Diep Nong
Cách đây mười năm, tôi có một người khách hàng là một thương gia Úc, chuyên đi VN thu mua hạt điều về cho công ty của ông. Ông hay ghé tiệm của tôi ăn bánh, uống cà phê, trò chuyện chút ít mỗi khi ông từ VN về lại Úc. Và một hôm, sau khi tôi thối tiền, trao tiền thối tận tay ông, cám ơn ông như tôi thường làm như thế với tất cả các khách hàng của tôi, ông ta chợt nói:
-Người VN của cô rất dễ thương, chân chất tốt bụng. Nhưng, tôi ngạc nhiên khi thấy họ có ba cái KHÔNG…
– Là ba cái gì thưa ông?
Ông ta nheo mắt liếc tôi, vừa cười vừa nói vui vẻ:
– “Thứ nhứt là không biết … ĐI BỘ! Đi mua gói thuốc lá ở đầu đường cũng leo lên xe đạp hay xe gắn máy, không chịu đi bộ! Thứ nhì là không biết CÁM ƠN. Thứ ba là không biết XIN LỖI! Mà, tôi biết là trong lòng của họ rất tri ân chuyện tôi làm giúp họ, hay họ cũng cảm thấy có lỗi, mà họ vờ đi, giả lả rồi.. đánh trống lãng qua chuyện khác… Họ ít khi nào nói lời cám ơn hay xin lỗi với tôi lắm… Hình như họ không quen dùng, hay họ cảm thấy chỉ cần cám ơn … thầm kín, hay xin lỗi…thầm kín trong lòng là đủ rồi?!
Ông ta đã làm tôi vừa tức vừa ngượng, dù biết ông không có ý chỉ trích riêng tôi… Tôi bỗng nhớ lại cái TÔI của tôi ngày xưa, hồi còn ở Việt Nam đã lâu lắm …
Bản thân tôi khi còn trẻ cũng rất ít xin lỗi ai, ngoại trừ lúc nằm… úp, chõng mông lên ăn đòn quắn đít, miệng tôi bỗng leo lẽo tuôn ra như cái máy cả tràng dài:
-… Con xin lỗi, con xin lỗi… hu huhu… cho con xin lỗi “măng”… Hu huhu…
Tôi cũng chẳng có “dịp” nói cám ơn với ai cả, ngoại trừ mấy ngày Tết, được lì xì thì phải khoanh tay cúi đầu cám ơn ( không thôi là bị đòn!) Các cậu, các dì và bà chị Hai tôi đang ở ngoại quốc, hay gửi quà về ngập mặt cho gia đình tôi, từ cái chảo ” không dính”, nồi áp suất, đến máy đánh trứng, máy xay sinh tố…; từ con búp bê biết nói đến quần áo, nữ trang đẹp cho riêng tôi. Tôi thích lắm, chỉ biết ” hưởng” chứ tôi cũng chẳng “có dịp” nói lời cám ơn!
Qua nước ngoài được vài năm, một hôm, khi ngồi quây quần dùng cơm chiều, tôi sai con gái 6 tuổi của tôi đứng lên lấy cho tôi cái thìa. Nó trao cho tôi, tôi thản nhiên cầm lấy và múc thức ăn. Con bé đứng chết trân nhìn tôi vài giây, rồi nó phụng phịu nói:
– You are… welcome, mẹ!
Tôi giật mình nhìn nó. Tôi bỗng vở lẽ ra ngay, tại sao mình sai nó mà mình không nói một lời cám ơn với nó, hay một câu khen thưởng nó?! Từ đó, tôi luôn miệng nói cám ơn nó, nói xin lỗi với nó, xem con mình như bạn, như người lớn. Và nó vui hẳn lên, nó tíu tít, lăn xả giúp việc nhà với tôi nhiều hơn trước rất nhiều.
Ở nước ngoài, lời cám ơn được nghe rất thường xuyên, trong nhà, ngoài đường: sếp cám ơn nhân viên; bạn bè cám ơn nhau; cha mẹ cám ơn con cái; chồng cám ơn vợ… Và, không phải mình làm cha làm mẹ có nghĩa là mình lúc nào cũng hoàn hảo! Không phải mình làm sếp, là cấp trên, vai vế là ông bà, chú bác mà có lỗi thì không cần phải xin lỗi! Ngay cả là lãnh tụ của một quốc gia cũng phải cúi đầu xin lỗi dân chúng kia mà?! Lời xin lỗi được nói ra ở khắp nơi, không hề phân biệt giai cấp, tuổi tác, giàu nghèo, vai vế lớn nhỏ.Trong nhà tôi, tôi cũng thường chân tình xin lỗi con mình dù chuyện nhỏ thôi. Thí dụ như:
– Cho mẹ xin lỗi con nhé, mẹ đã đến đón con trễ mất 10’…
-Ồ! Mẹ đã nhầm… Con mới đúng. Mum sorry…
Bây giờ, sau hơn ba mươi năm sống ở xứ người, tôi không khỏi ngạc nhiên khi tôi thấy bạn bè mình, người quen của mình vẫn điềm nhiên …cười trừ khi làm lỗi, dù lỗi lớn hay nhỏ. Họ giả “nai” ngơ ngác, đánh trống lãng bằng cách nói bâng quơ gì đó cho qua chuyện, hoặc có những đấng ông chồng làm lỗi với vợ con, nhưng vẫn xem mình là “bề trên”, không bao giờ biết nói câu XIN LỖI…
Dù bất kỳ lỗi lớn nhỏ thế nào, dù bất kỳ quan hệ ngoài xã hội hay gia đình như thế nào mà nói KHÔNG với CÁM ƠN, nói KHÔNG với XIN LỖI, sẽ làm cho người đối diện bị tổn thương, rồi họ sẽ dần dần xa lánh mình. Mà tại sao mình không CÁM ƠN, hay XIN LỖI? Có khó lắm không? Mình sẽ được người đối diện trân trọng mình hơn, yêu quý mình hơn nếu mình thốt ra chữ CÁM ƠN. Và dỉ nhiên, sau câu nói XIN LỖI thì chuyện dù lớn cũng hóa nhỏ, chuyện nhỏ sẽ hóa không, phải không các bạn….
Cho DN XIN LỔI đến những ai mà DN đã vô tình tổn thương nhé! Và, DN thật CÁM ƠN tất cả các bạn hữu xa gần đã quý mến DN bao lâu nay, đã ghé đọc chuyện phiếm này.
Thân chúc tất cả bạn hữu một ngày tràn đầy năng lượng và thật an lành.
DN
