November 19, 2024
Ngày 18/11, Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam (MLNQVN) đã công bố ba khôi nguyên của Giải Nhân quyền Việt Nam 2024, gồm các tù nhân lương tâm Đỗ Nam Trung, Bùi Văn Thuận và Đặng Đăng Phước. Cả ba được trao giải vì những đóng góp của họ trong việc thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam, dù hiện đều đang thụ án tù với tổng cộng 26 năm cho tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước.”
Bà Trịnh Thị Nhung, vợ ông Bùi Văn Thuận, chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do (RFA):
“Đây là một món quà tinh thần to lớn dành cho anh Thuận và gia đình. Phần thưởng này như sự công nhận những đóng góp của anh Thuận cùng hai khôi nguyên khác trong những năm qua.”
Theo bà Nhung, sự kiện này là nguồn động viên không chỉ cho gia đình mà còn cho các tù nhân lương tâm khác, khi những nỗ lực của họ được cộng đồng quốc tế và người dân ghi nhận.
Giải Nhân quyền Việt Nam năm nay đi kèm phần thưởng trị giá 3.000 USD cho mỗi người. Tuy nhiên, Tiến sĩ Nguyễn Bá Tùng, trưởng ban điều hành MLNQVN, nhấn mạnh rằng giá trị tinh thần của giải thưởng quan trọng hơn phần vật chất.
Cả ba tù nhân lương tâm được vinh danh đều có những hoạt động gây tiếng vang trong lĩnh vực nhân quyền:
Đỗ Nam Trung, một nhà hoạt động trẻ tuổi, bị bắt và kết án vì các bài viết chỉ trích chính sách của nhà nước trên mạng xã hội.
Bùi Văn Thuận, một giáo viên và nhà bất đồng chính kiến, nổi bật với các bài viết về các vấn đề chính trị – xã hội, đã tuyệt thực cùng bạn tù tại Trại giam số 6 để phản đối điều kiện giam giữ hà khắc.
Đặng Đăng Phước, nhà giáo và nhà hoạt động vì quyền con người, thường xuyên lên tiếng về các vấn đề môi trường và công lý xã hội.
Các cơ quan truyền thông nhà nước lên tiếng chỉ trích giải thưởng này. Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) trong một bài viết hồi tháng 11/2023 gọi đây là “một trò lố,” cho rằng việc vinh danh những người bị kết án vì “chống phá Nhà nước” đi ngược lại tiêu chuẩn pháp luật quốc tế.
VOV lập luận rằng MLNQVN đã chọn “những đối tượng có tư tưởng bất mãn” để trao giải, từ đó kích động sự chống đối và làm ảnh hưởng đến sự ổn định của quốc gia.
Trong suốt 22 năm qua, Giải Nhân quyền Việt Nam đã trao thưởng cho 63 cá nhân và 6 tổ chức có đóng góp vào việc thúc đẩy nhân quyền tại Việt Nam. Đây là một giải thưởng độc lập, thường được trao cho những người đang phải đối mặt với áp lực hoặc bị giam cầm vì hoạt động nhân quyền.
Việc MLNQVN tiếp tục trao giải cho các tù nhân lương tâm cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế đối với các tiếng nói bất đồng tại Việt Nam. Tuy nhiên, phản ứng tiêu cực từ phía nhà nước cũng phản ánh căng thẳng kéo dài giữa các tổ chức dân sự quốc tế và chính quyền về vấn đề nhân quyền tại quốc gia này.
Giải thưởng năm nay không chỉ tôn vinh những nỗ lực cá nhân mà còn nêu bật thách thức của phong trào nhân quyền tại Việt Nam. Dù bị chỉ trích, giải thưởng này gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về sự ủng hộ từ cộng đồng quốc tế đối với quyền tự do ngôn luận và các giá trị dân chủ.
Dư luận tiếp tục chờ đợi phản hồi từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, trong bối cảnh các tổ chức nhân quyền quốc tế theo dõi chặt chẽ tình hình nhân quyền tại quốc gia này.