Belarus ép phi cơ dân dụng hạ cánh để bắt đối lập, Liên Âu và Mỹ phản ứng mạnh mẽ
Tổng thống Belarus Loukachenko hôm qua 23/05/2021 bất ngờ ra lệnh cho chiến đấu cơ MiG-29 chặn chuyến bay FR4978 từ Athenes đến Vilnius của hãng hàng không Ryanai, buộc máy bay phải hạ cánh xuống phi trường thủ đô Minsk. Một nhà báo đối lập Belarus trong chuyến bay đã bị bắt giữ. Hành động bị coi là “không tặc” kể trên đã bị hầu hết các nước châu Âu cũng như là Mỹ lên án.
Viện cớ có chất nổ trên chuyến bay của hãng RyanAir nối liền Athens và Vilnius, một chiến đấu cơ của Không Quân Belarus đã bay lên buộc chiếc máy bay chở khách đổi hướng, để hạ cánh xuống phi trường Minsk.
Sau kiểm tra, trên phi cơ không có chất nổ, nhưng chính quyền Belarus đã bắt giữ một hành khách là ông Roman Protassevich, một nhân vật đối lập với chế độ Loukachenko. Nhà báo trẻ này là một trong những người sáng lập Nexta, một kênh tin tức độc lập trên mạng Telegram, vốn đã trở thành một trong những nguồn thông tin chính về các cuộc biểu tình đang diễn ra tại Belarus. 169 hành khách khác trên máy bay thì đã đến được Lítva muộn hơn một chút so với dự kiến.
Hành động chặn bắt máy bay hàng không dân dụng của chính quyền Belarus đã khiến nhiều nước châu Âu phẫn nộ. Ba Lan tố cáo một hành động khủng bố Nhà nước. Pháp gọi đó là một vụ “không tặc” không thể chấp nhận được, Về phần mình, Luân Đôn đã cảnh báo tổng thống Belarus rằng ông có nguy cơ phải gánh chịu những “hậu quả nghiêm trọng” sau hành động ngông cuồng này.
Bên kia bờ Đại Tây Dương, Hoa Kỳ cũng bày tỏ thái độ cực kỳ phẫn nộ. Theo ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, chính quyền Loukachenko đã có một “hành động trơ trẽn và không thể chấp nhận được” khi dùng máy bay quân sự để buộc một chuyến bay dân sự đổi hướng và bắt giữ một nhà báo”. Ông Blinken đã lên tiếng yêu cầu mở một cuộc điều tra quốc tế, tương tự như tổng thư ký khối NATO .
Tối qua 24/05/2021, cả 27 nước Liên Hiệp Châu Âu đã quyết định trừng phạt mạnh mẽ và cô lập Belarus về hàng không.
Châu Âu lên án việc buộc đổi hướng chiếc máy bay của Ryanair và bắt giam nhà báo Roman Protassevitch cùng với bạn gái ông, đòi hỏi phải lập tức trả tự do cho họ.Hai mươi bảy quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu còn yêu cầu tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế làm sáng tỏ sự kiện được coi là « chưa từng có và không thể chấp nhận được ».
Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng thỏa thuận về các biện pháp trừng phạt mới, nhắm vào những người có trách nhiệm trong việc làm đổi hướng chuyến bay, và những định chế tài trợ cho chế độ Belarus. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu khi đến Bruxelles đã nói rõ như trên.
Bên cạnh đó, 27 nước còn thông qua nguyên tắc trừng phạt kinh tế – một hành động mạnh mẽ vốn không dự kiến lúc ban đầu. Liên Hiệp Châu Âu cũng đòi hỏi tất cả các hãng hàng không châu Âu tránh không phận Belarus. Theo Eurocontrol, mỗi tuần có gần 2.000 chuyến bay thương mại bay qua lãnh thổ Belarus. Và biện pháp cuối cùng được loan báo, là châu Âu sẽ đóng cửa không phận của mình đối với các phi cơ Belarus. »
Từ sau cuộc bầu cử tổng thống bị tố cáo gian lận, chính quyền Belarus đã bắt giam hàng ngàn nhà ly khai. Những khuôn mặt đối lập chính hoặc đang lưu vong, hoặc đã vào tù. Được Nga hậu thuẫn, chế độ Loukachenko sẵn sàng bóp chết đối lập.
TL – RFI.
