Một cuộc thăm dò từ AP-Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng NORC cho thấy 62% người trưởng thành cho rằng nền dân chủ ở Hoa Kỳ có thể gặp rủi ro tùy thuộc vào việc ai sẽ thắng cuộc bầu cử Tổng thống vào mùa thu tới.
Ở một quốc gia phân cực về chính trị, người Mỹ dường như đồng ý về một vấn đề cơ bản của cuộc bầu cử năm 2024 – mối lo ngại về tình trạng dân chủ và kết quả của cuộc tranh cử tổng thống sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tương lai của nền dân chủ.
Họ chỉ bất đồng về việc ai là người gây ra mối đe dọa.
Một cuộc thăm dò từ AP-Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng NORC cho thấy 62% người trưởng thành cho rằng nền dân chủ ở Hoa Kỳ có thể gặp rủi ro tùy thuộc vào việc ai sẽ thắng vào mùa thu tới. Đa số đảng viên Đảng Dân chủ (72%) và Đảng Cộng hòa (55%) cũng cảm thấy như vậy, nhưng vì những lý do khác nhau.
Tổng thống Joe Biden đã cố gắng vẽ ra một tương lai đáng lo ngại nếu ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa là cựu Tổng thống Donald Trump trở lại Toà Bạch Ốc. Cựu tổng thống gần đây đã cố gắng lật lại câu chuyện, nói rằng vụ lật đổ bầu cử và các tài liệu chống lại ông cho thấy ông Biden đã vũ khí hóa chính phủ liên bang để truy tố một đối thủ chính trị. Ông Trump gọi ông Biden là “kẻ hủy diệt nền dân chủ Mỹ”.
“Tôi nghĩ từ phía cánh tả, khá rõ ràng là họ lo ngại về việc bầu một tổng thống được cho là độc tài, một người rõ ràng muốn giảm bớt kiểm tra và cân bằng trong chính phủ để củng cố chức vụ tổng thống và làm như vậy theo những cách mà mang lại cho nhánh hành pháp một khả năng tiếp cận chưa từng có đối với người dân và các lĩnh vực của chính phủ,” ông Michael Albertus, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Chicago, cho biết.
Trong bối cảnh đó, cuộc thăm dò cho thấy khoảng một nửa số người trưởng thành ở Hoa Kỳ, 51%, nói rằng nền dân chủ đang hoạt động “không tốt lắm” hoặc “không tốt chút nào”.
Cuộc thăm dò hỏi về tầm quan trọng của cuộc bầu cử tổng thống sắp tới đối với 12 vấn đề và nhận thấy rằng tỷ lệ người cho rằng kết quả lần này sẽ rất hoặc cực kỳ quan trọng đối với tương lai của nền dân chủ ở Hoa Kỳ (67%) chỉ xếp sau nền kinh tế (75%). Tỷ lệ này tương đương với tỷ lệ người đặt nặng vấn đề về chi tiêu chính phủ (67%) và di trú (66%).
Ông Tony Motes, một lính cứu hỏa đã nghỉ hưu sống ở Monroe, Georgia, nêu ra một số lý do mà ông tin rằng “chúng ta không sống trong một nền dân chủ hoàn chỉnh”. Điều đó bao gồm những gì ông coi là sự suy giảm các quyền, bao gồm quyền của cha mẹ, kẻ trộm và những tội phạm khác không phải chịu trách nhiệm và thiếu biên giới an toàn.
Đảng viên Đảng Cộng hòa 59 tuổi cũng cho biết nhiều vụ án hình sự khác nhau được đưa ra chống lại ông Trump đã làm suy yếu truyền thống dân chủ của đất nước.
“Họ đang cố gắng ngăn cản ông ấy tranh cử vì họ biết ông ấy sẽ thắng,” ông nói.
Những phát hiện của cuộc thăm dò tiếp tục xu hướng quan điểm mờ nhạt của người Mỹ về cách thức vận hành của nền dân chủ. Họ cũng tin rằng hệ thống quản lý của đất nước đang hoạt động không hiệu quả để phản ánh lợi ích của họ đối với các vấn đề từ di trú, phá thai đến kinh tế.
Ông Robert Lieberman, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Johns Hopkins, đã nghiên cứu sự sụp đổ của các nền dân chủ ở những nơi khác và các yếu tố chung dẫn đến sự sụp đổ của chúng.
Các yếu tố bao gồm sự phân cực, sự đối kháng sắc tộc hoặc chủng tộc ngày càng gia tăng, sự bất bình đẳng kinh tế gia tăng và sự tập trung quyền lực vào tay một quan chức điều hành của một quốc gia.
Ông nói: “Trong nhiều năm nay, Hoa Kỳ đã có đủ bốn điều kiện này, thực sự là lần đầu tiên trong lịch sử.” “Vì vậy, chúng ta đang ở thời kỳ chín muồi cho những thách thức đối với nền dân chủ.”
Cuộc thăm dò của AP-NORC cho thấy 87% đảng viên Đảng Dân chủ và 54% đảng viên độc lập tin rằng nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền dân chủ Hoa Kỳ. Đối với đảng Cộng hòa, 82% tin rằng nền dân chủ sẽ bị suy yếu nếu ông Biden giành chiến thắng khác, với 56% cử tri độc lập đồng ý.
Khoảng 2 trong 10 người trưởng thành ở Hoa Kỳ (19%) nói rằng nền dân chủ ở Hoa Kỳ “đã bị phá vỡ nghiêm trọng đến mức việc ai thắng cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 không còn quan trọng nữa”.
Bà Lilliana Mason, phó giáo sư khoa học chính trị tại Johns Hopkins cho biết, các nền tảng mạng xã hội và các trang tin tức củng cố thành kiến sẽ đẩy nhanh sự phân cực khiến mọi người từ các quan điểm chính trị khác nhau tin rằng phía bên kia là bên đại diện cho mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với nền dân chủ của quốc gia.
“Tôi không nghĩ mọi người đang phóng đại. Tôi nghĩ thực tế là họ đang sống trong môi trường thông tin mà đối với họ, nền dân chủ đang bị đe dọa,” bà nói.
Bà Mason cho biết một bên lo ngại những gì ông Trump đã nói rằng ông sẽ làm nếu thắng cử, trong khi bên kia đang phản ứng trước nỗi sợ hãi được tạo ra trong hệ sinh thái truyền thông cho rằng Đảng Dân chủ muốn tiêu diệt nước Mỹ và biến nó thành một xã hội xã hội chủ nghĩa hoặc cộng sản.
Đối với một số người, mối nguy hiểm còn lớn hơn những tuyên bố của ông Trump và mối lo ngại về việc ông có thể chuyển sang chế độ độc tài như thế nào. Đó cũng là những gì đang xảy ra ở các tiểu bang và tòa án, nơi việc vận động chính trị và các mối đe dọa đối với quyền bầu cử đang tiếp tục diễn ra, cũng như các biện pháp hạn chế khả năng bỏ phiếu dễ dàng của người dân.
Bà Pamela Williams, 75 tuổi, ở Thành phố New York, người được xác định là Đảng viên Dân chủ, cho biết: “Hãy nhìn vào tất cả những rào cản đã được đặt ra để ngăn cản mọi người, đặc biệt là người da màu, không thể bỏ phiếu”. “Đó không phải là dân chủ.”
Ông Douglas Kucmerowski, 67 tuổi, một người độc lập sống ở vùng Finger Lakes của New York, lo ngại về những hành động cấp tiểu bang đó và việc tiếp tục sử dụng Cử tri đoàn, có thể cho phép ai đó trở thành tổng thống ngay cả khi họ thua phiếu phổ thông.
Ông cũng đặt câu hỏi về tình trạng nền dân chủ của quốc gia khi một tỷ lệ lớn đất nước ủng hộ một ứng cử viên phải đối mặt với nhiều cáo buộc hình sự, người đã lên tiếng về việc theo đuổi trả thù và sử dụng quân đội trong nước, cùng những việc khác.
Ông Trump cũng đã nói dối về kết quả của cuộc bầu cử năm 2020, điều này đã được khẳng định bởi nhiều cuộc duyệt xét lại ở các tiểu bang chiến trường nơi ông phản đối thất bại của mình và kêu gọi những người ủng hộ ông đến một cuộc biểu tình ở Washington trước khi họ xông vào Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1 năm 2021, trong một nỗ lực bạo lực nhằm ngăn chặn Quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
“Ứng cử viên đó, ở bất kỳ độ tuổi nào khác, có lẽ đã bị loại. Nhưng vì lý do nào đó, trong xã hội này, ông ấy là một trong những lựa chọn tốt nhất”, ông Kucmerowski nói. “Nếu đất nước này bối rối đến mức không thể phân biệt được đúng sai và cựu tổng thống Trump tuyên bố rằng ngay khi nhậm chức ông sẽ là một nhà độc tài, thì chẳng ai quan tâm đến ngày thứ hai, thứ ba hay thứ tư khi ông ấy vẫn còn một kẻ độc tài?”
Cuộc thăm dò ý kiến với 1.074 người trưởng thành được thực hiện từ ngày 30/11 đến ngày 4/12/2023.