Trung Quốc của Tập không thể thay Mỹ làm siêu cường tài chính
THIS IMAGE WAS PROVIDED BY A THIRD PARTY. – SPUTNIK/REUTERS
March 21-2023
Trong nhiều năm, Trung Quốc đã cho các nước đang phát triển ở “phía nam toàn cầu” vay tiền (với rất ít minh bạch hoặc có vẻ như là thẩm định).
Việc tài trợ cho cái gọi là các dự án cơ sở hạ tầng “vành đai và con đường” được coi là cách tốt nhất để Bắc Kinh mở rộng quyền lực mềm ngoại giao của mình ở các quốc gia đang phát triển và tệ nhất là một hình thức của chủ nghĩa gần như đế quốc tài chính.
Tổng cộng đã có 838 tỷ đô la cho các dự án cơ sở hạ tầng do Trung Quốc tài trợ từ năm 2013 đến cuối năm 2021, theo Viện Doanh nghiệp Mỹ, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington. Một số dự án có giá trị đáng ngờ, bao gồm “con đường dẫn đến hư không” trị giá 1 tỷ đô la ở Montenegro, “đường sắt dẫn đến hư không” trị giá 4 tỷ đô la ở Kenya, một con đập bị nứt ở Ecuador và nhiều “con voi trắng” ở Sri Lanka.
Trung Quốc thường xuyên chỉ ra rằng không có quốc gia nào bị buộc phải nhận các khoản vay và khẳng định rằng họ đến mà không có điều kiện ràng buộc nào.
Nhưng giờ đây, với lãi suất toàn cầu tăng mạnh, nhiều quốc gia mắc nợ đang gặp khó khăn về tài chính – đáng chú ý nhất là Sri Lanka, lần đầu tiên vỡ nợ vào năm ngoái. Giờ đây, Bắc Kinh đang chuyển từ vị trí chỉ là chủ nợ sang đồng thời là “người cho vay cuối cùng”. Một nghiên cứu được công bố vào tuần trước bởi các nhà nghiên cứu tại AidData và Ngân hàng Thế giới (cùng với các tổ chức khác) cho thấy Trung Quốc đã cấp 104 tỷ USD khoản vay cứu trợ cho các quốc gia đang phát triển từ năm 2019 đến cuối năm 2021. Con số đó có thể đã tăng lên kể từ khi lãi suất toàn cầu tăng và đồng đô la Mỹ tăng giá mạnh khiến chi phí trả nợ trở nên đắt đỏ hơn, đặc biệt là đối với những quốc gia không thể vay bằng đồng tiền của mình.Nhưng bất kể Trung Quốc nói gì, có ít nhất ba khoản thu đáng kể đối với các khoản vay khẩn cấp này.
Đầu tiên, tiền của Trung Quốc đắt hơn: một khoản vay điển hình từ IMF có lãi suất khoảng 2% trong khi một khoản vay từ Trung Quốc có thể tính phí 5%. Đúng là các khoản vay của IMF cũng áp đặt các điều kiện được thiết kế để ngăn chặn các quốc gia vay mượn quá mức và khuyến khích họ sắp xếp lại ngôi nhà tài chính của mình. Một số sẽ gọi những điều kiện này là “hà khắc”, những người khác có thể gọi chúng là “thận trọng”.
Thứ hai, những người đi vay mà Bắc Kinh đang chọn giải cứu cho thấy họ có thể lo lắng hơn về việc bảo vệ các ngân hàng Trung Quốc đang phải vay các khoản vay cơ sở hạ tầng nước ngoài hơn là tính bền vững của các khoản nợ của các quốc gia khác, theo Carmen Reinhart, giáo sư tại Trường Harvard Kennedy và là một cựu giáo sư tại Trường Harvard Kennedy. giám đốc điều hành tại Ngân hàng Thế giới.
Và, thứ ba, Trung Quốc đang từ chối tham gia đàm phán lại nợ quốc tế khiến các quốc gia khó giải quyết vấn đề của họ hơn và khiến họ rơi vào tình trạng lấp lửng về tài chính. Tháng trước, Ranil Wickremesinghe, tổng thống tương đối mới của Sri Lanka, đã kêu gọi Trung Quốc đồng ý thỏa hiệp về việc tái cơ cấu nợ của nước này sau khi IMF thông qua chương trình cho vay 3 tỷ đô la trong bốn năm.
Nguon: Xi’s China can’t replace the US as a financial superpower
From: Phan Sinh Tran