Theo đài Radio Pháp Quốc Tế – RFI và các báo chuyên nghành
Cháy rừng do nắng nóng tại tỉnh Alberta, miền tây Canada. Ảnh chụp ngày 04/05/2023, ảnh Reuters – Alberta Wildfire
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đã công bố báo cáo dự báo khí hậu trong 5 năm tới; thành thật mà nói, tin tức là khủng khiếp. WMO phát hành Bản cập nhật Khí hậu toàn cầu mỗi năm trong thập kỷ. Báo cáo nhằm cung cấp thông tin cho các nhà hoạch định chính sách bằng cách đưa ra các dự đoán về khí hậu cho những năm sắp tới, trong trường hợp này là từ năm 2023 đến năm 2027.
Cơ quan thời tiết của Liên Hợp Quốc đang cảnh báo rằng 5 năm tới có thể là thời kỳ nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất và thế giới cũng có thể tạm thời chạm ngưỡng quan trọng đối với sự nóng lên toàn cầu, do sự kết hợp của khí thải nhà kính và kiểu thời tiết El Nino.
Hiện tượng El Niño xảy ra khi nhiệt độ bề mặt nước biển ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía đông Thái Bình Dương trở nên ấm hơn đáng kể so với mức trung bình, gây ra sự thay đổi trong đường đi hoàn lưu của khí quyển. Nhiều nhiệt hơn trong khí quyển và nhiệt độ bề mặt đại dương ấm hơn có thể dẫn đến tăng tốc độ gió trong các cơn bão nhiệt đới và ảnh hưởng mạnh mẽ đến sinh vật biển ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương.
Điều đáng lo ngại là nhiệt độ trên thế giới có lẽ sớm vượt qua mốc đầy tham vọng của Thỏa thuận Paris về Khí hậu năm 2015 là kiềm chế mức tăng nhiệt độ trung bình trên Trái đất dưới ngưỡng 2°C và nếu có thể là ở mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp 1850-1900. Cụ thể, theo cơ quan của Liên Hiệp Quốc, trong một đến 5 năm tới, 66% khả năng là nhiệt độ trung bình hàng năm trên bề mặt Trái đất vượt mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Tổng thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới – WMO, Petteri Taalas cho biết những dữ liệu được công bố hôm 17/05 « không có nghĩa là chúng ta sẽ thường xuyên vượt qua ngưỡng 1,5°C của Thỏa thuận Paris », nhưng phản ánh sự nóng lên lâu dài trong nhiều năm. Do đó, Tổ chức Khí tượng Thế giới cảnh báo « ngưỡng 1,5°C sẽ tạm bị vượt qua và ngày càng thường xuyên bị vượt qua hơn ».
Ông Petteri Taalas cũng lưy ý trong thông cáo rằng « hiện tượng El Niño sẽ xảy ra trong vài tháng tới, thêm vào đó là tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra sẽ khiến nhiệt độ trên Trái đất tăng ở mức chưa từng có ». El Niño là hiện tượng khí hậu liên quan đến việc nhiệt độ tăng cao, hạn hán nghiêm trong tại nhiều vùng trên thế giới và mưa lớn ở nhiều khu vực khác.
Ví dụ mới nhất là tình trạng hạn hán ở châu Âu, Hoa Kỳ, cháy rừng chưa từng có ở miền trung và bắc bang Alberta, Canada, do khô hạn. Trong khi đó, vùng Emilia-Romagne, phía bắc miền trung Ý, đang bị lụt lội chưa từng có do mưa lớn, khiến 9 người chết và nhiều người mất tích. Lượng mưa trong 15 ngày tương đương với 7 tháng.
Khả năng El Niño sẽ hình thành từ nay đến cuối tháng 7 là 60% và từ nay đến cuối tháng 9 là 80%, với hệ quả là nhiệt độ trên thế giới sẽ tăng vào năm 2024.
Ngoài ra, WMO đã dự đoán rằng nhiệt độ ở Bắc Cực có thể cao gấp ba lần so với mức trung bình toàn cầu. Đây là mối quan tâm của các chuyên gia.
Chris Mays, giảng viên cổ sinh vật học tại Đại học College Cork, Ireland cho biết: “Trong phần lớn lịch sử của Trái đất, hành tinh này không có chỏm băng ở hai cực. “Nhưng quá trình chuyển đổi từ một thế giới băng giá (như ngày nay) [sang] một thế giới không có băng thường chậm hơn nhiều. Chúng ta đang hướng tới một quả địa cầu không có băng, nhưng tốc độ mà mọi thứ đang thay đổi gợi nhớ đến những sự kiện nóng lên khắc nghiệt nhất và tàn khốc nhất trong quá khứ của Trái đất.”
Về lượng mưa, các dự đoán của WMO cho thấy lượng mưa sẽ tăng lên ở Sahel, Bắc Âu, Alaska và Bắc Siberia, với lượng mưa dự kiến sẽ giảm ở Amazon và một phần của Australia.
Belle Workman, một nhà nghiên cứu tại Melbourne Climate Futures, Đại học Melbourne, cho biết: “Dự đoán về năm nóng nhất được ghi nhận trong 5 năm tới sẽ gây ra nhiều rắc rối hơn cho sức khỏe của người dân trên khắp thế giới