thật Đức Giêsu có bảo và các gia nhân có làm theo, nhờ đó dấu lạ Cana được thực hiện. Qua sự đóng góp của Mẹ trong dấu lạ mở màn này, đức tin của các môn đệ được củng cố và lớn lên.

Hôm nay Mẹ vẫn nói nhỏ với Chúa: Họ hết rượu rồi!

Niềm vui chợt tắt, tình yêu nhạt phai, gia đình tan vỡ… Cần biết bao sự hiện diện của Chúa và Mẹ trong mỗi gia đình, giữa lúc khó khăn bối rối.

“Người bảo gì, các con hãy làm”: Đó vẫn là lời Mẹ nhắn nhủ chúng ta hôm nay.

***

Lạy Mẹ Maria, khi đọc Phúc Âm, lúc nào chúng con cũng thấy Mẹ lên đường.

Mẹ lên đường đi giúp bà Isave, rồi đi Bêlem sinh Đức Giêsu. Mẹ đưa con đi trốn sang Ai Cập, rồi dâng Con trong đền thờ. Mẹ tìm Con bị thất lạc và đi dự tiệc cưới ở Cana. Mẹ đi thăm Đức Giêsu khi Ngài đang rao giảng. Và cuối cùng Mẹ đã lên đường theo Ngài đến tận Núi Sọ.

Mẹ lên đường để đáp lại một tiếng gọi âm thầm hay rõ ràng, từ ngoài hay từ trong, từ con người hay từ Thiên Chúa.

Chúng con thấy Mẹ luôn
đi với Đức Giêsu trong mọi bước đường của cuộc sống. Chẳng phải con đường nào
cũng đẹp, cũng là thảm hoa. Có những con đường đầy máu và nước mắt.

Xin Mẹ dạy chúng con đừng sợ lên đường mỗi ngày, đừng sợ đáp lại những tiếng gọi của Chúa dù phải chấp nhận đớn đau hay đoạn tuyệt chia ly.

Xin giữ chúng con luôn đi trên Đường-Giêsu, để chúng con trở thành nẻo đường khiêm hạ đưa con người hôm nay đến gặp gỡ Thiên Chúa. Amen

(Trích trong “Manna”)

langthangchieutim
Anh chị Thụ Mai gởi