Hồi Ký của một người kẹt lại Hà-Nội sau 1954

Hồi Ký của một người kẹt lại Hà-Nội sau 1954

(tựdo Nguyễn Văn Luận)

Với bút hiệu tựdo ‒ chữ thường, viết liền ‒ ông Nguyễn Văn Luận là tác giả bài “Người tìm tự do và tượng thần tự do” đã được bình chọn trúng giải chính thức trong giải sơ kết 3 tháng Giải Thưởng Việt Báo Viết Về Nước Mỹ.

Tác giả sinh năm 1937, hiện cư ngụ tại Worcester, Massachusetts.

Sau đây là bài viết mới nhất của ông.


TỰ DO

Tượng đài Thuyền nhân VN tìm Tự Do Westminster, California

Tác phẩm bằng đồng của Vi Vi Võ Hùng Kiệt dựng ở Tượng đài Thuyền nhân, Westminster, California, khánh thành năm 2009
(nguồn:http://vi.wikipedia.org/wiki/)

Ông Hòa là cựu sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa, bị Cộng sản bắt đi tù năm 1975, sang Mỹ theo diện HO. Tôi gặp ông tại một tiệc cưới, trở thành bạn, thường gặp nhau bởi cùng sở thích, nói chuyện văn chương, thời thế, dù trong quá khứ ông sống tại miền Nam, tôi ở xứ Bắc.

Một lần tới thăm, cháu Thu Lan, con ông Hòa, hỏi tôi, “Bác ở Hà Nội mà cũng đi tị nạn à…?”

Nghe hỏi tự nhiên nên tôi chỉ cười, “Cái cột đèn mà biết đi, nó cũng đi, …nữa là bác!”

Thực ra tôi đã không trốn thoát được từ lần đầu “vượt tuyến” vào miền Nam. Rồi thêm nhiều lần nữa và 2 lần “vượt biển”, vẫn không thoát. Chịu đủ các “nạn” của chế độ cộng sản trong 27 năm ở lại miền Bắc, tôi không tị nạn, mà đi tìm Tự Do, trở thành thuyền nhân, đến nước Mỹ năm 1982.

Sinh trưởng tại Hà Nội, những năm đầu sống ở Mỹ, tôi đã gặp nhiều câu hỏi như cháu Thu Lan, có người vì tò mò, có người giễu cợt .

Thời gian rồi cũng hiểu nhau.

Tôi hằng suy nghĩ và muốn viết những giòng hồi tưởng, vẽ lại bức tranh Hà Nội xưa, tặng thế hệ trẻ, và riêng cho những người Hà Nội di cư.

Người dân sống ở miền Nam trù phú, kể cả hàng triệu người di cư từ miền Bắc, đã không biết được những gì xảy ra tại Hà Nội, thời người cộng sản chưa vận com-lê, đeo cà-vạt, phụ nữ không mặc áo dài.

Hiệp định Geneva chia đôi nước Việt. Cộng sản, chưa lộ mặt là Cộng sản, tràn vào miền Bắc tháng 10 năm 1954. Người Hà Nội đã “di cư” vào miền Nam, bỏ lại Hà Nội hoang vắng, tiêu điều, với chính quyền mới là Việt Minh, đọc tắt lại thành Vẹm. Vì chưa trưởng thành, tôi đã không hiểu thế nào là …Vẹm!

Khi họ tiếp quản Hà Nội, tôi đang ở Hải phòng. Dân đông nghịt thành phố, chờ tầu há mồm để di cư.

vietminhtiepquanhanoi

Trước Nhà Hát Lớn, vali, hòm gỗ, bao gói xếp la liệt. Lang thang chợ trời, tôi chờ cha tôi quyết định đi Nam hay ở lại.

Hiệp định Geneva ghi nước Việt Nam chỉ tạm thời chia cắt, hai năm sau sẽ “Tổng tuyển cử” thống nhất.

Ai ngờ cộng sản miền Bắc “tổng tấn công” miền Nam!

Gia đình lớn của tôi, không ai làm cho Pháp, cũng không ai theo Việt Minh. Cha tôi làm chủ một hãng thầu, nghĩ đơn giản là dân thường nên ở lại. Tôi phải về Hà Nội học.

Chuyến xe lửa Hà Nội “tăng bo” tại ga Phạm Xá, nghĩa là hai chính quyền, hai chế độ, ngăn cách bởi một đoạn đường vài trăm mét, phải đi bộ hoặc xe ngựa. Người xuống Hải phòng ùn ùn với hành lý để đi Nam, người đi Hà Nội là con buôn, mang xăng về bán. Những toa tầu chật cứng người và chất cháy, từ chai lọ đến can chứa nhà binh, leo lên nóc tầu, bíu vào thành toa, liều lĩnh, hỗn loạn …

Tới cầu Long Biên tức là vào Hà Nội. Tầu lắc lư, người va chạm người. Thằng bé ù chạc 15 tuổi, quắc mắt nhìn tôi :

“Ðề nghị đồng chí xác định lại thái độ, lập trường tư tưởng!”

xeluahanoi1954

Tôi bàng hoàng vì thứ ngoại ngữ Trung quốc, phiên âm thành tiếng Việt, nghe lần đầu không hiểu, để rồi phải “học tập” suốt 20 năm, “ngoại ngữ cộng sản”:đấu tranh”, “cảnh giác”, “căm thù” và …” tiêu diệt giai cấp”! (Thứ ngôn ngữ này ghi trong ngoặc kép.)

Hà Nội im lìm trong tiết đông lạnh giá, người Hà Nội e dè nghe ngóng từng “chính sách” mới ban hành.

“Cán bộ” và “bộ đội” chỉ khác nhau có ngôi sao trên mũ bằng nan tre, phủ lớp vải mầu cỏ úa, gọi là “mũ bộ đội”, sau này có tên là “nón cối”. Hà Nội “xuất hiện” đôi dép “Bình Trị Thiên”, người Bắc gọi là “dép lốp”, ghi vào lịch sử thành “dép râu”.

Chiếc áo dài duyên dáng, thướt tha của thiếu nữ Hà Nội được coi là “biểu hiện” của “tư sản, phong kiến”, biến mất trong mười mấy năm sau, vì “triệt để cách mạng”. Lần đầu tiên, “toàn thể chị em phụ nữ” đều mặc giống nhau: áo “sơ mi”, quần đen. Hãn hữu, như đám cưới mới mặc sơ mi trắng vì “cả nước” không có xà phòng.

Chơi vơi trong Hà Nội, tôi đi tìm thầy xưa, bạn cũ, hầu hết đã đi Nam. Tôi phải học năm cuối cùng, Tú tài 2, cùng một số “lớp Chín hậu phương”, năm sau sẽ sát nhập thành “hệ mười năm”.

Số học sinh “lớp Chín” này vào lớp không phải để học, mà là “tổ chức Hiệu đoàn”, nhận “chỉ thị của Thành đoàn” rồi “phát động phong trào chống văn hóa nô dịch!”

Họ truy lùng… đốt sách!

Tôi đã phải nhồi nhét đầy ba bao tải, Hiệu đoàn “kiểm tra”, lục lọi, từ quyển vở chép thơ, nhạc, đến tiểu thuyết và sách quý, mang “tập trung” tại Thư viện phố Tràng Thi, để đốt. Lửa cháy bập bùng mấy ngày, trong niềm “phấn khởi”, lời hô khẩu hiệu “quyết tâm”, và “phát biểu của bí thư Thành đoàn”: tiểu thuyết của Tự Lực Văn Ðoàn là … “cực kỳ phản động!” Vào lớp học với những “phê bình, kiểm thảo…cảnh giác, lập trường”, tôi đành bỏ học.

Chiếc radio Philip, “tự nguyện “ mang ra “đồn công an”, thế là hết, gia tài của tôi!

Mất đời học sinh, tôi bắt đầu cuộc sống đọa đày vì “thành phần giai cấp”, “sổ hộ khẩu”, “tem, phiếu thực phẩm”, “lao động nghĩa vụ hàng tháng”. Ðây là chính sách dồn ép thanh niên Hà Nội đi “lao động công trường”, miền rừng núi xa xôi. Tôi chỉ bám Hà Nội được 2 năm là bị “cắt hộ khẩu”, …đi tù!

Tết đầu tiên sau “tiếp quản”, còn được gọi là “sau hòa bình lập lại”, Hà Nội mơ hồ. Những bộ mặt vàng võ, áo quần nhầu nát, xám xịt, thái độ “ít cởi mở”, từ “nông thôn” kéo về tiếp quản chiếm nhà người Hà Nội di cư.

Người Hà Nội ở lại bắt đầu hoang mang vì những tin dồn và “chỉ thị”: ăn Tết “đơn giản, tiết kiệm”. Hàng hóa hiếm dần, “hàng nội” thay cho “hàng ngoại”.

Âm thầm, tôi dạo bước bên bờ Hồ Gươm, tối 30 Tết. Tháp Rùa, Cầu Thê Húc nhạt nhòa, ảm đạm, đền Ngọc Sơn vắng lặng. Chỉ có Nhà Thủy Tạ, đêm nay có ca nhạc, lần cuối cùng của nghệ sĩ Hà Nội.

Ðoàn Chuẩn nhớ thương hát “Gửi người em gái miền Nam”, để rồi bị đấu tố là phong cách tiểu tư sản, rạp xinê Ðại Ðồng phố Hàng Cót bị “tịch thu”. Hoàng Giác ca bài “Bóng ngày qua”, bị kết tội thành “tề ngụy”, hiệu đàn nhỏ phố Cầu Gỗ phải dẹp, vào tổ đan mũ nan, làn mây, sống “tiêu cực” hết đời trong đói nghèo, khốn khổ.

Danh ca Minh Ðỗ, Ngọc Bảo, nhạc sĩ Tạ Tấn, sau này làm gì, sống ra sao, “phân tán”, chẳng ai còn dám gặp nhau, sợ thành “phản động tụ tập”.

“Chỉ thị Ðảng và Ủy ban Thành” “phổ biến rộng rãi trong quần chúng” là diệt chó. “Toàn dân diệt chó”, từ thành thị đến “nông thôn”. Gậy gộc, giây thừng, đòn gánh, nện chết hoặc bắt trói, rồi đầu làng, góc phố “liên hoan tập thể”.

Lý do giết chó, nói là trừ bệnh chó dại, nhưng đó là “chủ trương”, chuẩn bị cho đấu tố “cải tạo tư sản” và “cải cách ruộng đất”. Du kích, công an rình mò, “theo dõi”, “nắm vững tình hình” không bị lộ bởi chó sủa. Mọi nơi im phăng phắc ban đêm, mọi người nín thở đợi chờ thảm họa.

Hà Nội đói và rách, khoai sắn chiếm 2 phần tem gạo, 3 mét vải “cung cấp” một năm theo “từng người trong hộ”. Mẹ may thêm chiếc quần “đi lao động “ thì con nít cởi truồng. Người thành thị, làm cật lực, xây dựng cơ ngơi, có ai ngờ bị quy là “tư sản bóc lột”? nhẹ hơn là “tiểu tư sản”, vẫn là “đối tượng của cách mạng”.

Nông dân có dăm sào ruộng đất gia truyền vẫn bị quy là “địa chủ bóc lột, cường hào ác bá ”!

Giáo sư Trương văn Minh, hiệu trưởng trường Tây Sơn, ngày đầu “học tập”, đã nhẩy lầu, tự tử.

“Tư sản Hà Nội” di cư vào Nam hết , chẳng còn bao nhiêu nên “công tác cải tạo được làm “gọn nhẹ” và “thành công vượt mức”, nghĩa là mang bắn một, hai người “điển hình”, coi là “bọn đầu xỏ” “đầu cơ tích trữ”, còn thì “kiểm kê”, đánh “thuế hàng hóa”, “truy thu”, rồi “tịch thu” vì “ngoan cố, chống lại cách mạng!”

Báo, đài hàng ngày tường thuật chuyện đấu tố, kể tội ác địa chủ, theo bài bản của “đội cải cách” về làng, “bắt rễ” “bần cố nông”, “chuẩn bị thật tốt”, nghĩa là bắt học thuộc lòng “từng điểm”: tội ác địa chủ thì phải có hiếp dâm, đánh đập, bắt con ở đợ, “điển hình” thì mang thai nhi cho vào cối giã, nấu cho lợn ăn, đánh chết tá điền, hiếp vợ sặc máu …! Một vài vụ, do “Ðảng lãnh đạo”, “vận động tốt”, con gái, con dâu địa chủ, “thoát ly giai cấp”, “tích cực” “tố cáo tội ác” của cha mẹ.

Cảnh tượng này thật não nùng! Lời Bác dạy suốt mấy mươi năm: “Trung với Ðảng, hiếu với dân …” là vậy!

“Bần cố nông” cắm biển nhận ruộng được chia, chưa cấy xong hai vụ thì phải “vào hợp tác”, “làm ăn tập thể”, ruộng đất lại thu hồi về “cộng sản”.

“Toàn miền Bắc” biết được điều “cơ bản” về Xã hội chủ nghĩa là… nói dối!

Mọi người, mọi nhà “thi đua nói dối”, nói những gì Ðảng nói. Nói dối để sống còn, tránh bị “đàn áp”, lâu rồi thành “nếp sống”, cả một thế hệ hoặc lặng câm, hoặc nói dối, vì được “rèn luyện” trong xã hội ngục tù, lấy “công an” làm “nòng cốt” chế độ.

Ở Mỹ, ai hỏi bạn: “How are you?”, bạn trả lời: “I’m fine, thank you.”

Ở miền Bắc VN thời đại Hồ chí Minh, “cán bộ” hỏi: “Công tác” thế nào?” Dù làm nghề bơm xe, vá lốp, người ta trả lời, “…rất phấn khởi, ra sức thi đua, lập thành tích chào mừng… các nước anh em!”

Bị bắt bên bờ sông Bến Hải, giới tuyến chia hai miền Nam Bắc, năm 19 tuổi, tôi bị “bộ đội biên phòng”giong về Lệ Thủy, được “tự do” ở trong nhà chị “du kích” hai ngày, đợi đò về Ðồng Hới. Trải 9 trại giam nữa thì về tới Hỏa Lò Hà Nội, vào xà lim. Cảnh tù tội chẳng có gì tươi đẹp, xã hội cũng là một nhà tù, không như báo, đài hằng ngày kêu to “Chế độ ta tươi đẹp”.

Cơ hàn thiết thân, bất cố liêm sỉ, người tù “biến chất”, người tứ chiến kéo về, nhận là người Hà Nội, đói rét triền miên nên cũng “biến chất”!

Ðối xử lọc lừa, gia đình, bè bạn, họ hàng, “tiếp xúc” với nhau phải “luôn luôn cảnh giác”.

Hà Nội đã mất nền lễ giáo cổ xưa, Hà Nội suy sụp tinh thần vì danh từ “đồng chí”!

Nằm trong xà lim, không có ngày đêm, giờ giấc, nghe tiếng động mà suy đoán “tình hình”. Ánh điện tù mù chiếu ô cửa sổ nhỏ song sắt, cao quá đầu, tôi đứng trên xà lim, dùng ngón tay vẽ chữ lên tường, “liên lạc” được với Thụy An ở xà lim phía trước.

Thụy An là người Hà Nội ở lại, “tham gia hoạt động “Nhân Văn Giai Phẩm, đòi tự do cho văn nghệ sĩ, sau chuyển lên rừng, không có ngày về Hà Nội. Bà phẩn uất, đã dùng đũa tre chọc mù một mắt, nói câu khí phách truyền tụng: “Chế độ này chỉ đáng nhìn bằng nửa con mắt!”

Người du lịch Việt Nam, ít có ai lên vùng thượng du xứ Bắc, tỉnh Lào Cai, có trại tù Phong Quang hà khắc, có thung lũng sâu heo hút, có tù chính trị chặt tre vầu theo “định mức chỉ tiêu”. Rừng núi bao la, tiếng chim “bắt cô trói cột”, nấc lên nức nở, tiếng gà gô, thức giấc, sương mù quanh năm.

Phố Hàng Ðào Hà Nội, vốn là “con đường tư sản”, có người trai trẻ tên Kim, học sinh Albert Sarraut. Học trường Tây thì phải chịu sự “căm thù đế quốc” của Ðảng, “đế quốc Pháp” trước kia và “đế quốc Mỹ” sau này.

Tù chính trị nhốt lẫn với lưu manh, chưa đủ một năm, Kim Hàng Ðào “bất mãn” trở thành Kim Cụt, bị chặt đứt cánh tay đến vai, không thuốc, không “nhà thương” mà vẫn không chết.

Phố Nguyễn công Trứ gần Nhà Rượu, phía Nam Hà Nội, người thanh niên đẹp trai, có biệt danh Phan Sữa, giỏi đàn guitar, mê nhạc Ðoàn Chuẩn, đi tù Phong Quang vì “lãng mạn tiểu tư sản”. Không hành lý nhưng vẫn ôm theo cây đàn guitar. Chỉ vì “tiểu tư sản”, không “tiến bộ”, không có ngày về…! Ba tháng “kỷ luật”, Phan Sữa hấp hối, khiêng ra khỏi Cổng Trời cao vút, gió núi mây ngàn, thì tiêu tan giấc mơ Tình nghệ sĩ!

Người già Hà Nội chết dần, thế hệ thứ hai, “xung phong”, “tình nguyện” hoặc bị “tập trung” xa rời Hà Nội. Bộ công an “quyết tâm quét sạch tàn dư đế quốc, phản động”, nên chỉ còn người Hà Nội từ “kháng chiến” về, “nhất trí tán thành” những gì Ðảng … nói dối!

Tôi may mắn sống sót, dù mang lý lịch “bôi đen chế độ”, “âm mưu lật đổ chính quyền”, trở thành người “Hà Nội di cư”, 10 năm về Hà Nội đôi lần, khó khăn vì “trình báo hộ khẩu”, “tạm trú tạm vắng”. “Kinh nghiệm bản thân”, “phấn đấu vượt qua bao khó khăn, gian khổ”, số lần tù đã quên trong trí nhớ, tôi sống tại Hải Phòng, vùng biển.

Hải Phòng là cơ hội “ngàn năm một thuở” cho người Hà Nội “vượt biên” khi chính quyền Hà Nội chống Tầu, xua đuổi “người Hoa” ra biển, khi nước Mỹ và thế giới đón nhận “thuyền nhân” tị nạn.

Năm 1980, tôi vào Sài Gòn, thành phố đã mất tên sau “ngày giải phóng miền Nam”. Vào Nam, tuy phải lén lút mà đi, nhưng vẫn còn dễ hơn “di chuyển” trong các tỉnh miền Bắc trước đây. Tôi bước trên đường Tự Do, hưởng chút dư hương của Sài gòn cũ, cảnh tượng rồi cũng đổi thay như Hà Nội đã đổi thay sau 1954 vì “cán ngố” cai trị.

Dân chúng miền Nam “vượt biển” ào ạt, nghe nói dễ hơn nên tôi vào Sài Gòn, tìm manh mối. Gặp cha mẹ ca sĩ Thanh Lan tại nhà, đường Hồ Xuân Hương, gặp cựu sĩ quan Cộng Hòa, anh Minh, anh Ngọc, đường Trần Quốc Toản, tù từ miền Bắc trở về. Ðường ra biển tính theo “cây”, bảy, tám cây mà dễ bị lừa. Chị Thanh Chi (mẹ Thanh Lan) nhìn “nón cối” “ngụy trang” của tôi, mỉm cười: “Trông anh như cán ngố, mà chẳng ngố chút nào!”

“Hà Nội, trí thức thời Tây, chứ bộ…!.”

Cả nước Việt Nam, ai cũng sẽ trở thành diễn viên, kịch sĩ giỏi!”

Về lại Hải Phòng với “giấy giới thiệu” của “Sở giao thông” do “móc ngoặc” với “cán bộ miền Nam” ở Saigòn, tôi đã tìm ra “biện pháp tốt nhất” là những dân chài miền Bắc vùng ven biển. Ðã đến lúc câu truyền tụng “Nếu cái cột điện mà biết đi….”, dân Bắc “thấm nhuần” nên “nỗ lực” vượt biên.

Năm bốn mươi tư tuổi, tôi tìm được Tự Do, định cư tại Mỹ, học tiếng Anh ngày càng khá, nhưng nói tiếng Việt với đồng hương, vẫn còn pha chút “ngoại ngữ Việt cộng” năm xưa.

Cuộc sống của tôi ở Việt Nam đã đến “mức độ” khốn cùng, nên tan nát, thương đau. Khi đã lang thang “đầu đường xó chợ” thì mới đủ “tiêu chuẩn” “xuống thành phần”, lý lịch có thể ghi là “dân nghèo thành thị”, nhưng vẫn không bao giờ được vào “công nhân biên chế nhà nước”.

Tôi mang nhẫn nhục, “kiên trì” sang Mỹ, làm lại cuộc đời nên “đạt kết quả vô cùng tốt đẹp”, “đạt được nguyện vọng” hằng ước mơ!

Có người “kêu ca” về “chế độ tư bản” Mỹ tạo nên cuộc sống lo âu, tất bật hàng ngày, thì xin “thông cảm” với tôi, ngợi ca nước Mỹ đã cho tôi nhân quyền, dân chủ, trở thành công dân Hoa kỳ gốc Việt, hưởng đầy đủ “phúc lợi xã hội”, còn đẹp hơn tả trong sách Mác Lê về giấc mơ Cộng sản.

Chủ nghĩa cộng sản sụp đổ rồi. Cộng sản Việt Nam bây giờ “đổi mới”. Tiếng “đổi”“đổ” chỉ khác một chữ “i”. Người Việt Nam sẽ cắt đứt chữ “i”, dù phải từ từ, bằng “diễn biến hòa bình”.

Chế độ Việt cộng “nhất định phải đổ”, đó là “quy luật tất yếu của lịch sử nhân loại”.

Ôi! “đỉnh cao trí tuệ”, một mớ danh từ…!

11,000 người bị rắc rối vì liên quan đến ‘tín dụng đen’

11,000 người bị rắc rối vì liên quan đến ‘tín dụng đen’

Nguoi-viet.com

HÀ NỘI (NV) – Tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” ở Việt Nam xảy ra liên tiếp nhiều năm qua, từ thành thị đến nông thôn, thậm chí cả những vùng quê hẻo lánh, khiến nhiều gia đình tan nát.

Với giấy nhận nợ đơn sơ này, nhiều người vẫn giao tiền cho người huy động
vốn do lãi suất quá hấp dẫn. (Hình: Người Lao Động)

Đó là đánh giá được đưa ra tại hội thảo “Thực trạng và giải pháp phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động ‘tín dụng đen’” do Bộ Công An tổ chức ngày 30 Tháng Bảy tại Hà Nội.

Người Lao Động dẫn phúc trình tại hội thảo, mặc dù thống kê chưa đầy đủ nhưng từ năm 2010 đến 2014, Việt Nam liên tiếp xảy ra hàng trăm vụ vỡ nợ lớn với thiệt hại lên đến hàng ngàn tỷ đồng, làm ảnh hưởng đến nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức.

Tin cho hay, có 10,885 bị can liên quan đến “tín dụng đen.” Cụ thể, vụ án liên quan đến “tín dụng đen” là 6,367 vụ, trong đó có 41 vụ giết người; 318 vụ cố ý gây thương tích; 588 vụ cướp tài sản; 1,089 vụ cưỡng đoạt tài sản; 1,707 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản; 2,496 vụ lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; 104 vụ hủy hoại tài sản.

Ngoài ra, “tín dụng đen” còn mang lại những hệ lụy khác như bắt giữ người trái pháp luật, hủy hoại tài sản, gây rối trật tự công cộng, làm nhục người khác, các vi phạm pháp luật về cầm cố, thế chấp tài sản.

Tại hội thảo, ông Lê Quý Vương, thứ trưởng Bộ Công An, cho biết, theo đánh giá, các loại tội phạm, vi phạm pháp luật có liên quan đến “tín dụng đen” xảy ra liên tiếp ở nhiều nơi tại Việt Nam, từ thành thị đến nông thôn, thậm chí cả những vùng quê hẻo lánh, miền núi làm cho nhân dân hoang mang, bất bình, giảm niềm tin vào các tổ chức tín dụng, các cơ quan quản lý nhà nước trong các lĩnh vực có liên quan.

Trong khi đó, hoạt động phòng ngừa còn gặp nhiều khó khăn vướng mắc vì những kẽ hở pháp luật trong quy định đối với loại tội phạm này. (Tr.N)

Đẹp sao là lá cờ đỏ sao vàng – Bùi Bảo Trúc

Đẹp sao là lá cờ đỏ sao vàng – Bùi Bảo Trúc

Đẹp sao là lá cờ đỏ sao vàng – Bùi Bảo Trúc

Phải nói ngay người vẽ cái poster đó vẽ rất khéo. Những ai không phải là người Nhật hay người Việt, không đọc được chữ Nhật và chữ Việt mà nhìn tấm poster ấy thì chỉ thấy lá cờ đỏ sao vàng quang vinh (?) của nước ta để rồi nghĩ ngay rằng (nội dung của tấm poster là) nước ta đang oai hùng tiến lên cùng năm châu thế giới.

Manbiki wa hanzai desu 万引き わ 犯罪 です
“ăn cắp là phạm tội”

Tấm poster này được một sinh viên Việt Nam học tại Đại Học Matsuyama Matsudo, Chiba tìm thấy ở trong khuôn viên của đại học. Nửa trên của poster là lá cờ đỏ sao vàng với ngôi sao phinh phính beo béo của nước ta, không thể lầm với bất cứ một ngôi sao nào trong các lá cờ của thế giới. Thực ra trong tấm poster đó cũng không hẳn là một lá cờ, mà là một khoảng mầu đỏ chẩy loang xuống nửa dưới của tấm poster. Khoảng mầu đỏ loang che gần hết hai chữ “Trộm cắp”. Một hình vẽ bàn tay, biểu tượng quốc tế cho chữ “STOP!”. Ngay phía dưới là hàng chữ Nhật mà kiến thức rất hạn hẹp về chữ Hán của tôi chỉ đọc được lõm bõm ba bốn chữ, nhưng chắc ý nghĩa của hàng chữ Nhật ấy chắc cũng không ngoài một lời nhắn là đừng ăn cắp. Ở cuối của tấm poster là hàng chữ Việt nguyên văn: “LAO ĐỘNG LÀ VINH QUANG”.

Chuyện ăn cắp thì ở đâu mà lại không có. Ăn cắp không chỉ thấy ở những người thuộc riêng một quốc tịch nào nghĩa là những người ăn cắp thì nước nào cũng có. Nhưng theo một bản tin của đài BBC mới đây, thì người Việt ở Nhật dính vào hơn 40% những vụ ăn cắp vặt. Các vụ này thường diễn ra tại các siêu thị, luôn cả các cửa tiệm bán quần áo, mỹ phẩm sang trọng. Thủ phạm là những thành phần lao động, du sinh, và luôn cả các phi công và tiếp viên hàng không. Tình trạng này diễn ra nhiều đến nỗi cảnh sát của một thành phố (Nhật) nọ phải đưa người sang Việt Nam để học tiếng Việt ngõ hầu giải quyết những trường hợp ngôn ngữ bất đồng giữa cảnh sát và những người Việt phạm tội ăn cắp. Ở một số nơi đã xuất hiện những poster có nội dung cảnh cáo những người trộm cắp viết bằng tiếng Việt hăm là hình phạt sẽ rất nặng. Điều an ủi duy nhất là, vẫn theo bản tin của đài BBC, thành tích ăn cắp của người Việt ở Nhật vẫn còn thua Trung Quốc.

Nhưng người ta phải đồng ý là không có một tấm poster cảnh cáo nào có nội dung độc địa (nhắm vào Việt Nam) như tấm ở Đại Học Matsuyama. Có thể nó cũng xuất hiện ở những nơi khác nữa chứ chẳng lẽ chỉ in ra vài tấm treo trong khuôn viên đại học thôi.

Người designer vẽ tấm poster đó rất khéo nhưng cũng rất đểu. Thay vì chỉ là mấy dòng chữ Việt cũng đủ để răn đe những người có toan tính bất lương, phạm pháp thì designer dùng ngay lá cờ và những hàng chữ Việt để đích danh nói thẳng với các công dân của nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam chứ không hề nhắm vào các lao động đến từ Phi Luật Tân, Nam Dương, Đại Hàn…

Lá cờ được ghép vào tấm poster nhưng không phải là môt lá cờ tung bay ngạo nghễ trong gió, mà là một khoảng mầu đỏ loang lổ.

Sau hết, cái đểu của người vẽ tấm poster đó ghép vào tấm poster đó là câu mà nhà nước vẫn đem ra để bảo ban, dậy dỗ những người dân cùng khổ của Việt Nam: “LAO ĐỘNG LÀ VINH QUANG”.

Người design tấm poster rất đểu khi đem câu này ra để mỉa mai, rỉa rói, xỏ xiên nhà nước Việt Nam… Này mấy anh kia, cứ hô hào, cổ vũ cho chuyện lao động là vinh quang thì hãy cứ nhìn lại coi người dân của các anh có làm đúng theo lời cổ vũ của mấy anh không. Họ có thực tâm tin rằng lao động là vinh quang không? Hay những công dân khốn khổ của nước Việt Nam mà các anh xuất cảng đi làm nô lệ ở khắp mọi nơi (nhưng không thấm nhuần đạo đức Hồ Chí Minh và những lời kêu gọi của các anh) chỉ là thứ hàng xuất cảng trây lười, chỉ biết trộm cắp sang nước Nhật của chúng tôi và làm bẩn, làm ô nhiễm đất nước của chúng tôi.

Tấm poster xuất hiện từ hồi cuối năm 2014 nhưng tới nay, đại sứ quán của nước ta vẫn chưa có bất cứ một phản ứng nào. Không có một công hàm phản đối gửi cho chính phủ Nhật đòi tháo gỡ những tấm biểu ngữ có nội dung lăng mạ người dân và đất nước Việt Nam.

Hay là chúng nó cũng đồng tình với những lời chửi cha chúng nó lên như vậy?

NhatAnCap

Đáng lẽ ra Bộ Ngoại Giao phải gọi đại sứ Nhật tới than phiền, đòi chính phủ Nhật phải ra lệnh cho thành phố Chiba dẹp bỏ, thu hồi những tấm poster đó và xin lỗi người Việt Nam và lá cờ đỏ sao vàng. Nhưng Bộ Ngoại Giao, Sứ Quán Việt Nam ở Tokyo không hề mở mồm, mặc cho người Việt và lá cờ (dơ dáy ấy) bị mặc tình bôi bẩn thêm.

Nhưng làm thế nào được, khi mà cả nước chúng nó toàn là một bầy trộm cướp, đạo tặc với nhau. Cứ tìm chữ kleptocracy (chế độ ăn cắp) trong internet là lại thấy có tên Việt Nam ngay lập tức.

Cái danh dự của Việt Nam sau năm 1975 bị bọn chó dại ném xuống đất đen biết đến bao giờ mới gột rửa cho sạch đây!

Bùi Bảo Trúc

Nhật in poster chống ăn cắp với hình cờ đỏ sao vàng vẽ theo dạng những giọt máu tươi – Nguyễn Văn Tuấn

Nhật in poster chống ăn cắp với hình cờ đỏ sao vàng vẽ theo dạng những giọt máu tươi – Nguyễn Văn Tuấn

Báo chí mới rộ lên một tin làm nhiều người Việt buồn rầu và tức giận. Đó là bản tin hai người du khách từ Việt Nam bị cảnh sát Thuỵ Sĩ bắt vì tội ăn cắp trong một tiệm bán hàng đắt tiền (1). Dĩ nhiên, đây không phải là trường hợp cá biệt, vì đã xảy ra nhiều vụ như thế trong quá khứ.

Ngoài vụ ăn cắp, báo chí còn làm ồn ào một vụ nhục nhã chẳng kém là một số hành khách nữ bị chận lại ở phi trường Tân Gia Ba, không cho nhập cảnh (3), vì họ bị nghi ngờ là sang đó làm điếm (4-5).

Cả hai sự việc đều liên quan đến quốc thể. Một vụ là người ta in hình quốc kỳ của nước Việt Nam hiện nay để như cảnh cáo bàn dân thiên hạ là người mang quốc tịch Việt Nam hay ăn cắp. Lá cờ đó với cách in như thế cũng ngầm để hiểu rằng đó là biểu tượng của một nhóm người ăn cắp. Cũng như cái hộ chiếu của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam là tín hiệu của “có vấn đề”. Vấn đề cụ thể là làm điếm.

Điều làm tôi suy nghĩ là họ thiết kế cái poster theo thể loại tuyên truyền của Việt Nam. Tôi nghĩ họ (người Nhật) thừa biết rằng Việt Nam là nước theo Cộng Sản, và tuyên truyền là một trong những “món ăn tinh thần” không thể thiếu được. Chính vì thế mà họ sử dụng chiêu “gậy ông đập lưng ông” để tuyên truyền ngược lại. Nhưng tại sao lá cờ đỏ rỉ máu? Tại sao có dòng chữ “lao động là vinh quang”? Có lẽ họ muốn người ăn cắp hay có ý định ăn cắp phải nhận thức rằng để làm ra những sản phẩm này họ phải bỏ sức lao động, phải làm việc cực nhọc đến đổ máu. Do đó ăn cắp làm cho họ rỉ máu.

Cả hai vụ (lá cờ ăn cắp và hộ chiếu làm điếm) đều là nhục nhã. Có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc có hai sự hạ nhục quốc thể như thế. Hai sự việc có thể làm cho người nói câu “thời đại ngày nay là thời đại huy hoàng nhất trong lịch sử” cảm thấy ngượng, nếu không muốn nói là xấu hổ.

Nguyễn Văn Tuấn

(1) http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/251857/du-khach-viet-an-cap-hang-hieu-o-thuy-si.html
(2) http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=200475&zoneid=1#.VbFwkOiqpBc
(3) http://dulich.vnexpress.net/tin-tuc/viet-nam/singapore-tu-choi-nhap-canh-nhieu-nu-hanh-khach-viet-3252322.html
(4) http://vtc.vn/nhung-truong-hop-du-khach-nu-viet-co-the-bi-tu-choi-nhap-canh-vao-singapore.1.563827.htm
(5) http://antgct.cand.com.vn/Nguoi-trong-cuoc/Khu-pho-den-do-o-Singapore-Nhung-dieu-trong-thay-ma-dau-314718/

Cô gái Úc gốc Việt thay đổi cả thế giới bằng công nghệ

Cô gái Úc gốc Việt thay đổi cả thế giới bằng công nghệ

Chỉ mới 16 tuổi, Tan Le đã được nhận vào Đại học Monash, rồi tốt nghiệp loại ưu chỉ trong vòng 3 năm ở cả hai ngành Luật và Thương mại.

Năm 1998, lần đầu tiên tại Úc, một nữ sinh viên gốc Việt 18 tuổi đã đạt danh hiệu “The Young Australian of the Year”, giải thưởng thường niên dành cho một cá nhân ưu tú dưới 30 tuổi có ảnh hưởng nhất trong xã hội.

Cô gái ấy tên là Lê Thị Thái Tần (Tan Le), vị Chủ tịch trẻ nhất của Trung tâm Dịch vụ Nhân lực Việt – Úc. Ở tuổi 15, Tần đã lãnh đạo nhiều nhóm thiện nguyện giúp đỡ hàng trăm dân nhập cư tìm việc và ổn định cuộc sống trên đất Úc.

Dù bận rộn với cộng đồng, nhưng cô vẫn hoàn thành xuất sắc chương trình trung học ngay từ tuổi 16, vào thẳng Đại học Monash, giành học bổng toàn phần của KPMG để học 2 ngành Luật và Thương mại.

Đến tuổi đôi mươi, sự nghiệp của Tần đã vững vàng khi cô là một luật sư của hãng luật hàng đầu thế giới FreeHills, vừa đảm nhận nhiều chức vụ trong Chính phủ Úc và liên tục được mời làm đại sứ của nhiều chuyến đi ngoại giao.

Song, kỳ lạ là 12 năm sau, cả thế giới lại dồn sự chú ý cả vào Tần như ngôi sao khởi nghiệp sáng nhất tại Thung lũng Sillicon, Mỹ.

Từ năm 2003, cô đồng sáng lập Emotiv System cùng Ðỗ Hoài Nam, với ý tưởng dùng ý nghĩ và cảm xúc để điều khiển thiết bị điện tử. Đến năm 2010, ý tưởng đó thành hiện thực với chiếc mũ đọc sóng não EPOC của Emotiv System gây sốt toàn cầu, thu về hơn 10 triệu USD.

EPOC hiện được ứng dụng rộng khắp các lĩnh vực như trò chơi điện tử, nghiên cứu khoa học và điều trị bệnh liên quan đến não bộ.

Khát khao được công nhận

Rời Việt Nam từ khi 4 tuổi, Tần cùng gia đình đến Úc bắt đầu cuộc sống mới hệt như nhiều dân nhập cư khác: nghèo khổ và túng thiếu. “Chúng tôi thường mang hai đôi tất. Chủ yếu là chiếc này để bịt lỗ thủng của chiếc kia,” Tần hồi tưởng. Nhưng đói khổ không ám ảnh cô bằng sự ghẻ lạnh của bạn bè cùng lớp. Tần từng chờ đợi giờ học trôi qua nhanh để trốn vào thư viện một mình. “Con bé gầy rộc đi vì nỗi sợ đó,” mẹ Tần nhớ lại.

Hoàn cảnh đó lại nảy sinh trong Tần hai phản ứng thú vị. Một mặt, cô tự nhủ “ta sẽ vượt qua tất cả các người” bằng cách ép mình học. Kết quả là cô học xuất sắc đến mức kết thúc sớm chương trình học hơn so bạn đồng lứa. Chỉ mới 16 tuổi, cô đã được nhận vào Đại học Monash, rồi tốt nghiệp loại ưu chỉ trong vòng 3 năm ở cả hai ngành Luật và Thương mại.

Mặt khác, “Tần quan tâm đặc biệt về tác động của cộng đồng lên mỗi cá nhân,” thầy giáo tiếng Anh Ruth Willis nhận xét. Chính môi trường cô lập ấy đã vô tình nung nấu trong Tần khát vọng kết nối cộng đồng. Cô hạ quyết tâm “thay đổi nước Úc thành một nơi tốt đẹp hơn để sống và làm việc”.

Kể từ lớp 9 (15 tuổi), Tần không còn trốn trong thư viện nữa mà nhiệt tình bước ra giúp đỡ cộng đồng nhập cư tại vùng Footscray (phía tây Melbourne).  Trong vòng 4 năm sau đó, Tần đã được bầu làm Chủ tịch Cộng đồng người Việt tại vùng Footscray và Trung tâm Dịch vụ Nhân lực Việt – Úc, chuyên hỗ trợ dân nhập cư tìm việc và ổn định cuộc sống trên đất khách.

Sau 15 năm, xứ người mà Tần tìm mọi cách hòa nhập ấy cuối cùng đã đón nhận cô. Chính người dân Úc đã bầu cô là gương mặt trẻ tiêu biểu nhất của quốc gia họ vào năm 1987. Cuộc đời và cống hiến của cô gái Việt trở thành phim tư liệu lưu ở Bảo tàng Úc cho thế hệ trẻ noi theo. Riêng cô đã nhận ra rằng, “à một kẻ không được thừa nhận vẫn ổn. Thậm chí tôi xem đó là một món quà. Là kẻ được thừa nhận, bạn dễ dàng chấp nhận thành kiến bao quanh. Riêng tôi lại bị đẩy ra, nhưng đối mặt với chúng không chút sợ hãi”.

“Đứa con” Emotiv System

Qua những chuyến công tác xã hội và hoạt động ngoại giao ở nhiều nước, Tần  gặp gỡ nhiều người sống theo đam mê hơn vì mưu sinh. Nghề luật sư không còn là mảnh ghép khớp với lựa chọn của cô gái đa tài này nữa.

Năm 2003, cô táo bạo rời Úc đến Thung lũng Silicon, Mỹ cùng 3 người bạn mở ra công ty Emotiv System. Tần tin công nghệ là cách nhanh nhất để thay đổi cả thế giới. Emotiv System ấp ủ ý định cho ra đời những thiết bị điều khiển mọi thứ bằng suy nghĩ và cảm xúc của con người.

Đội ngũ Emotiv System mất 7 năm trời nghiên cứu sản phẩm đầu tiên là Emotiv EPOC, nâng cấp từ công nghệ đo điện não (EGG).

Năm 2010 đánh dấu bước ngoặt lớn cho cả Emotiv System và cả nền công nghệ thế giới. Emotiv EPOC ra đời như một chiếc mũ EGG nhỏ gọn, kèm với 16 nút điện cực ghi lại mọi hoạt động trong não và cử chỉ gương mặt.

Giả sử bạn muốn kéo rèm cửa, suy nghĩ này sẽ truyền tín hiệu trong não được ghi vào EPOC. Lần tới, khi ý định kéo rèm xuất hiện trong đầu, đường truyền lần trước ngay lập tức thông qua EPOC ra lệnh cho máy tính kéo rèm từ xa, thay vì kéo tay hay bấm nút.

Ngoài ra, mấu chốt khiến Emotiv EPOC trở nên thông dụng vì nó chỉ tốn khoảng 300 USD, rẻ gấp nhiều lần so với một chiếc máy EGG hàng chục triệu USD ở phòng thí nghiệm. Emotiv EPOC bắt đầu được ứng dụng rộng rãi trong y học (cho phép bệnh nhân điều khiển xe lăn bằng suy nghĩ hoặc giao tiếp dễ dàng hơn với người thân) hay nguồn cảm hứng mới cho trò chơi điện tử.

Trong khi Emotiv EPOC đang thành tâm điểm trên thế giới, Tần vẫn chưa dừng lại.

Năm 2013, sản phẩm thứ hai Emotiv Insight đã gọi vốn thành công hơn 1,6 triệu USD trên Kickstarter, dự kiến ra thị trường vào cuối 2015. Đi kèm tính năng đã có với Emotiv EPOC, Emotiv Insight nghiêng về ứng dụng y học.

Thiết bị này có thể thu thập và phân tích hoạt động trong não từng ngày để phát hiện sớm nhất các dấu hiệu bệnh lý hay chấn thương. Ngoài ra, dữ liệu thu thập từ người dùng trên khắp thế giới sẽ thành nguồn nghiên cứu não bộ lớn nhất từ trước đến nay.

Với Tần, mảnh ghép Emotiv Insight liệu có là miếng ghép cuối cùng? Tần nhìn nhận ứng dụng đã mở ra chân trời mới trong công nghệ: “Những gì chúng tôi làm chỉ mới chạm vào phần nổi của vô vàn ứng dụng khác mà thôi!”.

Việt Trinh/Theo Nhịp cầu đầu tư

Bạn học hé lộ vụ cô gái Việt thuê sát thủ giết cha mẹ

Bạn học hé lộ vụ cô gái Việt thuê sát thủ giết cha mẹ

Jennifer Pan, 28 tuổi, bị tuyên án tù chung thân vì tội âm mưu giết cha mẹ.

Jennifer Pan, 28 tuổi, bị tuyên án tù chung thân vì tội âm mưu giết cha mẹ.

VOA Tiếng Việt

Một người bạn thời trung học của cô gái Việt ở Canada bị cáo buộc thuê sát thủ giết cha mẹ mới lên tiếng cho biết rằng Jennifer Pan “từng có một cuộc sống bị kìm kẹp và luôn phải tìm cách làm hài lòng cha mẹ”.

Cô Karen Ho còn cho biết thêm rằng cho tới tận năm 22 tuổi, cô gái gốc Việt này ít khi được đi tiệc tùng với bạn bè và chưa khi nào đi nghỉ mát mà không có cha mẹ và gia đình bên cạnh.

Cô Ho kể với VOA Việt Ngữ:

“Cô ấy nói tại tòa cũng như nói với bạn bè rằng cô ấy bị trầm cảm và bản thân cô ấy cũng có nhiều dấu hiệu của việc đó, như dùng dao tự cứa vào cơ thể mình. Cô ấy cũng nói về chuyện cha đẻ của cô rất hà khắc. Cô ít được đi chơi với bạn bè”.

Viết trên trang Facebook vào tháng Hai năm 2009, Jennifer Pan kể: “Sống trong nhà tôi giống như bị quản thúc tại gia”.

Cô gái này đầu năm nay đã bị kết án tù chung thân vì thuê sát thủ giết chết mẹ đẻ, bà Bích Hà, và khiến người cha bị một vết thương nặng ở đầu.

Ba đồng phạm của Jennifer, trong đó có người yêu cũ, cũng đã bị tòa án Canada kết án tù chung thân và không có cơ hội giảm án trong vòng 25 năm.

Cô Karen Ho cho biết rằng không ai trong đám học cùng trung học với cô có thể tưởng tượng được chuyện này lại xảy ra. Cô nói:

“Khi mới biết tin về chuyện xảy ra đối với cha mẹ của cô ấy, tôi và các bạn cùng trường có viết lên trang Facebook của cô ấy rằng chúng tôi rất lấy làm tiếc về những gì xảy ra, và nếu cần chúng tôi giúp gì thì hãy cho chúng tôi biết. Nhưng khi mọi chuyện vỡ lở, cô ấy bị truy tố vì tội âm mưu giết cha mẹ mình, bất cứ khi nào tôi gặp các bạn cùng trường chúng tôi không thể không nói về câu chuyện này và chúng tôi cảm thấy như bị phản bội. Chúng tôi không còn tin vào những gì cô ấy đã nói với chúng tôi”.

Cô Ho cho biết cô đã nói chuyện với một người không muốn nêu tên và bạn này đã tỏ ra cảm thông với Jennifer về những gì cô gái này đã phải chịu đựng cách giáo dục khắc nghiệt của người cha.

Một độc giả của VOA Việt Ngữ tên là Tạ Tốn viết rằng “suy cho cùng, trách nhiệm thuộc về cha mẹ Jennifer. Họ đã không hiểu thấu đáo về đứa con của họ và đã đặt lên vai nó một gánh nặng mà khả năng nó không mang nổi, đã đẩy nó vào hoàn cảnh phải nói dối nếu muốn tồn tại”.

Nhiều tờ báo Việt Nam cũng đã đăng tải câu chuyện buồn này và lấy đó làm ví dụ cảnh báo cho các bậc làm cha làm mẹ trong nước.

Lòng mẹ, tình cha

Lòng mẹ, tình cha

Nguoi-viet.com

Phan Ngọc Vinh
(Viết nhân ngày lễ ra trường của con trai yêu quý)

Trên chuyến bay 6 giờ sáng, từ thành phố New York đến Chicago độ 2 tiếng rưỡi, ngồi trên máy bay với đứa con thứ nhì, lòng tôi bồi hồi khó tả, dù dậy thật sớm từ 3 giờ sáng, nhưng tôi vẫn không tài nào ngủ lại được.

Mẹ (bên phải) cùng con trai lớn (giữa) và con trai nhỏ trong ngày tốt nghiệp.
(Hình: Tác giả cung cấp)

Hôm nay là ngày tốt nghiệp Master của thằng con trai lớn của tôi, thằng nhỏ thì đã lấy Master of Science in Civil Engineering 2 năm về trước, đã có việc làm ổn định, hôm nay dắt mẹ đi dự lễ tốt nghiệp Master của thằng anh.

Sở dĩ thằng lớn lấy Master trễ hơn, vì sau khi tốt nghiệp 4 năm ở trường Business Wharton nó thấy bố mẹ vất vả quá, nên sẵn các hãng đến mời dụ đi làm, nó nghe lời đi làm với mức lương béo bở, sau vài năm dành dụm một số tiền không nhỏ, cộng với những kinh nghiệm làm việc, nó thi và được nhận vào trường Business Kellogg, rồi học thật nỗ lực với 2 môn, mà nó nói với mẹ là hãng trả tiền học.

Xin quý độc giả đừng nghĩ tôi khoe, tôi người Nam, ít học, có sao thì nói vậy, đang vui với hạnh phúc của gia đình tôi, của các con tôi, nên lời lẽ thiệt tình, xin quý độc giả lượng thứ, bao dung, nếu không vừa ý.

Đầu óc miên man suy nghĩ, gợi lại những kỷ niệm cách đây 29 năm…

Ngày ấy, một em bé ra đời, người đàn bà nghèo lớn tuổi cùng chồng ôm đứa con thơ, sống thật chật vật khó khăn, hai vợ chồng nghèo nhường hết tất cả những gì mình có cho đứa con đầu lòng, nhường từ miếng ăn, giấc ngủ, sao cho con được no đủ để trí thông minh nó phát triển toàn vẹn.

Ông nhịn riêng cho mình mọi thứ để mua từng lạng thịt về luộc rồi xé nhỏ, xào khô ông tự làm chà bông cho con ăn (vì “chê” bà làm không đúng cách) để con có chất thịt trong người, bà thì cắt từng cái áo, cái quần của ông và bà để may cho con, sống kham khổ chật vật, tất cả nhường cho con, để nó ăn đầy đủ chất bổ, cho con mặc ấm trong mùa đông khi tiết trời trở lạnh.

Con bị ngộp khi sinh khó khăn nên mẹ bị mổ, khi ra đời , đứa bé bị vấn đề về đường thở, nay ốm mai đau, bao nhiêu tiền dành dụm đổ hết vào tiền bác sĩ, nhà thương, ông làm tất cả những công việc bần cùng nhất khi được ai thuê, ai mướn, hầu có chút tiền mà lo cho con.

Mẹ và con trai 29 năm trước. (Hình: Tác giả cung cấp)

Sống chật vật kham khổ, bữa đói bữa no, rồi thì trời cũng ngó xuống, chương trình HO, đưa những cựu tù đến Mỹ, một chân trời mới mở rộng, đón chào ông bà cùng hai con nhỏ…

Khi sang Mỹ, trình độ tiếng Anh không nhiều, ông theo người Mỹ phụ sửa nhà, đi giao hàng, rồi vào làm hãng. Bà đi bưng đồ ăn, đi babysit cho những nhà có con nhỏ, đi phụ bán hàng, nhận lái xe chở con nít đi học thêm sau giờ học chính ở trường. Con thì còn nhỏ, bằng mọi cố gắng tất cả vì con, làm sao cho hai con thành đạt ở xứ người.

Ngày bay đi dự lễ tốt nghiệp của con, ông không đi được, vì trước một năm ông ngã bệnh, không thể đi xa, bà cùng thằng con thứ hai bay sang tiểu bang này dự lễ.

Trong chiếc lều căn lớn giữa sân trường rộng mênh mông, trường đãi các phụ huynh những món ăn ngon, nhẹ, nhạc êm dịu, tha thiết trỗi lên từ chiếc loa, thật là cảm động, nghĩ đến sự cố gắng, miệt mài học tập của con, quyết chí lấy hai bằng trong trường Business Kellogg, mà con tôi được lọt vào danh sách Top 10% trong số 600 sinh viên ra trường năm nay. Tôi ôm con vào lòng khóc nức nở, vì vui sướng, hạnh phúc và hãnh diện cho những thành tựu mà con của chúng tôi đạt được.

Tôi tưởng như mình đang nằm mơ, khi nghĩ từ một người đàn bà lam lũ nơi quê nhà, giờ được đứng chung với những người Mỹ, những ông bà Mỹ lịch sự, giàu có, sang trọng, giờ được sánh vai ngang hàng với họ, được ăn chung, không phân biệt giai cấp, trưởng giả sang hèn, chỉ có xứ Mỹ này lòng người mới bao la như thế. Ôi! thật khâm phục, cảm ơn tấm lòng của người Mỹ và nước Mỹ.

Được ôm con vào lòng như ôm đứa bé 29 năm về trước, tôi thốt ra tiếng nói trong tiếng nấc nghẹn ngào, “Ôi, con tôi giỏi quá, mẹ vui quá con ơi. Con tôi sao nó giỏi thế này!”

Đúng như ai đó đã nói, “khi buồn quá mình cũng khóc, và khi vui quá mình cũng khóc.” Ngày này tôi vui quá, nên không kiềm được nước mắt mà ôm con và khóc nức nở trên vai con.

Giá dầu thô xuống thấp kỷ lục

Giá dầu thô xuống thấp kỷ lục

Nguoi-viet.com

WASHINGTON, DC (NV) – Thị trường dầu thô tiếp tục biến động mạnh. Theo CNN, dầu thô rớt 20% giá chỉ trong tháng này, xuống dưới $47 một thùng vào Thứ Ba, 28 Tháng Bảy, thấp kỷ lục kể từ năm 2009 đến nay.

Mới Hè năm ngoái, giá mỗi thùng dầu còn trên $100.

Giá dầu lên xuống ở mức kỷ lục trong một năm qua. (Hình: Getty Images)

Kỹ thuật mới của Mỹ, giúp khai thác dầu từ đá, là một trong những lý do quan trọng ảnh hưởng mạnh đến cán cân cung-cầu về dầu thô.

Tin vui cho khách dùng xăng dầu là các chuyên gia dự đoán xu hướng dùng kỹ thuật này vẫn sẽ tiếp tục, và giá dầu có thể còn thấp nữa.

Vào cuối năm nay, theo phân tích của chuyên gia Tom Kloza thuộc văn phòng định lượng giá dầu Oil Price Information Service, người ta có thể mong đợi mức giá dưới $2/gallon tại các tiệm xăng.

Biến động lớn của thị trường xăng dầu có thể được thấy qua mức giá $107/ thùng vào Tháng Sáu 2014, xuống còn $43/thùng vào Tháng Ba 2015, rồi lại lên thành $61/thùng. Việc lên giá này được cho là vì các dự đoán tin rằng Mỹ sẽ giảm tiến độ khai thác dầu từ đá. Tuy vậy, các dự đoán này đã sai.

“Sản lượng dầu của Mỹ có sức thay đổi đáng kể. Bất kỳ việc tăng giá nào cũng sẽ phải đối mặt với việc Mỹ tăng sản lượng dầu để ngăn giá tiếp tục tăng,” ông Vincent Piazza, một chuyên gia phân tích của Bloomberg Intelligence, nói với CNN.

Hiện tại, Mỹ sản xuất khoảng 9.5 triệu thùng dầu mỗi ngày, tăng khoảng 1 triệu thùng so với thời điểm này năm ngoái.

Bên cạnh đó, thỏa thuận nguyên tử mới đây của Iran cũng có thể tác động lên giá dầu. Khi cấm vận bị dỡ bỏ, mỗi ngày Iran có thể đưa thêm hàng ngàn thùng dầu vào thị trường thế giới.

Nền kinh tế Trung Quốc cũng là tâm điểm trong vấn đề giá dầu. Tốc độ tăng trưởng của quốc gia này đang chậm lại, và nhiều người lo rằng tương lai sẽ còn ảm đảm hơn. Điều này có nghĩa là thị trường không thể đặt hy vọng vào nền sản xuất Trung Quốc sẽ tiêu thụ số dầu dư giả hiện tại trên thị trường.

Ngoài ra, cũng như giá vàng hay giá khoáng sản, dầu thô sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng với việc giá đồng đô la đang lên. Những vật liệu được tính và bán bằng Mỹ kim sẽ trở nên tốn kém hơn cho các khách hàng quốc tế.

Tất vả những điều trên đang tác động đến ví tiền của những người tham gia thị trường chứng khoán Hoa Kỳ. Giá xăng có tăng 1.5% vào Thứ Ba, thúc đẩy phần nào bộ phận năng lượng của S&P 500. Tuy nhiên, nhìn chung, tỉ số chứng khoán vẫn sụt 6% trong tháng Bảy này, và là 12% nếu tính cả năm nay.

Giá dầu sẽ tiếp tục giảm, hay sẽ tăng lại? Theo các phân tích gia, trong vòng chín tháng tới, giá dầu khó mà tìm được một tác động nào đó giúp tăng lại. Theo đà này, giá dầu có thể xuống thấp hơn cả mức giá dầu những năm 2008- 2009 khi kinh tế suy thoái. (T.A.)

Bé trai bị mất hai tay vì nhiễm trùng, được ghép đôi bàn tay mới

Bé trai bị mất hai tay vì nhiễm trùng, được ghép đôi bàn tay mới

Nguoi-viet.com

PHILADELPHIA, Pennsylvania (AP) – Một bé trai 8 tuổi bị mất cả hai bàn tay và hai bàn chân vì nhiễm trùng đã trở thành bệnh nhân trẻ tuổi nhất được ghép cả hai bàn tay, theo các bác sĩ hôm Thứ Ba.

Bé Zion Harvey với hai bàn tay mới. (Hình: AP Photo/Matt Rourke)

Tay của em Zion Harvey được băng dầy chặt nhưng hai bàn tay được nhìn thấy rõ ràng khi em tươi cười xuất hiện trong cuộc họp báo được tổ chức tại bệnh viện.

Em biểu diễn cho các nhà báo thấy là sử dụng được đôi tay tuy vẫn còn có chút ngượng ngùng.

Em cho biết thức dậy với đôi bàn tay mới “lúc đầu thấy lạ, nhưng sau rất tốt.”

Em bé, sinh sống trong khu vực Owings Mills, ở ngoại ô thành phố Baltimore tại Maryland, được ghép tay hồi đầu tháng này tại bệnh viện nhi đồng The Children’s Hospital of Philadelphia, dù rằng các bác sĩ không công bố cuộc giải phẫu kéo dài 11 giờ cho đến tuần này.

Toán giải phẫu gồm 40 người sử dụng các mảnh thép và đinh ốc để gắn xương mới vào xương cũ. Các bác sĩ cẩn thận nối lại các mạch máu, bắp thịt, gân và dây thần kinh cho em Zion.

“Em bé mỉm cười khi tỉnh dậy,” theo lời Bác Sĩ L. Scott Levin, người đứng đầu toán giải phẫu. “Em không hề khóc lóc hay than thở gì.”

Em Zion bị nhiễm trùng khi còn rất nhỏ, và phải cắt bỏ hai tay và hai bàn chân. Lúc lên 4 tuổi em phải được ghép thận do mẹ cho.

Cho đến nay, chân giả giúp cho em Zion chơi đùa chạy nhảy. Em tập dùng cẳng tay để viết, ăn và chơi trò chơi điện tử. Các bác sĩ hy vọng nay em có thể làm được nhiều điều hơn như ném banh.

“Việc ghép tay không nguy hiểm hơn là ghép thận,” theo bà mẹ Pattie Ray. “Do đó tôi không ngần ngại chấp nhận rủi ro này, vì đó là điều con tôi muốn.” (V.Giang)

Giới thiệu sách (10): Hồi ký của Condoleezza Rice

Giới  thiệu  sách (10): Hồi  ký của  Condoleezza  Rice

Đoàn Thanh Liêm

* Nguyên tác bằng Anh ngữ nhan đề :

“ Extraordinary, Ordinary People

A Memoir of Family”

by Condoleezza Rice

* Nhà Xuất bản Crown Archetype ấn hành tại Mỹ năm 2010

*      *      *

Condoleezza Rice sinh năm 1954 là người phụ nữ da đen đầu tiên nắm giữ chức vụ Cố vấn An ninh bên cạnh Tổng thống, rồi lại là Ngọai trưởng Hoa kỳ vào những năm đầu của thế kỷ XXI dưới thời của George W Bush là vị Tổng thống thứ 43 của nước Mỹ. Bà là giáo sư lâu năm về môn Chính trị học và có thời gian còn giữ chức vụ Provost (Phụ tá Hành chính) tại Đại học danh tiếng Stanford ở California.

Năm 2009, sau khi rời khỏi chính trường, bà đã dành thời gian để viết cuốn Hồi ký Gia đình và cho ấn hành vào năm 2010. Sách dầy 342 trang, bìa cứng được in trên giấy trắng – dàn trải trong 38 chương, kèm theo nhiều hình ảnh riêng tư của gia đình, cũng như trích từ kho tư liệu của nhiều cơ sở văn hóa xã hội trong nước Mỹ.

Bằng một giọng văn gọn gàng mạch lạc, bình dị và trong sáng, tác giả đã cống hiến cho người đọc một câu chuyện thật sinh động hấp dẫn về những cố gắng vươn lên của một gia đình người da đen tại tiểu bang Alabama là nơi có nạn kỳ thị chủng tộc cực kỳ nghiệt ngã tàn bạo trong những thập niên 1950 – 60.

Vì là cuốn Hồi ký Gia đình, nên câu chuyện được kể lại xoay quanh ba nhân vật chính yếu, đó là người cha John Rice, người mẹ Angelena Ray và người con gái duy nhất Condoleezza Rice – mà chính là tác giả của cuốn sách này. Tác phẩm có thể coi như là một chứng từ khả tín về tình hình sinh họat chung của xã hội Mỹ trong vòng nửa thế kỷ qua – bắt đầu từ năm 1960 vào lúc cô bé Condi lên 6 tuổi và đã bắt đầu biết quan sát nhận định về những sự việc xảy ra xung quanh gia đình mình tại khu vực ngọai ô thành phố Birmingham thuộc miền Nam nước Mỹ – cho đến nay vào thập niên đầu tiên của thế kỷ XXI.

Để bạn đọc dễ dàng theo dõi câu chuyện, tôi xin lần lượt trình bày chi tiết trong một số mục đáng chú ý sau đây.

I – Sự đùm bọc gắn bó chặt chẽ trong gia đình và dòng họ nội ngọai.

Đúng theo nhan đề của cuốn sách, tác giả Condoleezza Rice đã kể lại rành rọt về sinh họat trong nội bộ gia đình của “bộ ba” (the threesome) tức là người cha John, người mẹ Angelena và người con gái Condi. Đây là một gia đình vào lọai trung lưu (middle class) với cuộc sống thật ấm cúng hạnh phúc – vì cả hai cha mẹ đều hy sinh hết mực trong việc hướng dẫn chăm sóc và “đầu tư trong việc giáo dục” cho cô con gái cưng của ông bà. Suốt trong cuốn sách, Condi đã thuật lại chi tiết về những cố gắng vươn lên của cha mẹ mình, ngay tại vùng đất Alabama còn nặng nhọc với nạn kỳ thị chủng tộc thời kỳ giữa thế kỷ XX.

Condi ngòai tình thương yêu đậm đà đối với cha mẹ, lại còn có sự ngưỡng mộ thán phục hết mình trước những thành tựu mà hai ông bà đã đạt được, mặc dầu phải trải qua bao nhiêu nghịch cảnh éo le. Nàng coi cha mẹ là thứ gương mẫu (role model) để mình noi theo. Khi lấy nhan đề cho cuốn Hồi ký là : “Extraordinary, Ordinary People”, thì rõ ràng là tác giả muốn nói rằng : Cha mẹ của bà là những người bình thường, nhưng cũng lại là những con người phi thường nữa. Dưới đây, căn cứ trên những mô tả rải rác ở nhiều nơi trong cuốn sách, ta sẽ vẽ lại chân dung của người cha và người mẹ tuyệt vời của tác giả.

A – Người cha : Ông John Rice ( 1923 – 2000)

John Rice là con của một vị mục sư Tin lành trong hệ phái Presbyterian, sinh trưởng ở tiểu bang Louisiana và sau này chính John cũng là một mục sư coi sóc một Hội thánh do cha ông thiết lập ở vùng ngọai ô thành phố Birmingham tiểu bang Alabama. Vốn là người tháo vát năng nổ, mục sư John đã gây dựng được một cộng đòan tín hữu sinh họat rất tấp nập sầm uất, không những về mặt phụng vụ, học hỏi giáo lý thánh kinh, mà đặc biệt về mục vụ cho giới thanh thiếu niên tại địa phương.

Ít lâu sau, thì ông chuyển đi phục vụ trong ngành giáo dục nơi các trường cao đẳng và đại học ở Tuscaloosa Alabama, Denver Colorado và sau cùng tại đại học danh tiếng Stanford California là nơi con gái của ông là Condoleezza làm giáo sư từ lâu. Là người có tài tổ chức, ông lôi cuốn thuyết phục được nhiều người hưởng ứng tham gia các chương trình hành động nhằm phục vụ giới sinh viên, đặc biệt trong lãnh vực thể thao và sinh họat tập thể ở ngòai trời. John có người chị là Theresa có bằng Tiến sĩ và đi dậy về văn chương tại các Đại học.

B – Người mẹ : Bà Angelena Ray (1924 – 1985).

Angelena Ray là một người con giữa trong gia đình có 5 anh chị em. Người anh lớn Albert Ray làm mục sư Tin lành trong hệ phái Presbyterian. Tuy người có tầm vóc nhỏ nhắn, nhưng Angelena lại có sự kiên trì theo đuổi việc học tập để hòan tất chương trình Đại học và theo đuổi nghề dậy học ở các trường trung học trong nhiều năm. Đặc biệt, theo gương thân mẫu bà còn trau dồi riêng về âm nhạc và trong nhiều năm đã phụ trách điều khiển chương trình hát thánh ca tại nhà thờ. Cái tên Condoleezza bà chọn đặt cho con gái chính là một từ ngữ âm nhạc bằng tiếng Ý có nghĩa là “ với sự dịu dàng êm ái” (with sweetness).

Vào thời nạn kỳ thị chủng tộc còn rất tàn bạo hắc ám tại nhiều tiểu bang ở miền Nam, người mẹ như Angelena chỉ còn biết hạn chế sinh họat trong phạm vi gia đình, giữa cộng đồng tín hữu nơi các khu xóm dành riêng cho người da đen. Bà luôn nhắc nhở con gái Condi rằng : “Con phải cố gắng hết sức để mà có thể “giỏi gấp đôi người ta” (twice as good). Vì nếu như vậy, thì dù người ta có thể không ưa con, nhưng ít nhất người ta cũng phải trọng nể con…”

Với cả hai cha mẹ đều là những người đạo hạnh, lương hảo và siêng năng cần cù như vậy, nên ngay từ tấm bé Condi đã được thừa hưởng một nền giáo dục tuyệt vời trong gia đình – với tình yêu thương nồng ấm của cha mẹ cũng như của bà con nội ngọai và cả của cộng đòan tín hữu ở địa phương mà cả cha lẫn mẹ đều góp phần tích cực xây dựng và phát triển.

II – Cố gắng vượt thóat khỏi nghịch cảnh của lớp người bị áp chế.

Cả cho đến thập niên 1950 – 60, thì tại miền Nam nước Mỹ nạn kỳ thị chủng tộc vẫn còn khắc nghiệt gay gắt, cụ thể là nạn khủng bố do nhóm người da trắng cực đoan 3K Ku Klux Klan thường xuyên gây ra. Trong khu vực người da đen cư ngụ, thì cái cảnh bom nổ liên miên, các nhà thờ bị đốt cháy, nhiều thường dân vô tội bị sát hại…là “chuyện thường ngày ở huyện”, đến nỗi mà thành phố Birmingham được gọi trại đi là “Bombingham”. Vị chỉ huy cảnh sát Birmingham tên là Bull Connor là một thứ hung thần ra tay đàn áp người da đen với đủ mọi thủ đọan thâm độc tàn ác.

Condi mô tả lại cái cảnh bom nổ kinh hòang tại một nhà thờ gần kề với gia đình mình vào ngày Chủ nhật 15 tháng 9 năm 1963 sát hại 4 em gái mới ở vào tuổi 11 – 14. Một trong những nạn nhân này là Denise McNair là người bạn vẫn thương chơi trò búp bê với Condi. Cũng trong thời gian đó, phong trào tranh đấu đòi Dân quyền do mục sư Martin Luther King phát động đã gây sôi nổi trong dư luận tòan quốc Hoa kỳ và được sự hỗ trợ của cả một bộ phận khá đông đảo của người Mỹ da trắng tiến bộ nữa.

Mặc dầu phải sinh sống trong môi trường xã hội tồi tệ đến như thế, cha mẹ của Condi vẫn nhẫn nại tìm cách vượt lên được do cố gắng học tập, làm việc và nhất là gắn bó liên đới chặt chẽ với tập thể người da đen đồng cảnh và đồng đạo với mình. Năm 1968, gia đình Rice dọn đến thành phố Denver tiểu bang Colorado, nhờ vậy mà Condi có cơ hội được học tập trong những trường học tốt nhất để hòan thành bậc trung học và đại học. Vào năm 1981 khi vừa đủ 26 tuổi, Condoleezza Rice đã được cấp phát văn bằng Tiến sĩ về ngành chính trị học. Cuộc sống của Condi bắt đầu từ thập niên 1980 đã diễn ra thật tốt đẹp, cả trong môi trường đại học ở Stanford California, cũng như trong hệ thống chính quyền Liên bang Mỹ ở Washington DC. Ta sẽ tìm hiểu chi tiết về sự đóng góp chuyên môn của vị nữ lưu này trong mục sau.

Ông bà Rice đã dồn hết khả năng tài chánh và công sức của mình để cho cô con gái Condi có được cơ hội học tập tốt nhất, kể cả trong lãnh vực nghệ thuật và thể thao. Từ thời thơ ấu 3 – 4 tuổi, Condi đã được học đàn piano và đã trở thành một nhạc sĩ dương cầm điêu luyện, được mời trình diễn hợp tấu trong nhiều dịp trình diễn văn nghệ, cũng như trong các thánh lễ. Condi cũng được cho học tập nhiều năm về môn nhảy múa trên băng (ice skating). Và Condi cũng theo gương người cha để tham gia ủng hộ rất nhiệt thành cho các đội banh Football, Basketball nổi tiếng trên tòan quốc.

III – Sự nghiệp của một chuyên viên cao cấp về bang giao quốc tế.

Mới vào đại học ở Denver vào năm 1971 -72, Condi có cái may được sự hướng dẫn tận tình của một vị giáo sư là chuyên viên  có nhiều kinh nghiệm thực tế về Liên Xô, đó là giáo sư Joseph Korbel thân phụ của Madeleine Albright sau này cũng là một vị Ngọai trưởng của Hoa kỳ.

Cô sinh viên trẻ đã hăng say học tiếng Nga và sau nhiều năm miệt mài trong việc học tập nghiên cứu, Condi đã trở thành một chuyên viên thành thạo trong ngành bang giao quốc tế – đặc biệt về tình hình chính trị quân sự của Liên bang Xô Viết. Và tiếp theo là được mời tham gia giảng dậy và nghiên cứu tại đại học danh tiếng Stanford ở California.

Tác giả thuật lại những khó khăn trong việc được cấp phát quy chế làm giáo sư thực thụ của đại học (tenure) – vì phải thông qua một thủ tục duyệt xét cam go của cả một hội đồng các vị giáo sư đàn anh gọi là “peer review”. Sự đánh giá về năng lực chuyên môn vừa căn cứ trên thành tích giảng dậy, mà nhất là trên những công trình nghiên cứu được phổ biến trong các tập chuyên san có uy tín, hay trong các sách do mình cho xuất bản. Điển hình là cuốn sách đầu tay do nhà xuất bản Đại học Princeton ấn hành, nhan đề là : “Uncertain Allegiance : The Soviet Union and the Czechoslovak Army” – đã được các thức giả đánh giá cao. Nhờ vậy, mà sau mấy năm làm phụ tá giáo sư, thì Condoleezza Rice đã được tuyển nhận vào ngạch giáo sư thực thụ của đại học Stanford.

Cũng tại đại học này, Condoleezza lại còn được mời giữ nhiệm vụ là Provost (Phụ tá hành chánh) trong một thời gian, trong khi vẫn tiếp tục công việc giảng dậy và nghiên cứu. Và trong nhiều năm, chuyên viên nổi danh về Liên Xô là Condoleezza Rice lại còn được mời tham gia cộng tác với chánh quyền Liên bang tại thủ đô Washington DC nữa. Từ năm 1989, bà bắt đầu tham gia trong văn phòng Ban Cố vấn An ninh cho Tổng thống George H Bush (Bush Cha).

Thời kỳ này, hệ thồng do Liên Xô lãnh đạo đang gặp những xáo trộn lớn lao, khiến cho vị lãnh đạo nước Mỹ luôn phải tham khảo với giới chuyên viên về Liên Xô như Condoleezza để có thể kịp thời đối phó với những biến chuyển có tầm vóc quan trọng như thế. Và quả thật ý kiến của Condi luôn được đánh giá cao vì sự cân nhắc thận trọng của một chuyên gia có sự hiểu biết tường tận về nội tình của khối cộng sản. Condi thuật lại những ngày tháng sát cánh với vị Cố vấn trưởng là Brent Scowcroft, đến độ phải làm việc căng thẳng liên miên suốt trên 15 tiếng đồng hồ mỗi ngày trong văn phòng tại Tòa Bạch Ốc.

Rồi dưới thời Tổng thống George W Bush (Bush Con), kể từ năm 2001, Condoleezza Rice lại giữ chức vụ Cố vấn trưởng về an ninh và sau đó thì thay thế Colin Powell để giữ chức vụ Ngọai trưởng Hoa kỳ. Bà đã hòan thành xuất sắc trong cả hai nhiệm vụ cao cấp nhất trong guồng máy của chánh phủ Liên bang – như giới báo chí ở Mỹ cũng như trên thế giới đã từng đánh giá. Nên thiết tưởng không còn phải nhắc lại ở đây nữa.

IV – Để tóm lược lại :

Nói chung, cuốn Hồi ký này được viết với một giọng văn mạch lạc trong sáng. Nhưng lại cung cấp cho chúng ta rất nhiều thông tin về cuộc sống lương hảo, cần cù đạo hạnh trong nội bộ một gia đình người da đen giữa thời kỳ nạn kỳ thị chủng tộc còn rất tàn bạo khắc nghiệt trong khu vực các tiểu bang tại miền Nam nước Mỹ vào thập niên 1950 – 60. Đại khái, ta có thể ghi lại một vài đặc điểm như sau :

1 – Ngòai truyền thống gia đình, thì phải kể đến ảnh hưởng của tôn giáo đối với sự thăng tiến của lớp người da đen trong xã hội nước Mỹ. Có thể nói Tôn giáo đã giúp mỗi đơn vị cộng đòan tín hữu gắn bó liên kết chặt chẽ với nhau hơn hầu đối phó được với sự ngược đãi phũ phàng do người da trắng cực đoan gây ra. Đó chính là cái nguồn vốn xã hội (the social capital) có khả năng nâng cao phẩm chất cuộc sống của mỗi thành viên của cộng đòan. Trong suốt cuốn Hồi ký, tác giả luôn nhắc lại những lời nguyện cầu của mình gửi lên Thiên chúa, mỗi khi gặp một biến cố nào xảy ra cho gia đình hay cho chính bản thân mình.

2 – Là một người đã có một sự nghiệp vững chắc trong môi trường hàn lâm đại học cũng như trong guồng máy chính quyền của một siêu cường, nên Condoleezza Rice luôn có một thái độ bao dung trước vấn nạn kỳ thị chủng tộc vốn là một thực trạng mà tác giả gọi là thứ “khuyết tật bẩm sinh” (birth defect) từ nhiều thế kỷ nay trên đất Mỹ. Noi theo lời khuyên bảo của cha mẹ, bà đã cố gắng hết mức để mà “tài giỏi gấp đôi người khác” – nhờ vậy mà gặt hái được những thành công vượt bậc trên đời như ta đã thấy. Condi đã không chấp nhận thái độ “ bi quan buông xuôi tuyệt vọng”, mà cũng không chấp nhận giải pháp “bạo động nóng nảy quá khích” của một số người là nạn nhân của tình trạng kỳ thị tệ hại này (victimhood). Thái độ tích cực đó đã khiến cho Condi được nhiều người mến phục và trọng nể.

3 – Riêng trong ngành ngọai giao của nước Mỹ, thì từ hai chục năm nay các vị Ngọai trưởng đều là những vị xuất thân từ nguồn gốc di dân, thiểu số da màu và nhất là phụ nữ. Đó là những Madeleine Albright (phụ nữ gốc di dân từ Tiệp khắc), Coli Powell (gốc da đen từ Jamaica), Condoleezza Rice (phụ nữ gốc da đen) và hiện nay là Hillary Clinton (phụ nữ). Các vị Ngọai trưởng này đều đã có những đóng góp tuyệt vời trong việc nâng cao uy tín của nước Mỹ trên trường quốc tế vậy.

Vắn tắt lại, cuốn Hồi ký Gia đình này của Condoleezza Rice quả thật là một tác phẩm rất có giá trị vì chân thực, gọn gàng và lôi cuốn. Người viết xin trân trọng giới thiệu cuốn sách thật quý báu với quý bạn đọc./

Costa Mesa California, Mùa Trung Thu Nhâm Thìn 2012

Đoàn Thanh Liêm

Báo động trước những cái chết bất minh trong trại giam

Báo động trước những cái chết bất minh trong trại giam

Gia Minh, biên tập viên RFA
2015-07-29

Thêm một người chết bất minh trong trại giam Phần âm thanh Tải xuống âm thanh

T12_zing-622.jpg

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội năm 2015.

Courtesy photo

Your browser does not support the audio element.

Vấn nạn công dân khi bị đưa về đồn công an hay trại giam và chết một cách bất minh vẫn tiếp tục với một vụ việc mới nhất tại Trại giam Số 1 Hà Nội.

Gia đình nạn nhân đang làm đơn kêu cứu khẩn cấp và mong muốn gióng lên tiếng nói phải chấm dứt tình trạng sát hại công dân khi đang bị giam giữ như thế.

Giải thích thiếu thuyết phục

Sau khi đơn kêu cứu khẩn cấp lần thứ ba của gia đình nạn nhân Vũ Nam Ninh, sinh năm 1970, ở tại phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội được công khai trên facebook và các trang mạng xã hội, vào sáng ngày 29 tháng 7 chúng tôi liên lạc với phó giám thị Trại giam Số 1 Hà Nội để hỏi về thông tin liên quan thì được trả lời như sau:

“Vẫn đang mời gia đình lên giải quyết và liên hệ với các cơ quan chức năng. Cái này phải tổ chức pháp y, phải có hội đồng của Thành phố; nhưng gia đình vẫn chưa thống nhất về ngày, giờ. Hiện nay gia đình, trại và cơ quan chức năng vẫn đang phối hợp giải quyết.”

” Người thân chụp ảnh cả trước, cả sau và thấy cái chết của em tôi là do bị đánh đập chứ không phải bị ốm. Thế mà người ta chỉ nói bị ốm thôi. Mặt mũi phù nề, tay phù nề, chân còn trong tình trạng gãy. Lật ra phía sau có nhiều vết thâm tín, xương quai xanh bị gãy.
-Vũ Thị Thanh Huyền”

Lý do vì sao cả chục ngày qua, thân nhân của nạn nhân vẫn không chấp nhận thống nhất cách giải quyết của Trại giam số 1 Hà Nội, được chị của nạn nhân là cô Vũ Thị Thanh Huyền cho biết:

“Đêm hôm qua có một cán bộ phường Ngọc Khánh đưa thông tin triệu tập gia đình vào ngày 30 đến để giải quyết vấn đề. Còn Trại giam gia đình cũng tự liên hệ đến mấy lần và họ cũng đang hẹn nhưng gia đình chưa có câu trả lời có nên gặp người ta không. Bởi vì mấy lần lên trao đổi nhưng họ không trả lời được. Đó là em tôi mất ngày 20 mà tại sao không thông tin cho gia đình. Họ nói vào ngày thứ bảy, chủ nhật không có thông tin, không có địa chỉ… Chúng tôi nói em tôi thi hành án tại sao không có thông tin. Rồi điện thoại chẳng có ngày nào nghỉ tại sao lại nói không có thông tin. Trước đó nói bị ốm đưa vào trạm xá có hiện tượng tê chân sao không thông báo cho gia đình?

Khi thi hành án thì họ phải có trách nhiệm báo về quận, đồn hay tổ trưởng, tổ phó địa phương nơi gia đình cư trú. Người ta chỉ gọi điện vào ngày 20 hẹn đến Bệnh viện 198 vào ngày 21.

(Khi đến bệnh viện) tất cả người thân chụp ảnh cả trước, cả sau và thấy cái chết của em tôi là do bị đánh đập chứ không phải bị ốm. Thế mà người ta chỉ nói bị ốm thôi. Mặt mũi phù nề, tay phù nề, chân còn trong tình trạng gãy. Lật ra phía sau có nhiều vết thâm tín, xương quai xanh bị gãy. Tay bên phải quay ra không bị gì, nhưng tay trái bị gãy một ngón. Đằng sau có nhiều vết tím, có những vết như dạng bị dùi cui điện dí vào. Dưới chân cũng có vết thâm tím rỉ máu đen ra. Mũi và tai cũng chảy ra máu…”

Nguyên nhân đi tù

Chị Vũ Thị Thanh Huyền cũng cho biết lý do vì sao nạn nhân Vũ Nam Ninh phải đi tù.

victim-s-family

Gia đình Anh Ngô Thanh Kiều, một nạn nhân bị chết trong đồn công an trước đây. (Ảnh minh họa)

“Trước đây em tôi có uống rượu say rồi ra bến xe giao thông- vận tải gần nhà, từ nhà chỗ Thủ Lệ ra chỉ một chút thôi. Em tôi cũng làm nghề xe ôm thôi. Khi xử họ không mời gia đình nên không biết được là người (liên can) có thân quen hay không. Người ta bảo cướp điện thoại, gia đình tôi cũng chấp nhận nếu cướp điện thoại thì cho đi tù.

Tôi là người cùng em tôi trông mẹ trong 4 tháng, sau đó mẹ tôi mất nên có thể em tôi buồn, nó không vợ con, sinh ra uống rượu. Hôm đó có uống rượu nên ngoài đó cũng gây sự và bị vu là cướp điện thoại thì tôi cũng thuyết phục và bạn gái của nó bảo quay về đồn nộp điện thoại cho người ta chịu nộp phạt. Ngày hôm trước thì hôm sau đến đồn nộp; rồi bị bắt và bị kết án 8 năm tù. Chúng tôi không phản đối gì nhưng mức phạt quá nặng; chúng tôi cũng muốn em tôi hoàn lương trở về làm người tốt; nhưng rất đau đớn, bây giờ gia đình không bao giờ thấy mặt em tôi nữa.”

Tiếng chuông cảnh báo!

Đơn kêu cứu khẩn cấp lần thứ ba do 7 thành viên trong gia đình ký tên nêu rõ ‘Hiện tác các cơ quan báo chí hằng ngày đưa tin cho thấy có quá nhiều tiêu cực trong việc quản lý tại các trại tạm giam, trại giam trên toàn quốc ( Các gia đình muốn an toàn cho người thân thì phải có nhiều tiêu cực phí cho cơ quan quản lý trại giam, quản lý quá yếu kém để tù nhân cũ đánh đập đến chết tù nhân mới…) Việc để cho tù nhân bị chết với hình ảnh bị đánh đập dã man tại Trại giam Số 1 Hà Nội là vi phạm pháp luật quá nghiêm trọng.”

” Tất cả thông tin này gia đình gửi thông điệp đến mọi người để cùng chia sẻ với gia đình và làm rõ uẩn khúc cái chết của em tôi. Đó là điều thứ nhất, điều thứ hai tôi muốn làm khởi điểm đầu tiên kêu cứu cho những người từ xưa đến nay chết oan, chết uổng trong tù.
-Vũ Thị Thanh Huyền”

Chị Vũ Thị Thanh Huyền cho biết gia đình rất đau xót khi phải để người thân nằm trong nhà xác Bệnh viện 198 cả chục ngày mà chưa được mai táng theo truyền thống của người Việt Nam; tuy nhiên gia đình muốn nén nổi đau để gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh yêu cầu chấm dứt tình trạng chết bất minh khi bị giam giữ như cậu em Vũ Nam Ninh của chị:

“Tất cả thông tin này gia đình gửi thông điệp đến mọi người để cùng chia sẻ với gia đình và làm rõ uẩn khúc cái chết của em tôi. Đó là điều thứ nhất, điều thứ hai tôi muốn làm khởi điểm đầu tiên kêu cứu cho những người từ xưa đến nay chết oan, chết uổng trong tù.

Gia đình nào cũng muốn con em mình được trở về hoàn lương và giúp ích cho xã hội chứ không ai muốn người thân mình vĩnh viễn không quay trở lại.

Hãy ra tay giúp đỡ và làm cho điều rõ điều này, rồi những con người làm ăn như thế này phải bị thay thế chứ không thể để như thế mãi được!”

Chính một quan chức của Việt Nam, trung tướng Trần Trọng Lượng- phó tổng cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm công khai thừa nhận tại kỳ họp Ủy ban Thường Vụ Quốc hội vào tháng 3 vừa qua rằng trong vòng ba năm từ tháng 10 năm 2011 đến tháng 9 năm 2014 có 226 trường hợp chết tại nhà tạm giữ, trại tạm giam trên toàn quốc. Lý do ông này đưa ra là do bệnh lý hay tự sát.

Giải thích của ông Trần Trọng Lượng không được một số vị đại biểu và ngay cả chủ nhiệm ủy ban tư pháp đồng thuận và đòi làm rõ thêm. Trong khi đó thân nhân của những người trong cuộc luôn bác bỏ chuyện đau ốm hay tự tử chết trong nhà giam vì họ cho rằng người nhà của họ không có lý do gì để tự sát, còn sức khỏe trước khi bị bắt hoàn toàn khỏe mạnh.

Một số trường hợp được nhiều người biết đến như vụ anh Nguyễn Công Nhựt tại Bến Cát Bình Dương, gia đình đòi làm rõ sự vụ nhưng rồi dường như đến nay bị chìm vào quyên lãng. Sau báo cáo của ông trung tướng Trần Trọng Lượng, nay số người chết trong khi bị giam giữ lại tăng lên và vụ việc mới nhất là nạn nhân Vũ Nam Ninh.

Thảm kịch con ‘cưng’ giết cha mẹ đẻ

Thảm kịch con ‘cưng’ giết cha mẹ đẻ

Jennifer Pan (Ảnh chụp từ báo Toronto Life).

Jennifer Pan (Ảnh chụp từ báo Toronto Life).

Jennifer Pan, một cô gái Canada gốc Việt 28 tuổi, bị buộc tội giết người cấp độ 1 và cố ý giết người trong một vụ tấn công ngày 8 tháng 11 năm 2010. Jennifer đã thuê sát thủ giết chết mẹ đẻ, bà Bích Hà, và khiến người cha bị một vết thương nặng ở đầu.

‘Lời nói dối hoàn hảo’

Jennifer Pan sinh năm 1986 và từng được cha mẹ coi như “cục vàng”. Gia đình cô sống ở thành phố Markham phía bắc Toronto.

Jennifer từng là một học sinh toàn được điểm A ở một trường Công giáo và giành được học bổng đại học. Đúng như mong muốn của cha, cô tốt nghiệp ngành Dược đầy uy tín của trường đại học Toronto, sau đó vào làm việc tại phòng xét nghiệm máu của bệnh viện SickKids.

Thành tích của Jennifer đã làm cho cha mẹ cô, bà Bích Hà và ông Huei Hann Pan tràn ngập tự hào. Ông bà là những người tị nạn từ Việt Nam đến Toronto, và đã phải lao động rất vất vả trong một nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô để con cái họ có một tương lai tươi sáng hơn.

Nhưng trong trường hợp của Jennifer, tất cả chỉ là một lời nói dối hoàn hảo. Cô đã không tốt nghiệp trung học và cũng không nhập học đại học Toronto như đã nói với cha mẹ mình.

Có lẽ cha mẹ của Jennifer không thể tưởng tượng được cô con gái “vàng” của họ trong thực tế chỉ là kẻ thất bại.

Chân dung ‘cô gái vàng’

Vụ án của Jennifer đã xảy ra từ năm 2010 và cô đang thọ án tù chung thân nhưng mới đây, phóng viên Karen Ho, bạn học chung cấp 2 của Jennifer, đã tường thuật lại chi tiết vụ việc trên tạp chí Toronto Life.

Phóng viên Ho đã sử dụng các tài liệu của tòa án và các cuộc phỏng vấn để ghép nối các sự kiện về Jennifer như một kẻ nối dối kinh niên: giả mạo báo cáo học tập, thư học bổng, bảng điểm đại học, tất cả chỉ để giữ hình ảnh hoàn hảo của mình.

Ho viết, trường trung học mà hai người đã từng theo “là một cộng đồng hoàn hảo cho một sinh viên như Jennifer” – một cô gái rất dễ hòa mình với mọi người, với tiếng cười ròn rã, thường nhập bọn với các bạn trai cũng như bạn gái, Á cũng như Âu, thuộc mọi thành phần. Ngoài trường học, Jennifer đi bơi và học võ thuật. Nhưng sau này họ mới “khám phá ra rằng tính cách thân thiện, tự tin chỉ là vỏ bọc, mà bên trong thì Jennifer bị dày vò bởi cảm giác thiếu tự tin, nghi ngờ bản thân và hổ thẹn.”

Một trong những dấu hiệu mà ít người nhận ra là những vết cắt trên cánh tay mà Jennifer đã tự cứa vào mình.

Jennifer thực sự không hề ghi danh vào đại học, mà cũng chẳng tốt nghiệp trung học.

Trong bài báo, Ho viết: “Cha mẹ của Jennifer cứ tưởng con gái mình là học sinh giỏi. Thực là cô ấy chỉ thuộc loại trung bình, là điều không có gì lạ nơi những đứa trẻ khác nhưng lại không thể chấp nhận được trong gia đình nghiêm khắc của cô ấy”. Jennifer tiếp tục giả mạo học bạ suốt thời trung học và được sự chấp thuận sớm của Đại học Toronto. Nhưng vì rớt điểm đại số nên Jennifer đã không tốt nghiệp trung học, và trường Đại học Toronto đã rút lại đề nghị thu nhận. Jennifer đã nói dối rằng mình sẽ nhập học tại Ryeson vào mùa thu.

Cha cô, ông Hann đã rất vui mừng và mua cho cô ấy một chiếc máy tính xách tay. Jennifer thì thu thập các sách giáo khoa đã qua sử dụng và mua dụng cụ học tập.

Tháng 9 năm đó, Jennifer giả vờ tham dự tuần lễ của tân sinh viên. Cô cũng giả mạo giấy tờ để nhận được một khoản vay và làm cho cha cô tin rằng cô đã nhận được 3.000 USD tiền học bổng.

Jennifer mang cặp sách và sử dụng phương tiện giao thông công cộng làm cho cha mẹ cô tin rằng cô đang đến trường. Tuy nhiên, Jennifer lại đi đến các thư viện công cộng.

Cô cũng nói dối cha mẹ rằng vì chuyển đến Đại học Toronto nên sẽ không đủ vé mời để cha mẹ cô đến dự lễ tốt nghiệp.

Cuối cùng, cha mẹ của Jennifer cũng bắt đầu nghi ngờ, theo dõi cô và biết được sự thật.

Khi Jennifer thú nhận mình đã nói dối, thì cuộc sống trong gia đình cô nhanh chóng suy sụp.

Tức nước vỡ bờ

Ông Hann và bà Bích, cha mẹ của Jennifer Pan; bên phải là căn nhà của họ ở số 238 Helen Avenue. (Ảnh chụp từ trang web của báo Toronto Life).

Ông Hann và bà Bích, cha mẹ của Jennifer Pan; bên phải là căn nhà của họ ở số 238 Helen Avenue. (Ảnh chụp từ trang web của báo Toronto Life).

Cha mẹ Jennifer đã nuôi dạy cô và anh trai Felix tin tưởng vào tầm quan trọng tối cao của thành tích học tập và họ hạn chế tối đa các hoạt động của hai anh em. Cuộc sống thời trung học của Jennifer bao gồm nhiều hoạt động ngoại khóa như trượt băng nghệ thuật, piano, võ thuật và bơi lội. Ngoài những đêm dài học hành, Jennifer bị cấm tham dự bất cứ buổi tiệc nào. Hẹn hò là chuyện không thể có được. Trong nhà cô trưng bày rất nhiều giải thưởng.

Khi cha mẹ thấy tất cả những cố gắng của họ không đi đến đâu, họ áp đặt thêm các hạn chế đối với cô con gái nay đã trưởng thành: Không điện thoại, không máy tính xách tay. Không còn những cuộc hẹn bí mật với bạn trai là Daniel Wong nữa.

Mặc dầu cuối cùng thì Jennifer cũng được tự do hơn, cô vẫn căm giận. Cô nghĩ đến cuộc sống tự do hơn nếu không có cha mẹ. Vì vậy, với sự giúp sức của bạn trai Daniel, cô đã âm mưu giết hại hai người đã làm cho cuộc  sống của mình giống như bị “quản thúc tại gia”.

Cảnh tượng được miêu tả trên tờ Toronto Life và phiên tòa trước đó là khủng khiếp. Trong vụ giết người mà hiện trường được tạo dựng  trông giống như một vụ cướp, Jennifer đóng vai nhân chứng bất lực, vào lúc ba tay giết mướn, bắn chết mẹ mình và làm cho cha bị thương nặng. Cô hoảng hốt gọi số cấp cứu 911 để gây thêm ảo tưởng.

Báo chí tường thuật vụ việc như một vụ cướp và cảnh sát Markham cảnh báo cư dân về sự kiện người phụ nữ bị giết.

Nhưng sau một vài tuần điều tra, cảnh sát đã tìm ra sự thật. Đây sẽ là lời dối trá cuối cùng của Jennifer, khi khai rằng cha mẹ đã bị kẻ cướp bắn chết chứ không phải vì âm mưu của cô con gái.

Trong phiên xử hồi tháng giêng năm nay, một tòa án ở Ontario đã kết tội Jennifer và 3 đồng phạm vào tội cố sát và mứu sát. Tất cả đều lãnh án án tù chung thân không có cơ hội giảm án trong vòng 25 năm.

Nỗi đau của người thân

Khi phiên tòa xét xử Jennifer diễn ra vào ngày 23 tháng 1 đầu năm nay, không ai trong số các thành viên gia đình của cô xuất hiện, nhưng cha và anh trai của cô đều nói rằng cuộc sống của họ đã bị đảo lộn bởi vụ tấn công.

Cha của Jennifer cho biết: “Khi tôi mất đi người vợ, tôi cũng đồng thời mất đi đứa con gái. Ngày Bích qua đời, tôi cũng cảm thấy mình đã chết”.

Bị ám ảnh bởi những cơn ác mộng và bị cản trở bởi những nỗi đau còn lại, ông Hann cho biết ông không thể làm việc hoặc trở về ngôi nhà mà ông đã cố gắng dành dụm để mua trong 4 năm trời. Bán ngôi nhà đi cũng tỏ ra không thể xóa được vết nhơ của vụ sát hại.

Ông Hann nói: “Tôi hy vọng con gái tôi, Jennifer, nghĩ về những gì đã xảy ra với gia đình của mình và một ngày nào đó nó có thể trở thành người tốt và lương thiện”.

Trong khi đó, anh trai của Jennifer – Felix – cho biết, sự sỉ nhục về hành động của em gái sẽ theo anh suốt cuộc đời. Anh nói, ngay cả bây giờ, thật khó để nghĩ đến, hạn chế nói đến mất mát của mình.

Tòa hình sự cũng cho biết Jennifer bắt đầu âm mưu giết cha mẹ mình sau khi họ buộc cô phải lựa chọn giữa họ và bạn trai Daniel, người đã trở thành kẻ buôn bán ma túy.

Nguyên nhân tội ác

Khi trả lời phỏng vấn của tờ Washington Post, phóng viên Ho cho biết: “Đó là một tội ác khủng khiếp. Nhưng vì rất nhiều người đã trải qua tuổi thơ giống như Jennifer nên chuyện sẽ có ai đó không kiềm chế được nữa là điều không phải là điều khôn lường.

Ho cho biết, những kỳ vọng đặt lên nhiều trẻ em người Mỹ gốc Á “tác động mạnh và lâu dài đến khả năng chấp nhận thất bại”. Phóng viên Ho cũng viết: “Tôi càng biết nhiều về sự giáo dục nghiêm khắc của Jennifer tôi càng thấy mình giống cô ấy. Tôi lớn lên cùng cha mẹ Á Châu nhập cư vào Canada với hai bàn tay trắng, và cha tôi đã rất kỳ vọng vào tôi”.

Ho cho biết thêm: “Bố tôi mong muốn có người con giống như một giải thưởng, thứ mà ông có thể mang đi khoe”.

Kể từ khi xuất bản, bài báo đã đánh trúng tâm lý giới trẻ Châu Á nhập cư tại Canada và Mỹ. Họ chia sẻ trên mạng xã hội những câu chuyện về tuổi thơ với đặc điểm chung là những kỳ vọng cao đặt vào mình và nỗi lo sợ tê tái là không đáp ứng được các kỳ vọng đó.

Theo Toronto Life, Washington Post, National Post.