Category: TRUYỆN NGẮN

Chau Doan  

Triet gia Socrates (470 – 399 TCN)

Triết gia mà tôi, CD yêu thích, một người với hình thức nông dân, xấu xí, sức khoẻ của lực sỹ, lòng dũng cảm của một chiến binh xuất sắc, một tâm hồn cam nhẫn, một trí tuệ thông thái xuyên qua nhiều thế kỉ và danh tiếng trường tồn mãi với nhân loại. Tuy nhiên tôi không chắc toàn bộ sự khắc hoạ của vợ ông là chính xác và công bằng. Những người dựng lại chân dung của ông rất khó khăn về tư liệu.

Từ trang Dianabasi Udoh

VỢ CỦA SOCRATES

Ai có thể ngờ rằng triết gia Socrates, nổi tiếng với trí tuệ, sự thông thái và những lời nói đầy sức mạnh, lại sống trong một môi trường đầy tiếng quát tháo, sự ngu dốt và thù địch từ chính người vợ của mình?

Người phụ nữ này được biết đến là kẻ áp đảo, sắc sảo, mạnh mẽ và buộc chồng phải rời nhà lúc bình minh và chỉ trở về sau hoàng hôn mỗi ngày. Tuy nhiên, Socrates từng nói về bà:

“Tôi mang ơn người phụ nữ này. Nếu không có bà ấy, tôi đã không học được rằng trí tuệ nằm ở sự im lặng và hạnh phúc nằm ở giấc ngủ.”

Ông cũng nói: “Tôi đã phải chịu ba tai họa: ngôn ngữ, nghèo đói và vợ tôi. Cái đầu tiên tôi vượt qua bằng sự chăm chỉ, cái thứ hai bằng sự tiết kiệm, nhưng cái thứ ba – tôi không bao giờ vượt qua nổi.”

Một ngày nọ, khi Socrates đang ngồi với các học trò, vợ ông bắt đầu la hét và lăng mạ ông như thói quen. Nhưng lần này, trước sự ngạc nhiên của mọi người, bà còn đổ nước lên đầu ông. Lau mặt trong ngỡ ngàng, Socrates bình tĩnh nhận xét: “Chúng ta đáng lẽ phải đoán được mưa sẽ đến sau tất cả tiếng sấm ấy.”

Sự điềm tĩnh và im lặng của Socrates cuối cùng đã dẫn đến cái chết của vợ ông vì một cơn đau tim.

Đúng vậy, bà qua đời sau khi bắt đầu một cuộc tranh cãi nảy lửa khác với Socrates. Trong khi ông giữ im lặng, bình thản và không chút bận tâm, bà bùng nổ như một ngọn núi lửa. Cơn giận dữ dữ dội gây ra cơn đau nghiêm trọng ở tim và vai, khiến bà qua đời ngay trong đêm đó.

---

 

Jesus và Maria – con muôn đời cảm tạ

Bà cụ sống tầng dưới đột nhiên đến gõ cửa, bà hỏi tôi có muốn mua căn nhà của bà không ? Căn nhà rộng 132m vuông . Tôi có chút bất ngờ nên nói với bà : Bà ơi con đã có nhà rồi không cần mua thêm đâu. Bà cụ tiếp tục nói: Con à, nếu con đồng ý mua nhà của bà, bà sẽ không lấy của con đồng xu nào, nhưng con phải đồng ý với bà một điều kiện .

Nghe đến đây tôi sửng người. Sao trên đời lại có chuyện như thế này chứ? Nhưng thái độ của bà thật nghiêm túc, trong ánh mắt còn ẩn chứa một nỗi niềm nặng trĩu khó hiểu. Tôi cố nén sự nghi ngờ trong lòng và nói: Bà cứ nói đi, nếu có thể giúp con nhất định sẽ giúp. Bà ngước nhìn tôi chậm rãi nói : Sau này mỗi lần xuống, đi ngang cửa nhà bà cứ gõ cửa một cái, nếu bà trả lời con cứ yên tâm mà đi, nếu không nghe thấy tiếng bà con hãy làm ơn gọi điện cho các con của bà, nếu chúng nó cũng không về thì hãy làm ơn đưa bà đi tiếp chặng đường cuối cùng. Căn nhà này bà sẽ để lại cho con.

Những lời của bà khiến lòng tôi chùng xuống: Đây nào phải là một yêu cầu đơn giản mà là một sự phó thác sinh mệnh.

Trong lòng tôi rối bời không biết có nên đồng ý hay không, nhưng nhìn ánh mắt đầy mong đợi và tha thiết của bà tôi đã gật đầu chấp nhận. Tôi đỡ bà vào nhà để bà ngồi xuống và rót cho bà một ly nước nóng. Đôi tay bà run rẩy, nhìn dáng vẻ của bà lòng tôi thấy xót xa.

Qua câu chuyện bà kể, tôi biết bà nay đã 86 tuổi, cả bà và ông đều từng là giáo viên về hưu. Con trai lớn lập gia đình sống ở Canada, con gái lấy chồng ở Anh . Từ khi các con ra nước ngoài bà sống nương tựa vào ông, nhưng năm ngoái ông đã qua đời, giờ trong nhà chỉ còn lại mình bà, các con đã nhiều năm không về thăm nhà,nhà cũ ở quê cũng bán từ lâu… Giờ chỉ mình bà cô đơn trong căn nhà trống vắng này, giá như mà hồi đó chúng nó đừng giỏi giang như thế thì tốt biết mấy, nếu không ra nước ngoài ít ra chúng cũng còn nhớ đến căn nhà này, mỗi năm có thể gặp vài lần…  Nghe bà nói vậy, tôi nghe lòng trĩu nặng: Bà không phải đang trách các con, mà bà đang cảm thấy bất lực với tuổi già của mình , nhà có rộng đẹp cách mấy cũng không ấm áp bằng tình thâm.

Kể từ đó… mỗi lần đi làm tôi đều ghé xuống gõ cửa nhà bà, chỉ khi nghe tiếng bà trả lời tôi mới yên tâm đi làm. Vào cuối tuần tôi tranh thủ ghé qua thăm bà, cùng bà trò chuyện, nấu ăn, giúp bà làm vài việc vặt… Mỗi lần như thế bà rất vui vẻ , có lẽ đó chính là cái cảm giác hạnh phúc và an toàn.

… Thấm thoát một năm đã trôi qua, tháng trước vào tuần cuối của tháng, tôi đi cộng tác đột xuất nên không kịp gõ cửa nhà bà … Một tuần sau khi  trở về, tôi vội vàng sang gõ cửa nhà bà , nhưng không nghe tiếng trả lời của bà . Linh tính chẳng lành, tôi báo cho ban quản lý và gọi điện cho cảnh sát.

Khi cảnh sát mở cửa , chúng tôi phát hiện bà đã nằm yên trên giường, mắt nhắm lại, bên cạnh là quyển album hình của hai ông bà thời trẻ và hình của các con khi còn bé , pháp y nói: Bà đã qua đời hai ngày trước vì bịnh tim.

Lòng tôi đau nhói… Chỉ mới trước ngày tôi đi công tác bà còn nói: Bên ngoài trời lạnh lắm, nhớ mang theo áo ấm con à ! Bà còn bảo cuối tuần qua bà có làm bánh nhân thịt, vì các con ngày còn bé rất thích … Nói xong bà quay lưng bước vào thang  máy, không ngờ đó là lần gặp cuối cùng… Bà ra đi lặng lẽ như thể thế giới này chưa bao giờ để ý đến sự tồn tại của bà.

Sau đó tôi gọi điện cho các con của bà, nhưng không ai về kịp. Trong đám tang chỉ có vài người đến tiễn đưa, dường như cả cuộc đời bà cứ cuốn trôi theo dòng thời gian không để lại dấu vết nào… nghĩ đến đây lòng tôi trĩu nặng, một người hiền từ như vậy tại sao cuối cùng lại ra đi trong cô đơn như vậy.

Sau khi lo liệu xong tang lễ, tôi đứng rất lâu trong ngôi nhà trống vắng của bà… nhớ lại những khoảng khắc trước kia… những lúc bà cô đơn và bất lực … Chợt tôi hiểu ra ý nghĩa lời nói của bà: Giá mà con cái của bà không giỏi giang đến thế thì tốt biết bao. Có lẽ bà chưa bao giờ mong con cái có những thành tịu lớn lao, chỉ hy vọng những ngày tháng tuổi già có người đến gõ cửa nhà bà, có người lắng nghe giọng nói của bà. 

Bà đã ra đi mang theo nỗi cô đơn và bất lực của mình.

Điều duy nhất mà tôi cảm thấy an ủi là ít nhất trong một năm cuối đời, có người đồng hành cùng bà, khiến bà cảm thấy một chút hơi ấm, một ít quan tâm…

St

---

 

Chuyện tuổi Xế Chiều – Công Tú Nguyễn

Một tờ giấy nợ là có thể thấu hiểu tâm can con người, kể cả tình thân cũng vậy.

Năm bố 75 tuổi, bố đưa giấy nợ 900 triệu đồng cho 3 con trai nhờ trả giúp nhưng ai cũng từ chối, chỉ riêng tôi gánh vác..

**********

Tôi là con út trong gia đình có 4 người con và là con gái duy nhất. Cha tôi, ông Lý, đã làm việc chăm chỉ cả đời. Sau khi mẹ tôi qua đời, bố vẫn ở vậy cho đến hiện tại đã 75 tuổi.

Tôi có ba anh trai, họ đều đi làm xa và không thường xuyên về nhà thăm nhà. Chỉ riêng tôi chọn sống ở quê để có thể thường xuyên về chăm sóc bố.

Một hôm, bố tôi gọi tất cả các con đến để thông báo chuyện quan trọng. Trong nhóm gia đình, các anh tôi đều cho rằng đã đến lúc bố viết di chúc để chia tài sản cho các con. Tuy rằng bố không có nhiều tiền nhưng bù lại có rất nhiều đất đai, ruộng vườn.

Đến ngày hẹn, bố đưa cho chúng tôi một tờ giấy ghi số nợ lên tới 900 triệu đồng.

Bố nói : “Số tiền này trước đây bố vay để chữa bệnh cho mẹ . Bố cũng cố gắng làm việc cật lực để trả nợ, lại bán hết đất để gom tiền vì không muốn làm phiền đến mấy đứa, nhưng giờ bố già rồi nên không gánh được nữa. Mà lãi mẹ đẻ lãi con, bố mong các con hãy giúp bố trả nợ để bố yên tâm không phải sống trong lo sợ nữa”

Tôi và các anh đều choáng váng. Số tiền đó không hề nhỏ, vậy mà bao lâu nay bố không nói ra để các con cùng gánh vác. Đến bây giờ, bố chỉ thông báo một câu đề nghị các con trả nợ giúp thì quả là cú sốc lớn.

Anh cả lập tức tỏ vẻ tức giận nói:

“Bố, bố đùa à? Chúng con chưa bao giờ nợ bố một đồng nào và cũng không được hưởng một đồng nào. Đây rõ ràng là do bố tiêu pha phung phí nên mới nợ nần, vậy mà bây giờ lại bắt bọn con gánh”.

– Sau đó, anh hai và anh ba cũng liên tục chỉ trích bố thậm tệ.

Khi nghe lời các anh nói, tôi cảm thấy rất khó chịu. Tuy giận bố nhưng tôi nghĩ rằng dù sao số tiền này cũng là do chữa bệnh cho mẹ mà nợ nần, chúng tôi là con không thể chối bỏ trách nhiệm.

Tôi liền nói: “Các anh đừng nói với bố như thế, bố bây giờ đã 75 tuổi rồi, không thể chịu đựng được nữa đâu. Nếu các anh không đồng ý trả, vậy thì em sẽ nhận. Dù không có nhiều tiền thì em cũng sẽ cố gắng làm việc để trả”.

Tôi nói xong, ba anh nhìn tôi tỏ vẻ khinh miệt rồi bỏ đi thẳng không nói lời nào. Tôi bất lực nhìn bóng lưng họ, thầm nghĩ cuộc sống sau này của tôi sẽ chẳng dễ dàng chút nào.

“Ngày mai con sẽ chuyển trước cho bố 200 triệu, đây là tiền tiết kiệm của vợ chồng con để sau này cho con gái con đi du học. Số còn lại, mỗi tháng con sẽ gửi dần cho bố để trả, con tin chỉ vài năm nữa thôi, mọi thứ sẽ ổn định. Bố chỉ cần sống khỏe để con an tâm làm việc là được rồi”,

Tôi an ủi bố.

Bố tôi khóc lặng, cứ nói cảm ơn tôi suốt một hồi. Bố nói xin lỗi tôi vì trước đây không chăm sóc tôi chủ đáo, chỉ biết thương yêu con trai mà trọng nam khinh nữ.

Lòng tôi đau thắt lại…

Từ ngày hôm đó, tôi bắt đầu lao vào làm việc không nghỉ ngơi. Mỗi ngày, tôi làm 3 công việc, lại bán thêm hàng online để tăng thu nhập. Buổi sáng 5h tôi sẽ thức giấc và đến 12h đêm mới được nghỉ ngơi. Chồng tôi rất thương tôi, thỉnh thoảng anh cũng đưa thêm cho tôi ít tiền để giúp tôi phần nào nhưng tôi không muốn mình trở thành gánh nặng của anh nên luôn từ chối.

Tôi chỉ mong anh chăm lo tốt cho các con là tôi hạnh phúc lắm rồi.

Tròn một năm sau, đúng vào ngày giỗ mẹ, bố lại gọi chúng tôi về nhà nhưng 3 anh trai đều từ chối không về.

Vậy là chỉ có vợ chồng tôi sang ăn cơm cùng bố. Sau khi dùng bữa xong, bố đưa cho tôi một quyển sổ tiết kiệm và 450 triệu tiền mặt, tôi mở sổ ra và bàng hoàng với số tiền ghi trên đó: 4 tỷ đồng.

Bố nhìn tôi và nói:

“Số tiền trong sổ là bố gom góp và bán đất, dù gì bố cũng già rồi, đất đai chẳng để làm gì nên bán đi. Còn số tiền mặt là của con đưa cho bố trong mấy năm qua, bố chưa tiêu một đồng nào hết. Thực ra, bố không nợ ai hết, tờ giấy báo nợ đó là giả, bố chỉ muốn thử lòng hiếu thảo của các con trước khi chia tiền thừa kế cho mấy đứa. Chẳng ai ngờ 3 người con trai mà bố hết lòng yêu thương lại tệ vậy, nên bố nghĩ con xứng đáng được hưởng tất cả”.

Tôi ôm bố rồi khóc nức nở: Tức giận có, cảm động có và thương cho chính mình cũng có. Giận bố vì đã khiến tôi quá vất vả trong mấy năm qua nhưng cũng vui mừng vì nhận được món quà quá lớn.

Tôi và chồng quyết định đón bố về sống chung, dù sao trước đây tôi cũng thường xuyên qua chăm sóc bố nhưng không thể tận tình bằng ở cạnh nhau mỗi ngày. Tôi sẽ không để bố phải lẻ loi một mình nữa, chúng tôi sẽ là một gia đình trọn vẹn và hạnh phúc bên nhau…

————

Bài ST.

Ảnh minh họa

Nguyễn Thị Bích Hậu

Trong thế chiến 2, một diễn viên kịch người Đan Mạch đã tới nhà hát và kể cho khán giả nghe chuyện cổ tích của Andersen. Câu chuyện mang tên Hoàng tử độc ác. Truyện viết từ 1840, nghĩa là cách đó cỡ hơn 100 năm rồi. Nhưng sau đó Phát xít Đức biết được bèn cấm tiệt câu chuyện này vì chúng cho là ám chỉ tới nhà lãnh đạo tối cao của chúng. Người diễn viên đó lập tức bị bỏ tù.

Khi mình đọc chi tiết này trong một bài giới thiệu Truyện cổ Andersen, mình rất ngạc nhiên. Vì vậy mình đã tìm đọc câu chuyện này, bản bằng Anh ngữ và xin dịch ra Việt ngữ cho các bạn cùng đọc nhé:

>>>>>>>>

Ngày xửa ngày xưa có một hoàng tử độc ác, người dành cả trái tim và khối óc hướng đến việc chinh phục mọi quốc gia trên thế giới và đe dọa mọi người; ông ta tàn phá đất nước của họ bằng lửa và kiếm, và quân lính của ông ta giẫm nát mùa màng trên đồng ruộng và phá hủy những túp lều của nông dân bằng lửa. Chúng để ngọn lửa thiêu rụi cả lá xanh trên cành, và trái cây khô héo trên những cái cây đen cháy xém.

Nhiều bà mẹ nghèo đã chạy trốn, đứa con trần truồng trong tay, đằng sau những bức tường vẫn còn khói của ngôi nhà tranh; nhưng cũng ở đó, quân lính đã đi theo bà, và khi họ tìm thấy bà, bà đã trở thành nguồn thức ăn mới cho thú vui ma quỷ của họ; ma quỷ không thể làm những điều tồi tệ hơn những người lính này!

Hoàng tử cho rằng tất cả những điều này là đúng, và đó chỉ là tiến trình tự nhiên mà mọi thứ phải diễn ra. Quyền lực của ông ta ngày càng tăng lên, tên tuổi của ông ta được mọi người kính sợ, và vận may ủng hộ những hành động của ông ta.

Ông mang về nhà khối tài sản khổng lồ từ các thị trấn bị chinh phục, và dần dần tích lũy trong nơi ở của ông có một khối tài sản không nơi nào sánh bằng. Ông xây dựng những cung điện, nhà thờ và những tòa nhà tráng lệ, và tất cả những ai nhìn thấy những tòa nhà lộng lẫy và kho báu lớn này đều thốt lên đầy ngưỡng mộ: “Thật là một hoàng tử hùng mạnh!”

Nhưng họ không hề biết ông đã mang đến bao đau khổ vô tận cho các quốc gia khác, họ cũng không hề nghe thấy tiếng thở dài và than khóc vang lên từ đống đổ nát của các thành phố bị phá hủy.

Hoàng tử thường ngắm nhìn vàng bạc và những tòa nhà tráng lệ của mình với niềm vui thích, và nghĩ, giống như đám đông: “Một hoàng tử vĩ đại! Nhưng ta phải có nhiều hơn nữa—nhiều hơn nữa. Không có sức mạnh nào trên trái đất có thể sánh bằng và vượt qua như sức mạnh của ta”

Ông đã gây chiến với tất cả các nước láng giềng và đánh bại họ. Các vị vua bị chinh phục đã bị xích bằng xiềng vàng vào cỗ xe của ông khi ông cho chạy qua các con đường trong thành phố. Những vị vua này phải quỳ dưới chân ông và các cận thần của ông khi họ ngồi vào bàn ăn, và sống sót bằng những miếng thức ăn thừa mà họ để lại.

Cuối cùng, hoàng tử đã dựng tượng của riêng mình ở những nơi công cộng và ở trong các cung điện hoàng gia; thậm chí, ông còn muốn đặt tượng trong các nhà thờ, trên các bệ thờ, nhưng các linh mục đã phản đối ông, nói rằng: “Hoàng tử, ngài thực sự hùng mạnh, nhưng quyền năng của Chúa lớn hơn nhiều so với ngài; chúng tôi không dám tuân theo lệnh của ngài.”

“Được thôi,” hoàng tử nói. “Thế thì ta cũng sẽ chinh phục được Chúa.” Và trong sự kiêu ngạo và sự tự phụ ngớ ngẩn của mình, ông ta ra lệnh đóng một con tàu tráng lệ, con tàu có thể lướt trên không trung; nó được trang bị lộng lẫy và có nhiều màu sắc; giống như đuôi của một con công, nó được bao phủ bởi hàng ngàn con mắt, nhưng mỗi con mắt là nòng súng. Hoàng tử ngồi ở giữa con tàu, và chỉ cần chạm vào một lò xo là hàng ngàn viên đạn bay ra khắp mọi hướng, trong khi các khẩu súng lại được nạp đạn ngay lập tức. Hàng trăm con đại bàng được gắn vào con tàu này, và nó bay lên với tốc độ của một mũi tên hướng lên mặt trời.

Mặt đất nhanh chóng bị bỏ lại phía dưới, và trông giống như một cánh đồng ngô nơi những cái cày đã tạo ra nhiều luống cày ngăn cách những đồng cỏ xanh; chẳng mấy chốc nó trông giống như một bản đồ với những đường nét không rõ ràng trên đó; và cuối cùng nó hoàn toàn biến mất trong sương mù và mây.

Những con đại bàng bay lên cao hơn nữa vào không trung; sau đó Chúa đã phái một trong vô số thiên thần của mình chống lại con tàu.

Hoàng tử độc ác đã bắn hàng ngàn viên đạn vào thiên thần, nhưng chúng bật ra khỏi đôi cánh sáng chói của thiên thần và rơi xuống như những hạt mưa đá bình thường. Một giọt máu, chỉ một giọt duy nhất, chảy ra từ những chiếc lông vũ trắng của đôi cánh thiên thần và rơi xuống con tàu mà hoàng tử đang ngồi, thiêu rụi nó, và đè nặng lên nó như hàng ngàn tạ, kéo nó xuống đất một cách nhanh chóng; đôi cánh mạnh mẽ của những con đại bàng đã nhường chỗ, gió gầm rú quanh đầu hoàng tử, và những đám mây xung quanh – không rõ chúng có được hình thành bởi khói bốc lên từ những thành phố bị cháy không nhưng có hình dạng kỳ lạ, giống như những con cua dài hàng dặm, chúng duỗi càng ra sau ông ta, và vươn lên như những tảng đá khổng lồ, từ đó những khối đá lăn xuống, và trở thành những con rồng phun lửa.

Hoàng tử nằm nửa sống nửa chết trên tàu cho đến khi cuối cùng con tàu chìm xuống và đập mạnh vào cành cây lớn trong rừng với một cú va chạm khủng khiếp.

“Ta sẽ chinh phục Chúa!” hoàng tử nói. “Ta đã thề: ý muốn của ta phải được thực hiện!”

Và ông ta đã dành bảy năm để đóng những con tàu tuyệt vời để lướt trên không trung, và đã gắn những mũi tên từ loại thép cứng nhất để phá vỡ các bức tường của thiên đường. Ông đã tập hợp các chiến binh từ mọi quốc gia, nhiều đến nỗi khi họ được xếp cạnh nhau là đủ bao phủ không gian vài dặm.

Họ bước vào các con tàu và hoàng tử đang tiến đến gần tàu của mình, thì Chúa đã gửi một đàn muỗi – một đàn muỗi nhỏ. Chúng vo ve xung quanh hoàng tử và đốt mặt và tay của ông; ông tức giận rút kiếm ra và vung nó, nhưng ông chỉ chạm vào không khí và không đánh trúng những con muỗi.

Sau đó, ông ra lệnh cho những người hầu của mình mang những tấm vải che đắt tiền và quấn ông trong đó, để những con muỗi không thể tiếp cận ông được nữa.

Những người hầu tuân theo lệnh của ông, nhưng một con muỗi đã tự chui vào bên trong một trong những tấm vải che, bò vào tai của hoàng tử và đốt ông. Nơi đó cháy như lửa, và chất độc đã thấm vào máu của ông. Đau đớn tột độ, ông ta xé toạc cả chăn màn và quần áo, ném chúng đi thật xa, rồi nhảy múa trước mắt đám lính hung dữ, những kẻ lúc này đang chế giễu ông, vị hoàng tử điên loạn, kẻ muốn gây chiến với Chúa, và chỉ cần một con muỗi nhỏ tấn công cũng hóa rồ..

---

 

Nguyễn Thị Bích Hậu

Một người đàn ông ngồi đối diện với quyền lực. Các ngón tay của anh ta siết chặt quanh tay ghế.

Kẻ bắt nạt không hề cố gắng che giấu sự khinh miệt của mình. Ông ta ngồi với vẻ cứng nhắc, đôi mắt rực cháy với cường độ dị thường, các ngón tay giật giật trên tay vịn ghế. Khi ông ta nói, đó không phải là một cuộc trò chuyện mà là một sự phun trào — những từ ngữ phun ra như đạn, sự khinh miệt đan xen qua từng âm tiết.

Sự bùng nổ không hề lắng xuống. Đó không phải là một bài phát biểu mà là một cuộc tấn công, được thiết kế không phải để thuyết phục mà để làm mất phương hướng, để khuất phục, để làm nhục.

Kẻ bắt nạt nghiêng người về phía trước, đập nắm đấm xuống bàn. Khuôn mặt ông ta đỏ bừng, giọng nói sắc nhọn hơn. Ông ta chuyển từ lời lăng mạ sang lời đe dọa, từ câu chuyện lịch sử sang sự vĩ đại.

Đất nước vĩ đại mà ông lãnh đạo sẽ không còn bị đối xử tệ bạc nữa, ông ta nói. Những ngày đó đã qua. Người dân đã chịu đựng đủ rồi. Lời nói của ông ta không phải là những lập luận — chúng là những sự phán quyết, sự xác quyết, là tuyên bố về diệt vong.

“Anh chẳng là gì cả”, kẻ bắt nạt nói, gần như là hét lên. Một trong những tên tùy tùng của ông ta cười khẩy. “Anh nghĩ mình độc lập sao? Anh chỉ là một kẻ thất bại, một nỗi ô nhục.”

Đằng sau ông, những viên tướng cao lớn đứng im lặng, bất động. Họ không cần phải lên tiếng; sự hiện diện của họ nói lên tất cả. Vị khách nhìn họ và hiểu những gì đang được đưa ra.

Đây không phải là ngoại giao. Đây là sự lựa chọn giữa khuất phục và hủy diệt.

Vị khách không được phép phản bác. Anh không nói cho đến khi cơn lũ chửi bới chậm lại, và ngay cả khi đó, lời nói của anh vẫn mang vẻ yếu ớt, không chắc chắn.

Anh cố gắng phản đối, khẳng định rằng anh và đất nước của anh không đáng bị đổ lỗi, rằng anh đã làm mọi cách có thể để duy trì hòa bình.

Phản ứng của kẻ bắt nạt là tiếng cười cay đắng, khinh thường, như thể chính ý tưởng đó là vô lý. Ông ta đột nhiên đứng dậy—giờ đây ông ta đi đi lại lại, lắc đầu, lẩm bẩm một mình trong cơn thịnh nộ. “Anh sẽ phải ký, hoặc chúng tôi sẽ hành động. Anh sẽ đồng ý, hoặc anh sẽ không còn tồn tại nữa.”

Không cần phải nói điều đó có nghĩa là gì. Vị khách đã nhìn thấy khuôn mặt của những người đàn ông phía sau mình. Anh biết rằng ngay cả khi mình ký vào văn bản, cuộc họp này không phải là một cuộc đàm phán mà là một cuộc khám nghiệm tử thi.

Anh không được đưa ra lựa chọn nào, chỉ có những câu hỏi.

Nếu anh đầu hàng, đất nước của anh sẽ chết dần chết mòn. Nếu anh kháng cự, đất nước sẽ chết nhanh chóng. Sẽ không có sự giúp đỡ nào đến.

Năm đó là năm 1938. Vị khách là thủ tướng Áo, Kurt Schuschnigg. Kẻ bắt nạt là Adolf Hitler. Địa điểm là Berghof, nơi ẩn dật trên núi cao của Hitler.

Sau sự kiện này mà trong lịch sử có tên gọi là Anschluss, nước Áo độc lập của anh bị ép buộc sáp nhập vào Đệ tam đế chế của Đức. Anh lập tức bị Gestapo bắt, bị đưa vào nhiều trại tập trung của Phát xít Đức khác nhau, bị hành hạ và biệt giam với muôn trùng đau khổ.

Cho tới tận 1945, ông mới được quân Đồng Minh giải cứu. Sau chiến tranh, ông đã dành hai mươi năm tiếp theo để giảng dạy khoa học chính trị tại Đại học Saint Louis, Mỹ và vào quốc tịch Mỹ năm 1956. Cuộc đời ông được viết lại trong cuốn sách Alone against Hiller ( Một mình chống lại Hitler), một cuốn sách chứa đầy những sự kiện bất công, đau khổ, máu và nước mắt. Ông mất vào 18/ 11/ 1977 (79 tuổi) tại quê cha đất tổ, vùng Mutters,Tyron, Áo.

Nhưng kẻ bắt nạt ông và bức ép dân tộc ông đã thất bại và chết trong thảm hại và nhục nhã, chỉ 7 năm sau khi hắn cướp nước ông. Hắn không bao giờ tưởng tượng được hóa ra hắn ác độc và hèn mạt đến thế nào, bị muôn đời phỉ nhổ.

________________________

Hình ông Kurt Schuschnigg và Hitler những ngày tháng cuối cùng ông làm Thủ tướng nước Áo độc lập, và ngày mà Hiler đưa quân tiến vào thủ đô Vienne 15/3/1938. Khi đó Gestapo đã tới bắt giữ ông lập tức và tống vào ngục.

Câu chuyện nói trên do mình dịch lại từ bản Anh ngữ trên mạng và bổ sung các thông tin và hình ảnh tư liệu lịch sử.

Trang Nguyen

Một câu chuyện ngắn từ kiệt tác văn học Nga – Anton Chekhov

Một lão nông dân chở người vợ ốm yếu của mình trên chiếc xe ngựa cũ kỹ, kéo bởi một con ngựa gầy guộc, băng qua quãng đường xa để đưa bà đến thành phố chữa bệnh.

Trên suốt chặng đường dài, ông bắt đầu nói chuyện, như thể đang tự tâm sự, nhưng cũng là để an ủi người vợ của mình. Bà đã sống với ông suốt bốn mươi năm, chịu đựng bao gian khổ, cực nhọc và hy sinh—cày cuốc trên cánh đồng, lo toan tất cả công việc gia đình.

Giờ đây, ông chợt nhận ra rằng mình đã nghiêm khắc với bà suốt bao năm qua. Ông hiểu rằng mình cần đối xử với bà bằng sự dịu dàng và yêu thương, cần để bà nghe những lời ân cần, ngọt ngào.

Ông nói với bà rằng mình đã sai, rằng cuộc đời cũng đã bất công với bà. Suốt bao năm, ông chưa từng dành cho bà một lời yêu thương, một nụ cười ấm áp như dòng nước trong, hay một khoảnh khắc dịu dàng!

Trên suốt quãng đường, ông nói trong nỗi ân hận và day dứt, những lời nói ấy như khắc sâu vào tâm hồn con người—như từng giọt nước rơi mãi lên phiến đá. Ông cố gắng bù đắp cho bà—bằng lời nói—cho những năm tháng bà thiếu thốn tình yêu, hơi ấm và sự quan tâm. Ông hứa rằng, từ nay về sau, ông sẽ làm mọi thứ để bù đắp cho bà…

Khi đến thành phố, ông xuống xe, lần đầu tiên trong đời bế bà trong tay để đưa đến chỗ bác sĩ. Nhưng bà đã không còn nữa. Bà đã lạnh giá, chỉ còn là một thi thể. Bà đã ra đi trên đường—trước khi kịp nghe những lời yêu thương và tiếc nuối của ông!

Câu chuyện khép lại—dưới ngòi bút của Chekhov—để lại chúng ta giống như lão nông kia, chỉ biết cất lên những lời yêu thương khi đã quá muộn.

Lời nói lúc này chẳng còn nghĩa lý gì nữa…

Chúng đã mất đi giá trị!

Chúng ta chỉ nhận ra giá trị của những người thân yêu khi họ đã không còn!

Tặng một bông hoa đúng lúc còn hơn dâng cả một vườn hoa khi đã muộn màng.

Nói một lời yêu thương vào thời điểm thích hợp còn hơn viết một bài thơ khi cảm xúc đã nguội tàn.

Không có ý nghĩa gì khi những điều tốt đẹp đến quá muộn—như một nụ hôn xin lỗi đặt lên trán của người đã khuất.

“Đừng trì hoãn những điều đẹp đẽ… vì có thể chúng sẽ không bao giờ trở lại.”

St và dịch: Trang Nguyen

---

 

 “Hãy tận hưởng và sống trong khoảnh khắc đẹp thay vì mải mê ghi lại mọi thứ qua màn hình điện thoại. Cuộc sống không phải để sống qua màn hình, cũng không phải để có được bức ảnh đẹp một cách hoàn hảo.”
   Holly Butcher, 27 tuổi, đến từ Grafton, New South Wales, Australia mới qua đời vào ngày 4/1 vì căn bệnh ung thư xương. Ở độ tuổi đấy, con người ta bắt đầu mơ ước đến một cuộc sống ổn định cùng với gia đình nhỏ. Nhưng với Holly, còn một khoảng cách rất xa mà có lẽ không bao giờ có thể với tới ước mơ ấy được.
Trước khi qua đời vì căn bệnh ung thư quái ác, Holly Butcher đã viết một lá thư ngỏ để gửi tới tất cả mọi người trong cuộc sống này, để nói về cách sống mãn nguyện mỗi ngày của chính mình khi cô đang trên chặng hành trình cuối cùng đi tới kết thúc. Lá thư đã được gia đình cô gái chia sẻ trên mạng xã hội chỉ vài giờ sau khi cô trút hơi thở cuối cùng.

Cô từng là người đại diện cho bang đi thi đấu bóng quần vợt và khúc côn cầu. Tuy nhiên, trong thời gian chiến đấu với bệnh tật, cô nhận thấy cơ thể mình ngày càng yếu ớt và không thể điều khiển cơ thể như trước được nữa. Bức thư được đăng tải lên tài khoản Facebook của Holly Butcher ngay lập tức đã thu hút sự chú ý của đông đảo cư dân mạng với 64.000 lượt thích, 56.000 lượt chia sẻ và rất nhiều bình luận, những con số vẫn đang tăng lên theo từng giờ.

“Thật sững sờ khi bạn nhận ra và buộc mình phải chấp nhận cái chết khi bạn mới chỉ 26 tuổi. Đó là điều tôi chưa bao giờ dám nghĩ tới. Từng ngày trôi qua và tôi hy vọng cuộc sống sẽ vẫn tiếp diễn, cho tới khi điều không mong muốn đã xảy ra.
Tôi đã luôn hình dung trong đầu xem mình già đi thì sẽ thế nào, có nếp nhăn này, tóc bạc đi này, tôi sẽ lo toan vất vả vì gia đình với những đứa con, một gia đình mà tôi sẽ gây dựng với người đàn ông của cuộc đời mình. Tôi đã khát khao những điều ấy rất nhiều và giờ đây, mọi sự càng trở nên khó khăn.
  Đó chính là cuộc sống. Cuộc sống mong manh, quý giá và khó đoán. Mỗi ngày được sống là một món quà, mà đôi khi chúng ta quên mất phải trân trọng.
Giờ tôi 27 tuổi. Tôi không hề muốn phải ra đi. Tôi yêu cuộc sống của mình. Tôi cảm thấy hạnh phúc. Tôi có nhiều thứ muốn làm cho những người tôi yêu thương. Nhưng đến bây giờ, những điều đó đều nằm ngoài tầm kiểm soát của tôi.
Tôi không viết lá thư này để mọi người cảm thấy ghê sợ cái chết, tôi thích ý nghĩ rằng chết là điều không thể tránh khỏi, dù chúng ta thường cố tình không chấp nhận sự thật. Tôi muốn nói về cái chết, dù đó là một việc không dễ. Tôi muốn những ai còn được sống khỏe mạnh trong cuộc đời này hãy thôi lo lắng về những điều nhỏ nhặt, vô nghĩa trong cuộc sống.

Đừng quên rằng mỗi chúng ta, ai rồi cũng đều có chung một kết cục, vì thế hãy làm những gì có thể để thời gian của bạn trở nên đáng giá, dù những điều điên rồ, ngớ ngẩn thỉnh thoảng vẫn xảy ra.

Tôi có rất nhiều thời gian để suy nghĩ về cuộc đời trong những ngày tháng cuối cùng này. Có khi giữa đêm khuya, những suy nghĩ mông lung lại xuất hiện trong đầu tôi.
Tôi nhớ lại những khi mình buồn rầu vì những điều mà giờ đây tôi cảm thấy chúng thật hài hước. Vậy nên, những khi bạn như vậy, hãy nghĩ về những người đang thực sự phải đối diện với những vấn đề trầm trọng.
– Hãy biết ơn vì bạn chỉ gặp phải những vấn đề nhỏ nhặt và rồi bạn cũng sẽ vượt qua thôi. Những điều bực mình vẫn sẽ xảy ra nhưng xin bạn đừng quá để tâm, đừng cho phép những điều đó khiến bạn gây ảnh hưởng tiêu cực tới những người xung quanh.
Khi đã hiểu ra rồi, hãy bước ra ngoài, hít thở thật sâu, nhìn ngắm bầu trời và những cái cây, bạn sẽ thấy mọi thứ thật đẹp đẽ. Rồi bạn sẽ hiểu ra rằng bản thân may mắn thế này khi vẫn còn làm được một điều thật đơn giản như thế –hít thở.
Bạn có thể bị kẹt xe, có thể bị thiếu ngủ vì chăm con, người thợ cắt tóc bạn ngắn hơn yêu cầu, móng tay vừa sơn đã bị xước, vòng 1 quá nhỏ, da bạn bị rạn, bụng hơi to… Hãy mặc kệ những chuyện nhỏ ấy đi.
Tôi thề rằng bạn sẽ thấy những chuyện đó quá bé nhỏ nếu cuộc sống của bạn bất ngờ gặp biến cố lớn. Những chuyện đó chẳng nhằm nhò gì khi bạn nhìn cuộc sống một cách thoáng hơn.
Tôi đã phải chứng kiến cơ thể mình suy kiệt dần mà không thể làm gì được, tất cả những gì tôi mong muốn chỉ là có thể trải qua thêm một sinh nhật và một Giáng sinh nữa ở bên gia đình, và rồi tôi lại muốn sống thêm một ngày nữa để dành thời gian bên người yêu và chú cún cưng. Tôi chỉ cần thêm một ngày nữa mà thôi.

Tôi nghe người ta hay than phiền về công việc quá chán chường, về việc không có động lực tập thể dục, nhưng họ quên mất phải biết ơn vì cơ thể của họ có đủ khả năng để làm tất cả những điều đó.
 Lao động, luyện tập mỗi ngày nghe có vẻ là điều quá bình thường, cho tới khi cơ thể của bạn không còn cho phép bạn làm được những điều đó nữa.
– Hãy trân trọng sức khỏe và cơ thể của bạn, cho dù đó không phải là vóc dáng lý tưởng bạn mơ ước. – – Hãy chăm sóc cơ thể, hãy vận động, nuôi dưỡng nó thật tốt, đừng ám ảnh tiêu cực về cơ thể mình.
Có sức khỏe tốt quan trọng hơn là có cơ thể đẹp. Ngoài ra, hãy cố gắng tìm ra niềm vui dành cho tinh thần mình. Bằng cách đó, bạn sẽ nhận ra rằng những điều hoàn hảo được thể hiện trên mạng xã hội, vốn luôn khiến bạn bất an khi đem ra so sánh với bản thân mình, chỉ là chuyện rất nhỏ.
Bất cứ tài khoản mạng xã hội nào khiến bạn cảm thấy bất an về bản thân, hãy ẩn tài khoản đó đi. Bạn cần phải mạnh mẽ bảo vệ những cảm nhận tích cực của bạn về chính mình.
  Hãy biết trân trọng những ngày bạn khỏe mạnh, và ngay cả những ngày bạn không khỏe vì bị cúm, đau lưng, chệch mắt cá chân… Cũng hãy biết ơn vì đó không phải những bệnh tình trầm trọng và rồi nó sẽ biến mất thôi. Hãy than thở ít hơn nhé, hãy giúp nhau nhiều hơn nữa.
Hãy cho đi, thực sự bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc khi giúp đỡ người khác. Tôi ước gì mình đã giúp đỡ những người xung quanh nhiều hơn nữa. Kể từ khi bị bệnh, tôi đã gặp được rất nhiều người tử tế, nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ tôi, thậm chí có cả những người xa lạ tôi không biết; có lẽ tôi sẽ chẳng bao giờ đền đáp lại được những tấm lòng bao dung ấy. Tôi sẽ không bao giờ quên và sẽ luôn biết ơn những người đó.
 Khi bạn sắp ra đi, bạn sẽ không nghĩ tới việc đi ra ngoài mua sắm như bạn vẫn thường làm lúc còn khỏe mạnh. Lúc này, bạn nhận thấy mình thật ngốc nghếch khi đã tiêu quá nhiều tiền vào mua sắm.-
– Hãy mua quà tặng cho những người thân yêu thay vì chỉ chăm chăm nghĩ xem mình nên mua gì. Thứ nhất, chẳng ai quan tâm nếu bạn mặc một chiếc váy hai lần đâu. Thứ hai, bạn chắc chắn sẽ thấy rất vui nếu mời mọi người đi ăn nhà hàng, đi uống cà phê hoặc dành thời gian nấu nướng ở nhà.
– Hãy biết trân trọng thời gian của mọi người. Đừng bắt họ phải chờ đợi mình, hãy luôn đúng giờ. Hãy trân trọng khi bạn bè muốn dành thời gian bên bạn.
Năm nay, gia đình tôi đón một Giáng sinh mà không có quà đặt dưới gốc cây thông, nhưng ai ai cũng cảm thấy hài lòng vì không phải chịu áp lực đi mua sắm trong dịp cuối năm bận rộn này. Chúng tôi dành thời gian để viết những tấm thiệp với những dòng thật chân thành để trao cho nhau. Chúng tôi đã thẳng thắn nhìn nhận rằng mua quà cho tôi lúc này không còn nhiều ý nghĩa.
Thật lạ lùng! Nghe có vẻ buồn, nhưng những tấm thiệp đem lại cho tôi nhiều cảm xúc hơn những món quà tôi từng nhận được.
– Hãy xử dụng tiền của bạn vào những trải nghiệm ý nghĩa, hay ít nhất cũng đừng bỏ lỡ những trải nghiệm chỉ vì bạn đã tiêu hết tiền vào mua sắm.
– Hãy đắm chìm mình vào thiên nhiên. Hãy tận hưởng và sống trong khoảnh khắc đẹp thay vì mải mê ghi lại mọi thứ qua màn hình điện thoại. Cuộc sống không phải để sống qua màn hình, cũng không phải để có được bức ảnh đẹp một cách hoàn hảo. Hãy tận hưởng thực sự khoảnh khắc đáng nhớ ! Đừng cố gắng ghi lại khoảnh khắc để khoe với người khác.-
Đôi khi hãy thức dậy sớm để nhìn ngắm thế giới xung quanh. Hãy nghe nhạc, thực sự lắng nghe. Âm nhạc là một liều thuốc tốt. Những bài hát cũ luôn là những bài hát hay nhất.
– Hãy ôm lấy chú cúng cưng của bạn. Nói thật, nếu phải đi xa, tôi sẽ nhớ nó lắm.
– Hãy trò chuyện với bạn bè, hãy hỏi xem dạo này họ thế nào, đừng chỉ nhớ nhau qua điện thoại.
– Hãy đi du lịch nếu đó là đam mê của bạn, còn nếu không phải điều bạn muốn thì không cần phải đi.
– Hãy làm việc để sống, đừng sống chỉ để làm việc.
– Hãy làm những gì bạn cảm thấy hạnh phúc.
– Hãy ăn những gì bạn thích, chẳng việc gì phải từ chối chỉ vì sợ béo.
– Hãy mạnh dạn nói “không” với những điều bạn không muốn làm.
Đừng cố sống cuộc đời mà những người khác cho rằng thế mới là hoàn hảo. Có thể bạn chỉ muốn sống một cách bình lặng và như thế mới là ổn nhất cho bạn.
– Hãy nói với những người bạn yêu thương rằng bạn yêu họ mỗi khi có cơ hội, và hãy yêu thương họ bằng tất cả những gì bạn có.-
Cũng phải nhớ rằng nếu có ai hay điều gì khiến bạn cảm thấy khổ sở, thì bạn hoàn toàn có sức mạnh để thay đổi, dù là trong công việc, tình yêu hay bất cứ điều gì khác. Hãy mạnh mẽ thay đổi. Bạn không biết chắc chắn mình có bao nhiêu thời gian sống trên đời này, vì vậy, đừng lãng phí thời gian vì buồn khổ. Điều này nghe có vẻ sáo rỗng nhưng nó đúng đấy.
Một điều cuối cùng, nếu bạn có thể hãy làm việc tốt cho nhân loại và bản thân mình bằng cách hiến máu thường xuyên. Việc làm này khiến cho bản thân cảm thấy tuyệt vời khi cứu được những sinh mạng khác. Người hiến máu đã giúp tôi sống thêm một năm nữa – một năm mà tôi sẽ mãi mãi biết ơn. Bởi vì tôi được sống trên đời cùng gia đình, bạn bè. Một năm mà tôi đã có những thời gian tuyệt vời nhất trong đời.
Tạm biệt!
“Holly.”

Nguồn: Trí Thức Trẻ

From: Michelle Bui & KimBang Nguyen

---

 

Nguyễn Thị Cỏ May

Bên lề lịch sử

Truyền thông Pháp loan tin về người con ngoại hôn của Cựu Hoàng Bảo Đại.

 Nam Phương Hoàng Hậu

Cựu Hoàng Bảo Đại chánh thức có 5 người con: 2 trai là Thái tử Bảo Long và Hoàng tử Bảo Thắng, 3 gái là Công chúa Phương Mai, Phương Liên và  Phương Dung. Nói chánh thức vì với bà Nam Phương có lễ cưới đúng theo truyền thống Hoàng tộc. Mặt khác, Bà Nam Phương, trước lễ cưới, có đặt điều kiện Bà phải được phong Hoàng Hậu ngay sau lễ cưới, Bà giữ đạo Công giáo và các Hoàng tử, Công chúa theo phép rửa tội, Hoàng đế Bảo Đại vẫn giữ Đạo Phật, dẹp bỏ cung phi.

Dĩ nhiên tin nhà vua sẽ kết hôn với một phụ nữ dân dã xứ Nam kỳ và Công giáo đã làm cho Hoàng gia và Triều đình rúng động và phản đối kịch liệt. Ông Bảo Đại đã phải nói : «Trẫm cưới vợ cho trẫm đâu phải cưới cho cụ Tôn Thất Hân và Triều đình”.

Trong lúc đó cái khó về phía Bà Nam Phương là phải được Tòa thánh Vatican cho phép vì lúc bấy giờ luật của Vatican không cho phép người Công giáo kết hôn với người ngoại đạo.  Gia đình bà vận động xin phép Vatican qua đại diện Tòa thánh ở Đông Dương. Tiếp theo, nước Pháp cũng nhập cuộc bằng đường lối ngoại giao vì Pháp thấy sẽ có lợi về chánh trị và tôn giáo trong vụ hôn nhơn này. «Nước Pháp thấy, về mặt chính trị, người con gái này có thể hoá giải các sự chống đối và đố kỵ. Trong khi đó thì tất cả các cô gái được tuyển chọn do hàng quan lại đều không có được một nền học vấn Tây Phương và sẽ không tránh rơi vào ảnh hưởng của các bà Mẫu Hậu…» (Charles Roux, Đại sứ pháp ở Rome).

Nhưng rồi cuộc hôn nhơn vẫn được tiến hành mặc dầu không được Vatican chấp thuận. Tờ Osservatore Romano, cơ quan ngôn luận của Toà thánh, cũng phủ nhận mọi tin đồn và xác nhận Toà thánh vẫn giữ lập trường như cũ, không thay đổi. Vì thế sau 63 năm khi bình luận về tin vua Bảo Đại băng hà, phái viên hãng Reuters vẫn còn nhắc lại một cuộc hôn nhân «không chánh thức» của bà Nam Phương Hoàng Hậu, như một con chiên.

Trong lúc khó khăn đó, trước khi có quyết định dứt khoát, ông Bảo Đại có lần viết «Ở trong cung, chỉ có một ông Trời, đó là Hoàng đế, con ông Trời” (Au palais, il n’y avait qu’un Dieu : L’empereur, fils du ciel).

Ngay hôm sau đám cưới, lễ tấn phong Hoàng hậu được diễn ra rất trọng thể ở điện Thái Hòa. Hoàng đế phong bà vợ dân dã xứ Gò Công Nguyễn Hữu Thị Lan tước vị Nam Phương Hoàng Hậu. Ông kể về sự kiện này trong hồi ký như sau:

«Vâng, tôi đã quyết định đặt vợ tôi lên làm Hoàng hậu trong cuộc hôn nhân này, cái chức mà chỉ dành cho mẫu hậu khi mà nhà vua đã qua đời. Mặc phẩm phục triều đình với chiếc áo choàng rộng, đi giầy hài mũi cong nhọn, chít khăn có đính những viên đá quý. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Annam mà một người đàn bà đã tiến lên một mình giữa sự chào đón của triều đình. Cũng vẫn chỉ một mình, cô đã vào trong đại sảnh đã có tôi đợi ở đó, và ngồi ở một cái đôn để ở thấp hơn». (Le Dragon d’Annam, Plon,  Paris, 1980).

Và cũng theo hồi ký, chỉ sau khi xong đám cưới, nhà vua mới gửi thư cho Giáo hoàng Pie XI qua trung gian người Pháp, vì thời đó Triều đình chưa có quan hệ ngoại giao với Vatican.

Về Nam Phương Hoàng Hậu, cô dâu Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong Hoàng hậu ngay sau lễ cưới là một điều rất đặc biệt trong triều Nguyễn vì trong các đời vua trước chỉ có Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu, chánh thất của Gia Long và Lệ Thiên Anh Hoàng Hậu, chánh thất của Tự Đức, 2 người được phong Hoàng hậu khi còn sống. Vì vậy, khi nói chuyện với Hoàng Hậu Nam Phương hoặc nói về bà,  người ta dùng cách xưng hô Ngài Hoàng thay vì Hoàng Hậu.

Về tên Nam Phương đặt cho Hoàng hậu, vua Bảo Đại giải thích : «Tôi chọn tên trị vì cho bà là Nam Phương. Nam Phương có nghĩa là «hương thơm của miền Nam», và tôi cũng ra một chỉ dụ đặc biệt cho phép bà được phục sức màu vàng – màu dành riêng cho Hoàng đế» (sdd).

Ở trong Hoàng cung, công việc hằng ngày của Hoàng hậu Nam Phương là dạy dỗ các hoàng tử, công chúa. Thỉnh thoảng bà phải cùng các quan ở Bộ Lễ bàn thảo các lễ tiệc trong cung đình, lo việc cúng giỗ các tiên đế và đi thăm sức khỏe các bà tiên cung và Từ Cung Hoàng thái hậu, tức mẹ của Bảo Đại. Hoàng hậu còn tham gia các việc xã hội và từ thiện. Hằng năm bà đều tham dự các buổi phát giải thưởng cho các học sinh giỏi. Hoàng hậu còn cho Bộ Giáo dục đem môn nữ công gia chánh vào chương trình giáo dục quốc gia.

Không giam mình trong cung cấm như các bà truớc kia, Hoàng hậu Nam Phương thường xuất hiện  bên cạnh ông Bảo Đại trong các nghi lễ ngoại giao như đón tiếp các Quốc khách. Hoàng hậu cũng cư xử rất khéo với mọi người tôn sùng đạo Phật trong hoàng tộc. Bà năng đi lễ chùa và tham dự các ngày lễ lớn của Phật giáo, có khi cho cả các con cùng đi theo. Nhưng bà can ngăn Thái hậu đeo bùa ở cổ tay cháu nội của bà. Bà cũng đi thăm các lăng tẩm, luôn đứng thẳng người nhưng hai tay bao giờ cũng chắp lại ngang ngực với một thái độ kính cẩn.

Hai năm sau ngày cưới, đêm mùng 4 tháng 1 năm 1936, người dân Huế nghe những tiếng súng lớn báo tin mừng Nam Phương Hoàng Hậu hạ sanh một Hoàng tử. Mờ sáng lại một lần nữa 7 tiếng súng thần công làm lay động cả Hoàng thành. Đó chính là Đông cung Thái tử Nguyễn Phúc Bảo Long.  Tiếp theo, cứ năm một, sau cùng là Hoàng tử Bảo Thắng. Nhưng cả 2 Hoàng tử này đều không có con nối ngôi.

Ngày 23/10/1955, sau kết quả Trưng cầu dân ý, nhờ Phong trào Cách mạng Quốc gia tích cực vận động: Nghe vẻ, nghe ve, nghe vè Bảo Đại/ Là quân ăn hại, theo gót thực dân… và trên lá phiếu ghi, thêm hướng dẩn nhiệt tình của cán bộ thông tin để cử tri dễ chọn lúc bầu: Phiếu đỏ ta bỏ vô bì/ Phiếu xanh Bảo Đại ta thì vứt đi, Hoàng hậu và gia đình từ giã Việt Nam, lưu vong ở Pháp. Bà mất năm 1963 ở Chabrignac, Corrèze (Miền Tây Nam Pháp). Mộ của bà chỉ làm tạm, rất đơn sơ vì chờ xin phép nhà cầm quyền Sài Gòn đem về an táng trong phần mộ gia đình ở Đà Lạt nhưng bị từ chối (Văn khố Tòa Thị xã Chabrignac).

Mãi gần đây mộ mới được xây lại tươm tất. Mộ Cựu Hoàng cũng phải mất mươi năm do bà vợ 2 Monique gây khó khăn, nay Hoàng tử Bảo Ân vừa xây lại tử tế. Thật ra cả hai mộ đều không bằng một góc của ngôi mộ một tên huyện ủy ở Việt nam!

Những Thứ phi và tình nhơn của Bảo Đại 

Chấp nhận điều kiện của bà Nam Phương, Ông Bảo Đại dẹp bỏ cung phi. Riêng ông, ông cũng chủ trương cải cách nề nếp sanh hoạt cũ của Triều đình như bãi bỏ lễ quì mọp chào vua khi lâm triều.

Nhưng trong đời sống cá nhơn, khi hoàn cảnh thuận lợi, ông lần lượt, chớ không cùng một lúc, cặp bồ với nhiều bà. Người đầu tiên là Bà Mộng Điệp lúc ông ở Hà Nội làm Cố vấn Tối cao cho chánh phủ Hồ Chí Minh. Tuy lúc này ông đã thoái vị để làm «công dân một nước độc lập», bà Mộng Điệp vẫn được mang tước Thứ phi Mộng Điệp. Bà thường sát cánh giúp ông rất nhiều việc quan trọng. Cả lúc ông bị Hồ Chí Minh đưa qua Hồng Kông và không cho trở về, bà lặn lội qua Hồng Kông, đem tiền bạc giúp ông sanh sống.

Kế tiếp là các bà Lý Lệ Hà, nghệ sĩ, bà Hoàng Tiểu Lan (Jenny Wong), bà  Phi Ánh, bà X. Vicky. Riêng bà Phi Ánh là Thứ phi có với ông 2 người con, một trai là Hoàng tử Nguyễn Phúc Bảo Ân, sanh năm 1951, hiện sống cùng với gia đình ở Nam California, Huê kỳ. Trước giờ, người ta biết Hoàng tử Bảo Ân là con trai út của Cựu Hoàng và nghĩ Hoàng tộc nhà Nguyễn may mắn còn hậu duệ. Với Hoàng tử Bảo Ân, ai cũng nghĩ việc nối dõi rất chánh đáng. Đúng! Nhưng Hoàng tử Bảo Ân có phải là con trai út của Cựu Hoàng hay không? Câu trả lời là: Không!

Bán lâu đài Thorenc ở Cannes, Cựu Hoàng và gia đình dọn lên Alsace (Đông Bắc Pháp) mua một nông trại để sanh sống. Ông vẫn không bỏ được sở thích săn bắn. Ở đây, ông thường cùng với một người bạn Pháp tổ chức săn heo rừng. Mỗi lần đi săn, họ mang theo café để uống trong thời gian ngồi chờ heo rừng xuất hiện. Vừa uống café vừa hút thuốc, heo rừng ngửi mùi không dám xuất hiện. Nên mỗi lần ông đi săn đều về không. Bỗng một hôm, trong một bữa tiệc săn bắn heo rừng, ông săn được, không phải heo rừng, mà một bà đầm xinh đẹp, tóc vàng óng ánh. Hai người gặp nhau, ăn ý với nhau nên giữ quan hệ đến tận năm 1970. Năm 1958, bà sanh cho Cựu Hoàng một người con trai đặt tên là Patrick-Edouard Bloch-Carcenac. Không khai được theo họ Nguyễn Phúc như những người khác vì mẹ của anh và chồng, cả hai đều không muốn ly dị. Đây mới là người con cuối cùng của Bảo Đại. Năm nay, người này được 63 tuổi, vẫn sống ở Alsace.

Duyên với Hoàng tử không ngai

Phần lớn người Việt Nam hải ngoại chỉ biết ông Bảo Ân ở California là người con trai út của Cựu Hoàng Bảo Đại. Nay Patrick-Edouard xuất hiện xác nhận chính anh mới là người con út thiệt tình của ông Bảo Đại tuy anh không được mang họ hoàng tộc Nguyễn Phúc như những người khác.

Nói «duyên với Hoàng tử», thật đúng như vậy vì bỗng một hôm, bác sĩ Trần Ngọc Quang, ở ngoại ô Đông Paris, được Patrick-Edouard trực tiếp liên lạc. Từ đó hai người trao đổi thông tin với nhau và Patrick-Edouard không ngần ngại gởi cho bác sĩ Quang nhiều tài liệu về mẹ của anh với Bảo Đại và về riêng anh. Patrick cũng gom góp những bài báo địa phương viết về gia đình anh, những buổi phát hình của đài Fr3 địa phương sau khi họ khám phá ra được trường hợp đặc biệt của thành phố Strasbourg của Alsace có một Hoàng tử Việt Nam là dân địa phương.

Patrick-Edouard liên lạc được với bác sĩ Quang nhờ đọc bài «La fin de la dynastie des Nguyên» của ông đăng trên Ái hữu Cựu Học sinh Trung học Jean-Jacques Rousseau ở Sài Gòn trước đây, sau đó bài báo được phổ biến thêm ra bên ngoài. Tuy nhiên Patrick đã phải mất bốn năm kiên trì sau cùng mới gặp được ông Quang. Nay hai người trở thành khá thân với nhau tuy chưa gặp mặt. Ông Quang, qua trao đổi bằng điện thoại và Internet, hỏi Patrick-Edouard nhiều chuyện cũ, đều được anh ấy trả lời. Có những chuyện éo le, những giai đoạn khó khăn trong đời sống, v.v… đã làm ông Quang thật sự cảm động. Nhứt là về tuổi thơ của Patrick.

Trở lại thời điểm Bảo Đại gặp gỡ mẹ Patrick, đó là khoảng năm 1957, ông Rochereau, người tùy tùng của Cựu Hoàng giới thiệu với ông bà Christiane Bloch, nhũ danh Carcenac, ở Strasbourg nhơn chuyến ông đi săn heo rừng ở Alsace cùng với người bạn Bá tước Jean de Beaumont. Bà Christiane Bloch lúc đó 35 tuổi, đẹp, tóc vàng, nhưng chẳng may bị ông chồng Georges Bloch vì quá say mê kinh doanh mà lơ là với bà. Ông chồng thường ở Algérie theo dõi cơ sở làm ăn ở bên đó. Trong đời sống, bà Christiane Bloch không thiếu thốn điều gì cả, tiền bạc được ông chồng cung cắp đầy đủ.

Cựu Hoàng Bảo Đại với một trong những tình nhân của ông, bà Christiane Bloch.

Christiane Bloch là một phụ nữ kín đáo, ít giao thiệp, kết hôn với ông Georges Bloch năm 1941 ở Dordogne (Tây Nam  Pháp) lúc bà 19 tuổi. Hai người có chung một người con trai Jean-Paul Bloch sanh năm 1942, hiện sanh sống ở Espagne.

Ông Georges Bloch gốc Do Thái nên gia đình bên ông không muốn ông kết hôn với người Công giáo. Điều ít nhiều không tránh khỏi gay cấn giữa gia đình ông với bà vợ.

Trở lại với Cựu Hoàng, ngay khi vừa gặp bà Christiane Bloch-Carcenac, ông như bị hớp hồn. Để được gần bà, ông liền thuê biệt thự Les Muriers ở Gerstheim, cách ngôi nhà nguy nga của bà Christiane đang sanh sống ở thành phố Erstein chừng 5 km. Mối liện hệ này bị Hoàng Hậu Nam Phương biết. Bà tỏ ra vô cùng khó chịu. Với bà Christiane, đây có lẽ là lần thứ hai ông liên hệ tình ái với một phụ nữ Pháp. Mối liên hệ giữa hai người rất khắng khít, cho ra đời một cậu trai đặt tên Patrick-Edouard nhưng khai theo họ Bloch, họ chồng của bà Christiane. (Lần trước, cũng ở Alsace, ông liên hệ với bà Vicky và có một người con gái tên Nguyễn Phúc Phương Từ đang sanh sống ở Pháp).

Ông Bảo Đại vẫn giữ liên lạc với bà Christiane Bloch và thường xuyên tới thăm con. Patrick-Edouard gọi ông bằng «Sa Majesté» hoặc «Sire» chớ không Papa vì nguồn gốc của anh bị giấu kín, cho tới một hôm ông Bảo Đại đưa Patrick tới một khách sạn giới thiệu đây là con trai của ông, lúc Patrick được sáu bảy tuổi. Nhưng trong thời gian đó, dân địa phương ở thành phố Erstein đều gọi Patrick là le petit Bảo Đại.

Con của một ông vua và mẹ là nhà tư sản nhưng tuổi trẻ của Patrick lại đầy bất hạnh. Không được sống nuông chìu đầm ấm trong tình thương trọn vẹn của cha mẹ, tuổi trẻ của Patrick là kéo lê va-li và cạt-táp qua hết nội trú này tới nội trú khác. Những món đồ chơi như xe hơi, xe điện, anh cũng không có được trong lúc đó phải nhìn đám bạn trang lứa chơi mà thèm. Có lẽ vì sự thiếu thốn đó mà sau này, khi lớn lên, Patrick mê xe hơi. Anh chơi xe hơi gần như người sưu tập xe vậy.

Năm Patrick 20 tuổi, anh có bạn gái tên Claudine Lang và hai người cưới nhau ngày 10/10/1992 tại thành phố Strasbourg. «Sa Majesté» tới dự đám cưới của con trai út. Dĩ nhiên là cơ hội cho báo chí địa phương tới làm phóng sự. Rất tiếc hai người ăn ở với nhau suốt 8 năm dài mà không có con. Phải chăng do tình trạng sức khỏe của Patrick, vì năm 1972, anh bị mổ tim 2 lần và hậu quả không tốt? Năm 2000, hai người xa nhau. Từ đó tới nay, Patrick không có vợ khác.

Con trai của «Sa Majesté» mà anh hoàn toàn không giống cha về mặt bay bướm! Chỉ giống mê xe hơi thôi! Không chỉ riêng Patrick, mà cả những Hoàng tử khác cũng không ai giống cha về máu «có nhiều Thứ phi» như người đời thường nói. Có lẽ cái gène «mê» đó của Cựu Hoàng tới đây cũng kết thúc như ông là Hoàng  đế cuối cùng của nhà Nguyễn!

Vế nghề nghiệp, Patrick hoạt động trong ngành địa ốc.

Cựu Hoàng Bảo Đại với Hoàng tử không ngai Patrick-Edouard.  

Ông vua hai mặt 

Cựu Hoàng có 2 vợ chánh thức là Nam Phương Hoàng Hậu và Monique Baudot. Ông thật sự không có cung phi trong hoàng cung nhưng ông có tất cả 4 bà Thứ phi Việt và 2 tình nhơn bà đầm. Hoàng hậu, Thứ phi và tình nhơn cho ông tất cả 13 người con vừa trai vừa gái.

Thật ra không có gì là quá đáng đối với một ông vua thời Việt Nam còn ảnh hưởng văn hóa phong kiến hủ lậu của Tàu «trai năm thê bảy thiếp». Hơn nữa, ông chỉ cặp những người lớn tuổi và công khai thừa nhận những mối quan hệ ngoại hôn và luôn luôn nhìn con. Cả lúc khó khăn về đời sống như lúc có cậu con trai út Patrick-Edouard ở Strasboug.

Trước sau, về mặt này, ông vẫn tỏ ra là một người lương thiện. Về chánh trị, ông đã không xoay được tình thế có lợi cho Việt Nam nhưng ông giữ được bàn tay không dính máu đồng bào như Hồ Chí Minh trong vụ Cải cách ruộng đất, Cải tạo công thương nghiệp, vụ thảm sát Mậu Thân ở Huế, đánh cướp Miền Nam, tập trung tù tội dân miền nam,v.v…

Cựu Hoàng tỏ ra một người thật lòng thương nước. Năm 1945, tin vào tình thế, nghĩ Việt Nam được độc lập, ông không ngần ngại thoái vị để làm «công dân một nước độc lập». Năm 1948, ông chấp nhận với các đảng phái Quốc gia thành lập «Quốc gia Việt nam» (Etat du Việt nam) để xác định chủ quyền Việt Nam Độc lập và Thống nhứt trong lúc Hồ Chí Minh và cộng sản đã chạy lên rừng Việt Bắc, và chánh phủ VNDCCH xuất hiện theo cách du kích hôm 2/9 không được quốc tế nhìn nhận, ngoại trừ Liên Xô.

Lúc ông làm Quốc trưởng, nhiều vị quan lại cũ của Triều đình yêu cầu ông trở lại làm vua vì tình hình thuận lợi, ông từ khước và bảo rằng «Tôi trở lại làm vua không khác gì rước Pháp trở lại cai trị». (Cụ Trần Trọng Kim ghi lại lời này của Cựu Hoàng).

Ngoài Tuyên ngôn Độc lập ngày 11/3/1945, ông tuyên bố Việt Nam hoàn toàn thống nhứt và độc lập, ban hành chế độ dân chủ, qui định các quyền căn bản như quyền tự do đi lại, tự do lập hội, tự do nghiệp đoàn, quyền phụ nữ, v.v… Ông vẫn kiên trì đòi Việt Nam ra khỏi Liên Hiệp Pháp. Tháng 10 năm 1953, ông ban hành sắc lệnh tổ chức Đại Hội Toàn Quốc tại Tòa Đô chánh Sài Gòn qui tụ đại diện 3 Miền Nam, Trung, Bắc. Mỗi Miền gởi tới 100 Đại biểu. Đại Hội họp liên tiếp 3 ngày, mọi chi phí do Bảy Viễn đài thọ.

Nhiệm vụ chủ yếu của Đại Hội — tạm thế Quốc hội vì chưa có Quốc hội — không gì khác hơn là đưa ra một bản kiến nghị để Quốc trưởng cầm qua Paris, nhơn danh toàn dân Việt Nam, đòi dứt khoát Việt Nam không đứng trong Liên Hiệp Pháp. Phải độc lập hoàn toàn về kinh tế, tài chánh, quân sự và ngoại giao. Paris với Chánh phủ Laniel đã chấp thuận.

Người Việt Nam biết về ông Bảo Đại, ai cũng bảo đó là «ông vua mê gái»! Do ảnh hưởng tuyên truyền vừa của phe quốc gia vừa của cộng sản. Về chuyện ông có nhiều thứ phi và tình nhơn như đã biết, ký giả pháp Daniel Grandclément được ông thẳng thắn trả lời « …luôn có nhu cầu đối với đàn bà, một thứ nhu cầu thường xuyên không thể dập tắt được như đồ ăn thức uống. Từ khi đến tuổi lớn, đêm nào cũng phải có một người đàn bà nằm bên, mỗi đêm một người». (Bao Đai ou les derniers jours de l’Empire d’Annam — Bảo Đại hay những ngày cuối cùng của Vương quốc An Nam).

Vẫn theo Daniel Grandclément, Bảo Đại là ông con Trời hai mặt. Báo chí cho ông là một người mê thể thao, thích cờ bạc, một tài tử về đàn bà và xe hơi. Với những người thân cận, ông là người chỉ có một mục tiêu duy nhứt là Độc lập và thống nhứt đất nước của ông, một áp lực lên các chánh phủ của ông với ít nhiều cứng rắn phải phục vụ dân chúng».

Khi quí bạn đọc đang đọc những dòng này thì báo chí, TV vùng Đông Bắc Pháp lần lượt tường thuật, phóng sự về một «Hoàng tử Việt Nam không ngai», Patrick-Edouard. Trong những nhà báo này, còn có cả Stephen Bern, nhà báo lớn của TV Pháp chuyên về những «bí ẩn lịch sử».

Phải chăng chuyện «một Hoàng tử Việt Nam không ngai» cũng là một «bí ẩn lịch sử» cần được khám phá?

Nguyễn thị Cỏ May

https://youtu.be/RyKyWzIS52U?si=oRXuW39UsIz3rFH3

Mời bạn mở link xanh bên trên để xem YT phỏng vấn người con trai cuối của Hoàng đế Bảo Đại, Patrick-Edouard Bloch.

Quan trọng hơn hết, trong file đính kèm bạn xem được PDF rất giá trị của BS Trần ngọc Quang đề cập trong bài viết trên mà anh đã chuyển cho tôi từ năm 2024. Anh Quang tốt ngiệp YKSG năm 1968 hiện định cư tại Pháp và chúng tôi cùng đều là đồng hương Trảng Bàng Tây Ninh.

Chúc bạn một cuối tuần vui.

GLN

---

 

Thầy Cao Anh

Mẹ tôi không ngủ được. Bà cảm thấy kiệt sức. Bà cáu kỉnh, khó chịu và đắng cay. Bà luôn bị ốm, cho đến một ngày, đột nhiên, bà thay đổi.

Một ngày, ba tôi nói với mẹ: “Anh đã tìm việc suốt ba tháng nhưng không được, anh sẽ đi uống vài chai bia với bạn bè cho đỡ buồn.”

Mẹ tôi trả lời: “Ok anh.”

Anh trai tôi nói với mẹ: “Mẹ ơi, ở trường đai học, các môn con học đều không tốt.”

Mẹ tôi trả lời: “Được rồi, con sẽ vượt qua thôi, nếu không được thì con phải học lại, nhưng con phải tự đóng học phí.”

Chị gái tôi nói với mẹ: “Mẹ ơi, con đã làm hỏng xe.”

Mẹ tôi trả lời: “Được rồi con, đem xe đi sửa và tìm cách trả tiền, trong khi chờ xe sửa xong, con có thể đi lại bằng xe buýt hoặc tàu điện ngầm.”

Chị dâu nói với mẹ: “Mẹ, con đến ở vài tháng với mẹ.”

Mẹ tôi trả lời: “Được rồi, con ở phòng khách và tìm mấy cái chăn trong tủ.”

Tất cả chúng tôi tất cả đều lo lắng vì những phản ứng lạ kiểu này của mẹ.

Chúng tôi nghi rằng do mẹ đã đi bác sĩ và bác sĩ kê cho mẹ một loại thuốc gọi là “Mẹ không quan tâm”… Có lẽ mẹ đang dùng thuốc này quá liều!

Sau đó, chúng tôi định tổ chức một cuộc “can thiệp” với mẹ để loại bỏ khả năng mẹ bị nghiện thuốc chống cáu giận gì đó.

Nhưng rồi… mẹ tập hợp chúng tôi lại và giải thích:

“Đã mất rất lâu mẹ mới nhận ra rằng mỗi người đều có trách nhiệm với cuộc sống của mình. Mẹ đã phải mất nhiều năm để phát hiện ra rằng sự lo âu, căng thẳng, trầm cảm, giận dữ, mất ngủ và stress của mẹ không giải quyết được vấn đề của các con mà chỉ làm trầm trọng thêm vấn đề của chính mẹ.

Mẹ không chịu trách nhiệm về hành động của bất kỳ ai và không phải là việc của mẹ để mang lại hạnh phúc cho các con, nhưng mẹ có trách nhiệm với cách mẹ phản ứng với những điều đó.

Vì vậy, mẹ đã đi đến kết luận rằng bổn phận của mẹ với chính mình là giữ bình tĩnh và để mỗi người các con tự giải quyết những gì thuộc về mình.

Mẹ đã tham gia các khóa học về yoga, thiền, phát triển con người, vệ sinh tâm trí và lập trình ngôn ngữ thần kinh, và trong tất cả các khóa học ấy, mẹ thấy có một điểm chung…

Mẹ chỉ có thể kiểm soát bản thân mình, các con có đủ tài nguyên cần thiết để giải quyết vấn đề của riêng các con dù có khó khăn đến đâu. Công việc của mẹ là cầu nguyện cho các con, yêu thương các con, động viên các con, nhưng việc giải quyết vấn đề và tìm kiếm hạnh phúc là trách nhiệm của chính các con.

Mẹ chỉ có thể đưa ra lời khuyên nếu các con yêu cầu, và các con có thể chọn làm theo hay không. Quyết định của các con sẽ có hậu quả, tốt hay xấu, và các con phải sống với những hậu quả đó.

Vì vậy, từ bây giờ, mẹ không còn là thùng rác chứa đựng trách nhiệm của các con, là bao gạo chứa đựng sự tội lỗi của các con, là máy giặt rửa những tiếc nuối của các con, là người bào chữa cho những lỗi lầm của các con, là bức tường của những lời than vãn, là kho chứa đựng các nhiệm vụ của các con, hay là người phải giải quyết vấn đề của các con hoặc thay lốp xe mỗi khi các con không thực hiện trách nhiệm.

Từ bây giờ, mẹ tuyên bố tất cả chúng ta đều là những người trưởng thành độc lập và tự chủ.

Tất cả chúng tôi đều ngẩn người khi nghe mẹ nói.

Từ ngày đó, gia đình bắt đầu hoạt động tốt hơn vì mỗi người trong nhà đều biết chính xác những gì mình cần phải làm.

Với một số người trong chúng ta, điều này thật khó khăn vì chúng ta đã lớn lên trong vai trò chăm sóc và cảm thấy có trách nhiệm với người khác. Làm mẹ và làm vợ, chúng ta luôn là người sửa chữa mọi thứ. Chúng ta không bao giờ muốn người thân yêu của mình phải trải qua những khó khăn hay đấu tranh. Chúng ta muốn mọi người đều hạnh phúc.

Tuy nhiên, càng sớm gỡ bỏ trách nhiệm đó khỏi vai mình và giao nó cho từng người thân yêu, chúng ta càng chuẩn bị tốt hơn cho họ để trở thành những người có trách nhiệm với cuộc sống của mình.

Chúng ta không ở trên đời này để phục vụ tất cả mọi người. Đừng đặt áp lực đấy lên bản thân.

St từ Chau Doan

---

 

Nguyễn Cát Thịnh 

Nó và tôi không xa lạ. Thời sinh viên, tôi là gia sư của anh em nó. Trái với đứa anh, nó thông minh, có cá tính, nhưng ham chơi biếng học. Tôi mất nhiều thì giờ dậy dỗ nên nhớ nó rất rõ.

Sau cuộc biển dâu, gặp lại nhau trên đất khách quê người. Dù nó đã lột xác, tôi vẫn nhận ra.

Thật là thích thú được nghe câu chuyện đời tư của nó.

Tôi chỉ viết lại theo lời kể, không thêm bớt. 

Ghi chú: nhân vật xưng “Tôi” chính là nó. 

                                                *** 

TÀI XẾ VÀ THÁNH NỮ

 Tôi là một người Việt gốc Hoa. Nhà tôi có 3 anh em. Trên tôi là anh Hai, hơn tôi gần 2 tuổi. Dưới tôi là gái út, kém tôi 4 tuổi.

Thuở nhỏ, tôi và anh Hai học cùng lớp. Anh sáng dạ, học rất khá. Tôi lười học, chỉ giỏi mầy mò tháo ráp máy móc, thích đánh lộn..

Đến tuổi quân dịch, anh Hai nhận được giấy gọi nhập ngũ. Anh buồn lắm, nhìn thấy tương lai mờ mịt, suốt ngày than thở. Thương anh phải bỏ dở chuyện học hành, tôi ngỏ lời tình nguyện đi thay. Tôi và anh hoán đổi lý lịch.

Sau này, dù đáo hạn tuổi, anh vẫn được hoãn dịch, lý do gia cảnh, vì anh trở thành con trai duy nhất còn lại trong gia đình.

Cha mẹ đồng ý.

Phường khóm chỉ biết chúng tôi với những cái tên ở nhà nên khi tôi cầm giấy tờ của anh trình diện, không ai nghi ngờ. Vả lại, anh em tôi nhìn không khác nhau nhiều.

Sau khi mãn khoá quân trường, ông nội lo lót cho tôi về phục vụ trong ban quân xa của một đơn vị ngoại thành.

Một dịp ngẫu nhiên, tôi được điều động đi sửa chữa khẩn cấp xe jeep của một vị sĩ quan cấp tá chết máy khi đang trên đường công tác. Thấy tôi nhanh nhẹn, tay nghề vững chắc, vị sĩ quan rất hài lòng. Mấy tuần sau tôi nhận được sự vụ lệnh thuyên chuyển về làm tài xế cho vị sĩ quan đó. 

Cuộc đời tôi bước vào một ngã rẽ, và số mệnh đã được định đoạt từ đây.

Ngoài công tác lái xe, tôi được ông Tá (tên vị sĩ quan) xem như người nhà. Khi rảnh rỗi, tôi tình nguyện giúp sửa chữa những việc lặt vặt tại tư gia của ông. Thỉnh thoảng được mời ngồi ăn cơm chung với gia đình. 

Ông bà có 4 người con, 2 trai 2 gái. Tất cả đều học trường Pháp. Cô gái lớn tên Sylvie xinh đẹp, có dáng dấp khỏe mạnh tây phương, rất tự nhiên với tôi. Nhưng tôi thì không tự nhiên khi tiếp xúc, có cảm tưởng cô chỉ xem tôi như một gia nhân. Tự ti mặc cảm, tôi chấp nhận, không thắc mắc.

Một ngày nọ, bà Tá bận việc không đón cô tan học như thường lệ nên ông Tá nhờ tôi. 

Hôm đó trời mưa tầm tã suốt buổi.

Chiếc xe jeep nhà binh không có vạt che 2 bên, mưa tạt mạnh vào trong. Trông cô như một tài tử đang diễn cảnh vừa rơi xuống hồ bơi mặc nguyên quần áo, bước lên xe. Run rẩy.

Chiếc chemise trắng và chiếc jupe vàng dán sát làm phông, nổi bật nội y. Lồ lộ một bông hoa đang hé nở. Toàn thân phác họa sẵn những đường nét hình thành một thần vệ nữ tương lai.

Tôi không ướt nhiều mà cũng run rẩy. Mặt nóng bừng bừng, mê man trong cơn sốt ảo.

Chỉ đến khi cô nhắc cho xe chạy tôi mới sực tỉnh. 

Tôi cởi chiếc áo khoác lính đưa cô che đậy. Tránh ánh mắt nhìn hau háu, chiêm ngưỡng, ghen tỵ của những chàng trai qua đường.

Tôi sung sướng suốt mấy ngày. Cười nói huyên thuyên. Chiếc áo khoác tôi treo sát đầu giường, không bao giờ phơi, không bao giờ giặt. Hương thơm phảng phất cho tôi quên hết mệt nhọc sau ngày dài làm việc và ban đêm dìu tôi vào giấc ngủ dễ chịu êm ái nhất. 

Hình ảnh hôm ấy của cô khắc sâu trong tâm trí. Nếu là họa sĩ tôi có thể vẽ không thiếu một chi tiết.

 DI TẢN VÀ ĐỊNH CƯ 

 Ngày di tản. Dòng người hối hả chen lấn xô đẩy khi chiếc máy bay chưa kịp ngừng hẳn. Tôi xách 2 chiếc vali định trao cho ông Tá rồi trở về nhưng bị chèn ép, không thoát ra được. Bị nhét vào bên trong máy bay, trở thành người di tản bất đắc dĩ.

Chúng tôi được định cư ở Grand Rapids thuộc tiểu bang Michigan. 

Tại Mỹ, tôi hội nhập dễ dàng hơn gia đình ông bà. Hội nhà thờ giới thiệu tôi và ông Tá làm công nhân trong một xưởng sản xuất phụ tùng xe hơi. Tôi học thêm nghề hàn, sống khá thoải mái. Bà Tá vẫn còn hoài niệm mệnh phụ phu nhân, không chấp nhận lao động chân tay. 4 người con được xếp vào các lớp học theo độ tuổi. 

 Trong hãng xưởng có nhiều công nhân Việt Nam thuộc đủ mọi thành phần xã hội. Buổi ăn trưa chúng tôi thường tách thành nhóm riêng, nói tiếng Việt rôm rã. 

Một hôm, có một thanh niên không hiểu sao sừng sỏ, nói bóng gió, ở VN làm tướng làm tá hách dịch, qua đây thằng nào cũng như thằng nấy, cũng cu li như nhau. Tôi không dằn được cơn giận, định dậy cho anh ta một bài học nhưng ông can ngăn.

Tôi lớn tiếng, ông thầy tôi đã ngã ngựa nhưng vẫn khí khái. Không nề hà công việc nào, miễn là lương thiện, anh phải kính phục hơn là khinh thường. Hơn nữa tuổi của ông ta bằng tuổi cha chú của anh, anh không được hỗn xược gọi ông là thằng. 

Mọi người vỗ tay hoan nghênh, anh ta xấu hổ bỏ đi, từ đó bị tất cả xa lánh. 

Ông Tá lủi thủi bước, cúi mặt, nói với chính mình, “Thằng ông lưu vong ơi, đã đủ nhục chưa?”.

Cô Sylvie bỏ học, theo đám bạn bè cùng lứa, sống bầy đàn khiến ông bà phiền lòng không ít. Ông vốn sống lặng lẽ lại càng lặng lẽ. Tôi là người duy nhất hầu chuyện ông, giúp ông khuây khỏa. 

Có lần ông nói với bà mà tôi vô tình nghe được, phải chi con Sylvie chịu lấy thằng … thì đâu đến nỗi.

Bà trừng mắt nói, ông muốn gả con gái ông cho ai? Cho nó ư? Nó chỉ là thằng lính tài xế!

Ông nhỏ nhẹ, tuy thế nó biết trên dưới, biết lễ độ, biết chí thú làm ăn, không khá hơn cái đám bạn bè ăn chơi của con bà ư? 

 Tôi không khỏi suy nghĩ. Tự nhủ, phải quyết tâm tìm chút công danh cho mở mắt với đời. Tôi dành thời giờ buổi tối, ôn luyện chương trình trung học. Sau đó nhờ bà láng giềng tốt bụng hướng dẫn ghi danh học ở Kalamazoo Valley Community College 2 năm và tiếp theo 2 năm nữa ở University of Michigan-Flint.

Bốn năm học tập vất vả rồi cũng qua. Tôi nhận được văn bằng tốt nghiệp Cử nhân Khoa học Kỹ thuật Cơ khí. Ông Tá chúc mừng, đãi tôi bữa cơm thân mật. Ông nói với bà:

-Bà thấy chưa? Mỹ là đất nước của cơ hội. Mọi người đều bình đẳng. Có ý chí phấn đấu sẽ thành công. Từ thằng tài xế nó đã trở thành ông kỹ sư. Không tiến thủ, ỷ lại, sẽ bị bỏ rơi phía sau như con gái bà. Đấy! Cô tiểu thư của bà, dân trường tây trường đầm bây giờ có ra gì!

Bà Tá tỏ vẻ bất cần, không đáp trả.

Tôi tìm được công việc mới, phù hợp với khả năng. Ông Tá thay đổi công việc vài lần rồi tới tuổi hưu trí. 

Mỗi cuối tuần tôi đều rủ ông đi uống cà phê, đi câu cá, đi ăn ngoài hoặc đi gặp các bạn già của ông. 

Ông rất quý mến tôi. Riêng tôi vẫn kính trọng ông như ngày xưa, nói với ông, tôi lúc nào cũng là lính của ông.

Tôi âm thầm theo dõi sinh hoạt của cô Sylvie, vẫn tôn thờ thánh nữ của tôi. Đồng thời cùng chia sẻ sự lo lắng của ông bà Tá. 

Tôi hứa với cô, bất cứ khi nào cô cần đều có tôi, không điều kiện. Những lần cô gọi tôi giúp giải vây đám côn đồ, tôi đều hăng hái. Cô xem đó như là nhiệm vụ của tôi phải bảo vệ cô. Buồn ít nhưng vui nhiều.

 ĐÔI MẮT NGƯỜI THƯƠNG 

Những năm sau này tôi nhận ra mắt thường bị khô, cộm. Đôi lúc nhạy cảm với ánh sáng, nhất là với ánh sáng chói. Tôi nghĩ, có lẽ do hậu quả của thời gian làm nghề hàn nên không quan tâm.

Tôi hối hận đã không mua thêm bảo hiểm cho dịch vụ khám mắt định kỳ, ngoài Medicaid của tiểu bang. Nếu được phát hiện sớm tôi đã không lâm vào hoàn cảnh ngặt nghèo.

Cho đến khi thị lực giảm, nhìn mờ. Soi gương thấy có đốm trắng trên giác mạc, tôi hoảng hốt, đến bệnh viện nhãn khoa khám thì tỉnh trạng đã khá nghiêm trọng. 

Bác sĩ chẩn đoán thoái hóa giác mạc nặng, thị lực có thể suy giảm theo thời gian. Nguy cơ mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. 

Các loại thuốc nhỏ mắt và thuốc nhỏ nước mắt nhân tạo chỉ giúp giảm khô mắt và bảo vệ giác mạc tạm thời.

Hai giải pháp được bác sĩ đưa ra. Hoặc cấy ghép mô nhân tạo bằng phương pháp hiện đại giúp tái tạo giác mạc, hoặc phẫu thuật ghép giác mạc của người hiến tặng. Giải pháp thứ hai có lẽ thích hợp với tôi hơn, nhưng danh sách chờ ghép quá dài, vi hiếm nguồn hiến tặng. 

Tôi được giới thiệu ghi danh tại chi nhánh của tổ hợp “Northwest Eye Surgeons” ở Chicago, với hy vọng rất mỏng manh.

Tin dữ ập đến với gia đình ông bà Tá. Cô Sylvie bị tai nạn giao thông! Tình trạng nguy kịch. Bệnh viện tiên liệu xấu, khó qua khỏi. Gia đình họp khẩn cấp. Không ai giữ nổi bình tĩnh ngoại trừ ông Tá. 

Tôi nghe tin mà bất lực, mắt đã mờ hẳn, không thể di dịch xa như ý muốn. Cậu em trai của cô chở tôi đến bệnh viện gặp mọi người. 

Cô Sylvie đã chết não. Bà Tá khóc lóc thảm thiết, ôm con nói trong nước mắt ràn rụa, con tôi chết trẻ, chết oan uổng, làm sao có thể nhắm mắt. 

Ông Tá nghe thế, đột nhiên có một ý nghĩ nảy sinh trong đầu. Ông đề nghị hiến giác mạc của cô Sylvie cho tôi để cặp mắt của cô sẽ sống mãi.

Bà Tá không đồng ý nhưng dưới áp lực và lời khuyên chân thành cuối cùng chấp nhận. 

Quá bất ngờ, tôi không kịp suy nghĩ, bất động, cảm kích không nói nên lời. 

Việc lấy giác mạc phải được thực hiện trong vòng 6-24 giờ sau khi người hiến qua đời để bảo đảm chất lượng mô nên xe cứu thương đưa xác cô Sylvie và tôi đến bệnh viện nhãn khoa “Northwest Eye Surgeons” tức thời. 

Cuộc phẫu thuật thành công như mong đợi. Ghép giác mạc là một phẫu thuật ngoại trú. 

Sau khi theo dõi vài giờ, không thấy có nguy cơ biến chứng, tôi đã được xuất viện cùng ngày. Phải giữ băng mắt trong 2 ngày và dán nắp kính bảo hộ khi ngủ, để tránh vô tình chạm dụi mắt. 

Sau 2 ngày thì tháo băng. Không có cảm giác khó chịu và sưng nên tôi lại nhờ cậu em trai đưa về nhà ông bà Tá để cảm ơn tấm lòng nhân đạo bao la của ông bà và cũng để đến trước di ảnh cô Sylvie thành tâm tưởng nhớ. 

Ông bà muốn xem đôi mắt tôi nhưng không được vì vẫn còn mang kính do nhạy cảm với ánh sáng và chảy nước mắt. Chỉ khi thị lực ổn định mới được để mắt trần.

Điều kỳ lạ, mỗi khi nhìn vào gương, tôi không thấy chính mình, mà thấy hình bóng cô Sylvie. Đôi mắt ấy, cái nhìn ấy – là của cô! 

Mỗi lần nhắm mắt, tôi đều cảm nhận như cô vẫn ở bên cạnh, cười với tôi, nói chuyện với tôi bằng chính đôi mắt đó.

 Bà Tá vẫn chưa hoàn toàn chấp nhận sự thật. Bà không biểu lộ thiện cảm với tôi vì nghĩ tôi không xứng với con gái bà. Nhưng giờ đây, mỗi lần nhìn tôi, bà lại thấy đôi mắt ấy – đôi mắt của cô Sylvie, trong veo mà day dứt. 

Có lần bà buồn bã nhìn tôi, chợt hỏi:

– Dạo này… con có nhớ Sylvie nhiều không?

Tôi sững lại. Bà chưa từng gọi tôi là “con”. Tôi khẽ gật đầu:

– Mỗi ngày, mỗi giờ, mỗi phút bà ạ.

Bà Tá im lặng nhìn tôi. Gọi tôi là con nhưng có bao giờ bà xem tôi như con đâu. Giờ đây, từng ánh nhìn, từng cử chỉ của tôi đều gợi cho bà hình bóng cô Sylvie. Có lẽ, định mệnh đã sắp xếp để chàng trai này cùng chung sống với một phần cơ thể của con gái bà.

Một buổi chiều muộn, tôi ghé thăm nhà. Ông Tá ra mở cửa, vỗ nhẹ lên vai tôi, vẫn ánh mắt ấm áp:

– Vào đi con, lâu rồi sao con không tới ăn cơm với gia đình?

Căn nhà từng đóng kín cửa vì nỗi đau mất con, hôm nay lại mở rộng với tôi. Bước vào, thấy trên bàn thờ di ảnh cô Sylvie, rạng rỡ như ngày nào. Tôi khẽ cúi đầu, thì thầm trong lòng:

-Cô…, cô vẫn đang đồng hành củng tôi trên con đường đời, đúng không?

Ngoài hiên, gió nhẹ lay lay những chùm hoa giấy, nghe như tiếng động gật đầu.

Từ ngày bước vào căn nhà của ông bà với tư cách một người thân, tôi dần quen với sự hiện diện của bà và ông trong cuộc đời mình. 

Bà Tá vẫn không thể gọi tôi là “con rể”, nhưng sự quan tâm của bà dành cho tôi không khác gì mẹ lo cho con. 

Bà kín đáo quan sát tôi. Mỗi lần đến thăm, bà đều cho tôi thưởng thức những món ăn Sylvie từng thích. 

Đôi khi bà hỏi han chuyện công việc của tôi, rồi chuyện nọ chuyện kia. Nhắc nhở tôi giữ gìn sức khỏe.

Tôi không biết từ khi nào tôi đã trở thành một thành viên của gia đình ấy. 

Mỗi khi ở bên ông bà, tôi cảm thấy gần cô Sylvie hơn, như thể cô vẫn hiện diện đâu đây, qua từng món ăn, từng bức ảnh, từng kỷ niệm nhỏ mà mọi người kể lại.

Sau ca ghép giác mạc, tôi phát hiện ra một điều lạ lùng. Đôi mắt tôi không chỉ giúp tôi nhìn rõ hơn mà dường như còn chứa đựng một phần ký ức. 

Có những lúc mơ màng, mơ mà như thực. Tôi thấy mình lái xe dưới cơn mưa tầm tã đón cô ở cổng trường, thấy bàn tay mình cầm một cuốn sổ nhỏ với những dòng chữ quen thuộc tôi chưa từng viết.

Một đêm nọ, tôi giật mình tỉnh dậy, tim đập thình thịch. Trong giấc mơ, tôi thấy mình đang đứng trước gương, nhưng khuôn mặt phản chiếu không phải của tôi, mà là của cô. Cô cười vui, hàm răng trắng bóng, ánh mắt tràn đầy yêu thương.

– Cô vẫn ở đây, bên tôi, đúng không? Tôi lẩm bẩm, nhìn chằm chằm vào gương.

Đôi mắt trong gương loé lên ánh nhìn linh động. Không có tiếng trả lời, nhưng tôi có cảm giác như cô đang mỉm cười với tôi qua chính đôi mắt ấy.

Tôi không kể điều này với ai. Tôi sợ nếu nói ra, người ta sẽ bảo tôi bị bệnh hoang tưởng. Dần dần cảm giác đó không ám ảnh nữa. Nó trở thành một sự hiện hữu quen thuộc, một niềm an ủi đích thực. 

Tôi không còn thấy cô đơn, vì biết rằng cô vẫn ở bên tôi, theo một cách đặc biệt.

Bà Tá lúc đầu vẫn giữ khoảng cách với tôi, nhưng càng ngày, bà càng thấy hình ảnh của chính con gái mình rõ nét hơn trong từng ánh mắt, từng cử chỉ của tôi. 

Bà lặng lẽ nhìn tôi chăm sóc chậu hoa giấy con gái bà từng yêu thích, thấy tôi cẩn thận lau chùi từng món đồ kỷ niệm của Sylvie, thấy tôi thỉnh thoảng lặng người nhìn về phía bàn thờ, như đang trò chuyện với cô.

Một hôm trong bữa cơm, bà bỗng giật mình, dí sát, nhìn vào mắt tôi, rơi cả đũa. Ảo giác khiến bà lạc giọng:

– Đúng rồi! Đúng đứa con gái bé nhỏ của mẹ đây rồi! Con tôi đã trở về! Con tôi! Mẹ đã thấy con trong đôi mắt con. Mẹ…mẹ muốn…cho mẹ ôm con vào lòng…

Bà giang hai tay ôm một chiếc bóng vô hình rồi hôn lên mắt tôi. Bà nếm những giọt nước mắt lăn dài mà tôi không biết chảy từ lúc nào. 

Bà nói trong nước mắt:

-Cứ khóc đi con! Mẹ và con cùng khóc ! Những giọt nước mắt hạnh phúc của hai mẹ con mình!

Qua cơn xúc động, bà trìu mến hôn lên mắt tôi một lần nữa:

-Hay là con dọn về ở đây đi. Mẹ muốn thấy con của mẹ mỗi ngày.

Rồi giọng bà mềm đi:

–Ừ!, mẹ biết… con thương Sylvie. Con hãy xem nơi này như nhà nghe con.

 Tôi nghẹn lời. Đã vài lần bà gọi tôi là “con”, nhưng lần này gọi con xưng mẹ một cách tự nhiên. Cảm giác nhận được chân tình của bà tràn ngập trong lòng, tôi khẽ gật đầu.

Từ hôm đó, tôi qua lại nhà ông bà hàng ngày. Tôi chăm sóc họ như cha mẹ mình, còn họ xem tôi như con trong gia đình. Bà không khách sáo, mà dần chấp nhận sự thật. 

Bằng tâm linh, con gái bà vẫn tiếp tục sống trong thế giới này, với đôi mắt ấy, thông qua chàng trai trước mặt bà.

Thời gian trôi qua, tôi vẫn không yêu ai khác. Trong lòng tôi, cô chưa bao giờ rời xa. 

Tôi vẫn giữ thói quen đi dạo trên những con đường cô từng đi, vẫn giữ quyển sổ nhật ký của cô bên mình, dù chưa một lần mở ra. Tôi sợ biết những điều không muốn biết.

Một buổi chiều, khi đang ngồi bên hiên nhà ngắm nhìn hoa giấy bay trong gió, bà Tá chợt hỏi:

– Con vẫn không định tìm một ai khác sao?

Tôi mỉm cười lắc đầu. Không cần phải nói gì thêm, vì bà đã hiểu.

– Thôi được rồi… Bà thở nhẹ, không còn băn khoăn như trước. Dù sao thì, con vẫn là con của gia đình.

Tôi nhìn bà, cười tươi. Tôi biết, dù cô đã không còn, nhưng tôi thay chỗ cô trong gia đình, vẫn cùng cô đi đi về về. 

Và dẫu cuộc sống có ra sao, tôi vẫn luôn mang theo đôi mắt người thương, để nhìn thế gian này bằng ánh mắt của cô, để yêu thương mọi thứ theo cách cô từng yêu thương.

Hoàng hôn buông xuống, nhuộm vàng cả khung trời. Qua làn gió thoảng, dường như có ai đó đang cười bằng mắt.

***

Đồng cảm, người viết gửi tặng người trong truyện mấy câu:

Một đôi mắt, nhập hai tâm hồn,

Vui buồn cười khóc với thế nhân.

Sống-chung đời-lòng thề không đổi,

Nhắm mắt cùng nhau lúc lìa trần.

 Nguyễn Cát Thịnh

Ngày 10 tháng 2 năm 2025

From: gregory adams & Phi Phuong Nguyen 

---