Tin riêng của Wall Street Journal
Ký giả: Michael R. Gordon và Stephen Fidler 2:23 chiều ET, ngày 24 tháng 2 năm 2023
Các quan chức Mỹ cho biết Trung Quốc đang xem xét cung cấp pháo và máy bay không người lái cho lực lượng Nga để có thể kéo dài chiến tranh, ngay cả khi Bắc Kinh kêu gọi đàm phán hòa bình để chấm dứt giao tranh vào dịp kỷ niệm một năm ngày Nga xâm lược Ukraine.
Các quan chức cho biết chưa có việc giao vũ khí nào diễn ra. Tuy nhiên, nếu Trung Quốc tiếp tục cung cấp vũ khí sát thương cho Nga, căng thẳng có thể sẽ định hình mối quan hệ của phương Tây với Bắc Kinh trong nhiều năm và có khả năng gây ra hậu quả sâu sắc trên chiến trường ở Ukraine, vào thời điểm cả hai bên đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mùa xuân hè sắp đến.
Ngoại trưởng Antony Blinken và các quan chức Hoa Kỳ khác đã nói rằng Trung Quốc đang xem xét cung cấp “sự hỗ trợ các vũ khí có tính sát thương” cho Nga, nhưng không nói rõ những hệ thống nào có thể được gửi đến.
Các quan chức Hoa Kỳ quen thuộc với các báo cáo tình báo nói rằng nếu Bắc Kinh chọn cung cấp vũ khí (cho Nga), nó sẽ bao gồm cả khí tài pháo ngoài máy bay không người lái và có thể còn có thêm các vũ khí khác để giúp các lực lượng Nga ngăn chặn một cuộc phản công dự kiến của Ukraine vào mùa hè này.
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết chính quyền Biden đang xem xét giải mật một số thông tin tình báo, khiến họ đi đến những kết luận nêu trên, để họ có thể chia sẻ với các chính phủ đồng minh và công chúng.
Các quan chức cho biết bất kỳ quyết định cung cấp vũ khí nào của Trung Quốc sẽ thúc đẩy các cuộc thảo luận của phương Tây về các biện pháp trừng phạt mới đối với Trung Quốc. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết hôm thứ Năm (23 tháng 2) rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cảnh báo các quan chức chính phủ, công ty và ngân hàng Trung Quốc về những hậu quả tiềm tàng của việc giúp đỡ Nga.
Khi cuộc xâm lược Ukraine của Nga bước sang năm thứ hai,
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cam kết năm 2023 sẽ là năm chiến thắng của họ. Yaroslav Trofimov của báo WSJ đã mô tả tâm trạng ở thủ đô Ukraine vào ngày kỷ niệm một năm chiến tranh là buồn bã.
Tạp chí Der Spiegel của Đức đưa tin rằng Nga đang đàm phán với một công ty Trung Quốc để mua 100 máy bay không người lái tự sát nhằm sẵn sàng cho đợt tấn kích vào mùa xuân. Các máy bay không người lái được cho là có khả năng mang chất nổ, báo cáo cho biết tin tức được trích dẫn từ các chuyên gia quân sự giấu tên.
Cho đến nay, Nga đã mất hàng nghìn khẩu pháo, xe tăng và các thiết bị quan trọng khác trong cuộc chiến và đang xài nhiều đạn dược đến mức giống như đốt cháy kho đạn, một tốc độ chóng mặt. Trong những tuần gần đây, các đơn vị chiến đấu của Nga đã phàn nàn rằng họ không thể có được đủ nguồn cung cấp đạn pháo.
Một số nhà phân tích quân sự kết luận rằng nếu không có nguồn tiếp tế mới, Nga sẽ không thể đẩy lùi cuộc phản công của Ukraine dự kiến sẽ xảy ra vào mùa xuân và mùa hè, Ukraine đang lên kế hoạch đó nhờ vào sự trợ giúp của các loại vũ khí mới của phương Tây.
Đề xuất hòa bình từ Bắc Kinh
Trong một kế hoạch hòa bình cho Ukraine bao gồm 12 điểm, được công bố hôm thứ Sáu tại Bắc Kinh—phần lớn bản đề nghị lặp lại các lập trường quen thuộc của chính phủ Trung Quốc về cuộc chiến tranh và không lên án sự xâm lược của Nga. Bản kế hoạch đã không kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức hoặc đề xuất hòa giải. Điểm đầu tiên trong bản đề nghị, Trung Quốc tuyên bố rằng “chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia phải được duy trì một cách hiệu quả” và nhắc lại sự phản đối của nước này đối với việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Ông Blinken nói với đài tin tức ABC News vào sáng thứ Sáu rằng, “Trung Quốc đang cố gắng đạt được cả hai chiều. Một mặt họ đang cố gắng thể hiện cách công khai là mình trung lập và tìm kiếm hòa bình, nhưng đồng thời họ đang nói lên câu chuyện sai sự thật do Nga tuyên truyền về lý do xảy ra cuộc chiến.”
Phát biểu sau đó trước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, ông Blinken ám chỉ đến đề xuất hòa bình của Trung Quốc mà không nêu đích danh Bắc Kinh. Ông nói: “Các thành viên của Hội đồng này không nên rơi vào tình trạng tương đương với sai lầm khi kêu gọi cả hai bên ngừng chiến đấu hoặc kêu gọi các quốc gia khác ngừng hỗ trợ Ukraine nhân danh hòa bình. “Không thành viên nào của Hội đồng này nên kêu gọi hòa bình trong khi ủng hộ cuộc chiến của Nga ở Ukraine và (không chịu tôn trọng bản) Hiến chương Liên Hợp Quốc.”
Lầu Năm Góc hôm thứ Sáu thông báo gia tăng thêm 2 tỷ USD hỗ trợ quân sự dài hạn cho Ukraine.
Tuy nhiên, việc cắm cờ hòa bình của Bắc Kinh cũng đánh dấu một động thái hiếm hoi của họ nhằm tự đưa mình vào một cuộc khủng hoảng toàn cầu mà lợi ích quốc gia của họ chủ yếu là gián tiếp. Các nhà phân tích cho biết Bắc Kinh đang định vị mình là một bên có thể tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào trong tương lai và ngầm yêu cầu sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, không để xảy ra một thỏa thuận chỉ do các nước phương Tây làm trung gian.
Một số chính phủ châu Âu sẽ đánh giá cao sự can thiệp của Trung Quốc vào bất kỳ hiệp định hòa bình cuối cùng nào, cho rằng điều đó sẽ làm tăng khả năng tuân thủ của Nga.
Ukraine, trong một kế hoạch hòa bình gồm 10 điểm được đưa ra vào cuối năm ngoái, đã chấp nhận rằng một số cuộc đàm phán hòa bình, cuối cùng sẽ là cần thiết để giải quyết xung đột.
Bates Gill, người chỉ đạo Trung tâm Phân tích Trung Quốc của Viện Chính sách Xã hội Châu Á ở New York, cho biết: “Việc Trung Quốc chính thức tham gia vào dàn hợp xướng này có thể là kết quả quan trọng nhất của cuộc diễn tập. “Chắc chắn là nó phá vỡ tiền lệ khi ta thấy Trung Quốc cân nhắc tham gia một cách chính thức vào vấn đề an ninh của châu Âu.”
Phan Sinh Trần