Ukraine: Bị giết khi đi sơ tán, Elisei là một trong số 200 nạn nhân trẻ em (BBC)
- Yogita Limaye
- BBC News, Kyiv, Ukraine
NGUỒN HÌNH ẢNH,FAMILY HANDOUT
Elisei Ryabukon was 13 when he was killed, trying to escape
Evhen Ryabukon vỗ nhẹ lên chiếc quan tài, và dường như chuyện trò lần cuối với cậu con trai. Anh gục xuống, hết lần này tới lần khác, rồi mới nói xong lời vĩnh biệt.
Vợ anh, chị Inna, cố giữ bình tĩnh, chỉnh lại bức ảnh đóng khung của cậu bé tươi cười được đặt trên quan tài – cử chỉ yêu thương cuối cùng của người mẹ dành cho con.
Cậu bé là Elisei Ryabukon. Nếu còn sống, cậu sẽ tròn 14 tuổi vào tháng Năm.
Chỉ hơn một tháng trước, cậu bị lính Nga bắn chết. Gia đình, bạn bè, hàng xóm và bạn học cùng lớp tập trung ở một nhà thờ tại thành phố Brovary, phía đông Kyiv, để tiễn biệt cậu bé được nhiều người yêu quý từ làng Permoha. Một cộng đồng ly tán vì chiến tranh, nay cùng tập hợp trong đau thương.
Elisei được tưởng nhớ như một cậu bé trung thực, khiêm tốn và hay giúp đỡ người khác, một cậu bé không thích đánh nhau và từ chối chơi các môn thể thao va chạm mạnh.
Inna, Elisei và con trai bé của họ bị kẹt lại ở làng Permoha khi chiến tranh nổ ra.
“Hôm 11/3, quân Nga cho phép chúng tôi rời đi. Họ thậm chí còn vẫy tay chào tạm biệt chúng tôi và chúc chúng tôi may mắn. Rồi khi chúng tôi đang vượt qua một cánh đồng, họ bắt đầu bắn vào chúng tôi từ mọi phía,” chị Inna kể.
Có năm xe hơi nối đuôi nhau đi sơ tán. Elisei ngồi trên chiếc xe thứ hai, và tất cả mọi người trên xe đó không còn ai sống sót.
“Tôi bò qua cánh đồng và cứu được con trai bé ba tuổi bằng cách cầm cái mũ áo của nó lôi nó đi. Chúng tôi sống sót ra khỏi đó được thật là may mắn,” chị nói.
“Tôi muốn thế giới biết đến tội ác của Nga. Tôi muốn tất cả các nạn nhân được ghi nhận. Tôi muốn Nga phải chịu trách nhiệm về những người dân, trẻ em và phụ nữ họ đã giết trên đất của chúng tôi,” chị nói.
Bà của Elisei trong đám tang
Elisei là một trong hơn 200 trẻ em được xác nhận là đã thiệt mạng trong cuộc chiến ở Ukraine cho tới nay, theo con số của chính phủ nước này. Hàng trăm em khác bị thương.
Bệnh viện Ohmatdyt đã nhận hàng chục trẻ em bị thương trong cuộc chiến.
Bé Daniil Avdeenko được đưa tới đây từ thành phố Chernihiv ở phía Bắc, nơi quân Nga đã bao vây và bắn phá trong nhiều tuần trước khi họ rút đi vào đầu tháng Tư.
Daniil và cha mẹ cậu bị thương khi đạn súng cối rơi vào ngay bên ngoài nhà họ trong một khu dân cư.
Khi súng cối nổ, tất cả ba người bị bắn xuống mặt đất. Cha cậu, ông Oleksandr, thấy chân của vợ mình chảy máu ròng ròng. Ông dùng quai túi của vợ làm gạc buộc chặt, điều giúp bà không bị chặt chân.
Oleksandr gọi Daniil, và cậu bé nói với cha cậu không sao. Nhưng khi cậu đứng dậy, Oleksandr nhận thấy con mình bị thương nặng mức nào.
Daniil Avdeenko bị thương vì pháo cối Nga rơi vào
“Tôi thấy cháu bị mảnh đạn dính khắp người và cháu chảy máu nhiều,” ông kể.
Ba người được đưa tới ba bệnh viện khác nhau.
“Trong bốn ngày đầu, chúng tôi không biết ai còn sống ai đã chết. Họ không đăng ký tên con trai tôi khi cháu nhập viện,” ông kể.
Cuối cùng, gia đình cũng được đoàn tụ, và đưa tới Kyiv để điều trị.
Daniil bị mảnh đạn găm vào đầu nhưng đã được gỡ, nhưng những mảnh cắm vào lưng bé vẫn còn đó. Các bác sỹ nói nếu gỡ chúng ngay lúc này sẽ rất đau đớn. Cậu bé cũng bị thương ở nhiều chỗ và bị gãy chân. Không rõ bao giờ cậu mới đi lại được.
Nhìn chung cậu bé vui vẻ, nhưng cậu kêu lên vì đau khi y tá đến tiêm thuốc cho cậu.
“Cháu kể cho các y tá ở bệnh viện chi tiết chúng tôi bị thương ra sao. Cháu nhớ tất cả. Nhưng cháu tự trách mình. Trước khi chuyện xảy ra, tôi bảo cháu đi xuống hầm với mẹ. Nhưng cháu nhất định đòi ra ngoài với tôi,” ông Oleksandr kể. “Tôi giải thích với cháu là cháu không có lỗi gì hết.”
Ngay cả những trẻ em đã chạy thoát mà không bị thương về thể xác, các em cũng phải chịu những chấn thương về tâm lý.
Cậu bé 13 tuổi Ilya Bobkov cùng gia đình chạy khỏi thành phố Bucha, gần Kyiv, nơi quân Nga chiếm đóng trong nhiều tuần.
Gia đình cậu ra đi theo một hành lang nhân đạo được mở hồ tháng Ba cho thường dân đi sơ tán. Giờ đây họ sống trong một căn phòng trong một tòa nhà chính phủ xập xệ ở thủ đô Kyiv.
“Hôm 24/2, khi giao tranh bắt đầu, cháu rất sốc. Cháu tưởng rằng nó là một ngày bình thường. Cháu sẽ đi học, làm bài tập và chơi game. Rồi mẹ cháu vào phòng và bảo cháu xếp một số thứ vào túi. Rồi nhà cháu bắt đầu sống dưới hầm. Thật là đáng sợ. Khó mà ngủ được qua đêm,” Ilya kế.
Ilya Bobkov sơ tán khỏi Bucha, nơi quân Nga được cho là đã gây tội ác chiến tranh
Trên đường đi sơ tán, Ilya và gia đình thấy nhà cửa bốc cháy, xe tăng bị phá hủy và xác chết trên đường.
“Cháu không thể thoát khỏi cảm giác là chiến tranh vẫn ở quanh ta. Cháu mơ là gia đình cháu bị quân Nga giết hay bắt làm con tin. Cháu tỉnh dậy vã hết mồ hôi,” Ilya nói.
Cô của Ilya, Valentyna Solokova, người cùng gia đình cũng đi sơ tán cho biết họ cố gắng làm lũ trẻ phân tán bằng cách chơi trò chơi hay xem ảnh gia đình. Nhưng họ cũng buộc phải nói về tình hình khó khăn, đặc biệt là khi họ thiếu thực phẩm.
“Tôi bảo lũ trẻ là bánh mỳ và nước uống là những thứ quan trọng nhất. Tôi phải làm cho chúng hiểu là trước kia chúng có cuộc sống khác, khi chúng có tất cả, chúng đi học và về nhà chơi trò chơi. Còn giờ đây chúng phải sống mà không có những điều đó,” bà kể. “Tôi bảo chúng đã đến lúc các con trưởng thành lên.”
Một thế hệ trẻ em ở Ukraine bị tước mất tuổi thơ bình thường vào lúc này. LHQ ước tính trong số 7,8 triệu trẻ em ở Ukraine, chừng hai phần ba đã bị mất nơi ở.
Với giao tranh ác liệt ở phía nam và đông Ukraine, và bom đạn rơi xuống Lviv và Kyvi, không có nơi nào ở Ukraine được an toàn. Không rõ bao giờ trẻ em nước này mới có thể trở lại cuộc sống trước kia, bất ngờ bị gián đoạn bởi cuộc chiến.