February 14, 2023
SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Bà Hứa Thị Phấn, người từng được mệnh danh là “bà trùm” trong ngành ngân hàng Việt Nam, liên quan tới nhiều sai phạm tại nhiều ngân hàng, bất động sản ở Việt Nam, đã qua đời hôm 13 Tháng Hai tại bệnh viện Tân Hưng, quận 7, Sài Gòn.
Tang lễ của bà Hứa Thị Phấn (còn gọi là sáu Phấn, cô Sáu), 76 tuổi, quê tỉnh Đồng Tháp, đã diễn ra sáng 14 Tháng Hai.
Bà Hứa Thị Phấn (bìa trái) trong một phiên tòa xét xử hồi năm 2020. (Hình: Pháp Luật TP.HCM)
Theo các báo trong nước, bà Hứa Thị Phấn là cựu cố vấn cấp cao Hội Đồng Quản Trị ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Đại Tín (TrustBank, nay là ngân hàng Thương Mại Xây Dựng Việt Nam); cựu chủ tịch Hội Đồng Quản Trị công ty Cổ Phần Đầu Tư Phát Triển Phú Mỹ, được biết đến là đại gia trong ngành ngân hàng, bất động sản.
Tuy chỉ giữ chức cố vấn cấp cao Hội Đồng Quản Trị và cố vấn Hội Đồng Tín Dụng TrustBank, nhưng bà Phấn lại sở hữu tới 85% cổ phần TrustBank, tương đương hơn 2,500 tỷ đồng ($105.8 triệu) và là người chi phối và điều hành hoạt động của ngân hàng này, đồng thời cũng chính là bị cáo trong hai bản án xảy ra tại TrustBank.
Hồi 1 Tháng Sáu, 2018, bà Phấn bị Tòa Án Nhân Dân ở Sài Gòn tuyên phạt 30 năm tù và buộc bồi thường hơn 16,000 tỷ đồng (hơn $701 triệu) về hai tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.”
Ngoài ra, bà này còn phải đóng án phí gần 17 tỷ đồng (hơn $747,150). Bà Phấn bị cáo buộc đóng vai trò chủ mưu nhằm rút ruột, gây thiệt hại hơn 6,300 tỷ đồng (hơn $276 triệu) tại ngân hàng Xây Dựng (tên mới của ngân hàng Đại Tín).
Tuy nhiên, báo Dân Trí thời điểm đó cho hay: “Về việc bà Hứa Thị Phấn vắng mặt tại phiên tòa không có lý do, Hội Đồng Xét Xử nhận định bà Phấn đã 71 tuổi, sức khỏe nay chỉ còn 7%, nên không áp giải bị cáo tới phiên tòa là đúng quy định của pháp luật. Việc vắng mặt của bị cáo không ảnh hưởng tới quá trình xét xử vụ án.”
Trước đó, hồi Tháng Giêng, 2018, bà Hứa Thị Phấn bị cơ quan chức năng kê biên, phong tỏa 114 bất động sản “để bảo đảm thu hồi triệt để tài sản cho nhà nước, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên liên quan.”
Trước phiên tòa nêu trên, người từng được mệnh danh là “bà trùm” trong ngành ngân hàng Việt Nam từng bị tuyên án 17 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” trong “đại án” Oceanbank.
Mãi đến ngày 25 Tháng Tám, 2020, theo báo Pháp Luật TP.HCM, Tòa Án Nhân Dân Cấp Cao ở Sài Gòn đã tuyên án phúc thẩm vụ “đại án” Hứa Thị Phấn giai đoạn 2. Tòa đã bác kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và tuyên bị cáo Phấn 20 năm tù về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.” Tổng hợp hình phạt với bản án ở giai đoạn 1 năm 2018 là 30 năm tù.
Trong vụ án thứ hai, bà Phấn bị cáo buộc lợi dụng việc nắm giữ 84.92% cổ phần TrustBank “đã thâu tóm, lũng đoạn hoạt động của ngân hàng,” gây thiệt hại tổng cộng hơn 1,338 tỷ đồng ($56.6 triệu) cho ngân hàng này.
Cụ thể, bà Phấn trực tiếp chỉ đạo làm các thủ tục đầu tư trái pháp luật gần 1,040 tỷ đồng ($44 triệu) vào bốn dự án bất động sản của ba công ty gồm công ty Cổ Phần Phú Mỹ, công ty Địa Ốc Lam Giang và công ty Phú Mỹ. Những doanh nghiệp trên đều do bà Phấn lập ra. Sau đó, bà Phấn chiếm đoạt toàn bộ số tiền trên.
Bà Phấn cũng chỉ đạo mua và nâng khống giá trị bốn bất động sản tại Sài Gòn và tỉnh Khánh Hòa, chỉ đạo ban điều hành TrustBank mua bốn tài sản với tổng giá trị hơn 661 tỷ đồng (gần $28 triệu). Qua đó, bà Phấn chiếm đoạt hơn 437 tỷ đồng ($18.5 triệu).
Những thiệt hại nêu trên cũng chính là nguyên nhân dẫn đến thực trạng TrustBank năm 2011 và 2012 “rất xấu” và bị Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam xếp ngân hàng loại “yếu kém.”
Bà Hứa Thị Phấn từng vắng mặt nhiều lần trong các phiên tòa với lý do sức khỏe. (Hình: Pháp Luật TP.HCM)
Hai bản án này có hiệu lực từ năm 2019, nhưng do bà Phấn “bị bệnh,” nên được tạm hoãn thi hành án bốn năm mới qua đời.
Báo VietNamNet thời điểm đó cho biết: “Dù trưng ra bệnh án chứng minh sức khỏe chỉ còn 7% nhưng kỳ lạ là bà Phấn vẫn đủ sức khỏe, minh mẫn để ký vào đơn tố cáo, đơn kiến nghị và cả đơn kháng cáo trong vụ án Oceanbank.”
“Bà trùm nay án chồng án nhưng thực tế đợi đến khi bà ta có đủ sức khỏe để đi thi hành án có lẽ còn rất lâu hoặc có thể không bao giờ, bởi theo kết luận giám định về sức khỏe, bà ta đã mất 93% sức khỏe,” báo này bình luận thêm.
Theo báo Thanh Niên, năm 2017, trong quá trình xét xử bà Hứa Thị Phấn, theo kết luận giám định tại giai đoạn điều tra, bà Phấn mất sức khỏe 93% do các bệnh cao huyết áp giai đoạn 2, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, thoái hóa khớp gối… và không có khả năng đi lại.
Cựu nhà báo Mai Bá Kiếm, nhận định trên Facebook cá nhân: “Từ năm 2007, đại gia bất động sản Hứa Thị Phấn đã mua và thao túng ngân hàng, đưa cháu gái và em trai, người thân vào TrustBank làm phó tổng, chủ tịch Hội Đồng Quản Trị… rồi chỉ đạo thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật, khuynh loát ngân hàng và chỉ bị công an khởi tố, chứ không do Thanh Tra Ngân Hàng Nhà Nước phanh phui, cho nên hệ quả là nhiều ngân hàng lớn ôm trái phiếu doanh nghiệp bất động sản hàng tỷ Mỹ kim như hiện nay.” (Tr.N)