Báo Đồi Quốc Hội (The Hill) và Tuần tin tức (Newsweek)
Kế hoạch hai bước để phát triển Trung Hoa của Bắc Kinh bao gồm hai bước, bước đầu tiên liên quan đến việc nâng cao mức độ giàu có công cộng và tăng gấp đôi nền kinh tế quốc gia vào năm 2035. bước hai là xây dựng cái mà họ gọi là “một quốc gia xã hội chủ nghĩa hiện đại vĩ đại về mọi mặt” vào năm 2049 nhân kỷ niệm một trăm năm của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Đó là kế hoạch của hai năm trước đây, khi ông Tập nói rằng “hoàn toàn có thể” tăng gấp đôi GDP quốc gia và GDP bình quân đầu người vào năm 2035.
Để đạt được điều đó, các nhà kinh tế tin rằng Trung Quốc sẽ cần duy trì tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội hàng năm ít nhất là 5%, một quỹ đạo phát triển từng có tính thực tế và có thể một ngày nào đó nước này sẽ vượt qua nền kinh tế Mỹ về GDP — trị giá 23 nghìn tỷ đô la so với 17,73 nghìn tỷ đô la của Trung Quốc vào năm 2021, theo hồ sơ của Ngân hàng Thế giới.
Kế hoạch qua mặt Hoa Kỳ về kỹ thuật vào năm 2025
Bắc Kinh đã đẩy nhanh nỗ lực giành vị trí lãnh đạo toàn cầu trong các công nghệ then chốt, lên kế hoạch bơm hơn một nghìn tỷ đô la vào nền kinh tế thông qua việc triển khai mọi thứ, từ mạng không dây thế hệ tiếp theo đến trí tuệ nhân tạo (AI).
Trong kế hoạch tổng thể được đích thân Chủ tịch Tập Cận Bình ủng hộ, Trung Quốc sẽ đầu tư ước tính 10 nghìn tỷ Nhân dân tệ (1,4 nghìn tỷ USD) trong vòng 6 năm tới năm 2025, kêu gọi chính quyền ở đô thị và những hãng lớn khổng lồ về công nghệ cao kỹ của tư nhân như Huawei Technologies hỗ trợ xây dựng mạng không dây 5G. lắp đặt camera và cảm biến, đồng thời phát triển phần mềm AI làm động lực tự động hóa cho các nhà máy và hệ thống giám sát đại trà.
Sáng kiến cơ sở hạ tầng mới dự kiến sẽ thúc đẩy chủ yếu các đại gia địa phương, từ Alibaba Group Holding và Huawei đến SenseTime Group với chi phí đầu tư xuất xứ từ các công ty Mỹ.
Những trở ngại cho sự phát triển của Trung Quốc
Nhưng những kỳ vọng về sự tất yếu của sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc bị giảm bớt bởi các xu hướng kinh tế và nhân khẩu học tiềm ẩn. Triển vọng phát triển của Trung Quốc bị hạn chế bởi nợ nần chồng chất, dân số già và những thiếu sót về năng suất sẽ hạn chế triển vọng tăng trưởng trong tương lai của nước này.
Và triển vọng kinh tế trong tương lai của Trung Quốc có thể bị tê liệt bởi nợ nần. IMF báo cáo rằng tổng nợ công, nợ tư nhân và nợ doanh nghiệp của Trung Quốc đã tăng từ 172% năm 2010 lên 265% năm 2021, tức là tăng 54%. Tỷ lệ nợ của U. S. cao hơn, nhưng nó đang tăng chậm hơn.
Tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia chủ yếu là nhờ vào năng suất trong sản xuất và nhân khẩu lao động. Cả hai điều này đều không đứng về phía Trung Quốc.
Một nghiên cứu năm 2022 của IMF đã kết luận rằng trong khi năng suất tổng hợp của Trung Quốc, đo lường cả lao động và vốn đầu vào, tăng 22% từ năm 2003 đến 2011, thì nó chỉ tăng 5% từ năm 2011 đến 2019.
Trong khi đó, dân số Trung Quốc đang già đi và thu hẹp lại, giảm 850.000 người vào năm 2022. Liên Hợp Quốc ước tính rằng dân số quốc gia này sẽ giảm 113 triệu người vào năm 2050. Năm 2020, 17,8% dân số Trung Quốc trên 60 tuổi. Đến năm 2050, tỷ lệ đó là dự kiến sẽ tăng hơn gấp đôi lên 38,8 phần trăm. Ít công nhân khỏe mạnh hơn, năng suất thấp hơn sẽ chỉ đẩy nhanh tốc độ suy thoái kinh tế.
Cuộc điều tra dân số mỗi thập kỷ một lần của Trung Quốc cho thấy tỷ lệ sinh giảm và lực lượng lao động bị thu hẹp. Nó dẫn đến sự cấp bách mới để đánh bại cái gọi là “bẫy thu nhập trung bình” của tình trạng già trước khi giàu. Tỷ lệ sinh trong số 1,4 tỷ người của Trung Quốc được dự đoán sẽ giảm xuống mức thấp mới vào năm 2022, giảm xuống dưới mức của năm 2021 là 10,6 triệu trẻ sơ sinh, mức thấp nhất được ghi nhận chính thức kể từ những năm 1950.
Các hiệu ứng dây chuyền
Các công ty Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đã đầu tư hàng tỷ đô la vào Trung Quốc với giả định rằng đây là thị trường tiêu dùng của tương lai. Đầu tư hàng năm của Hoa Kỳ đạt trung bình khoảng 13 tỷ đô la trong thập kỷ qua. Dòng vốn vào này được xác định dựa trên những kỳ vọng ở thị trường tiêu thụ khổng lồ của Trung Quốc.
Không có gì ngạc nhiên khi một cuộc khảo sát năm 2022 đối với các thành viên của Phòng Thương mại Châu Âu tại Trung Quốc cho thấy 23% các công ty Châu Âu, tỷ lệ cao nhất trong thập kỷ qua, đang cân nhắc chuyển các khoản đầu tư hiện tại hoặc theo kế hoạch vào Trung Quốc sang các thị trường khác.
Tăng trưởng kinh tế gần đây của Trung Quốc đã thúc đẩy chi tiêu quân sự của Trung Quốc tăng mạnh: chỉ riêng trong năm 2022, mức tăng 7,1%. Nếu Bắc Kinh tiếp tục mở rộng chi tiêu quân sự trong bối cảnh nền kinh tế đang chậm lại, họ sẽ phải từ bỏ các khoản đầu tư kinh tế và xã hội, làm chậm sự cải thiện mức sống của người dân Trung Quốc. Hoặc nó sẽ phải gánh thêm nợ, gây nguy hiểm cho triển vọng kinh tế trong tương lai.
Bắc Kinh đã cam kết đạt mức phát thải carbon bằng không vào năm 2060. Để đạt được tham vọng đó, Ngân hàng Thế giới ước tính Trung Quốc cần tới 17 nghìn tỷ USD đầu tư bổ sung vào cơ sở hạ tầng xanh, năng lượng tái tạo và vận tải điện. Tăng trưởng kinh tế chậm hơn sẽ giúp giảm lượng khí thải — một điểm cộng. Nhưng tăng trưởng yếu kéo dài sẽ khiến việc cấp vốn cho quá trình chuyển đổi năng lượng của Trung Quốc trở nên cực kỳ khó khăn.
Một Trung Quốc chậm lại
Chính phủ Trung Quốc tuyên bố nền kinh tế của họ tăng trưởng 3% vào năm 2022. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 4,4% vào năm 2023, gần bằng một nửa tốc độ tăng trưởng vào năm 2021. Nhưng ngay cả những kỳ vọng thấp như vậy, sẽ chỉ thành hiện thực nếu mọi việc suôn sẻ. Rhodium Group ước tính mức tăng trưởng của Trung Quốc có thể thấp tới 0,5%. Điều này sẽ khác xa so với mức tăng trưởng 8-10% mà thế giới đã từng mục kích về sự gia tăng kinh tế dễ nể của Trung Quốc trước đây.
Trung Quốc dường như không còn sớm vượt qua Hoa Kỳ để trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới. Goldman Sachs, trước đây từng dự đoán rằng Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới vào giữa những năm 2020, giờ đây họ đã đẩy lùi thời hạn qua mặt Hoa Kỳ đến năm 2035. Thậm chí có một số nhà phân tích còn cho rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.
Trong tuyên bố mới nhất của Tập cận Bình, ông đã bỏ qua mục tiêu qua mặt Mỹ vào năm 2025 cả về kinh tế và kỹ thuật, bây giờ Tập nói:
– Đến năm 2035, mục tiêu phát triển tổng thể của chúng ta là tăng cường đáng kể sức mạnh kinh tế, năng lực khoa học và công nghệ, và sức mạnh toàn diện của quốc gia; tăng trưởng GDP bình quân đầu người một cách đáng kể để đạt mức của một quốc gia phát triển trung bình”.
From: Phan Sinh Trần