Category: Tin Cộng Đồng

Tin Cộng Đồng Việt Nam ở Mỹ và ở Việt Nam

Posted on

Gates: ‘Thông tin giả’ là nỗi lo lắng lớn nhất trong năm 2022

Gates: ‘Thông tin giả’ là nỗi lo lắng lớn nhất trong năm 2022

December 28, 2021

SEATTLE, Washington (NV) – Trong một bài blog được đăng tải gần đây, ông Bill Gates, nhà tỷ phú kiêm đồng sáng lập hãng Microsoft, chia sẻ một số điều mà ông lo lắng về năm 2022, theo bản tin hôm Thứ Bảy, 25 Tháng Mười Hai, của CNBC.

Trích dẫn bài viết có tựa đề “Các lý do để lạc quan sau một năm khó khăn,” ông Gates khá lạc quan về năm 2022 và cho rằng dịch bệnh COVID-19 có thể sẽ chấm dứt nhờ vào sự phát triển của không gian ba chiều điện tử.

Tỷ phú Bill Gates, nhà sáng lập công ty Microsoft. (Hình: Jeff J Mitchell – Pool/Getty Images)

Tuy nhiên, ông Gates nêu lên một vấn nạn nan giải, có thể làm trì hoãn hoặc ngăn cản các tiến triển tích cực, đó là việc các luồng thông tin giả lan tràn khiến người dân không tin tưởng vào chính phủ.

Nhà tỷ phú giải thích rằng các cơ quan công cộng có vai trò quan trọng trong việc giải quyết biến đổi khí hậu hay phòng chống dịch bệnh, nhưng họ chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu người dân tin tưởng và làm theo chỉ dẫn của họ.

“Nếu mọi người không tin tưởng chính phủ, họ sẽ không ủng hộ các chính sách mới,” ông Gates cho biết. “Và khi khủng hoảng xảy ra, họ cũng không nghe theo các chỉ thị thiết yếu để cải thiện tình hình.”

Một ví dụ điển hình của tình trạng này đó là các thông tin sai lệch được lan truyền rộng rãi gây cản trở các nỗ lực chấm dứt dịch bệnh trong đợt khủng hoảng COVID-19 vừa qua.

Cũng trong bài blog này, ông Gates nhận định rằng các kênh tin tức 24 giờ, các tựa báo đậm tính chính trị và mạng xã hội là các yếu tố khuếch đại sự nghi ngờ của dân chúng, và chính phủ có thể phải kiểm soát các nền tảng trực tuyến này để ngăn chặn thông tin sai lệch.

Nhà đồng sáng lập Microsoft cho rằng nếu không can thiệp kịp thời, người dân Mỹ có thể sẽ ưu tiên bầu cho các chính trị gia khuyến khích việc nghi ngờ chính phủ và khiến tình hình tệ thêm.

Hiện các cơ quan lập pháp đang tập trung vào các nền tảng mạng xã hội.

Đây là một vấn đề khó giải quyết mà ngay cả ông Gates cũng chưa thể đưa ra một giải pháp chắc chắn. (MPL) 

Posted on

Trái Tim Yêu Thương tặng người ‘homeless’ ở Los Angeles 1,500 phần ăn và đồ ấm

Trái Tim Yêu Thương tặng người ‘homeless’ ở Los Angeles 1,500 phần ăn và đồ ấm

December 25, 2021

Thiện Lê/Người Việt

LOS ANGELES, California (NV) – Tổ chức thiện nguyện Trái Tim Yêu Thương tặng hàng ngàn phần ăn và đồ cần thiết cho người vô gia cư ở Los Angeles vào sáng Thứ Năm, 23 Tháng Mười Hai, nhân dịp mùa Giáng Sinh.

Các thiện nguyện viên phát thức ăn chay. (Hình: Thiện Lê/) Người Việt

Khoảng 1,500 phần ăn chay tặng cho người vô gia cư là do các sư tăng ni và Phật tử chùa Phật Tổ ở Long Beach nấu từ sáng sớm.

Từ khoảng 3 đến 4 giờ sáng, khu vực sân sau của chùa dựng nhiều mái che và thắp đèn sáng để nấu ăn. Tuy không quá đông người, nhưng mọi người trong chùa cùng các thành viên của nhóm Trái Tim Yêu Thương rất hăng hái làm việc.

Không khí nhộn nhịp trong nhà bếp ngoài trời của chùa Phật Tổ. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Ông Phạm Khanh, đại diện nhóm Trái Tim Yêu Thương, nói với phóng viên Người Việt: “Hôm nay chúng tôi nấu tổng cộng 1,500 phần ăn chay và tặng thêm cho người vô gia cư ở Los Angeles tổng cộng 2,000 mền, túi ngủ, và áo lạnh.”

Ông Khanh nói Trái Tim Yêu Thương sẽ tặng thức ăn và các món đồ cần thiết tại sự kiện Giáng Sinh của tổ chức thiện nguyện và nhà tạm trú Los Angeles Mission. Đây là năm thứ ba Trái Tim Yêu Thương giúp đỡ người vô gia cư ở Los Angeles.

Một thành viên khác chia sẻ: “Chúng tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì giúp đỡ được người vô gia cư trong mùa Đông giá lạnh. Đâu phải ai cũng được quây quần với gia đình trong mùa lễ như chúng ta. Mình may mắn hơn người ta thì phải chia sẻ cái may mắn đó để ai cũng được vui trong ngày lễ.”

Đại Đức Thích Thường Tịnh, trụ trì chùa Phật Tổ ở Long Beach, xào mì. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Một Phật tử của chùa Phật Tổ tiếp lời: “Đức Phật dạy con người phải biết từ, bi, hỷ, xả nên tôi cảm thấy việc làm của mình và nhiều đồng hương khác tại đây rất quan trọng. Chúng ta phải giúp những người gặp hoạn nạn, khó khăn, nhất là trong những ngày mưa gió như vậy. Có thể không giúp được những người đó bao nhiêu, nhưng tôi nghĩ họ sẽ hiểu được tấm lòng thành của mình trong những ngày lễ này. Người Việt Nam có đức tính giúp đỡ người khác, nên những hoạt động thiện nguyện như vậy rất đáng coi trọng và rất đáng để các thế hệ con cháu noi gương.”

Trong nhà bếp ngoài trời, người “chỉ huy” các hoạt động bếp núc là Đại Đức Thích Thường Tịnh, trụ trì chùa Phật Tổ. Ông cho biết các món ăn chay tặng cho người vô gia cư gồm có cơm chiên, mì, miến xào, và chả giò.

Vị sư trụ trì còn chia sẻ chùa Phật Tổ đang xây một nhà bếp đàng hoàng vì nấu ngoài trời nhiều năm rồi, cần có sự thay đổi.

Người vô gia cư đứng chờ dưới mưa bên ngoài nhà tạm trú Los Angeles Mission để nhận thực phẩm. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Đến khoảng 6 giờ sáng, trời mưa rào làm một số người lo ngại, nhưng không làm các hoạt động trong nhà bếp chậm lại. Tiếng dao cắt rau củ vẫn “lạch cạch,” và tiếng xào nấu vẫn “xèo xèo,” không bị tiếng mưa át đi. Ai cũng hối hả làm việc, và thậm chí có vài người làm từ khoảng 1 giờ sáng.

Vì làm việc từ sớm, nên đến gần 8 giờ sáng là các thiện nguyện viên nấu xong 1,500 phần ăn và chất hết lên xe để chở đến nhà tạm trú Los Angeles Mission. Nhà tạm trú này được thành lập từ năm 1936, và là một trong những tổ chức thiện nguyện lâu năm nhất ở California.

Các thiện nguyện viên của Trái Tim Yêu Thương có mặt tại Los Angeles Mission vào khoảng 9 giờ sáng. Vì trời mưa, nhà tạm trú này phải dựng lều để các nhóm thiện nguyện chuẩn bị phát quà Giáng Sinh cho người vô gia cư, mỗi nhóm có một bàn riêng.

Nhóm Trái Tim Yêu Thương mang các phần ăn vào nhà tạm trú Los Angeles Mission. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Nhà tạm trú Los Angeles Mission nằm gần khu Skid Row, nơi có đông người vô gia cư nhất của thành phố Los Angeles, và có nhiều người đứng chờ bên ngoài để được nhận quà Giáng Sinh.

Một số người cho biết họ rất cảm kích vì năm nào nhà tạm trú này và các nhóm thiện nguyện cũng cho họ một bữa ăn nóng hổi và những món quà có ý nghĩa.

Bên trong phòng chờ của các thiện nguyện viên, ông Troy Vaughn, tổng giám đốc Los Angeles Mission, phát biểu: “Tôi xin chân thành cám ơn các thiện nguyện viên và các tổ chức thiện nguyện có mặt hôm nay cũng như mọi năm. Quý vị giúp tạo ra một môi trường tích cực bằng sự giúp đỡ những con người gặp khó khăn, không có chỗ để ngủ. Chúng ta phải cho cộng đồng thấy họ được thương yêu. Xin Chúa ban phước cho quý vị, và lần nữa chân thành cám ơn sự đóng góp của quý vị.”

Sau gần hai tiếng chuẩn bị, Los Angeles Mission bắt đầu mở cửa cho người vô gia cư vào nhận quà Giáng Sinh và các phần ăn vào lúc 11 giờ sáng.

Tuy bên ngoài trời mưa lạnh lẽo, nhưng không khí bên trong lều vô cùng ấm cúng. Các thiện nguyện viên hướng dẫn người vô gia cư rất tận tình, và còn cho người đẩy xe lăn cho những người khuyết tật.

Các thiện nguyện viên phát mền, áo lạnh, và túi ngủ cho người vô gia cư. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Các thiện nguyện viên đưa người vô gia cư đến từng bàn của họ. Một số nhóm tặng giày dép, đồ chơi, và nhóm Trái Tim Yêu Thương tặng những thứ cần thiết cho mùa lạnh là áo khoác, mền, và túi ngủ.

Nhiều người vô gia cư rất vui mừng vì nhận được những thứ giúp mình giữ ấm trong mùa Đông.

Một người nói: “Trời lạnh như vậy mà quý vị tặng chúng tôi mền với áo khoác như vậy thật đáng quý. Xin Chúa ban phước cho quý vị và chúc mọi người Giáng Sinh an lành.”

Trời vẫn tiếp tục mưa đến chiều, nhưng không khí trong Los Angeles Missions vẫn ấm cúng, lại có những ca khúc Giáng Sinh vui tươi, làm ai cũng quên đi sự lạnh lẽo bên ngoài. [đ.d.]

—–
Liên lạc tác giả: le.thien@nguoi-viet.com

Posted on

Những bức ảnh từng khiến nhiều người khóc cạn nước mắt

Những bức ảnh từng khiến nhiều người khóc cạn nước mắt

Một bức ảnh đáng giá ngàn lời. Đôi khi, một bức tranh ẩn chứa cả ngàn giọt nước mắt, một trái tim tan nát, một tâm hồn vụn vỡ, hay là tiếng kêu cứu của những người không thể tự nói ra.

Máy ảnh đã cho phép con người ghi lại một số khoảnh khắc kỳ diệu nhất, ấm lòng… nhất, nhưng cũng có những khoảnh khắc tàn nhẫn nhất.

Bé gái Syria

Thông thường những đứa trẻ chạy trốn, giấu mặt hoặc mỉm cười khi nhìn thấy camera. Không một đứa trẻ nào được tiếp xúc với súng và càng ít trẻ ý thức được hậu quả của việc sử dụng súng.

Đó là lý do tại sao, khi bức ảnh một bé gái người Syria giơ tay sợ hãi khi nhìn thấy ống kính máy ảnh – vì nghĩ là một khẩu súng, được đăng tải, đã gây chấn động toàn xã hội. Nhiếp ảnh gia Osman Sağırlı đã chụp bức ảnh tại trại tị nạn Atmeh ở Syria. Đáng buồn thay, bé Hudea, 4 tuổi, không phải là đứa trẻ Syria duy nhất quen với sự tàn phá của súng đạn và sự khốc liệt của chiến tranh.

Diện mạo của cái đói

Nạn đói ở Hà Nam (Trung Quốc) kéo dài từ mùa hè năm 1942 đến mùa xuân năm 1943, cướp đi sinh mạng của 2-5 triệu người và khiến 4 triệu người đã phải tha phương cầu thực. Đó là hệ lụy tổng hợp của chiến tranh, hạn hán và dịch bệnh hoành hành trong khu vực.

Nhà báo Theodore White (Mỹ) đã tường thuật trực tiếp rằng nhiều người đang tự tử và các bậc cha mẹ phải bán con cái của họ với giá chưa đến 10 USD. Người ta đã chụp được bức ảnh một người đàn ông đói khát tuyệt vọng gặm vỏ cây bên ngoài đại sứ quán Anh.

Lòng dũng cảm và sự duyên dáng

Ngày 13/11/1985, núi lửa Nevado del Ruiz ở Colombia phun trào, xóa sổ thị trấn Armero, giết chết hơn 20.000 trong tổng dân số 29.000 người. Một trong những nạn nhân của bi kịch Armero là Omayra Sanchez, 13 tuổi, hai chân bị kẹt dưới bức tường gạch khi dòng bùn núi lửa tràn vào nhà. Không thể thực hiện một ca cắt cụt chi an toàn và giải thoát cho Omayra, các bác sĩ và lực lượng cứu hộ cho rằng, điều nhân đạo nhất là giữ cho cô bé bình tĩnh và để cô ấy chết dần.

Vài giờ trước khi cô qua đời, sau khi bị mắc kẹt trong 60 giờ, nhiếp ảnh gia Frank Fournier đã đến và chụp bức ảnh Omayra nổi tiếng hiện nay. Bức ảnh được vinh danh là Bức ảnh Báo chí Thế giới của năm và là lời nhắc nhở đầy ám ảnh về vụ phun trào núi lửa chết chóc thứ hai trong thế kỷ 20.

Một người cha bất lực

Thoạt đầu, bức ảnh trông giống như một người đàn ông thường xuyên ngồi trên hiên và nhìn vào thứ gì đó. Nhưng “cái gì đó” là những gì còn lại của con người: một bàn chân và một bàn tay. Trên thực tế, chúng thuộc về đứa con gái Boali 5 tuổi của người đàn ông này.

Cô bé bị đã bị các giám thị của Công ty Cao su Ấn Độ Anh-Bỉ giết chết. Người đàn ông không hoàn thành được chỉ tiêu cao su hàng ngày của mình; vợ của ông cũng bị giết. Dù ở thời đại và xã hội nào, hành động đó thể hiện sự man rợ ở dạng trần trụi nhất của nó.

Lòng biết ơn

Bức hình chụp cậu bé 12 tuổi người Brazil, Diego Frazão Torquato, đang chơi đàn vĩ cầm trong đám tang người thầy giáo của mình. Thầy Evandro Silva là người đã giúp Diego thoát khỏi cảnh nghèo đói và bạo lực. Ông bị giết trong một vụ cướp của mafia vào tháng 10/2009. Đáng buồn thay, Diego, người bị bệnh bạch cầu từ khi mới 4 tuổi, đã qua đời vào năm sau do biến chứng sau khi cắt bỏ ruột thừa.

Sự tàn ác của con người

Khi sự tàn ác, sự ngu dốt và lòng tham của con người không biết đến giới hạn thì đây là kết quả. Ảnh chụp ở đây là một trong những “điểm tham quan kỳ lạ” của vườn thú – một bé gái người Philippine bị trói tay vào một khúc gỗ. Từ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, những “cuộc triển lãm” vô nhân đạo như vậy có thể được thấy ở Paris, Hamburg, Barcelona, London, Milan và New York. Bức tranh này đã được chụp hơn một thế kỷ về trước.

Vô gia cư

Chính sự đau khổ của trẻ thơ đã khơi dậy nỗi đau khổ và bản năng bảo vệ sâu sắc nhất trong chúng ta. Bức ảnh “Vô gia cư” của nhiếp ảnh gia Môi trường của CIWEM năm 2011 – Chan Kwok Hung, là một ví dụ hoàn hảo về điều đó. Tại Kathmandu – thủ đô của Nepal, ông đã chụp được bức ảnh hai đứa trẻ vô gia cư đang sống trên đường. Hàng ngày, hai anh em đến bãi phế liệu gần đó và tìm kiếm bất cứ thứ gì có giá trị để bán.

Tình yêu của một người anh

Những gì một cậu bé Nhật Bản thể hiện khi đưa người em trai đã khuất của mình đi hỏa táng không chỉ là tình yêu mà còn là sự dũng cảm và đĩnh đạc của một người đàn ông gấp mấy lần tuổi cậu. Nhiếp ảnh gia Joe O’Donnell có mặt tại hiện trường nơi hỏa táng những người thiệt mạng trong vụ đánh bom ở Nagasaki, ghi lại hình ảnh này và nói về những gì đã xảy ra sau khi họ đặt đứa trẻ đã chết từ vào đống lửa: “Cậu bé đứng đó không nhúc nhích, nhìn ngọn lửa. Cậu cắn môi dưới của mình mạnh đến nỗi nó ứa máu. Ngọn lửa cháy thấp dần như mặt trời lặn. Cậu bé quay lưng, lặng lẽ bước đi”.

Để tự chết

Bức ảnh chụp vào tháng 7/1913 của nhiếp ảnh gia người Pháp Albert Kahn cho thấy một phụ nữ trẻ người Mông Cổ đang cố gắng giải thoát mình khỏi một cái cũi gỗ. Vì bị cho là ngoại tình, cô bị giam cho đến chết vì đói. Những chiếc bát trước mặt cô ban đầu được đổ đầy nước và cô phải xin ăn. Tuy nhiên, kết cục cuối cùng là cái chết, cho dù quá trình này có thể kéo dài. Phương pháp trừng phạt vô nhân đạo này đã được thực hiện ở Mông Cổ cho đến đầu thế kỷ 20.

Thứ bảy đẫm máu

Ngày 28/8/1937, nhiếp ảnh gia H. S. Wong đã chụp được bức ảnh một em bé đang khóc ngay sau khi Không quân Nhật Bản ném bom nhà ga xe lửa Thượng Hải. Đó là một cuộc tấn công vào dân thường, làm 1.500 người bị thiệt mạng. Ngay sau vụ đánh bom, một người đàn ông đang đi qua đống đổ nát và giải cứu các nạn nhân. Đứa trẻ trong bức ảnh là người đầu tiên anh cứu.

Thực tế của thời đại chúng ta

Tháng 3/1993, khi đang thực hiện một nhiệm vụ của Liên Hợp Quốc ở Châu Phi, nhiếp ảnh gia Kevin Carter đã chụp được một bức ảnh mang lại cho ông Giải thưởng Pulitzer. Trong khi chụp ảnh các nạn nhân đói khát, Carter tình cờ gặp một đứa trẻ mới biết đi đang lả đi, gục xuống đất vì đói. Nấp phía sau là một con kền kền đang chực chờ rình mồi đứa trẻ.

Carter đã chụp ảnh hiện trường và đuổi con kền kền đi. Sau khi chụp một số bức ảnh, Kevin ngồi dưới gốc cây và khóc. Bốn tháng sau, nhiếp ảnh gia Kevin tự sát. Một phần trong bức thư tuyệt mệnh của anh ta có viết: “Tôi bị ám ảnh bởi những ký ức sống động về những vụ giết chóc và xác chết và sự tức giận và đau đớn… của những đứa trẻ bị chết đói, hoặc bị thương…”.

“Bức ảnh đau lòng nhất”

Hầu hết mọi người đều quen thuộc với hình ảnh cậu bé Alan Kurdi 3 tuổi người Syria, bị trôi dạt vào một bãi biển ở Bodrum, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 2/9/2015. Cậu bé chết đuối khi thoát khỏi cuộc chiến ở Syria cùng gia đình người Kurd. Trên hành trình băng qua biển Aegean để đến Hy Lạp, con thuyền quá đông đúc của họ bị lật. 12 người, trong đó có một số trẻ em, bị chết đuối. Bức ảnh được đăng tải trên các phương tiện truyền thông và được coi là “Bức ảnh Đau lòng nhất”, một lần nữa nhắc nhở thế giới về sự khủng khiếp và tuyệt vọng của chiến tranh.

From: Tu-Phung

Posted on

Nhiều người Việt vẫn liều chết nhập cư lậu vào Anh Quốc để kiếm tiền

Nhiều người Việt vẫn liều chết nhập cư lậu vào Anh Quốc để kiếm tiền

December 26, 2021

LONDON, Anh Quốc (NV) – Bất chấp nguy hiểm đến tính mạng, nhiều người Việt Nam vẫn tìm mọi cách đi nhập cư lậu vào Âu châu kiếm sống, nhất là vào nước Anh.

Gần đây, cơ quan điều tra đã khám phá một đường đi mới của những di dân lậu từ Việt Nam tìm cách tới Âu châu kiếm sống. Có tới 500 di dân lậu người Việt sống chen chúc như ổ chuột ở ngoại ô thủ đô Belgrade của Serbia, theo bài viết trên báo Guardian hôm 25 Tháng Mười Hai.

Di dân lậu ngồi trên chiếc xuồng cao su mỏng manh vượt biển từ nước Pháp để vào nước Anh. (Hình: Marine Nationale/AP)

Họ là nhân công làm cho công ty LingLong, một nhà máy sản xuất vỏ xe hơi vốn đầu tư Trung Quốc đang được xây dựng. Vụ đầu tư này, bắt đầu khởi công từ năm 2019, được ca ngợi như vàng ngọc trong mối quan hệ đối tác chiến lược đang phát triển nhanh chóng giữa Belgrade và Bắc Kinh.

Hai năm sau, 500 công nhân người Việt làm công việc xây dựng cho LingLong cầu cứu vì họ bị cưỡng bách quá sức lao động trong khi ăn uống thiếu thốn, chỗ ở thì tồi tàn, bẩn thỉu. Hộ chiếu, giấy tờ tùy thân của họ bị chủ nhân tịch thu hết, hiển nhiên là để họ không thể bỏ trốn.

Tin tức làm sửng sốt không những chính phủ Serbia mà cả Quốc Hội Châu Âu (EU).

Quốc hội EU đòi hỏi phải làm rõ tại sau một vụ buôn người lớn như thế ngay giữa Âu Châu lại có thể xảy ra. Tuy nhiên, đi vào chi tiết của cuộc điều tra, người ta được biết công ty LingLong chỉ là trạm đầu tiên của các di dân lậu người Việt đến nước Anh và các nước khác của khu vực Tây Âu.

Cuộc điều tra của báo Observer thấy rằng, hai nước Serbia và Romania được dùng như trạm đầu tiên để họ đặt chân tới Âu Châu qua sự tổ chức của những băng nhóm buôn người. Họ đã lợi dụng chương trình hộ chiếu thuê mướn công nhân nước ngoài (guest worker visa programmes) để đưa một số rất lớn người Việt Nam tới Đông Âu.

Tới đó, họ bị đẩy vào làm tại các nhà máy hoặc công trình xây cất trước khi được vận chuyển bằng đường bộ tới các nước Tây Âu và, hiển nhiên là Anh Quốc. Trong hành trình này, họ bị cưỡng bách lao động để trả món nợ tới 30,000 bảng Anh để có thể tới được nước Anh.

Năm 2019, dư luận vô cùng xúc động khi biết tin 39 di dân lậu người Việt đã chết ngộp trong một thùng hàng xe tải lạnh trên đường tới nước Anh. Nếu họ sống sót và chuyến vượt biên, vượt biển trót lọt, họ thường phải làm công tại các tiệm làm móng tay, làm bếp tại các nhà hàng ăn Việt Nam, làm tại các cơ sở trồng cần sa để trả nợ.

Báo chí Anh Quốc gọi họ là nhóm người nô lệ mới thời nay trên nước Anh, vẫn liên tiếp xảy ra.

Nguồn tin trên thuật lời một số di dân lậu người Việt cho hay đi từ Việt Nam tới Serbia với hộ chiếu lao động tạm thời từ nước ngoài là con đường hợp pháp và ít tốn kém nhất. Từ Tháng Tám đến Tháng Mười, khoảng 500 người được hứa hẹn cung cấp việc làm lương cao tại nước Đức, với phí tổn cả hộ chiếu lẫn vé máy bay khoảng 1,700 bảng Anh.

Một người tên Tuấn nói với nhà báo là anh ta trả tiền, qua tới Serbia do đọc một quảng cáo trên Facebook, không ngờ lại bị đẩy vào làm xây dựng cơ sở cho công ty LingLong, chứ không phải nhà máy vỏ xe của Đức. Tiền lương thì chỉ bằng một nửa những gì đã được hứa hẹn. Ở thì chen chúc tới 50 người trong một phòng nhỏ.

Đồ ăn vừa tồi tệ vừa thiếu nên nhiều phải vào rừng tìm bắt bất cứ con gì họ có thể bắt để ăn có chất thịt. Đau ốm không có thuốc men. Tuấn nói trong số những người cùng làm với anh ta ở LingLong, 30 người đã bỏ trốn qua Anh Quốc, Pháp, Đức, còn nhiều người khác đang chuẩn bị trốn.

Di dân lậu người Việt bị ép làm tại cơ sở trồng cần sa tại Anh Quốc để trả nợ tiền đưa lậu từ Việt Nam qua. (Hình: NCA/PA)

Cuộc điều tra của báo Observer thấy rằng có nhiều đường di chuyển khác nhau mà các nhóm buôn người đưa các di dân lậu từ Đông Âu tới các nước Tây Âu. Thường là họ phải tạm trú trong những cái chòi tạm để chờ dịp xuống các xuồng máy cao su khi muốn sang Anh Quốc.

Họ phải ký các tờ cam kết không bỏ trốn. Nếu trốn, gia đình họ ở Việt Nam phải trả trong vòng một tuần lễ số tiền tương đương một năm lương. Nhiều người còn nán ở lại làm tại LingLong vì họ muốn dành dụm tiền để trả món nợ đi tới các nước Tây Âu.

Không biết đích xác số di dân lậu người Việt đến các nước Tây Âu cũng như Anh Quốc những năm qua là bao nhiêu. Chỉ thấy thống kê trong 5 năm qua, ít nhất có 231 người Việt bị cảnh sát Romania bắt. Cảnh sát Hungaria bắt 101 người trong cùng thời kỳ này. (TN)

Posted on

HÔM NAY 22 THÁNG 12 LÀ NGÀY MẤT CỦA CỤ NGUYỄN HIẾN LÊ

 Tôi không có học với ông Nguyễn Hiến Lê nhưng đọc rất nhiều sách của ông, cho nên, tôi xem Nguyễn Hiến Lê là thầy về cách sống, làm việc. Thời còn sinh viên, một lần tôi đến thăm ông với người bạn, vì ngưỡng mộ ông. Trong khi nói chuyện ông nói rằng chỉ tiếp chúng tôi trong khoảng 10 phút, vừa nói chuyện với chúng tôi vừa chuốt viết chì. Khi nào viết chì nhọn rồi bỏ vào cái ly riêng. Nghĩa là ông đã sử dụng hết thì giờ cần thiết. Đọc sách ông được biết giờ giấc làm việc của ông đúng thời khoá biểu mà ông đặt ra. Giảm bớt đi dự tiệc tùng để có thì giờ làm việc.

Phùng Văn Phụng

Le Tu Ngoc

HÔM NAY 22 THÁNG 12 LÀ NGÀY MẤT CỦA CỤ NGUYỄN HIẾN LÊ

Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984) là một nhà văn, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và hoạt động văn hóa độc lập, với 120 tác phẩm sáng tác, biên soạn và dịch thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như Giáo dục, Văn học, Ngữ học, Triết học, Lịch sử, Du ký, Gương danh nhân, Chính trị, Kinh tế …

Năm 1934, 22 tuổi, ông tốt nghiệp Trường Cao đẳng Công chính Hà Nội rồi vào làm việc tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ, bắt đầu quãng đời nửa thế kỷ gắn bó với Nam bộ, gắn bó với Hòn ngọc Viễn Đông.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông thôi làm ở sở, đi dạy học ở Long Xuyên.

Năm 1952 chuyển lên Sài Gòn mở Nhà xuất bản và biên dịch sách, sáng tác, viết báo.

Những năm trước 1975 và cả trong thời gian sau này, Nguyễn Hiến Lê luôn là một cây bút có tiếng, viết miệt mài và là một nhân cách lớn.

Trong đời cầm bút của mình, đến trước khi mất, ông đã xuất bản được hơn một trăm (100) bộ sách, về nhiều lĩnh vực: Văn học, Ngôn ngữ học, Triết học, Tiểu luận phê bình, Giáo dục, Chính trị, Kinh tế, Gương danh nhân, Du kí, Dịch tiểu thuyết, Học làm người…

Một vài “tự bạch” về nhân sinh quan của ông:

  1. Khi nghèo thì phải tận lực chiến đấu với cảnh nghèo vì phải đủ ăn mới giữ được sự độc lập và tư cách của mình. Nhưng khi đã đủ ăn rồi thì đừng nên làm giàu, phải để thì giờ làm những việc hữu ích mà không vì danh và lợi. Giá trị của ta ở chỗ làm được nhiều việc như vậy hay không.
  2. Chỉ nên hưởng cái phần xứng đáng với tài đức của mình thôi. Nếu tài đức tầm thường mà được phú quý hoặc được nhiều người ngưỡng mộ thì sẽ mang họa vào thân.
  3. Hôn nhân bao giờ cũng là một sự may rủi. Dù sáng suốt và chịu tốn công thì cũng không chắc gì kiếm được người hợp ý mình; phải chung sống năm ba năm mới rõ được tính tình của nhau.
  4. Có những hoa hữu sắc vô hương mà ai cũng quý như hoa hải đường, hoa đào; nhưng đàn bà nếu chỉ có sắc đẹp thôi, mà không được một nét gì thì là hạng rất tầm thường. Chơi hoa tôi thích nhất loại cây cao; có bóng mát, dễ trồng và có hương quanh năm như ngọc lan, hoàng lan. Ở đâu tôi cũng trồng hai loại đó.
  5. Xã hội bao giờ cũng có người tốt và kẻ xấu. Như Kinh Dịch nói, lúc thì âm (xấu) thắng, lúc thì dương (tốt) thắng; mà việc đời sau khi giải quyết xong việc này thì lại sinh ra việc khác liền; sau quẻ Ký tế (đã xong) tiếp ngay quẻ Vị tế (chưa xong). Mình cứ làm hết sức mình thôi, còn thì để lại cho các thế hệ sau.
  6. Hồi trẻ, quan niệm của tôi về hạnh phúc là được tự do, độc lập, làm một công việc hữu ích mà mình thích, gia đình êm ấm, con cái học được, phong lưu một chút chứ đừng giàu quá. Nhưng hồi năm mươi tuổi tôi thấy bấy nhiêu chưa đủ, cần thêm điều kiện này nữa: sống trong một xã hội lành mạnh, ổn định và tương đối thịnh vượng.

Nguồn: FB Nguyễn Quang Minh

Posted on

Những gì chưa kể về tù nhân lương tâm Đỗ Nam Trung

Van Pham

Những gì chưa kể về tù nhân lương tâm Đỗ Nam Trung

Phạm Thanh Nghiên

Tôi chỉ gặp Đỗ Nam Trung đúng hai lần. Lần đầu tiên vào ngày 28 Tháng Mười Một 2015 tại lễ đính hôn của tôi ở Hải Phòng. Lần thứ hai sau đó ít hôm, khi tôi từ Hải Phòng lên Hà Nội để chào tạm biệt một số anh chị em trước khi vào Sài Gòn sinh sống. Ít gặp mặt, song tôi thật sự ấn tượng bởi phong cách có phần hơi “bụi bặm” nhưng cởi mở, thân thiện của Đỗ Nam Trung.

Lễ đính hôn của chúng tôi ở Hải Phòng có nhiều người đến dự, nhưng cũng nhiều người bị công an ngăn chặn. Vì khách mời hầu hết là những người chung chí hướng nên biết nhau cả, thành ra chẳng còn phân biệt đâu là bạn cô dâu, đâu là bạn chú rể, cũng không còn ranh giới giữa “nhà trai”, nhà gái”. Hôm ấy, Đỗ Nam Trung đi chung chuyến xe với chú rể và các anh chị em khác từ Hà Nội xuống.

Vừa gặp, Trung đã tiến đến, ôm chầm lấy tôi:

– May quá! May mà em ra tù kịp để được đi đám cưới chị. Chứ chị mà cưới sớm tí nữa là không có mặt thằng em này đâu đấy nhé.

Ngày ấy, Đỗ Nam Trung vừa ra tù được hơn hai tháng. Sự kiện Tàu Cộng đưa giàn khoan HD981 vào vùng đặc quyền kinh tế thuộc chủ quyền Việt Nam Tháng Năm 2014 đã dấy lên làn sóng phẫn nộ trên cả nước. Các cuộc biểu tình chống Tàu nổ ra ở khắp nơi từ Bắc chí Nam, từ Hà Nội, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Sài Gòn, Bình Dương, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, đến Đồng Nai…

Lẽ ra, nhà cầm quyền phải coi các cuộc biểu tình là một dấu hiệu đáng mừng vì nó thể hiện trách nhiệm với đất nước và quyết tâm bảo vệ chủ quyền tổ quốc của người dân trước sự xâm lược của ngoại bang. Thay vì chọn lựa đứng về phía nhân dân, đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết, giới chóp bu cầm quyền tuy ngoài miệng vẫn phản đối Tàu Cộng, nhưng lại ra tay đàn áp các cuộc biểu tình và bắt bớ những công dân yêu nước hòng lấy lòng “bạn vàng”. Trong số những người bị bắt có Lê Thị Phương Anh, Phạm Minh Vũ và Đỗ Nam Trung. Cả ba bị bắt khi đang đưa tin về phong trào biểu tình chống Tàu của công nhân Đồng Nai ngày 15 Tháng Năm 2014. Ngày 12 Tháng Hai 2015, tòa án sơ thẩm Đồng Nai kết án Phạm Minh Vũ, Đỗ Nam Trung và Lê Thị Phương Anh, lần lượt 18 tháng, 14 tháng và 12 tháng tù với cáo buộc “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước…”, theo điều 258- BLHS năm 1999.

Ra tù, Đỗ Nam Trung và Phạm Minh Vũ vẫn tiếp tục theo đuổi hoài bão, góp công sức dù nhỏ bé vào công cuộc đổi thay đất nước. Có lẽ cần quay ngược thời gian để có câu trả lời xem vì sao Đỗ Nam Trung từ một thanh niên sinh ra và lớn lên tại miền Bắc sau 1975, giống như các bạn cùng lứa khác, trong đó có người từng thần tượng ông Hồ, tin vào Đảng Cộng sản hoặc thờ ơ chuyện xã hội, lại dấn thân đi theo con đường đầy chông gai để rồi chịu cảnh tù đày?

Đỗ Nam Trung sinh ngày 25 Tháng Mười Một 1981 tại Nam Định trong gia đình có hai anh em, Trung là anh cả. Nhà nghèo nên sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học, Đỗ Nam Trung không thi đại học mà xin đi học lái xe. Cuộc sống ở Nam Định khó khăn nên năm 2003, Trung ra Hà Nội tìm việc. Trước khi trở thành tài xế lái xe khách chạy tuyến Bắc-Nam cho công ty Hoàng Long vào năm 2006, Trung đã trải qua nhiều công việc vất vả như chạy xe ôm, nhân viên phục vụ nhà hàng…

Công việc đang thuận lợi thì biến cố ập đến. Cô Nguyễn Thị Ánh Tuyết, vợ chưa cưới của Đỗ Nam Trung kể lại, đầu năm 2010, khi đang trên đường chở khách từ Hà Nội vào Bình Thuận thì có một người đàn ông lao vào đầu xe của Trung khiến tử vong. Tìm hiểu thì biết rằng người đàn ông đó ngoại tình, bị gia đình phát hiện. Cuộc sống bế tắc, chán đời nên anh ta tự tử. Sau khi sự việc xảy ra, Đỗ Nam Trung bị tạm giữ tại công an tỉnh Bình Thuận. Thân nhân người đàn ông nọ yêu cầu Trung bồi thường 70 triệu đồng và họ bảo đảm không kiện cáo gì; hai bên tự thỏa thuận và giải quyết nội bộ với nhau. Tuy nhiên, công an Bình Thuận vẫn ra quyết định khởi tố mặc dù phía gia đình người đàn ông kia đã xin cho Trung. Ngày 13 Tháng Một 2011, Đỗ Nam Trung bị kết án chín tháng tù với tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”.

Chính những ngày tháng trong tù đã khiến Đỗ Nam Trung nhận thức được sự thực đang diễn ra trên đất nước này. Nó không phải “thời đại rực rỡ” như những gì người ta rêu rao, mà tối tăm như những phận đời anh gặp trong chốn lao tù. Nó bẩn thỉu và nhơ nhớp như những tờ giấy bạc mà bọn quan tòa, công an, cai ngục bóc lột của bao nhiêu con người khốn khổ bất kể có tội hay vô tội sau khi đã tống họ vào tù.

Mãn án, Trung bắt đầu tham gia hoạt động xã hội. Từ biểu tình chống Trung Cộng, bảo vệ môi trường đến tham gia các buổi tưởng niệm những người lính đã ngã xuống để bảo vệ chủ quyền đất nước. Trung chưa bao giờ nhận mình là một blogger hay người bảo vệ nhân quyền. Anh tham gia hoạt động xã hội một cách tự nhiên, cũng bằng phong cách bụi bặm, dân dã, nhiệt thành như con người anh vốn vậy. Không có những bài phân tích chính trị hoặc lý luận đao to búa lớn, nhưng bằng sự quả cảm, xông xáo, nhanh nhẹn, Đỗ Nam Trung thực sự mang vóc dáng của “phóng viên đường phố” nổi bật, một trong những nhân tố quan trọng và cần thiết hàng đầu của mỗi phong trào đấu tranh đòi dân chủ ở các quốc gia độc tài.

Có thể nói, trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến 2018 (gián đoạn từ Tháng Năm 2014 đến Tháng Bảy 2015 vì đi tù), Đỗ Nam Trung là một trong những người để lại nhiều dấu ấn nhất trong các cuộc xuống đường tại Hà Nội. Dù công an đàn áp khốc liệt đến mấy, anh cũng bằng mọi cách đưa được thông tin, hình ảnh từ hiện trường ra công luận. Không ít lần Trung bị bắt, bị đánh đập khi đang biểu tình, đi “đòi người” hay tham gia các buổi tưởng niệm.

Đỗ Nam Trung và bạn bè quốc tế tại Hội nghị Nhân quyền ở Ireland do Frontline Defenders tổ chức Tháng Mười 2019

Ngoài những cuộc biểu tình chống Tàu Cộng, Trung cũng có mặt ở hầu hết hoạt động đường phố, từ tuần hành bảo vệ cây xanh, phản đối Formosa xả thải, bảo vệ môi trường đến chống các trạm thu phí bất hợp lý mà công luận gọi là BOT “bẩn”. Tháng Mười 2019, Đỗ Nam Trung được tổ chức Frontline Defenders (có trụ sở tại Ireland) mời sang tham dự Hội nghị về Nhân quyền. Hội nghị có sự tham dự của đại diện hơn 100 quốc gia. Tại diễn đàn này, Đỗ Nam Trung đã trình bày về tình trạng vi phạm nhân quyền của nhà nước Việt Nam và vận động cho hai tù nhân lương tâm Hà Văn Nam và Trần Thị Nga.

Khoảng một năm trước khi bị bắt, Đỗ Nam Trung tâm sự với một số bạn bè rằng tạm thời anh sẽ hạn chế các hoạt động tranh đấu và dành nhiều thời gian hơn cho gia đình. Tuy vậy, khi bạn bè cần, Trung vẫn hỗ trợ. Anh vẫn tiếp tục thực hiện nhiều chuyến đi thiện nguyện, giúp đỡ trẻ em nghèo vùng cao hay đồng bào bị lũ lụt ở miền Trung. Ngày 6 Tháng Bảy 2021, Đỗ Nam Trung lại bị công an tỉnh Nam Định đến tận Hà Nội bắt khi đang trên đường đi làm. Thế có nghĩa là, cho dù có chọn lựa một cuộc bình thường, không chống đối chống cộng gì sất, Đỗ Nam Trung vẫn là phần tử nguy hiểm cho chế độ, theo quan điểm của nhà cầm quyền. Trung phải bị bắt, và phải bị ghép đúng tội danh “tuyên truyền chống nhà nước CHXHCN Việt Nam” thì mới được!

Ngày 16 Tháng Mười Hai 2021, sau hơn năm tháng tạm giam, Đỗ Nam Trung bị đưa ra tòa và bị kết án 10 năm tù, bốn năm quản chế, trước sự ngỡ ngàng và phẫn nộ của bạn bè cũng như những người yêu mến anh. Chỉ trong vòng 48 giờ đồng hồ, nhà cầm quyền đã xử tù bốn công dân với tổng cộng 35 năm tù giam, 12 năm quản chế – lần lượt gồm Phạm Đoan Trang, Trịnh Bá Phương, Nguyễn Thị Tâm và Đỗ Nam Trung. Đó là chưa kể bản án 10 năm tù giam, ba năm quản chế mà tòa án Thành Hồ đã tuyên với ông Vũ Tiến Chi trong một phiên xử chóng vánh diễn ra ngày 17 Tháng Mười Hai 2021.

Chỉ vài hôm nữa, vào dịp lễ Giáng sinh, nhà cầm quyền tiếp tục đưa hai mẹ con bà Cấn Thị Thêu và Trịnh Bá Tư ra phiên tòa phúc thẩm. Có lẽ, bản án tám năm tù giam đã tuyên trong phiên tòa sơ thẩm sẽ được giữ nguyên, vì mẹ con bà Thêu vốn nổi tiếng can trường, không bao giờ khuất phục trước bạo quyền. Tội gì còn tha được, tội “cứng đầu” là phải xử thật nặng. Ngày 31 Tháng Mười Hai, người đối kháng cuối cùng sẽ bị đưa ra tòa là nhà báo tự do Lê Trọng Hùng. Chỉ cần nhìn các diễn biến trong Tháng Mười Hai 2021, có thể thấy rõ tương lai ảm đạm của Việt Nam trong năm tới mà thành phần lãnh nhận nhiều rủi ro, nhiều tai họa nhất vẫn là những người dám mở miệng.

Sau khi nghe tin Trung bị tuyên án 10 năm tù, tôi nhắn tin cho Tuyết, vợ chưa cưới của Trung. Cũng lại là những an ủi suôn thôi, chẳng giúp gì được. Tuyết bảo: “Em sẽ chờ đợi Trung. Khi nào đám cưới, tụi em sẽ mời chị. Anh Trung đáng được yêu thương và chờ đợi, chị ạ”.

Tôi không định khóc, thế mà nước mắt vẫn ứa ra. Chiến tranh đã lùi xa gần nửa thế kỷ, nhưng vẫn còn đó những cuộc đợi chờ. Mẹ chờ con, vợ chờ chồng, con ngóng cha, đôi lứa đợi chờ nhau… Những cuộc đợi chờ mòn mỏi, đằng đẵng, thậm chí vô vọng. Tuy không dám nghĩ quẩn nhưng những cái tên Trương Văn Sương, Nguyễn Văn Trại, Đào Quang Thực và mới đây nhất là Huỳnh Hữu Đạt, vẫn ám ảnh tôi. Họ là những người ra đi không có ngày về, mãi mãi lỗi hẹn với người thân. Nhưng với Đỗ Nam Trung, tôi có dự cảm thật tốt lành rằng anh sẽ trở về, bình an và mạnh khỏe. Rồi Trung và Tuyết sẽ làm đám cưới, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi đến khi đầu bạc răng long.

Những ngày cuối năm này, xin thành tâm cầu nguyện cho tất cả những tù nhân lương tâm, cho những người đang chịu sự bách hại vì lẽ công bằng, được bình an và mạnh khỏe cho đến tận ngày về.

Sài Gòn, 21 Tháng Mười Hai 2021

Phạm Thanh Nghiên

(Bài viết có sử dụng một số chi tiết do gia đình anh Đỗ Nam Trung cung cấp)

HÌNH:

– Đỗ Nam Trung trong một cuộc biểu tình chống Trung Cộng

– Cùng một số ace xuống đường kỷ niệm cuộc chiến với quân xâm lược Tàu cộng năm 1979

– Đỗ Nam Trung (cùng nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng) trong lần đi cứu trợ đồng bào lũ lụt ở Quảng Bình năm 2017

– Đỗ Nam Trung với trẻ em nghèo vùng cao

– Đỗ Nam Trung tại BOT Bắc Thăng Long-Nội Bài

– Đỗ Nam Trung và bạn bè quốc tế tại Hội nghị Nhân quyền ở Ireland do Frontline Defenders tổ chức Tháng Mười 2019

– Đỗ Nam Trung tại phiên tòa sơ thẩm Nam Định ngày 16 Tháng Mười Hai 2021 (ảnh: TTXVN)

+3
Posted on

Cô gái mồ côi gốc Việt sinh ra tại Cần Thơ thành sao Hollywood: “Tôi không biết mẹ ruột mình là ai, còn sống hay đã chết”

Lê Vi

Cô gái mồ côi gốc Việt sinh ra tại Cần Thơ thành sao Hollywood: “Tôi không biết mẹ ruột mình là ai, còn sống hay đã chết”

Cái tên Lana Condor bắt đầu được biết đến tại Hollywood lần đầu tiên vào năm 2016 qua vai diễn dị nhân Jubilee trong phim X-men:

Apocalypse. Vai diễn đầu tay đã được tham gia vào một series bom tấn, đây là điều bất cứ diễn viên nào tại Hollywood cũng đều khao khát.

Sau thành công trong X-men, Lana tiếp tục nhận một vai nhỏ trong phim Patriots day có tài tử Mark Walhberg đóng chính. Và chỉ vỏn vẹn 2 năm sau, cô gái sinh năm 1997 đã thuận lợi có được vai nữ chính trong một bộ phim điện ảnh của Hollywood. To all the boys I’ve loved before – bộ phim tình cảm do Lana đóng chính vừa ra mắt trên kênh Netflix đã gây được tiếng vang lớn, tiếp nối làn sóng trỗi dậy của các diễn viên gốc Á tại kinh đô điện ảnh thế giới.

Lana mang trong mình dòng máu 100% thuần Việt, là một đứa trẻ bị bỏ rơi được cặp vợ chồng người Mỹ nhận nuôi tại một trại cô nhi ở Cần Thơ khi mới 2 tháng tuổi. Tâm sự với tờ Elle, Lana cho hay mọi người thường thấy ngại ngùng khi đề cập đến việc cô là con nuôi nhưng bản thân cô gái gốc Việt lại rất cởi mở về nguồn gốc của mình.

“Bố mẹ tôi thường mặc đồ truyền thống Việt Nam trong ngày di sản ở trường. Bố mẹ còn muốn tôi thử ăn đồ Việt Nam để biết về nguồn cội của mình”, nữ diễn viên trẻ kể.

Sinh ra là người châu Á nhưng lại có bố mẹ da trắng, Lana cảm thấy dễ dàng liên hệ được với nhân vật mà mình thủ vai trong To all the boys I’ve loved before bởi cô gái trong câu chuyện có gốc Hàn Quốc, sống với bố người Mỹ.

Kể về người mẹ ruột Việt Nam của mình, Lana chia sẻ: “Tôi không biết gì về mẹ ruột. Tôi có suy nghĩ về người mẹ sinh ra mình nhưng tôi không biết bà là ai, bà đang ở đâu, còn sống hay đã chết. Từ khi còn nhỏ tôi luôn coi mẹ nuôi là mẹ mình và yêu bà bằng cả trái tim”.

Năm 1997, bố mẹ nuôi của Lana – ông Bob Condor và bà Mary Haubold đã lặn lội nửa vòng Trái đất đến Việt Nam xa xôi với mong muốn nhận nuôi một bé gái. Cặp vợ chồng người Mỹ kết hôn khá muộn, khi cả hai đã 35 tuổi nên họ gặp nhiều khó khăn trong việc có con. Bà Mary Haubold sảy thai nhiều lần và phải từ bỏ việc sinh con dù khao khát có được một gia đình trọn vẹn.

Đầu tiên, hai vợ chồng muốn nhận nuôi con tại Trung Quốc vì nơi đây có quá nhiều bé gái bị bỏ rơi, đó là hậu quả của chế độ chỉ cho phép sinh một con. Nhưng rồi định mệnh đưa ông bà đến với Việt Nam vì có lời đồn rằng việc nhận con nuôi tại đây nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Suốt nhiều tháng rong ruổi khắp các cô nhi viện từ Bình Dương đến TP HCM, ông bà Condor tiêu tốn hàng chục nghìn đô la tiền đặt cọc làm hồ sơ cũng như chi phí sinh hoạt tại nơi đất khách quê người nhưng vẫn không có được một cơ may nhận con. Những hy vọng tưởng như sắp tắt, thần may mắn đã mỉm cười với họ. Một cô nhi viện tại Cần Thơ đã gọi điện cho họ với lời quảng cáo rằng ở đó có rất nhiều “bé trai vô địch”.

Lặn lội đến tỉnh miền Tây trong một ngày mưa gió, lội qua nhiều con đường bùn đất, hai ông bà mới tìm được tới cô nhi viện.

Khi vừa tiếp xúc với những đứa trẻ tại đây, ông Bob Condor đã bị thu hút ngay bởi một bé gái xinh xắn, và ông có cảm nhận rằng cô bé chính là con gái mình. Bé gái có tên khai sinh là Trần Đồng Lan, lập tức được ông bà Condor nhận nuôi và đặt tên là Lana với ý nghĩa gần với tên gốc của cô.

Quá xúc động trước hoàn cảnh của các em bé mồ côi Việt, ông bà quyết định nhận nuôi thêm một bé trai hơn Lana 3 tháng tuổi và đưa cả 2 anh em về Mỹ.

Tuy thiệt thòi vì là cô nhi nhưng Lana Condor lại may mắn khi được một gia đình Mỹ giàu có và học thức nhận nuôi. Bố nuôi Lana là một nhà báo hai lần nhận đề cử giải thưởng Pulitzer danh giá.

Cô lớn lên trong sự bao bọc của gia đình, có riêng bảo mẫu người Việt Nam, được theo học các trường nghệ thuật danh tiếng hàng đầu nước Mỹ.

Và bằng tài năng của mình, cô gái mồ côi gốc Việt đã có được chỗ đứng tại Hollywood, nơi vốn không có nhiều sự ưu ái cho các gương mặt châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng.

Và năm nay, “cơn sốt mới nổi” Lana Condor là một minh chứng cho những nổ lực của tài năng mang trong mình dòng máu thuần Việt.

THU NGUYEN

Posted on

Về sự ra đi của con trai tôi Phùng Ái Quốc

Ngày 02 tháng 10 năm 2021, cách nay đúng hai năm, con tôi đã ra đi vì tai nạn. Bài này viết cách nay hai năm. Hôm nay xin chia sẻ cùng với bà con, anh chị em, bài viết cũ, nhưng cũng là tâm tư của tác giả. Thân ái. Phụng

Về sự ra đi của con trai tôi Phùng Ái Quốc

Năm giờ rưởi sáng ngày thứ bảy 02 tháng 10 năm 2021, đứa con trai thứ tư là Phùng Ái Quốc (ở nhà thường gọi là Tý), đã cùng với bạn là Nguiên, dùng xe nhà để đi câu cá ở Gaveston cách Houston khoảng 2 giờ lái xe. Phải qua phà mới tới chỗ câu cá. Nơi câu cá gọi là (the Galveston- Port Bolivar ferry) có con đường lởm chởm đá de ra biển, dài khoảng 30 mét.

Thông thường chừng 4, 5 giờ chiều là con tôi về tới nhà. Hôm đó tới sáu, bảy giờ tối vẫn chưa thấy về, cứ đinh ninh rằng Quốc đi đâu đó, tối sẽ về. Suốt đêm thứ bảy không thấy về. Cả nhà lo âu, hồi hộp. Suy nghĩ, nếu có accident nằm ở nhà thương thì nhà thương cũng cho hay. Hay là bị cướp. Không có lẽ, vì đi câu cá đâu có tiền bạc gì nhiều để bị cướp?

Sáng sớm chúa nhật, dự định đến nhà Nguiên, bạn cùng đi câu chung, để hỏi thăm tin tức, nhưng đâu biết nhà của Nguiên ở đâu. Sau cùng đi tìm đến nhà của Phạm Tuân, cũng là bạn rất thân của Quốc và Nguiên, thường hay đi câu cá chung với nhau: gồm Quốc, Nguiên và Tuân. Không biết chính xác nhà Tuân ở chỗ nào, cứ đi đại đến khu đường Cook và Ridgeside, hỏi thăm mấy người Việt nam đang đi bộ, tập thể dục, hỏi thăm nhà Tuân. Họ thấy tìm nguời Việt Nam nên họ chỉ. May thay đúng nhà Tuân. Tuân đã chở tôi và bà xã tôi đi ngay xuống Gaveston, chỗ thường câu cá, để xem sự thể ra sao. Trong lúc đó vợ chồng con gái của tôi từ Pasadena cũng xuống Gaveston.

Lúc đó, gia đình chúng tôi cũng đã báo cho cảnh sát biết để đi tìm giùm.

Tôi đến nơi câu cá khoảng 11 giờ trưa. Thấy chiếc xe của con tôi đậu trên bờ biển, chỗ câu cá, tôi đã lo âu, hồi hộp, suy nghĩ chắc là không xong rồi. Xe đậu ở đây. Mà hai đứa Quốc và Nguiên đi đâu rồi? Đi đâu suốt đêm hôm qua. Ở đây đâu có nhà ai quen?

Lúc 11 giờ 30 cảnh sát đến cho hay đã tìm thấy một cái xác. Cảnh sát đưa hình ảnh họ chụp được, con gái nhìn mặt biết là Tý rồi nhưng sợ ba má chịu không nổi, sợ xỉu, bất tỉnh, nên không dám nói và bảo đi về Houston trước đi. Tới khoảng 2 giờ hơn thì xác thứ hai của Nguiên cũng tìm được. Nghe nói có 6 chiếc canô và cả trực thăng đi tìm. Xác trôi hơn một dặm (khoảng hai cây số) trôi qua bên kia đảo.

Ngày thứ hai, 04 tháng 10 năm 2021, cảnh sát có cho biết tin trên báo Gaveston (1)

Và cảnh sát cũng đã xét nghiệm xem có bị đánh đập gì hay không?

Thứ ba ngày 05 tháng 10 năm 2021 vợ Quốc đến nhà quàn Vĩnh Cửu để ký tên cho nhà quàn đi Gaveston để nhận xác.   

Mấy ngày nay như người mất hồn, không tin Quốc đã ra đi. Đau lòng lắm. Gậm nhấm nỗi đau. Không thể biết được cái gì đã xảy ra. Suy nghĩ bình thường, đơn giản, có ai tin rằng đi câu cá mà chết đuối?

Quốc sinh năm 1973 mới có 48 tuổi để lại hai đứa con 16 và 11 tuổi. Nhìn mấy đứa trẻ còn nhỏ quá mà đau lòng.

Quốc là đứa con giúp đỡ gia đình rất nhiều, ở chung nhà để phụ trả tiền điện, tiền nước…và trả thuế, bảo hiểm nhà v.v

Đau đớn vì mất con không thể nào diễn tả được. Bây giờ mới hiểu được cái đau này dằn xé tâm can như thế nào, để cảm nghiệm được phần nào cái đau của bạn bè đã mất con.

Đau đớn lắm.

***

Sáng thứ hai 04 tháng 10, khoảng 10 giờ có con bướm màu đen bay đến sau nhà, đậu trên lá cây đậu ròng, đến gần con bướm cũng không bay. Vợ Tý chụp đưọc, Uyên Phương cũng chụp, con bướm vẫn không bay? Đến khi để phone sát vào mặt con bướm nó mới chịu bay đi. Đây có thể là dấu chỉ con trai tôi là Tý đã về thăm nhà vào ngày thứ ba sau khi chết.

***

Gia đình tôi qua Mỹ cuối năm1993 gồm vợ chồng và bốn con, hai trai, hai gái. Nay chỉ còn ba. Cháu nội trai 11 tuổi, đang học lớp sáu, hỏi mẹ nó: “Sao daddy đi câu cá mà lâu về quá. Mai mốt mamy đừng cho daddy đi câu cá nữa”. Nó vẫn chưa biết ba nó đã ra đi. Tôi liên tưởng đến chuyện Trang Tử đã vỗ bồn mà hát khi bà vợ của ông mất tôi không thể hiểu nỗi (2)

Là người công giáo, tin tưởng vào Thiên Chúa toàn năng, trong cáo phó tôi đã viết như sau:

“Trong niềm tin tưởng sâu xa vào mầu nhiệm phục sinh, trong niềm cậy trông vào lòng nhân từ của Chúa:

Gia đình chúng con kính xin thông báo cùng quý linh mục, quý phó tế, các hội đoàn công giáo tiến hành, cộng đồng dân Chúa, thân bằng quyến thuộc, bạn hữu xa gần, quý sui gia và các anh chị em; Chồng, Anh, Cha, con trai của chúng con là:

“Ông PhaoLô Phùng Ái Quốc đã rời bỏ thế gian, đi về nhà Cha trên Trời”.

Lễ phát tang vào ngày thứ tư, 13 tháng 10 (nhằm ngày kỷ niệm Đức Mẹ hiện ra ở Fatima năm 1917). Những lời chia buồn, sự thăm viếng của các đoàn thể trong nhà thờ và của bà con cô bác đã an ủi rất nhiều cho gia đình chúng tôi, thân nhân người đã khuất. Rất ấm cúng khi có bạn bè đến chia sẻ, ủi an. Quả nhiên là cái chết không biết trước được. Có ai ngờ đâu đi câu cá mà bị nước cuốn trôi và chết đuối?

Tất cả những bài cáo phó, lời cám ơn đọc ở nhà thờ là những bài tôi đã viết sẵn để phòng hờ cho các con tôi đem ra dùng khi tôi chết, sợ rằng lúc bận rộn, gấp rút các con tôi không biết phải làm gì. Đâu có ngờ rằng thay vì đọc cho tôi, thì lại đọc cho con tôi.

Trong nhà quàn tôi làm banner viết câu: “Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời” (Thánh Phanxicô Assisi).

Con tôi rất hiền từ, thường không tranh cãi với ai, hết lòng với cha mẹ, vợ con. Và nay đã ra đi, bình an về với Chúa tình yêu, đầy lòng xót thương. Rồi chúng ta, cả tôi nữa cũng sẽ lần lượt đón nhận cái chết, vì đã sinh ra tất yếu là phải chết, nhưng không biết sẽ xảy ra lúc nào, ngày nào và chết như thế nào?

Rồi mọi người trong gia đình cũng sẽ đoàn tụ với con trai tôi trong một ngày nào đó, trong nước Trời, trong sự chờ đợi sống lại trong ngày sau hết. Bổn phận chúng ta, những người còn sống trong gia đình, là cầu nguyện và chỉ biết cầu nguyện mà thôi.

Phùng Văn Phụng

Ngày 20 tháng 10 năm 2021

httpv://www.youtube.com/watch?v=JOYHI-5KoBY

Thánh Ca Hay Nhất Cầu Cho Những Người Đã Qua Đời

(1)Two drown in water near Bolivar Peninsula

By JOHN WAYNE FERGUSON The Daily News 

 Oct 4, 2021 Updated 23 hrs agoTop of Form

Bottom of Form

PORT BOLIVAR

Two men drowned in the waters off Bolivar Peninsula over the weekend, according to the Galveston County Sheriff’s Office.

The bodies of Quoc Phung and Nguien Nguyen were recovered from the Gulf Intracoastal Waterway and the Galveston Bay on Sunday morning, Sheriff Henry Trochesset said.

Both men were from Bellaire.

The men knew each other and were believed to have gone wade-fishing Saturday on Bolivar Peninsula, Trochesset said. They were reported missing on Sunday morning, shortly before their bodies were found, Trochesset said.

The circumstances that led to the men’s drowning were unclear, Trochesset said. Both men were wearing waders, which could have made it difficult for them to surface if they slipped under water.

It’s unclear whether they were fishing when a rain storm passed over parts of the county on Saturday afternoon.

— John Wayne Ferguson

https://www.galvnews.com/news/police/free/article_e250cc38-ed59-5952-abd8-652e9f37b23a.html

(2)Bài “Trang tử cổ bồn” (…)

“Vợ Trang tử chết, Huệ tử lại điếu, thấy Trang tử ngồi xoạc chân ra, gõ nhịp vào một cái vò mà hát, bèn bảo:

– Ăn ở với người ta, người ta nuôi con cho, nay người ta chết, chẳng khóc là bậy rồi, lại còn hát gõ nhịp vào cái vò, chẳng là quá tệ ư?

Trang tử đáp:

– Không phải vậy. Khi nhà tôi mới mất, làm sao tôi không thương xót? Nhưng rồi nghĩ lại thấy lúc đầu nhà tôi vốn không có sinh mệnh; chẳng những không có sinh mệnh mà còn không có cả hình thể nữa; chẳng những không có hình thể mà đến cái khí cũng không có nữa. Hỗn tạp ở trong cái khoảng thấp thoáng, mập mờ mà biến ra thành khí, khí biến ra thành hình, hình biến ra thành sinh mệnh, bây giờ sinh lại biến ra thành tử, có khác gì bốn mùa tuần hoàn đâu. Nay nhà tôi nghỉ yên trong cái Nhà Lớn (tức trời đất) mà tôi còn ồn ào khóc lóc ở bên cạnh thì tôi không hiểu lẽ sống chết rồi. Vì vậy mà tôi không khóc” (…)

Trích Nguyễn Hiến Lê: Thân thế Trang Tử

http://www.gocnhin.net/cgi-bin/viewitem.pl?4080

Bàn thờ trong nhà quàn

Một banner để ở nhà quàn

Con bướm xuất hiện sáng ngày thứ ba trên cây đậu ròng sau nhà

Posted on

HRW yêu cầu CSVN trả tự do ngay lập tức cho Phạm Đoan Trang

HRW yêu cầu CSVN trả tự do ngay lập tức cho Phạm Đoan Trang

December 13, 2021

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (HRW) kêu gọi CSVN trả tự do ngay lập tức cho blogger Phạm Đoan Trang vì bà hoàn toàn vô tội.

“Bà Phạm Đoan Trang là một người cầm bút viết nhiều tác phẩm (vận động dân chủ, nhân quyền) nên phải đối diện với sự trả thù của nhà cầm quyền cho một thập niên vận động quyền tự do biểu đạt, tự do báo chí và nhân quyền,” ông Phil Robertson, phó giám đốc Á Châu Vụ của Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (Human Rights Watch) phát biểu.

Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang. (Hình: FB Phạm Đoan Trang)

Ông Robertson tố cáo rằng “khi kết án bà Phạm Đoan Trang, chế độ Hà Nội chứng tỏ họ sợ hãi đến thế nào đối với những tiếng nói chỉ trích được nhiều người biết đến.”

Vào Thứ Ba, 14 Tháng Mười Hai, bà Phạm Đoan Trang, 42 tuổi, bị đưa ra tòa án ở Hà Nội để chính thức bị tuyên án tù mà mọi người quen gọi là “án bỏ túi” do bản án đã được những người cầm đầu đảng CSVN ấn định từ trước. Thẩm phán xử án chỉ ngồi xử án chiếu lệ, bất chấp lời bào chữa, biện luận của luật sư.

Phạm Đoan Trang bị Công An bắt ở Sài Gòn vào tối 6 Tháng Mười, 2020, rồi đưa về Hà Nội biệt giam, ép cung và không cho bà được săn sóc y tế, không cho thân nhân thăm gặp.

Mãi đến ngày 19 Tháng Mười, 2021, bà mới được gặp luật sư lần đầu. Bà kể cho họ nghe sự tàn ác của nhà tù CSVN đối với tù nhân chính trị, nhất là đối với các phụ nữ có vấn đề về kinh nguyệt.

Tù nhân phải nằm trên nền xi măng cứng, mùa Hè nóng cháy da, mùa Đông lạnh cắt da trong khi thương tích từ những lần bị Công An CSVN đánh trước đây hành hạ làm bà đau đớn. Dù vậy, bà vẫn rất kiên cường, không khuất phục khi bị cán bộ điều tra ép cung.

Luật Sư Ngô Anh Tuấn kể lại lần gặp bà Phạm Đoan Trang ngày 19 Tháng Mười mới đây: “Trong 10 lần lấy cung, bà đều bị ép nhưng bà từ chối trả lời và yêu cầu phải có luật sư mới khai báo nhưng không được chấp nhận.”

Bà không nhận là có tội, đồng thời cho hay bà nói với Công An là không chịu ra nước ngoài khi bị án tù nhiều năm. Bà nói “không chấp nhận là vật để đổi chác với nước ngoài.”

CSVN không ép được bà nhận tội gì nên chỉ làm cáo trạng căn cứ vào một số tài liệu mà bà viết hoặc viết chung với người khác về thảm họa môi trường miền Trung Việt Nam do công ty Formosa gây ra, tôn giáo bị đàn áp, các cuộc trả lời phỏng vấn báo đài ngoại quốc. Bà bị vu cho tội “tuyên truyền chống nhà nước…” với bản án có thể đến 12 năm tù.

Ba quyển sách nổi tiếng của bà Phạm Đoan Trang có thể tải xuống từ Internet. (Hình: FB Phạm Đoan Trang)

Trong bản tin ngày 13 Tháng Mười Hai, HRW liệt kê các hành động của bà Phạm Đoan Trang tranh đấu cho nhân quyền, quyền tự do thông tin, tự do biểu đạt của người dân tại Việt Nam từ khi bà còn làm cho báo VietNamNet một thập niên trước.

Nhiều người tin rằng tập tài liệu phơi bày sự thật về vụ nhà cầm quyền CSVN đưa hàng ngàn công an đàn áp đẫm máu người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức Hà Nội đầu năm 2020, là một trong những giọt nước làm tràn ly, dẫn đến việc bỏ tù bà để trả thù.

HRW cáo buộc CSVN bắt giam bà Phạm Đoan Trang là vi phạm Công Ước Quốc Tế Về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị mà họ đã ký cam kết tuân hành từ năm 1982.

Hồi Tháng Mười 2021, Ủy Ban Chống Tra Tấn và Giam Giữ Tùy Tiện của Liên Hiệp Quốc đã lên án điều 117 của Luật Hình Sự CSVN là mơ hồ dùng để giam giữ và kết án Phạm Đoan Trang là đi ngược với điều 11 của Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền.

Ủy Ban Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc từng đòi hỏi CSVN sửa đổi điều 117 và các điều luật khác chỉ nhằm bỏ tù các tiếng nói bất đồng chính kiến.

Các áp lực quốc tế dù là của Liên Hiệp Quốc cũng không hề có tác dụng đối với chế độ độc tài đảng trị tại Hà Nội trừ phi có mối lợi nào họ thu lại từ Hoa Kỳ hay Liên Âu. CSVN luôn nói rằng “Việt Nam không có tù chính trị hay tù lương tâm” dù sự thực hiển nhiên thế nào. (TN) [kn]

Posted on

CPJ liệt kê 23 nhà báo bị chế độ Hà Nội bỏ tù năm 2021

CPJ liệt kê 23 nhà báo bị chế độ Hà Nội bỏ tù năm 2021

December 9, 2021

NEW YORK, Mỹ (NV).

 Ủy ban Bảo vệ Ký giả quốc tế CPJ nói ít nhất 293 nhà báo bị nhà cầm quyền các nước, gồm cả CSVN, bỏ tù trong năm 2021.

Trong bản tường trình công bố hôm Thứ Năm mùng 9 Tháng Mười Hai, Ủy ban Bảo vệ Ký giả CPJ (Committee to Protect Journalists) nói rằng Trung Quốc đứng đầu bảng với 50 người. Kế đến là Myanmar với 26 người, Ai Cập với 25 người. CSVN bỏ tù 23 người, đứng hàng thứ tư tồi tệ nhất trên thế giới.

Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang bị Công an CSVN bắt buổi tối ngày 6 Tháng Mười 2020 tại Sài Gòn. (Hình: Facebook)

Theo CPJ, năm nay là năm kỷ lục về số ký giả bị nhà cầm quyền các nước bỏ tù so với các năm gần đây. Người ta chỉ sử dụng ngòi bút, phơi bày sự thật hoặc phản bác lại các chính sách hà khắc, ngược lòng dân của các nhà nước độc tài Cộng sản, quân phiệt, cuồng tín tôn giáo.

Ngoài ra, theo CPJ, còn có 24 nhà báo bị sát hại khi hành nghề, trong khi 18 người khác thiệt mạng trong những trường hợp không thể đích xác nói họ là nạn nhân được nhắm đến.

Nhìn chung nhà cầm quyền các nước ngày càng “không dung thứ cho những thông tin báo chí độc lập”. Các nhà nước độc tài ngày càng phớt lờ thủ tục tố tụng hình sự công khai hợp pháp, bất chấp các thông lệ quốc tế để duy trì quyền lực. Trong khi cả thế giới đều quá bận tâm đối phó với đại dịch COVID-19 và những ưu tiên khác như biến đổi khí hậu, các nhà cầm quyền độc tài biết rất rõ rằng những phẫn nộ của quần chúng về đàn áp nhân quyền cũng chẳng làm gì được họ trong khi các nước dân chủ cũng chẳng mặn mòi gì để trừng phạt về kinh tế hay chính trị.” Theo CPJ.

CPJ nêu ra một số những vụ bắt giữ các nhà báo độc lập ở Trung Quốc, Myanmar, Saudi Arabia, Belarus, Ai Cập v.v..

Mới ngày mùng 1 Tháng Mười Hai, Công an CSVN thị xã Buôn Hồ tỉnh Đăk Lăk đã xông vào nhà bà Huỳnh Thực Vy, 36 tuổi, bắt bà đi thi hành bản án 2 năm 9 tháng tù có từ hai năm rưỡi trước vì bị cáo buộc xịt sơn lên lá cờ CSVN. Theo luật hình sự CSVN, bà Vy phải được tạm hoãn thi hành án cho tới khi con nhỏ của bà đủ 3 tuổi.

Vào ngày 14 Tháng Mười Hai tới đây, nhà báo, blogger nổi tiếng Phạm Đoan Trang, 43 tuổi, sẽ bị lôi ra tòa để chính thức nhận án tù với cáo buộc “Tuyên truyền chống nhà nước…” Bà bị Công an bắt dẫn đi vào đêm mùng 6 Tháng Mười 2020 ở Sài Gòn sau mấy năm liên tục chạy trốn sự lùng sục của Công an. Bà là tác giả của một số quyển sách biên khảo chính trị như “Chính trị bình dân”, “Cẩm nang nuôi tù”, “Phản kháng phi bạo lực” và sau cùng là bản báo cáo vụ nhà cầm quyền CSVN đưa lực lượng võ trang đàn áp đẫm máu dân xã Đồng Tâm huyện Mỹ Đức Hà Nội sáng sớm mùng 9 Tháng Giêng 2020.

Ngay cả những người từng làm trong các cơ quan truyền thông CSVN sau tỉnh ngộ, dứng ra ngoài viết báo độc lập, cũng không thoát khỏi tù tội. Nhóm gọi là “Báo sạch” do Trương Châu Hữu Danh cầm đầu, công bố những cuộc điều tra sâu rộng về vụ án oan Hồ Duy Hải, các trạm thu phí “bẩn” dọc theo các trục lộ giao thông tại Việt Nam, hậu quả của tham nhũng quyền lực. Một số nhà báo của chế độ ở Quảng Trị bị vu cho tội “nói xấu lãnh đạo” trên mạng xã hội.

Bảng liệt kê các nước có số nhà báo bị nhà cầm quyền bỏ tù nhiều nhất trong năm 2021. (Hình: CPJ)

Những ngày đầu năm nay, ba nhà báo độc lập của tờ báo mạng “Việt Nam thời báo” (Diễn đàn của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam) gồm các ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Hữu Minh Tuấn đã bị áp đặt các bản án nặng nề từ 11 đến 15 năm tù vì bị vu cho tội “Tuyên truyền chống nhà nước”.

Các tổ chức bảo vệ nhân quyền đền lên tiếng phản đối chế độ Hà Nội đi ngược lại các cam kết quốc tế về quyền dân sự và chính trị mà họ đã ký kết nhưng không hề có tác dụng. Trước khi bà Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đến thăm Việt Nam, Tháng Tám vừa qua, Viện báo chí quốc tế (IPI) tại đại học Columbia (Hoa Kỳ) đã gửi thư thúc giục bà nêu vấn đề tự do báo chí tại Việt Nam. Không hề thấy tác dụng.(TN)

Posted on

5 cuốn sách cấm nên đọc một lần trong đời

5 cuốn sách cấm nên đọc một lần trong đời

Đọc sách cấm trong đêm tuyết rơi là một niềm vui của đời người.

 07/12/2021

By  TUYẾT TRÒN

Ảnh nền: The Joplin Globe. Bìa sách: NXB Giấy Vụn, Apple Books, Tiki, NXB Tri Thức, isach.info.

Sống ở một quốc gia mà chính quyền luôn lo ngại xã hội “đi chệch hướng” như Việt Nam, bạn có lẽ không lạ gì chuyện cấm sách. Dưới chế độ hiện tại, có những cuốn sách sẽ không bao giờ có cơ hội được phát hành công khai, có những cuốn được phép in ra rồi bị thu hồi, nhiều cuốn sách khác thậm chí có thể khiến bạn bị tra tấn chỉ vì bạn dám đi giao chúng. [1] Lý do sách bị cấm có thể được diễn giải bằng nhiều cách, nhưng tóm gọn lại là chúng trái ý của một nhóm người có quyền quyết định toàn thể nhân dân nên và không nên đọc gì.

Cấm sách là một dạng kiểm duyệt, và kiểm duyệt thì cũng có vài ba mặt. [2] Dù kiểm duyệt là kẻ thù của tự do học thuật và sự sáng tạo, nhiều người sẽ cho rằng nó giúp loại bỏ những tài liệu độc hại từ trong trứng nước, từ đó mang lại sự an toàn và ổn định. Bạn có thể có quan điểm của mình. Còn tôi, thân là một người mãi đến lúc cao niên mới nhận ra đời mình bị định hướng bao năm qua, tôi thấy cái hại của kiểm duyệt vượt xa, rất xa cái lợi.

Kiểm duyệt thậm chí còn chẳng có lợi với chính người kiểm duyệt, vì một hiệu ứng tâm lý hiểu nôm na là “càng cấm càng cố” (reactance theory). [3] Một cuốn sách nếu được tiếng là sách cấm, người ta sẽ lại càng săn lùng nó hơn. Năm 1928, nhà báo Phan Khôi đã luận rất hay về chuyện này trong một bài viết trên Đông Pháp Thời báo. [4]

“Một cuốn sách, bất kỳ nội dung nó ra làm sao, cứ để yên không cấm thì người ta coi như thường. Dầu có lắm người khích thích vì nó chăng nữa, song cũng còn có lắm người coi như thường. Đến cấm đi một cái, thì hết thảy ai nấy đều chú ý vào nó. Cấm đi, là muốn cho người ta đừng đọc, mà không ngờ lại làm cho người ta càng đọc!

[…]

Thiên hạ họ mua sách cấm mắc tiền lắm, thường giá mắc gấp đôi lúc chưa cấm, lâu ngày, rồi đến gấp mười gấp trăm. Tức như dân An Nam là dân không ham đọc sách, hay tiếc tiền, mà đến sách cấm thì cũng trằn trọc trằn xa mua cho được. Mua rồi đọc chùng đọc vụng, ai biết đâu mà bắt.”

Giờ là gần trăm năm sau, ta vẫn thấy chuyện không khác mấy. Chính quyền có thể tinh vi hơn trong việc cấm cản, nhưng bàn dân thiên hạ thể nào cũng sẽ có cách. Phan Khôi cũng nhắc đến một câu nói phổ biến ở Trung Quốc: “Các cái vui ở thế gian không cái nào bằng trong đêm có tuyết, đóng cửa lại mà đọc sách cấm”.

Việt Nam có lẽ sẽ còn có chuyện cấm sách dài dài; dân Việt Nam, cùng với đó, cũng nên phát triển cái thú vui này, hẳn sẽ góp phần nâng cao dân trí lắm.

Tuy vậy, sách cấm không nhất thiết là sách hay. Ở đây xin liệt kê vài tựa sách tôi thấy xứng đáng để đóng cửa lại mà đọc trong một đêm gió lạnh, gặm nhấm cái thú mà cổ nhân đã nói.

1. Trại súc vật (Animal Farm) – George Orwell

Vào năm 2013, cuốn sách kinh điển này từng được xuất bản bằng tiếng Việt dưới tên gọi “Chuyện ở nông trại”. Giai thoại kể rằng cơ quan kiểm duyệt nghe tựa tưởng nó là truyện cổ tích nên cho in. Công chúng nức lòng được ít lâu thì cuốn sách bị thu hồi, đơn vị xuất bản bị xử phạt. [5] Kết luận phán rằng tác phẩm “chứa rất nhiều luận điểm sai trái về chủ nghĩa xã hội.” [6]

Hai lần xuất bản của “Animal Farm” bằng tiếng Việt. Ảnh: NXB Giấy Vụn, Nhã Nam.

“Animal Farm” ra mắt năm 1945, và đến nay đã được dịch ra khoảng 70 thứ tiếng. [7] Vào thời Chiến tranh Lạnh, CIA (Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ) được cho là đã gửi hàng triệu quả bóng bay trong đó có cuốn sách này để rải sang lãnh thổ Ba Lan, Hungary và Tiệp Khắc, những thành trì của phe xã hội chủ nghĩa. [8] Đến nay, cuốn sách vẫn được vinh danh là tác phẩm châm biếm vừa bất hủ lại vừa có tính thời đại (timely and timeless) chống lại chế độ độc tài toàn trị.

Bản dịch tiếng Việt của Phạm Minh Ngọc | Bản gốc tiếng Anh

2. Bên thắng cuộc – Huy Đức

“Bên thắng cuộc”, ra mắt cuối năm 2012, là một cuốn sách vô tiền khoáng hậu. Từ những tư liệu thu thập được trong hơn hai mươi năm, nhà báo Huy Đức khắc họa một bức tranh sau ngày 30/4/1975 khác hẳn với những tài liệu chính thống. Những cuộc nói chuyện gần như độc quyền của ông với các lãnh đạo chính quyền thời ấy lần đầu tiên hé lộ hậu trường của các quyết sách gây thảm kịch như cải tạo, đánh tư sản, đổi tiền, hay nạn kiều v.v.

Cuốn sách này không hẳn là bị cấm, vì sau khi một vài nhà xuất bản trong nước từ chối bản thảo, tác giả quyết định tự in và phát hành trên Amazon. Đó được xem là lần đầu tiên một tác giả Việt Nam chọn cách làm này để tránh kiểm duyệt trong nước.

“Bên thắng cuộc” được giáo sư Trần Hữu Dũng (chủ trang viet-studies.net) đánh giá là “quyển sách hay nhất viết về lịch sử Việt Nam sau 1975” mà ông được biết. [9] Cuốn này đặc biệt phù hợp cho người đọc ở độ tuổi cuối cấp ba – đầu đại học, khi quá trình định hình bản thân bắt đầu và quá trình nhồi sọ lịch sử trong hệ thống giáo dục tăng tốc. Những tư liệu dày dặn, chi tiết trong sách sẽ giúp người đọc có thêm thông tin để đối chiếu với những gì được dạy, từ đó cơi nới không gian tư duy của chính mình.

Vì nói như tác giả trong lời nói đầu: “Không ai có thể đi đến tương lai một cách vững chắc nếu không hiểu trung thực về quá khứ.”

Link mua sách trên Amazon

3. Một cơn gió bụi – Trần Trọng Kim

Đầu năm 2017, cuốn hồi ký của học giả Trần Trọng Kim (1882 – 1953) được xuất bản tại Việt Nam. Nửa năm sau, nó bị thu hồi vì nội dung “không phù hợp, không khách quan, hoặc chưa được kiểm chứng”. [10] Đây là một tình huống kinh điển thường xảy ra với các cuốn hồi ký của những nhân vật lịch sử không “chính thống”. Nó phải đợi đến vài thập niên sau mới được ra mắt khi chịu cắt bỏ những phần “nhạy cảm”, nhưng sau cùng vẫn bị thu hồi khi có ai đó không hài lòng.

Bản in cuốn “Một cơn gió bụi” (Kiến Văn Lục) trước năm 1975. Nguồn ảnh: BBC.

Trần Trọng Kim là một học giả, sử gia, nhà giáo dục lừng lẫy đầu thế kỷ XX. Ông cũng là một chính trị gia, từng giữ chức tổng trưởng (thủ tướng) của Đế quốc Việt Nam, một nhà nước chỉ tồn tại trong 5 tháng trước Cách mạng Tháng Tám 1945. “Một cơn gió bụi” được viết năm 1949, kể lại quãng thời gian ông hoạt động chính trị. Nội dung một số chương sách kể về hoạt động của Hồ Chí Minh và Việt Minh, trong đó có nhắc đến một nữ đảng viên được cho là có con gái với ông Hồ.

Chi tiết này có trong bản in năm 1969 ở Sài Gòn, nhưng hiển nhiên không được phép xuất hiện trong phiên bản bị thu hồi năm 2017.

Đọc online

4. Đường về nô lệ (The Road to Serfdom) – F. A. Hayek

Bản tiếng Việt của cuốn sách này gắn liền với tên tuổi của Tủ sách Tinh hoa thuộc Nhà xuất bản Tri Thức. Sách được in năm 2009 và bị cấm tái bản luôn từ đó . Năm 2018, khi giáo sư Chu Hảo, giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức bị kỷ luật Đảng, “Đường về nô lệ” là một trong những bằng chứng được dùng để chứng minh những “sai phạm nghiêm trọng” của ông. [11]

Chung quy là vì trong cuốn sách này, kinh tế gia đại diện cho chủ nghĩa tân tự do Hayek đã cho rằng chủ nghĩa xã hội, cụ thể là hình thái kinh tế kế hoạch hóa tập trung, tất yếu sẽ dẫn đến chế độ nô lệ. [12] Quả nhiên là các cán bộ kiểm duyệt chỉ quan tâm đến đó, chứ không thể nhìn cuốn sách như đại diện của một trường phái kinh tế học trong lịch sử. Kể cả khi Việt Nam đã từ bỏ kinh tế kế hoạch hóa, những quan điểm này vẫn bị cho là xuyên tạc chủ nghĩa xã hội. Mà Hayek nào phải là một kẻ vô danh tiểu tốt. Ông được trao giải Nobel Kinh tế năm 1974.

Phải đọc sách thì mới thấy, tư duy ủng hộ thị trường tuyệt đối của Hayek thật ra là rất gần với cách mà xã hội Việt Nam vận hành bây giờ.

Đọc bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Quang A | Đọc bản dịch tóm tắt của Phạm Nguyên Trường

5. Chuyện kể năm 2000 – Bùi Ngọc Tấn

Đây có lẽ là cuốn tiểu thuyết có số phận lận đận nhất trong lịch sử văn học Việt Nam hiện đại. Chỉ một tháng sau khi ấn hành, cuốn sách không những bị thu hồi, mà còn bị tiêu hủy. [13] Nghiền nát. Đưa vào bể axit.

Nhà văn Bùi Ngọc Tấn. Ảnh: Nguyễn Đình Toán.

“Chuyện kể năm 2000” mô tả cuộc sống trong nhà tù qua con mắt của Tuấn, một trí thức phải chịu án tù oan. Nhiều người cho rằng đó là câu chuyện của chính tác giả. Nhà văn Bùi Ngọc Tấn phải ngồi tù gần 5 năm, từ tháng 11/1968 đến tháng 3/1973, với tội danh “Tuyên truyền phản cách mạng” trong vụ án Xét lại chống đảng năm 1967. [14]

Theo các nhà phê bình, điều khiến cho cuốn sách này mang tầm vóc lớn là nhân vật trong truyện kể lại những nghịch cảnh bằng một giọng văn không mang thù hận. Anh cứ kể chuyện như vậy, kể lại những gì đã diễn ra như một người miệt mài ghi chép cuộc đời của chính mình, tin rằng đó là lịch sử.

Nhà văn Bùi Ngọc Tấn qua đời năm 2014. [15] Cuốn sách của ông không có chỗ trên chính quê hương mình, nhưng đã đến được với độc giả ở nước ngoài qua các bản in phụ, và được dịch sang tiếng Anh và tiếng Pháp.

“Chuyện kể năm 2000”, giống như những bản thảo “không thể cháy” khác, dù đã bị nghiền nát, vẫn tìm được đường đến với công chúng của nó. [16]

Độc giả thời nay còn có thể đọc online tác phẩm tại đây. [17]