Category: Tin Thế Giới

Tin Thế Giới

Posted on

Biden ‘thai nghén’ chiến lược đối phó Trung Quốc

Van Pham

Biden ‘thai nghén’ chiến lược đối phó Trung Quốc

Cả Mỹ và Trung Quốc đều thận trọng trong màn tiếp xúc đầu tiên dưới thời Biden, nhưng chiến lược mới đối phó Bắc Kinh của Washington đang dần thành hình.

Chiến lược mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trực tiếp phủ nhận quan điểm phổ biến trong 1/4 thế kỷ trước rằng sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế có thể giúp xoa dịu những xung đột cơ bản giữa Mỹ và Trung Quốc.

Thay vào đó, nó tập trung vào mục tiêu cạnh tranh quyết liệt hơn với Bắc Kinh về những công nghệ trọng yếu với quyền lực kinh tế và quân sự trong dài hạn. Chiến lược mới được chính quyền Biden đưa ra sau khi kết luận rằng phương pháp tiếp cận dưới thời cựu tổng thống Donald Trump, như áp thuế, cấm cửa Huawei, TikTok hay cáo buộc Trung Quốc đưa Covid-19 tới Mỹ, đã không thể thay đổi quan điểm của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Kết quả là, như cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan tuyên bố hồi năm ngoái, một chính sách “bớt chú trọng vào việc tìm cách cản bước Trung Quốc, mà tăng tập trung vào nỗ lực tự thúc đẩy mình chạy nhanh hơn” ra đời, thông qua tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và công nghệ như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và năng lượng.

Mỹ hôm 17/3 áp lệnh trừng phạt với 24 quan chức Trung Quốc đại lục và Hong Kong với cáo buộc cản trở quyền tự trị của đặc khu, hành động có tính toán về thời điểm và gây chú ý rõ ràng khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cùng cố vấn an ninh quốc gia Sullivan sẽ gặp Ủy viên Quốc vụ viện, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị vào ngày 18/3 tại Alaska.

Blinken tuần qua đã nhấn mạnh trong chuyến thăm Nhật Bản rằng “chúng tôi sẽ phản ứng, nếu cần, khi Trung Quốc sử dụng biện pháp cưỡng ép hoặc gây hấn để đạt được mục đích”.

Những vấn đề mà Mỹ quan tâm hàng đầu trong lần “chạm mặt” đầu tiên giữa quan chức ngoại giao cấp cao hai nước gồm quyền tự trị của Hong Kong, cách hành xử kiểu “chèn ép” của Trung Quốc với đảo Đài Loan và Australia, hay cáo buộc về nhân quyền đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Khi Biden còn là phó tổng thống Mỹ dưới thời Obama, các đánh giá tình báo của Washington cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ hành động thận trọng, tập trung vào phát triển kinh tế trong nước và tránh đối đầu trực diện với Washington.

Nhưng nhiều năm sau, các cố vấn của Tổng thống Biden đang phụ trách chiến lược mới ứng phó Trung Quốc kết luận rằng tình báo Mỹ trước đây đã đánh giá sai về ý định của ông Tập cũng như mức độ sẵn sàng hành động quyết liệt của lãnh đạo Trung Quốc.

Chiến lược mới này đang ngày càng trở nên rõ ràng. Đó là tổng hợp của những cam kết hợp tác trong các lĩnh vực đôi bên cùng quan tâm như biến đổi khí hậu, trong khi đối đầu trực diện hơn với Trung Quốc trong công nghệ và cạnh tranh quân sự trên vũ trụ cũng như không gian mạng.

Những nội dung này đã được thể hiện trong cuộc điện đàm kéo dài hai tiếng hồi tháng trước giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập. Theo các cố vấn Nhà Trắng, Tổng thống Biden đã cảnh báo Chủ tịch Tập rằng ông không nên tin vào những luận điệu ở ngay chính Trung Quốc về việc Mỹ là một cường quốc đang suy yếu bởi những chia rẽ chính trị nội bộ.

Không lâu sau cuộc điện đàm, ông Tập được cho là đã nói với các quan chức địa phương ở khu vực tây bắc Trung Quốc rằng “nguồn cơn gây hỗn loạn lớn nhất trong thế giới ngày nay nằm ở Mỹ”. Ông cũng gọi Mỹ là “mối đe dọa lớn nhất đối với an ninh và phát triển” của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Blinken và cố vấn Sullivan tin rằng tuyên bố từ Chủ tịch Tập là dấu hiệu cho thấy một nỗi bất an ở Trung Quốc, một nỗi sợ trước nguy cơ Bắc Kinh có thể bị tổn thương bởi những “yết hầu” mà Washington vẫn nắm giữ công nghệ nền tảng, bất chấp những tiến bộ đáng kể của Trung Quốc về vũ khí và trí tuệ nhân tạo.

Hệ quả là cả hai nước đều đang chạy đua nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng cho riêng mình và giảm phụ thuộc vào đối phương, đảo ngược 40 năm hội nhập kinh tế. Nhưng xét trên bình diện rộng hơn, nó gần như đặt dấu chấm hết cho một cấu trúc hậu Chiến tranh Lạnh, vốn cho rằng lợi ích của hai cường quốc gắn bó chặt chẽ với nhau, không thể tách rời.

“Không nghi ngờ gì nữa, quỹ đạo rõ ràng đã thay đổi một cách đáng kinh ngạc”, Elizabeth C. Economy, chuyên gia cấp cao tại Viện Hoover thuộc Đại học Stanford, Mỹ, nhận xét. “Về cơ bản, tôi nghĩ việc đôi bên thiếu lòng tin vào nhau sẽ rất khó khắc phục”.

Phương pháp tiếp cận mà Biden theo đuổi là sự thay đổi rõ ràng so với Barack Obama, người từng đặt niềm tin vào một Trung Quốc “trỗi dậy hòa bình”.

Ngày nay, dường như một nhận thức chung đã hình thành rằng quan hệ Mỹ – Trung không chỉ rơi xuống mức thấp nhất trong lịch sử kể từ năm 1949 đến nay mà còn có nguy cơ diễn biến tồi tệ hơn.

Không lâu sau khi Biden đắc cử, cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger đã nói rằng Washington và Bắc Kinh đang ngày càng tiến gần hơn tới thế đối đầu. Theo ông, nguy cơ lớn nhất là một số cuộc khủng hoảng có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và biến thành “xung đột quân sự thực sự” giữa hai cường quốc.

Ba năm trước, trong một bài bình luận đăng trên tạp chí Forein Affairs, các tác giả Kurt Campbell và Ely Ratner đã viết thế giới phải thừa nhận rằng “cấu trúc hậu Chiến tranh Lạnh về cách hai cường quốc cần học cách hòa hợp đã chấm dứt”.

Mỹ “đã đánh giá thấp tinh thần sẵn sàng đối đầu trực tiếp của Trung Quốc hay việc họ sẵn lòng sử dụng sức mạnh kinh tế để viết lại các quy tắc công nghệ và thương mại có lợi cho mình”, Campbell và Ratner nhận định.

Hiện Campbell là điều phối viên chính sách châu Á Nhà Trắng còn Ratner mới được bổ nhiệm làm quan chức cấp cao Lầu Năm Góc, chịu trách nhiệm về một dự án đánh giá về thế cạnh tranh quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc.

Giới chức Mỹ cảnh báo Đài Loan có thể trở thành điểm nóng căng thẳng nhất trong những tranh cãi giữa Washington và Bắc Kinh. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất và sẵn sàng dùng vũ lực nếu cần thiết.

Tuần trước, Đô đốc Philip S. Davidson, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ, cảnh báo Trung Quốc có thể dùng vũ lực thu hồi Đài Loan trong 6 năm nữa. Ngay hôm sau, một tàu khu trục Mỹ đi qua eo biển Đài Loan như một lời nhắc nhở rằng bất cứ hành động quân sự gây áp lực nào lên hòn đảo sẽ gặp phải phản ứng từ Washington.

Tuy nhiên, các quan chức ở Lầu Năm Góc tin rằng ngày càng nhiều chiến lược gia Trung Quốc giờ đây coi việc phô diễn sức mạnh như vậy chỉ là hành động vô nghĩa. Họ tự thuyết phục bản thân rằng một nước Mỹ vốn đã mệt mỏi vì những cuộc chiến dai dẳng ở Trung Đông sẽ không mạo hiểm đối đầu quân sự với Trung Quốc.

Trước khi nhậm chức, cố vấn an ninh quốc gia Sullivan cho rằng Trung Quốc không có ý định dùng vũ lực trong tranh chấp lãnh thổ ở Thái Bình Dương. Thay vào đó, ông gợi ý Chủ tịch Tập có thể đang tập trung vào mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh thông qua “định hình các quy tắc kinh tế, tiêu chuẩn công nghệ và thể chế chính trị thế giới”.

Song ông thừa nhận, rủi ro có thể là Trung Quốc muốn theo đuổi cả hai chiến lược cùng lúc.

Chính quyền Biden chỉ trích cách tiếp cận của chính quyền Trump đối với Trung Quốc thiếu vắng một chiến lược cạnh tranh cụ thể. Cựu tổng thống Trump và cựu ngoại trưởng Mike Pompe cảnh cáo các đồng minh đã đàm phán triển khai mạng 5G với Huawei, đe dọa không cho họ tiếp cận thông tin tình báo Mỹ với lý do Washington không thể mạo hiểm để những dữ liệu quan trọng bị chuyển sang Trung Quốc.

Nhưng họ lại không có phương án thay thế đưa ra cho các đồng minh, bởi các công ty Mỹ phần lớn đã rời khỏi lĩnh vực này.

Đội ngũ của Tổng thống Biden hứa hẹn một cách tiếp cận khác, một trong số đó là thuyết phục các nước phương Tây chuyển sang dùng phần mềm mã nguồn mở Mỹ cùng thiết bị chuyển mạch của Nokia và Ericsson để cung cấp một giải pháp thay thế an toàn hơn so với Huawei.

Nhưng việc kết hợp chúng đòi hỏi một cấp độ hợp tác lớn giữa chính phủ và khu vực tư nhân vốn hiếm khi xảy ra trong thời bình và phải mất nhiều năm mới có thể đạt được.

Một thực tế rõ ràng là các nước khác sẽ tiếp tục mua hàng Trung Quốc, đặc biệt khi Bắc Kinh đang dùng các đòn bẩy của mình, như việc viện trợ vaccine Covid-19, nhằm tăng cường cơ hội cho Huawei ở những nước mà chỉ vàng tháng trước họ mới bị chặn.

Tương tự, chính quyền Biden đánh giá nỗ lực của cựu tổng thống Trump hồi năm ngoái nhằm chặn TikTok, ép buộc họ chuyển giao mọi hoạt động tại Mỹ cho một công ty Mỹ, là một quyết định vội vàng và khó lòng vượt qua được các thách thức pháp lý.

Nhà Trắng của Biden đề ra một chiến lược khác tập trung vào vấn đề chính: Làm thế nào để giám sát những phần mềm được cài vào điện thoại của hơn 100 triệu người dùng Mỹ.

“Chiến tranh Lạnh chủ yếu là một cuộc cạnh tranh quân sự”, Campbell nói. “Nhưng tâm điểm cạnh tranh hiện tại sẽ nằm ở công nghệ, như mạng 5G, trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử hay robot”. Song cạnh tranh trong những lĩnh vực này đòi hỏi Mỹ phải dồn mọi nguồn lực để luôn dẫn đầu, ông lưu ý.

Bên cạnh đó, một số yếu tố trong cách tiếp cận với Bắc Kinh của Trump vẫn được chính quyền Biden duy trì, bao gồm việc dựng hàng rào thuế quan với hàng nhập khẩu Trung Quốc.

Tháng trước, Graham Allison, nhà khoa học chính trị tại Đại học Harvard và Fred Hu, một nhà đầu tư nổi tiếng, cho rằng hiện tại, Mỹ không có cách nào khác ngoài việc phải đối phó với Trung Quốc một cách trực diện.

Theo Allison và Hu, ngăn chặn khủng hoảng quân sự, chống biến đổi khí hậu, kiềm chế đại dịch trong tương lai, ngăn phổ biến vũ khí hạt nhân, chống khủng bố, ứng phó khủng hoảng tài chính, tất cả những nhiệm vụ này sẽ không thể thành công nếu Mỹ không chấp nhận thực tế là Trung Quốc sẽ khó thay đổi ở hiện tại và cả trong tương lai gần.

– Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, cùng với Phó Tổng thống Kamala Harris, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Mark Milley, thăm những người llính Mỹ gốc Phi trong Phòng vệ Biên Giới Quốc gia tại Lầu Năm Góc ở Arlington, Virginia, ngày 10 tháng Hai, Năm 2021.

– Chủ tịch Tập Cận Bình (trái) và Joe Biden, khi còn là phó tổng thống, tại Washington năm 2015. Ảnh: AFP.

https://www.cnbc.com/…/biden-unveils-pentagon-group-to…

Posted on

Mỹ : Tệ kỳ thị cộng đồng người gốc Á lây lan cùng Covid-19 (RFI)

Mỹ : Tệ kỳ thị cộng đồng người gốc Á lây lan cùng Covid-19 (RFI)

Đăng ngày: 15/03/2021

Douglas Kim (giữa), người Mỹ gốc Triều Tiên, chủ một quán ăn tại New York. Cửa hàng của anh đã bị phá hôm 13/02/2021 trong trào lưu kỳ thị cộng đồng châu Á ở Mỹ.

Douglas Kim (giữa), người Mỹ gốc Triều Tiên, chủ một quán ăn tại New York. Cửa hàng của anh đã bị phá hôm 13/02/2021 trong trào lưu kỳ thị cộng đồng châu Á ở Mỹ. AP – Bebeto Matthews

Anh Vũ

Cộng đồng người Mỹ gốc Á đang rất lo sợ vì từ nhiều tháng qua trở thành mục tiêu của những vụ tấn công kỳ thị bằng cả lời nói cũng như hành động bạo lực cứ như họ là nguồn làm lây lan Covid-19.

 Một ông già bị đẩy ngã ở San Francisco, một bà mẹ bị xô đẩy thô bạo ở New York, một phụ nữ khác bị tấn công ở Oakland (California)…Những sự việc như vậy thời gian gần đây xảy ra liên tục ở Hoa Kỳ và không còn là những chuyện vặt thường ngày. Danh tính các nạn nhân đều là những người gốc Á sống ở Mỹ khiến người ta không thể thờ ơ với những vụ việc xảy ra.

Theo nhiều người có trách nhiệm của các hiệp hội cộng đồng, hiện tượng này có liên hệ với đại dịch Covid-19 vẫn được cho là xuất xứ từ Trung Quốc. Ngay từ tháng 03/2020, khi đại dịch Covid-19 tràn vào Mỹ, tâm lý thù hằn với người châu Á đã xuất hiện ở nước này và  một hiệp hội có tên gọi  Stop AAPI Hate, đấu tranh chống bài xích người gốc Á Mỹ đã ra đời. Hiện trên khắp Hoa Kỳ, có khoảng 21 triệu người gốc Á châu sinh sống (chiếm 5,5% dân số Mỹ). Họ đến từ khoảng hai chục nước.

Không hẳn tất cả các vụ tấn công vào người gốc Á ở Mỹ đều mang động cơ kỳ thị chủng tộc. Nhưng rõ ràng là cộng đồng người Á cảm thấy không khí hận thù với họ ngày càng gia tăng cùng với đà lây lan của Covid-19. Trước thực tế đó, cộng đồng người Mỹ gốc Á nhận thấy bằng cách này hay cách khác phải hành động để tự bảo vệ.

Hãng tin Pháp AFP trong một phóng sự đã  nêu ra trường hợp điển hình của một phụ nữ trẻ người Mỹ gốc Triều Tiên, cô Esther Lim, sống tại California. Cô không chỉ lo sợ cho sự an toàn của chính mình mà còn cả của cha mẹ cô, từ khi những vụ tấn công nhằm vào người gốc Á đang có xu hướng lây lan ở nhiều thành phố lớn của Mỹ.

Sau khi một trong số người bạn cô bị một kẻ đâm xe vào người mà theo cô là vì lý do kỳ thị chủng tộc, người phụ nữ ba chục tuổi này quyết định phải hành động. Cô đi mua bình xịt hơi cay cho mẹ, đi học judo với sự giúp đỡ của bố và soạn các chỉ dẫn thông tin có tên gọi : « Làm sao để tố cáo tội phạm mang tính thù hận ». Esther Lim giải thích với AFP : « Tôi muốn làm việc gì đó có hiệu quả hơn là để mặc cho mình bị cuốn chìm trong nỗi sợ ».

Một cuốn sách nhỏ được in đầu năm nay, có thể gọi là cẩm nang bằng sáu ngôn ngữ, Trung Quốc, Nhật, Triều Tiên, Tây Ban Nha, Thái và tiếng Việt, đưa ra những lời khuyên, cách thức tốt nhất để phối hợp hành động với cảnh sát và những câu bằng tiếng Anh để hô hoán với người qua đường nhờ giúp đỡ khi bị tấn công.

Cô đi phân phát cho bạn bè và cả trong các hiệp hội cộng đồng châu Á ở Los Angeles (California) cuốn cẩm nang hành động.

Những vụ tấn công nhằm vào người Mỹ gốc Á được thống kê chủ yếu là người cao tuổi, tăng đột biết trong những tháng qua. Theo nhiều nhà hoạt động, những vụ việc đó dấy lên bởi cựu tổng thống Donald Trump thường xuyên có các phát ngôn gọi virus corona là « virus Trung Quốc ».

Những hành vi đi từ việc cướp phá các cửa hiệu của người gốc châu Á cho đến việc đập phá nhà cửa, xe cộ và tấn công thô bạo nhằm vào các cá nhân trên đường phố, đôi khi dẫn đến tử vong.

Trong một diễn văn với giọng nghiêm trọng, nhân đúng 1 năm sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới thông báo Covid-19 là đại dịch, tổng thống Joe Biden hôm 11/03 đã lên án các vụ bạo lực không thể chấp nhận được nhằm vào cộng đồng người Mỹ gốc Á. Ông mô tả những người gốc Á « đã bị tấn công, sách nhiễu, phỉ báng và bị coi như cây bung xung » để trút nỗi tức giận về dịch bệnh.

Những mục tiêu chính bị tấn công là những người Philippines, Thái Lan, Nhật Bản, Lào và Trung Quốc. Mặc dù khó có thể xác định được động cơ phân biệt chủng tộc trong một vụ tấn công, những hành vi phạm tội mang tinh thù hận nhằm vào người châu Á đã tăng gần gấp 3 lần, từ 49 vụ lên 122 vụ trong năm qua tại 16 thành phố lớn của Mỹ, theo một nghiên cứu của Center for the Study of Hate and Extremism, tổ chức đóng trụ sở  tại San Bernadino (California).

Tự bảo vệ cộng đồng

Ngay sau khi lên nắm quyền, tổng thống Joe Biden đã ký một sắc lệnh lên án hành vi kỳ thị chủng tộc đối với cộng đồng những người Mỹ gốc Á châu và các đảo trong Thái Bình Dương (AAPI).

Một số bang như California hay New York, cũng đã hưởng ứng với tổng thống, chi thêm ngân sách cho đấu tranh chống tệ phân biệt chủng tộc nhắm vào người châu Á cùng với việc đưa ra thảo luận các dự luật liên quan.

Nhưng « tôi không nghĩ việc này sẽ diễn ra nhanh chóng », cô Esther Lim bày tỏ. Cũng giống như cô, những người Mỹ gốc Á khác đã quyết định phải tự nắm lấy vận mệnh của mình bằng các chiến dịch tuyên truyền trên mạng, gây quỹ và thành lập các nhóm hỗ trợ nhau.

Jimmy Bounphensy đã tập hợp được những người tình nguyện để đưa những người gốc Á cao tuổi về nhà họ và đi tuần trong khu Chinatow ở Oakland, California, sau những đợt tấn công và trộm cướp rộ lên vừa rồi. « Nếu có thể cứu được một người, tôi rất vui », anh thổ lộ với AFP. « Sự hiện diện của chúng tôi là để cho mọi người thấy chúng tôi thực sự muốn bảo vệ cộng đồng bằng mọi giá, để bảo đảm mọi người được trở về nhà an toàn », anh cho biết thêm.

Hơn 2800 hành vi phân biệt kỳ thị chủng tộc ở khắp Hoa Kỳ trong khoảng từ tháng 3 đến tháng 12, nhằm vào người Mỹ gốc Á theo ghi nhận của hiệp hội Stop AAPI Hate. Tại một số thành phố, trong khi các trường học đang dần mở cửa trở lại sau nhiều tháng phải dạy học từ xa, các cơ quan giáo dục Mỹ ghi nhận rất đông các gia đình người gốc Á ngần ngại không muốn ghi tên cho con mình đến trường trở lại. Họ đưa ra các lý do như sợ con mình bị nhiễm bệnh ở trường rồi về làm lây sang gia đình, nhưng nhiều người không giấu lý do sợ con cái bị lăng mạ kỳ thị vào lúc dịch Covid-19 vẫn còn đó.

Nhật báo Washington Post cho biết, tại New York, con em của cộng đồng những người gốc châu Á chỉ chiếm 12% học sinh đến lớp học vào lúc này, trong khi mà 18% học sinh của cả bang là người gốc Á.

Ngoài những phát ngôn chống người châu Á liên quan đến đại dịch việc gia tăng các vụ tấn công mang tính kỳ thị chủng tộc đã làm gợi nhắc lại vấn đề hận thù cộng đồng châu Á có gốc rễ ăn sâu trong lịch sử của nước Mỹ.

Trong quá khứ đã không thiếu những ví dụ như vậy. Đó là các vụ truy sát hàng loạt các công nhân Trung Quốc cuối thế kỷ 19, rồi đến luật loại trừ những người Trung Quốc được thông qua năm 1882, đây là bộ luật di trú duy nhất của Mỹ để loại trừ toàn bộ một nhóm sắc dân hay như sắc lệnh chỉ định cư trú đối với người Mỹ gốc Nhật trong Đệ nhị Thế chiến…

Thời gian trôi qua, người gốc Á sống ở Mỹ vẫn được đánh giá là hình mẫu của một cộng đồng thuần nhất, hội nhập tốt trong xã hội Mỹ đa sắc tộc. Nhưng giờ đây họ lại thành mục tiêu của tệ kỳ thị chủng tộc chỉ vì trận đại dịch mà chính họ cũng là nạn nhân như các cộng đồng sắc dân khác ở Mỹ.

(Theo AFP và le Monde)

Posted on

Khủng hoảng Myanmar và câu chuyện về can thiệp nhân đạo

Khủng hoảng Myanmar và câu chuyện về can thiệp nhân đạo

Những gì đang xảy ra tại Myanmar là một tình huống kinh điển cho việc can thiệp nhân đạo.

 17/03/2021

By  VINCENTE NGUYEN

Ảnh: Bangkok Post. Đồ họa: Luật Khoa.

Thiệt hại nhân mạng, việc quân đội xem thường tính mạng của người dân và tính chính danh của một chính quyền đảo chính, tất cả trộn lẫn tại Myanmar khiến cho người viết không thể không nghĩ đến một khái niệm pháp lý khét tiếng trong công pháp quốc tế: can thiệp nhân đạo (humanitarian intervention).

Can thiệp nhân đạo là một chủ đề nghiên cứu lớn. Giới học giả, luật sư quốc tế, các viện nghiên cứu cũng như các quốc gia trên thế giới đã tiêu tốn bốn thập niên để hình thành, xây dựng, thảo luận và đến nay vẫn còn tiếp tục tranh cãi về nó.

Bài viết này sẽ không thể cho bạn đọc một câu trả lời trắng đen rõ ràng về cơ sở pháp lý của can thiệp nhân đạo, hay trình bày đầy đủ lý lẽ để áp dụng hay không áp dụng chúng. Bài viết cũng không nhằm cổ vũ hay khuyến khích việc áp dụng can thiệp nhân đạo tại Myanmar.

Tuy nhiên, trên phương diện khoa học pháp lý của công pháp quốc tế, những gì đang xảy ra tại Myanmar có thể xem là một tình huống sách giáo khoa (textbook case), tức đã đầy đủ các tiêu chuẩn để áp dụng “humanitarian intervention”. Dưới đây là một số thuật ngữ pháp lý tiếng Anh trong ngữ cảnh nghiên cứu liên quan đến khái niệm này để bạn đọc tham khảo.

Can thiệp nhân đạo là gì?

Can thiệp nhân đạo là bài toán giữa chủ quyền quốc gia (sovereignty) hay quyền quốc gia (state rights) với quyền lợi và sự phát triển của nhân loại (humanity) hay quyền con người nói chung (human rights). Như vậy, dựa trên danh nghĩa “humanity”, một quốc gia (state), một liên minh quốc gia (coalition of state) hoặc tổ chức quốc tế (international organisation) sẽ chủ động can thiệp vào công việc nội bộ (internal affair) của một quốc gia nhất định.

Liên Hiệp Quốc (United Nations – UN) là tổ chức quốc tế được kỳ vọng sẽ thực hiện các hoạt động can thiệp nhân đạo khi cần thiết. Ảnh: UN Photo.

Vậy cơ sở để các quốc gia này tiến hành “humanitarian intervention” được diễn giải cụ thể ra sao? Chúng ta có thể chia các cơ sở ra làm hai nhóm điều kiện.

Đầu tiên là điều kiện khách quan, tức có những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, gây ảnh hưởng cơ bản đến đời sống và quyền lợi của chính công dân quốc gia đó. Điều kiện này thường được diễn tả với các thuật ngữ như “gross violation of human rights”, “serious breach of human rights” hay “systematic violations of human rights”.

Không quá khó để chứng minh những vi phạm nói trên đang xảy ra. Các hành vi như giết hại hoặc đàn áp một cách có tổ chức nhắm đến người biểu tình (systematic murdering or persecution), cưỡng bức trục xuất (forced expulsion), thanh lọc sắc tộc (ethnic cleansing) hay nghiêm trọng nhất, diệt chủng (genocide) đều là những hành vi để lại hậu quả nghiêm trọng, có thể được cộng đồng quốc tế quan sát, thu thập được bằng chứng rõ ràng.

Kể từ khi quân đội đảo chính vào ngày 1/2, có ít nhất 149 người dân Myanmar đã bị giết. Ảnh: Stringer/ EPA-EFE/ Shutterstock.

Điều kiện thứ hai quan trọng không kém điều kiện đầu tiên nhưng lại khó chứng minh hơn, đó là mục tiêu và ý thức của chính phủ đương nhiệm đại diện quốc gia đó (incumbent government).

Có hai trường hợp có thể xảy ra.

Hoặc là họ không có khả năng bảo vệ người dân của đất nước mình (incapable to protect its own people). Hoàn cảnh này có thể xảy ra khi chính quyền trung ương không còn quản lý hiệu quả một phần hoặc toàn bộ lãnh thổ quốc gia (ineffective government), và vì vậy, trật tự dân sự (civil order) của quốc gia không còn. Trong bối cảnh này, các nhóm quân sự (military group) hoặc các lãnh chúa quân sự (warlord) thường là nhóm thực hiện các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng mà chúng ta nhắc đến ở trên.

Trường hợp thứ hai là bản thân chính phủ đương nhiệm chủ động đàn áp (deliberately and actively persecuting its people). Chủ động ở đây bao hàm cả các hành vi hoàn toàn gián tiếp như xúi giục (instigating), tạo điều kiện (facilitating) và phớt lờ (ignoring) các hành vi vi phạm nhân quyền của các nhóm dưới quyền của mình.

Can thiệp nhân đạo cần dựa trên nền tảng pháp lý nào?

Cách hiểu về “humanitarian intervention” phổ biến nhất là liên quan đến các hành vi quân sự (military action). Một số học giả đề nghị bao hàm cả trừng phạt kinh tế lên chính phủ (economic sanction) trong nhóm can thiệp nhân đạo, tuy nhiên cách tiếp cận này vẫn chưa quá phổ biến. Trở lại với “military action”, chúng ta lại có thể dùng các thuật ngữ khác nhau để mô tả chúng.

Cách hiểu về can thiệp nhân đạo phổ biến nhất là liên quan đến các hành vi quân sự (military action). Trong ảnh là lực lượng gìn giữ hòa bình (peacekeeping forces) của Liên Hiệp Quốc. Ảnh: UN Photo.

Trước tiên là các hành vi quân sự đơn phương và không được ủy quyền (unilateral and unauthorised) . Các hành vi quân sự đơn phương, hiểu đơn giản, do một hoặc một nhóm các quốc gia thực hiện mà không có sự đồng thuận chung của cộng đồng quốc tế. Còn khi dùng thuật ngữ không được ủy quyền (unauthorised), chúng ta lại muốn nhấn mạnh một hành vi quân sự không được Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (Security Council) trực tiếp cho phép, thông qua nghị quyết của mình. Với cách hiểu này, “unilateral” và “unauthorised” sẽ thường đi cùng nhau.

Trái ngược với nhóm hành vi ở trên là các hoạt động quân sự được sự cho phép của Hội đồng Bảo an. Trong bối cảnh này, thuật ngữ “peacekeeping”, hay gìn giữ hòa bình, phổ biến hơn cả.

Quan sát bên ngoài thì có vẻ rất rõ ràng là nhóm hành vi quân sự “unilateral” và “unauthorised” là vi phạm pháp luật quốc tế, không được hoan nghênh, còn “peacekeeping” mới là chuẩn mực của “humanitarian intervention”.

Vấn đề là, khi cần thì Liên Hiệp Quốc lẫn Hội đồng Bảo an lại hay… lảng tránh.

Ví dụ như cuộc diệt chủng ở Rwanda năm 1994. Đó là trường hợp cộng đồng quốc tế nhìn thấy trước, Hội đồng Bảo an đã được cảnh báo trước về khả năng diệt chủng người Tutsi của chính quyền Hutu, tuy nhiên cuối cùng vẫn không có hành động ngăn chặn nào được đưa ra. Nó cho thấy các yếu tố chính trị và tính quan liêu của Liên Hiệp Quốc là một vấn đề lớn, làm giảm hiệu quả hoạt động của tổ chức này.

Việc Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc không thể đưa ra một nghị quyết đàng hoàng về tình trạng tại Myanmar (với Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam và Nga ngáng đường) cho thấy rõ sự bất lực này.

Trong khi đó, những “military intervention” không được ủy quyền lại có hiệu quả hơn hẳn. Can thiệp quân sự của NATO vào nạn thanh lọc sắc tộc và diệt chủng tại Yugoslavia (Nam Tư cũ), nội chiến Serbia hay kể cả tại Kosovo đều ngăn chặn các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và có hệ thống, chí ít là khiến chúng không tồi tệ hơn.

Có phải chỉ các nước lớn mới can thiệp nhân đạo?

Trong bốn thập niên tranh cãi, tính từ đầu những năm 1970, “humanitarian intervention” có một lịch sử khá dày dặn dù luôn vấp phải các phản đối về lý thuyết lẫn thực tiễn. Cũng cần lưu ý rằng không phải chỉ có những có ông lớn trong quan hệ quốc tế mới vận dụng khái niệm này.

Ấn Độ từng sử dụng can thiệp nhân đạo để hỗ trợ người dân Bangladesh trong cuộc chiến giành độc lập trước Pakistan (Bangladesh Liberation War). Tanzania từng can thiệp nhân đạo vào Uganda và từ đó lật đổ lãnh đạo độc tài Idi Amin. Việt Nam cũng đã từng viện dẫn “humanitarian intervention” để can thiệp vào nội bộ Campuchia, đánh đổ lực lượng Khmer Đỏ vào năm 1978, và chiếm đóng quốc gia này tròm trèm mười năm (military occupation).

Việt Nam đưa quân vào Campuchia năm 1978 với lý do can thiệp nhân đạo. Ảnh: southeastasiaglobe.com.

Như kỳ vọng, tất cả những cuộc can thiệp này đều được xem là vi phạm pháp luật quốc tế. Tuy nhiên, chúng có cần thiết hay không, như trong trường hợp Việt Nam can thiệp vào chế độ diệt chủng Campuchia, thì lại là câu chuyện hoàn toàn khác.

Thập niên 1990 thường được gọi là thập niên của can thiệp nhân đạo (decade of humanitarian intervention), một phần vì Liên Xô sụp đổ và trật tự thế giới có phần nghiêng về các lý tưởng cấp tiến của phương Tây. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, Hoa Kỳ cùng các quốc gia đồng minh châu Âu đều có thiện chí và sẵn sàng vận dụng can thiệp quân sự khi tình hình nhân đạo tại một lãnh thổ xấu đi.

Hoa Kỳ từng được Hội đồng Bảo an chấp thuận để can thiệp vào Somalia vào năm 1992 để bảo vệ các nguồn cung ứng viện trợ nhân đạo (humanitarian aid) của Liên Hiệp Quốc tại khu vực. Vương quốc Anh từng thay mặt Liên Hiệp Quốc lập vùng cấm bay (no-fly zone) cũng như gìn giữ hòa bình tại Sierra Leone vào năm 2000 để bảo vệ thường dân khỏi hành vi vi phạm nhân quyền của lực lượng nổi loạn (rebel forces).

Posted on

HÌNH ẢNH CUỘC BIỂU TÌNH ĐẪM MÁU Ở TRUNG TÂM CÔNG NGHIỆP MYANMA.

Van Pham
HÌNH ẢNH CUỘC BIỂU TÌNH ĐẪM MÁU Ở TRUNG TÂM CÔNG NGHIỆP MYANMA.

Ít nhất 22 người thiệt mạng trong cuộc đụng độ với lực lượng an ninh ở Hlaing Tharya, trung tâm công nghiệp tại Yangon hôm 14/3.

Lực lượng an ninh đối phó với cuộc biểu tình ở thị trấn Hlaing Tharya, Yangon hôm 14/3. Xung đột dữ dội đã xảy ra giữa cảnh sát, binh lính và người biểu tình ở thị trấn nghèo khó, là trung tâm công nghiệp với nhiều nhà máy may mặc này.

Theo đài truyền hình Myawaddy do quân đội điều hành, lực lượng an ninh nổ súng sau khi 4 nhà máy may mặc và một nhà máy phân bón bốc cháy. Khoảng 2.000 người đã ngăn xe chữa cháy tiếp cận các nhà máy.

“Thật kinh khủng. Mọi người bị bắn ngay trước mắt tôi. Tôi sẽ không bao giờ quên được hình ảnh đó”, một phóng viên ảnh tại hiện trường cho biết.

Xem chú thích nơi từng tấm hình….

*******

+7
Posted on

Biden ký dự luật $1,900 tỷ sớm hơn kế hoạch 1 ngày

Biden ký dự luật $1,900 tỷ sớm hơn kế hoạch 1 ngày

Mar 11, 2021 cập nhật lần cuối Mar 11, 2021

WASHINGTON, DC (NV) – Tổng Thống Joe Biden ký dự luật $1,900 tỷ trợ giúp chống COVID-19 vào chiều Thứ Năm, 11 Tháng Ba, sớm hơn dự trù một ngày, theo nhật báo The New York Times.

“Dự luật mang tính lịch sử này là nhằm xây dựng lại xương sống của quốc gia,” ông Biden nói, “cũng như đem đến cơ hội chiến đấu cho đất nước, người dân lao động, tầng lớp trung lưu, vốn là những người đã xây dựng quốc gia này.”

Tổng Thống Biden ký dự luật $1,900 tỷ tại Tòa Bạch Ốc ở Washington, DC, chiều Thứ Năm, 11 Tháng Ba. (Hình: AP Photo/Andrew Harnik)

Theo kế hoạch ban đầu, Tổng Thống Biden sẽ ký dự luật có tên “Kế Hoạch Giải Cứu Nước Mỹ” vào Thứ Sáu, sau khi xem xét lại một lần nữa rồi in ra.

 Tuy nhiên, hiểu được người dân Mỹ lợi tức thấp và trung bình đang mong nhận được khoản tiền trợ cấp $1,400 trong dự luật, Tổng Thống Biden cùng các cố vấn dời thời điểm ký dự luật lên chiều Thứ Năm.

Trước đó trong ngày Thứ Năm, ông Ron Klain, chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, thông báo trên Twitter rằng dự luật được gửi đến Tổng Thống Biden tối Thứ Tư và ông Biden sẽ ký sớm hơn kế hoạch một ngày vì họ muốn “làm càng nhanh càng tốt.”

Tuy nhiên, ông Klain cho biết thêm: “Chúng tôi sẽ tổ chức buổi lễ mừng việc ký kết vào Thứ Sáu, như kế hoạch, cùng với các nhà lãnh đạo Quốc Hội!”

Tổng Thống Biden ký dự luật tại Oval Office vài giờ trước khi ông đọc bài diễn văn được truyền hình trực tiếp tối Thứ Năm, mở đầu chiến dịch lớn thông báo cho người dân biết lợi ích họ sẽ nhận được thông qua kế hoạch $1,900 tỷ này.

Trong chiến dịch đó, Tổng Thống Biden và Phó Tổng Thống Kamala Harris sẽ đi đến nhiều tiểu bang, một loạt thành viên nội các sẽ trình bày nội dung chính của dự luật, và các thị trưởng Cộng Hòa sẽ tuyên bố ủng hộ dự luật, theo các giới chức chính quyền.

Dự luật $1,900 tỷ trợ giúp chống COVID-19 được Hạ Viện thông qua hôm Thứ Tư, trong đó bao gồm $1,400 gửi trực tiếp cho nhiều người dân Mỹ, và $300 trợ cấp thất nghiệp mỗi tuần của liên bang đến Tháng Chín.

Ngoài ra, kế hoạch này còn gồm hàng trăm tỷ đô la cung cấp vaccine ngừa COVID-19 và chi phí điều trị, tài trợ cho trường học, trợ giúp chính quyền tiểu bang và địa phương và một số kỹ nghệ gặp khó khăn, gồm cả ngành hàng không dân sự. (Th.Long) [qd]

Posted on

Ngoại giao và tuyên giáo Việt Nam qua câu chuyện Miến Điện

Ngoại giao và tuyên giáo Việt Nam qua câu chuyện Miến Điện

Bởi  AdminTD

Jackhammer Nguyễn

12-3-2021

Ngày 9/3/2021, hãng tin Reuters của Anh quốc loan tin, rằng Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã không ra được một tuyên bố mạnh mẽ để lên án các hành động bạo lực của giới quân nhân Miến Điện bắn giết người biểu tình.

Reuters cho biết, ban đầu bản tuyên bố được Anh soạn thảo, lên án mạnh mẽ giới quân nhân Miến Điện và dọa sẽ có những biện pháp (trừng phạt) tiếp theo. Thế nhưng có bốn quốc gia đã đề nghị sửa lại câu chữ và xóa đi phần đe dọa.

Bốn nước đó là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Việt Nam, trong đó hai nước đầu là thành viên thường trực có quyền phủ quyết, Việt Nam và Ấn Độ là hai thành viên không thường trực, không có quyền phủ quyết.

Thế nhưng những bản tin quốc tế trên báo chí Việt Nam về Myanmar (nếu có) lại lờ đi chi tiết quan trọng, rằng Việt Nam có tham gia vào việc cản trở thông điệp mạnh mẽ của Liên Hiệp Quốc về tình hình Miến Điện. Trang Vnexpress cho biết, Việt Nam có tham gia vào việc soạn thảo bản tuyên bố, nhưng không đề cập đến việc nó bị sửa đổi cho nhẹ nhàng.

Thú vị nhất là báo Tuổi Trẻ, trong bài nói về chuyện Trung Quốc kêu gọi xuống thang bạo lực ở Miến Điện, lại tiết lộ cho dân chúng trong nước biết rằng, chính Bắc Kinh là nước can thiệp để thay đổi những câu chữ lên án mạnh mẽ trong bản nháp đầu tiên do nước Anh soạn thảo. Báo Tuổi Trẻ giấu mất Nga, Ấn Độ, và chính… Việt Nam, đều là … đồng phạm!

Phải nói cho công bằng, rằng báo chí Việt Nam đưa tin khá đầy đủ về Miến Điện, nhưng ít có bài phân tích và bình luận. Qua những bản tin đó, người đọc trong nước chắc chắn hình dung được sự tàn ác của quân đội Miến Điện. Điều đó có lẽ làm cho cơ quan tuyên giáo Việt Nam lo ngại về một sự so sánh cuộc thảm sát Miến Điện với thảm sát Đồng Tâm (nơi nửa đêm có khoảng 3.000 công an Việt Nam kéo vào làng, hạ sát một nông dân, làm bị thương nhiều người khác)?

Hãy so sánh vụ đưa tin về các cuộc biểu tình khổng lồ ở Hồng Kông vào mùa thu năm 2019, có vẻ như tầng suất các bài viết về Miến Điện nhiều hơn những bài về Hồng Kông. Phải chăng có sự lo ngại trong việc đưa tin về Hồng Kông vì chính quyền Hoa Lục, nguồn cơn của các cuộc đàn áp, có cùng ý thức hệ như cộng sản Hà Nội? Còn Miến Điện là một thế giới khá xa lạ với người dân trong nước?

Trở lại câu chuyện ngoại giao, Việt Nam cản trở câu chữ mạnh mẽ ở Hội đồng Bảo an LHQ, và việc giấu nhẹm điều đó đi của báo chí dưới sự kiểm soát của cơ quan tuyên giáo Việt Nam, đặt ra cho chúng ta một vấn đề hết sức thú vị.

Một mặt, hành động ngoại giao đó của Việt Nam không khác gì kiểu cách “dĩ hòa vi quý” của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), núp dưới danh nghĩa không can thiệp vào chuyện nội bộ của nhau. Đó dường như cũng là kiểu hành xử của Ấn Độ, quốc gia cũng “dĩ hòa vi quý” và mong muốn mở rộng ảnh hưởng khối ASEAN.

Mặt khác, tại sao báo Tuổi Trẻ lại “trăm dâu đổ đầu” … Trung Quốc như vậy? Cũng có thể do Bắc Kinh đầu têu chuyện này, nhưng có lẽ thái độ của tuyên giáo Việt Nam (báo chí) có thay đổi trong thời gian gần đây, khi những bài báo khá mạnh mẽ chỉ trích Trung Quốc xuất hiện ngày càng nhiều. Điều này giúp cho Hà Nội giữ sự ủng hộ của dân chúng (với điều kiện là đừng đi biểu tình) vốn có tâm lý chống Bắc Kinh rất mạnh. Nên bây giờ đổ thêm cho Bắc Kinh một tội chung, cũng không sao.

Trong khi đó, thái độ của lãnh đạo Cộng sản Việt Nam đối với lãnh đạo quân phiệt Miến Điện, lại là một chuyện khác. Nó giống như một nỗi mặc cảm vừa nhìn xuống vừa nhìn lên. Các nhà lãnh đạo Việt Nam đã từng lên tiếng “kẻ cả” dạy bảo lãnh đạo Miến Điện về dân chủ, bầu cử tự do… từng dùng những mỹ từ như ‘lãnh tụ dân chủ’ để chỉ bà Aung San Suu Kyi, trong khi các tờ báo thuộc loại “bảo vệ đường lối” như Nhân Dân, Công An Nhân Dân, Quân Đội Nhân Dân,… lại hay dùng từ dân chủ để biếm nhẽ những người đấu tranh cho xã hội dân sự trong nước.

Mặc khác các nhà lãnh đạo Việt Nam có lẽ cũng cảm thông với các tướng lĩnh độc tài Miến Điện, muốn độc quyền cai trị, dưới chiêu bài “giữ vững ổn định”, có khác gì với Đảng Cộng sản Việt Nam đâu?

Thái độ đối với Miến Điện của Việt Nam có nhiều mặc cảm như thế, cộng với không gian văn hóa xa xôi cách trở, sự quan tâm không nhiều của dân chúng trong nước, làm cho tuyên giáo của đảng khá thoải mái trong việc cho phép đưa tin về Miến Điện.

Nhưng đôi khi sự thoải mái này lại vượt rào, làm cho tuyên giáo bị hố, như báo Tuổi Trẻ từng trích lời ngoại trưởng Singapore, lên án hành động bắn giết dân thường Miến Điện: “Cầm súng bắn người dân của mình là đỉnh cao nỗi ô nhục quốc gia“. Vài giờ sau, bài báo này biến mất, chứ nếu còn, độc giả lại so sánh với vụ Đồng Tâm thì nguy!

Ảnh chụp màn hình bài báo Tuổi Trẻ ngày 5/3/2021, hiện đã bị gỡ bỏ.

Posted on

Phúc thẩm vụ Đồng Tâm: 14 luật sư yêu cầu làm rõ những tình tiết mâu thuẫn trong vụ án

Phúc thẩm vụ Đồng Tâm: 14 luật sư yêu cầu làm rõ những tình tiết mâu thuẫn trong vụ án

Cao Nguyên
2021-03-07

Hình minh hoạ. Phiên sơ thẩm xử 29 người dân Đông Tâm ở Hà Nội hôm 14/9/2020

 AFP

Một tuần lễ trước phiên Toà Phúc thẩm vụ án Đồng Tâm, 14 luật sư bào chữa cho sáu người có kháng án đã gởi Đơn kiến nghị dài 31 trang đến các cơ quan hữu trách yêu cầu làm rõ nhiều điểm sai sót, vi phạm thủ tục tố tụng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới kết quả bản án.

Vụ án đặc biệt nghiêm trọng

Theo nhận định của các luật sư, vụ án “giết người” và “chống người thi hành công vụ” xảy ra ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội vào rạng sáng 9/1/2020 là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ thể hiện ở số lượng người chết trong vụ án này, mà sức ảnh hưởng ghê gớm của nó tác động lên đại bộ phận dân chúng Việt Nam.

Vụ án này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới hình ảnh của đất nước, thể chế chính trị Việt Nam đối với bạn bè Quốc tế và sự bang giao với các nước lớn trên thế giới.

Do đó, các luật sư đã nêu ra, phân tích 8 nội dung chính và yêu cầu, kiến nghị HĐXX phúc thẩm đặc biệt lưu tâm làm rõ ở phiên phúc thẩm.

Vụ Đồng Tâm liên quan đến tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền xảy ra khi chính quyền Hà Nội huy động hàng ngàn công an tấn công vào Đồng Tâm, giết chết một người dân là cụ Lê Đình Kình. 3 công an tham gia vụ tấn công cũng thiệt mạng.

Theo luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho hai trong số sáu bị cáo kháng án cho biết cần thiết nhất là phải cho tổ chức thực nghiệm lại hiện trường để xác định nguyên nhân cái chết của ba cán bộ công an. Từ đó mới biết các bị cáo có phạm tội giết người hay không:

“Tôi quan tâm nhất việc trả lại hồ sơ để tổ chức thực nghiệm việc ba công an bị chết như thế nào.

Theo như hồ sơ và kết luận điều tra thì vô lý là ba người công an rơi xuống hố mà lại chết cháy hoá than với lượng xăng và mô tả như vậy là bất hợp lý. Tôi cho rằng mấu chốt là ở chỗ này và cần phải được làm rõ.”

Luật sư Đặng Đình Mạnh cho biết tất cả các điểm được liệt kê trong đơn đều cần được làm sáng tỏ để đảm bảo có được bản án công bằng:

“Chúng tôi đưa những điều đó đều rất cần thiết. Chúng tôi mong muốn được giải quyết hết cả 8 điểm, không loại trừ một điểm nào cả.”

Nhận định của luật sư về kết quả phiên phúc thẩm

Theo thông báo, phiên toà phúc thẩm sẽ diễn ra từ ngày 8/3/2021. Do còn quá nhiều tình tiết của vụ án còn mơ hồ, mâu thuẫn nên luật sư Mạnh cho rằng kết quả tốt nhất là Toà phúc thẩm huỷ kết quả bản án sơ thẩm, điều tra lại từ đầu:

“Điều lý tưởng nhất mà chúng tôi mong muốn là toà phúc thẩm sẽ huỷ bản án sơ thẩm và trả hồ sơ điều tra lại từ đầu, trong đó bổ sung các nội dung mà các luật sư nêu ra.

Tôi cũng không quá hy vọng vào điều đó, nhưng trong phạm vi chúng tôi có thể yêu cầu và tin rằng nó đúng và có cơ sở pháp luật thì chúng tôi phải đẩy sự việc cho đến cùng.”

Ông Hà Huy Sơn nói hai bị cáo do mình bào chữa nên được giảm án. Đặc biệt là ông Bùi Viết Hiểu không phạm tội giết người vì ông này không có mặt tại nơi ba công an tử vong:

“Tôi bảo vệ cho ông Bùi Viết Hiểu và Bùi Thị Nối. Tôi hy vọng bị cáo Nối sẽ được trả tự do, hưởng án treo.

Còn đối với bị cáo Hiểu sẽ không bị kết tội giết người. Vì bị cáo không biết sự việc ba công an chết như thế nào. Lúc đấy bị cáo đang ở cùng nhà ông Kình nên không biết diễn biến ở nhà bên cạnh, nơi ba công an bị chết. Nên tôi cho rằng bị cáo Hiểu không liên quan đến tội giết người.”

Tám nội dung chính được yêu cầu điều tra làm rõ

  1. Về diện tích đất quốc phòng: Các luật sư nhận định “Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, rất hiếm khi các bị cáo có cơ hội được trình bày những nội dung liên quan tới nguồn gốc đất Đồng Sênh, nơi xảy ra tranh chấp đất đai, có phải là nguồn gốc đất Quốc phòng hay không.

Điều lý tưởng nhất mà chúng tôi mong muốn là toà phúc thẩm sẽ huỷ bản án sơ thẩm và trả hồ sơ điều tra lại từ đầu, trong đó bổ sung các nội dung mà các luật sư nêu ra. – LS Đặng Đình Mạnh

Do đó cần thiết phải triệu tập một số người có liên quan tới các Kết quả thanh tra của Thanh tra thành phố Hà Nội, Thanh tra Chính phủ, đại diện Bộ Quốc phòng và những người làm chứng khác nguyên là cựu lãnh đạo Đồng Tâm qua các thời kỳ, để làm rõ nội dung liên quan đến nguồn gốc đất đai.”

  1. Về việc chính quyền có tổ chức đối thoại với người dân Đồng Tâm hay không:

Chưa hề có bất kỳ một cuộc đối thoại nào đúng nghĩa đã được tổ chức để người dân bức xúc được dịp bày tỏ thái độ quan điểm và chứng minh những luận điểm được đưa ra của mình là đúng, khiến cho những mâu thuẫn dồn nén kéo dài.

Các luật sư kiến nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) phúc thẩm triệu tập những người có liên quan bao gồm ông Nguyễn Đức Chung (nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội), là người có mặt ở hầu hết ở các sự kiện xảy ra tại Đồng Tâm từ tháng 4/2017 cho đến nay, ông Nguyễn Văn Thanh (Tổng Thanh tra Chính phủ), đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc, Lưu Bình Nhưỡng, Đỗ Văn Đương…

  1. Về kế hoạch huy động lực lượng công an để bảo vệ an ninh trật tự trong việc xây dựng tường trạng Miếu Môn

Các luật sư yêu cầu phải công khai bản “Kế hoạch bảo vệ an ninh trật tự ở thôn Hoành” số 419A ngày 2/1/2020 để làm sáng tỏ rằng việc huy động lực lượng Công an thành phố Hà Nội hỗ trợ an ninh trật tự trong việc xây dựng tường rào sân bay Miếu Môn có phải là “bình phong” cho một kế hoạch tấn công, vây bắt người dân trong “Tổ đồng thuận” đã được chuẩn bị kỹ lưỡng hay không.

Kế hoạch 419A có từ khi nào? Được cấp nào phê duyệt? Mục đích chỉ là để bảo vệ trật tự đơn thuần hay là bố ráp bắt giữ ông Kình và những người chống đối? Tại sao lại phải bảo vệ thôn Hoành? Tường rào sân bay Miếu Môn ở một nơi xa tại sao không tập trung ở đó? Hơn nữa để tiến vào khu vực cần xây dựng của sân bay Miếu Môn thì có rất nhiều cung đường khác nhau, không nhất thiết phải đi qua thôn Hoành. Lực lượng công an đã đột nhập và tấn công vào nhà ông Kình vào lúc nửa đêm mà không được sự cho phép và đồng ý là xâm phạm các quy định đã được hiến pháp và pháp luật bảo vệ.

Việc làm rõ kế hoạch này cũng đồng thời chứng minh được vai trò của công an thành phố Hà Nội trong vụ án này, để xác minh rõ rằng cơ quan Cảnh sát điều tra công an thành phố Hà Nội có thể là “vừa đá bóng vừa thổi còi” khi vừa thực hiện trực tiếp tham gia vào vụ án với vai trò là người có liên quan lại vừa là người đi điều tra xử lý tội phạm trong vụ án này.

  1. Về hoàn cảnh và nguyên nhân dẫn đến cái chết của 3 chiến sĩ công an

Với tình huống này, các luật sư kiến nghị cần phải thực nghiệm lại hiện trường tổng thể, đặc biệt lưu tâm đến nguyên nhân dẫn tới cái chết của ba chiến sĩ rơi xuống hố.

Lời khai của các bị cáo và những người khác cùng tham gia tổ công tác này có mâu thuẫn với nhau. Có một số lời khai có lợi cho các bị cáo nhưng không được đối chứng, khiến cho sự thật về nguyên nhân dẫn tới cái chết của ba chiến sỹ công an vẫn còn là một ẩn số.

Do đó, cần phải triệu tập các chiến sỹ chứng kiến sự việc các đồng đội bị rơi xuống hố để đối chất với các bị cáo tại tòa.

  1. Về vết thương trên người ông Bùi Viết hiểu, Lê Đình Chức, Lê Đình Uy và Bùi Thị Nối

Các bị cáo trên đều mang trong mình những vết thương rất nặng do đạn bắn hoặc bị đánh đập. Thậm chí, theo lời khai của ông Bùi Viết Hiểu thì ông bị bắn hai phát vào ngực và vào chân. Việc ông Hiểu thoát chết là ngoài dự tính. Bà Bùi Thị Nối khai tại phiên toà sơ thẩm rằng bà bị bắn chảy nhiều máu và bị lôi ra ngoài đánh đập tàn nhẫn.

Tuy nhiên, trong cáo trạng cũng như hồ sơ vụ án đã loại bỏ nội dung liên quan đến thương tích của các bị cáo này.

Do vậy, các luật sư kiến nghị “Cần điều tra độc lập, khách quan để làm rõ việc có hay không hành vi dùng vũ khí bắn một cách bừa bãi vào người dân, dù những người này không có vũ khí chống trả, không có khả năng gây nguy hiểm tới lực lượng thi hành công vụ.

Hội đồng xét xử xử cấp phúc thẩm cần triệu tập những người trực tiếp tham gia vào cuộc truy quét sáng ngày 9/1/2020 để làm rõ cá nhân nào đã gây ra các vết thương cho các bị cáo. Đồng thời tạo điều kiện cho các bị cáo bị cáo chứng minh lời khai của mình để làm rõ sự thật. 

  1. Về hành vi và cái chết của ông Kình

Trong phần này, các luật sư chỉ ra nhiều điểm mâu thuẫn, bất hợp lý trong Kết luận điều tra và Cáo trạng về cái chết của cụ Lê Đình Kình vào rạng sáng ngày 9/1 so với thực tế. 

Theo Cáo trạng, ông Kình bị bắn hai phát từ phía sau lưng các chừng 2 đến 2,5m. Nhưng kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy vỏ đạn được bắn từ phía trực diện, từ trước ra sau. Điều này cũng trùng hợp với lời khai của ông Bùi Viết Hiểu tại phiên tòa rằng “ông Kình bị bắn ngay trước mặt ông Hiểu, người bắn đứng trước mặt ông Kình khoảng một mét, nòng súng to như cổ tay nhắm thẳng vào ngực ông Kình, bắn trực diện chứ không phải bắn từ phía sau. Ông Kình ngã xuống chết trước mặt tôi. Sau đó đó là chó nghiệp vụ vào kéo xác  ông Kình lôi đi.”

Hình trái: lưng cụ Kình với nhiều vết bầm tím sau khi bị bắn chết. Hình phải: cảnh sát cơ động được điều đến Đồng Tâm hôm 9/1/2020. AFP

Như vậy cần xác định rõ việc ông Kình có thực sự thực hiện hành vi chống trả lực lượng chức năng hay không và việc bắn chết ông Kình đã đúng quy định của pháp luật hay chưa.

Bản Kiến nghị yêu cầu HĐXX cho triệu tập những người có liên quan đến cái chết của ông Lê Đình Kình tới phiên tòa để làm rõ việc liệu quyết định bắn chết ông là có đúng hay không, có được chỉ đạo trong kế hoạch 419A hay chỉ là phát sinh tại thời điểm đó.

Bên cạnh đó, đề nghị tòa xem xét chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án giết người theo đơn tố cáo và đề nghị khởi tố của bà Dư Thị Thành là vợ của ông Lê Đình Kình. 

  1. Về nguồn gốc về các clip phóng sự ghi lại lời nhận tội của bị cáo

Theo ý kiến các luật sư, trong phần tranh tụng, toà cho trình chiếu những phóng sự do phóng viên làm theo hướng cáo buộc, kết tội cụ Kình mà không cần thông qua xét xử, được dùng làm chứng cứ cáo buộc các bị cáo tại tòa là không không đầy đủ điều kiện cơ bản của chứng cứ.

Việc trình chiếu những clip, hình ảnh, âm thanh được dàn dựng có liên quan tới lời khai của các bị cáo ngay trước khi bắt đầu phiên xét hỏi là một cách để phủ đầu các bị cáo, nhằm làm tê liệt sự phản kháng của họ.

Nếu vẫn giữ những tài liệu này, HĐXX cần triệu tập những người đã thực hiện việc quay, dàn dựng nội dung clip ra để các bị cáo và luật sư của họ hỏi, phân tích, đối chất, làm rõ những nội dung liên quan.

  1. Về một số vi phạm liên quan đến thủ tục tố tụng/xâm phạm hoạt động tư pháp. 

Các luật sư chỉ ra rằng trong suốt quá trình điều tra, khởi tố và xét xử vụ án Đồng Tâm, có nhiều dấu hiệu cho thấy các bị cáo bị đánh đập, ép cung, mớm cung…

Bà Bùi Thị Nối và ông Lê Đình Công đều nói trước toà rằng trong quá trình bị tạm giam, họ bị đánh “10 ngày như một” để ép cung.

Tại phần lời nói cuối cùng trước khi kết thúc phần tranh luận chuyển sang phần nghị án, rất nhiều bị cáo có phần nói cuối cùng giống y đúc như nhau. Thậm chí giống nhau đến từng câu chữ, theo một mô típ chung: “nhận ra lỗi lầm…, ăn năn hối cải…, cảm ơn các thầy trong trại giam số 2 đã giáo dục để nhận ra sai lầm…, xin lỗi gia đình bị hại, xin giảm nhẹ án…”

Do vậy, cần thiết phải triệu tập các điều tra viên tham gia điều tra vụ án để làm rõ các vấn đề được nêu trong kết luận điều tra, cáo trạng và bản án sơ thẩm vì nó có dấu hiệu rõ ràng là không phản ánh khách quan trung thực so với thực tế đã diễn ra.

Các luật sư cũng bị hạn chế quyền hành nghề vì tới tận ngày có lịch xét xử vụ án thì luật sư mới được sao chụp hồ sơ vụ án; Luật sư khi gặp thân chủ tại trại tạm giam thì luôn có mặt giám sát viên, cán bộ trại giam kèm cặp. Việc thăm hỏi, trao đổi luôn bị theo dõi nhắc nhở; Có dấu hiệu bị cáo bị ép từ chối luật sư do gia đình nhờ để nhờ luật sư chỉ định; Trong phiên tòa, HĐXX hạn chế quyền được tiếp cận thân chủ của luật sư vì cho rằng điều đó là không cần thiết.

Ngoài ra, luật sư cũng đề nghị các cơ quan xem xét, tạo điều kiện cho những người thân của các bị cáo được vào phòng xét xử để dự khán. Đề nghị cho các cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài nước được vào phòng xử án tác nghiệp, đưa tin công khai về vụ án để mở rộng đường dư luận, tránh sự đồn đoán về một bản án “bỏ túi” như một số trang thông tin không chính thống đã lan truyền.

Các luật sư bào chữa xác nhận rằng cho đến ngày 7/3, chưa có một cơ quan nào phản hồi về Đơn kiến nghị này.

Phúc thẩm vụ Đồng Tâm: 14 luật sư yêu cầu làm rõ những tình tiết mâu thuẫn trong vụ án

RFA.ORG
Phúc thẩm vụ Đồng Tâm: 14 luật sư yêu cầu làm rõ những tình tiết mâu thuẫn trong vụ án
Một tuần lễ trước phiên Toà Phúc thẩm vụ án Đồng Tâm, 14 luật sư bào chữa cho sáu người có kháng án đã gởi Đơn kiến nghị dài 31 trang đến các cơ quan hữu trách yêu cầu làm rõ nhiều điểm sai sót, vi phạm thủ tục tố tụng làm …..

Posted on

VOA – Vì sao quyền lực mềm của Mỹ suy giảm

Ngô Đắc Hòa

  ĐỐI DIỆN VỚI SỰ THẬT: KỂ TỪ 2017 VỚI CHỦ TRƯƠNG CỦA TRUMP – AMERICA FIRST – CŨNG LÀ CỘT MỐC QUYỀN LỰC MỀM CỦA MỸ TUỘT DỐC KHÔNG PHANH!

VOA – Vì sao quyền lực mềm của Mỹ suy giảm

Những người ủng hộ Tổng thống Trump tấn công Điện Capitol trong vụ bạo loạn tại trụ sở Quốc hội Mỹ ở Washington DC hôm 6/1. Chiến dịch bầu cử đầy sóng gió được cho là một trong những nguyên nhân khiến Mỹ đã mất đi vị trí siêu cường có quyền lực mềm số 1 thế giới.

Mỹ đã mất vị trí là siêu cường có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới trong năm qua và cũng là nước tụt hạng nhanh nhất trên bảng Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu mới được công bố

Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 cho thấy tầm ảnh hưởng của Mỹ sụt giảm nhanh nhất trên toàn thế giới sau một năm được coi là “hỗn loạn trên diện rộng”, từ khủng hoảng dịch bệnh cho tới chính trị.

Giữa một chiến dịch bầu cử đầy sóng gió và sự ứng phó thiếu nhất quán đối với COVID-19, Mỹ đã mất vị trí dẫn đầu về quyền lực mềm trên toàn cầu, rơi xuống vị trí thứ 6 và nhường vị trí số 1 cho Đức. Với điểm số tổng thể là 55,9 trên 100, giảm 11,2 điểm so với năm ngoái, Mỹ có sự sụt giảm nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên bảng xếp hạng trong nghiên cứu được coi là bao quát nhất thế giới về giá trị thương hiệu quốc gia.

Sự lãnh đạo của Trump

Với việc cựu Tổng thống Donald Trump do dự thừa nhận quy mô và mức độ nghiêm trọng của đại dịch và bị chỉ trích ở trong lẫn ngoài nước, Mỹ xếp cuối bảng chỉ số COVID-19 trong số tất cả 105 quốc gia được đánh giá trong nghiên cứu này.

Theo nhận định của David Haigh, chủ tịch và CEO của Brand Finance – công ty tư vấn định giá thương hiệu hàng đầu thế giới, sự hoành hành của virus corona trên khắp nước Mỹ cộng với việc Tổng thống Trump “chỉ trích các nhà chuyên môn y tế và đưa ra các biện pháp điều trị liều lĩnh tại nhà rất có thể là thủ phạm khiến vị thế hình mẫu lâu nay của Mỹ trên toàn thế giới suy giảm, tại thời điểm mà sự lãnh đạo toàn cầu hợp lý được cho là cần thiết nhất”.

Sự sụp đổ quyền lực mềm của Mỹ bắt đầu từ năm 2017, ngay sau khi ông Trump trở thành tổng thống.

GS Joseph Nye, Đại học Harvard

Được công bố tại hội nghị Thượng đỉnh Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 trực tuyến từ London, Anh, do Brand Finance tổ chức hôm 25/2 với sự tham dự của cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 là nghiên cứu toàn diện nhất với 75.000 người từ trên 100 quốc gia tham gia khảo sát.

Giáo sư của Đại học Harvard, Joseph Nye, người đầu tiên đưa ra khái niệm ‘quyền lực mềm’ vào cuối thập kỷ 1980 và có mặt tại thượng đỉnh hôm 25/2, nhận định rằng sự sụp đổ quyền lực mềm của Mỹ bắt đầu từ năm 2017, ngay sau khi ông Trump trở thành tổng thống.

“Quan điểm hạn hẹp của ông Trump đối với các đồng minh quốc tế, việc rút khỏi các thoả thuận toàn cầu như Hiệp định Khí hậu Paris và thiếu sự hỗ trợ cho WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) đã gây tổn hại đến quyền lực mềm của Mỹ trước khi COVID-19 bùng phát”, GS Nye nói.

Theo một khảo sát của Viện Nghiên cứu Pew, có trụ sở ở thủ đô Washington của Mỹ, đưa ra vào năm ngoái, chỉ có 29% những người tham gia trả lời từ 33 quốc gia trên thế giới tin vào ông Trump – thấp ngang với mức mức tin tưởng của quốc tế mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận được. Thăm dò của Gallup tiến hành ở 134 quốc gia vào năm 2019 cũng cho thấy chỉ có khoảng 30% những người được hỏi có quan điểm tích cực về Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump.

Được định nghĩa là khả năng ảnh hưởng tới sự lựa chọn và hành vi của các quốc gia khác trên thế giới, quyền lực mềm mà một nước nào đó có được là bằng sự thu hút hoặc thuyết phục chứ không phải vì ép buộc.

Các giá trị cởi mở của xã hội dân chủ Mỹ là những nguồn đóng góp lớn nhất cho quyền lực mềm của Mỹ, theo GS Nye. Ông còn cho rằng quyền lực mềm của Mỹ “bắt rễ sâu xa hơn cả nền chính trị và các chính sách” và không chỉ đến từ sức mạnh quân sự và kinh tế. Theo nhà khoa học chính trị của Đại học Harvard, những bộ phim Hollywood trong đó tôn vinh những phụ nữ độc lập hay những người yếu thế dám đứng lên tranh đấu đã cuốn hút những khán giả từ bên ngoài nước Mỹ. Hơn nữa các công ty, các trường học, các tổ chức, nhà thờ và những phong trào biểu tình tại Mỹ cũng đã đóng góp vào quyền lực mềm của Hoa Kỳ, theo GS Nye.

“Ông Trump là tổng thống đầu tiên không đặt nặng vào các giá trị”, GS Nye nhận định. “Khi Mỹ coi trọng các giá trị sẽ khiến quốc gia này trở nên hấp dẫn hơn đối với xã hội và do đó quyền lực mềm (mà Mỹ có được) đã trở nên vô song”.

‘Nước Mỹ trở lại’

Câu hỏi được đặt ra là liệu nước Mỹ có thể phục hồi được quyền lực mềm của mình hay không và theo GS Nye, câu trả lời là “có thể”.

“Trước đây chúng ta đã làm được điều đó”, giáo sư của Đại học Harvard nói và cho biết rằng vào những năm 1960, các thành phố của Hoa Kỳ chìm trong những ‘ngọn lửa’ của biểu tình sắc tộc trong khi nhiều cuộc biểu tình trên thế giới cũng nổ ra để phản đối cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam. Nhưng theo ông, một loạt các cải cách và những chính sách nhân quyền được Quốc hội Mỹ thông qua trong những thập niên tiếp theo “đã chứng minh sự phục hồi” của quyền lực Mỹ.

Mỹ sẽ phải nỗ lực hơn rất nhiều để khôi phục danh tiếng của mình trong bốn năm tới.

David Miliband, Chủ tịch và CEO của IRC

Nhiều người cho rằng nước Mỹ đã mất đi hình ảnh vốn có của một nền dân chủ thượng tôn pháp luật trong cuộc bầu cử mà vị tổng thống đương nhiệm khi đó, ông Trump, cáo buộc mà không có bằng chứng về sự gian lận trong kiểm phiếu, điều mà chúng ta thường thấy ở các cuộc bầu cử của các nước dưới chế độ độc tài và không có dân chủ. Tuy nhiên, theo GS Nye, quyền lực mềm của Mỹ lại được củng cố bởi thực tế rằng nền dân chủ Mỹ đã tiến hành một cuộc bầu cử trung thực nhất ở 50 tiểu bang với một lượng cử tri tham gia bỏ phiếu kỷ lục giữa cơn đại dịch tồi tệ nhất trong một thế kỷ.

“Nếu Mỹ tiếp tục đạt được tiến bộ về vaccine và có thể kiểm soát được đại dịch, cùng với sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ, thì triển vọng của chúng ta sẽ tốt”, GS Nye nói. “Vì vậy, nếu dự báo về Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu sẽ như thế nào trong năm tới, tôi tin rằng Mỹ sẽ quay trở lại xu hướng tăng lên”.

Tuy nhiên người đứng đầu uỷ ban hỗ trợ nhân đạo toàn cầu IRC có trụ sở ở New York, David Miliband, cảnh báo về những thách thức phía trước và nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chính trực và đoàn kết nội bộ đối với quyền lực mềm.

“Ngày nay có nhiều trung tâm quyền lực hơn bao giờ hết và sự cạnh tranh tăng cao về quyền lực mềm này đồng nghĩa với việc tái tạo các thành quả trong quá khứ sẽ khó khăn hơn nhiều”, Chủ tịch và CEO của IRC nhận định tại thượng đỉnh hôm 25/2.

Theo ông Miliband, nếu một quốc gia bị chia rẽ thì việc thu hút các nước khác sẽ trở nên khó khăn hơn, và kết quả là quyền lực mềm sẽ bị ảnh hưởng.

“Về điều này, tôi nghĩ Mỹ sẽ phải nỗ lực hơn rất nhiều để khôi phục danh tiếng của mình trong bốn năm tới,” ông Miliband nói.

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 giữa Tổng thống đương nhiệm Trump và cựu Phó Tổng thống Biden, khi còn tranh cử, được coi là gây chia rẽ nhất trong lịch sử nước Mỹ. Trước những cáo buộc vô căn cứ của ông Trump về “cuộc bầu cử đã bị đánh cắp” mà ông nói mình mới là “người chiến thắng”, những người ủng hộ vị tổng thống, người thường đưa ra những phát biểu gây chia rẽ, đã tiến hành nhiều cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử, với đỉnh điểm là cuộc tấn công vào Điện Capitol, trụ sở Quốc hội Mỹ nơi Thượng viện tiến hành phê chuẩn kết quả chiến thắng của ông Biden.

Nhưng sau tất cả những sóng gió đó, “nền dân chủ đã chiến thắng”, như lời Tổng thống Biden nói trong bài phát biểu tại lễ nhậm chức ở thủ đô Washington hôm 20/1. “Nước Mỹ đã trở lại”, ông tuyên bố.

Posted on

Donald Trump và luật pháp Mỹ (Phần 3)

Donald Trump và luật pháp Mỹ (Phần 3)

Bởi   AdminTD

Minh Phạm

6-3-2021

Tiếp theo phần 1 và phần 2

Một nguồn tin cho biết, một đại bồi thẩm đoàn (Grand Jury) ở Atlanta đã được triệu tập (convene) cho vụ Georgia Call, nghĩa là vụ điều tra ông Trump về cáo buộc “lật đổ kết quả bầu cử tổng thống 2020 có dự mưu” ở tiểu bang Georgia (GA call) đã chính thức bắt đầu.

Cũng liên quan đến âm mưu lật đổ kết quả bầu cử, theo trang tin The Daily Beast, luật sư đại diện cho dân biểu Bennie Thompson (đảng Dân chủ, đại diện bang Mississippi) và Tổ chức NAACP vừa tống đạt một Triệu-hoán-trạng cho cựu tổng thống Donald Trump ở tận nơi cư trú “hậu Tổng thống” Mar-a-Lago club, bang Florida.

Triệu hoán trạng chính thức báo cho ông Trump biết rằng, ông bị dân biểu Bennie Thompson và Tổ chức NAACP kiện ra tòa vì phạm luật liên bang, liên quan đến vụ bạo loạn ở trụ sở Quốc Hội liên bang ngày 6/1/2021. Đơn kiện vụ này được phát động vào ngày 16/2/2021 ở Tòa sơ thẩm liên bang Phân khu thủ đô.

Đồng bị đơn với ông Trump trong vụ này là luật sư Rudy Giuliani cùng các nhóm cực hữu gồm Proud Boys, the Oath Keepers. Tất cả các đồng bị đơn bị cáo buộc vi phạm đạo luật “Ku Klux Klan Act,” 1871 (luật 3K Act 1871), “tội cố ý có dự mưu ngăn cản các thành viên Quốc Hội thi hành nghĩa vụ pháp định của họ trong lúc thực hiện việc kiểm phiếu Đại cử tri sau ngày bầu cử tổng thống; đe dọa tính mạng của nguyên đơn cùng các Nhà lập pháp khác“.

Đáng chú ý là trong vụ này, ông Trump chưa có luật sư đại diện. Nguyên đơn thỉnh cầu tòa án phán quyết, các bị đơn vi phạm điều luật đã dẫn bồi thường cho Nguyên đơn, phạt tiền các bị đơn để làm gương, chịu án phí cùng phí luật sư…

(Nhân nhắc đến Triệu-hoán-trạng, tin cho biết, nữ luật sư Sidney Powell – bị đơn trong vụ Dominion Voting System kiện đòi bà này bồi thường 1,3 tỷ dollars – hiện vẫn “bặt vô âm tín” khiến nguyên đơn không thể tống đạt Triệu hoán trạng đến tận tay; và tin mới nhất từ vụ Dominion Voting System kiện Giuliani đòi bồi thường 1,3 tỷ dollars cũng với tội tung tin giả trong vụ kiện tội phỉ báng [defamation lawsuit] thì ông Giuliani vừa xin Tòa gia hạn nộp Biện minh trạng trong 35 ngày).

Vài giờ trước khi viết bài này, tiếp bước dân biểu Bennie Thompson, dân biểu Swalwell – sứ giả luận tội của Hạ nghị viện trong phiên tòa Senate Trial mới đây – cũng kiện ông Trump ra tòa với cùng nguyên cớ và cùng thỉnh cầu tương tự đơn kiện của dân biểu Thompson. Tuy nhiên, đồng bị đơn với Trump vẫn là luật sư Giuliani, không có các tổ chức cực hữu nhưng lại có thêm trưởng tử Trump Jr,.

Trong 3 vụ trên, vụ điều tra GA call là vụ hình sự do tân nữ Biện lý Fani Willis ở Atlanta tiến hành, theo luật tiểu bang Georgia; hai vụ còn lại của hai nhà lập pháp tại Hạ viện, sử dụng tố quyền với tư cách cá nhân (private citizen) chứ không sử dụng tư cách “dân biểu” (US. Representative) trên căn bản Dân-sự-phạm (Tort, tức “luật về hành vi gây thiệt hại”, cũng là luật về “Trách nhiệm dân sự”, “luật bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng”).

Một số vụ kiện ông Trump đang đối mặt. Nguồn: MSNBC

***

Ông Trump được biết đến như một người “rất có duyên” với kiện tụng, và thật sự là ông đã vướng vào vũng lầy kiện tụng suốt một thời gian dài. Số vụ kiện mà ông Trump “mắc phải” trước khi ông làm Tổng thống Mỹ lên đến con số ngàn, nhưng có điều hơi “phiền toái” chút đỉnh là ông luôn ở vị thế của một… bị đơn (tức người BỊ kiện). Phần lớn các vụ kiện này đều là những vụ kiện kinh doanh thương mại trên danh nghĩa cá nhân (personality: Donald Trump) và cả pháp-nhân (legal entity: Trump Organization), thuộc lĩnh vực tố tụng dân sự.

Với “bề dày” như vậy, việc ông Trump đánh bại các ứng cử viên tổng thống tiềm năng nhất của đảng Cộng hòa trong vòng bầu cử sơ bộ 2016 đã là một hiện tượng không ai ngờ tới. Nhưng với một nhân thân như vậy mà đắc cử tổng thống thì quả là một quái sự nếu xét trên toàn bộ lịch sử về nhân thân các ứng cử viên tổng thống Mỹ từ xưa đến nay!

Kịp đến khi đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016, “danh mục” kiện tụng của ông Trump dài thêm. Ngoài các vụ kiện dân sự và có khả năng một số vụ sẽ mở rộng thành điều tra hình sự, ông Trump liên tục bị kiện trong các vụ hành-chánh bởi các chính sách (dưới hình thức các sắc lệnh: Executive Orders) do ông ban hành bị phản đối bởi các tổ chức công (các Viện Chưởng lý tiểu bang: pháp-nhân công-pháp) và tổ chức tư (pháp-nhân tư-pháp: các tổ chức dân sự, gồm cả các tổ chức mệnh danh “giám sát công quyền” (watchdog).

Đáng nói nhất, trong giai đoạn này, ông Trump sẽ đi vào lịch sử như vị tổng thống đầu tiên bị điều tra vì cáo buộc thông đồng với ngoại quốc (Nga) để can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Kết luận điều tra của Robert Mueller (Mueller’s Report) hiện vẫn còn là tài liệu còn nguyên giá trị tham khảo cho các điều tra viên ở các cấp liên bang và tiểu bang ở các vụ kiện hành chánh tiềm năng.

Hơn nữa, vì một trong những yêu cầu về phẩm-hạnh của vị tổng thống là phải minh bạch về nhân thân (private life) trong quá khứ, và thế là ông Trump xuất hiện thêm ở nhiều vụ cáo buộc sách nhiễu tình dục (sexual harassment) kèm theo tội trạng “phỉ báng” (defamation claims) những phụ nữ từng bị ông Trump “ghé mắt” hàng thập niên về trước.

Kế tiếp, vì quy định từ Hiến pháp và thông lệ buộc tổng thống phải “rạch ròi chuyện công-tư”, ông Trump lại bị kiện về tội “nhận các bổng lộc” nhờ gián tiếp, vào chức vụ tổng thống và xung đột lợi ích (interest conflict) giữa “công dân Trump” và “doanh nhân Trump” theo quy định trong Hiến pháp có tên gọi là Điều khoản Bổng lộc” (Emoluments Clause).

***

Có thể nói, Donald Trump là một nhân vật nổi bật trong các vụ điển-cứu (case-study) ở ngành luật-học khi mà Trump hiện diện trong tất cả các lĩnh vực tố tụng của ngành khoa học này. Vì vậy, có lẽ ông Trump cũng phá kỷ lục là người BỊ kiện bởi mọi giới khi mà nguyên đơn trong các vụ kiện liên quan đến ông gồm đủ mọi giai tầng trong xã hội!!!

Posted on

Đức Giáo Hoàng Francis gặp Giáo Chủ Hồi Giáo Shiite Iraq, kêu gọi sống chung hòa bình

Đức Giáo Hoàng Francis gặp Giáo Chủ Hồi Giáo Shiite Iraq, kêu gọi sống chung hòa bình

Mar 6, 2021 

PLAINS OF UR, Iraq (AP) – Đức Giáo Hoàng Francis và Giáo Chủ Hồi Giáo Shiite tại Iraq hôm Thứ Bảy, 6 Tháng Ba, trong một cuộc gặp lịch sử ở thánh địa giáo phái Shiite tại Najaf, đã cùng đưa ra một thông điệp mạnh mẽ về sống chung hòa bình, kêu gọi người Hồi Giáo trong quốc gia Ả Rập từng trải qua thời gian dài nhiều bạo động này hãy mở vòng tay đón nhận người thiểu số theo Thiên Chúa Giáo, vốn đã gặp nhiều kỳ thị và đe dọa.

Giáo Chủ Ali al-Sistani nói rằng giới lãnh đạo tôn giáo có nhiệm vụ bảo vệ người theo Thiên Chúa Giáo tại Iraq, và người theo Thiên Chúa Giáo phải được sống trong yên bình, và cũng có được những quyền lợi như những người dân Iraq khác.

Đức Giáo Hoàng Francis (phải) gặp Giáo Chủ Hồi Giáo Shiite của Iraq Ali al-Sistani tại Najaf, Iraq. (Hình: AP Photo)

Tòa Thánh Vatican nói rằng Đức Giáo Hoàng Francis cám ơn Giáo Chủ al-Sistani do đã lên tiếng “bênh vực những kẻ yếu đuối nhất và bị đàn áp mạnh mẽ nhất” trong những thời gian bạo động nhất của lịch sử Iraq cận đại.

Giáo Chủ Al-Sistani, 90 tuổi, là một trong những nhà lãnh đạo cao cấp nhất của giáo phái Hồi Giáo Shiite trong thế giới Ả Rập. Những can thiệp chính trị của vị lãnh đạo tinh thần này tuy hiếm nhưng có tác động lớn lao, và cũng góp phần hình thành khuôn mặt mới của Iraq ngày nay. Ông là người được sự sùng kính mãnh liệt của người theo giáo phái Shiite, vốn chiếm đa số tại Iraq, và các phán quyết của ông về tôn giáo cũng như các vấn đề khác đã được người theo giáo phái Shiite trên khắp thế giới đón nhận.

Vào sáng sớm Thứ Bảy, Đức Giáo Hoàng Francis, 84 tuổi, đến thăm Giáo Chủ Ali al-Sistani tại căn nhà ông đã thuê tại Najaf từ mấy thập niên qua. Khi Giáo Hoàng Francis bước vào, Giáo Chủ al-Sistani ra tận cửa đón, một hành động rất hiếm thấy từ vị giáo chủ nhiều quyền uy này.

Cuộc họp được miêu tả là “rất tích cực” này đã kéo dài khoảng 40 phút, với hình chụp cho thấy hai vị lãnh đạo tôn giáo ngồi sát cạnh nhau.

Đức Giáo Hoàng Francis sau đó đến thành phố cổ Ur để có cuộc họp với đại diện các tôn giáo tại vùng đất được coi là nơi sinh ra của tổ phụ Abraham, cha chung của người theo Thiên Chúa Giáo, Hồi Giáo và Do Thái Giáo.

Tại Ur, Đức Giáo Hoàng Francis đã lên tiếng bài bác việc dùng danh nghĩa tôn giáo để chém giết lẫn nhau. Đức Giáo Hoàng nói: “Sự thù nghịch, quá khích và bạo động là sự phản bội tôn giáo.” (V.Giang) [qd]

Posted on

Miến Điện: Áp lực quốc tế gia tăng, biểu tình tiếp diễn

Miến Điện: Áp lực quốc tế gia tăng, biểu tình tiếp diễn

Chính quyền Mỹ, vào hôm qua, 04/03, đã loan báo các biện pháp trừng phạt thương mại đối với Miến Điện, cụ thể là ban hành các hạn chế về xuất khẩu sang nước này, đồng thời đưa vào danh sách đen hai bộ Quốc Phòng và Nội Vụ của Miến Điện cùng với hai công ty do bộ Quốc Phòng nước này nắm giữ. Trước đó, Washington đã ban hành các biện pháp trừng phạt tài chính nhắm vào tập đoàn quân sự sau cuộc đảo chính.

Trong một báo cáo công bố hôm qua, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc Thomas Andrews nhấn mạnh “cho dù tương lai của Miến Điện là do chính người dân nước này quyết định, cộng đồng quốc tế phải có hành động khẩn cấp và kiên quyết để yểm trợ họ“.

Ông Thomas Andrews đề nghị Hội Đồng Bảo An, sẽ họp kín hôm nay để thảo luận về tình hình Miến Điện, ban hành “lệnh cấm vận toàn thế giới” đối với chế độ quân sự ở Naypyidaw, đồng thời ban hành các trừng phạt nhắm vào các tướng lãnh Miến Điện.

Nhưng theo thông tín viên Carrie Nooten từ New York, cho tới nay, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc vẫn chưa có phản ứng mạnh trước sự đàn áp ngày càng khốc liệt ở Miến Điện:

“Hơn một tháng sau cuộc đảo chính, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chỉ ra được một tuyên bố chung rất ngắn gọn, đặc sứ Liên Hiệp Quốc vẫn chưa được đến tận nơi và tại New York, người ta chỉ nói sơ qua về việc bà Aung San Suu Kyi ra tòa cách đây 3 ngày. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc chỉ lập đi lập lại những lời kêu gọi giống nhau.

Trong khi đó, các thành viên Hội Đồng Bảo An nói rằng họ chờ tuyên bố của hiệp hội ASEAN, mà nội dung rốt cuộc khá là đáng thất vọng. Thế mà vấn đề này rất quan trọng, bởi vì tiến trình dân chủ hóa đang lâm nguy. Những người không phải là nhà ngoại giao đang sốt ruột trước phản ứng chậm chạp của Liên Hiệp Quốc. Nhưng các nhà thương thuyết thừa hiểu một điều: Phải rất thận trọng với Trung Quốc, vốn vẫn ủng hộ phe quân sự ở Miến Điện và có thể dùng quyền phủ quyết để ngăn chận tất cả. Một số nhà thương thuyết nhắc lại: chỉ riêng việc đưa Miến Điện vào nghị trình của Hội Đồng Bảo An và thừa nhận có “đảo chính” ở Miến Điện đã là một kỳ công rồi. Họ nghĩ rằng Bắc Kinh cũng có thể sẽ thay đổi lập trường, do tác động của ngành ngoại giao Hoa Kỳ. Hôm nay, có thể Trung Quốc sẽ đưa ra nhiều bảo đảm hơn là bình thường. Chúng ta sẽ biết được qua nội dung bản tuyên bố của Hội Đồng Bảo An.”

Về tình hình tại chỗ, bất chấp sự đàn áp khốc liệt, theo hãng tin AFP, các cuộc biểu tình vẫn được tổ chức ở nhiều thành phố Miến Điện hôm nay. Đặc biệt tại Mandalay, thành phố lớn thứ hai của nước này, hàng trăm kỹ sư đã xuống đường với khẩu hiệu ” Hãy trả tự do cho lãnh đạo của chúng tôi !” – ” Đừng phục vụ quân đội, hãy rời bỏ đi!“. Cũng tại đây, hôm qua rất nhiều người đã dự tang lễ cô Kyal Sin, 19 tuổi, bị bắn chết ngày hôm trước và nay trở thành biểu tượng của phong trào phản kháng.

Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc, kể từ sau cuộc đảo chính cho đến nay, đã có ít nhất 54 thường dân thiệt mạng và hàng chục người bị thương.

Miến Điện: Áp lực quốc tế gia tăng, biểu tình tiếp diễn
RFI.FR
Miến Điện: Áp lực quốc tế gia tăng, biểu tình tiếp diễn
Quốc tế gia tăng áp lực đối với tập đoàn quân sự ở Miến Điện, hiện vẫn