Chiều qua, ngày 21-2-2025, có cuộc họp báo với một số thành viên trong nhóm y tế điều trị cho Đức Giáo hoàng Francis .
“Giáo hoàng không bị ràng buộc với bất kỳ máy trợ y tế nào. Khi cần, Ngài sẽ đưa mũi vào ống thở để hít một ít oxy, nhưng Ngài vẫn có thể tự thở và tự ăn uống.
Chúng ta thấy được bản lĩnh của Đức Thánh Cha, ngài không phải là người dễ bỏ cuộc.
Ngài sẽ phải ở lại Bệnh Viện ít nhất là trong tuần tới. Đức Giáo hoàng vẫn chưa thoát khỏi nguy hiểm… nhưng tính mạng của ngài không còn bị đe dọa nữa, hôm nay ngài đã đến nhà nguyện để cầu nguyện”.
Văn phòng báo chí Tòa Thánh cho biết, Đức Giáo hoàng “tiếp tục công việc điều trị và hoạt động làm việc của mình”.
Các nguồn tin của Vatican giải thích rằng, theo một cách rõ ràng là phù hợp với căn bệnh và thời gian nằm viện, cũng như với lời căn dặn của các bác sĩ là ” không được làm bất cứ việc gì dù là nhỏ nhất “, tuy thế, “các hoạt động vẫn tiếp tục, tức là Ngài đọc và ký các tài liệu , trò chuyện qua điện thoại hoặc với những người cộng tác thân cận “.
Ngày thứ bảy, đối với Đức Giáo hoàng Phanxicô tại bệnh viện Gemelli: “Đêm trôi qua trong yên bình, Đức Giáo hoàng thức dậy và dùng bữa sáng trên ghế bành . Đức Giáo hoàng Francis vẫn tiếp tục các hoạt động trị liệu và làm việc của mình”, thông tin sau đó được biết từ các nguồn tin của Vatican.
“Chúng ta đều lo lắng cho Đức Giáo hoàng, nhưng những điều được nói ra chính xác là những điều đang xảy ra .
“Việc Đức Giáo hoàng dùng bữa sáng, đọc báo và tiếp mọi người có nghĩa là việc điều trị đang đi đúng hướng để phục hồi hoàn toàn , điều mà chúng ta hy vọng sẽ sớm xảy ra”, Chủ tịch CEI, Đức Hồng y Matteo Maria Zuppi tuyên bố hôm nay tại Bologna trong dịp khai mạc phiên xử của tòa án liên giáo phận Flaminio.
Một bé trai năm tuổi được phát hiện đã chết trong một chiếc ô tô gần Tokyo vào thứ Bảy, cùng với người cha và anh trai bất tỉnh, trong vụ việc mà cảnh sát nghi ngờ là một vụ cố ý giết người rồi tự tử.
Theo báo cáo của cảnh sát, một nhân viên cửa hàng đã báo động cho chính quyền thành phố Kumagaya, tỉnh Saitama vào khoảng 1 giờ chiều sau khi phát hiện hai cậu bé gục xuống trong xe.
…
Sau đó, cảnh sát xác định rằng người cha đã nhốt các con mình trong xe có than củi đang cháy, dẫn đến ngộ độc khí carbon monoxide. Các nhà điều tra dự định sẽ thẩm vấn người đàn ông này sau khi anh ta tỉnh lại.
Các chuyên gia tin rằng vụ việc này và những vụ việc tương tự khác là một phần của mô hình bạo lực gia đình và khủng hoảng sức khỏe tâm thần đáng lo ngại ở Nhật Bản , khi các vụ giết người tự tử ngày càng trở nên phổ biến.
Một bảng báo ở lối vào rừng Aokigahara kêu gọi du khách có ý định tự tử hãy tìm kiếm sự giúp đỡ. ảnh của Nicolas Datiche/SIPA/Newscom
Nghiên cứu từ tờ báo Mainichi, dựa trên các báo cáo truyền thông thu thập được từ năm 2018 đến năm 2022, cho thấy ít nhất 254 vụ giết người-tự tử trong gia đìnhđã được báo cáo ở nước này, cướp đi sinh mạng của 486 người. Trong phần lớn các trường hợp, cha mẹ đã giết con mình trước khi kết thúc cuộc sống của chính họ. Các trường hợp khác liên quan đến các cặp đôi, anh chị em ruột hoặc các thành viên gia đình lớn tuổi.
Một ngày trước khi phát hiện bé gái 5 tuổi đã chết, một người phụ nữ 33 tuổi và chồng cũ 34 tuổi của cô đã chếtvào thứ sáu tại Yokohama trong một vụ việc mà cảnh sát tin là một vụ giết người-tự tử khác. Cảnh sát cho biết người đàn ông đã liên lạc với họ để thú nhận đã tấn công ai đó bên ngoài nhà mình. Các cảnh sát tìm thấy người phụ nữ gần đó với những vết thương nghiêm trọng và dấu hiệu bị kéo lê. Sau đó, cô ấy đã chết vì vết thương của mình. Người đàn ông được phát hiện đã treo cổ tự tử trong căn hộ của mình và được tuyên bố là đã chết sau khi bị ngừng tim.
Vào tháng 12, một người phụ nữ 38 tuổi đã cẩn thận bịt kín cửa sổ và cửa ra vào bên trong ngôi nhà của mình ở Nishio, một thành phố nhỏ ở tỉnh Aichi của Nhật Bản, và đốt cháy một đống than củi. Khi chồng cô trở về nhà sau giờ làm việc vào đêm hôm đó, người phụ nữ và hai đứa con của cô đã tử vong vì ngộ độc khí carbon monoxide.
Fujiko Yamada, người sáng lập Trung tâm ngược đãi trẻ em ở tỉnh Kanagawa, chỉ ra ba động lực chính dẫn đến các vụ giết người-tự tử trong gia đình: khó khăn về tài chính, bạo hành gia đình và các vấn đề sức khỏe tâm thần không được chữa trị.
“Các gia đình ở Nhật Bản hiện đang rất căng thẳng”, Yamada, người có hàng chục năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực này, chia sẻ với tờ This Week in Asia. “Tất nhiên, tài chính hộ gia đình là một vấn đề lớn khi giá cả tăng và tiền lương vẫn giữ nguyên. Phụ nữ thường kiếm được ít tiền hơn nam giới, vì vậy nhiều phụ nữ muốn ly hôn chồng vẫn ngần ngại vì họ sợ rằng họ sẽ không thể nuôi con bằng thu nhập thấp”.
Thêm vào mức báo động, tỷ lệ tự tử ở trẻ vị thành niên đạt mức cao kỷ lục vào năm 2024, với 527 học sinh được báo cáo là tự tử, khiến tự tử trở thành nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ em Nhật Bản từ 10 đến 19 tuổi.
Hai tuần đầu tiên đứng trên bệ phát ngôn đã thể hiện cả kỹ năng phát triển sớm và xu hướng khuếch đại của cô ấy bọc theo sự cường điệu của sếp.
Tổng Thống Trump được cho là rất ngưỡng mộ Leavitt, tuyên bố “một ngôi sao đã được sinh ra” tại một sự kiện gần đây của Nhà Trắng. Nhưng không có gì đảm bảo nó sẽ kéo dài với một tổng thống đã đạp xe qua bốn thư ký báo chí trong chính quyền đầu tiên của mình.
Karoline Leavitt là thư ký báo chí Nhà Trắng trẻ nhất trong lịch sử của Hoa Kỳ.Ảnh: Hình ảnh Chip Somodevilla/Getty
Các phóng viên tại cuộc họp giao ban tại Nhà Trắng vào tháng trước.Ảnh: Jacquelyn Martin/AP
Leavitt nhanh nhẹn và mạnh mẽ, đặt câu hỏi về nhiều chủ đề khác nhau mà không cần tham khảo ghi chú hoặc sách tóm tắt. Giọng điệu của cô với cái gọi là phương tiện truyền thông kế thừa, một đối tượng bị nhiều người ủng hộ Trump ghét bỏ, chuyển từ thái độ chất vấn về những đề tài vô nghĩa sang thái độ khinh thường hoàn toàn. Thí dụ như cô hay trả lời họ rằng, “Vậy, bạn đang đặt câu hỏi giả định dựa trên các nhân tố mà bạn thậm chí không thể xác định được?” Đây chính là cách cô ấy bác bỏ câu hỏi của một phóng viên.
Leavitt đã bắt đầu phiên họp ngày đẩu tiên ra làm phát ngôn viên, bằng cách thông báo cho đoàn báo chí Nhà Trắng rằng họ sẽ phải nhường một chỗ trong phòng họp cho Tiktokers, những người có ảnh hưởng và những người tạo ra nội dung liên quan đến “news.”
Cô cũng đưa ra cảnh báo: “Chúng tôi sẽ gọi điện cho bạn khi chúng tôi cảm thấy báo cáo của bạn sai hoặc có thông tin sai lệch về Nhà Trắng này.”
Trong vài ngày, Nhà Trắng đã cấm các phóng viên của Associated Press tham dự một vài sự kiện, với lý do hãng thông tấn này đã từ chối đi cùng với Trump làm lễ rửa tội cho Vịnh Mexico đặt lại tên cho nó là “Vịnh Mỹ”. Vào thứ Sáu, họ đã bị từ chối cho lên máy bay của tổng thống “Không quân – Số Một”, nơi tổ chức này đã có chỗ ngồi trong nhiều thập kỷ.
Julie Pace , biên tập viên điều hành của AP, cho biết “thật đáng báo động khi chính quyền Trump trừng phạt AP vì hoạt động báo chí độc lập của mình”. Chủ tịch Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng Eugene Daniels gọi quyết định này là “một sự vi phạm nghiêm trọng không chỉ đối với Tu chính án thứ nhất mà còn đối với sắc lệnh hành pháp của chính tổng thống về quyền tự do ngôn luận và chấm dứt kiểm duyệt liên bang”.
Leavitt không hề nao núng. Cô nói, … “Thực tế là vùng nước ngoài khơi bờ biển Louisiana được gọi là ‘Vịnh Hoa Kỳ’, và tôi không chắc tại sao các hãng tin lại không muốn gọi như vậy. Nhưng đó là sự thật.”
‘Nói tiếng Donald Trump lưu loát’
Nhiệm kỳ của Leavitt với tư cách là người phát ngôn gần như chắc chắn sẽ khác với những người tiền nhiệm, vì Trump và cánh tay phải của ông, tỷ phú Elon Musk , nói chuyện với thế giới mà không bị báo chí và truyền thông kiểm duyệt, cắt bỏ và Họ có thể thông tri vào mọi giờ trên phương tiện truyền thông xã hội hoặc tại các sự kiện công khai của Nhà Trắng. Đôi khi họ cũng có các dẫn chứng khá là mong manh với yếu tố thật, thí dụ như vụ thông báo rằng USAID đã sử dụng 50 triệu đô để mua bao cao su cho dân Gaza.
Làm phức tạp thêm công việc là tốc độ gây choáng váng của Trump trong việc đưa tin trong những ngày đầu này, nào là việc phát động chiến tranh thương mại; ký một loạt các sắc lệnh hành pháp; đe dọa kiểm soát Greenland và Gaza; tung Musk như một quả bóng chống lại cơ quan công quyền; và khởi động lại các cuộc đàm phán hòa bình cho Ukraine với Vladimir Putin của Nga.
“Nếu bạn chấm điểm bà ấy theo sự khôn ngoan thông thường của công việc, bà ấy sẽ được điểm F. Nếu bạn chấm điểm bà ấy theo các tiêu chí hiện tại, làm hài lòng Donald Trump, bà ấy sẽ được điểm A cộng,” Joe Lockhart , một thư ký báo chí dưới thời Tổng thống Bill Clinton , cho biết . “Họ luôn chỉ nói chuyện với người của họ. Họ không quan tâm đến những người còn lại trong chúng ta, bởi vì họ không cần những người đó để giữ cho đảng Cộng hòa nắm quyền.”
Hiện tại, Trump có một người phát ngôn dường như được thiết kế trong phòng thí nghiệm để gây ra sự đau khổ tối đa trong một số nhóm cấp tiến nhất định. Những người biết cô ấy đã mô tả Leavitt là người thông minh, cứng rắn và cực kỳ chăm chỉ, một bà mẹ trẻ làm việc chăm chỉ nhưng cũng là một người bảo thủ nhiệt thành. Với mái tóc bạch kim, đeo vòng cổ một thánh giá lớn nổi bật và sự tự tin phi thường, Leavitt là một kiểu người đứng đầu cho thế hệ nữ nhi MAGA mới.
Cô đã học được kinh nghiệm từ cả Kayleigh McEnany , cựu phát ngôn viên của Trump, hiện nay đang là người đồng dẫn chương trình “Outnumbered” của Fox News, và Elise Stefanik , thành viên Quốc hội New York hiện đang chờ Thượng Viện phê chuẩn để trở thành đại sứ Liên hợp quốc của tổng thống. Vào tối thứ năm, Leavitt và chồng bà, Nicholas Riccio, một nhà phát triển bất động sản 59 tuổi, đã được Politico phát hiện đang dùng bữa tối tại Washington với nữ nghị sĩ Georgia Marjorie Taylor Greene .
Stefanik nhận xét về cựu giám đốc truyền thông của mình rằng: “Rõ ràng là ngay từ ngày đầu tiên, khi tôi thuê Karoline, tôi biết ngay rằng cô ấy sẽ có một tương lai rất tươi sáng và sẽ lên cao như một con tàu vũ trụ”.
Giống như Stefanik, Leavitt đã đứng về phía Trump sau cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 năm 2021 tại Điện Capitol Hoa Kỳ—ngay cả khi những người Cộng hòa khác tin rằng ông Trump đã hết thời và tin rằng những lời dối trá của ông về cuộc bầu cử là không thể tha thứ.
“Điều đáng chú ý nhất mà tôi có thể nói về bà ấy là bà ấy ở Phòng Bầu dục với tổng thống trong phần lớn thời gian trong ngày,” Ari Fleischer , cựu phát ngôn viên của George W. Bush , cho biết . “Và tôi nói như vậy vì bà ấy nói ngôn ngữ của tổng thống Donald Trump rất lưu loát. Bà ấy biết rõ những điều sâu xa của ông ấy. Bà ấy biết điều gì nên nói, điều gì không nên nói. Và bà ấy thoải mái (tán đồng với quan niệm của Tổng Thống).”
Leavitt cho biết: “Tôi tin rằng cách tốt nhất để thành công trong công việc của mình là lắng nghe [Tổng thống Trump] nhiều nhất có thể và lắng nghe mọi lời ông ấy nói trước công chúng, sau đó nói chuyện riêng với ông ấy về suy nghĩ của ông ấy, để tôi có thể truyền đạt thông điệp của ông ấy một cách hiệu quả nhất có thể”.
‘Sự tự tin đã được truyền vào tôi’
Leavitt bắt đầu ngày mới của mình lúc 5 giờ sáng tại nhà, nơi cô đọc các bài báo và xem các chương trình buổi sáng trước khi đến văn phòng lúc 7:30 sáng.
Thỉnh thoảng, cô chia sẻ những khoảnh khắc được chọn lọc trong ngày của mình trên Instagram với hơn 638.000 người theo dõi.
Leavitt cho biết sự tự tin khi đứng trên bục nói “xuất phát từ nền tảng từ cách nuôi dạy của cha mẹ tuyệt vời, từ đức tin của tôi và cũng do tinh thần của một vận động viên thể thao, tất cả đã làm nên sự tự tin, nhất là khi được thấm nhuần điều đó từ khi còn nhỏ”.
Leavitt lớn lên cùng hai người anh trai trong một gia đình Công giáo ở Atkinson, tiểu bang New Hampshire, trong một thị trấn nhỏ ở góc đông nam của tiểu bang. Cả cha và mẹ cô đều không học đại học. Như cô thường kể lại trong quá trình vận động tranh cử, những gian khổ của họ với tư cách là chủ doanh nghiệp nhỏ, họ điều hành một tiệm kem và một đại lý xe cũ, họ đã định hình nên thế giới quan của cô.
Leavitt được biết đến tại trường trung học công giáo có tên là “Central Catholic” với tư cách là một cầu thủ gan dạ trong đội bóng chày, cô giành được học bổng vào Cao đẳng Saint Anselm gần đó.
Theo thời gian, cô chuyển sang nghành chính trị học. Trường có trụ sở tại Manchester, Đại học Công Giáo Saint Anselm là nơi đào tạo nổi tiếng cho các nhà hoạt động chính trị tương lai.
Vào dịp bầu cử, Viện Chính trị New Hampshire của trường trở thành nơi náo nhiệt của các cuộc nói chuyện, vận động từ các ứng cử viên khi họ chuẩn bị cho cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của tiểu bang.
“Bà ấy đã làm việc rất chăm chỉ,” Neil Levesque, giám đốc điều hành Viện Chính trị, người nhớ đến Leavitt không phải vì hệ tư tưởng mà vì năng lượng và thái độ lạc quan của bà.
Các đồng nghiệp biết rằng Leavitt có ý định ra tranh cử—bà đã làm như vậy vào năm 2022, tìm kiếm ghế quốc hội tại khu vực bầu cử quê nhà của bà ở phía nam New Hampshire. Bà đã làm hai ứng cử viên nổi tiếng hơn thất vọng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa. “Hãy coi việc mọi người đánh giá thấp bạn là động lực,” Leavitt nói với các sinh viên tại trường cũ của bà vào năm ngoái. Nhưng bà đã bị đánh bại dễ dàng bởi ứng cử viên Dân chủ đương nhiệm, Chris Pappas , trong cuộc tổng tuyển cử.
Tuy nhiên, như Sean Spicer , người phát ngôn đầu tiên của Trump, đã lưu ý, kinh nghiệm tranh cử và đối đầu trực tiếp với Pappas và báo chí đã giúp ích cho bà rất nhiều. “Nhìn chung, tôi nghĩ cô ấy đang làm rất tốt”, Spicer, người đã giữ chức này sáu tháng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, cho biết. “Phải thừa nhận là tôi hơi ghen tị”.
Nhận định về Karoline Leavitt của các báo khác
Mạng Danh Sách, the list.com:
Chỉ mới 27 tuổi, Leavitt đã trở thành thư ký báo chí trẻ nhất trong lịch sử. Giống như các thư ký báo chí trước đây như Sean Spicer và Sarah Huckabee Sanders, mọi người nên mong đợi được nghe nhiều từ Leavitt. “Tôi sẽ cho bạn toàn quyền tiếp cận và bạn sẽ có rất nhiều cuộc họp báo”, Trump nói trong một cuộc họp báo vào tháng 8 (qua AP News ).
Với tư cách là thư ký báo chí, Leavitt muốn đưa ra cái nhìn sâu sắc tuyệt vời về chính quyền mới. “Người dân Mỹ đang nghe trực tiếp từ nhà lãnh đạo của thế giới tự do. Đây là loại sự thật và minh bạch mà họ xứng đáng được hưởng”, bà nói (qua The Independent ). Hiện vẫn chưa có thông tin nào về việc liệu “sự thật và minh bạch” đó có liên quan đến việc đấu khẩu với người dẫn chương trình tin tức (CNN trước đây) hay không? Tất nhiên, rồi thời gian sẽ trả lời.
Báo Độc Lập của Anh:
Thư ký báo chí đầu tiên của Gen Z cũng háo hức chứng minh rằng cô ấy sẽ không ngại trong việc chỉ trích cựu Tổng thống Joe Biden. Đây là điều đã trở thành thói quen của Trump ngay cả khi ông đã trở lại Nhà Trắng.
Thư ký báo chí mới Karoline Leavitt đã tổ chức cuộc họp báo đầu tiên của mình vào thứ Ba. Tại đó, bà đã lặp lại một số tuyên bố mạnh mẽ nhất của Tổng thống Donald Trump và thúc đẩy các ý tưởng của ông – thậm chí còn dành thời gian để tấn công cựu tổng thống Joe Biden ( AP )
Bà nói: “Tôi muốn lưu ý với tất cả mọi người rằng vào năm 2024, khi Joe Biden còn ở Phòng Bầu dục hoặc có thể là đang ngủ trên lầu trong dinh thự này, tôi không biết chắc lắm, trong khi đó, giá trứng gà đã tăng lên tới 65 phần trăm ở đất nước này”.
Bà cũng tuyên bố rằng “Tổng thống này đã làm được nhiều việc hơn trong 100 giờ đầu tiên so với tổng thống trước đó đã làm trong 100 ngày đầu tiên” và rằng chính quyền Biden đã chi tiền “giống như một thủy thủ say rượu”.
Người phát ngôn mới của Nhà Trắng đã không bỏ lỡ cơ hội tấn công nhắm vào một trong những kẻ thù ưa thích của Trump, giới truyền thông, bằng cách lưu ý rằng niềm tin vào truyền thông đại chúng đã đạt đến “mức thấp kỷ lục”, theo viện thăm dò (uy tín) Gallup.
Báo Hoa Kỳ Ngày Nay:
Leavitt không gọi giới truyền thông là “ kẻ thù của nhân dân ” như sếp của bà, nhưng bà đã nói rõ quan điểm về giới truyền thông lớn trong mắt chính quyền đương nhiệm. Leavitt cho biết: “Chúng tôi biết chắc chắn rằng đã có nhiều lời nói dối được đưa ra bởi nhiều cơ quan truyền thông lâu đời ở đất nước này về vị tổng thống này, về gia đình ông ấy, và chúng tôi sẽ không chấp nhận điều đó”…
… có lẽ bạn sẽ không ngạc nhiên về phản ứng của John Roberts trên Fox News, anh ta nói, “Bạn biết không? Quan sát sự vụ từ góc nhìn khách quan, cô ấy đã làm một công việc tuyệt vời.”
Động thái này thể hiện quyết tâm tăng trưởng, nhưng cũng đặt ra nguy cơ lạm phát, và chất lượng nền kinh tế
Một nhân viên của ngân hàng VP Bank đếm tiền (KHAM/Reuters)
Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và hướng tới mức tăng trưởng “hai con số” giai đoạn 2026-2030.
Trong bối cảnh đó, hôm 10 tháng Hai, 2025, báo chí Việt Nam đưa tin Thủ tướng Phạm Minh Chính triệu tập cuộc họp với lãnh đạo các ngân hàng thương mại, cả khối nhà nước lẫn tư nhân, yêu cầu xây dựng giải pháp bơm từ 2,5 – ba triệu tỷ đồng vào nền kinh tế.
Mặc dù động thái này thể hiện quyết tâm “thúc đẩy tăng trưởng”, nó cũng đặt ra nhiều câu hỏi về nguy cơ lạm phát, điều nếu xảy ra sẽ tác động đến đời sống dân nghèo và chất lượng tăng trưởng của Việt Nam trong “kỷ nguyên mới.”
Nguy cơ lạm phát từ 3 triệu tỷ đồng
Một bài viết trên báo Đầu tư của Bộ Kế hoạch Đầu tư, cho biết Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 16% để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% GDP. Điều này tương đương với việc bơm khoảng 2,5 triệu tỷ đồng ra nền kinh tế. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cũng đặt ra khả năng thứ hai, cao hơn, là nếu muốn tăng trưởng kinh tế lên 10% (tức là tăng trưởng “hai con số”) thì phải tăng trưởng tín dụng ở mức 18% đến 20%, tức sẽ phải bơm ra nền kinh tế khoảng 3 triệu tỷ đồng.
Đối với vấn đề bơm tiền để kích thích tăng trưởng nêu trên, TS Vũ Quang Việt, nguyên Vụ trưởng Vụ Tài khoản Quốc gia, thuộc Cục Thống kê Liên Hợp Quốc, cho rằng kế hoạch bơm tiền theo tỷ lệ 18-20% là cao so với mức 12-14% các năm trước. Nếu không kiểm soát tốt, việc in tiền ồ ạt từng xảy ra trong quá khứ có thể dẫn đến lạm phát cao như giai đoạn 2006-2010.
Điều này gợi nhớ lại thời kỳ nhiệm kỳ Thủ tướng của ông Nguyễn Tấn Dũng giai đoạn 2006-2016. Ông Dũng đã đẩy mạnh in tiền để đầu tư vào các đại dự án như xây dựng các nhà máy đóng tầu, khai thác bôxit ở Tây Nguyên. “Tất cả các dự án này đều thất bại, nhưng lạm phát nhảy vọt. Tiền in nhảy vọt 30-45% những năm đầu (2006-2010) và chỉ giảm sau đó vì lạm phát quá cao.” TS Vũ Quang Việt nhớ lại.
Với kinh nghiệm quá khứ nêu trên của Việt Nam, TS Vũ Quang Việt nhận định nếu Việt Nam năm nay bơm được 3 triệu tỷ đồng vào nền kinh tế, chiều hướng chung là sẽ gây ra lạm phát. Tuy nhiên, ông cho rằng khó có thể tiên đoán ngay điều đó, vì thị trường đòi hỏi thời gian để phản ứng.
GS Nguyễn Văn Chữ, nguyên trưởng khoa Kinh tế và Kinh doanh, Đại học Houston at Downtown, có cùng nhận xét với TS Vũ Quang Việt. Giáo sư Nguyễn Văn Chữ khẳng định lạm phát chắc chắn sẽ xảy ra. Vấn đề chỉ là lạm phát nhiều hay ít và khi nào người dân cảm nhận được nó. Điều đó tuỳ thuộc vào tiến độ bơm tiền của nhà nước. Trao đổi với RFA, ông nói:
“Khi chính phủ có kế hoạch bơm tiền ra thị trường 3 ngàntỷ thì không phải là ngay ngày mai tiền sẽ vô túi người ta. Ngân hàng phải có kế hoạch cho vay. Những người muốn vay phải làm hồ sơ. Quá trình đó rất dài. Đó là độ trễ của chính sách tài chính quốc gia. Quá trình bơm tiền vào nền kinh tế, do đó cần một thời gian dài để tác động đến nền kinh tế và xã hội. Ở các quốc gia Tây phương thì nó thường mất hai đến ba năm.”
Đời sống người dân sẽ ra sao?
Về mặt đời sống, có thể kỳ vọng khi có dòng vốn lớn được đẩy vào nền kinh tế, doanh nghiệp sẽ mở rộng sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm, từ đó giúp cải thiện thu nhập cho lao động. Tuy nhiên, các chuyên gia đều cảnh báo: đời không như là mơ. Bởi lẽ, hiệu quả cuối cùng của việc bơm tiền vào nền kinh tế phụ thuộc vào cơ cấu phân bổ nguồn vốn và khả năng hấp thụ của nền kinh tế. Trao đổi với RFA, GS Nguyễn Văn Chữ nêu vấn đề:
“Nếu đặt ra vấn đề cuộc sống người dân sẽ như thế nào thì điều đó còn tuỳ thuộc vào lĩnh vực đầu tư của chính phủ. Đầu tư vào lĩnh vực công? Đầu tư vào lĩnh vực tư? Nếu đầu tư vào lĩnh vực công thì đó sẽ là gì? Nhà ở xã hội? Nhà ở cao cấp hay các dự án cơ sở hạ tầng? Nếu đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng thì tốc độ ảnh hưởng đến nền kinh tế và xã hội sẽ trễ hơn. Do đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng dài hạn thì chính phủ không thể giải ngân ngay tức khắc được. Mỗi năm họ chỉ giải ngân một phần. Thành ra mức độ lạm phát hàng năm tuỳ thuộc vào loại dự án được đầu tư và tiến độ tiền được bơm ra thị trường.”
Nếu Chính phủ Việt Nam thành công trong việc bơm một lượng tiền lớn vào nền kinh tế trong thời gian ngắn thì sẽ khiến tiền Việt Nam mất giá. Tiền Việt mất giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sinh hoạt của người dân do hàng hoá nhập khẩu đắt lên, cùng lúc đó giá cả nhiều mặt hàng thiết yếu có nguy cơ leo thang do lạm phát. Đó là cảnh báo của GS Nguyễn Văn Chữ.
Mặt khác, các dự án hạ tầng lớn tuy quan trọng nhưng triển khai chậm. Điều nhà nước dồn tiền vào các đại dự án đầu tư công, người dân có cảm nhận được đời sống của mình tốt lên ngay hay không? Câu trả lời là không. TS. Nguyễn Huy Vũ giải thích rằng nếu có hiệu quả thì có khi phải vài năm sau mới thấy hiệu quả rõ rệt. Điều đó chưa chắc giúp đời sống người dân tốt ngay lập tức.
Bơm ba triệu tỷ đồng vào đâu?
Có nên chấp nhận phương án đánh đổi, chấp nhận lạm phát vì nhu cầu phát triển hay không? Tăng tiền thì tất nhiên đưa đến tăng giá (lạm phát), nhưng nó không nhất thiết làm tăng năng suất lao động, không tất yếu sinh ra nhiều của cải. Đó là nhận xét của hầu hết các chuyên gia, khi họ nhìn chính sách bơm 3 triệu tỷ đồng vào nền kinh tế từ góc độ thể chế và cơ cấu của nền kinh tế Việt Nam.
Việt Nam từ khi Đổi mới đến nay luôn xác định kinh tế nhà nước là “then chốt”. Mấy chục năm nay, nguồn lực kinh tế được đổ dồn vào các doanh nghiệp do nhà nước quản lý. Phần lớn các doanh nghiệp này làm ăn kém hiệu quả. Theo báo cáo của Chính phủ Việt nam, tính đến cuối 2023, có 134 doanh nghiệp có vốn Nhà nước lỗ lũy kế 115.270 tỷ đồng (khoảng 4,6 tỷ USD), trong đó bảy “ông lớn” nhà nước thua lỗ gần 24 nghìn tỷ đồng năm 2023, cảnh báo dấu hiệu mất an toàn tài chính.
Trong khi đó, các doanh nghiệp tư nhân thuộc lĩnh vực sản xuất gần như bị bỏ rơi, không thể lớn mạnh, hoạt động èo uột.
Trong doanh nghiệp tư nhân, duy chỉ có doanh nghiệp bất động sản có thể phát triển do được ưu đãi về cơ chế “đất đai sở hữu toàn dân”, giúp họ có thể thu hồi đất đai của dân với giá rẻ và chuyển đổi mục đích sử dụng, bán sản phẩm thương mại với giá cao gấp nhiều lần. Việt Nam hiện có 6 tỷ phú thì tất cả đều thuộc lĩnh vực bất động sản. Ngay cả tỷ phú ngành thép Trần Đình Long (tập đoàn Hoà Phát) thì sản phẩm thép xây dựng cũng đi lên nhờ bất động sản và bản thân Hoà Phát cũng đầu tư vào bất động sản. Tỷ phú lắp ráp xe Trần Bá Dương (công ty Trường Hải) cũng “không buông tha” mảng bất động sản với khu đô thị Sala nổi tiếng ở Thủ Thiêm.
Câu hỏi cần đặt ra là với cơ cấu nền kinh tế như vậy, 3 triệu tỷ đồng nếu bơm vào nền kinh tế thì sẽ chảy vào đâu? Vào các doanh nghiệp nhà nước đang lỗ luỹ kế gần 5 tỷ đô la, vào các ông lớn bất động sản, hay vào các doanh nghiệp sản xuất khối tư nhân bi bỏ rơi mấy chục năm nay và không lớn nổi?
Vẫn là câu chuyện thể chế kinh tế chính trị
Từ góc độ chính sách, TS. Nguyễn Huy Vũ nhận định, mục tiêu bơm 20% tín dụng “xuất phát từ tính toán cứ bơm 2% tín dụng sẽ tăng trưởng được 1% GDP”. Tuy nhiên, ông đặt câu hỏi liệu “nền kinh tế có hấp thụ được không?”
Ông Vũ chỉ ra, gần đây, doanh nghiệp tư nhân đóng cửa hàng loạt và hoạt động cầm chừng. Vậy họ có hứng được dòng vốn này không? Còn nếu tín dụng chảy vào những dự án không hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước thì chỉ tạo ra lạm phát chứ không thúc đẩy năng suất. Do đó, theo TS Nguyễn Huy Vũ, chính sách bơm tiền sẽ lại đưa trở về với câu hỏi đầu tiên: Vậy thì đời sống người dân thế nào?
Do đó, TS. Nguyễn Huy Vũ nhấn mạnh thêm rằng nếu việc bơm tiền không đi kèm cải cách thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân, việc lạm phát có thể không kiểm soát được, trong khi năng suất lao động không tăng tương ứng. Ông nói tiếp:
“Việt Nam có chiến lược phát triển nhưng thực ra không có chiến lược gì cả. Ví dụ vừa rồi Việt Nam đưa ra Nghị quyết 57 phát triển khoa học công nghệ để tạo ra những ngành đi cùng thời đại, nhưng không có chiến lược về nhân sự, về hỗ trợ doanh nghiệp đi kèm.
Vấn đề của Việt Nam là ông Tô Lâm có mục tiêu nhưng không có chính sách, đúng hơn là không có người để thực hiện. Khi đưa ra chính sách bơm tiền vào nền kinh tế mà không có doanh nghiệp tư nhân hấp thụ nguồn vốn đó để tạo ra công ăn việc làm, tạo ra giá trị cho nền kinh tế thì đó chỉ là tiêu tiền thôi. Tiền sẽ quay vào bất động sản, trong khi bất động sản hiện nay cũng gặp khó khăn trong việc bán hàng vì đơn giản là người dân không tăng thu nhập thì không có tích luỹ để đầu tư bất động sản hay mua nhà cửa vì nhu cầu để ở. Chuyện bất động sản chỗ này chỗ kia tăng giá thì chủ yếu vì một nhóm người có tiền mua bất động sản để rửa tiền hoặc đầu cơ.”
Ở Việt Nam, doanh nghiệp khối tư nhân rất nhỏ, yếu dù họ làm ăn hiệu quả hơn. Doanh nghiệp nhà nước được nhận nguồn lực to lớn nhưng làm ăn yếu kém. Cơ cấu kinh tế này có dễ dàng thay đổi không? Theo GS Nguyễn Văn Chữ, đây là điều không dễ thay đổi một sớm một chiều. Ông so sánh việc thiết kế và cải cách cơ cấu kinh tế chính trị giống như nặn đồ gốm. Một khi đồ gốm đã khô, trở nên cố định, việc nặn nó thành một hình dạng khác trở nên vô cùng khó khăn. Nó đòi hỏi người lãnh đạo phải làm cách mạng, đập bỏ, nhào cho nhuyễn, rồi nặn lại theo hình dạng khác.
Bơm 3 triệu tỷ đồng vào nền kinh tế là một chính sách tham vọng, thể hiện quyết tâm cao trong mục tiêu đưa GDP đạt mức hai con số. Tuy nhiên, như ý kiến từ các chuyên gia cho thấy, chất lượng phân bổ nguồn vốn và khả năng hấp thụ của thị trường mới là yếu tố quyết định thành bại. Điều gì quyết định chất lượng phân bổ nguồn vốn và khả năng hấp thụ nguồn vốn đó? Đó là thể chế kinh tế và chính trị, một vấn đề nóng ở Việt Nam sau khi Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra chính sách cải cách thể chế.
Nếu đồng vốn được quản lý minh bạch, hướng đến các dự án có hiệu quả và có ý nghĩa chiến lược lâu dài, rủi ro lạm phát có thể được kiểm soát ở mức chấp nhận được, đời sống người dân dần được nâng cao và kinh tế sẽ tăng trưởng bền vững. Ngược lại, nếu cơ chế giám sát lỏng lẻo, tham nhũng và dự án kém hiệu quả, thì tiền bơm ra chỉ làm mất giá đồng nội tệ, đẩy chi phí sinh hoạt leo thang, cuối cùng không tạo điều kiện cho sự phát triển lâu dài.
Hôm 13 tháng 2, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài phát biểu tại một phiên thảo luận tổ, trong khuôn khổ kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc Hội.
Trong bài phát biểu với nội dung bàn về đường hướng phát triển đất nước, người đứng đầu đảng Cộng sản đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Singapore, trước thành tích phát triển một cách ngoạn mục của nước này.
Điều đáng chú ý là ông Tô Lâm đã sử dụng Sài Gòn, thủ đô của Việt Nam Cộng Hòa, để so sánh với Singapore:
“Nhìn sang Singapore, xưa họ nói được sang Bệnh viện Chợ Rẫy chữa bệnh là mơ ước. 50 năm nhìn lại giờ mình lại mơ sang họ khám bệnh”, trích lời vị Tổng Bí thư.
Đây không phải là lần đầu tiên người đứng đầu đảng Cộng sản lấy Việt Nam Cộng Hòa làm chuẩn để so sánh với Singapore, vốn là nước phát triển nhất khu vực.
Trước đó, hôm 9 tháng 1, trong cuộc gặp với các bô lão Đảng viên, nguyên cán bộ Nhà nước, đại biểu trí thức, nhà khoa học, và văn nghệ sĩ các tỉnh thành phía Nam, ông Tô Lâm cũng đã có những lời nói tích cực về cựu thù.
Bài phát biểu của ông Tô Lâm có đoạn “Những năm 60, Sài Gòn – TP HCM là điểm sáng, Hòn ngọc Viễn Đông, Singapore cũng không bằng nhưng giờ đây tốc độ phát triển đã vượt rất xa.”
Đây là lần đầu tiên một Tổng Bí thư đảng Cộng sản công khai thừa nhận sự phát triển của Việt Nam Cộng Hòa so với các nước trong khu vực ở cùng thời điểm.
Từ trước tới nay, chế độ do đảng Cộng sản lãnh đạo vẫn duy trì chính sách tuyên truyền tiêu cực về Việt Nam Cộng Hòa, gọi đây là chế độ “tay sai”, “ngụy”, và “bán nước”, còn sự phồn vinh của Sài Gòn bị gọi là “giả tạo”. Từ lúc lên nắm quyền, ông Tô Lâm đã thường xuyên thể hiện sự sốt ruột trước tình trạng phát triển chậm chạp của Việt Nam, và cảnh báo về nguy cơ tụt hậu.
Như một vị quân vương trước đây, ông Tô Lâm đã đặt niên hiệu cho thời kỳ cầm quyền của mình, với cái tên “kỷ nguyên vươn mình”, kèm với đó là hàng loạt chính sách cải cách tham vọng.
Hiện chưa rõ những phát biểu tích cực về Sài Gòn của ông Tô Lâm, tác động đến chính sách của đảng cầm quyền ra sao, trong vấn đề Việt Nam Cộng Hòa.
Năm 2025 cũng là năm đánh dấu 50 năm cuộc chiến tranh giữa hai miền Việt Nam kết thúc.
Nhà hàng Giglio ở Lucca, Ý, đã yêu cầu xóa ngôi sao Michelin của mình khỏi hướng dẫn năm 2025. Ảnh: Alamy Stock Photo
Mùa thu năm ngoái, nhà hàng Giglio ở Lucca, Ý, đã đưa ra một yêu cầu bất ngờ: xóa ngôi sao Michelin của mình khỏi bản hướng dẫn ẩm thực năm 2025. Nhà hàng Tuscan này đã được trao tặng ngôi sao vào năm 2019 cho các món ăn Ý truyền thống với hương vị hiện đại, chẳng hạn như khoai tây với nước sốt mực, nấm mỡ vàng và rau mùi tây cay. Sau đó, lượng khách hàng mới xuất hiện với kỳ vọng cao hơn. Những người chủ, những người mong muốn một môi trường thoải mái hơn, đã coi giải thưởng này là một gánh nặng.
Stefano Terigi, một đầu bếp tại Giglio cho biết: “Sự công nhận như vậy đại diện cho thành tựu cao nhất mà một đầu bếp trẻ có thể mong muốn đạt được”. “Chúng tôi không có thời gian để tìm hiểu xem đó có thực sự là con đường của mình hay không; chúng tôi đã không tìm kiếm nó”. “Họ thường không đến vì chúng tôi mà vì ngôi sao”, Terigi, đầu bếp Giglio cho biết. “Chúng tôi cảm thấy hơi mất đi cá tính của mình”.
Trong hơn một thế kỷ, Michelin Guide đã hoạt động như một ngôi sao dẫn đường vềẩm thực cho các đầu bếp trên toàn thế giới, mang đến cho họ khách hàng quốc tế và danh tiếng dẫn đến các hoạt động như sách dạy nấu ăn, sản phẩm nhà bếp và nhiều thứ khác. Các hướng dẫn của công ty lốp xe Pháp, Michellin đã mở rộng trên toàn thế giới, tạo ra các hướng dẫn khu vực hàng năm liệt kê các địa điểm ăn uống hàng đầu do những người thử nếm ẩn danh của công ty xác định. Bây giờ, một số đầu bếp cho biết giải thưởng danh giá này có thể trở thành một chiếc lồng mạ vàng cho các nhà hàng chứa đầy những bất lợi về tài chính và sáng tạo.
Mặc dù không phải mọi nhà hàng được liệt kê trong hướng dẫn đều đạt được một ngôi sao, một số ít trong số đó đã được trao tặng từ một đến ba ngôi sao, một sự khác biệt được coi là đỉnh cao của thành tích đối với một đầu bếp. Hàng năm, công ty tung ra các hướng dẫn khu vực của họ trong các buổi lễ trên toàn thế giới; vào thứ Hai, hướng dẫn năm 2025 cho Vương quốc Anh và Ireland, đại diện cho một trong những địa phương có quy mô lớn hơn, đã được tổ chức tại một sự kiện ở Glasgow.
“Theo một số khía cạnh, danh tiếng một ngôi sao có thể hơi ngột ngạt,” Scott Nishiyama, đầu bếp kiêm chủ sở hữu tại Ethel’s Fancy ở Palo Alto, California, người đã được đào tạo dưới sự hướng dẫn của các đầu bếp đạt sao Michelin trước khi mở nhà hàng của riêng mình, cho biết. Ông cho biết khả năng một thanh tra Michelin bước qua cửa bất cứ lúc nào cũng có thể khiến bạn lo lắng: “Bạn không có đủ sự tự do hoặc niềm vui cần thiết để khám phá và mắc lỗi vì bạn chỉ lo mất ngôi sao đó hoặc cố gắng đạt được ngôi sao đầu tiên đó.”
Scott Nishiyama, đầu bếp và chủ sở hữu tại Ethel’s Fancy ở Palo Alto, California, cho biết khả năng một thanh tra Michelin bước vào cửa bất cứ lúc nào cũng có thể khiến bạn lo lắng. Ảnh: Ethel’s Fancy
Simon Olesen, người điều hành quán bia nổi tiếng Møntergade ở Copenhagen, nơi được liệt kê không có sao trong hướng dẫn của Đan Mạch năm 2024, cho biết một ngôi sao cũng có thể gây hại cho thu nhập của nhà hàng. Ông cho biết nhiều nhân viên văn phòng chi tiền cho bữa ăn được trả bới chủ lao động sẽ tránh những nhà hàng có vẻ quá xa hoa. Một số loại hình công ty cho nhân viên “có thể ăn ở đây ba lần một tuần”, Olesen cho biết. “Nếu chúng tôi có sao và họ không được phép đến, họ sẽ không chi tiền riêng của mình vì họ thích ăn ở đây hơn”.
Giám đốc quốc tế của Michelin Guide cho biết. “Michelin Guide thực sự là một phước lành”, ông nói. “Chúng tôi chú trọng vào tài năng”.
Poullennec cho biết các nhà hàng không được lựa chọn không được Michelin công nhận, bất chấp những nỗ lực từ những nơi như Giglio, nhà hàng Ý có lượng khách hàng thay đổi sau khi được trao giải. “Họ thường không đến vì chúng tôi mà vì ngôi sao”, Terigi, đầu bếp Giglio cho biết. “Chúng tôi cảm thấy hơi mất cá tính”.
Poullennec coi những nhà hàng cố gắng trả lại ngôi sao của họ là những điều bất thường. Trong sáu năm Poullennec giữ chức vụ của mình, ông ước tính mình đã giải quyết bốn trường hợp nhà hàng không còn muốn giữ lại ngôi sao của mình, trong số hàng trăm trường hợp được trao tặng hàng năm. Ông nghi ngờ rằng một số nhà hàng này có thể không còn hoạt động ở cấp độ ngôi sao nữa và tin rằng họ sắp mất nó. Mặc dù Michelin cho rằng các nhà hàng không được quyết định về trạng thái ngôi sao của mình, Giglio vẫn được liệt kê trực tuyến trong hướng dẫn, nhưng không có ngôi sao nào xuất hiện bên cạnh tên của nó.
Mặc dù Cẩm nang Michelin nêu rằng chỉ những yếu tố như chất lượng nấu ăn và trình độ kỹ thuật mới được xem xét, một số chủ nhà hàng, bao gồm cả Olesen, cảm thấy họ cần phải duy trì sự hoàn hảo ở mọi cấp độ để đổi lấy một ngôi sao, ngay cả đối với giấy vệ sinh trong phòng tắm.
‘Nếu tôi muốn đạt đến tầm cỡ đó [cấp độ một ngôi sao], tôi sẽ phải dành nhiều thời gian và công sức hơn nữa để thực hiện điều đó’, đầu bếp Justin Kent, chủ sở hữu nhà hàng Milagro ở Paris, cho biết. Ảnh: Lindsey Larson
Một ngôi sao có thể dẫn đến sự gia tăng trong hoạt động kinh doanh và doanh số, nhưng sự sụt giảm về lợi nhuận gần như chắc chắn sẽ xảy ra sau đó, theo báo cáo năm 2021 về tác động của ngôi sao Michelin đối với các nhà hàng ở Thành phố New York được công bố trên Tạp chí Quản lý Chiến lược, một ấn phẩm nghiên cứu. Đối với một số nơi, đây có thể là một đòn chí mạng, vì họ phải vật lộn để duy trì các chi phí mới như nguyên liệu chất lượng cao hơn, tiền thuê nhà tăng từ chủ nhà định giá lại tài sản của họ và nhân viên yêu cầu trả lương tương xứng với giá trị mới được nhận thức của họ, báo cáo cho biết.
Phó Tổng thống JD Vance cho biết ông nghĩ rằng thỏa thuận đạt được từ các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine sẽ khiến mọi người sốc. Ảnh: leah millis/Reuters
PARIS—Phó Tổng thống JD Vance hôm thứ Năm cho biết Hoa Kỳ sẽ trừng phạt Moscow và có khả năng sẽ có hành động quân sự nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin không đồng ý ký một thỏa thuận hòa bình với Ukraine nhằm đảm bảo nền độc lập lâu dài của Kyiv.
Vance cho biết phương án gửi quân đội Hoa Kỳ tới Ukraine nếu Moscow không đàm phán một cách thiện chí vẫn “được cân nhắc“, thể hiện giọng điệu cứng rắn hơn nhiều so với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth , người hôm thứ Tư đã gợi ý rằng Hoa Kỳ sẽ không triển khai lực lượng.
Vance cho biết: “Có những công cụ kinh tế để gây ảnh hưởng, tất nhiên cũng có những công cụ quân sự để gây ảnh hưởng” mà Hoa Kỳ có thể sử dụng chống lại Putin. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Wall Street Journal vài giờ sau khi Tổng thống Trump tuyên bố sẽ bắt đầu đàm phán với Putin để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, Vance cho biết: “Tôi nghĩ rằng sẽ có một thỏa thuận được đưa ra sau cuộc gặp này khiến nhiều người bị sốc”.
Phát biểu của phó tổng thống, được đưa ra một ngày trước cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky , thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của chính quyền Trump đối với Kyiv trước yêu cầu của Nga về việc giải giáp và thay thế chính phủ hiện tại.
“Tổng thống sẽ không tham gia vào việc này với sự mù quáng”, Vance nói. “Ông ấy sẽ nói, ‘Mọi thứ đều nằm trên bàn, chúng ta hãy thỏa thuận.'”
Về Ukraine, Vance cho biết vẫn còn quá sớm để nói rằng bao nhiêu phần lãnh thổ của đất nước này sẽ vẫn nằm trong tay Nga hoặc Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây khác có thể cung cấp cho Kyiv những đảm bảo an ninh nào. Ông cho biết những chi tiết đó sẽ cần được giải quyết trong các cuộc đàm phán hòa bình.
“Có rất nhiều cách diễn đạt, cấu hình, nhưng chúng tôi quan tâm đến việc Ukraine có được nền độc lập có chủ quyền,” ông nói.
Tổng Thống Trump đã cho biết rằng ông Putin muốn chấm dứt cuộc xung đột mà nhà lãnh đạo Nga đã phát động cách đây ba năm với nỗ lực xâm lược toàn diện khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và phá hủy nhiều vùng đất của Ukraine. Lực lượng Nga kiểm soát gần 20% lãnh thổ của Ukraine.
Vance cho biết chính quyền Trump muốn thuyết phục Putin rằng Nga sẽ đạt được nhiều thành quả hơn trên bàn đàm phán so với trên chiến trường. Vance đề nghị thiết lập lại mối quan hệ với Nga sau một thỏa thuận thành công về Ukraine, nói rằng sự cô lập hiện tại của Moscow khỏi các thị trường phương Tây khiến nước này trở thành đối tác cấp dưới của Bắc Kinh. “Putin không có lợi khi trở thành em út trong liên minh với Trung Quốc”, Vance nói.
Các quan chức châu Âu đang nỗ lực để đảm bảo cuộc gặp song phương với Vance hy vọng rằng chuyến thăm cấp cao đầu tiên của chính quyền Trump sẽ khởi đầu một cấp độ hợp tác mới với Hoa Kỳ vào thời điểm toàn cầu đang hỗn loạn và sẽ đưa ra thông tin chi tiết về kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Thay vào đó, Vance cho biết ông sẽ nói với các nhà lãnh đạo rằng châu Âu phải chấp nhận sự trỗi dậy của chính trị chống lại chính sách cũ, đó là ngăn chặn di cư hàng loạt và hạn chế các chính sách cấp tiến (tả phái). Ông cho biết ông sẽ kêu gọi khôi phục các giá trị truyền thống và chấm dứt tội phạm di cư.
“Nó thực sự là về kiểm soát tội phạm và về hạn chế di cư, về nỗi sợ hãi mà Tổng thống Trump và tôi đang ưu tư, rằng các nhà lãnh đạo châu Âu đang xem nhẹ ký chính người dân của họ”, Vance nói. Ông cho biết ông sẽ thúc giục các chính trị gia Đức làm việc với tất cả các đảng bao gồm cả đảng cực hữu và chống nhập cư Alternative for Germany.
Khi các nhà hoạch định chính sách bắt đầu đến Munich vào thứ năm, cảnh sát Đức cho biết một người di cư Afghanistan đã lái xe vào đám đông người biểu tình của công đoàn trong thành phố, làm hơn hai chục người bị thương.
Ông cho biết, việc giữ các đảng cực hữu vận động chống di cư ra khỏi các liên minh chính phủ đang hạn chế ý chí của người dân, những người đã nhiều lần yêu cầu kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn. “Tôi nghĩ, thật không may, ý chí của cử tri đã bị nhiều người bạn châu Âu của chúng ta phớt lờ”, ông nói.
Vance cho biết tỷ phú Elon Musk không đại diện cho Trump. Nhưng ông cho biết ông đồng ý với Musk rằng các nước châu Âu cần ngừng tiếp nhận số lượng lớn người di cư từ Trung Đông, Châu Phi và những nơi khác. Ông cũng cho biết các nhà lãnh đạo châu Âu đã sai khi chỉ trích Musk vì đã lên tiếng.
“Những gì ông ấy muốn trong cả hai tình huống là sự yên tĩnh, hòa bình, một thỏa thuận,” William Wechsler, giám đốc cấp cao của Trung tâm Rafik Hariri và Chương trình Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương, một nhóm nghiên cứu, cho biết. “Ít sự tham gia của Mỹ hơn và ít rủi ro hơn của Mỹ.”
Một câu hỏi đặt ra là liệu Trump có thử áp dụng kế hoạch của mình ở nơi khác hay không, chẳng hạn như Đài Loan , nơi đang ngày càng lo ngại rằng mong muốn của tổng thống về một thỏa thuận thương mại nhanh chóng với Bắc Kinh có thể khiến ông sử dụng hòn đảo dân chủ này làm con bài mặc cả.
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã tham dự cuộc họp của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine tại trụ sở NATO ở Brussels vào thứ Tư. Ảnh: Omar Havana/AP
Cách tiếp cận không chính thống của Trump cũng có nguy cơ tạo ra ngõ cụt chiến lược mới.
Tại Ukraine, nỗ lực thúc đẩy hòa bình của Trump đã làm dấy lên một số lo ngại ở Kyiv rằng ông có thể tìm kiếm một thỏa thuận mà không có sự tham gia của đất nước này, nhằm tạm thời ngừng giao tranh nhưng không cung cấp đủ sự hỗ trợ cho Ukraine để chống lại nỗ lực khuất phục của Nga trong dài hạn.
Khi Trump tiết lộ hôm thứ Tư rằng ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý bắt đầu các cuộc đàm phán về một thỏa thuận hòa bình, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã trình bày tại Brussels các thông số của một thỏa thuận có thể loại trừ việc Kyiv đòi lại toàn bộ lãnh thổ bị Nga chiếm giữ, cũng như tư cách thành viên của Ukraine trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương và việc triển khai quân đội Hoa Kỳ làm lực lượng gìn giữ hòa bình.
Các quan chức châu Âu cho biết sự nhượng bộ của chính quyền đã làm mất đi đòn bẩy của Trump trước khi các cuộc đàm phán bắt đầu.
“Trump luôn nói về ‘hòa bình thông qua sức mạnh’, và đó chính xác là cách tiếp cận đúng đắn với người Nga,” một quan chức cấp cao của châu Âu cho biết. “Nhưng ở đây chúng ta vẫn chưa thực sự thấy được phần sức mạnh.”
Trong khi Trump tuyên bố với các phóng viên hôm thứ Tư rằng sẽ tiếp tục viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Kyiv, ông vẫn khẳng định rằng mong muốn hòa bình của Putin là chân thành, một quan điểm mà một số nhà phân tích cho là đáng ngờ.
Chưa có một Tổng thống Hoa Kỳ nào trước đây tại Nhà Trắng kể từ khi Israel được thành lập vào năm 1948 đề xuất việc di dời vĩnh viễn người Palestine khỏi Gaza, nơi mà hầu hết các tổng thống Hoa Kỳ đều coi là một phần của nhà nước Palestine sau này.
Người dân Palestine mua sắm tại một khu chợ giữa cảnh tàn phá ở phía nam Gaza. Ảnh: Abed Rahim Khatib/DPA/Zuma Press
Sự ủng hộ của công chúng Ả Rập và Israel đối với các quốc gia thù địch chung sống cạnh nhau đã giảm mạnh, đặc biệt là kể từ ngày 7 tháng 10 với biến cố khủng bố và bắt cóc con tin của Hámas. Tuy nhiên, đề xuất của Trump cũng bị người dân Israel và thế giới Ả Rập coi là không thực tế, có khả năng gây bất ổn cho các quốc gia như Ai Cập và Jordan có chung biên giới với Israel.
Một cảnh sát ở thủ đô Tel Aviv đứng tại một cuộc biểu tình kêu gọi thả các con tin bị Hamas bắt giữ. Ảnh: Alexi J. Rosenfeld/Getty Images
Israel và Hamas đã đồng ý giải quyết tranh chấp có nguy cơ làm chệch hướng lệnh ngừng bắn mong manh của họ sau khi thiết bị nhân đạo bắt đầu vào Gaza vào thứ năm và Hamas đã rút lại lời đe dọa sẽ không thả thêm bất kỳ con tin Israel nào nữa.
Nhóm chiến binh này đã đồng ý thả ba con tin tiếp theo mà họ đã đe dọa sẽ giữ lại sau khi nhận được sự đảm bảo từ các nhà trung gian rằng các đoàn lữ hành và thiết bị y tế sẽ được phép vào Gaza vào thứ năm, theo các nhà trung gian. Các quan chức Ai Cập cho biết các nỗ lực hòa giải đã “thành công trong việc vượt qua các trở ngại” đe dọa thỏa thuận. Israel vẫn chưa bình luận.
Đến thứ năm, một số lều trại đã được cho phép mở cửa ở khu vực này và hàng chục đoàn xe đang chờ tại cửa khẩu Rafah giữa Ai Cập và Gaza được lăn bánh. Khoảng 800 xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo đã vào đến nơi hôm thứ năm, các nhà hòa giải cho biết.
Các nhà hòa giải cũng đang làm việc để đẩy nhanh việc thả sáu con tin còn sống sót, theo yêu cầu của Israel. Yêu cầu này được đưa ra sau khi các con tin được thả vào tuần trước trở về trông gầy gò và yếu ớt và các chi tiết bắt đầu xuất hiện về những điều kiện đáng lo ngại phải chịu đựng trong thời gian bị giam cầm , bao gồm một số con tin bị xích trong đường hầm mà hầu như không có thức ăn.
Xe tải chở hàng viện trợ cho Gaza ở Rafah, phía nam vùng đất này. Ảnh: hussam al-masri/Reuters
Bất chấp nghị quyết này, hai bên vẫn còn nhiều tranh chấp lớn hơn đang chờ ở phía trước.
Trung Cộng đang chạy đua để giảm sự phụ thuộc vào các sản phẩm và công nghệ của thế giới bên ngoài, đây là một phần trong nỗ lực kéo dài nhiều năm của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình nhằm giúp Trung Cộng tự chủ hơn và không bị ảnh hưởng bởi áp lực của phương Tây khi căng thẳng với Hoa Kỳ gia tăng .
Bắc Kinh đã rót hàng trăm tỷ đô la vào các ngành công nghiệp được ưa chuộng, đặc biệt là trong sản xuất ở lãnh vực kỹ thuật cao, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tuân theo các ưu tiên của chính phủ.
Theo nhiều cách nhìn, nỗ lực này đã thành công.
Thay vì dựa vào các công ty nước ngoài về robot và thiết bị y tế, Trung Cộng hiện đang tự sản xuất nhiều hơn. Các tấm pin mặt trời đang thay thế một phần nhu cầu năng lượng nhập khẩu của đất nước. Sự thành công của các nhà sản xuất xe điện và công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo DeepSeek của Trung Cộng đã làm dấy lên nỗi lo ngại rằng Trung Quốc thậm chí có thể vượt qua phương Tây trong một số lĩnh vực tiên tiến.
Tuy nhiên, bên dưới những chiến thắng đó, chính sách công nghiệp của Tập Cận Bình lại cực kỳ tốn kém, ngốn hết nguồn lực của nhà nước khi doanh thu của chính phủ đang trì trệ . Một ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington cho biết chi tiêu hàng năm của Trung Cộng cho chính sách công nghiệp vào khoảng 250 tỷ đô la tính đến năm 2019.
Nhiều khoản tiền lớn đã bị lãng phí vào các dự án thất bại, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chất bán dẫn tiên tiến. Làn sóng đầu tư đổ vào các nhà máy Trung Cộng làm cho hàng hóa sản xuất dư thừa dẫn đến cung ứng quá mức tiêu thụ đang gây ra vấn đề cho hàng Trung Cộng ở nước ngoài, vì nó dẫn đến việc hàng hóa Trung Cộng tràn vào thị trường nước ngoài với giá rẻ mạt, làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại .
Các nước phương Tây đã tìm cách ngăn chặn các con chip tiên tiến chảy vào nước này, và sự thống trị ngày càng tăng của Trung Cộng trong sản xuất ở một số lĩnh vực có giá trị cao sẽ trở thành điểm nóng trong các cuộc xung đột thương mại mới khi Tổng thống Trump gia tăng sức ép với Bắc Kinh.
Nhiều nhà kinh tế cho rằng Trung Cộng nên xây dựng mạng lưới an sinh xã hội mỏng manh của mình để thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng, giúp cho việc tăng trưởng bền vững, thay vì đổ thêm tiền vào cơ sở công nghiệp vốn đã rộng lớn của mình, tích lũy thêm nợ mà không có sự đảm bảo về lợi nhuận trong tương lai.
Cái giá phải trả cho nỗ lực của Trung Cộng “là rất nhiều vốn bị đốt cháy”, Alfredo Montufar-Helu, giám đốc Trung tâm Trung Cộng tại nhóm nghiên cứu The Conference Board ở Bắc Kinh cho biết. “Liệu Trung Cộng có thể gánh chịu được chi phí này mãi không? Theo quan điểm của chính phủ Trung Cộng, họ đang bị buộc phải gánh chịu chi phí này”. (không có cách nào khác hết)
Tập Cận Bình đã chính thức hóa tham vọng biến đất nước trở nên tự chủ hơn vào năm 2015, khi ông công bố sáng kiến mang tên “Made in China 2025”. Trong khi sáng kiến này tìm cách nâng cao hoạt động sản xuất của Trung Cộng trên mọi phương diện, sáng kiến này nhấn mạnh 10 lĩnh vực ưu tiên phát triển về robot, hàng không vũ trụ và xe năng lượng mới là những ưu tiên hàng đầu khác.
Những câu chuyện thành công
Trong EV, một trong 10 lĩnh vực được xác định trong “Made in China 2025”, hỗ trợ công nghiệp đã tăng vọt từ 15 tỷ đô la vào năm 2019 lên hơn 45 tỷ đô la vào năm 2023, theo ước tính của CSIS. Hơn 100 thương hiệu đã đua nhau vào thị trường.
Năm ngoái, xe điện và xe hybrid cắm điện chiếm 48% doanh số bán xe du lịch tại Trung Cộng, tăng từ 41% so với năm trước, hay gần 11 triệu xe, dữ liệu từ Hiệp hội xe du lịch Trung Cộng cho thấy. Hầu hết những chiếc xe điện đó được sản xuất bởi các thương hiệu Trung Cộng, chẳng hạn như BYD và Geely.
Đầu tư 132 tỷ của chính phủ đã biến các công ty Trung Cộng thành những công ty đóng tàu thống trị thế giới. Ảnh: str/Agence France-Presse/Getty Images
kể từ năm 2021, thâm hụt sản phẩm Hóa Chất của Trung Cộng đã chuyển sang sản xuất Hóa Chất thặng dư, vì sản lượng trong nước tăng đẩy hàng nhập khẩu ra khỏi nước.
Mô tả về một thanh niên 24 tuổi bị xiềng xích và chết đói ở Gaza trong hơn một năm đã khiến người Israel lo sợ rằng nhiều người sẽ không còn sống được lâu nữa
TEL AVIV—Trong 16 tháng, mẹ của Alon Ohel không chắc chắn liệu con trai bà, bị Hamas bắt cóc vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, còn sống hay đã chết. Cuối tuần trước, bà phát hiện ra rằng con trai bà đã bị xiềng xích trong một đường hầm dưới lòng đất, mảnh đạn găm vào mắt và vai và chỉ sống bằng một miếng bánh mì pita mỗi ngày.
Tình trạng bị giam cầm của Ohel, 24 tuổi, được mô tả bởi hai con tin bị giam giữ cùng với anh dưới địa đạo và được thả ra vào thứ Bảy , cùng với những trải nghiệm của những người khác bị Hamas giam giữ, những người bị từ chối chăm sóc y tế cần thiết và thực phẩm đầy đủ đã khiến Israel lo ngại về việc những người sống sót còn lại có thể sống được bao lâu nữa.
Vào thứ Hai, Hamas cho biết họ sẽ ngừng thả con tin như một phần của thỏa thuận ngừng bắn và cáo buộc Israel vi phạmcác điều khoản của thỏa thuận. Các nhà hòa giải cho biết nhóm chiến binh Hồi giáo Palestine này đã tức giận trước lời kêu gọi của Tổng thống Trump về việc di dời người Palestine khỏi Gaza, sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo Israel đối với kế hoạch này và việc thiếu viện trợ nhân đạo đã thỏa thuận.
Alon Ohel và mẹ của anh, Idit Ohel. Ảnh: Gia đình Ohel
Tổng thống Trump đã yêu cầu Hamas thả tất cả các con tin mà họ đang giam giữ trước buổi trưa giờ địa phương vào thứ Bảy, ngày 15 tháng 2 năm 2025, ông nói rằng nếu họ không được thả thì “mọi cược đều hủy bỏ và hãy để địa ngục bùng nổ”.
Israel và Hamas đã đồng ý vào tháng 1 sẽ tạm dừng giao tranh trong 42 ngày, trong thời gian đó 33 con tin người Israel sẽ được thả để đổi lấy các tù nhân Palestine do Israel giam giữ. Theo thỏa thuận, thêm 17 người nữa—bao gồm một số người được biết là đã chết—sẽ được trao đổi trong vài tuần tới.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã triệu tập nội các an ninh vào thứ Ba để thảo luận về các tiền đề khởi đầu của Israel cho các cuộc đàm phán vào giai đoạn hai. Một số nhà lập pháp Israel đã nói rằng họ phản đối việc chuyển sang giai đoạn hai và một đảng đã đe dọa sẽ rời khỏi chính phủ, có khả năng gây nguy hiểm cho sự tồn tại của liên minh cầm quyền của Netanyahu.
Tình trạng ốm yếu của ba người đàn ông được thả ra vào thứ Bảy ngày 8-2-2025 vừa qua, bao gồm Eli Sharabi , Or Levy và Ohad Ben Ami—những người xuất hiện với vẻ ngoài gầy gò và yếu ớt, gợi lên một số hình ảnh của người Israel về những người sống sót sau thảm sát Holocaust. Sharabi và Levy được giữ cùng với Ohel.
Ba con tin được Hamas trao trả – @nh của AP Press.
Những người đàn ông này cho biết họ bị nhốt dưới lòng đất hơn một năm và không thể đứng hoặc di chuyển. Họ phải đối mặt với nạn đói nghiêm trọng. “Những hình ảnh chúng tôi thấy cho thấy sự sụt cân đáng kể” với những rủi ro sức khỏe lâu dài, Hagar Mizrahi, một viên chức cấp cao của Bộ Y tế Israel, cho biết. “Rất có thể chúng ta sẽ còn thấy những cảnh tượng sắp tới còn tồi tệ hơn thế này”.
![Đầu bếp Justin Kent, chủ sở hữu nhà hàng Milagro tại Paris, cho biết: 'Nếu tôi muốn đạt đến tầm cỡ đó [của một ngôi sao], tôi sẽ phải dành nhiều thời gian và công sức hơn nữa để thực hiện điều đó'.](https://images.wsj.net/im-70003105?width=700&height=1027)
