Tác Giả: Tăng Quốc Kiệt
Bài viết này dựa theo tác giả Deidre Mc PHILLIS đăng trên CNN
Theo nghiên cứu, gần hơn phân nửa các trường hợp chết người do ung thư ở người trưởng thành ở Mỹ, có thể ngừa được bằng cách thay đổi cách sống.
Câu hỏi mà nhiều người đặt ra là: Ung thư là do trời kêu ai nấy dạ, hay còn do nguyên do nào khác có thể ngừa được?
Gần 1/5 ung thư ở người trưởng thành ở Mỹ trong năm 2019 là do hút thuốc.
Theo nghiên cứu của Hội Ung Thư Hoa Kỳ (American Cancer Society)
khoảng 40% các trường hợp ung thư mới ở các người trưởng thành lớn hơn 30 tuổi ở Mỹ và hơn 50% các trường hợp tử vong có thể dính líu tới các yếu tố mà ta có thể tránh được. Theo BS Arif Kamal, đây là điều mà mỗi cá nhân có thể thay đổi cách sống mỗi ngày, nhằm giảm nguy cơ ung thư.
Cho tới nay, nguy cơ số một của ung thư là hút thuốc lá, nó đã gây ra 1/5 các trường hợp ung thư và gần 1/3 số tử vong. Các nguy cơ khác gồm béo phì, uống rượu, không tập thể dục, do ăn uống và nhiễm khuẩn ví dụ: bịnh HPV (Human Papilloma Virus).
Tính chung, các khảo cứu gia phân tích 18 nguy cơ có thể thay đổi được thông qua 30 loại ung thư. Trong năm 2019, các cách sống liên hệ tới hơn 700,000 trường hợp ung thư mới tìm ra và hơn 262,000 trường hợp tử vong theo các khảo cứu.
BS Kamal nói: Ung thư phát sinh do tổn thương DNA hay do nguồn cung cấp năng lượng cho ung thư phát triển. Các chuyện khác như di truyền và các yếu tố môi trường, có thể cũng sinh ra các điều kiện sinh học này, nhưng các yếu tố nguy cơ thay đổi được góp phần quan trọng hơn tất cả tạo nên ung thư và gây tử vong cao hơn so với bất kì các yếu tố nào khác.
Phô ra ánh sáng mặt trời (với tia UV) quá mức, làm tổn thương DNA, và gây ra ung thư da.Tế bào mỡ có nhiều ở người béo phì sản sinh ra kích thích tố, có thể gây ra vài loại ung thư.
Với ung thư, người ta có khuynh hướng nghĩ rằng không có gì thay đổi được nó cả, là do bất hạnh, do di truyền xấu, nhưng phải hiểu rằng có những yếu tố thay đổi được trên ung thư. Theo các khảo cứu, có loại dễ ngừa hơn loại khác, Các yếu tố thay đổi được đóng vai trò trong 1/2 tổng số ung thư mới khám phá trong 19 trên 30 loại ung thư.
Trong quá khứ, ung thư thường xuất hiện ở trẻ con và người già, nhưng hiện nay, tần số xuất hiện ung thư tăng ở người trưởng thành dưới 50 tuổi, các BS đang điên đầu không hiểu tại sao.
Có 10 loại ung thư mà nguy cơ có thể thay đổi được, góp phần vào 80% các ung thư mới khám phá, gồm 90% mélanoma (UNG THƯ SẮC TỐ ĐEN CỦA DA) rất độc xảy ra nhiều ở người da trắng, do thiếu tế bào mélanocytes để bảo vệ da chống tia UV).
Gần như 100% ung thư cổ tử cung là do nhiểm khuẩn HPV. ngày nay có thể ngừa được bằng thuốc chủng Gardasil hay Cervarix, nếu được chủng ngừa trên toàn thế giới, hi vọng trong một thế hệ sẽ không còn bịnh ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.
Ung thư phổi, có rất nhiều do hút thuốc, 104.000 trường hợp ở đàn ông, và 97.000 trường hợp ở đàn bà, (một trường hợp ngoại lệ không do hút thuốc là adenocarcinoma).
Sau thuốc lá, béo phì là nguyên do thứ nhì dính tới ung thư, khoảng 5% ở đàn ông và 11% ở đàn bà. Béo phì liên hệ tới hơn 1/3 trường hợp chết vì ung thư tử cung, túi mật, thực quản, gan và thận theo các khảo cứu mới đây.
Một khảo cứu mới đây cho thấy, nguy cơ ung thư giảm rõ rệt ở người dùng thuốc giảm cân và tiểu đường như Ozempic, Wegovy.
Béo phì ngày càng tăng, là yếu tố gây ung thư không thua gì hút thuốc, theo BS Marcus Pleiscia, là Chef medical officer for the Association of State and
Territorial Health Officials ở Mỹ.
Can thiệp bằng cách thay đổi cách sống : cai thuốc hút, ăn uống hợp vệ sinh, tập thể dục, có thể làm thay đổi đáng kể tần số xuất hiện của các bịnh mãn tính, theo Pleiscia, ung thư là một bịnh mãn tính không khác bịnh tim hay tiểu đường.
Với sự gia tăng số trường hợp ung thư ở người trẻ tuổi ở Mỹ, chúng ta phải tạo nên thói quen tốt thật sớm trong đời sống. Rất khó bỏ hút thuốc một khi đã hút, rất khó giảm cân một khi đã béo phì. nhưng không bao giờ trễ để thay đổi một thói quen xấu: trễ còn hơn không!
Thay đổi thói quen xấu nhằm giảm tiếp xúc với các yếu tố nguy hiểm có thể giảm nguy cơ ung thư nhanh chóng.
Ung thư là chuyện mà cơ thể của bạn phải chiến đấu mỗi ngày trong lúc tế bào cơ thể bạn phân chia (phân bào) theo BS Kamal, đó là nguy cơ mà bạn phải đối diện mỗi ngày, và điều này có nghĩa là làm giảm nguy cơ là làm tốt cho bạn mỗi giây mỗi phút.
TB :Theo Canada. ca, thuốc lá gây ra các ung thư sau đây :
– Ung thư phổi.
– Ung thư thanh quản.
– Ung thư vùng vòm miệng.
– Ung thư hầu.
– Ung thư xoang cạnh mũi (sinus paranasal).
– UT thực quản.
– UT dạ dày.
– UT ruột già, gan, tuỵ tạng, thận, ống tiểu, tử cung, bọng đái…
Điều quan trọng cần nhấn mạnh là thuốc lá không chỉ gây ung thư phổi và các bịnh mãn tính ở riêng phổi không thôi, mà nó còn gây vô số ung thư ở các nơi khác của cơ thể.
Montréal 8/8/2024