Theo báo Bưu Điện Hoa Nam – SCMP
Theo cố vấn hàng đầu của Tổng thống Mỹ Joe Biden, sự hợp tác ngày càng sâu sắc giữa Trung Quốc và Nga có nguy cơ phá vỡ sự ổn định quốc tế trong nhiều thập kỷ về kiểm soát vũ khí hạt nhân.
Pranay Vaddi, giám đốc cấp cao về kiểm soát vũ khí của Hội đồng An ninh Quốc gia, cho biết để ngăn chặn những tính toán sai lầm, các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân phải tham gia vào các mối đe dọa hiện có và tiềm ẩn, từ tham vọng nguyên tử của Iran đến việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để ra quyết định trong các cuộc khủng hoảng. Ở Vienna.
“Chúng ta đang bước vào một thời kỳ khác,” Vaddi nói sau cuộc hội đàm tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. “Nó đòi hỏi một chút thử nghiệm.”
Những đánh giá rằng Trung Quốc đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân, cùng với việc Nga xâm lược Ukraine và nước này từ chối các thỏa thuận kiểm soát vũ khí, đang làm tăng thêm mối lo ngại về một kỷ nguyên đầy rẫy những nguy cơ mới.
Không giống như Chiến tranh Lạnh, khi Hoa Kỳ và Liên Xô duy trì sự ngang bằng nguyên tử và đồng ý hạn chế một số loại vũ khí, nhiều quốc gia đang phát triển các công nghệ và vật liệu cần thiết cho vũ khí hủy diệt hàng loạt. Đồng thời, những nỗ lực của Washington nhằm duy trì các kênh liên lạc mở với Trung Quốc, đối thủ cạnh tranh mới nổi lớn nhất của họ, đang thất bại.
Vaddi nói: “Quay trở lại những ngày đầu của mối quan hệ kiểm soát vũ khí giữa Mỹ và Liên Xô, rõ ràng là có sự nhấn mạnh vào các biện pháp giảm thiểu rủi ro, bao gồm cả các biện pháp liên lạc trong các cuộc khủng hoảng. “Đó không phải là một cuộc trò chuyện mà chúng tôi nhận được sự quan tâm từ Bắc Kinh.”
Điều đó cũng đặt ra câu hỏi về “cách Nga và Trung Quốc sẽ tiếp cận điều gì đó với Iran,” ông nói, chẳng hạn như quay trở lại hiệp định năm 2015 hạn chế chương trình hạt nhân của nước cộng hòa Hồi giáo này để đổi lấy việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt, hoặc điều gì đó tương tự.
Trung Quốc và Nga đã tăng cường hợp tác hạt nhân về các công nghệ hạt nhân quan trọng cho vũ khí, và cả hai nước đang đẩy mạnh mối quan hệ với Iran.
Các phái đoàn thương mại đã đi lại giữa thủ đô của ba quốc gia và hải quân của họ đã tiến hành các cuộc tập trận chung vào tháng Ba. Cộng hòa Hồi giáo cũng đang cung cấp máy bay không người lái chiến đấu cho cuộc xâm lược Ukraine của Điện Kremlin.
Vaddi nói: “Điều đó rõ ràng có tác động đến cách chúng tôi tiếp cận ngoại giao với Iran.
“Các quốc gia nên duy trì sự kiểm soát và sự tham gia của con người đối với tất cả các hành động quan trọng để thông báo và thực thi các quyết định có chủ quyền liên quan đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân,” tài liệu nêu rõ.
Nhà Trắng đã cử Vaddi tới Vienna trong nỗ lực khởi động các cuộc đàm phán của IAEA về an ninh hạt nhân, dựa trên một đề xuất mới của Hoa Kỳ nhằm bảo vệ chất phóng xạ khỏi những kẻ khủng bố. Sự quan tâm ngày càng tăng trên toàn cầu đối với một thế hệ lò phản ứng nhỏ mới có nghĩa là số lượng các cơ sở hạt nhân cần được bảo vệ có thể tăng lên gấp bội trong những năm tới.
Vaddi nói: “Hy vọng của chúng tôi là việc triển khai sẽ mang lại lợi ích cho an ninh thể lý trong tương lai.