Kỹ nghệ lừa đảo nở rộ ở châu Á cũng như tại các nước phát triển, chiến tranh ở Ukraina nay chuyển thành một cuộc chiến drone, tổng thống Mỹ đáp trả những đe dọa của Nga…là một số chủ đề nổi bật trên các tuần báo kỳ này.
Đăng ngày: 02/08/2025
Sa chân vào hang ổ tội phạm
Phóng sự « Trong địa ngục các nhà máy lừa đảo Trung Quốc » của Le Point cho biết, tại Đông Nam Á, hàng trăm ngàn lao động cưỡng bức đang làm việc để cướp đoạt nhiều tỉ đô la trên toàn thế giới cho các ông chủ người Hoa.
Tuần báo nêu ra trường hợp Youssef Amzouz, một người Maroc 27 tuổi ở Thổ Nhĩ Kỳ được hứa một việc làm khó khăn nhưng được trả lương tháng đến 20.000 euro. Sau khi sang Malaysia rồi đến Thái Lan, Youssef được đưa bằng phà qua con sông biên giới để tới « công ty » Taichang ở Miến Điện. Anh lập tức bị tịch thu điện thoại, một người Hoa là « giám đốc nhân sự » đưa ra ba chọn lựa : làm việc, chiêu dụ người khác đến và lãnh 10.000 đô trên đầu người, hoặc trả tiền chuộc 10.000 đô rồi được thả. Youssef phản đối và bị nhốt vào phòng tối.
Người thanh niên Maroc vừa sa chân vào một trong các trung tâm lừa đảo của mafia Trung Quốc. Những cơ sở đầu tiên thành lập từ cuối những năm 2010 ở Cam Bốt, xung quanh các casino ở Sihanoukville, rồi mở rộng sang Miến Điện đang nội chiến. Viện Hòa bình Hoa Kỳ ước tính kỹ nghệ này mang lại ít nhất 70 tỉ đô la mỗi năm. Khoảng 150.000 đến 200.000 người đang làm việc tại các ổ lừa đảo ở Miến Điện, trong đó chỉ riêng Myawaddy đã có đến 100.000 người, nơi mafia người Hoa hợp tác với dân quân Karen. Những tòa nhà được bao bọc bằng các bức tường kẽm gai, được dân quân vũ trang canh gác.
Những nô lệ kiểu mới phải lừa đảo trên mạng
Chỉ riêng số tiền lừa được từ Mỹ trong năm 2024 đã trên 5 tỉ đô la, FBI tìm thấy ít nhất 4.300 nạn nhân trên lãnh thổ Hoa Kỳ ; nhưng Trung Đông, Bắc Phi, châu Âu cũng không ngoại lệ. Bọn tội phạm dẫn dụ « nhân viên » từ khắp năm châu, nhưng chủ yếu từ châu Phi vùng hạ Sahara.
Olivier N., 39 tuổi, người Rwanda cho biết họ phải làm việc 17 tiếng đồng hồ liên tục. Mỗi người có mấy chục danh khoản mạng xã hội, làm việc trên máy tính hoặc nhiều điện thoại thông minh cùng lúc. Họ đăng cảnh sống sang trọng ở Thái Lan, Dubai, Paris, Mỹ…và dụ dỗ nạn nhân đầu tư vào tiền ảo, cho họ thắng một số tiền nhỏ ban đầu. Những người ngây thơ bỏ thêm nhiều tiền vào, bán nhà, bán xe… và sau khi chiếm đoạt được số tiền lớn thì ứng dụng đầu tư biến mất.
Những người mẫu có vai trò dẫn dụ khách lãnh đến 8.000 đô la một tháng, sếp của Oliver bỏ túi 3.000 đô nhờ lừa được 110.000 đô trong tháng cùng với ê-kíp mười mấy người. Nhưng ở bậc thấp nhất, lương khoảng 1.000 đô – nếu không bị trừ còn gần như bằng không vì những cái cớ phi lý, hoặc chi cho gái mại dâm, mua ma túy từ vùng Tam giác vàng kế cận.
Olivier toan đào thoát, bị nhốt vào phòng tối và đánh đập, chích điện, dọa lấy nội tạng. Youssef cũng từng bị treo ngược đầu và tra tấn dã man, đến nỗi « chỉ muốn chết ». Nhờ kêu cứu trên Instagram, hai tháng sau anh được giải thoát khỏi Miến Điện. Các nhà hoạt động nhân đạo địa phương vận động thả được một số trong 200 người Maroc bị kẹt tại đây. Nhưng trong số các nạn nhân cũng có những kẻ đồng lõa, họ đang đợi ngày ra tòa.
Mafia người Hoa cấu kết với quân nổi dậy Miến Điện và chế độ Phnom Penh
Sợ ảnh hưởng đến du lịch, Thái Lan trước hết cố gắng cúp điện và internet ở các trung tâm lừa đảo tại Myawaddy. Hồi tháng Giêng, vụ diễn viên Trung Quốc Vương Tinh (Wang Xing) bị bắt cóc ở biên giới Thái Lan-Miến Điện khiến Bắc Kinh phải vào cuộc. Đầu năm 2025, khoảng 7.000 lao động thuộc 12 quốc tịch đã được đưa về Thái trước khi hồi hương. Các công ty bị nghi liên quan đến mafia như Yatai International và TransAsia International vẫn có trụ sở đường hoàng ở Thái Lan và Miến Điện, một số sang Cam Bốt.
Nhưng xung đột nổ ra giữa Bangkok và Phnom Penh hôm 24/07. Một trung tâm lừa đảo ở biên giới Cam Bốt là Chong Sai Taku bị Thái oanh tạc khiến mafia phải dồn lại về phía Miến Điện. Những lực lượng dân quân khác sẵn sàng chào đón, các cơ sở mới được dựng lên. Và trong số những người được giải cứu, được Tổ chức Lao động Quốc tế cho phong bì 100 đô la, có người không muốn về vùng quê nghèo mà lại đầu quân cho các ông chủ người Hoa ở Cam Bốt, Lào…
Thời của lừa đảo từ Á sang Âu
Không hẹn mà nên, hồ sơ của Le Nouvel Obs tuần này cũng được dành cho « Nạn dịch lừa đảo trên mạng ». Bọn tội phạm dùng mọi thủ đoạn để thao túng tâm lý nạn nhân : giả mạo danh tính, đóng vai người giao hàng, nhân viên ngân hàng, kể cả lừa tình…Tuần báo nhấn mạnh tất cả mọi người đều cần cảnh giác, không ai có thể thoát được cạm bẫy.
Ngay cả cựu tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Dominique Strauss-Kahn cũng bị lừa. Thẩm phán chống khủng bố nổi tiếng Jean-Louis Bruguière bị một kẻ xưng là « cố vấn ngân hàng » lừa gạt lấy mất 200.000 euro, nhà báo Léa Salamé…cũng là nạn nhân trước những chiếc bẫy thiên hình vạn trạng. Báo cáo thường niên vừa công bố trong tháng Bảy của Bộ Nội vụ Pháp nhấn mạnh, tất cả những ai sở hữu một thiết bị có thể nhận và phát tín hiệu liên lạc đều có thể là mục tiêu của bọn lừa đảo. Trên dark web, có thể mua được dữ liệu của người sở hữu thẻ ngân hàng với giá 40 đến 100 euro mỗi thẻ.
Nạn lừa tình diễn ra thường xuyên trên các ứng dụng hẹn hò, và nay được trí thông minh nhân tạo (AI) tiếp tay nên ngày càng tinh vi hơn. Trường hợp nổi tiếng nhất là vụ bà Anne, kiến trúc sư nội thất giàu có, đã chuyển 830.000 euro cho tài tử Brad Pitt giả hiệu « đang nằm bệnh viện », kẻ lừa đảo dùng AI để tạo ra hình ảnh diễn viên nổi tiếng trên giường bệnh. Hoặc một nữ kế toán bị rơi vào bẫy « deepfake » : giả tiếng của tổng giám đốc ra lệnh chuyển tiền gấp vào một tài khoản mới…Chỉ cần xuất hiện trong một cuộc hội thảo chẳng hạn, là giọng nói và khuôn mặt bị bọn tội phạm « clone » để đi lừa.