Sóng hợp xướng – Chorus Wave trong không gian có thể ảnh hưởng đến vệ tinh và tàu vũ trụ

Theo báo Bưu Điện Hoa Nam và các báo Khoa Học

An artist’s depiction of the Magnetospheric Multiscale (MSS) Mission. The four satellites have been collecting valuable data about the Earth’s magnetic field since 2015. Illustration: Nasa

Các vụ nổ năng lượng điện từ kỳ lạ được gọi là “sóng hợp xướng” (Chorus Wave) đã được một nhóm các nhà khoa học do Trung Quốc đứng đầu phát hiện lần đầu tiên ở rất xa hành tinh của chúng ta. Những phát hiện của họ đã làm dấy lên những lo ngại mới về rủi ro đối với tàu vũ trụ và phi hành gia.

Theo các nhà nghiên cứu từ Bắc Kinh, Hoa Kỳ và Thụy Điển, những người đã báo cáo công trình của họ trên tạp chí Nature vào thứ năm, những biến động này bắt nguồn từ một vị trí có khoảng cách chừng 165.000km (100.000 dặm) tính từ Trái đất – xa gấp ba lần so với bất kỳ quan sát nào trước đây.

Sử dụng vệ tinh từ Sứ mệnh Đa thang từ quyển (MMS) của NASA , nhóm nghiên cứu xác định rằng sóng bắt nguồn từ các vành ngoài cùng của từ trường Trái Đất , nơi chúng liên tục bị các hạt tích điện từ không gian bên ngoài tấn công – tương tự như việc gảy dây đàn của một nhạc cụ.
Space Chirping Waves
Chuẩn bị cho vệ tinh MMS ở NASA
Khi chuyển đổi thành âm thanh, sóng hợp xướng giống như tiếng chim hót (líu lo) vào lúc bình minh.

“Sóng hợp xướng đẩy nhanh các electron lên mức năng lượng gần bằng tốc độ ánh sáng… Những electron năng lượng cao này được gọi là ‘electron sát thủ’ vì chúng đã làm hỏng một số vệ tinh, gây thiệt hại hàng trăm triệu đô la”, Horne, người không tham gia vào nghiên cứu này, đã viết trong một bình luận đi kèm.

Các nhà khoa học bối rối khi phát hiện ra sóng hợp xướng ở xa hơn nhiều trong không gian so với trước đây. Ảnh: Tài liệu phát tay
Các nhà khoa học bối rối khi phát hiện ra sóng hợp xướng ở xa hơn nhiều trong không gian so với trước đây. Ảnh: Tài liệu phát tay của nhóm nghiên cứu.
Sóng hợp xướng là một trong những dao động điện từ mạnh nhất trong không gian. Chúng được phát hiện lần đầu tiên trong Thế chiến thứ nhất, khi các nhân viên vô tuyến vô tình nghe thấy chúng phát ra từ các cơn giông bão.
Cho đến gần đây, người ta cho rằng sóng chỉ xuất hiện gần các hành tinh có từ trường, chẳng hạn như Sao Thủy, Sao Hỏa và Sao Mộc . Đối với Trái Đất, chúng thường được phát hiện trong vùng từ trường lưỡng cực của nó, cách bề mặt Trái Đất khoảng 51.000km.

Trái đất và từ trường của nó, bao gồm lớp trung tính ở giữa đuôi và những nơi sóng hợp xướng được đánh dấu bằng đường ngoằn ngoèo màu đỏ. – Nguồn hình ảnh: Liu et al, Nature 2025 (CC BY-NC-ND 4.0)© Khoa học IFL

Trong nghiên cứu này, tác giả chính Liu Chengming từ Đại học Beihang và các đồng nghiệp đã phân tích lượng dữ liệu khổng lồ từ bốn vệ tinh MMS, vốn đã thu thập lượng thông tin chưa từng có về từ quyển Trái Đất kể từ năm 2015, để hiểu rõ hơn về sự tương tác giữa từ trường của Trái Đất và Mặt Trời.

Giáo Sự Liu nói với Tân Hoa Xã rằng, “Chúng tôi đã quan sát thấy sóng hợp xướng có tần số dưới 100Hz, trong phạm vi mà con người có thể nghe được. Khi chuyển đổi thành đầu ra âm thanh, chúng tạo ra một ‘hợp xướng không gian’ mà chúng ta thực sự có thể nghe thấy”.

“Âm thanh này không chỉ giống tiếng chim hót mà còn gợi lên ‘tiếng hát của cá voi ngoài không gian’ thường được mô tả trong khoa học viễn tưởng.”


Được xem 5 lần, bởi 5 Bạn Đọc trong ngày hôm nay