Theo báo Bưu Điện Hoa Thịnh Đốn – Washington Post
Ba năm sau cuộc chiến với Nga, Tổng thống Zelensky dường như đã vướng vào mối bất hòa cá nhân với nhà lãnh đạo của đồng minh hùng mạnh nhất của Ukraine.
Để cứu đất nước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hy vọng có thể cứu vãn mối quan hệ của ông với Tổng thống Donald Trump sau khi mối quan hệ này tan vỡ một cách công khai vào tuần này, các nhà lập pháp và chuyên gia Ukraine cho biết.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky theo dõi Donald Trump, khi đó là tổng thống đắc cử, vẫy tay chào các nhà báo ở Paris sau cuộc họp ba bên với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào tháng 12. (Amaury Cornu/AFP/Getty Images)
Trong ba năm chiến tranh, Ukraine đã chứng kiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải di dời, các thành phố bị phá hủy và nhiều vùng đất rộng lớn bị Nga chiếm giữ. Nhưng giờ đây Zelensky đang vật lộn với một tổng thống Hoa Kỳ đổ lỗi cho ông về cuộc chiến và tìm kiếm một nửa tài sản khoáng sản của Ukraine để đổi lấy sự hỗ trợ thêm.
Mối hiềm khích này có thể là thách thức có hậu quả nghiêm trọng nhất đối tổng thống Zelensky kể từ quyết định ở lại đất nước và chiến đấu sau khi Nga xâm lược vào tháng 2 năm 2022. Với Trump, ông phải đối phó với một đồng minh dễ bị tổn thương, nổi tiếng là hay nuôi mối hận thù – làm phức tạp thêm cuộc đấu tranh của Kyiv nhằm đảm bảo một thỏa thuận hòa bình không ảnh hưởng đến an ninh, chủ quyền hoặc năng lực kinh tế để tái thiết, trong bối cảnh Putin vẫn tiếp tục phá vỡ quyền tự chủ của Ukraine và không hề suy giảm cuộc tiến công.
Các đối tác của Ukraine cho biết “tất cả họ đều thấy bong bóng thông tin sai lệch, nhưng không ai muốn là người đầu tiên nói lên điều đó một cách công khai”, một người tham gia đàm phán cho biết và yêu cầu giấu tên do tính nhạy cảm của chủ đề này.
Người này cho biết, cả hai bên đều không nên tranh cãi, nhưng “không quốc gia nào có thể nói rằng việc ai đó đối xử với nguyên thủ một cách thiếu tôn trọng là điều bình thường”.
Các nhà phân tích và nhà lập pháp Ukraine nhấn mạnh rằng liệu tổng thống Zelensky có thể hàn gắn được mối quan hệ với đồng minh hùng mạnh nhất của đất nước mình hay không sẽ quyết định tương lai của Ukraine.
“Bất kể hoàn cảnh nào, chúng ta cũng không ở vị thế có thể cãi nhau với ông Trump. Chúng ta cần phải khôn ngoan hơn”, Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban chính sách đối ngoại của quốc hội Ukraine, cho biết. “Chúng ta cần giành được lòng tin và sự tôn trọng của Trump, và điều này hiện cực kỳ khó khăn, nhưng không phải là không thể”.
Zelensky với ứng cử viên Trump vào tháng 9 khi ông này đang ở New York để tham dự Đại hội đồng Liên hợp quốc. (Alex Kent/Getty Images)
Sự thay đổi phản ứng của tổng thống Trump diễn ra sau khi Zelensky từ chối yêu cầu về 50 phần trăm tài sản khoáng sản của Ukraine. Cố vấn an ninh quốc gia Michael Waltz hôm thứ Năm đã bày tỏ “sự thất vọng” của chính quyền với Zelensky vì đã công khai chỉ trích việc không thỏa thuận và yêu cầu ông ký ngay lập tức.
Cựu thứ trưởng ngoại giao Ukraine Lana Zerkal cho biết nếu Zelensky ký thỏa thuận tài nguyên, Trump có thể đã nồng nhiệt với ông ấy. Quyết định thay vào đó là chỉ trích Trump của ông “chắc chắn là một sai lầm”.
Các quan chức châu Âu khuyên Zelensky nên bỏ qua những lời chế giễu của tổng thống Trump về sự nổi tiếng của ông và cảnh báo ông không nên từ chối thỏa thuận tài nguyên quá nhanh, theo một quan chức châu Âu, nói với điều kiện giấu tên để thảo luận về các vấn đề nhạy cảm. Quan chức này cho biết Zelensky có thể đã hành động quá vội vàng khi phản ứng với những tuyên bố sai sự thật của Trump.
Đến thứ sáu, ngày 21-2, có vẻ như các cuộc đàm phán về thỏa thuận tài nguyên khoáng sản đã đi đúng hướng.
Trong một dấu hiệu nhượng bộ Nga rõ ràng vào tuần trước, Trump đã gọi cho Putin về việc chấm dứt chiến tranh trước khi ông gọi cho Zelensky, chấm dứt gần ba năm cô lập của phương Tây đối với Putin. Sau đó, ông kêu gọi bầu cử ở Ukraine — một chủ đề thường được Điện Kremlin nói đến — và hạ thấp tỷ lệ thăm dò ý kiến của Zelensky.