Category: Tin Thế Giới

 THIÊN TÀI THẾ GIỚI: ELON MUSK

Phiên bản Iron Man đời thực: Từ gã ngông cuồng với “cái búng tay” làm rung lắc thị trường tài chính tới người hiện thực hóa giấc mơ cứu cả thế giới

Không phải người giàu nhất thế giới nào cũng được bình chọn là Nhân vật của năm và khối tài sản khổng lồ của Elon Musk cũng không phải lý do ông được TIME vinh danh năm nay. Đằng sau bình chọn đó là một câu chuyện dài, bao trùm nhiều vấn đề trên hành tinh và cả trên vũ trụ.

Elon Musk là người đàn ông giàu nhất thế giới, 1 tay chèo lái 2 công ty trị giá trên 100 tỷ USD nhưng không sở hữu bất cứ căn nhà nào. Trên đỉnh cao của cuộc đời, Musk liên tục bán bớt tài sản và chọn sống trong một chiếc xe vài mét vuông. Ông đưa nhiều vệ tinh, tàu vũ trụ vào quỹ đạo; ngồi trên chiếc xe do chính mình tạo ra mà không cần sử dụng xăng cũng như chẳng cần chạm tay vào vô lăng.

Chưa hết, thị trường tài chính thực sự ví Musk như một siêu anh hùng khi chỉ “cái búng tay”, người đàn ông này dễ dàng khiến chứng khoán và tiền số phải “dậy sóng”. Người đàn ông này ôm mộng thay đổi thế giới, thậm chí là thay đổi cả vũ trụ và đang đặt 1 tay vào giấc mơ ngông cuồng đó.

SpaceX – công ty khởi nghiệp của ông trong ngành hàng không – đã đi trước Boeing và nhiều cái tên lớn khác trong cuộc đua sở hữu tương lai du hành vũ trụ của nước Mỹ. Công ty xe hơi nằm trong tay ông – Tesla – đang dẫn đầu ngành công nghiệp xe điện và giữ 2/3 thị trường tiềm năng trị giá hàng tỷ USD này. Nó được định giá tới 1.000 tỷ USD.

Những thành công ấy đã giúp Elon Musk trở thành người giàu nhất thế giới, và giàu nhất lịch sử, với khối tài sản ròng hơn 250 tỷ USD. Ông còn là một “tay chơi” có tiếng trong lĩnh vực robot, năng lượng mặt trời, tiền số.

Elon đã dành cả cuộc đời mình để đối mặt với những người thù ghét và giờ đây, có vẻ như ông đã khiến họ thay đổi. Năm 2021 có thể xem là năm cởi trói cho Elon Musk.

Vào tháng 4, SpaceX đã giành được hợp đồng độc quyền của NASA trong việc đưa các phi hành gia Mỹ lên mặt trăng, lần đầu tiên kể từ năm 1972. Một tháng sau, Musk xuất hiện trong vai trò dẫn dắt chương trình Saturday Night Live.

Vào tháng 10, Hertz – gã khổng lồ cho thuê xe hơi thông báo kế hoạch bổ sung 100.000 chiếc xe của Tesla vào đội xe hiện có. Thậm chí, động thái bán ra cổ phiếu Tesla của ông còn khiến cả thị trường chấn động dù cái giá phải trả là hàng tỷ USD – số tiền đủ để tạo ra doanh thu thuế cung cấp cho Bộ Thương mại Mỹ trong vòng một năm.

Chỉ vài năm trước, Elon Musk bị chế giễu là kẻ lừa đảo điên rồ trên bờ vực phá sản. Nhưng giờ đây, cậu bé gốc Nam Phi nhút nhát này với hành trình vượt qua tuổi thơ không mấy vui vẻ và bi kịch cá nhân, đang khiến chính phủ và các ngành công nghiệp phải khuất phục, dõi theo tham vọng của mình.

Với Elon Musk, khối tài sản khổng lồ đang nắm giữ đơn giản là hiện thực hóa của những tiềm năng ông có thể nhìn thấy, và có thể làm được – điều mà không phải ai cũng có đủ dũng khí và tài năng.

Antonio Gracias – người bạn thân suốt hai thập kỷ của vị tỷ phú, người từng giữ vị trí trong hội đồng quản trị của Tesla và SpaceX, cho biết: “Elon Musk được sinh ra với bộ não thật sự đặc biệt và lớn lên trong một môi trường khắc nghiệt. 99% những người trong hoàn cảnh như Elon Musk không thể vượt qua sự sắp xếp vốn có. Một tỷ lệ nhỏ có thể thoát ra được là nhờ khả năng đưa ra quyết định tuyệt với dưới áp lực phi thường và động lực không ngừng nghỉ để thay đổi tiến trình của nhân loại”.

Elon Musk sinh ra tại Pretoria, là con trai của một người mẫu gốc Canada và một người kỹ sư Nam Phi. Tuổi thơ của Elon là những khoảng thời gian phải im lặng rất lâu và đọc nhanh bách khoa toàn thư. Khi chỉ mới 12 tuổi, Elon đã viết viết mã cho trò chơi điện tử Blastar, bán lại nó cho một tạp chí máy tính với giá 500 USD.

“Chàng trai ấy luôn khác biệt, là một cậu bé thiên tài. Từ khi Elon 3 tuổi, chúng tôi đã thường gọi cậu là thiên tài”, bà Maye Musk cho biết.

Khi Elon 9 tuổi, cha mẹ ông ly hôn. Ông cùng người em trai là Kimbal Musk đã đến sống với bố – một người kỹ sư và một doanh nhân xuất sắc. Dù vậy, với Elon, người đàn ông này lại là ký ức đau lòng khi liên tục bạo hành về tinh thần.

Trường học với Elon cũng không mấy vui vẻ hơn khi những kẻ bắt nạt nhắm vào ông không ngừng, thậm chí có thời điểm đánh đập thậm tệ khiến ông phải nhập viện.

Elon đã thực hiện cú lộn ngược dòng vào năm 17 tuổi, quyết định chuyển đến quê hương của mẹ ông là Canada, ghi danh vào trường Đại học Queen’s ở Ontario. Ông sau đó đã chuyển sang Đại học Pennsylvania, tốt nghiệp với bằng kép chuyên ngành vật lý và kinh tế.

Mặc dù có cơ hội với chương trình học tiến sĩ của Đại học Stanford, Elon đã rời ngôi trường này chỉ sau hai ngày, dành thời gian cùng em trai tham gia vào làn sóng bùng nổ Internet lúc bấy giờ.

Kết quả là họ đã cùng tạo ra Zip2 – nơi cung cấp các bản đồ, địa chỉ doanh nghiệp, cũng như các trang báo địện tử, rồi bán lại cho Compaq, giúp Elon kiếm được 22 triệu USD.

Sau đó, Elon Musk quyết định đi tiếp với ý tưởng mới, thành lập X.com – công ty được eBay mua lại và giờ được biết đến là Paypal. Thương vụ này đã đem lại cho chàng trai trẻ lúc bấy giờ khoảng 180 triệu USD.

Ở độ tuổi 30, Elon Musk giàu có đáng kinh ngạc, nhưng cảm thấy thiếu hào hứng với cuộc sống.

Vị doanh nhân trẻ tuổi đã đưa ra quyết định mạo hiểm khi dồn tài sản vào các công ty khởi nghiệp tại những ngành có chi phí cao, thời gian phát triển dài và nhiều rào cản gia nhập. Lần gần nhất công ty khởi nghiệp có thể thành công trong ngành công nghiệp ô tô của nước Mỹ là năm 1925.

Đến năm 2008, những thách thức càng trở nên lớn và rõ ràng hơn bao giờ với Elon Musk. Tesla đã nhận khoản đặt cọc lên tới 60.000 USD từ hơn 1.000 người yêu xe điện nhưng vẫn chưa giao được nhiều xe. Trong khi đó, SpaceX đã cố gắng phóng ba tên lửa Falcon từ một đảo san hô tại Thái Bình Dương, nhưng tất cả đều phát nổ. Sau đó, cuộc khủng hoảng tài chính ập đến.

Kimbal Musk nhớ lại: “Thế giới nổ tung, GM và Chrysler phá sản. Chúng tôi không muốn Tesla cũng như vậy”.

“Tôi nhớ Elon đã gọi cho tôi vào tháng 10 và hỏi tôi có tiền không. Tôi không có tiền bởi mọi thứ đã biến mất, ngoại trừ khoảng 1 triệu USD tiết kiệm để có thể sống sót qua cuộc suy thoái. Tôi đã chuyển nó cho Elon để đưa vào Tesla. Tôi nói với Elon rằng: Nếu mọi thứ trở thành địa ngục, ít nhất chúng ta sẽ ở trong địa ngục cùng nhau”.

Cuối cùng, tên lửa thứ tư đã phóng thành công. Hai ngày trước Giáng sinh năm ấy, NASA đã có quyết định gây sốc khi trao cho SpaceX 1,6 tỷ USD để thực hiện 12 chuyến bay lên trạm không gian quốc tế.

“Đôi khi tôi tự hỏi liệu những người khác có dễ dàng hơn trong việc xây dựng doanh nghiệp hay không, bởi vì tất cả các công việc của chúng tôi thực sự rất khó khăn”, Kimbal Musk nói. “Có điều gì đó trong quá trình giáo dục trước đây đã khiến chúng tôi không ngừng muốn vượt lên”.

Điều dễ hiểu là những tham vọng không tưởng thường đi kèm rắc rối, và Musk vẫn phải đối mặt với những yêu cầu từ các cơ quan có thẩm quyền.

Các công ty của Elon Musk bị cáo buộc quấy rối tình dục và điều kiện làm việc. Hay vào tháng 10, cơ quan liên bang đã yêu cầu Tesla chi trả 137 triệu USD cho một nhân viên da đen vì vấn đề phớt lờ nạn phân biệt chủng tộc.

Không chỉ vậy, các cơ quan còn tiến hành cuộc điều tra với phần mềm Autopilot vì liên quan đến một số vụ va chạm đáng báo động với các xe cấp cứu đang đỗ, gây ra tử vong. Chưa hết, sự mở rộng của Tesla tại Trung Quốc còn vướng phải không ít khó khăn, thậm chí cơn bão phẫn nộ từ thị trường này.

Ngay cả bản thân Elon Musk cũng vướng phải nhiều điều tiếng. Các cộng sự cũ từng mô tả Musk là một người nhỏ nhen, tàn nhẫn, đặc biệt khi ông rơi vào thất vọng hay gặp thử thách. Gần đây, anh đã ly thân với ca sĩ Grimes – mẹ của đứa con trai thứ 7 – sau 3 năm chung sống.

“Anh ấy là một người thông minh trong kinh doanh, nhưng lại không có năng khiếu trong đồng cảm với mọi người”, Kimbal Musk cho hay.

Khi đại dịch Covid-19 nổ ra, Elon Musk đã có nhiều tuyên bố hạ thấp sự nguy hiểm của loại vi rút này, phá vỡ các quy định y tế để duy trì hoạt động của các nhà máy, cũng như “đổ thêm dầu” vào sự hoài nghi vốn có của người dân về tính an toàn của vaccine.

Nhưng điều không thể phủ nhận là Elon Musk đang tạo ra những thành quả đáng kinh ngạc. Tên lửa của ông được chế tạo với mong muốn phá vỡ khuôn mẫu, tiết kiệm hàng tỷ USD cho người nộp thuế khi có thể tái sử dụng, viết lại giấc mơ không gian vũ trụ của nước Mỹ, cũng như nhiều vệ tinh đang thực hiện nhiệm vụ mở rộng truy cập Internet toàn cầu.

Cùng với đó, nếu thực hiện đúng cam kết, Tesla sẽ giáng một đòn lớn vào sự nóng lên toàn cầu. Người đang ông này cùng với công nghệ đang biến mọi thứ thành có thể, đưa ngành công nghiệp huy hoàng trước khi nước Mỹ quay trở lại.

Robert Zubrin, nhà sáng lập Hiệp hội Sao Hỏa, người đã gặp Elon Musk vào năm 2001, chia sẻ: “Anh ấy là một người nhân văn, nhưng không phải theo nghĩa là một người tốt bụng hay dễ mến, bởi bản chất của anh ấy không như vậy. Anh ấy muốn vinh quang vĩnh viễn vì làm những việc lớn và trở thành tài sản của loài người, bởi với người đàn ông này, hành động vĩ đại được định nghĩa là điều gì đó vĩ đại cho nhân loại. Tiền với anh ta là phương tiện, không phải là cứu cánh”.

“Elon Musk có thể hay được gắn với từ thiên tài, nhưng khôn ngoan thì không”, người bạn cũ hóm hỉnh nói. “Nhưng theo tôi, có một ý nghĩ mà Elon Musk rất khôn ngoan, đó là việc hiểu rằng anh không thể tồn tại mãi mãi”.

From: Do Tan Hung & KimBang Nguyen

Tai nạn thảm khốc ở Houston, 3 người chết, 3 bị thương, nạn nhân là gốc Việt

January 2, 2022

HARRIS COUNTY, Texas (NV) – Một tai nạn giao thông thảm khốc xảy ra vào sáng sớm Thứ Bảy, 1 Tháng Giêng, làm ba người thiệt mạng và ba người khác bị thương, ở phía Tây Bắc thành phố Houston, Harris County, tiểu bang Texas.

Theo đài ABC 13, tai nạn xảy ra lúc 1 giờ khuya ở block đường 3600 Barker Cypress Road, gần khu Barkers Branch.

Cảnh sát Harris County có mặt tại hiện trường. (Hình: Twitter Rilwan Balogun)

Sở Cảnh Sát Harris County chưa công bố danh tính và chủng tộc các nạn nhân, nhưng cho biết vụ tai nạn xảy ra khi hai chiếc xe tông nhau tại ngã tư.

Một xe Totoya Rav4 đang chạy trên đường Barker Cypress đến gần một ngã tư. Lúc đó, chiếc Sienna đang quẹo trái qua ngã tư này.

Các điều tra viên cho biết, chiếc Sienna không chịu nhường cho xe đi thẳng tại “đèn bò,” và bị chiếc Rav4 tông vào.

Theo cảnh sát, tài xế lái chiếc Toyota Sienna màu đỏ là một người đàn ông 70 tuổi. Đồng thời cho rằng nữ tài xế 32 tuổi lái chiếc xe thứ hai (Totoya Rav4) trong vụ tai nạn đã uống rượu hay dùng ma túy khi lái xe.

Trong khi đó, ca sĩ Diễm Chi ở Houston cho nhật báo Người Việt biết, sáu người trong xe Sienna là người gốc Việt lớn tuổi, cư dân Houston, và họ đang trên đường về nhà sau khi dự lễ mừng năm mới.

“Một nạn nhân qua đời là bạn mình, có tên Nancy Thanh Phạm. Bà là một người vui vẻ, rất thích ca hát.” Ca sĩ Diễm Chi nói.

Theo bà Diễm Chi, “một số thân hữu báo tin dữ này vào chiều ngày 1 Tháng Giêng, và cho hay các nạn nhân đang trên đường về nhà sau khi dự lễ đón năm mới.”

Khi tại nạn xảy ra, theo cảnh sát, trong xe Sienna có tổng cộng sáu người, và ba người bị văng ra ngoài khi tai nạn xảy ra. Hai người qua đời tại hiện trường, các cảnh sát viên cho biết các nạn nhân không thắt dây an toàn.

Tài xế của xe Sienna và một người khác trong xe được đưa đến bệnh viện. Tài xế bị thương nặng nhưng không nguy hiểm tính mạng, còn người kia thì qua đời trong bệnh viện.

Trung Sĩ Beatty của Sở Cảnh Sát Harris County cho biết trong xe Rav4 chỉ có tài xế, và người này được đưa đến bệnh viện Memorial Hermann ở thành phố Katy. Khi đến bệnh viện, nữ tài xế này có biểu hiện say rượu hay dùng ma túy.

Hai người khác trong xe Sienna cũng được đưa đến bệnh viện Memorial Hermann, và đang trong tình trạng nguy kịch.

Cảnh Sát Trưởng Ed Gonzalez của Harris County cho biết nhân viên công lực đang điều tra để biết là tài xế của xe Sienna có lái xe say xỉn hay không, và biết được tốc độ của hai xe khi xảy ra tai nạn thảm khốc như vậy.

Nói với nhật báo Người Việt, ca sĩ Diễm Chi xác nhận những thông tin Sở Cảnh Sát Harris County đưa ra là chính xác, và nói rằng, bà biết tài xế của xe Sienna là người lớn tuổi, lái xe đàng hoàng, không thể nào vi phạm luật giao thông và say xỉn được. (TL) [kn]

Sống ở ngôi nhà cạnh biển, người đàn ông cứu 160 người định  tự tử

Ở rìa vách đá, ông chỉ mỉm cười và hỏi họ: ‘Tôi có thể giúp gì cho bạn được không?’, rồi mời họ vào nhà uống trà.

Ông Don Ritchie đã cứu sống ít nhất 160 người có ý định tử tự.

Trong gần 5 thập kỷ, ông Ritchie sống trong ngôi nhà ở Sydney với tầm nhìn ra Thái Bình Dương. Đây là một trong những khung cảnh đẹp như tranh vẽ ở Úc. Nhưng không chỉ có tình yêu với biển đã kéo ông đến với địa điểm này, việc quan sát quang cảnh bên ngoài khung cửa sổ của Don Ritchie có một mục đích lớn hơn nhiều.

Ritchie tình cờ sống gần “The Gap”, một vách đá đại dương ở Sydney, Australia. Đây là một điểm đến nổi tiếng với khách du lịch, nhưng cũng là địa điểm mà nhiều người tìm đến để tự sát trong những năm qua. Người ta ước tính rằng có khoảng 50 người tìm đến cái chết ở đây mỗi năm.

Nhưng nhờ giọng nói điềm tĩnh và thái độ cảm thông, ông Ritchie đã giúp “kéo lại” mạng sống của những người tuyệt vọng bằng cách lôi cuốn họ vào những cuộc trò chuyện trên đỉnh vách đá trong giây phút quyết định ấy.

Từ ngôi nhà của mình, ông Ritchie sẽ phát hiện ra những người có ý định tự tử, rồi ông từ từ băng qua phía bên kia. Ở rìa vách đá, ông chỉ mỉm cười và hỏi họ: “Tôi có thể giúp gì cho bạn được không?”. Sau đó, ông sẽ mời họ trở lại nhà mình để uống một tách trà, trò chuyện và thỉnh thoảng có người sẽ quay lại nhiều năm sau đó để cảm ơn ông vì đã cứu sống họ theo cách như thế.

Không tư vấn, không tọc mạch, ông chỉ lắng nghe họ. Một số người trong số này có vấn đề về tâm thần, một số mắc bệnh y tế, một số chỉ là những người đang trải qua một giai đoạn khó khăn trong cuộc sống. Đối với nhiều người, một đôi tai biết lắng nghe rõ ràng là thứ họ cần khi trong giờ phút tuyệt vọng.

“Trong những năm qua, tôi đã nói chuyện với nhiều người, hầu như chỉ theo cách đó, rằng: “Bạn đang làm gì ở đây?”, “Hãy đến và nói chuyện với tôi”, “Hãy ghé qua nhà tôi và uống một tách trà”, “Hãy đến và uống một cốc bia”, hoặc một cái gì đó tương tự để họ không nghĩ tới việc tự tử nữa”.

“Tham vọng của tôi luôn là đưa họ ra khỏi vách đá, kéo dài thời gian, cho họ cơ hội để suy ngẫm và cho họ cơ hội nhận ra rằng mọi thứ có thể sẽ đẹp hơn vào sáng hôm sau”, ông tâm sự.

“Bạn không thể chỉ ngồi đó và để mọi thứ diễn ra. Bạn phải cố gắng để cứu họ”.

“The Gap”, một vách đá nằm ở lối vào cảng Sydney, đây là một địa điểm nổi tiếng về các vụ tự tử ở Australia.

Con gái của ông Ritchie, Sue, cho biết cha cô rất thích tầm nhìn của ngôi nhà, nhưng cũng ông luôn để ý đến những người đang gặp rắc rối ngoài kia. Ông từng nói rằng “đừng đánh giá thấp sức mạnh của một lời nói tử tế và một nụ cười”, cô nhớ lại.

Ông là “sự kết hợp tuyệt vời giữa sức mạnh và lòng trắc ẩn, một người đã làm những điều phi thường cho nhiều người, đã cứu sống họ mà không muốn được công nhận”, Sue nói thêm.

Người đàn ông này từng là một thủy thủ trong Hải quân Hoàng gia Úc trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Trở lại Sydney, ông làm việc trong ngành bảo hiểm. Ông thường nói với bạn bè mỗi khi được hỏi về việc cứu sống mọi người: “Tôi là một người bán hàng trong phần lớn cuộc đời mình và tôi đã bán cho họ một cuộc đời”.

Kể từ năm 1944, ông Ritchie đã cứu ít nhất 160 mạng người, mặc dù một số người nói rằng con số thực còn cao hơn nhiều. Ông Ritchie qua đời vào ngày 13/5/2012 ở tuổi 86, được biết đến với biệt danh Thiên thần của Khoảng cách (Khoảng cách ý nói tên của vách đá The Gap), một danh hiệu mà mọi người thân ái dành tặng cho ông.

Đăng Dương (Theo Independent)

From: TU-PHUNG

Tổng Giám Đốc của WTO

Mời quý vị đọc bài giới thiệu Tân Tổng Giám Đốc của WTO. Một nhân vật rất đáng kính phục. Mong rằng sự thật về nguyên nhân Covid 19 sẽ được bạch hóa trong tương lai.

Người từ Hoàng gia

Đầu năm 2021 bà Okonjo-Iweala, người Nigeria đã chính thức trở thành TGD của WTO. Năm nay bà 67 tuổi, là một nhà quản trị giàu kinh nghiệm tầm cỡ thế giới, cũng là một người nổi tiếng vì chống tham nhũng hiệu quả. Bà là con gái của Chukwuka Okonjo, là vua (Eze) của hoàng tộc Obahai ở Nigeria. Nhưng cả cha và mẹ bà không chỉ là người có tước hiệu đứng đầu hoàng tộc, mà đều là 2 giáo sư nổi tiếng của xứ họ với học thức cao và mong muốn cống hiến cho đất nước. 

 Là con nhà dòng dõi, bà được ăn học bài bản. Bà tốt nghiệp trung học tại quê nhà, và tới Mỹ theo học Đại học Harvard, tốt nghiệp thủ khoa ngành Kinh tế năm 1976. Sau đó bà nhận học bổng vào MIT học tiến sĩ và tốt nghiệp với luận văn Chính sách tín dụng, thị trường tài chính nông thôn, và sự phát triển nông nghiệp của Nigeria vào năm 1981. 

Sau một thời gian dài làm việc tại nhiều nơi, bà được 2 lần bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính ở quê hương.  Từ đó, bà giúp xứ của bà xóa nợ quốc tế 30 tỷ usd nhờ đàm phán tại  Paris Club of Creditors. Bà tiến hành cải tổ năng lực quản lý kinh tế vĩ mô quốc gia đưa ra quy tắc tài chính mới dựa trên giá dầu thô làm ổn định nền kinh tế. Bà tạo ra minh bạch tài chính khi công bố chi tiêu của chính phủ trên báo, xây dựng hệ thống quản lý chính phủ điện tử, giúp Nigeria được các tổ chức quốc tế lớn đánh giá tín dụng.

Trong thời gian máu lửa này, bà kiên cường tấn công vào tham nhũng trong ngành dầu khí vốn nhiều bí ẩn của đất nước. Bắt đầu từ việc cho kiểm toán toàn bộ tài chính của ngành và công bố công khai cho dân để ai cũng biết chi tiết tình hình khai thác và kinh doanh vàng đen của xứ sở họ. Bà đã khiến 2 thẩm phán, 3 bộ trưởng, 2 phó đô đốc, 1 thống đốc bang, nhiều quan chức cao cấp hải quan mất chức.  Và 500 người tổ chức lừa đảo thương mại quốc tế trên mạng từng làm ô danh chính quyền Nigeria phải vào tù. Nhờ các hoạt động của bà mà công quỹ đã loại được 62.893 nhân viên ma khỏi hệ thống và tiết kiệm cho chính phủ khoảng 1,25 tỷ đô la. Là vì có những kẻ tham tàn đã tạo ra chừng đó người để ăn lương hàng năm suốt nhiều năm dù không có thật.

Vì rất nỗ lực, bà đã bị kẻ xấu gây hại. Chúng bắt cóc bà cụ thân sinh ra bà đã 82 tuổi, một bác sĩ y khoa và giáo sư xã hội học về hưu. Chúng buộc bà phải từ chức. Quá thương mẹ, bà đã tìm cách nhượng bộ. Nhưng cha của bà, giáo sư và là nhà toán học – kinh tế học rất cương cường không đồng tình. Cuối cùng, bọn bắt cóc đã phải thả mẹ của bà.

Ngoài thời gian cống hiến cho quê hương, bà đã có 25 năm làm việc tại Ngân hàng Thế giới với chức vụ cao nhất là giám đốc điều hành và Phó chủ tịch WB. Bà cũng là Chủ tịch Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI), đồng thời là đặc phái viên của Liên minh châu Phi (AU) trong cuộc chiến chống đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.

Hiện nay, bà đã thắng cử và chính thức trở thành chủ tịch WTO Tổ chức thương mại thế giới. Bà đang giữ quốc tịch Mỹ. Bà Ngozi Okonjo-Iweala đã được vinh danh là 1 trong số 8 nữ chiến binh chống tham nhũng, người truyền cảm hứng bởi Tổ chức Minh bạch Quốc tế. Năm 2014, tạp chí Time bình chọn bà là 1 trong số 100 người có ảnh hưởng nhất trên thế giới.

Bà có chồng là một bác sĩ phẫu thuật thần kinh cùng quê Nigeria và họ sinh 4 con, trong đó có 1 nhà văn nổi tiếng. Bà đã có một cuộc sống sôi nổi, xứng đáng với dòng tộc cao quý của bà, vừa có học thức cao, vừa cống hiến cho người dân quê hương và phần còn lại cho cuộc sống của người dân toàn thế giới.

 From: Do Tan Hung & KimBang Nguyen

Tập Cận Bình, từ Cách mạng Văn hóa đến độc tài kỹ thuật số

Đăng ngày: 14/09/2021 

Ông Tập Cận Bình phát biểu trong dịp kỷ niệm 100 năm thành lập đảng cộng sản Trung Quốc, ngày 28/06/2021 tại Bắc Kinh. REUTERS – THOMAS PETER

Thụy My

Trong bài « Một sự thịnh vượng dưới giám sát tại Trung Quốc » đăng trên Le Monde, tác giả Stéphane Lauer nhấn mạnh đến hơi hướm Cách mạng Văn hóa hiện nay tại Hoa lục.

« Đại tự báo » trên mạng, « bác Tập » đi vào sách giáo khoa

« Không chỉ tẩy rửa chất độc hại, mà phải nạo đến tận xương » – một blogger nổi tiếng dân tộc chủ nghĩa hôm 29/08, kêu gọi chấm dứt với « bè lũ tư bản » làm giàu trên xương máu nhân dân, đồng thời đả kích các ngôi sao đang dẫn dắt lớp trẻ vào ảnh hưởng văn hóa phương Tây.

Lời lẽ không khác thời thanh trừng mao-ít, nhưng điều quan trọng không chỉ ở nội dung, mà còn là quy mô phổ biến. Được truyền thông nhà nước đưa lại, bài viết này 15 ngày sau vẫn còn trên mạng. Đương nhiên kiểu đại tự báo kỹ thuật số này không thể lan truyền nếu không có lệnh của chính Tập Cận Bình.

Từ nhiều tháng qua, các tên tuổi hàng đầu của high-tech Trung Quốc bị chính quyền quy cho nhiều tội : chạy theo lợi nhuận quá đáng, làm hại đến an ninh quốc gia, lạm dụng vị trí độc quyền gây thiệt hại cho người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ. Một số bị trừng phạt, những người sáng lập lui vào bóng tối, và lãnh vực này được yêu cầu tỏ ra hào hiệp trong việc làm từ thiện.

Tuy các mục tiêu có vẻ tương tự như Hoa Kỳ và châu Âu đối với GAFAM, nhưng không nên nhầm lẫn : Bắc Kinh muốn tăng cường kiểm soát dữ liệu để bảo đảm sự thống trị của đảng cộng sản. Lâu nay là tủ kính bày hàng cho sức mạnh đang lên của Trung Quốc, các tập đoàn internet giờ đây phải lùi lại phía sau. Song song đó là những lời kêu gọi đưa giới trẻ vào khuôn khổ. Mỗi tuần chỉ được chơi game không quá ba tiếng đồng hồ, và học sinh tiểu học được phát sách giáo khoa mới trong đó giải thích những gì « bác Tập » đang chờ đợi nơi các em.

Từ chủ trương đến thực tế

Khái niệm « thịnh vượng chung », nguyên văn trong tiếng Hoa là « cộng đồng phú dụ », được Mao đưa ra lần đầu vào năm 1953 khi gom đất đai của nông dân vào hợp tác xã. Làm giàu nhanh giờ đây bị nghi ngờ, đầu cơ địa ốc bị giám sát, thị trường dạy thêm béo bở được lệnh phải chuyển sang phi lợi nhuận.

Nhưng đó là ý định, còn thực hiện thì phức tạp hơn. Chẳng hạn việc hạn chế chơi game gợi nhớ vụ cấm chơi mạt chược thời Cách mạng Văn hóa, chỉ có tác động hạn chế. Chuyên gia François Godement của Viện Montaigne nhấn mạnh, nhiều cải cách được loan báo trước đây vẫn chưa được áp dụng ở địa phương. Theo ông, Tập Cận Bình « gần với Stalin hay Lưu Thiếu Kỳ hơn là Mao », ông ta « ghét sự hỗn loạn và các kiểu kiểm soát liên quan đến thời Cách mạng Văn hóa ».

Chận trước những tiếng nói phản biện

Nếu hồi năm 1957, chiến dịch « Trăm hoa đua nở » nhằm thúc đẩy người khác lên tiếng để rồi đàn áp, thì đương kim chủ tịch Trung Quốc lại muốn phòng bệnh hơn chữa bệnh. Thế nên Mã Vân (Jack Ma), người sáng lập Alibaba đã bị khóa miệng ngay sau khi dám chỉ trích hệ thống ngân hàng cho vay kiểu tiệm cầm đồ, không đợi đến lúc các tập đoàn high-tech khác có những đề nghị để cải thiện hoạt động.

Về mặt chính trị, trước đại hội đảng 2022, Tập Cận Bình vạch ra những lằn ranh không được phép vượt qua, đồng thời bảo đảm được sự ủng hộ của đa số dân chúng chống lại tầng lớp thượng lưu và siêu giàu. Về kinh tế, ông ta chuẩn bị tinh thần cho tình trạng tăng trưởng chậm lại. Những phấn khởi hậu Covid đang lắng xuống.

Alain Wang, giảng viên CentraleSupélec giải thích : « Đại dịch đã làm trầm trọng thêm những bất cập và cho thấy một số mục tiêu vẫn chưa đạt được ». Đầu tư công không đủ, bất bình đẳng trong y tế, giáo dục, nhà ở là khủng khiếp. Trung Quốc cũng không thúc đẩy được tiêu dùng nội địa để bù đắp lại xuất khẩu giảm, vì người dân không có khả năng.

Không chắc chính quyền giải được phương trình kinh tế nhờ chủ trương mới. Ngược lại, có một điều chắc chắn là Tập Cận Bình tự trang bị cho mình phương tiện để dự báo trước những chống đối trong trường hợp thất bại. Về điểm này, việc siết lại internet rõ ràng là một bước dấn lên theo hướng một sự giám sát đại trà. Nếu việc quay lại với Cách mạng Văn hóa vẫn chưa rõ ràng, thì bước tiến về « độc tài kỹ thuật số » chưa bao giờ hiện thực như thế.