Thông Luận: CÓ PHẢI LÊ HỒNG QUANG ĐÃ BỎ TRỐN:Cơ quan điều tra đang chờ Lê Hồng Quang quay lại Slovakia để thẩm vấn về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh
Cho đến nay cơ quan cảnh sát điều tra vẫn chưa thẩm vấn được Lê Hồng Quang, vì kể từ khi vụ tai tiếng này (scandal) bùng nổ, thì cựu ứng viên chức vụ Đại sứ Slovakia tại Việt Nam đã biến mất, không còn ở Slovakia.
Cựu Bộ trưởng Nội vụ Kaliňák nói rằng, Bộ trưởng Tô Lâm đã thỉnh cầu ông cho mượn chuyên cơ thông qua … Lê Hồng Quang.
Ông Čulák người đứng đầu bộ phận Lễ tân còn khai rằng, Lê Hồng Quang chính là người đã nói với ông ta rằng phái đoàn Việt Nam sẽ bay tới Moscow và ông Quang là người thông dịch trong cuộc hội đàm giữa hai bộ trưởng Tô Lâm và Kalinak. Những thông tin cụ thể khác thì Robert Kaliňák nói ông Čulák hãy liên hệ với Lê Hồng Quang. Chính ông Quang cũng đưa cho Čulák danh sách phái đoàn Việt Nam 12 người – chỉ ghi tên họ chứ không ghi chức vụ. Những người Việt Nam trong phái đoàn không biết rành tiếng Anh, nên mọi chuyện đều phải giải quyết thông qua Lê Hồng Quang.
Cuộc điều tra vẫn tiếp tục được tiến hành. Nhưng cơ quan điều tra sẽ không hướng tới ông Kaliňák, mà nhắm vào những kẻ bắt cóc đến từ Việt Nam bao gồm Bộ trưởng Tô Lâm và ông Lê Hồng Quang đang lẩn trốn ở Hà Nội.
Cho đến nay cơ quan cảnh sát điều tra vẫn chưa thẩm vấn được Lê Hồng Quang, vì kể từ khi vụ tai tiếng này (scandal) bùng nổ, thì cựu ứng viên chức vụ Đại sứ Slovakia tại Việt Nam đã biến mất, không còn ở Slovakia. Cựu Bộ trưởng…
“Bộ ba” Yeltsin-Kravchuk-Shushkevich đã khai tử Liên Xô như thế nào?
Cách đây 27 năm, lãnh đạo ba nước Nga, Ukraine và Belarus đã ký một hiệp ước khai tử Liên Xô dẫn đến việc Tổng thống Gorbachev từ chức ngày 25/12/1991.
Khi Tổng thống Mikhail Gorbachev từ chức cách đây tròn 25 năm khiến Liên Xô bất ngờ tan rã, ông hầu như không còn lựa chọn nào khác vì trước đó 17 ngày, lãnh đạo ba nước Nga, Ukraine và Belarus đã ký một hiệp ước giải tán Liên bang Xô viết.
Tổng thống Nga Boris Yeltsin chất vấn Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev. Ảnh Bloomberg
Bối cảnh lịch sử
Cho đến thời điểm tháng 12/1991, “Bức tường Berlin” và khối các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu đã không còn nữa, nhưng Liên bang Xô viết vẫn tồn tại dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản với Mikhail Gorbachev là người đứng đầu.
Tuy nhiên, thế lực của ông đã suy yếu đi nhiều sau cuộc đảo chính vào tháng 8/1991 và vấn đề nghiêm trọng nhất là các phong trào đòi độc lập của các nước cộng hòa trong Liên bang Xô viết nổi lên vào thời gian cuối năm.
Liên Xô có thể tồn tại mà không có các nước thành viên vùng Baltic như Estonia, Latvia và Lithuania, nhưng lại không thể nếu không có Nga và Ukraine.
Tổng thống vừa đắc cử của Ukraine khi đó là Leonid Kravchuk, muốn tách khỏi Moscow, còn Tổng thống Nga Boris Yeltsin thì lại muốn giành thêm quyền lực từ tay Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev.
Vì thế, hai nhà lãnh đạo nói trên đồng ý gặp mặt vào ngày 8/12/1991 cùng với Tổng thống Belarus, Stanislav Shushkevich. Hiển nhiên có thể dự đoán kết quả cuộc họp chỉ là điều bất lợi cho Gorbachev.
Cuộc họp dự kiến bàn về vấn đề dầu khí…
Và gần như là các lãnh đạo Nga, Ukraine và Belarus đã không có sự thỏa thuận nào, trước khi đưa ra quyết định khiến Liên Xô tan rã.
Shushkevich khẳng định cuộc họp chỉ bàn bạc về việc Nga sẽ cung cấp dầu hỏa và khí đốt cho Belarus trong mùa đông.
“Nền kinh tế đang bị khủng hoảng, chúng tôi không thể cho trả cho nhà cung cấp mà lại không có ai cho chúng tôi vay tiền, vì thế, chúng tôi cầu cứu nước Nga giúp đỡ, để khỏi chết cóng vào mùa đông. Đó cũng là mục đích của cuộc họp mặt,” ông nói.
“Chúng tôi mời cả Ukraine, vì muốn mọi chuyện được minh bạch và không muốn thỏa thuận gì với Moscow sau lưng Kiev”.
Nhưng cựu Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk lại có một ký ức khác về cuộc họp năm đó. Cựu lãnh đạo Ukraine nói: “Khi (Tổng thống) Shushkevich nói về dầu và khí đốt, tôi không hiểu gì cả! Tôi không được thông báo gì trước về dầu lửa và khí đốt. Tôi nghĩ tôi đến đây là để thảo luận về Liên Xô. Đất nước đang bị xâu xé vì những mâu thuẫn, người dân mệt mỏi vì khủng hoảng, xung đột, chiến tranh và phải xếp hàng quá dài. Chúng tôi tập trung về Belarus để thảo luận hướng đi cho đất nước, và có thể ký kết một thỉnh nguyện thư, hoặc một bản tuyên bố để kêu gọi sự chú ý đến cuộc khủng hoảng mà chúng tôi đang phải đương đầu”.
…biến thành Hiệp ước khai tử Liên Xô
Đến cuối năm 1991, ba nhà lãnh đạo này đều nhận thấy Mikhail Gorbachev không còn thích hợp.
Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk nói: “Tất nhiên ông ta vẫn là người đứng đầu, nhưng đã không còn quyền lực thực sự. Sau cuộc đảo chính tháng 8/1991 chống lại Gorbachev, ông ta đã mất hết quyền lực. Ông ấy có trở lại sau đó, nhưng trên thực tế không còn tí quyền lực nào. Chúng tôi nhận thấy quyền lực đã được chuyển sang lãnh đạo các nước cộng hòa. Mặc dù Gorbachev muốn tổ chức lại quốc gia theo kiểu một liên bang mới, ông ta đã không thể thực hiện được”.
Vì thế, vào ngày 7/12/1991, Tổng thống Nga Boris Yeltsin, Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk và Tổng thống Belarus Stanislav Shushkevich đã nhóm họp ở một khu nhà chuyên dành cho những quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản Liên Xô, tại Belavezha, gần biên giới Ba Lan.
“Bộ ba” Yeltsin-Shushkevich-Kravchuk (từ phải sang trái) tại cuộc họp dẫn đến Hiệp ước khai tử Liên Xô
Ngày 8/12/1991, vào lúc 9 giờ sáng, tổng thống các nước Nga, Ukraine, Belarus cùng các thủ tướng và quan chức cao cấp nhóm họp để cùng thương thảo, dù vẫn chưa rõ sẽ thảo luận về chủ đề gì.
Người đầu tiên khơi mào là cố vấn của Nga, Gennadi Burbulis, với tuyên bố rất cực đoan.
Tổng thống Belarus Shushkevich kể lại: “Cho đến chết, tôi vẫn không thể quên được câu nói của ông ta. Đó cũng là khởi đầu của thỏa thuận của chúng tôi, thỏa thuận duy nhất mà không hề có tranh cãi. ‘Liên Xô, một thực thể địa chính trị, cũng như một chủ thể của luật pháp quốc tế, sẽ không còn tồn tại.’ Và tôi là người đầu tiên tuyên bố sẽ đặt bút ký”.
Thỏa thuận cũng đồg thời tuyên bố lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev không còn quyền lực, thay vào đó tăng thêm quyền hạn ở Moscow cho Tổng thống Nga Boris Yeltsin.
“Bộ ba” có say rượu khi quyết định giải tán Liên Xô?
Nhiều năm sau đó, rất nhiều người đã đặt câu hỏi liệu ba lãnh đạo có tỉnh táo khi đưa ra quyết định lớn như vậy?
“Theo lời đồn đại, chúng tôi đã soạn thảo thỏa thuận trong trạng thái say rượu,” Shushkevich nói. “Điều này hoàn toàn sai! Tất nhiên, đó là một cuộc họp được sắp đặt theo phong cách Liên Xô, và đồ uống cồn thì rất sẵn, nhưng chẳng ai động đến cả. Tối đa, chúng tôi chỉ làm một ngụm brandy, mỗi khi thông qua một điều khoản. Trong vòng vài tiếng đồng hồ, chúng tôi đã thông qua 14 điều khoản”.
Đến 3 giờ chiều ngày 8/12/1991, Hiệp ước khai tử Liên Xô đã hoàn tất. Bước tiếp theo là công bố với thế giới và lãnh đạo Belarus nhận trách nhiệm này.
“Yeltsin và Kravchuk đùa với tôi: ‘Chúng ta đề cử anh là người thông báo cho Gorbachev.’ Và sau đó tôi nói: ‘Kravchuk và tôi đề cử anh, Boris Yeltsin, là người sẽ gọi điện cho bạn anh là Tổng thống Mỹ George H. Bush.'”
“Tôi quay số của văn phòng Gorbachev ở Moscow, nhưng đường dây được chuyển sang nhiều tổng đài và tôi phải giải thích tôi là ai. Trong khi đó, Yeltsin trong lúc chứng kiến việc tôi gọi cho Moscow đã gọi điện cho Tổng thống Bush. Ngoại trưởng Nga Andrei Kozyrev, ở đầu dây bên kia để dịch lại lời của Tổng thống Bush”.
Là người ngồi nghe, Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk kể lại: “Tôi nhớ khá rõ, ông Bush đưa ra hai câu hỏi. Đầu tiên là có phải quốc gia kế vị sẽ là nước chịu trách nhiệm cho toàn bộ Liên Xô? Và câu sau là điều gì sẽ xảy ra với vũ khí hạt nhân của Liên Xô? Chúng tôi không thể thì ông Yeltsin nói: ‘Đúng, chúng tôi sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm.'”
Tới lúc đó, Tổng thống Belarus Shushkevich cũng gặp được Gorbachev và một lần nữa, lãnh đạo Ukraine là người cùng nghe. Ông Kravchuk kể lại: “Đó là cuộc đàm thoại rất khó khăn. Gorbachev giận dữ nói với Shushkevich: ‘Các anh đã làm gì vậy? Các anh đã đảo lộn cả thế giới! Mọi người đều đang hoang mang!’ Nhưng Shushkevich vẫn giữ sự trầm tĩnh.”
Tổng thống Belarus Shushkevich nhớ lại: “Tôi giải thích với Gorbachev về bản thỏa thuận mà chúng tôi sẽ ký. Ông ta phản ứng với thái độ kẻ cả: ‘Thế còn cộng đồng quốc tế thì sao? Các anh có nghĩ đến sự phản ứng của họ không? Và tôi trả lời, ‘Thật sự thì Boris Yeltsin đang nói chuyện với Tổng thống Bush lúc này, và ông Bush không có gì là quan ngại! Trên thực tế, ông ta còn ủng hộ!”
Thời điểm bi thảm đối với Liên bang Xô viết
Trong những giờ tiếp theo, ba lãnh đạo đã ký văn bản mang tính định mệnh tại một cuộc họp báo. Sau khi họp báo, là đến thời điểm phải ra về. Và đó là lúc Stanislav Shushkevich cảm thấy lo sợ.
“Trên đường về, tôi nghe radio ở trong xe, để xem thế giới đang phản ứng thế nào. Điều đầu tiên tôi ghi nhận, hai cái tên Yeltsin và Kravchuk được nhắc đến nhiều nhất, nhưng khi nhắc đến tên tôi, họ đã không phát âm đúng. ‘Chuchkevich, Sheshkevich, Sharkevich,’ và tương tự như vậy.”
“Và trên bất cứ kênh nào tôi dò được, tôi đều nghe nhắc đi nhắc lại Kravchuk, Yeltsin và … rất nhiều cách gọi khác về tên tôi. Khi đó tôi nhận ra, chúng tôi đang là tin nóng. Cho đến lúc đó, tôi quá bận và không có thời gian để nghĩ.”
“Nhưng tại thời điểm này, tôi bắt đầu sợ. Tôi nghĩ ‘82% đại biểu quốc hội là đảng viên Cộng sản. Nếu họ không đồng thuận thì tôi đã phạm sai lầm và sự nghiệp chính trị của tôi xem như chấm dứt.”
Nhưng quốc hội của cả ba nước đều đồng thuận, và các nước cộng hòa khác trong Liên bang Xô viết cũng tham gia trong vài tuần tiếp theo.
Vào ngày 25/12, Tổng thống Gorbachev từ chức và Liên Xô cũng không còn tồn tại.
GIẤC MƠ “MỘT TRUNG QUỐC” BẮT ĐẦU TAN RÃ? ……. Một đất nước Tự Do, Dân chủ là khi người dân xuống đường bày tỏ chính kiến của mình luôn đc chính phủ tôn trọng và ủng hộ.
Hình Ảnh người dân Đài Loan xuống đường kêu gọi bỏ phiếu trưng cầu dân ý tuyên bố độc lập.
Ông Trịnh Hiểu Tùng vừa nhận chức vụ tại Macau hồi năm ngoái. Trước đây ông từng là đồng nghiệp cũ của ông Tập trong thời gian họ giữ chức vụ tại tỉnh Phúc Kiến.
Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP – Hồng Kông) dẫn lời đại diện của Văn phòng Liên lạc Hồng Kông và Macau, đặt trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết ông Trịnh Hiểu Tùng (Zheng Xiaosong), người đứng đầu văn phòng tại Macau đã bất ngờ qua đời ở tuổi 59 hôm thứ 7 vừa qua (20/10 – theo giờ địa phương).
Theo thông cáo của các quan chức Bắc Kinh, ông Trịnh đã gieo mình từ tầng cao của căn hộ tại Macau. Nguyên nhân ban đầu được xác định là “do trầm cảm”.
Hé lộ sự thật động trời của Trung Quốc trong một bức thư kêu cứu của tù nhân
Một tù nhân Trung Quốc đã viết một lá thư kêu cứu. Bức thư này đã được một người mua sắm ở Mỹ tình cờ phát hiện. Nội dung bức thư đã hé lộ sự thật về một nền sản xuất sử dụng “nô lệ thời hiện đại” của Trung Quốc.
Tờ The Epoch Times cho hay, sau khi nhận được thông tin phản ảnh từ người vô tình phát hiện bức thư, phóng viên của kênh truyền thông Vox, Hoa Kỳ, đã lần theo địa chỉ nhà tù trong bức thư để tìm hiểu câu chuyện về những tù nhân đang bị ngược đãi ở đó và chuỗi cung ứng các sản phẩm gia công xuất khẩu của Trung Quốc.
Vào tháng 3/2017, bà Christel Wallace ở Arizona đã phát hiện một lá thư gấp nhỏ giấu kín dưới đáy chiếc túi xách màu hạt dẻ mà cô mua từ một cửa hiệu của nhà cung cấp sản phẩm túi da Walmart vài tháng trước đó.
Bà Christel Wallace, người tìm thấy bức thư cầu cứu của tù nhân Trung Quốc trong túi xách mua tại chuỗi cửa hàng túi da Walmart. (Ảnh: Amomama)
Bức thư được viết bằng tiếng Trung, với nội dung: “Các tù nhân tại nhà tù Yingshan ở Quảng Tây, Trung Quốc phải làm việc 14 tiếng một ngày và không được phép nghỉ trưa. Chúng tôi phải làm thêm giờ cho đến nửa đêm. Mọi người bị đánh đập nếu không hoàn thành công việc được giao. Không có muối và dầu trong bữa ăn của chúng tôi. Tất cả đồ thăm nuôi bị các cai ngục ăn chặn. Các tù nhân mắc bệnh bị khấu trừ tiền thuốc vào lương. Tù nhân ở Trung Quốc bị đối xử không bằng ngựa, bò, dê, lợn hay chó ở Mỹ”.
Một tháng sau khi bức thư được phát hiện, con dâu của bà Wallace, chị Laura Wallace, đăng hình ảnh chụp bức thư kèm ghi chú lên Facebook, thông tin này đã nhận được sự quan tâm rất lớn của cộng đồng mạng. Sau đó các cơ quan truyền thông địa phương đã cử phóng viên tìm hiểu về câu chuyện có phần ly kỳ này.
Ảnh chụp bức thư nói về điều kiện lao động khổ sai trong nhà tù Trung Quốc. (Ảnh: Facebook của Laura Wallace)
Vào thời điểm đó, phát ngôn viên của Walmart nói với KVOA, một cơ quan truyền thông trực thuộc hãng truyền thông NBC, rằng công ty không thể đưa ra bình luận vì “không có cách nào để xác minh tính chân thực của bức thư”. Vì điều này, nữ nhà báo Rossalyn A. Warren đã tới Trung Quốc để tìm tới nhà tù, nơi sản xuất các túi da mà Walmart nhập, nhằm làm sáng tỏ mọi chuyện. Những phát hiện của cô được ghi lại trong bài báo đăng trên Vox ngày 10/10/2018.
Kết quả điều tra của Vox
Theo thông tin trên bức thư, và nhờ sự giúp đỡ của tổ chức Laogai (LRF), chuyên nghiên cứu về các nhà tù và trại cưỡng bức lao động ở Trung Quốc, nhà báo Warren đã tìm tới Quế Lâm, một thành phố thuộc tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc để khám phá sự thật.
Khi tới nơi cô nhận được thông tin nhà tù Yingshan đã đóng cửa trước đó. Nói chuyện với cư dân xung quanh nhà tù, mọi người đều xác nhận đã từng tồn tại một nhà tù ở đó. Nhiều người nói rằng đã từng hoặc có người thân làm việc cho nhà tù này.
Một người dân tên Zhenzhu cho biết chồng bà đã từng là công nhân tham gia xây dựng nhà tù. Và thường xuyên quay lại sau khi nhà tù đã xây xong để thực hiện công tác bảo trì.
Các xe tải từ tỉnh Quảng Đông thường xuyên ra vào nhà tù này để lấy hàng, chồng của bà Zhenzhu nói với Warren.
Khi Warrren liên lạc với công ty Walmart thì được biết công ty này sau khi tổ chức một cuộc điều tra nội bộ đã thấy rằng ví da được cung cấp từ đối tác Trung Quốc không đáp ứng được các tiêu chuẩn của mình vì thế đã ngừng hợp tác với họ.
Walmart đã từ chối trả lời câu hỏi rằng công ty này có biết các ví da nhập từ Trung Quốc được sản xuất bởi các tù nhân của nhà tù Yingshan hay không.
Lá thư từ nhà tù
Câu chuyện này tương tự câu chuyện được kể trong bộ phim tài liệu “Lá thư từ Mã Tam Gia”.
Vào năm 2011, một phụ nữ có tên Julie Keith, cư dân vùng Oregon (Hoa Kỳ), đã phát hiện một lá thư trong món đồ chơi mà cô mua về trong dịp Halloween. Nội dung bức thư được viết bằng cả tiếng Trung và tiếng Anh, mô tả điều kiện sống khủng khiếp trong trại cải tạo Mã Tam Gia, một trại lao động mà giới chức Trung Quốc dùng để bức hại các học viên Pháp Luân Công.
Tác giả của bức thư mà cô Keith phát hiện được là Tôn Nghị, một học viên Pháp Luân Công bị giam giữ tại Trại lao động cưỡng bức Mã Tam Gia.
Không những phải chịu đựng nhiều cuộc tra tấn tàn độc và kéo dài, ông Tôn còn bị ép làm việc trong chế độ khổ sai khoảng 20 tiếng mỗi ngày. Công việc mà ông phải thực hiện là sản xuất đồ chơi, trong đó có các đồ chơi dùng cho dịp Halloween.
Một lần, ông Tôn đã thực hiện một kế hoạch liều lĩnh khi bí mật bỏ 20 bức thư vào trong các sản phẩm mà các tù nhân của Mã Tam Gia sản xuất. Những đồ chơi này sau đó được xuất sang Hoa Kỳ và cô Keith là người đã mua một trong số đó.
Ông Tôn Nghị và bức thư ông viết khi còn là tù nhân ở trại lao động cưỡng bức Mã Tam Gia. (Ảnh: Minghui)
Sau khi bộ phim về trại cải tạo Mã Tam Gia được công chiếu, dưới sức ép của quốc tế và giới truyền thông, vào năm 2013 nhà chức trách Trung Quốc đã buộc phải tuyên bố xóa bỏ các trại cưỡng bức lao động trên toàn quốc.
Nhưng theo The Epoch Times, nhiều tù nhân tại các trại cải tạo không được phóng thích mà bị chuyển tới những nhà tù khác.
Chuỗi cung ứng hàng xuất khẩu “Made in China”
Sự cố nhà tù Yingshan và những nhà tù khác cho thấy một phần không nhỏ các sản phẩm xuất khẩu của Trung Quốc được sản xuất trong các nhà tù, và cách các công ty phương Tây vô tình đã trở thành nhân tố hỗ trợ nền kinh tế nô lệ của Trung Quốc.
“Ở Trung Quốc, tất cả các số liệu thống kê liên quan tới các trại lao động cưỡng bức đều thuộc về ‘bí mật quốc gia’, thị trường quốc tế rất khó thẩm tra được nguồn gốc của các sản phẩm sản xuất bởi các nhà tù ở quốc gia này”, LRF viết trong một báo cáo vào tháng 8/2018.
Quan chức Hoa Kỳ đều bị nhà cầm quyền Bắc Kinh từ chối khi đưa ra đề nghị cho thăm những cơ sở sản xuất các mặt hàng có xuất xứ Trung Quốc.
Báo cáo của LFR cũng cho thấy các công ty Trung Quốc khi xuất khẩu hàng hóa của mình sang thị trường nước ngoài, để che dấu nguồn gốc sản phầm từ các nhà tù, đã sử dụng tên các công ty khác thay thế.
Trong một số trường hợp, các công ty Trung Quốc đã không giấu giếm việc sử dụng lao động là các tù nhân để sản xuất các sản phẩm của mình, theo một điều tra của Tổ chức thế giới điều tra về cuộc đàn áp Pháp Luân Công (WOIPFG) công bố hồi tháng 4/2018.
WOIPFG nắm trong tay rất nhiều tài liệu ghi nhận câu chuyện về nhiều học viên Pháp Luân Công bị kết án vô lý và bị tra tấn trong các trại cải tạo ở khắp Trung Quốc.
Cuộc chiến Cờ Vây của Hoa Kỳ đang lôi kéo các đồng minh và đối tác nhằm cô lập Trung Quốc cả về kinh tế và quân sự, theo một ý kiến từ Hoa Kỳ.
Bản quyền hình ảnhREUTERSTổng thống Donald Trump trong chuyến thăm đến Bắc Kinh hồi tháng 11/2017
Bài diễn văn hôm 04/10 của Phó Tổng thống Mike Pence khiến một số người ở Trung Quốc coi như ‘lời tuyên chiến’ từ Chính phủ Trump nhắm vào Trung Quốc từ thương mại, công nghệ tới quân sự và ý thức hệ.
BBC phỏng vấn tiến sỹ Phạm Đỗ Chí từ Florida về các diễn biến mới nhất liên quan đến quan hệ Mỹ – Trung và vấn đề hướng đi của Việt Nam.
Câu hỏi đầu tiên là nhìn từ Hoa Kỳ, đây là vấn đề hai ôngTrump-Pence muốn hướng tới cử tri Mỹ trước bầu cử giữa kỳ, hay thực sự nhắm vào Trung Quốc, và nếu đó là ý định của họ thì có lý do gì về chiến lược?
TS Phạm Đỗ Chí: Không chỉ bài diễn văn của Phó Tổng thống Mike Pence ngày 4/10 (tại Viện Hudson), mà bài diễn văn “nảy lửa” ngay trước đó của chính Tổng thống Donald Trump tại phiên họp khoáng đại thường niên của Liên Hiệp Quốc đã nêu lên những vấn đề tệ hại của các quốc gia theo đường lối Xã hội Chủ nghĩa trên toàn cầu, và kêu gọi các quốc gia đang phát triển nên tránh xa CNXH, đã lần nữa làm nổi bật sự trở lại của cuộc ‘Chiến Tranh Lạnh Mới’.
Ông Trump đã cho khởi xướng chiến lược này ngay từ thời gian tranh cử của ông trong nội bộ Đảng Cộng hòa nhất là từ giữa năm 2016, gói ghém đơn giản trong khẩu hiệu làm Mỹ Đứng Đầu Trở Lại (“Make America Great Again”) hay sau này trong 21 tháng đã làm Tổng thống, ông luôn dùng lời kêu gọi Nước Mỹ trên hết (“America First”) như nguyên tắc cốt lõi cho các chính sách quốc gia hệ trọng.
Rõ ràng đó là chiến lược chỉ đạo của cặp ứng cử viên Trump-Pence nay thành hiện thực trong cương vị lãnh đạo, nhằm củng cố vai trò lãnh đạo của cường quốc số một thế giới, tương phản hẳn với ngoại giao mềm của cựu Tổng thống Barack Obama đi xin lỗi khắp thế giới về vai trò sai lầm của Mỹ khi tỏ ra là lãnh đạo thế giới, là cảnh sát viên lo duy trì trật tự thế giới và đôi khi gây nhiều điều tai hại cho an ninh thế giới…
Vẻ mềm mỏng của ông Obama được vài nước tỏ ra yêu thích như cuộc đón tiếp nồng nhiệt ở Việt Nam nói là “ông bình dân gần gũi”, nhưng ngược lại bị Trung Quốc coi khinh ra mặt với các nghi thức tiếp đón ông nhạt nhẽo lúc đến thăm Trung Quốc và “không đúng tầm nghi lễ đáng dành cho một nguyên thủ Hoa Kỳ”, theo một số tờ báo bên Mỹ chê ông.
Hiện nay thì khác, chiến lược của ông Trump có thể coi như “một viên đá nhắm hai con chim”, vừa nhấn mạnh vị thế của Mỹ trên thế giới trong cuộc thương chiến hiện tại với Trung Quốc, vừa nhắm cả vào cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ vào tháng 11 sắp tới, cho cử tri Mỹ thấy “oai lực” của Đảng Cộng hòa dưới sự lãnh đạo của một nguyên thủ có lập trường và ý thức hệ chính trị rõ ràng, với một lịch trình chính sách (policy agenda) cụ thể được thực hiện đúng theo như tuyên bố lúc tranh cử.
BBC:Nói đến chiến tranh thương mại, bước tiếp theo của Mỹ là gì, và các sáng kiến về chính sách họ được tính toán trong bối cảnh giá dầu, giá vàng, USD cũng biến động như thế nào, ông có thể giải thích rõ hơn?
Bản quyền hình ảnhAFP/GETTY IMAGESÔng Trump và cử tri Mỹ ở Cleveland, Ohio tháng 3/2016
TS Phạm Đỗ Chí: Chiến tranh thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã đi vào giai đoạn 2 sau khi khởi xướng cuộc chiến tài chính tiền tệ đã làm tiền Trung Quốc (NDT) giảm đi 8% và thị trường chứng khoán TQ giảm quanh mức 25% từ tháng 4/18, song hành với việc áp thêm thuế mới 10% trên 200 tỷ đô hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Bước tiếp được nhiều giới dự báo là Mỹ sẽ áp thuế cao hơn là 25% trên 200 tỷ đô hàng nói trên, và Tổng thống Trump còn tuyên bố sẵn sàng áp thuế vào khối 276 tỷ đô hàng nhập còn lại từ TQ, theo thống kê nhập khẩu năm 2017.
Nếu được tung ra thực hiện, đây sẽ là đòn quyết liệt nhất của Mỹ, phụ trợ thêm thế Cờ Vây toàn diện đang dần được Mỹ siết chặt với TQ, ngoài các nước cờ nhấn mạnh ý thức hệ, (về chủ nghĩa xã hội), phong tỏa công nghệ, chính trị và quân sự.
Cần chú ý thêm vài biến động trong nền kinh tế thế giới hay thị trường tài chính quốc tế có thể đang xảy ra do chiến lược trên đây của Mỹ, hay như hậu quả liên hệ sắp tới.
Giá dầu có thể được giữ ở mức cao hiện tại hay lên hơn nữa với hỗ trợ của Mỹ để giúp Nga phục hồi và củng cố nền kinh tế đang yếu kém do sự cô lập hóa của Âu châu có Mỹ hỗ trợ một phần (sau vụ Crimea), và phần khác để hỗ trợ Saudi Ả Rập và khối OPEC nhằm cô lập Iran là chính sách mới ở Trung Đông của Mỹ do Tổng thống Trump đề ra, tương phản với chính sách của cựu Tổng thống Obama.
Song hành với giá dầu cao, có những dấu hiệu cho thấy giá vàng có thể đảo ngược bắt đầu khuynh hướng tăng (uptrend), lần đầu từ nhiều năm nay đã sụt giảm sau khi đạt đỉnh cao trên 1900$/ounce vào năm 2009. Nguyên do là mức lạm phát có thể tăng trên 2% ở Mỹ khiến đồng USD có thể bắt đầu suy yếu sau khi đạt đỉnh cao từ vài năm nay, nhất là trong những tháng đầu năm 2018.
Bản quyền hình ảnhJACK GUEZTàu khu trục USS Decatur (DDG-73)
Giới đầu tư hay nhất là đầu cơ quốc tế cũng có thể bị kích động bởi dân chúng Trung Quốc đang chạy tẩu tán ra khỏi tiền Nhân dân tệ mua USD, Euro, tiền yen và nay là vàng (nơi giữ tài sản quen thuộc của dân Á đông) mà giá đã xuống quá thấp so với giá dầu đang lên cao. Hiện tượng này giống như lúc giá vàng bắt đầu tăng lên các năm 2004-2005.
BBC: Tờ The Economist ở Anh vừa chạy headline nói về The Next Recession(Suy thoái lần sau) trên thế giớivà cho là chính phủ Trung Quốc đang gặp khó khăn, phá giá đồng Nhân dân tệ cũng khó, mà để giá tiền này cao thì xuất khẩu tiếp tục bị Trump đánh vào bằng thuế quan(tariffs), theo ông vấn đề có đúng thế không? Và cả sự phong tỏa công nghệ với Trung Quốc nữa, ảnh hưởng sẽ ra sao?
TS Phạm Đỗ Chí: Khá nhiều kinh tế gia nổi tiếng đều cũng đang lên tiếng như báo The Economist về nguy cơ “The Next Recession” thế giới khó thể tránh, bắt đầu bằng đầu tầu Mỹ, sau khi sự phục hồi rồi tăng trưởng của kinh tế Mỹ đã kéo dài từ 2009. Trong sự nghiệp một nhà kinh tế, tôi luôn cố tránh tiên đoán về trồi sụt của chu kỳ kinh tế hay kinh doanh (economic or business cycle) của Mỹ dựa trên dự báo của vài nhà kinh tế nổi tiếng hay dùng các mô hình kinh toán (econometric models).
Trái lại ‘nhà tiên tri’ về kinh tế mà tôi tin tưởng suốt vài chục năm qua là thị trường chứng khoán Mỹ, thường đi trước diễn tiến của nền “kinh tế thực” (the real economy) khoảng 6-9 tháng. Tôi vẫn đợi thêm diễn tiến của chỉ số DJ Index và S&P 500 ra sao trong vài tháng nữa để suy đoán suy thoái kinh tế Mỹ sắp diễn ra chưa và sẽ nặng hay nhẹ?
Nhưng tôi đồng ý với quan điểm trên của báo The Economist là Trung Quốc đang bị Mỹ kẹp chặt, với thuế quan tiếp tục áp dụng mạnh mẽ và lan tỏa, kèm thêm sự chặn đứng việc mua hay ăn cắp công nghệ của TQ với các hãng Mỹ. Thí dụ tê liệt mới đây của hãng ZTE của TQ là rất rõ ràng. Mỹ đang kèm theo sự phong tỏa tương tự với hãng Huawei.
TQ khó mà ngăn chặn sự phá giá của đồng CNY (NDT), do ảnh hưởng tâm lý “tẩu tán tài sản” của dân chúng, và nhất là các hãng xưởng muốn chạy ra khỏi Trung Quốc để đầu tư sang các nước khác. Tiền CNY đã mất giá 8-9% sau hai đợt đầu của cuộc thương chiến; nếu Mỹ đánh tiếp thuế quan 25% lên 200 tỷ hàng nhập Trung Quốc trước cuối năm, tiền CNY có thể mất giá thêm 10% theo nhiều dự đoán. Và nếu áp thuế lên cả 276 tỷ đô hàng nhập còn lại từ TQ, tiền CNY sẽ xuống dốc không phanh?
Về chiến lược thương mại tiền tệ này của Mỹ với Trung Quốc, có thể ví như Mỹ không cần can thiệp bằng sức mạnh quân sự vào Trung Quốc, nhưng thực sự đang gửi cả 100 sư đoàn ‘quân biết nói tiếng Hoa’ vào lãnh thổ TQ: đó chính là những người dân Trung hoa tháo chạy bằng tiền CNY để mua đô la Mỹ, euro, yen… như đã thấy, và sắp sửa tới đây có lẽ là vàng nếu USD có dấu hiệu suy yếu kéo dài?
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESKinh tế Trung Quốc đang trở thành mục tiêu ‘nhắm bắn’ của thuế quan Hoa Kỳ
BBC:Về chính trị và quân sự, chính quyền Trump hiện có bài gì đối với Trung Quốc và việc gây sức ép với Bắc Kinh có được đồng thuận của lưỡng đảng trong Quốc Hội không? Nước nào là đồng minh của Mỹ trong trận cờ này?
TS Phạm Đỗ Chí: Như đã đề cập bên trên, Donald Trump chủ trương ‘gần Nga xa Trung Quốc’, trái ngược hẳn với thời 1971-72 lúc Tổng thống Richard Nixon cùng ‘đạo diễn’ Henry Kissinger tìm cách giãn xa Moscow và chạy sang Bắc Kinh, ve vãn mở cửa thị trường khổng lồ của Trung Quốc cho hàng Mỹ và cũng nhờ họ giúp một tay để rút chạy ra khỏi Chiến tranh Việt Nam, kể cả bằng cách hy sinh bỏ rơi hẳn ‘đồng minh một lúc’ là VNCH.
Việc giúp giữ giá dầu thế giới ở mức cao như nói trên là để ‘giúp Nga đánh Hoa’ vì kinh tế Trung Quốc luôn cần nhập khẩu một khối lượng dầu lớn để tăng trưởng.
Nhưng quan trọng nhất về nước cờ chính trị để chống Trung Quốc của Tổng thống Trump là các tuyên bố ngạo mạn gần đây của Trung Quốc là họ sẽ tiến dần đến vị trí cường quốc số một thế giới thay Mỹ, và “mọi thứ sẽ làm ở Trung Hoa vào năm 2025”.
Các tuyên bố này và âm mưu thống lĩnh khu vực từ trước đây của Trung Quốc nay đã lộ ra trên tầm mức thế giới, và viễn ảnh “một anh châu Á thắng thế người Âu Mỹ và thống lĩnh thế giới” là không thể chấp nhận được với Tây Phương, và đã đánh thức toàn Âu châu với niềm tự hào văn hóa truyền thống , cũng như làm nước Mỹ chợt tỉnh dậy sau nhiều năm lầm lỗi do chính sách sai lầm thiên về Trung Quốc của Nixon-Kissinger và các chính sách mềm yếu của thời Obama với Trung Quốc.
Tuy có nhiều khác biệt giữa các ứng cử viên hai Đảng Cộng hòa và Dân chủ, nhất là trước cuộc bầu cử gay go giữa kỳ tới đây, nhưng chính sách chống Trung Quốc có vẻ đang được sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ, phản ánh dư luận quần chúng yểm trợ cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, do những bất công quá rõ từ nhiều năm trong chính sách thương mại quốc tế của Trung Quốc, nhất là với Mỹ.
Bất chấp những ve vãn hay ngay cả mua chuộc của Trung Quốc, liên minh thương mại quốc tế mà họ muốn thành lập để chống Mỹ đã thất bại nặng nề. Ngược lại, một liên minh mới gồm Canada, Mexico, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc đang thành hình chống lại chính sách thương mại của TQ.
Trong bản hiệp định mới giữa Hoa Kỳ và Canada với Mexico, thay cho NAFTA và có lợi cho Mỹ hơn trước, đã có thỏa thuận quan trọng (Mỹ đạt được) là bất cứ thành viên nào cũng không có quyền thỏa thuận một hiệp định thương mại tự do với một nền kinh tế phi thị trường, mà hàm ý chính là Trung Quốc vì nước này vẫn chưa được thế giới hay tổ chức WTO coi là nền kinh tế thị trường.
Trong hiệp định sắp đạt thỏa thuận với EU và Nhật Bản, cũng chấp nhận nhiều “nhường nhịn” với Mỹ, một điều kiện tương tự đề phòng Trung Quốc cũng sẽ được đặt ra.
Sau cùng về quân sự, rõ ràng là bản Luật mới về quân sự mà QH Mỹ vừa thông qua, với ngân sách lớn cho các can thiệp tương lai của Mỹ, cùng với các quyết định quân sự quan trọng cùng lúc của Mỹ trong vòng một tuần lễ (23-30/9/18), gồm: cho máy bay B-52 thị sát vùng Biển Đông; tập trận Thủy quân lục chiến ngoài khơi; và nhất là cho tàu Decatur tiến vào vùng di chuyển hàng hải tự do để “nắn gân Trung Quốc” và bị chính chiến hạm Lan Châu cắt mặt cách 41m, gây phản ứng dọa nạt mạnh mẽ của Ngũ Giác Đài, đã là xác định hùng hồn và mạnh mẽ mà theo tôi có thể khiến Việt Nam có phần yên tâm hơn về sự cương quyết can thiệp của Mỹ ở Biển Đông.
Bản quyền hình ảnhJIM WATSONTổng thống Trump (giữa) nêu ra một số nét chính về đường lối châu Á của chính phủ Mỹ trong chuyến thăm Đông Nam Á vừa qua
Hoa Kỳ trong tương lai muốn bắt buộc Trung Quốc tôn trọng luật di chuyển hàng hải tự do trong vùng, phủ nhận và ngăn chặn ‘Đường Lưỡi Bò’ ở Biển Đông. Tin mới nhất cho hay Thượng viện Mỹ đã thông qua Đạo luật cho phép Mỹ cắt đứt Đường Lưỡi Bò đó của Trung Quốc ở Biển Đông. May mắn chăng là VN có thể ở vào thế Bất chiến tự nhiên thành?
BBC:Cuối cùng, Việt Nam cần chọn cách đi gì khi cuộc xung khắc Mỹ– Trung đang tăng đà? Các chính sách lớn của Việt Nam có gì đúng, sai?
TS Phạm Đỗ Chí: Đây là một đề tài lớn và quan trọng cần đề cập trong một bài bình luận riêng biệt. Nhưng một cách tóm tắt, Việt Nam có thể hưởng lợi lớn trong cuộc thương chiến Mỹ -Trung Quốc hiện tại bằng cách thay thế cho nhiều hàng nhập từ Trung Quốc vào Mỹ.
Nhưng nói thế, không có nghĩa là Việt Nam nên để các hãng Trung Quốc tràn vào Việt Nam để thay nhãn ‘Made in China‘ bằng ‘mác Việt Nam giả’ để xuất sang Mỹ. Qua các tiếp xúc riêng ở Hoa Kỳ, tôi có thể khẳng định là các giới chức Mỹ rất cảnh tỉnh với ‘âm mưu’ này của Trung Quốc, và giống như trường hợp thép nhập từ Việt Nam, họ có thể sẵn sàng áp thuế rất cao đến 25% với các mặt hàng Việt Nam hay ngay cả chặn hẳn hàng ‘mác giả Việt Nam thay mác Trung Quốc’ lúc vào cửa khẩu Mỹ.
Trong tinh thần này, Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước từ ngày 12/10/18 cho phép tiền CNY (NDT) vào bảy tỉnh biên giới (và sau này có thể lan tràn khắp VN), là một quyết định chính sách sai lầm cần rút lại ngay, trước khi có tác động làm hàng Trung Quốc tràn thêm ồ ạt vào Việt Nam, và làm lũng đoạn chính sách tiền tệ, ngoài vấn đề nghiêm trọng là vi hiến và xâm phạm chủ quyền quốc gia.
Con đường rõ ràng để đi là cải cách thể chế, tăng cường tính thị trường của nền kinh tế, khuyến khích khu vực tư nhân trong sản xuất và lập các thương hiệu, chuỗi sản xuất mới và riêng biệt.
Nhìn xa hơn, với chính sách mới của Mỹ khuyến khích phát triển khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Việt Nam có thể hưởng lợi lớn về cả chính trị và kinh tế thương mại bằng cách tham gia một liên minh mới với vài nước chính ở Đông Nam Á (không nhất thiết phải là ASEAN– vì khối này có Lào và Campuchia đã nghiêng hẳn về TQ), cùng Ấn Độ, Úc và New Zealand để phát triển ngoại giao và thương mại vùng, đặt thế đứng vững chãi nhằm tăng cường thương mại bền vững với Mỹ.
Không loại trừ trường hợp Mỹ có thể đề nghị tái lập TPP với vài điều kiện mới, để cô lập Trung Quốc thêm nữa ngoài vòng mua bán bùng nổ của châu Á với Bắc Mỹ và khối EU.
Trong việc cần tạo thế cân bằng chính trị giữa hai sức mạnh khổng lồ Trung-Mỹ, hay nôm na thường gọi là thế “đu dây” của Việt Nam, sẽ là lỗi lầm nghiêm trọng nếu Việt Nam ngả về Trung Quốc vì nỗi sợ truyền thống hay do nhu cầu ngắn hạn, tình huống trong nội bộ.
Đó có thể là thế “Chẳng Đặng Đừng” duy nhất của Việt Nam mà đa số người dân đang có vẻ ủng hộ mạnh mẽ, mong muốn đất nước tiến tới, cho một tương lai độc lập phú cường.
Các bài đã đăng của tác giả Phạm Đỗ Chí, Tiến sĩ kinh tế (Wharton School, University of Pennsylvania), cựu chuyên viên IMF:
Giá cổ phiếu của các công ty Trung Quốc liên tục lao dốc sau mỗi vòng áp thuế của Mỹ, làm dấy lên lo ngại rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc sẽ trở thành nạn nhân sớm bị ảnh hưởng nặng nề trong cuộc chiến thương mại với M…
Công nhận bộ phim trinh thám này càng ngày càng hay !
——- “Bộ trưởng Tô Lâm đưa Trịnh Xuân Thanh ra khỏi khu vực Schengen bằng một hộ chiếu giả!”
Cảnh sát cửa khẩu sân bay Slovakia đã kiểm tra 6 hộ chiếu ngoại giao và 6 hộ chiếu phổ thông của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và phát hiện ra rằng một hộ chiếu trong số đó không có Visa Schengen cần thiết. Đó là một cuốn hộ chiếu mà được „xuất trình cuối cùng“ và mang tên là Lưu Trung Việt, sinh ngày 2 tháng 9 năm 1968. Có lẽ Trịnh Xuân Thanh bị đưa về nước bằng hộ chiếu này.
Nếu không có sự giúp đỡ của Bộ trưởng Nội vụ Robert Kaliňák (thuộc đảng Smer), người đã cung cấp cho phái đoàn Việt Nam một chuyên cơ của chính phủ Slovakia, thì việc đưa Trịnh Xuân Thanh ra khu vực Schengen sẽ không thể thực hiện được.
Nhưng hiện nay vẫn còn thiếu bằng chứng rõ ràng để chống lại ông Robert Kaliňák, nên cuộc điều tra của Slovakia vẫn đang nhắm tới những nghi phạm bắt cóc đến từ Việt Nam mà người đứng đầu là thượng tướng Tô Lâm. ——– https://thoibao.de/bo-truong-lam-dua-trinh-xuan-thanh-ra-kh… —- Link vượt tường: http://bit.ly/2PDq829 > bấm GO Tại VN, để xem được trang tin nước ngoài, các bạn cài VPN vượt tường lửa (cho máy tính và các thiết bị di động, smart phone). Link: http://bit.ly/2mYSZBq
Đài Loan tổ chức biểu tình kêu gọi độc lập hoàn toàn, thách thức Bắc Kinh
Đài Bắc, Đài Loan – Theo tin từ Reuters, vào Thứ Bảy tới (ngày 20 tháng 10), các nhà vận động độc lập tại Đài Loan sẽ xuống đường biểu tình.
Cuộc biểu tình quan trọng này được xem như một hành động chống đối Bắc Kinh, và một thách thức lớn đối với chính quyền Đài Loan. Gần đây, Bắc Kinh ráo riết tuyên bố hòn đảo tự trị Đài Loan thuộc quyền sở hữu của Trung Cộng. Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn gặp khó khăn trong việc xoa dịu Bắc Kinh và các phe phái độc lập.
Các sự việc trên đã làm dấy lên sự phản kháng ở vùng trung tâm Đài Bắc. Cuộc biểu tình sắp diễn ra vào ngày 20/10 được tổ chức bởi Liên minh Formosa, nhằm kêu gọi một cuộc bỏ phiếu về việc Đài Loan có nên chính thức tuyên bố độc lập khỏi Trung Cộng hay không. Kể từ khi Đài Loan dân chủ hóa 20 năm trước, đây có lẽ là cuộc biểu tình phản đối quy mô lớn đầu tiên, kêu gọi một cuộc bỏ phiếu cho nền độc lập hoàn toàn.
Các nhà tổ chức ước tính sẽ có khoảng 100,000 người tham gia. Người đứng đầu Liên minh Formosa bày tỏ quan điểm rằng, chính mỗi công dân Đài Loan là người phải quyết định tương lai của hòn đảo này.
Hiện nay, Bắc Kinh vẫn xem Đài Loan là một phần của lãnh thổ Trung Cộng, và cần được hợp nhất, mặc dù hai bên đã tách biệt hoàn toàn từ cuộc nội chiến năm 1949. Còn Đài Loan lại xem họ là một quốc gia có chủ quyền, với hệ thống tiền tệ, chính trị và pháp luật riêng. Tuy nhiên, hòn đảo này chưa bao giờ chính thức tuyên bố độc lập. Cuộc biểu tình thể hiện rõ quan điểm: nói không với tham vọng thôn tính Đài Loan của Trung Cộng.
Bắc Kinh cảnh báo sẽ đáp trả bằng vũ lực nếu Đài Loan nỗ lực chính thức tách ra khỏi Trung Cộng. Chính quyền Trung Cộng khuyến cáo Liên minh Formasa không nên đi vào con đường nguy hiểm này. (Mộc Miên)
Cố vấn An ninh Mỹ John Bolton mới đây lên tiếng cảnh báo Trung Quốc đã lợi dụng trật tự thế giới quá lâu trong khi Hoa Kỳ đã thất bại trong việc đối phó với Trung Quốc.
