Hiến pháp Việt Nam không cấm đa đảng
Mời xem lại Điều 4.
On 26/08/2020
By Trần Hà Linh
Ông Nguyễn Phú Trọng đặt tay lên Hiến pháp tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước, ngày 23/10/2018. Ảnh: VOV.
Chuyện Việt Nam hiện nay không có chế độ đa đảng không nhất thiết đồng nghĩa với chuyện luật Việt Nam cấm đa đảng. Hai chuyện này hoàn toàn khác nhau.
Điều 4 nức danh của Hiến pháp Việt Nam hoàn toàn không cấm đa đảng. Ta hãy xem nó nói gì.
Điều 4.
- Đảng Cộng sản Việt Nam – Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạoNhà nước và xã hội.
- Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình.
- Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Như vậy, điều 4 nói Đảng Cộng sản Việt Nam là “lực lượng lãnh đạo”, chứ không phải là lực lượng lãnh đạo duy nhất.
Và nếu Hiến pháp có nói Đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo “duy nhất” (như trong Hiến pháp năm 1980) đi chăng nữa, thì điều đó cũng không có nghĩa là các đảng phái khác không được phép ra đời và tồn tại. Đảng Cộng sản muốn độc quyền lãnh đạo thì cứ độc quyền, còn chuyện các đảng khác được lập ra và hoạt động vẫn hợp hiến, miễn là họ không trở thành lãnh đạo.
Để chứng minh, ta có thể lấy thực tế tồn tại của Đảng Dân chủ và Đảng Xã hội suốt từ trước Cách mạng Tháng Tám đến khi họ giải tán năm 1988. Họ đã tồn tại và hoạt động xuyên suốt qua các thời kỳ Hiến pháp 1946, 1959, và cả Hiến pháp 1980 kể trên, có chân trong Quốc hội, có người còn làm bộ trưởng (Dương Đức Hiền, Cù Huy Cận, Nghiêm Xuân Yêm, Vũ Đình Hòe…). Nếu như sự tồn tại của họ là phù hợp với bản Hiến pháp hà khắc nhất, độc đoán nhất, “xã hội chủ nghĩa” nhất là Hiến pháp 1980, thì không có lý do gì đến Hiến pháp 2013 lại thành phi pháp.
Hiến pháp nói nhà nước Việt Nam là nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhưng không ở đâu nói nhà nước xã hội chủ nghĩa thì không được phép tồn tại đa đảng.
Dù Hiến pháp nói vậy, nhưng người Việt Nam vẫn có niềm tin rất vững chắc rằng lập đảng, hoạt động đảng phái đối lập ở Việt Nam là phạm pháp. Niềm tin vững chắc này có lẽ hình thành từ công tác tuyên truyền của Đảng Cộng sản, và được củng cố bằng hoạt động đàn áp các đảng đối lập ở Việt Nam trên thực tế.
Nhưng trên hết, công dân được làm những gì pháp luật không cấm. Đó là nguyên tắc pháp lý bất di bất dịch. Theo nguyên tắc này thì ngay cả trong khuôn khổ Hiến pháp do Đảng Cộng sản lập ra, công dân Việt Nam vẫn có quyền lập đảng, vận động, tranh cử.
Đọc thêm: