Nhà báo mất chức vì thăm dò dư luận vụ rớt máy bay
Nguoi-viet.com
HÀ NỘI (NV) – Một nhà báo thuộc dòng “chính thống” ăn lương nhà nước vừa bị nhà nước rút “thẻ nhà báo” và đồng thời bị tờ báo “tạm đình chỉ chức vụ” vì thăm dò dư luận trên mạng xã hội về vụ hai máy bay quân sự bị rớt ở Việt Nam trong tuần qua.
Truyền thông tại Việt Nam đều nhất loạt loan tin nhà báo Mai Phan Lợi, 45 tuổi, phó tổng thư ký tòa soạn và cũng là trưởng văn phòng đại diện của báo “Pháp Luật TP.HCM” tại Hà Nội, bị Bộ Thông Tin-Truyền Thông CSVN rút “thẻ nhà báo.”
 Nhà báo Mai Phan Lợi phát biểu tại cuộc hội thảo về báo chí do Ngân Hàng Thế Giới tổ chức. (Hình: FB Mai Phan Lợi) |
Tiếp theo ngay đó, tổng biên tập của tờ “Pháp Luật TP.HCM” liền ra quyết định “tạm đình chỉ chức vụ, công việc đối với ông Mai Phan Lợi, phó tổng thư ký tòa soạn, trưởng văn phòng đại diện báo Pháp Luật TP HCM tại Hà Nội.”
Diễn biến xảy ra nhanh chóng sau khi có sự tố cáo và chửi bới ký giả Mai Phan Lợi trên hai tờ “Petro Vietnam” và “Người Ðưa Tin,” quy chụp ông này “hả hê tung ra những phát ngôn bậy bạ, quy chụp thiếu căn cứ, gây hoang mang dư luận.”
Hai báo “Petro Vietnam” và “Người Ðưa Tin” còn đem mấy ông tướng nghỉ hưu ra lời bình luận, đả kích Mai Phan Lợi cũng như đòi “kỷ luật thật nặng” Mai Phan Lợi.
Tiếp tay với hai báo này là đài truyền hình Việt Nam (VTV) quốc doanh cũng đổ lên đầu Mai Phan Lợi cái tội thiếu “đạo đức nghề nghiệp” và đưa tin “sai sự thật.”
Quyết định ngày 20 tháng 6, 2016 rút thẻ nhà báo của ông Bộ Trưởng Bộ Thông Tin và Truyền Thông Trương Minh Tuấn, vu cho ông Mai Phan Lợi là “xúc phạm nghiêm trọng danh dự của Quân Ðội Nhân Dân Việt Nam, gây tổn thương sâu sắc đến gia đình, người thân, đồng đội của những cán bộ, chiến sĩ gặp nạn khi đang làm nhiệm vụ; làm tổn hại đến uy tín của đội ngũ những người làm báo.”
Cũng như rất nhiều nhà báo khác, ngoài chuyện kiếm sống tại tờ báo chỉ chuyên tuyên truyền một chiều cho chế độ, Mai Phan Lợi còn có trang Facebook, trước kia thì có blog, để viết những gì liên quan đến thời sự, nghiệp làm báo nhưng không thể đưa lên mặt báo.
Ðụng đến thế lực quân đội
Cái tội của Mai Phan Lợi là đưa vào trang facebook của “Diễn đàn nhà báo trẻ” mà ông là người sáng lập một cuộc thăm dò dư luận riêng tư về nguyên nhân “vì sao Casa tan xác?”
Người được thăm dò sẽ trả lời 8 câu hỏi mà một số câu số hỏi “nhạy cảm” với chế độ độc tài. Ðó là những “giả thuyết” để người được thăm dò trả lời thế nào tùy sự suy nghĩ của mình.
Trong đó đáng chú ý là các câu hỏi: Máy bay bị tác động từ bên ngoài nên vỡ (câu 1). Bị bắn (câu 4). Không loại trừ bị bắn vỡ (câu 6) và Máy bay chất lượng kém do tham nhũng trong ngành quốc phòng luôn bị đóng dấu mật (câu 7).
Chiếc máy bay Casa 212 là máy bay tuần tra, tìm kiếm hạng nhẹ mà Việt Nam mới mua gần đây của liên doanh chế tạo máy bay Châu Âu, trang bị cho Cảnh Sát Biển. Nó rớt xuống biển ngày 16 tháng 6, 2016 ở khu vực có thể ở phía Ðông Nam đảo Bạch Long Vĩ phân chia Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc, khi được đưa đi tìm viên phi công khu trục Sukhoi SU30-MK2 còn mất tích.
Không những tự tìm kiếm, Hà Nội còn xin Trung Quốc tiếp tay tìm kiếm cả 9 người phi hành đoàn lẫn chiếc Casa 212 mất tích. Hiện mới chỉ vớt được một số mảnh vỡ của chiếc máy bay này, còn 9 nạn nhân thì vẫn chưa thấy tung tích. Nguyên nhân tại sao nó rớt vẫn là điều bí mật.
Hai ông cựu tướng lãnh CSVN Phạm Xuân Thệ (trên báo Người Ðưa Tin) và Lê Mã Lương (trên báo báo Petro Vietnam) bắt bẻ ký giả Mai Phan Lợi dùng từ “tan xác” là “quá phản cảm” hay “rất phản cảm và vô trách nhiệm” đối với một “tai nạn kép” đang làm cả chế độ rúng động.
Chỉ vì thiếu “nhậy cảm” mà bị rút thẻ nhà báo và bị đuổi ra khỏi nghề báo theo sự chủ quan của mấy ông? Người ta ngờ rằng lý do nó nằm ở những thông tin và hình ảnh “ngoài luồng” hoặc riêng tư trên mạng xã hội của Mai Phan Lợi lâu nay bị đưa vào “tầm ngắm” mà cái cuộc thăm dò dư luận “Casa tan xác” chỉ là đỉnh điểm để người ta ra tay.
 Bảng thăm dò của nhà báo Mai Phan Lợi về vụ máy bay Casa 212 rớt ngày 16 tháng 6, 2016. (Hình: Petro Vietnam chụp lại FB Mai Phan Lợi) |
Vi phạm quyền tự do phát biểu
Mạng xã hội dậy lên những lời bình luận và thẳng tay ném đá vào vào quyết định bị coi là vi phạm quyền tự do phát biểu, quyền tự do thông tin của công dân.
Một trong những người ở “lề trái,” nhà báo tự do Phạm Ðoan Trang viết trên trang facebook rằng “Ban Tuyên Giáo, Bộ 4T, Bộ Công An Việt Nam, các người nên hiểu rằng:
“1. Những gì ông Mai Phan Lợi làm trên tư cách nhà báo, cũng như admin của Diễn Ðàn Nhà Báo Trẻ, hoàn toàn không vượt ra ngoài phạm vi quyền tự do ngôn luận của công dân, quyền tự do báo chí của nhà báo, không vi phạm đạo đức báo chí. (Ở đây, đạo đức báo chí là những nguyên tắc nghề nghiệp phổ quát của nhà báo trên toàn thế giới, tất nhiên nhà báo cách mạng thì khác, nhà báo cách mạng là “phải như con chó ấy” – theo tiêu chí do Nguyễn Như Phong tự đặt ra).
“2. Việc các cơ quan truyền thông quốc doanh đồng loạt, phồng mang trợn mắt tấn công cá nhân ông Mai Phan Lợi, chính là vi phạm quyền tự do báo chí. Ngoài ra, lợi dụng địa vị, lợi thế nghề nghiệp để tấn công một cá nhân, là hành vi chà đạp nhân quyền của công dân.
“3. Trên giác độ nghề báo, các nhà báo vu khống ông Mai Phan Lợi ‘nói sai sự thật’, cùng một loạt đồng nghiệp của ông theo đóm ăn tàn, xúm vào đấu tố ông, mới đúng là những kẻ vô đạo đức. Nên nhớ, đạo đức nhà báo nghiêm cấm việc vu khống, bôi nhọ người khác.”
Phạm Ðoan Trang cũng từng là ký giả tại tờ “Pháp Luật TP.HCM” và đã bị mất việc vì những bài viết “nhậy cảm” trên blog “Trang Ridiculous” nhiều năm trước.
Còn cựu nhà báo Nguyễn Ðắc Kiên cũng viết trên facebook rằng, “Nếu còn một chút tôn trọng quyền tự do báo chí, ngôn luận, tôi nghĩ Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc cần ngay lập tức cách chức ông Bộ Trưởng Thông Tin và Truyền Thông Trương Minh Tuấn. Với việc ký quyết định rút thẻ nhà báo Mai Phan Lợi, trước đó là đình bản ấn phẩm Thế Giới Tiếp Thị, rút thẻ nhà báo Ðỗ Hùng… ông Tuấn thể hiện là người chống lại quyền tự do báo chí, ngôn luận một cách có hệ thống.”
Nhà báo Nguyễn Ðắc Kiên đã bị đuổi việc hồi đầu năm 2013 khi ông làm cho tờ Gia Ðình & Xã Hội phản bác phát biểu của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng rằng những ai đòi bỏ Ðiều 4 Hiến Pháp quy định sự độc tôn lãnh đạo của đảng Cộng Sản, muốn đa nguyên đa đảng, tam quyền phân lập, và phi chính trị hóa quân đội là “suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức.”
Các lời bình luận kèm theo những ý kiến vừa kể ném đá cả chế độ Hà Nội mà tóm tắt lại, họ đều cho là nhà cầm quyền độc tài “sợ sự thật.”
Theo nhà báo tự do Phạm Ðoan Trang, ký giả Mai Phan Lợi bị công an CSVN thẩm vấn liên tục sau khi bị hệ thống truyền thông nhà nước “chỉ điểm.” Rất có thể ông này còn bị tai kiếp nặng hơn là mất việc làm.
Theo Phạm Ðoan Trang cho biết, “Nhà báo Mai Phan Lợi, sinh năm 1971, chính là blogger Bút Lông nổi tiếng với nhiều bạn đọc từ thời Yahoo! 360. Ông là sáng lập viên Trung Tâm Nghiên Cứu Truyền Thông Phát Triển RED Communication, sáng lập viên và giám đốc Trung Tâm Truyền Thông Giáo Dục Cộng Ðồng MEC, và cũng là một trong những người hoạt động xã hội dân sự gặp Tổng Thống Mỹ Barack Obama hôm 24 tháng 5 vừa qua tại Hà Nội.”
Năm ngoái, nhà báo Kim Quốc Hoa đã bị rút thẻ nhà báo và mất chức tổng biên tập của báo Người Cao Tuổi chỉ vì hăng say vạch lưng những ông quan chức cấp cao tham nhũng. (TN)