Lê Vi
NỀN GIÁO DỤC Ở BA LAN
Xứ thiên đường Việt Nam, sách giáo khoa tăng giá 2-3 lần, học phí tăng giá 5 lần. Xứ tôi ở không phải thiên đường, nên trẻ em đi học tới hết trung học hoàn toàn miễn phí. Sách giáo khoa có thể mượn của nhà trường, đầu năm nhà nước cho mỗi trẻ 300zl (khoảng 75usd tiền mua giấy bút), mỗi tháng nhà nước cho mỗi trẻ dưới 18 tuổi 500zl (tương đương 125 usd). Ở các nước khác, như Đức chẳng hạn cho nhiều hơn thế. Trẻ em cũng được sử dụng phương tiện công cộng miễn phí.
Tùy từng địa phương, mà bữa trưa được miễn phí hay được trợ giá. Nhưng, khi đi họp phụ huynh đầu năm, nếu bạn tích vào ô “nhà thu nhập thấp” thì đứa trẻ được ăn miễn phí hoàn toàn ở trường, bất kể chủ trương của địa phương đó ra sao. Chỉ cần tích thôi, không ai kiểm tra có nghèo thật không. Mình tất nhiên chưa bao giờ sử dụng ô này, thông thường trong lớp (khi con mình còn đi học) cũng chỉ có 1-2 người tích ô “con nhà nghèo”, mọi người rất tự giác và tự trọng.
Ba Lan giáo dục bắt buộc tới 18 tuổi. Tức bố mẹ phải cho con đi học, không cho đi là bị pháp luật sờ gáy. Đã có những người Việt gặp rắc rối vì đưa con về VN nhưng không báo cáo chính quyền, khi không thấy đứa trẻ đi học, công an đã tìm tới tận nhà. Sau 18 tuổi, đứa trẻ đó có quyền tự nghỉ học, nếu không thích học nữa.
Bậc đại học thường chia thành 2. Đỗ điểm cao học miễn phí, ở khung điểm thấp hơn học phải trả phí. Phí học đại học ở Ba Lan khá thấp 3000-4000 usd/ năm (không kể ăn ở). Tuy nhiên, những sinh viên con nhà nghèo, gia cảnh khó khăn nếu thuộc diện phải trả tiền vẫn có thể làm đơn xin miễn phí.
Nên, ngay cả nghèo rớt mùng tơi, bạn vẫn có cơ hội học hành ngang ngửa với con nhà giầu. Giáo dục công của Ba Lan rất tốt, 2 con mình đều học trường công lập từ nhỏ và con cái của đa số người VN khác cũng vậy.
Ngay cả với các môn học mang tính năng khiếu, ở bên này đều có thể học miễn phí hoặc với mức phí rất tượng trưng tại nhà văn hóa quận. Trẻ con nhà mình trước đều tận dụng các lớp này để học vẽ, học nhẩy.v.v.
Fb Mạc Việt Hồng
