KYIV — Việc Hoa Kỳ nối lại viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo sau các cuộc đàm phán hòa bình tại Jeddah, Saudi Arabia, đã khơi dậy hy vọng ở Kyiv rằng Washington sẵn sàng trở thành đối tác trong việc chấm dứt chiến tranh với Moscow, ngay cả khi sự phản đối lệnh ngừng bắn gia tăng ở Nga và Điện Kremlin đã từ chối ngay lập tức chấp thuận đề xuất này.
Các nhà phân tích, chính trị gia và blogger quân sự theo chủ nghĩa dân tộc người Nga ủng hộ Điện Kremlin cho biết Nga có thể sẽ từ chối lệnh ngừng bắn vì đây là cái bẫy gây tổn hại đến lợi ích của Nga và có lợi cho Ukraine.
Photo: Shutterstock.com
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky – người mà chính quyền Trump cáo buộc là chưa sẵn sàng cho hòa bình sau chuyến thăm gây tranh cãi tới Nhà Trắng vào tháng trước – đã mô tả cuộc gặp trong một cuộc họp báo hôm thứ Tư là “tích cực” và “mang tính xây dựng” và trao cho Ukraine cơ hội thể hiện thiện chí hòa bình với Hoa Kỳ. Tổng thống Zelensky nới, “…Đối với tôi, điều quan trọng là chấm dứt chiến tranh”, ông nói. “Tôi muốn tổng thống Hoa Kỳ nhìn thấy điều này, để người Mỹ nhìn thấy điều này và cảm nhận điều này”.
Thỏa thuận này sẽ tạm thời đóng băng hơn 1.800 dặm tiền tuyến ở vị trí hiện tại , ở nơi lực lượng Nga dường như đang có lợi thế nắm quyền kiểm soát. Tổng thống Vladimir Putin liên tục tuyên bố rằng lệnh ngừng bắn tạm thời sẽ không được Moscow chấp nhận. Hôm thứ Tư, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov chỉ nói rằng Nga sẽ không “tự mãn” và sẽ xem xét kỹ lưỡng đề xuất ngừng bắn và xem xét lại tuyên bố chung.
Ngoại trưởng Marco Rubio lên máy bay quân sự trước khi khởi hành từ Jeddah, Ả Rập Xê Út, vào thứ Tư, khi ông đi Canada để tham dự cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao. (Saul Loeb/Pool/Reuters)
Ngoại trưởng Marco Rubio, người dẫn đầu các cuộc đàm phán tại Jeddah, cho biết hôm thứ Tư: “Tất cả chúng tôi đều háo hức chờ đợi phản ứng của Nga và chúng tôi kêu gọi họ mạnh mẽ cân nhắc chấm dứt mọi hành động thù địch”. Ông cho biết nếu Nga trả lời tích cực, “thì chúng ta biết rằng chúng ta đã đạt được tiến bộ thực sự và có cơ hội thực sự cho hòa bình. Nếu câu trả lời của họ là không, thì đó sẽ là điều vô cùng đáng tiếc và điều đó sẽ làm rõ ý định của họ”.
JEDDAH, Ả Rập Xê Út—Chính quyền Trump cho biết họ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và hỗ trợ quân sự cho Ukraine, khi Kyiv đồng ý thực hiện lệnh ngừng bắn trong 30 ngày trong các cuộc đàm phán cấp cao với các quan chức Hoa Kỳ.
Kế hoạch này, phụ thuộc vào sự chấp thuận của Nga, đã được nêu trong một tuyên bố do Ukraine và Hoa Kỳ đưa ra.
“Hôm nay chúng tôi đã đưa ra một lời đề nghị mà người Ukraine đã chấp nhận, đó là ngừng bắn và đàm phán ngay lập tức để chấm dứt cuộc xung độtnày theo cách lâu dài và bền vững, đồng thời bảo vệ lợi ích, an ninh và khả năng thịnh vượng của quốc gia này”, Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết .
“Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ và chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ nói ‘có’, rằng họ sẽ nói ‘có’ với hòa bình. Quả bóng hiện đang ở trong sân của họ,” ông nói thêm.
Cuộc họp hôm thứ Ba là cuộc hội đàm cấp cao đầu tiên giữa các quan chức Hoa Kỳ và Ukraine kể từ cuộc gặp gỡ căng thẳng tại Phòng Bầu dục, trong đó Tổng thống Trump cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không sẵn lòng đàm phán giải pháp hòa bình với Moscow.
Sau phiên họp tại Nhà Trắng đó, Trump đã cắt đứt các chuyến hàng vũ khí và giảm lượng thông tin tình báo đến Kyiv. Động thái đó được tiếp nối bằng một chiến dịch tăng tốc của Nga và Bắc Triều Tiên nhằm đẩy lùi các thành quả của Ukraine tại Kursk , một phần lãnh thổ của Nga bị lực lượng Kyiv chiếm giữ vào năm ngoái.
Vài giờ trước khi các cuộc đàm phán ở Jeddah bắt đầu, Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất vào Moscow trong cuộc chiến, nhắm vào thủ đô Nga và các khu vực khác. Chính quyền Moscow cho biết cuộc tấn công đã khiến ít nhất một người tử vong và 14 người bị thương.
Một bức ảnh do văn phòng thống đốc Moscow công bố cho thấy những chiếc xe bị phá hủy trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine tại Domodedovo ở khu vực Moscow vào thứ Ba.Tín dụng…Thống đốc Andrei Vorobyov, thông qua Reuters
Zelensky khẳng định ông sẵn sàng theo đuổi các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng cũng nói rằng Ukraine sẽ cần sự bảo đảm an ninh do phương Tây hậu thuẫn để đảm bảo rằng thỏa thuận tiềm năng sẽ được thực hiện, điều mà Trump vẫn miễn cưỡng đưa ra.
Rubio, đeo cà vạt đỏ, đã đến để đàm phán với các quan chức Hoa Kỳ và Ukraine tại Saudi Arabia vào thứ Ba. Ảnh: handout/Agence France-Presse/Getty Images
Và trong những ngày gần đây, các quan chức Ukraine đã gợi ý rằng bước đầu tiên hướng tới hòa bình có thể là lệnh ngừng bắn đối với các cuộc tấn công trên không và trên biển của Nga và Ukraine.
Các quan chức Hoa Kỳ chưa nói rõ Ukraine cần thực hiện những bước cụ thể nào để có thể nối lại hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ, nhưng đã gợi ý rằng điều này sẽ cần phải vượt ra ngoài lệnh ngừng bắn.
“Chúng ta sẽ không ngồi trong phòng vẽ đường ranh giới trên bản đồ, mà chỉ cần có được cảm nhận chung về những nhượng bộ nào nằm trong phạm vi có thể dành cho họ và những gì họ cần để đổi lại,” Rubio nói trước khi có thông báo ngừng bắn. “Và sau đó tìm hiểu lập trường của Nga về vấn đề đó. Và điều đó sẽ giúp chúng ta đánh giá khá tốt về khoảng cách thực sự giữa chúng ta.”
Rubio đã nói rằng bất kỳ giải pháp tiềm năng nào cũng sẽ đòi hỏi sự nhượng bộ từ cả hai bên. Rubio đã nói rằng “Người Nga không thể chinh phục toàn bộ Ukraine, và rõ ràng là sẽ rất khó khăn cho Ukraine trong bất kỳ khoảng thời gian hợp lý nào để buộc người Nga quay trở lại nơi họ đã ở vào năm 2014”. “Vì vậy, giải pháp duy nhất cho cuộc chiến này là ngoại giao và đưa họ đến một bàn đàm phán nơi điều đó có thể xảy ra”.
Trong khi Hoa Kỳ đã gây sức ép rất lớn lên lực lượng vũ trang của Ukraine bằng cách ngừng viện trợ quân sự và giảm chia sẻ thông tin tình báo, nước này vẫn cho phép một số hỗ trợ tiếp tục. Rubio cho biết Ukraine vẫn đang nhận được cái mà ông gọi là “thông tin tình báo phòng thủ”, có vẻ như ám chỉ đến cảnh báo về các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga để cho phép Ukraine vận hành hệ thống phòng không của mình. Ông cũng cho biết Starlink, dịch vụ internet vệ tinh do SpaceX của Elon Musk phát triển , không bị cắt. Starlink cung cấp thông tin liên lạc an toàn giữa quân đội Ukraine và chỉ huy của họ.
Tuy nhiên, áp lực mạnh mẽ của chính quyền Trump đối với Ukraine trái ngược với lập trường của họ đối với Nga. Trong khi Trump đã cảnh báo rằng ông có thể áp thuế hoặc thực hiện các bước kinh tế khác nếu Nga không tham gia các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng, ông đã không có hành động cụ thể nào để gây áp lực lên Điện Kremlin kể từ khi nhậm chức.
Thay vì tỏ ra linh hoạt, Nga đã tăng gấp đôi các yêu cầu chính của mình. Tuần trước, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã bác bỏ đề xuất của Anh và Pháp về việc triển khai quân gìn giữ hòa bình để đảm bảo rằng thỏa thuận hòa bình trong tương lai không bị Nga vi phạm—một đề xuất của châu Âu mà Trump hoan nghênh.
Nga cũng tiếp tục cuộc tấn công quân sự vào Kursk nhằm mục đích tước đi lợi thế mặc cả tiềm năng của Kyiv trong bất kỳ cuộc đàm phán nào bằng cách đẩy lực lượng Ukraine ra khỏi tỉnh của Nga.
Và trong các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Nga tại Riyadh, Lavrov đã gạt bỏ ý tưởng thiết lập lệnh tạm dừng các cuộc tấn công của Nga và Ukraine vào cơ sở hạ tầng năng lượng của mỗi bên. Lavrov nói với các phóng viên rằng các quan chức Hoa Kỳ đã đưa ra đề xuất này và ông trả lời rằng Nga không tấn công các nguồn điện cung cấp cho người dân Ukraine—một lời khẳng định mà các quan chức Hoa Kỳ đã bác bỏ từ lâu .
Rubio cho biết cần phải có thêm các cuộc đàm phán với Nga để xác định rõ ràng hơn về lợi ích của họ và xác định xem Điện Kremlin có sẵn sàng linh hoạt về các vấn đề cốt lõi trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng hay không.Ông cho biết vẫn chưa có cuộc gặp thượng đỉnh nào giữa Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin được lên kế hoạch.
PUEBLO, Colo.—Khi Colorado trở thành một trong những tiểu bang đầu tiên hợp pháp hóa cần sa giải trí, một ủy viên quận nhiệt tình ở đây đã nói rằng ông muốn Pueblo trở thành “Thung lũng cần sa Napa”.
Thành phố này tưởng tượng rằng vùng đồng bằng cao ngay phía đông dãy núi Rocky sẽ thu hút những người yêu cần sa từ khắp cả nước. Một lò mổ gia súc lớn đã đóng cửa nhiều năm trước, và một nhà máy thép đã sa thải công nhân. Sự bùng nổ cần sa sẽ mang lại việc làm mới và doanh thu thuế.
“Những con phố sẽ được lát bằng vàng,” Carole Poysti, người nuôi dê trong trang trại nhỏ của mình, nhớ lại. “Các trường tiểu học sẽ là những trường tuyệt vời nhất cả nước.”
Một ngày sau khi cần sa giải trí hợp pháp có mặt tại Pueblo vào năm 2014, 50 người đã cắm trại trước một trong những cửa hàng bán cần sa đầu tiên, chờ đợi cửa hàng mở cửa, tờ báo địa phương đưa tin. Một khách hàng gọi đó là Amsterdam mới. Hai cửa hàng duy nhất được cấp phép tại quận này đã thu về tổng cộng 1 triệu đô la doanh số trong tháng đầu tiên, gửi 56.000 đô la tiền thuế cho quận. “Chúng ta sẽ phải bán thêm cần sa”, giám đốc tài chính của quận đã thốt lên.
Một thập kỷ sau, giấc mơ của Pueblo đã tan thành mây khói. Một ngành công nghiệp bán lẻ, trồng trọt và chiết xuất dầu cần sa từng thịnh vượng—có hơn 200 doanh nghiệp như vậy trong quận vào năm 2017—đã sụp đổ. Chỉ còn lại 45 doanh nghiệp, theo hồ sơ của tiểu bang. Doanh thu thuế của quận liên quan đến cần sa đã giảm mạnh từ hơn 7,1 triệu đô la vào năm 2021 xuống còn 4,8 triệu đô la vào năm 2023.
Ngành công nghiệp bán lẻ, trồng trọt và chiết xuất dầu cần sa từng phát triển mạnh mẽ của quận này hiện đang bị thu hẹp vì hàng cần sa lậu thuế.
Không phải là lỗi ở những người đã ngừng sử dụng cần sa, ở Pueblo, nơi mùi cần sa tràn lan, hay trên toàn quốc. Theo một cuộc khảo sát thường niên do liên bang tài trợ , việc sử dụng hàng ngày của người lớn từ 35 đến 50 tuổi đang ở mức cao kỷ lục trên toàn quốc.
Tuy nhiên, ở Pueblo và những nơi khác, động lực thị trường (bất hợp pháp) đã làm tê liệt ngành công nghiệp cần sa hợp pháp. Ngay cả sau khi hợp pháp hóa, những người trồng và bán bất hợp pháp vẫn phát đạt ở những nơi như Pueblo, và năm ngoái họ chiếm khoảng 70% thị trường Hoa Kỳ, theo công ty nghiên cứu thị trường cần sa Whitney Economics. Những người buôn bán chợ đen này, không giống như những người được cấp phép, không phải chịu thuế hay thủ tục hành chính rườm rà.
Và khi ngày càng nhiều tiểu bang hợp pháp hóa việc bán cần sa giải trí, những nơi như Colorado không còn độc quền bán hàng nữa. Đơn giản là không có đủ khách hàng để hỗ trợ tất cả các cửa hàng hợp pháp. Trên toàn quốc, chỉ có 27% doanh nghiệp cần sa hợp pháp có lãi, giảm so với mức 42% vào năm 2022, theo Whitney. Quỹ giao dịch tích cực nhất theo dõi các công ty cần sa được giao dịch công khai gần đây đã đạt mức thấp kỷ lục. Đầu tư đã cạn kiệt và tái cấu trúc đang gia tăng .
Cảnh sát trưởng Pueblo Chris Noeller cho biết các vấn đề liên quan đến người bán chợ đen, bao gồm cả các băng đảng và du đảng, đã trở nên tồi tệ hơn kể từ khi hợp pháp hóa. Ông cho biết nhiều doanh nghiệp cần sa đã bị bỏ rơi hoặc thanh lý, và rất nhiều công việc tốt khác trong quận này loại bỏ những ứng viên sử dụng cần sa, ông cho biết.
Thành phố đang nỗ lực dọn dẹp các khu trại của người vô gia cư.
Colorado đánh thuế bán cần sa 15% và thuế tiêu thụ đặc biệt 15% đối với cần sa, và Quận Pueblo đánh thêm 5% thuế tiêu thụ đặc biệt và 6% thuế bán hàng. Các doanh nghiệp cần sa tại thành phố Pueblo phải trả thêm 10% thuế tiêu thụ đặc biệt, một trong những mức thuế cao nhất trong tiểu bang.
Caldwell cho biết thuế cao hơn có nghĩa là giá cao hơn và mất khách hàng vào tay thị trường bất hợp pháp. Ông nói: “Mỗi năm, tiểu bang lại thêm ngày càng nhiều quy định”.
Cơ quan thực thi pháp luật cần sa Colorado cho biết họ đang xem xét các đề xuất nhằm đơn giản hóa các quy định dành cho doanh nghiệp cần sa.
Kate Brophy đã bắt đầu kinh doanh trồng cần sa ở Quận Pueblo vào năm 2017. Cô cho biết cô đã bán sản phẩm của mình với giá bán buôn từ 1.800 đến 2.300 đô la một pound trong thời kỳ đại dịch, nhưng kể từ năm 2022, giá đã giảm xuống còn 230 đến 500 đô la một pound. Cô cho biết những người trồng cần sa lớn hơn với lượng lớn dự trữ cần sa đã tràn ngập thị trường khi họ nỗ lực xả kho hàng, họ vẫn có thể hòa vốn.
Trong khi đó, chi phí cho tiện ích, phân bón, đất và thuế vẫn không giảm, bà cho biết. “Chi phí trồng trọt đội lên, cao hơn giá trị hàng đang bán trên thị trường”, bà nói.
Bà cho biết, một khi các tiểu bang lân cận mở cửa trở lại, các công ty lớn nhất đã rời khỏi Pueblo. Tiệm Brophy và các đối tác của bà đã đóng cửa và đang cố gắng tránh bị tịch thu tài sản sau khi mất một vài triệu đô la, bà cho biết.
Donald Robinson, bên phải, cho biết anh ta đến Colorado từ tiểu bang Florida để mua và sử dụng cần sa.
Liệu có mối liên hệ giữa tình trạng vô gia cư và việc hợp pháp hóa cần sa ở Colorado hay không vẫn đang là chủ đề gây tranh cãi. Một nghiên cứu năm 2018 về hơn 500 tù nhân vô gia cư trong tiểu bang cho thấy khoảng một phần ba số người chuyển đến Colorado sau khi hợp pháp hóa vào năm 2012 cho biết cần sa hợp pháp là lý do hàng đầu khiến họ đến đây.
Mặc dù các cửa hàng cần sa được cấp phép không được phép bán cho bất kỳ ai dưới 21 tuổi, một số giáo viên ở Pueblo cho biết việc sử dụng lâu dài đã trở thành vấn đề lớn hơn đối với học sinh. “Chúng chỉ muốn trốn học ở nhà và hút cần sa trong tầng hầm của mình”, giáo viên toán trung học Rochelle Maes nói về những người sử dụng nhiều.
Là chủ doanh nghiệp thế hệ thứ ba, Gladney cho biết ông từ chối thuê bất kỳ ai mà ông nghi ngờ sử dụng cần sa . “Nếu bạn vận hành thiết bị hạng nặng, bạn không thể có nó”, ông nói.
Bác sĩ Karen Randall, người làm việc tại khoa cấp cứu, cho biết, mỗi ngày, bệnh nhân đến khoa cấp cứu của Trung tâm Y tế Parkview thuộc UCHealth ở Pueblo với các tình trạng do cần sa gây ra. Một số người bị loạn thần , một tình trạng phổ biến hơn trên toàn quốc kể từ khi hợp pháp hóa.
Việc hợp pháp hóa trùng hợp với sự gia tăng về hiệu lực của các sản phẩm cần sa được bán trên khắp cả nước. Hiện tại, tại Colorado, một số cư dân đang yêu cầu tiểu bang giới hạn hiệu lực của cần sa được bán ở đó.
Nhà máy chế biến than chì của Syrah ở Louisiana là nhà máy đầu tiên thuộc loại này ở Hoa Kỳ Ảnh: Annie Flanagan cho WSJ
Được hỗ trợ bởi hơn một trăm triệu đô la tiền tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ, Verner và công ty Syrah Resources có trụ sở tại Úc của ông đã mở mỏ Mozambique và xây dựng một nhà máy chế biến than chì ở Louisiana, nhà máy đầu tiên thuộc loại này tại Hoa Kỳ. Công ty Syrah cũng đã ký một thỏa thuận bán hàng với Tesla…
Sau đó, mọi thứ bắt đầu đi chệch hướng.Trung Quốc, nơi cung cấp hơn 90% nguồn cung than chì cấp pin của thế giới, đã tăng sản lượng, hạ giá làm tràn ngập thị trường và đẩy giá xuống thấp đến mức Syrah không thể khai thác có lãi. Tháng 5 năm ngoái, chính quyền Biden đã trì hoãn các quy định mới sẽ phạt người dùng Hoa Kỳ mua than chì của Trung Quốc. Tại Mozambique, những người nông dân tái định cư từ mỏ của Syrah đã tổ chức các cuộc biểu tình, đóng cửa hoạt động khai thác. Nhà máy Louisiana của Syrah, hiện đã mở cửa được một năm, vẫn chưa có đợt bán thương mại đầu tiên. Cổ phiếu của Syrah đã giảm khoảng 90% kể từ đầu năm 2023.
Nhu cầu cấp thiết của Hoa Kỳ đối với các khoáng sản quan trọng, bao gồm các nguồn tài nguyên như niken, lithium và coban ngoài than chì, đã được nhấn mạnh bởi động thái thúc đẩy mạnh mẽ của chính quyền Trump nhằm tiếp cận nhiều hơn ở Ukraine và Greenland , khiến các đồng minh lo ngại.
Vào tháng 12, Bắc Kinh cho biết họ sẽ cấm xuất khẩu một số khoáng sản sang Hoa Kỳ và tiến hành đánh giá chặt chẽ hơn về doanh số bán than chì, để đáp trả các hạn chế của Hoa Kỳ đối với xuất khẩu chất bán dẫn sang Trung Quốc.
Tuy nhiên, với ngón tay cái của mình trên nhiều nguồn tài nguyên tốt nhất, Trung Quốc có thể quyết định giá cả. Những thay đổi chính sách của Washington liên tục phá hỏng kế hoạch của các công ty khai thác. Và nhiều công ty khai thác phương Tây đang vật lộn để tìm đường đến các quốc gia có rủi ro cao hơn, nơi các khoáng sản quan trọng – tất cả đều cần thiết cho công nghệ xanh và quốc phòng – đang thịnh hành, khiến họ trở nên bất lực khi bất ổn nổ ra.
Jervois Global, công ty khai thác coban chuyên dụng duy nhất tại Hoa Kỳ, đã ngừng hoạt động vào năm 2023, năm tháng sau khi các chức sắc địa phương tham dự lễ khai trương mỏ Idaho của công ty. Công ty, nhận được tài trợ từ Lầu Năm Góc, đổ lỗi cho sản lượng coban tăng vọt của Trung Quốc đã khiến giá cả giảm mạnh. Vào tháng 1, Jervois tuyên bố phá sản.
BHP , một trong những công ty khai thác hàng đầu thế giới, đã đóng cửa hoạt động khai thác niken tại Úc vào năm ngoái, trong bối cảnh sản lượng khai thác của Trung Quốc từ Indonesia tăng mạnh . Albemarle , nhà sản xuất lithium lớn nhất Hoa Kỳ, đang cắt giảm lực lượng lao động và trì hoãn các cơ sở chế biến mới sau khi nguồn cung lithium từ Trung Quốc tăng đột biến khiến giá cả lao dốc.
Thị phần lithium tinh chế của thế giới được sản xuất tại Trung Quốc hoặc bởi các chủ sở hữu Trung Quốc ở nước ngoài đã đạt 71% vào năm ngoái, tăng từ 49% vào năm 2017. Trong cùng khoảng thời gian đó, quyền kiểm soát niken tinh chế của quốc gia này đã tăng từ 38% lên 55%, theo Benchmark Mineral Intelligence. Hầu hết hoạt động khai thác than chì trên thế giới diễn ra ở Trung Quốc hoặc ở Châu Phi.
Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị bắt giữ vào thứ Ba theo lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế, cáo buộc ông phạm tội ác chống lại loài người liên quan đến “cuộc chiến chống ma túy” tàn bạo mà ông đã chỉ đạo khi còn tại nhiệm, Văn phòng Truyền thông Tổng thống Philippines cho biết.
Văn phòng này cho biết các thành viên của Cảnh sát quốc gia Philippines đã gặp cựu tổng thống khi ông đến thủ đô Manila trên chuyến bay từ Hồng Kông.
Duterte đã tiến hành một “cuộc chiến chống ma túy” rộng khắp sau khi nhậm chức vào năm 2016. Các tổ chức nhân quyền độc lập đã cáo buộc ông giám sát một cuộc thập tự chinh giết người ngoài vòng pháp luật, nhiều vụ trong số đó được cho là do cái gọi là “biệt đội tử thần” thực hiện.
Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, người ta cho rằng có hơn 12.000 người đã thiệt mạng.
Các viên chức ở Manila cho biết họ đã nhận được một bản sao lệnh bắt giữ của ICC thông qua cảnh sát Quốc Tế Interpol vào sáng thứ Ba. Hàng chục sĩ quan đã tràn vào Sân bay quốc tế Ninoy Aquino để bắt giữ Duterte khi ông và các trợ lý của mình đến vào khoảng 9:20 sáng, văn phòng tổng thống cho biết.
“Cựu Tổng thống và đoàn tùy tùng của ông đều khỏe mạnh và đã được các bác sĩ của chính phủ kiểm tra”, văn phòng cho biết trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội bằng tiếng Philippines. “Họ đã đảm bảo rằng ông ấy đang trong tình trạng tốt”.
Chính phủ Duterte đã cố gắng ngăn chặn cuộc điều tra của ICC
ICC bắt đầu điều tra các vụ giết người liên quan đến ma túy dưới thời Duterte từ ngày 1 tháng 11 năm 2011, khi ông vẫn còn là thị trưởng thành phố Davao ở phía nam, cho đến ngày 16 tháng 3 năm 2019, như là những tội ác chống lại loài người có thể xảy ra. Duterte đã rút Philippines khỏi Quy chế Rome vào năm 2019 trong một động thái mà các nhà hoạt động nhân quyền cho rằng nhằm mục đích trốn tránh trách nhiệm.
Chính quyền Duterte đã có động thái đình chỉ cuộc điều tra của tòa án toàn cầu vào cuối năm 2021 với lập luận rằng chính quyền Philippines đã xem xét những cáo buộc tương tự , lập luận rằng ICC – tòa án cấp cao nhất – do đó không có thẩm quyền.
Các thẩm phán phúc thẩm tại ICC đã ra phán quyết vào năm 2023 rằng cuộc điều tra có thể được tiếp tụcvà bác bỏ các phản đối của chính quyền Duterte. Có trụ sở tại The Hague, Hà Lan, ICC có thể can thiệp khi các quốc gia không muốn hoặc không có khả năng truy tố những nghi phạm trong các tội ác quốc tế tàn bạo nhất, bao gồm diệt chủng, tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr., người kế nhiệm Duterte vào năm 2022 và vướng vào một cuộc tranh chấp chính trị gay gắt với cựu tổng thống, đã quyết định không tái gia nhập tòa án toàn cầu. Nhưng chính quyền Marcos đã nói rằng họ sẽ hợp tác nếu ICC yêu cầu cảnh sát quốc tế bắt giữ Duterte thông qua cái gọi là Thông báo đỏ, một yêu cầu đối với các cơ quan thực thi pháp luật trên toàn thế giới để xác định vị trí và tạm thời bắt giữ một nghi phạm tội phạm.
“Khi đến nơi, tổng chưởng lý đã gửi thông báo của ICC về lệnh bắt giữ cựu tổng thống vì tội ác chống lại loài người”, chính phủ cho biết. “Hiện ông ta đang bị chính quyền giam giữ”. Vụ bắt giữ bất ngờ đã gây ra một sự náo động tại sân bay khi các luật sư và trợ lý của Duterte lớn tiếng phản đối rằng họ, cùng với một bác sĩ và luật sư, đã bị ngăn cản không cho đến gần ông sau khi ông bị cảnh sát bắt giữ. “Đây là hành vi vi phạm quyền hiến định của ông ấy”, Thượng nghị sĩ Bong Go, một đồng minh thân cận của Duterte, nói với các phóng viên.
Người thân của các nạn nhân vụ giết người vì ma túy của Duterte phản ứng
Việc bắt giữ và sụp đổ của Duterte đã khiến gia đình các nạn nhân trong cuộc đàn áp đẫm máu chống ma túy bất hợp pháp của ông vô cùng bàng hoàng và rơi nước mắt.
“Đây là ngày công lý được mong đợi từ lâu”, Randy delos Santos, chú của một thiếu niên bị cảnh sát giết chết trong một chiến dịch chống ma túy vào tháng 8 năm 2017 tại thủ đô Manila, nói với The Associated Press.
…Ba cảnh sát đã giết cháu trai của ông, Kian delos Santos, họ đã bị kết án vào năm 2018 vì tội giết người gây chấn động, khiến Duterte phải tạm thời đình chỉ cuộc đàn áp ma túy tàn bạo của mình vào thời điểm đó.
Bản án này là một trong ít nhất ba bản án cho đến nay đối với các nhân viên thực thi pháp luật tham gia vào chiến dịch chống ma túy, phản ánh mối lo ngại của gia đình các nạn nhân bị tình nghi giết người ngoài vòng pháp luật rằng họ sẽ không được hưởng công lý ở Philippines, dẫn đến quyết định tìm kiếm sự giúp đỡ của ICC.
Một thập kỷ trước, công ty bán lẻ khổng lồ Walmart với hàng ngàn cửa hàng trên khắp đất nước đã khiến nó trông giống như một con khủng long trong kỷ nguyên mua sắm trực tuyến. Bây giờ, gã khổng lồ bán lẻ đang tạo ra một trong số ít thách thức nghiêm trọng đối với công ty bán hàng không cửa tiệm lớn nhất, Amazon.
Walmart đã giao năm tỷ món hàng trong ngày chúng được đặt hàngvào năm ngoái, gấp đôi số lượng giao hàng vào năm 2023. Hiện tại, công ty có thể giao hầu hết trong số 120.000 sản phẩm tại các siêu thị rộng lớn của mình, bao gồm thịt, trứng và sữa, cho 93% hộ gia đình ở Hoa Kỳ trong cùng ngày, đôi khi chỉ trong vài giờ.
Amazon không công bố số liệu cho phép so sánh chính xác phạm vi giao hàng trong ngày của mình. Nhưng mạng lưới giao hàng rộng lớn của Walmart, ở một số khu vực còn nhanh hơn Amazon, thể hiện bước nhảy vọt mà chỉ vài năm trước đây không thể tưởng tượng được.
Để thực hiện hầu hết các đợt giao hàng nhanh chóng này, nhà bán lẻ này dựa vào hàng nghìn tài xế tự do sử dụng hệ thống có tên Spark do Walmart tạo ra, sử dụng ứng dụng để điều phối các đơn đặt hàng trực tuyến từ đội ngũ siêu thị của mình.
Samantha Atkinson đã trở thành tài xế Spark vào năm ngoái để kiếm thêm thu nhập khi điều hành một công ty mỹ phẩm trực tuyến nhỏ. Ảnh: Ryan Dorgan cho WSJ
Khoảng 41% tổng doanh số thương mại điện tử của Hoa Kỳ là thông qua Amazon, một thị phần lớn hơn nhiều so với 9% của Walmart. Amazon có thể vượt qua Walmart trong năm nay để trở thành công ty lớn nhất nước về doanh thu nếu xu hướng doanh số vẫn tiếp tục. Walmart báo cáo doanh thu 681 tỷ đô la vào năm 2024; Amazon là 638 tỷ đô la.
Nhưng sau nhiều năm nỗ lực, thử nghiệm và thất bại, Walmart đã tạo ra một thị trường ngách khiến Amazon phải nỗ lực bắt kịp, giao hàng nhanh các đơn hàng trực tuyến thường bao gồm các mặt hàng tạp hóa giá rẻ và ngày càng nhiều mặt hàng khác được bán trong các cửa hàng của mình, chẳng hạn như quần áo, đồ trang trí, pin và thuốc theo toa.
Một phát ngôn viên của Amazon từ chối tiết lộ tỷ lệ hộ gia đình Hoa Kỳ hiện có thể nhận được các lô hàng trong ngày của công ty. Bà cho biết, người mua sắm tại hơn 3.500 thành phố và thị trấn của Hoa Kỳ có thể tiếp cận dịch vụ giao hàng tạp hóa dưới một số hình thức thông qua Amazon và công ty có thể giao hàng triệu mặt hàng trong cùng ngày. Công ty cho biết họ đã giao hơn hai tỷ mặt hàng mà họ gọi là “hàng thiết yếu hàng ngày”, chẳng hạn như đồ dùng vệ sinh và khăn giấy, trong cùng ngày hoặc ngày hôm sau tại Hoa Kỳ vào năm ngoái. Những con số đó không bao gồm hàng tạp hóa tươi, nhưng công ty đang nỗ lực để nhanh chóng thêm các mặt hàng đó vào kho giao hàng trong ngày của mình, bà cho biết.
Nhìn chung, Walmart có lãi, nhưng hoạt động thương mại điện tử của công ty, tạo ra 18% doanh thu của công ty, thì không. Các giám đốc điều hành đã nói rằng thương mại điện tử đang tiến gần hơn đến lợi nhuận, nhưng họ chưa đặt ra mốc thời gian cụ thể về thời điểm họ mong đợi đạt được cột mốc đó.
Các nhà đầu tư không hề sợ hãi. Cổ phiếu của Walmart đã tăng gấp đôi trong hai năm lên mức cao kỷ lục và giá trị thị trường của công ty này là gần 737 tỷ đô la. Vốn hóa thị trường của Amazon lớn hơn 2,1 nghìn tỷ đô la.
Công ty Amazon đang thử nghiệm đặt một cửa hàng Amazon Grocery bên cạnh các địa điểm của Whole Foods, nơi người mua sắm có thể mua Diet Coke, Doritos và các thương hiệu không chuyên biệt khác, do đó họ không phải đến một cửa hàng cạnh tranh để hoàn tất việc mua sắm hàng tạp hóa của mình. Và Amazon đã thêm sữa, trứng và 3.000 mặt hàng tạp hóa tươi thường được mua khác vào các trung tâm hoàn tất đơn hàng giao trong ngày tại Phoenix, Orlando, Fla. và Kansas City, Mo., để chúng có thể được mua cùng lúc với các đơn hàng không phải hàng tạp hóa của Amazon. Người phát ngôn cho biết, vào cuối năm (2025), hầu hết các địa điểm hoàn tất đơn hàng trong ngày của công ty sẽ có một loại hàng hóa tương tự.
Trong một cuộc gọi hội nghị vào mùa xuân năm ngoái, CEO của Amazon , Andy Jassy, đã nói với các nhà phân tích rằng để cung cấp dịch vụ giao hàng tạp hóa quy mô lớn, “bạn phải có một doanh nghiệp kinh doanh hàng dễ hỏng và sự hiện diện vật lý ở quy mô lớn “.
Ramchandra Apte, một kỹ sư phần mềm, gần đây đã chuyển từ Chicago đến một căn hộ ở New Jersey gần Thành phố New York. Khi Walmart cung cấp mức giảm giá cho Walmart+ và gói đăng ký cao cấp hơn có tên là InHome, anh đã đăng ký, mặc dù có một Whole Foods gần anh hơn Walmart.
Whole Foods “đắt hơn và tôi phải mang theo tất cả đồ tạp hóa”, Apte, một người không sở hữu ô tô, cho biết. “Thật là phiền phức”.
Anh ấy vẫn đặt hàng các mặt hàng không phải hàng tạp hóa từ Amazon nhưng thấy rằng Walmart giao hàng nhanh hơn một chút đối với hàng tạp hóa. “Tôi kiếm được rất nhiều tiền”, chàng trai 23 tuổi cho biết. “Tôi chỉ cố gắng tiết kiệm thời gian chủ yếu và cũng nhận được giá trị tốt cho số tiền tôi bỏ ra”.
Walmart hiện có thể giao hàng trong ngày cho 93% hộ gia đình ở Hoa Kỳ. Ảnh: Ryan Dorgan cho WSJ
Nỗ lực trục xuất binh lính Ukraine khỏi lãnh thổ Nga được đẩy nhanh trước thềm cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia.
Một bức tượng Lenin bị hư hại ở Sudzha năm ngoái. Ảnh: Associated Press
KYIV, Ukraine
Sự tiến quân nhanh chóng của lực lượng Nga và Bắc Triều Tiên đang đe dọa chỗ đứng của Ukraine tại Kursk, phần lãnh thổ của Nga mà các quan chức Ukraine hy vọng sẽ mang lại cho họ đòn bẩy trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.
Hậu quả từ quyết định của Hoa Kỳ về việc dừng chia sẻ thông tin tình báo và chuyển giao vũ khí cho Ukraine. Động thái này ngay lập tức làm giảm khả năng thực hiện các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine, vốn dựa trên dữ liệu nhắm mục tiêu chính xác, và theo thời gian sẽ tước đi của Ukraine các loại đạn dược và vũ khí quan trọng.
Khu vực kiểm soát ở Ukraine
Nga đã đổ rất nhiều nguồn lực vào nỗ lực chiếm lại Kursk, chịu tổn thất lớn. Họ đã triển khai một số đơn vị tốt nhất của mình ở đó và vào tháng 12, đã gửi hơn 10.000 quân Bắc Triều Tiên.
Các xe quân sự Ukraine di chuyển về phía khu vực tiền tuyến Kursk vào mùa thu năm ngoái. Ảnh: Serhii Korovayny cho WSJ
Quân đội Bắc Triều Tiên , không chuẩn bị cho chiến trường hiện đại, ban đầu đã bị tiêu diệt khá dễ dàng. Nhưng giờ đây họ đang tạo ra khó khăn vì, không giống như những người đồng cấp Nga, họ tiến về phía trước theo từng đợt, làm cạn kiệt nguồn lực của Ukraine, Roman Pohorily, đồng sáng lập DeepState, một nhóm người Ukraine phân tích hình ảnh và video được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội và thông tin từ quân đội để tạo ra bản đồ chính xác về tiền tuyến, cho biết.
Khi quân đội Bắc Triều Tiên đột phá, quân đội Nga sẽ theo sau để bảo vệ các vị trí, đẩy lùi hệ thống phòng thủ của quân đội Ukraine.
Máy bay không người lái đóng vai trò chủ chốt trong cuộc tiến công của Nga, và hoạt động trinh sát mạnh mẽ có nghĩa là người Ukraine gặp khó khăn trong việc di chuyển mà không bị phát hiện. Những người lính cho biết Nga đã sử dụng một số lượng lớn máy bay không người lái được điều khiển thông qua một sợi cáp quang mỏng, giúp người Ukraine không thể bắn hạ chúng bằng máy gây nhiễu điện tử.
Một người lính Ukraine ở thị trấn Pokrovsk. Ảnh: Inna Varenytsia/Reuters
Hiện vẫn chưa rõ liệu người Ukraine có triển khai quân tiếp viện để cố gắng ổn định khu vực mặt trận này hay sẽ phải rút khỏi Kursk hoàn toàn vì các trận chiến ác liệt vẫn đang diễn ra. Nếu người Ukraine rút lui, điều này sẽ đưa người Nga đến gần hơn với khu vực Sumy của Ukraine, nơi quân đội Kyiv sẽ cần tiếp tục phòng thủ.
Việc rút quân sẽ tạo ra những khó khăn không chỉ về mặt quân sự mà còn về mặt chính trị, vì Ukraine hy vọng sẽ đổi khu vực Kursk của Nga để lấy một phần lãnh thổ Ukraine do lực lượng của Moscow chiếm đóng.
Bất chấp khó khăn ở Kursk, Ukraine đã thành công ở những nơi khác trên mặt trận. Sau một trận chiến mệt mỏi, họ đã ngăn chặn được cuộc tấn công của Nga vào thành phố Pokrovsk, nơi dường như đã mất tất cả chỉ vài tháng trước đó. Ukraine cũng đã tiến hành một cuộc phản công thành công ở thành phố phía đông Toretsk, nơi lực lượng Ukraine đã giành được chiến thắng.
Các nhà phân tích chia rẽ về việc liệu quân đội Nga đang chiến đấu ở phía đông có đang tập hợp lại hay đang cạn kiệt sức lực do tổn thất nặng nề. Ngay cả khi các trận chiến tàn khốc vẫn tiếp diễn, Nga vẫn mất nhiều người và vật chất hơn Ukraine trên chiến trường.
Từ vùng Biển Đông và Eo biển Đài Loan đến những dãy núi băng giá của dãy Himalaya, Trung Quốc đang theo đuổi chiến dịch bành trướng không ngừng nghỉ, hoạt động ở vùng ranh giới mơ hồ giữa chiến tranh và hòa bình để mở rộng quyền lực trên khắp châu Á.
Bắc Kinh cân nhắc cẩn thận từng động thái với mục đích duy trì dưới ngưỡng hành động có thể gây ra xung đột trực tiếp. Nhưng từng bước một, họ đã tiến sâu hơn vào các khu vực tranh chấp, làm đối thủ kiệt sức và làm xói mòn sức mạnh của họ bằng hàng ngàn nhát cắt. Cho dù đó là các cuộc thăm dò của máy bay chiến đấu, các cuộc diễn tập của tàu tuần duyên hay việc xây dựng dần dần các khu định cư dân sự mới, Trung Quốc liên tục mở rộng ranh giới trong cái mà các nhà chiến lược an ninh gọi là “vùng xám”. Họ thử nghiệm giới hạn của những gì mà đối thủ của họ coi là hành vi có thể chấp nhận được, leo thang một chút với mỗi hành động mới.
Biển Đông
Không nơi nào có thể nhìn rõ hơn vào chiến lược vùng xám của Trung Quốc hơn Biển Đông, nơi Bắc Kinh đã dần dần thay đổi cán cân quyền lực để trở thành thế lực thống trị.
Tuyến đường thủy này là đối tượng của một loạt các yêu sách cạnh tranh, nhưng căng thẳng chủ yếu xuất phát từ tuyên bố của Trung Quốc rằng họ có quyền đối với hầu hết Biển Đông. Điều đó khiến họ bất đồng với nửa tá chính phủ khác cũng có yêu sách ở đó. Nó cũng tạo ra căng thẳng với Hoa Kỳ, quốc gia không muốn một động mạch quan trọng của thương mại toàn cầu biến thành một cái ao của Trung Quốc.
Bắc Kinh đã thắt chặt quyền kiểm soát Biển Đông thông qua một loạt các bước đi kéo dài hơn một thập kỷ.
Bắt đầu vào năm 2013 bằng cách biến các rạn san hô thành đảo nhân tạo. Sau đó, họ liên tục quân sự hóa các đảo này bằng đường băng, hệ thống radar và tên lửa. Vào thời điểm đó, một số nhà lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ đã bác bỏ các cơ sở này , cho rằng chúng sẽ là mục tiêu dễ dàng trong một cuộc xung đột. Nhưng các căn cứ trên đảo đóng vai trò then chốt trong giai đoạn tiếp theo của chiến dịch vùng xám của Bắc Kinh: thiết lập sự hiện diện liên tục, không gì sánh kịp trên khắp Biển Đông.
Lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc bắt đầu sử dụng các tiền đồn để nghỉ ngơi, tiếp nhiên liệu và trú ẩn khỏi thời tiết xấu, cho phép họ thực hiện các cuộc tuần tra dài mà không cần phải quay trở lại cảng nhà cách xa hàng trăm dặm. Số lượng tàu tăng lên và chúng được hỗ trợ bởi một lực lượng ngầm mạnh mẽ khác, bầy tàu đánh cá hoạt động như một lực lượng dân quân hàng hải để tăng cường sự hiện diện của Trung Quốc.
Hai hạm đội này lớn nhất trong số các hạm đội cùng loại, hiện đang có mặt ở khắp Biển Đông, vượt xa các đối thủ của chúng từ các quốc gia đối thủ. Hoạt động song song, chúng di chuyển, tụ tập và giao tranh, thực thi ý chí của Trung Quốc, tập trung ở những điểm nhạy cảm hầu như mọi lúc và đẩy các đối thủ ra khỏi vùng biển mà các quốc gia đó được hưởng theo luật pháp quốc tế.
Philippines, một đồng minh của Hoa Kỳ, đã gánh chịu hậu quả nặng nề nhất của cuộc tấn công này kể từ năm 2022. Trung Quốc đã sử dụng các chiến thuật hung hăng , hạn chế khả năng hoạt động của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này. Đấu trường vùng xám dữ dội nhất nằm ngay cạnh bờ biển Philippines, cách xa Trung Quốc. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn chiếm ưu thế và mạnh mẽ khẳng định yêu sách của mình.
Đoàn tàu cá dân quân vũ trang cùng với tàu tuần duyên, số lượng liên tục gia tăng trong ba năm qua, chúng đang bao trùm khu vực đường lưỡi bò tranh chấp và liên tục khống chế cũng như bào mòn sưc phản kháng của các nước ở biển đông.
Tài sản mạnh nhất của Trung Quốc là Đá Vành Khăn, nơi bị chìm khi thủy triều lên cao cách đây một thập kỷ cho đến khi Bắc Kinh xây dựng thành căn cứ quân sự. Ở đây, vào năm 2022, nơi đây là một trung tâm hoạt động, đón tiếp tàu thuyền Trung Quốc quanh năm.
Năm 2023, Trung Quốc mở rộng hoạt động gần đó, xung quanh một tiền đồn quân sự của Philippines tại Bãi Cỏ Mây. Họ liên tục cản trở các chuyến tiếp tế của Philippines bằng cách bao vây và đâm vào tàu của Manila và bắn phá chúng bằng vòi rồng.
Vào năm 2024, phạm vi hoạt động của Bắc Kinh đã mở rộng hơn nữa về phía đông, khi các tàu tuần duyên và dân quân của nước này đã chặn hoàn toàn quyền tiếp cận bãi cạn Sabina.
Đài Loan
Trong năm năm qua, Trung Quốc đã nhấn chìm Đài Loan trong một màn sương mù ngày càng dày đặc của sự thù địch vùng xám. Hầu hết các ngày, máy bay quân sự Trung Quốc bay về phía đảo chính của Đài Loan và qua đường trung tuyến—ranh giới không chính thức chia cắt eo biển Đài Loan.
Các phi vụ đã tăng về số lượng, tần suất và phạm vi. Vài năm trước, máy bay Trung Quốc tập trung nhiều ở phía tây nam Đài Loan, theo một phân tích về đường bay của chúng do Bộ Quốc phòng Đài Loan báo cáo. Vào năm 2023, các tuyến bay của chúng mở rộng khắp đảo chính của Đài Loan, bao gồm cả phía đông xa hơn.
Bắc Kinh cũng đã thiết lập một mô hình khiêu khích mới là tăng cường các cuộc tập trận cấp cao bao gồm hải quân, không quân và lực lượng tên lửa để thể hiện sự tức giận của mình đối với các diễn biến chính trị. Họ đã thực hiện năm cuộc tập trận quy mô lớn trong 2 năm rưỡi—bao gồm một cuộc tập trận vào năm 2022 sau chuyến thăm của Pelosi—mô phỏng một cuộc phong tỏa Đài Loan.
Mỗi lần lặp lại đều thể hiện những yếu tố mới, từ việc bắn tên lửa và sử dụng tàu sân bay cho đến việc triển khai tàu tuần duyên để bao vây Đài Loan. Việc tăng cường lực lượng Trung Quốc hiện nay xung quanh Đài Loan nhằm mục đích gửi một thông điệp đến Đài Bắc: đầu hàng sẽ tốt hơn là xung đột.
Đài Loan và Hoa Kỳ đã không đưa ra được phản ứng nào có thể ngăn cản Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận này hoặc chấm dứt việc gây sức ép gần như hàng ngày.
Dãy Himalaya
Đi về phía tây, địa hình vật lý thay đổi từ biển sang núi, nhưng cảnh quan vùng xám thì tương tự. Các vùng biên giới đất liền dài của Trung Quốc với Ấn Độ và quốc gia có vị trí chiến lược Bhutan đang bị tranh chấp và chưa được giải quyết mặc dù đã có nhiều thập kỷ đàm phán giữa các quốc gia. Bắc Kinh đã âm thầm xây dựng hàng chục khu định cư làng mạc dọc theo các ranh giới này, và không phải tất cả đều nằm trên lãnh thổ Trung Quốc.
Trung Quốc đã di chuyển những làn sóng người, chủ yếu là người Tây Tạng, đến nhiều khu định cư này. Các cảnh quay chính thức và video trên các trang mạng xã hội Trung Quốc như Douyin, cho thấy các gia đình đến bằng xe buýt, đôi khi cầm trên tay hình ảnh của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Những dãy nhà mới xây dựng đồng nhất đang chờ họ, cờ Trung Quốc tung bay trên đầu. Các biển báo tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Thống đốc California Gavin Newsom từ bỏ thái độ “Woke” và thức tỉnh với thực tế chính trị
Thống đốc California Gavin Newsom, người từng là người Woke nhất, giờ đây đã… thức tỉnh, Newsom đã bắt đầu một chương trình podcast mới trong nỗ lực bạch hóa, nói thẳng nhằm giành được tiếng vang lớn hơn trước thềm chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng năm 2028 của ông.
Thống đốc California Gavin Newsom trò chuyện, ngày 26 tháng 2 năm 2025, tại Cao đẳng East LA ở Los Angeles. | Damian Dovarganes/AP
Một trong những vị khách đầu tiên của ông cho chương trình podcast đó là ông Charlie Kirk, một người theo chủ nghĩa Trump tuyệt vời. Trong buổi nói chuyện này, Newsom thừa nhận rằng “thật bất công” khi đàn ông sinh học cạnh tranh với phụ nữ trong thể thao và rằng “Chúng ta (tức là đảng Dân chủ) đang thua… Chúng ta sẽ bị loại.”
Sự việc này diễn ra ngay sau khi thống đốc thay đổi quan điểmhoàn toàn về vấn đề liệu tiểu bang của ông có hợp tác với cơ quan ICE để trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp hay không, bao gồm cả lời tuyên thệ phủ quyết một dự luật cản trở sự phối hợp giữa nhà tù và cơ quan này.
Báo New York Post:
Đối với bất kỳ ai theo dõi sự nghiệp của Newsom, đây là một sự thay đổi lớn: Bởi vì, từ lâu, ông đã là một trong những người đấu tranh mạnh mẽ và tích cực nhất cho các chính sách về nhập cư, giới tính, tội phạm và mọi thứ khác. Nhưng giờ đây cuối cùng ông cũng đã nghe được thông điệp từ cử tri về những vấn đề này và ông dường như đang lắng nghe.
Đúng vậy, ông ấy chỉ làm như vậy vì ông ấy nghĩ rằng nó sẽ giúp ông chiến thắng vào năm 28, và phải đến một trận cháy rừng khủng khiếp trong lịch sử mới thiêu rụi vốn liếng chính trị của ông để thúc đẩy sự thay đổi đó… với sự xuất hiện của Newsom, một phạm vi hoạt động rộng hơn đã mở ra cho những đảng viên Dân chủ khác có đầu óc minh mẫn để noi theo.
Báo Orange County Register
Vậy, chúng ta đang chứng kiến một Gavin Newsom phiên bản 2.0 hay một chính trị gia thông minh thay đổi hình dạng?
Newsom đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội ngay lập tức từ những người ủng hộ LBGTQ+ và các quan chức dân cử của đảng Dân chủ…Mặc dù các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ có thể có quan điểm khác với Newsom về các vận động viên chuyển giới, nhưng các cử tri đảng Dân chủ đồng ý với ông theo các cuộc thăm dò. Gần 7 trong số 10 đảng viên Dân chủ cho rằng các vận động viên nam chuyển giới nên tránh xa các môn thể thao dành cho phụ nữ.
Newsom tự hào về thành tích đi trước các phong trào chính trị như vấn đề hôn nhân đồng giới (mà ông là người tiên phong ủng hộ từ 20 năm trước đây khi còn đang làm thị trưởng thành phố San Francisco). Ông ấy có làm điều đó một lần nữa không, mặc dù theo một hướng khác? Liệu những động thái mới nhất của ông có phải là nhằm mục đích dẫn dắt những người theo đảng Dân chủ khác thoát khỏi sự phản đối hay không?
Báo Bloomberg
Thống đốc California Gavin Newsom đã yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước xem xét lại các quy định một cáchtoàn diện nhằm giảm đáng kể lượng nhựa dùng một lần, với lý do lo ngại về chi phí của biện pháp này. Người phát ngôn Daniel Villasenor cho biết, Thống đốc đang chỉ đạo cơ quan nhà nước CalRecycle soạn thảo lại các quy định và muốn “đảm bảo luật tái chế táo bạo của California có thể đạt được mục tiêu cắt giảm ô nhiễm nhựa và được thực hiện một cách công bằng, giảm thiểu chi phí cho các doanh nghiệp nhỏ và gia đình lao động hết mức có thể”.
Động thái của Newsom, diễn ra hơn hai năm sau khi ông ký luật sử dụng plastic mang tính bước, phản ảnh mạnh sự tương phản ngày càng tăng giữa chương trình nghị sự về môi trường của California và mức giá cả sinh hoạt gia tăng vì các mục tiêu về môi trường đầy tham vọng của tiểu bang. Nhiều người trong số những người theo đảng Dân chủ ngày càng nói rằng cần phải làm cho dân chúng của tiểu bang này có thể chi trả các hóa đơn, những người vốn đã phải vật lộn với chi phí sinh hoạt cao.
Kẻ Đi Tìm
Thay đổi quan niệm đã khó, thay đổi lập trường càng khó hơn. Còn thay đổi cả một tương lai chính trị thì vô cùng khó. Chừng nào tổng bí thư Việt Nam có can đảm nhìn ra và nói lên sự thật về con quái vật “Cộng Sản Chủ Nghĩa” giống như thống đốc Newsom, cho tương lai Việt Nam đỡ khổ hơn, đỡ chậm tiến hơn. Chừng nào thì ông Tô Lâm sẽ thay đổi điều 4 hiến pháp CHXHCN Việt Nam?
Việc theo đuổi năng lượng sạch, vô hạn đã chứng kiến một kỷ lục khác bị phá vỡ mới đây. Lò Tokamak siêu dẫn tiên tiến thử nghiệm của Trung Quốc (EAST), thường được gọi là “Mặt trời nhân tạo ” của họ, đã phá vỡ các kỷ lục trước đó bằng cách giữ nhiệt độ plasma trên 100 triệu độ C trong hơn 17 phút. Điều này đã đạt được vào tháng trước vào ngày 20 tháng 1 và thể hiện bước nhảy vọt lớn về khả năng tổng hợp nhiệt hạch cũng như đưa nhân loại tiến gần hơn một bước đến việc khai thác sức mạnh của các vì sao.
Trong bảy thập kỷ qua , các nhà khoa học đã theo đuổi mục tiêu thiêng liêng, sản xuất năng lượng từ phản ứng tổng hợp hạt nhân: Không giống như phản ứng phân hạch hạt nhân ngày nay, phản ứng tổng hợp hạt nhân không tạo ra bất kỳ chất thải nguy hại nào hoặc mang theo bất kỳ rủi ro nào tương tự. Dự án Mặt trời nhân tạo được thiết kế để sao chép cùng một quá trình mà mặt trời của chúng ta trải qua; các nguyên tử hydro kết hợp để tạo thành heli và giải phóng một lượng năng lượng đáng kinh ngạc trong quá trình đó. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) đã đầu tư rất nhiều vào quá trình này, chủ yếu là tại cơ sở EAST ở Hợp Phì, tỉnh An Huy.
Rào cản lớn nhất của việc tạo ra lò phản ứng nhiệt hạch là khả năng tạo ra nhiệt độ nóng hơn lõi Mặt Trời (khoảng 15 triệu độ C) để bù đắp cho khối lượng nhỏ hơn đáng kể của Trái đất (so với Mặt Trời). Ngoài ra, người ta phải có khả năng giữ cho plasma ổn định trong thời gian dài đồng thời kiểm soát chính xác quá trình nhiệt hạch.
Thành tựu lần này dễ dàng tiến gấp đôi kỷ lục trước đó của EAST là 403 giâyđược thiết lập cách đây hai năm và đánh dấu những gì các nhà nghiên cứu gọi là ” một bước tiến quan trọng trong nghiên cứu tổng hợp hạt nhân “. Và tiến trình này không phải xảy ra ngẫu nhiên – nhiều hệ thống đã trải qua những nâng cấp lớn kể từ khi thí nghiệm cuối cùng diễn ra. Đáng chú ý nhất là hệ thống sưởi ấm đang được sử dụng, trước đây nó chỉ có thể hoạt động ở mức công suất khoảng 70.000 lò vi sóng và hiện đang được hoạt động ở mức công suất gấp đôi .
Lò EAST của Trung Quốc là một phần của sáng kiến Lò phản ứng thử nghiệm nhiệt hạch quốc tế (ITER), một sự hợp tác toàn cầu bao gồm 35 quốc gia, bao gồm Hoa Kỳ, Nga và các thành viên của Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, thành công gần đây của Trung Quốc với EAST đã tạo nên sự khác biệt, thể hiện khả năng đạt được kết quả độc lập ở quy mô ngang bằng với các nỗ lực quốc tế.
Lò WEST của Pháp, CEA (Commissariat à l’énergie atomique et aux énergies alternatives) đã duy trì một vòng lặp ổn định của plasma cháy trong kỷ lục 1.337 giây, vượt qua kỷ lục trước đó của Trung Quốc là 1.066 giây được thiết lập vào ngày 20 tháng 1. Kỷ lục duy trì plasma của Pháp cao hơn 25%.
“WEST đã đạt được một cột mốc công nghệ quan trọng mới khi duy trì plasma hydro trong hơn hai mươi phút thông qua việc truyền 2 MW điện năng (nhiệt điện)”, Anne-Isabelle Etienvre , giám đốc nghiên cứu cơ bản của CEA, cho biết trong một tuyên bố . (2 megawatt đủ để cung cấp điện cho hơn 1.000 ngôi nhà ). “Các thí nghiệm sẽ tiếp tục với công suất tăng lên”.
Thỏa thuận mua bán này có thể giúp Hà Nội giám sát các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, theo báo của Israel
Vệ tinh quan sát quang học của IAI (Israel) OPTSAT 3000 (Israel Aerospace Industries)
Tập đoàn Israel Aerospace Industries vừa ký hợp đồng bán cho quân đội Việt Nam hai vệ tinh giám sát trị giá 680 triệu đô la, tờ báo Haaretz của Israel đưa tin. Hai vệ tinh quan sát này sẽ giúp Việt Nam “đối phó với sự lấn lướt của Trung Quốc trước các nước láng giềng ở Biển Đông”, tờ báo dẫn lời các nguồn tin công nghiệp quốc phòng không nêu danh tính cho biết.
RFA hiện chưa thể xác nhận thông tin này.
Một nguồn tin từ phía Việt Nam đề nghị không nêu danh tính vì sự nhạy cảm của vấn đề, cho biết công ty nhà nước Israel Aerospace Industries (IAI) đã có một lịch sử hợp tác với Việt Nam và thông tin về những đàm phán giữa hai bên liên quan đến thỏa thuân mua vệ tinh này đã xuất hiện từ hồi đầu năm 2018.
Theo Haaretz, ngoài IAI, các công ty Thales của Pháp và Lockheed Martin của Mỹ cũng đề nghị bán vệ tinh do thám cho Việt Nam và “đó có thể vẫn là vấn đề” đối với nhà thầu Israel. Tờ báo dẫn các nguồn từ Israel cho biết Việt Nam là một “khách hàng khó nhằn” và các thỏa thuận có thể thất bại vì sự cạnh tranh nội địa và sức ép từ các nhà thầu nước ngoài khác.
Khách hàng Việt Nam được cho biết là Tổng cục II của Bộ Quốc phòng (còn được biết đến là Tổng cục Tình báo Bộ Quốc phòng), theo tờ báo của Israel.
Vệ tinh “quá đắt đỏ”
Haaretz cho biết, theo thỏa thuận đã đạt được, công ty của Israel sẽ bán hai vệ tinh cho Việt Nam, bao gồm “một vệ tinh hình ảnh quang học và một vệ tinh radar khẩu độ tổng hợp có thể cung cấp hình ảnh mặt đất ngay cả trong đêm và qua mây.”
Một trong số hai vệ tinh này có thể là OptSat3000, một vệ tinh quang điện hiện đại được trang bị kính thiên văn khẩu độ 70 cm có cảm ứng, có khả năng cung cấp hình ảnh vị trí mặt đất có độ phân giải cao với độ chính xác tốt hơn 50 cm”, theo IAI.
Mỗi vệ tinh sẽ có giá là 300 triệu đô la chưa bao gồm phần phóng vệ tinh, “một cái giá mà các chuyên gia không gian cho là quá cao”, tờ báo cho biết, lưu ý rằng ở Việt Nam vấn đề tham nhũng vẫn “phổ biến và thậm chí ở mức cao nhất.”
Một nữ doanh nhân là bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người được cho là đóng vai trò trung gian trong việc mua bán vũ khí giữa Việt Nam và Israel, hiện dang trong danh sách truy nã của Việt Nam vì liên quan đến gian lận thầu và đút lót, tuy nhiên báo chí trong nước không nói gì đến các thỏa thuận quốc phòng của bà này.
Israel những năm gần đây đã trở thành một trong những nhà cung cấp vũ khí hàng đầu cho Việt Nam vào khi quốc gia Đông Nam Á này đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung vũ khí để giảm sự phụ thuộc vào nước cung cấp vũ khí truyền thống là Nga.
Việt Nam đã mua khoảng hai tỷ đô la vũ khí từ các công ty của Israel bao gồm các hệ thống phòng không, máy bay không người lái và radar.
“Các công nghệ này, đặc biệt là radar, là những vũ khí mà Israel rất mạnh,” – nhà phân tích quốc phòng Yusuf Unjhawala từ Bangalore, Ấn Độ, cho biết.
Các vệ tinh này có thể đắt đỏ nhưng Việt Nam “cần công cụ do thám của chính mình”, chuyên gia Unjhawala nói với RFA.
Việt Nam và Trung Quốc hiện đang có tranh chấp ở Biển Đông nơi Trung Quốc đòi chủ quyền đến khoảng 90% diện tính vùng nước.
IAI đã xuát hiện tại các triển lãm quốc phòng ở Hà Nội để giới thiệu các sản phẩm của mình và được cho biết là đang nhắm tới việc thiết lập một liên doanh sản xuất vũ khí quốc phòng ở Việt Nam.
************************************
Chú thích của Kẻ Đi Tìm
Vệ tinh OPTSAT-3000 là hệ thống tự động hóa cao được ổn định trên ba trục, được thiết kế để giảm trọng lượng, tiêu thụ ít năng lượng và có độ tin cậy hình ảnh cao. Vệ tinh được thiết kế cho nhiệm vụ có tuổi thọ hơn bảy năm.
Bộ Quốc Phòng Ý đang sử dụng OPTSAST-3000 cho biết, phân đoạn mặt đất để kiểm soát vệ tinh trên quỹ đạo, lập kế hoạch nhiệm vụ và thu thập và xử lý hình ảnh, được đặt tại ba trung tâm hoạt động: Trung tâm vũ trụ Fucino của Telespazio; Trung tâm khảo sát từ xa vệ tinh chung (CITS) tại Pratica di Mare (Rome) và Trung tâm quản lý và kiểm soát chung (CIGC) tại Vigna di Valle (Rome) của Bộ Quốc phòng Ý.
Hệ thống OPTSAT-3000 sẽ có thể tương tác với vệ tinh radar thế hệ thứ hai COSMO-SkyMed của Ý, cho phép Bộ Quốc phòng Ý tiếp cận công nghệ tiên tiến nhất có khả năng đảm bảo khả năng hoạt động tốt nhất nhờ tích hợp dữ liệu quang học và radar do hai hệ thống tạo ra.
Công Ty FireFly đã và đang thực hiện nhiều sứ vụ phóng phi thuyền lên không gian, có thể kể như sau:
Vào ngày 15 tháng 1 năm 2025, Blue Ghost M1 , tàu đổ bộ Firefly đầu tiên, đã được phóng trên tên lửa đẩy Falcon 9 Block 5 (của hãng SpaceX) và hạ cánh thành công xuống Mặt Trăng vào ngày 2 tháng 3 năm 2025.
Nhiệm vụ tương lại của công ty:
Phóng vệ tinh LM 400 cho hãng Lockheed Martin, phương tiện phóng là tên lửa Alpha FLTA006 của FireFly
Nhiệm Vụ Thám Hiểm Nguyệt Cầu cùng với Cơ Quan NASA trong tương lai
Phóng tàu quỹ đạo mặt trăng Elytra 1, cho hãng Rideshare vào năm 2025. Tàu Elytra là nền tảng tự động thực hiện nhiệm vụ thử nghiệm di chuyển từ quỹ đạo trái đất tầng thấp LEO đến quỹ đạo địa tĩnh GEO. Elytra cũng có nhiệm vụ di chuyển từ quỹ đạo LEO tới quỹ đạo mặt trăng và xa hơn nữa.
Nhiệm vụ đổ bộ mặt trăng Blue Ghost 2, cho cơ quan NASA vào năm 2026. Sứ vụ bao gồm hai phi thuyền, tàu quỹ đạo Elytra và tàu đổ bộ nguyệt cầu Blue Ghost cùng với các máy móc thăm dò mặt trăng.
Nhiệm vụ đổ bộ mặt trăng Blue Ghost 3, cho cơ quan NASA vào năm 2028 với các thiệt bị dò quang phổ Lunar Vulkan, máy chụp Heimdall, máy thu gom mẫu Regolith, máy đo sóng vô tuyến trên bề mặt Rolses, máy đo neutron NLMS, máy thử quang điện PILS.
