Afghanistan: Cứu hộ khó khăn sau trận động đất chết người nghiêm trọng nhất 2 thập niên
- Matthew Davis & Malu Cursino
- BBC News
Các quan chức Taliban báo cáo rằng có trên 1.000 người đã thiệt mạng và nhiều người khác bị thương do trận động đất
Mưa lớn, nguồn lực thiếu thốn và địa hình hiểm trở đang khiến lực lượng cứu hộ gặp nhiều khó khăn ở miền đông nam Afghanistan, nơi tin tức nói trận động đất mạnh mới đây đã giết chết hơn 1.000 người.
Hiện chưa xác định được có bao nhiêu người bị chôn vùi trong những ngôi nhà đổ nát thường được xây bằng bùn, sau trận động đất mạnh 6,1 độ Richter xảy ra hôm trước.
Ngay từ trước khi xảy ra thảm họa, hệ thống y tế của Afghanistan đã trong tình trạng gần như sụp đổ.
Chính quyền Taliban đã kêu gọi quốc tế viện trợ nhiều hơn. Mạng lưới thông tin liên lạc cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
“Chúng tôi không thể tiếp cận khu vực – mạng lưới quá yếu”, một phát ngôn viên Taliban được Reuters dẫn lời nói.
Liên Hiệp Quốc nằm trong số những tổ chức đang vội vã cung cấp nơi ở khẩn cấp và viện trợ lương thực cho các khu vực hẻo lánh ở tỉnh Paktika, nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Những người sống sót và lực lượng cứu hộ đã kể cho BBC về những ngôi làng bị phá hủy hoàn toàn gần tâm chấn của trận động đất, về những con đường và những trạm phát sóng điện thoại di động bị hủy hoại, và về nỗi sợ hãi của họ rằng số người chết sẽ còn tăng thêm. Cho đến nay, có khoảng 1.500 người bị thương, các quan chức cho biết.
Việc xảy ra trận động đất gây chết người nghiêm trọng nhất tại nước này kể từ hai thập kỷ qua đang là thách thức to lớn đối với Taliban, phong trào Hồi giáo vốn đã giành lại được quyền lực tại Afghanistan vào năm ngoái sau khi chính phủ được phương Tây hậu thuẫn sụp đổ.
Trận động đất xảy ra vào sáng sớm hôm thứ Tư, cách thành phố Khost khoảng 44 km (27 dặm); người ta có thể cảm nhận được chấn động ở những nơi xa như Pakistan và Ấn Độ.
Afghanistan đang trong cuộc khủng hoảng nhân đạo và kinh tế, và Abdul Qahar Balkhi, một quan chức cấp cao của Taliban, cho biết chính phủ “không thể hỗ trợ người dân về mặt tài chính ở mức độ cần thiết”.
Người đứng đầu LHQ, António Guterres cho biết cơ quan này đã “huy động toàn lực” để đối phó với thảm họa. Các nhóm nhân viên y tế, vật tư y tế, thực phẩm và lều trại tạm để dựng nơi trú ẩn khẩn cấp đang trên đường tới khu vực bị động đất, các quan chức Liên Hiệp Quốc cho biết.
Tuy nhiên, Mohammad Amin Huzaifa, người phụ trách vấn đề thông tin của tỉnh Paktika, nói với AFP rằng lực lượng cứu hộ đang “rất khó” tiếp cận tới các khu vực “bị ảnh hưởng bởi lũ lụt vì mưa lớn đêm qua”.
Người dân tại thành phố Sharan, thủ phủ tỉnh Paktika, xếp hàng hiến máu cứu các nạn nhân trận động đất đang được điều trị trong bệnh viện
Hầu hết thương vong cho đến nay là ở các huyện Gayan và Barmal của tỉnh Paktika. Tin cho hay toàn bộ một ngôi làng ở Gayan đã bị phá hủy.
“Có tiếng ầm ầm và giường của tôi bắt đầu rung lắc,” Shabir, một người sống sót nói với BBC.
“Trần nhà rơi xuống. Tôi bị mắc kẹt, nhưng tôi có thể nhìn thấy bầu trời. Tôi bị trật khớp vai, bị đau ở đầu nhưng tôi đã thoát ra ngoài. Tôi tin chắc là bảy hoặc chín người trong gia đình tôi, những người ở cùng phòng với tôi, đã chết. “
Một bác sĩ ở Paktika cho biết trong số các nạn nhân có cả các nhân viên y tế.
“Chúng tôi không có đủ người và phương tiện trước trận động đất, và bây giờ trận động đất đã hủy hoại nốt những gì ít ỏi mà chúng tôi có,” bác sĩ cho biết. “Tôi không biết có bao nhiêu đồng nghiệp của chúng tôi vẫn còn sống.”
Một phóng viên địa phương trong khu vực nói với BBC rằng việc liên lạc sau trận động đất gặp nhiều khó khăn do các tháp phát sóng điện thoại di động bị hư hại, và số người chết có thể còn tăng thêm nữa.
“Nhiều người không biết thân nhân mình ra sao, vì điện thoại di động của họ không hoạt động,” ông nói. “Anh trai tôi và gia đình anh ấy đã chết, tôi chỉ biết được sau đó nhiều giờ. Nhiều ngôi làng đã bị phá hủy.”
Afghanistan rất dễ xảy ra động đất do nằm trong khu vực hoạt động kiến tạo, phía trên qua một số đường đứt gãy bao gồm đứt gãy Chaman, đứt gãy Hari Rud, đứt gãy Central Badakhshan và đứt gãy Darvaz.
Trong một thập kỷ qua, hơn 7.000 người đã thiệt mạng trong các trận động đất ở nước này, Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của LHQ nói. Trung bình mỗi năm có khoảng 560 người chết vì động đất.
Gần đây nhất, các trận động đất liên tiếp xảy ra ở miền tây nước này vào tháng Giêng, giết chết hơn 20 người và phá hủy hàng trăm ngôi nhà.
Ngay cả trước khi Taliban tiếp quản, các dịch vụ khẩn cấp của Afghanistan đã căng quá sức để đối phó với thiên tai – và không có bao nhiêu máy bay, trực thăng sẵn sàng cho lực lượng cứu hộ.
Đất nước này cũng đang trong tình trạng thiếu hụt nguồn cung cấp y tế trầm trọng, và tỷ lệ suy dinh dưỡng đang tăng lên.
Theo LHQ, 93% các hộ gia đình ở Afghanistan lâm vào cảnh không đảm bảo an ninh lương thực. Lucien Christen từ Hội Chữ Thập Đỏ nói rằng “tình hình kinh tế tồi tệ” của Afghanistan khiến cho “họ [các gia đình Afghanistan] không thể có thức ăn khi tới bữa”.
