Theo các báo Hoa Kỳ và Reuters Anh
Reuters có một số hình ảnh cho thấy các chiến binh Wagner ở Rostov-on-Don.
(Reuters) – Chỉ huy lính đánh thuê Nga Yevgeny Prigozhin dường như gợi ý rằng ông đã gửi một đoàn xe vũ trang trên quãng đường dài 1.200 km (750 dặm) về phía Moscow vào thứ Bảy trong một nỗ lực khó có thể xảy ra nhằm lật đổ giới lãnh đạo quân sự.
Các quan chức địa phương của Nga cho biết một đoàn xe quân sự đang trên đường cao tốc chính nối phần phía nam của Nga thuộc châu Âu, giáp Ukraine, với Moscow và cảnh báo người dân tránh xa.
Vài giờ trước đó, chính quyền Nga đã cáo buộc Prigozhin dàn dựng một cuộc binh biến vũ trang sau khi ông cáo buộc, mà không cung cấp bằng chứng, rằng giới lãnh đạo quân sự đã giết một số lượng lớn các chiến binh của ông trong một cuộc không kích và thề sẽ trừng phạt họ.
Cơ quan an ninh nội địa FSB cho biết họ đã mở một vụ điều tra hình sự chống lại Prigozhin vì tội nổi loạn có vũ trang, một tội danh có thể bị trừng phạt với án tù lên tới 20 năm.
FSB cho biết tuyên bố của Prigozhin là “lời kêu gọi nhằm khởi đầu một cuộc xung đột dân sự vũ trang trên lãnh thổ Nga và hành động của ông ta ‘đâm sau lưng’ các quân nhân Nga đang chiến đấu với lực lượng thân phát xít Ukraine”.
Nó nói thêm: “Chúng tôi kêu gọi … các chiến binh không mắc phải những sai lầm không thể sửa chữa, ngừng mọi hành động cưỡng bức chống lại người dân Nga, không thực hiện mệnh lệnh tội phạm và phản bội của Prigozhin, thực hiện các biện pháp để giam giữ ông ta.”
Bước ngoặt kịch tính của các sự kiện, với nhiều chi tiết không rõ ràng, có vẻ giống như cuộc khủng hoảng trong nước lớn nhất mà Tổng thống Vladimir Putin phải đối mặt kể từ khi ông ra lệnh tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine – điều mà ông gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” – vào tháng 2 năm ngoái.
Prigozhin, người có lực lượng dân quân Wagner đi đầu trong việc đánh chiếm thành phố Bakhmut của Ukraine vào tháng trước, trong nhiều tháng đã công khai cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và tướng hàng đầu của Nga, Valery Gerasimov, về sự chỉ huy kém cỏi và việc họ đã từ chối cung cấp đạn dược cũng như hỗ trợ cho Wagner trong các trận chiến ở Ukraine.
Khi mối thù của hai bên dường như lên đến đỉnh điểm, Bộ Quốc Phòng Nga đã đưa ra một tuyên bố nói rằng những lời buộc tội của Prigozhin là “không đúng sự thật và là một hành vi khiêu khích về mặt thông tin”.
Prigozhin cho biết hành động của ông không phải là một cuộc đảo chính quân sự. Nhưng trong một loạt các tin nhắn truyền thanh điên cuồng, trong đó âm thanh giọng nói của anh ta đôi khi thay đổi và không thể xác minh độc lập, ông ta dường như gợi ý rằng 25.000 chiến binh Wagner đang trên đường hành quân nhằm lật đổ các nhà lãnh đạo của cơ quan bộ quốc phòng ở Moscow.
Vào đầu ngày thứ Sáu, anh ta dường như đã vượt qua một ranh giới mới trong cuộc thù địch ngày càng gay gắt của mình với bộ, khi ông nói rằng lý do Putin đưa ra để xâm lược Ukraine là dựa trên các báo cáo dối trá do cấp trên của quân đội tạo ra.
Khoảng 2 giờ sáng thứ bẩy (23:00 GMT), Prigozhin đã đăng một thông báo trên ứng dụng Telegram nói rằng lực lượng của ông đã từ Ukraine tiến vào Nga và đang ở Rostov.
Ông cho biết họ sẵn sàng “làm mọi cách” chống lại giới chóp bu và tiêu diệt bất cứ ai cản đường họ. “Chúng tôi có 25.000 người và chúng tôi sẽ tìm ra lý do tại sao hỗn loạn lại xảy ra trong nước”, ông nói và hứa sẽ phá hủy bất kỳ trạm kiểm soát hoặc lực lượng không quân nào cản đường Wagner.
Putin được báo cáo liên tục ‘xung quanh đồng hồ’
Cùng lúc đó, hãng thông tấn nhà nước TASS dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết tất cả các cơ quan an ninh chính của Nga đang báo cáo “24/24” cho Putin về việc thực hiện các mệnh lệnh của ông đối với Prigozhin.
Nhưng lần đầu tiên vào thứ Sáu, Prigozhin đã bác bỏ những lời biện minh cốt yếu của Putin về việc xâm lược Ukraine 16 tháng trước đây, điều cấm kỵ đã làm nhiều người Nga bị phạt vạ hoặc bỏ tù.
“Chiến tranh không cần thiết để phi quân sự hóa hoặc phi hạt nhân hóa Ukraine,” ông nói, đề cập đến những lời biện minh của Putin cho cuộc chiến…
“Chiến tranh là cần thiết… để Shoigu có thể thăng cấp bậc tướng nguyên soái… để ông ấy có thể nhận được huân chương ‘Anh hùng’ [của Nga] thêm lần thứ hai,” Prigozhin nói trong một video clip.
Tổng thống Nga Putin nói những kẻ phản quốc hoặc chuẩn bị vũ trang nổi loạn sẽ bị trừng phạt
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kêu gọi lực lượng Wagner trong một bài phát biểu hôm thứ Bảy. “Tôi kêu gọi những người bị đẩy vào sự khiêu khích của một cuộc nổi loạn quân sự,” ông nói.
Putin nói thêm rằng tại thời điểm này, “chúng tôi yêu cầu sự đoàn kết, hợp nhất và trách nhiệm.”
“Những ai cố tình đi theo con đường phản quốc, chuẩn bị nổi dậy vũ trang khi các người đang chuẩn bị tấn công khủng bố, sẽ bị trừng phạt”, ông Putin nói.
Tổng thống Nga cho biết, “bất kỳ rối loạn nội bộ nào đều là mối đe dọa chết người đối với tư cách nhà nước của chúng ta đối với chúng ta với tư cách là một quốc gia; đó là một đòn giáng vào nước Nga đối với người dân và hành động bảo vệ quê hương của chúng ta. Mối đe dọa như vậy sẽ phải đối mặt với phản ứng nghiêm khắc.”