Theo báo WSJ và AI Copilot
Google DeepMind và OpenAI đã giành được huy chương vàng tại Olympic Toán học—nhưng những thiếu niên Mỹ vẫn đạt điểm cao hơn. Liệu đây có phải là lần cuối cùng mà con người còn cơ hội qua mặt AI?
Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm nay thu hút học sinh trung học từ khắp nơi trên thế giới. Ảnh: Olympic Toán học quốc tế
Hàng năm, hàng trăm học sinh trung học ưu tú từ khắp nơi trên thế giới tụ họp tại Kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế. Năm nay, những bộ óc xuất chúng ấy đã cùng tham gia với Google DeepMind và các công ty AI khác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Tất cả đều đến đây để trải nghiệm một trong những bài kiểm tra khó và mới mẻ về tư duy, suy luận và sáng kiến.
Kỳ thi IMO nổi tiếng khắc nghiệt này được tổ chức trong hai ngày, mỗi ngày học sinh phải giải đáp ba bài toán với độ khó ngày càng cao hơn và các em có hơn bốn giờ để giải. Các câu hỏi trải ra từ môn đại số, hình học, lý thuyết số đến tích phân và bạn nên quên đi việc trả lời chúng nếu không phải là một thiên tài toán học. Chỉ cần cố gắng hiểu chúng thôi cũng đủ khiến não bộ của bạn phải vận động.
Bởi vì những bài toán này vừa phức tạp vừa phi truyền thống, bài kiểm tra toán hàng năm đã trở thành một chuẩn mực hữu ích để đo lường sự tiến bộ của AI từ năm này sang năm khác. Trong thời đại phát triển chóng mặt này, các phòng thí nghiệm nghiên cứu hàng đầu đã mơ về một ngày hệ thống của họ có suy luận toán đủ mạnh để đạt được tiêu chuẩn huy chương vàng IMO.
Điều không tưởng đã xảy ra vào đầu tháng này khi một mô hình AI của Google DeepMind đã giành huy chương vàng tại IMO bằng cách giải đáp hoàn hảo năm trong số sáu bài toán. Một diễn biến đầy kịch tính khác, OpenAI cũng giành huy chương vàng mặc dù không tham gia sự kiện chính thức. Các công ty mô tả chiến công của họ là những bước nhảy vọt hướng tới tương lai, dù vẫn còn đang chạy đua và chưa thực sự đến đích.
Trên thực tế, điều đáng chú ý nhất của sự kiện đáng nhớ này là 26 học sinh đạt điểm cao hơn hệ thống AI trong kỳ thi IMO. Trong số đó có bốn ngôi sao của đội tuyển Hoa Kỳ, bao gồm Qiao (Tiger) Zhang, vận động viên hai lần đoạt huy chương vàng đến từ California, và Alexander Wang, người đã mang huy chương vàng thứ ba liên tiếp về New Jersey. Điều này khiến anh trở thành một trong những nhà toán học trẻ xuất sắc nhất mọi thời đại—và anh ấy là một học sinh theo lớp cuối trung học, người có thể giành thêm một huy chương vàng nữa tại IMO vào năm tới.
Đội tuyển Hoa Kỳ tại Kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế, bao gồm Alexander Wang, thứ tư từ phải sang, và Tiger Zhang, với chú gấu trúc đỏ nhồi bông trên đầu. Ảnh: Hiệp hội Toán học Hoa Kỳ.
Công ty OpenAI không tham gia thi đấu ở IMO, nhưng OpenAI đã cho mô hình lập luận mới nhất, dù vẫn còn đang ở giai đoạn thực nghiệm của mình giải quyết tất cả sáu bài toán và công ty đã mời các cựu vận động viên đạt huy chương trước đây làm giám khảo chấm điểm các lời giải. Giống như DeepMind, hệ thống của OpenAI đã giải quyết hoàn hảo năm bài toán và đạt 35/42 điểm, đạt tiêu chuẩn của huy chương vàng.
Tại kỳ thi IMO năm nay, 72 thí sinh đã ra về với tấm huy chương vàng. Sáu thành viên của đội tuyển Hoa Kỳ đã giành được năm huy chương vàng và một huy chương bạc, xếp thứ hai chung cuộc sau Trung Cộng. Vào năm ngoái, Hoa Kỳ đã đánh bại họ để giành vị trí dẫn đầu (dẫu vậy thành viên đoàn Hoa Kỳ chiếm đa số là các em học sinh Mỹ gốc Hoa.
Góp ý của AI Copilot:
1. AI trở thành “đồng đội” lý tưởng trong nghiên cứu toán học, Các hệ thống như AlphaTensor, Minerva, hay GPT-4 đã được chứng minh là có khả năng giải bài toán olympic, phát hiện định lý mới và thậm chí cả các chí đề xuất ra cách chứng minh mình chưa từng được con người nghĩ tới.
2. AI có thể tạo ra tư duy và hệ lý luận toán học mới, ngay khi AI bắt đầu phát hiện các mẫu toán mà con người chưa từng tìm thấy, nó có thể sẽ đề xuất cách biểu thị mới, ký hiệu mới hoặc thậm chí một hệ thống lập luận mới. Điều này có thể dẫn đến một “cuộc cách mạng Copernicus” trong toán học.
⚖️ Nhưng cũng cần cẩn thận…
- Tính minh bạch : AI có thể giải đúng bài toán, nhưng nó không phải lúc nào cũng giải thích được “tại sao”.
- Tính sáng tạo con người : Một bài toán đẹp không chỉ là lời giải, mà là hành trình khám phá. AI có thể rút ngắn tiến trình trả lời, nhưng liệu nó có làm mất vẻ đẹp của hành trình khám phá nơi con người?