NHỮNG NGUY HIỂM KHI TRẺ EM DÙNG ĐIỆN THOẠI MẤT KIỂM SOÁT – Trần Mỹ Duyệt

Trần Mỹ Duyệt

Những quan tâm mà cha mẹ phải để ý đến trẻ em là tình trạng béo phì, tiểu đường, cận thị, lười học, tâm lý bất ổn, và gần đây là thói quen dùng điện thoại (cell phone, Iphone, smart phone). Trong khi nhiều cha mẹ không biết hoặc thả lỏng việc dùng điện thoại, vào năm 2019 Cell đã thực hiện cuộc khảo cứu 1135 phụ huynh tại Mỹ có con từ 4 và 14 tuổi. Kết quả cho thấy: 4 trong 10 phụ huynh để con dùng điện thoại vì không muốn chúng “làm phiền hoặc để chúng im lặng”. Điều này có nghĩa 40% phụ huynh thừa nhận cho phép con cái dùng điện thoại để đổi lấy sự yên thân. 57% trẻ con dùng điện thoại để chơi game.

Xã hội năm 2019 và hiện nay đã có rất nhiều thay đổi về lối sống, những phát minh khoa học, và ảnh hưởng của xã hội, do đó, vấn đề trẻ em dùng điện thoại ngày càng trở thành vấn đề liên quan đến nhiều khía cạnh như giáo dục, đạo đức xã hội, ảnh hưởng tâm lý và sức khỏe thể lý. Những khảo cứu gần đây cho biết nửa số trẻ em ở tuổi 11, và hầu hết trẻ vị thành niên đều có điện thoại riêng.

Tại Hoa Kỳ, khoảng 53% trẻ em có điện thoại riêng ở tuổi 11, và 88-95% ở tuổi vị thành niên. Do việc cha mẹ hoặc phụ huynh dễ dãi, chiều con nên các em có thể đòi hỏi để có điện thoại một cách dễ dàng. Nhiều em mới lên 8 tuổi đã được cha mẹ mua cho điện thoại. 

Trẻ em và trẻ vị thành niên dùng điện thoại của chúng mọi nơi, mọi lúc. Trung bình các em xem hoặc lướt điện thoại trên 100 lần mỗi ngày.Chúng còn dùng điện thoại ngay cả trong giờ học. Dưới 13 tuổi, trẻ em dùng điện thoại để xem, đọc những thông tin xã hội, xem bài vở, và cả những hình ảnh gợi cảm, khiêu dâm của người lớn. Hậu quả mang lại nhiều nguy hiểm tiềm ẩn. Ở tuổi này các em dùng điện thoại thường gặp những vấn đề liên quan đến tâm lý, thí dụ, thiếu tự tin, có tư tưởng tự tử, những dấu hiệu trầm cảm và lo lắng, cách riêng đối với các trẻ em nữ. Một trong những báo cáo đặc biệt là trẻ em dễ dàng trở thành nạn nhân của bạo hành trên mạng (cyberbullying). 

 Nguy hiểm khi trẻ em dùng điện thoại

Sau đây là 10 ảnh hưởng tiêu cực và nguy hiểm đối với các trẻ em khi dùng điện thoại quá mức hoặc không có sự kiểm soát của cha mẹ: 

Hại mắt và tăng nguy cơ những vấn đề về thị lực: Nguy cơ ảnh hưởng đến mắt và thị lực gồm nhức đầu, mờ mắt, khô mắt, và mỏi mắt. 

Giấc ngủ kém và nguy cơ mất ngủ: Mất giấc ngủ, thường hay thức giấc, và giac ngủ không đầy. 

Chậm phát triển về trí khôn và khả năng ngôn ngữ: Giảm thiểu khả năng đối diện mặt đối mặt, giới hạn khả năng ngôn ngữ và giao tiếp với cha mẹ, anh chị em, và những người chung quanh. Khả năng ngữ vựng, những chữ mới và đối thoại bị giảm.

Nghiện điện thoại sẽ làm giảm sự chú ý: Khi nghiền và lệ thuộc vào điện thoại, khả năng chú ý bị giảm thiểu, mất hứng thú với những sinh hoạt xã hội và thể thao. Dễ dẫn đến việc nghiện chơi games.

Nguy cơ béo phì và những vấn đề về sức khỏe: Béo phì hoặc yếu khả năng miễn nhiễm trong cơ thể. Các em càng chăm chú vào điện thoại càng không thích những sinh hoạt ngoài trời. Bệnh tiểu đường và tim có nguy cơ xảy ra. 

Ảnh hưởng sức khỏe tâm thần: Dùng điện thọai nhiều có liên quan đến những vấn đề thuộc sức khỏe tâm thần như xáo trộn tình cảm, trầm cảm hoặc lo lắng, cáu giận, bẳn gắt, nóng nảy. 

Xem những nội dung thiếu lành mạnh và dễ bị bạo hành: Dễ bị dụ dỗ vào những con đường tội phạm xã hội, bị lạm dụng và bạo hành trên mạng. Không có khả năng nhận định những tin tức trung thực và lành mạnh. 

Xa tránh xã hội và giảm thiểu khả năng giao tiếp: Mất khả năng giao tiếp, khả năng đối thoại, và tạo những mối tương quan lành mạnh. Dễ bị bạn bè xa tránh, sống mặc cảm. Mất đi bầu khí vui vẻ, lành mạnh của gia đình và người thân.

Học hành kém và khả năng học hỏi bị hạn chế: Hậu quả rõ ràng của việc nghiền điện thoại dẫn đến mất khả năng chú ý và tập trung, trí nhớ kém dẫn đến việc học hành gặp khó khăn. Mất khả năng suy nghĩ, phân tích, và những thói quen học hỏi. 

Nguy cơ bị ảnh hưởng chất phóng xạ: Nhiều khảo cứu cho rằng phóng xạ phát ra từ màn hình có thể làm teo xương sọ, có nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng của óc. Các nhà chuyên môn khuyên không nên để sát điện thoại vào tai khi nghe. [1]

 Những ý kiến chuyên môn

Đối với các nhà chuyên môn, việc trẻ em cắm mắt, chúi mũi vào chiếc cellphone, iphone, ipad, smartphone là điều không mấy ngạc nhiên. Douglas Gentile, giáo sư tâm lý tại đại học Iowa, người đã nghiên cứu những ảnh hưởng về việc dùng truyền thông đối với trẻ em nhận xét:

“Không có gì ngạc nhiên khi chúng ta nhìn chung quanh mình, và có thể thấy. Tôi có thể thấy ở phi trường, ở nhà hàng, và tôi có thể thấy ngay ở trong nhà mình, ở đó những đứa trẻ dán mắt vào không phải là màn hình TV, mà màn hình trên chiếc điện thoại của chúng”.

 Với chiếc điện thoại, ngoài chuyện chơi games, chat, twitter…trẻ con còn có thể: 

– Truy cập được những websites. Đây là cửa ngõ để đi vào chỗ tốt cũng như chỗ xấu.

– Truy cập các ứng dụng như Facebook, Youtube…nói chung là “mạng xã hội” (social media). Đây cũng là những cửa ngõ khác rất thông dụng dẫn trẻ em vào một thế giới ảo trong giao tiếp.

 Trong thực tế, trẻ em thường không có khả năng nhớ, và hiểu những gì xuất hiện trên màn hình cho đến khi chúng được 15 tới 18 tháng tuổi, theo Dr. Jenny Radesky, giáo sự trợ giảng về phát triển thái độ của trẻ em tại Đại Học Michigan CS. Mott Bệnh Viện Nhi Khoa, và cũng là tác giả chính của American Academy of Pediatrics’ đã gợi ý: “Tôi thường xuyên khuyên các gia đình đừng cho trẻ em hoàn toàn quyền sử dụng phone, iphone, ipad – ngược lại, chúng phải xin phép dùng. Không cất giữ hoặc charge chúng trong phòng con mình, và phải ra luật khi nào hoặc lúc nào chúng được xử dụng những thứ ấy.”

 Một nhà chuyên môn khác, Amy Williams, trong bài phân tích “How Do Smartphones Affect Childhood Psychology?” cũng cho rằng càng lớn lên, trẻ em thường cảm thấy nhu cầu dùng kỹ thuật cốt để đạt tới đỉnh cao trong những tiến bộ. Nhưng kỹ thuật và những thời gian với màn hình đã cung ứng một đường dây điện tử mới trong óc của chúng. Có thể nói, càng tăng nhiều giờ trên màn hình, càng kém về phương pháp học tập truyền thống như đọc, viết, và tập trung.

Điện thoại và Internet cũng ảnh hưởng khả năng giao tiếp và sự phát triển tình cảm. Nếu một đứa trẻ lệ thuộc vào những phương tiện điện tử để giao tiep, chúng có nguy cơ yếu kém về khả năng giao tiếp và tình cảm ngoài xã hội. 

 Trí óc của một người chỉ phát triển khi có thể dễ dàng khuôn đúc, mô phỏng những nối kết và bắt chước những gì đang xảy ra chung quanh. Tuy nhiên, cũng có một số nhà chuyên môn và giáo dục lại có những nhận xét trái ngược khi cho rằng dùng điện thoại thông minh và các dụng cụ điện tử có thể giúp gia tăng những nhận thức học hỏi, nói năng giao tiếp, và bạn bè cùng sở thích. [2]

 Gợi ý cho phụ huynh

Nuôi dạy con cái ở thế kỷ 21 đồng nghĩa là phải biết hướng dẫn chúng làm quen với những tiến bộ của khoa học, với truyền thông, và với những kinh nghiệm của nền văn minh hiện đại. Vai trò phụ huynh, cha mẹ thời nay không giống như những thế hệ của cha ông đơn giản chỉ là sinh con, nuôi con, hướng dẫn con về luân lý, đạo đức theo truyền thống, và gửi con tới trường. 

Sau đây cũng là một số lời khuyên dành cho phụ huynh để hướng dẫn con cái trong việc sử dụng điện thoại theo khảo cứu của Amy Williams:

Trẻ em dưới 2 tuổi không nên cho phép dùng những màn hình hoặc những trò chơi điện tử.

Phụ huynh nên chơi hoặc sử dụng cùng với con mình.

Không để điện thoại ảnh hưởng đến những cơ hội trẻ em chơi hoặc có thêm bè bạn ngoài xã hội.

Giới hạn việc sử dụng từ 1 đến tối đa 2 giờ mỗi ngày. Thời gian này bao gồm điện thoại, TV, computers…

Khuyến khích những bữa ăn gia đình và chia sẻ chung.

Tìm kiếm những chương trình trong đó giúp nhận thức, khả năng toán học, ngôn ngữ, văn chương và kiến thức khoa học cho con.

Không cho phép trẻ em giữ điện thoại trong phòng ngủ riêng.

 Khảo cứu cho thấy ở năm 2025 gần 98% người Hoa Kỳ dùng điện thoạikhoảng 91% có điện thoại thông minh. Trung bình họ mất sáu, bẩy giờ mỗi ngày trên điện thoại, và rà soát hoặc vào thăm các thiết bị điện tử trên 200 lần mỗi ngày. Theo tường trình của viện Gallup năm 2022, có đến 72% người Hoa Kỳ đi ngủ với chiếc điện thoại bên mình. Điều này có nghĩa là phụ huynh, người lớn tuổi cũng cần phải kiểm soát việc sử dụng iphone, ipad, smartphone, cellphone và computer của mình. Bởi vì con cái sẽ học từ cha mẹ, và gia đình là một học đường tốt nhất, sớm nhất nơi con cái học để sống, và để phát triển.

__________

 Tài liệu:

  1. 10 Harmful Effects of Mobile Phones on Children’s Health.

https://arca.co.in/blogs/harmful-effects-mobile-phones-children/#:~:text=Mobile%20phone%20addiction%20in%20kids%20results%20in,disrupted%20sleep%2C%20decreased%20physical%20activity%2C%20eye%20strain%2C

  1. How Do Smartphones Affect Childhood Psychology? Amy Williams, Last updated: 8 Oct 2018, Psychcentral.com)

Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt

From: Ngoc Bich & KimBang Nguyen


 

Trầm cảm: Nguyên nhân, đối tượng và cách điều trị

 Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến nhất trên toàn thế giới. Rối loạn trầm cảm nặng ảnh hưởng đến khoảng 163 triệu người (2% dân số thế giới) vào năm 2017. Đây là rối loạn khá nguy hiểm, tác động nhiều đến mặt tinh thần, thể chất, chức năng sống và cả niềm vui trong đời sống của bệnh nhân.

Trầm cảm là gì?

Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cứ 20 người bình thường sẽ có một người đã từng bị một giai đoạn trầm cảm trong năm trước. Mỗi năm trung bình 850.000 người chết vì trầm cảm. Rối loạn trầm cảm không phân biệt giới tính hay độ tuổi, nhưng tỷ lệ mắc chứng trầm cảm ở phụ nữ gấp đôi nam giới.

Những người bị trầm cảm có thể đã phải trải qua những biến cố lớn của cuộc đời như: phá sản, thất nghiệp, nợ nần, ly hôn… hoặc cũng có những cá nhân mắc rối loạn trầm cảm nhưng không nhất thiết phải qua những biến cố lớn, mà đó có thể là những thay đổi trong đời sống hằng ngày: thăng chức, thay đổi môi trường sống, đổi công việc, kết hôn… những sự kiện này tác động mạnh đến đời sống cá nhân hoặc tinh thần của họ, thách thức sự thay đổi ở họ.

Rối loạn trầm cảm không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần của người bệnh mà còn ảnh hưởng tới các mối quan hệ gia đình và xã hội.

Đối tượng nào dễ mắc rối loạn trầm cảm?

Rối loạn trầm cảm có thể đến với mọi người, tuy nhiên lứa tuổi phổ biến vào khoảng 18-45 tuổi, ngoài ra, độ tuổi trung niên và tuổi già cũng dễ gặp rối loạn này. Đây là nhóm sẽ đối diện với nhiều yêu cầu từ xã hội, và các thay đổi trong cuộc sống (tìm việc làm, kết hôn, sinh con vào độ tuổi vị thành niên, về hưu …). Tuy nhiên, nghiên cứu y khoa thống kê còn rất nhiều đối tượng dễ mắc rối loạn trầm cảm, họ thuộc các nhóm sau:

  • Nhóm người bị sang chấn tâm lý: họ trải qua biến cố lớn, đột ngột của cuộc đời như: phá sản, bị lừa đảo mất hết tiền của, nợ nần, mất đi người thân, hôn nhân đổ vỡ, con cái hư hỏng, áp lực công việc quá lớn…
  • Nhóm phụ nữ vừa sinh con: Đây là giai đoạn nhạy cảm, và nhiều nguy cơ đối với phụ nữ, những thay đổi nhanh chóng về hocmon, vai trò trong gia đình, thay đổi lối sống (thiếu ngủ…) hoặc những bất ổn trong cuộc sống trước đó cũng góp phần làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ sau sinh.

Phụ nữ có nguy cơ mắc trầm cảm gấp 2 lần nam giới

  • Nhóm học sinh, sinh viên: áp lực học tập quá lớn, thi cử dồn dập, áp lực từ cha mẹ thầy cô, sự đánh giá kết quả học tập.
  • Nhóm người bị tổn thương cơ thể: người bị tai nạn phải cắt bỏ bộ phận cơ thể, chấn thương sọ não, ung thư, mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
  • Nhóm đối tượng lạm dụng rượu bia, chất kích thích trong thời gian dài.
  • Nhóm đối tượng thiếu nguồn lực trong cuộc sống: thiếu các mối quan hệ hỗ trợ, thiếu giao tiếp, thiếu cách ứng phó với stress, hoặc những khó khăn khác: kinh tế, công việc.

Các mức độ trầm cảm

Trầm cảm được chia bởi 3 mức độ: nhẹ- vừa- nặng
Để được chẩn đoán có mắc bệnh trầm cảm hay không phải có ít nhất một trong hai triệu chứng của bệnh trầm cảm cốt lõi đó là:
Trong vòng hai tuần, hầu như mỗi ngày:
Bạn có khí sắc trầm nhược/hoặc mất hứng thú cộng với ít nhất 4 trong các triệu chứng:

  • Giảm hoặc lên cân, giảm hoặc tăng cảm giác ngon miệng.
  • Mất ngủ hoặc ngủ triền miên.
  • Kích động hoặc trở nên chậm chạp.
  • Mệt mỏi hoặc mất sức.
  • Cảm giác vô dụng, vô giá trị hoặc mặc cảm tội lỗi.
  • Giảm khả năng tập trung, do dự.
  • Hay nghĩ đến cái chết, có ý tưởng hoặc hành vi tự sát.

Các triệu chứng trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên

  • Tự đánh giá thấp bản thân
  • Có những hành vi gây hấn, kích động
  • Rối loạn giấc ngủ
  • Có các khó chịu, than phiền về cơ thể
  • Mất năng lượng
  • Chán học hoặc học tập sa sút
  • Hay một số trẻ trở nên ngoan quá mức, tách biệt, lãnh đạm

Dựa vào những triệu chứng trên và mức độ mà Bác sĩ tâm thần kinh hoặc Tâm lý gia sẽ phân loại trầm cảm nhẹ, vừa, nặng. Đôi khi họ sẽ mời bệnh nhân làm một số bài test trầm cảm để hỗ trợ chẩn đoán thêm chính xác. Một dạng trầm cảm khác cũng được quan tâm nhiều là rối loạn trầm cảm sau sinh.

Trầm cảm sau sinh: Trầm cảm sau sinh thường gặp ở các bà mẹ lần đầu sinh con, hoặc những bà mẹ sinh quá nhiều con nhưng thiếu sự hỗ trợ từ gia đình hoặc xã hội. Người mẹ rơi vào tâm trạng lo lắng, thiếu ngủ, cáu gắt, hoặc khóc lóc, có thể khó kiểm soát hành vi, làm đau em bé, hoảng sợ khi con khóc… (1)

Nguyên nhân nào gây bệnh trầm cảm ?

Trầm cảm được gọi là rối loạn vì không thể xác định nguyên nhân cụ thể, ta chỉ có thế xác định yếu tố nguy cơ, tức là cá nhân đó trải qua những điều này thì nguy cơ gặp trầm cảm sẽ cao hơn những đối tượng khác. Các nguy cơ trầm cảm có thể bao gồm:

  • Do bệnh lý hoặc chấn thương: Người có tiền sử mắc bệnh não như viêm não, u não, chấn thương sọ não dễ mắc bệnh trầm cảm do tổn thương cấu trúc não.
  • Sử dụng chất kích thích:Người bệnh dễ trầm cảm nếu hút thuốc lá, rượu bia, sử dụng chất kích thích tổn hại thần kinh như ma túy, ma túy đá..
  • Trầm cảm do căng thẳng kéo dài: công việc áp lực kéo dài, áp lực gia đình, xung đột, môi trường sống căng thẳng…
  • Trầm cảm chưa rõ nguyên nhân (nội sinh): Nguyên nhân trầm cảm xảy ra do rối loạn hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh có trong não bộ như Noradrenaline, Serotonin…Nhìn chung, các yếu tố liên quan đến các nhóm sinh học (di truyền, thay đổi chất dẫn truyền ở não…), môi trường (căng thẳng kéo dài, thiếu nguồn lực xã hội…) tâm lý (quá khứ từng có sang chấn….) đều có thể góp phần tăng nguy cơ trầm cảm. (2)

Stress là một trong những nguyên nhân dẫn đến trầm cảm

Nguon: https://tamanhhospital.vn/benh/tram-cam/

 25/07/2021 


 

Nếu Một Ngày Nào Đó Tôi Mắc Bệnh Mất Trí Nhớ

Bang Uong

Tôi mong gia đình và những người thân yêu sẽ treo bản ghi nhớ này trong nơi tôi sống. Hãy nhớ lấy, ghi tâm và quay về với nó mỗi khi cảm thấy lạc lối. 

 1. – Hãy nhẹ nhàng báo cho tôi biết bạn đang có mặt.  Mỗi lần bạn bước vào phòng, chỉ cần nói : “Chào, là [tên bạn] đây”. Đừng hỏi tôi có biết bạn là ai không. Câu hỏi ấy có thể khiến tôi hoang mang và lo sợ. 

 2. – Hãy bước vào thế giới của tôi.  Nếu tôi nói muốn đi thăm bố mẹ hay chờ ai đó đã qua đời, đừng sửa sai tôi. Hãy đi cùng tôi trong thế giới đó – dù nó mờ ảo – vì nó mang lại cho tôi cảm giác an toàn.

 3. – Đừng bác bỏ điều tôi tin là thật.  Tâm trí tôi có thể đưa tôi đi lạc. Sự thật lạnh lùng không giúp tôi bớt rối trí. Hãy cho tôi quyền được bám vào những gì tôi còn nhớ, dù trái ngược. 

 4. – Đừng xem phản ứng của tôi là sự từ chối.  Nếu tôi không nhận ra bạn, đó không phải vì tôi không yêu thương bạn nữa. Chỉ là trí nhớ tôi đang phản bội tôi. 

 5. – Giúp tôi giữ gìn phẩm giá.  Nếu tôi không thể dùng dao nĩa, đừng vội đút cho tôi ăn. Thử cho tôi thức ăn có thể cầm tay. Có thể tôi vẫn tự xoay sở được, theo cách riêng. 

 6.  -Đưa tay cho tôi, chứ đừng lý giải.  Khi tôi sợ hãi hay hoảng loạn, chỉ cần lặng lẽ ở bên, nắm lấy tay tôi. Hành động đó có sức mạnh hơn vạn lời nói. 

 7. – Hãy nói với tôi bằng sự tôn trọng. Dù bệnh tật, tôi không phải một đứa trẻ. Hãy nói bằng sự dịu dàng – chứ không phải hạ thấp. 

 8. – Gợi lại những điều tôi từng yêu.  Âm nhạc, đọc sách, đi dạo, hát… có thể vẫn sống trong tôi. Hãy giúp tôi quay lại với những niềm vui ấy, dù chỉ thoáng chốc. 

 9. – Hãy khơi gợi những ký ức đẹp.  Hỏi tôi về một câu chuyện xưa. Bạn có thể ngạc nhiên khi tôi nhớ rất rõ, dù hiện tại thì mờ ảo. 

10. – Hãy hiểu cho sự bồn chồn của tôi.  Nếu tôi bất an, có thể tôi đang khó chịu, đau, hay cần gì đó mà không thể nói. Xin hãy đoán hiểu thay vì trách móc. 

11. – Đối xử với tôi như bạn muốn được đối xử.  Những gì tôi trải qua hôm nay, có thể một ngày nào đó bạn cũng sẽ trải qua. 

12. – Hãy đoán trước những nhu cầu thầm lặng của tôi.  Tôi có thể đói mà không biết nói. Bất an hoặc cáu gắt có thể là dấu hiệu. Một món ăn nhẹ có thể làm dịu rất nhiều thứ.

13. – Đừng nói về tôi như thể tôi không có mặt. Dù tôi im lặng hay có vẻ lơ đãng, tôi vẫn có thể nghe thấy bạn. Hãy nói với tôi, không phải về tôi. 

14. – Đừng ôm hết gánh nặng. Bạn không thể ở bên tôi mọi lúc. Hãy nghỉ ngơi. Hãy nhờ giúp. Bạn đã làm nhiều hơn đủ rồi.  

15. – Hãy đến thăm tôi, thường xuyên nhất nếu được. Dù tôi không còn nhận ra bạn, sự hiện diện của bạn vẫn mang lại an ủi.

16. – Hãy bao dung với lỗi lầm của tôi. Nếu tôi gọi nhầm tên, nhầm người – đó là do trí nhớ chứ không phải tôi thờ ơ. 

17. – Hãy để tôi nghe lại những bản nhạc yêu thích. Âm nhạc có thể đánh thức những vùng sâu trong tâm trí tôi mà bệnh tật không thể chạm đến. 

18. – Hãy tôn trọng cả những hành động vô nghĩa của tôi. Nếu tôi giữ chặt đồ vật hoặc đi đi lại lại, đừng ngăn cản. Đó là cách tôi tạo ra trật tự. 

19. – Đừng gạt tôi ra khỏi những khoảnh khắc cuộc sống. Dù tôi không thể theo kịp, tôi vẫn cảm nhận được hơi ấm, tiếng cười, bữa cơm gia đình. 

20. – Một cái chạm nhẹ có thể thay đổi tất cả. Một ánh mắt, một cái nắm tay, một nụ cười… vẫn có thể chạm đến tim tôi, dù lời nói đã rời xa. 

21. – Hãy nhớ tôi là ai.  Đằng sau những lần quên, tôi vẫn là người bạn từng yêu thương. Vẫn là tôi.

Trầm Mặc Huơng Lai 


 

Tại sao nhiều người qua đời không lâu sau khi bước qua tuổi 80 ?

Bang Uong

 Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao rất nhiều người dường như qua đời không lâu sau khi tròn 80 tuổi?

Đây là một câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn — và có lý do chính đáng.

Sự thật là, vượt qua ngưỡng tuổi 80 không chỉ đơn giản là “già đi”.

Nó còn liên quan đến cách ta chăm sóc bản thân, cách cơ thể phản ứng với tuổi tác, và những thói quen hàng ngày — thứ có thể bảo vệ ta hoặc ngược lại, khiến cơ thể yếu đi.

Trong khi có người vẫn sống khỏe mạnh tới tận 90 tuổi, thì những người khác lại cảm thấy sức khỏe sa sút nhanh hơn họ tưởng.

Trong bài này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 6 nguyên nhân quan trọng khiến nhiều người cao tuổi có tuổi thọ ngắn hơn sau 80.

Những điều này không phải là suy đoán ngẫu nhiên, mà là những mẫu hình và thực tế lặp đi lặp lại trong đời sống của người già trên khắp thế giới.

Mỗi nguyên nhân sẽ giúp bạn hiểu điều gì đang rút ngắn tuổi thọ — và quan trọng hơn, làm sao để ngăn chặn nó.

Hãy ở lại đến cuối, vì nguyên nhân cuối cùng có thể là điều bạn chưa từng nghĩ đến, nhưng lại tạo nên khác biệt rất lớn trong cách bạn đối mặt với tuổi già.

  1. Suy giảm cơ bắp và khả năng vận động

Một trong những yếu tố quan trọng nhất rút ngắn tuổi thọ sau 80 là sự suy giảm sức mạnh cơ bắp và khả năng di chuyển.

Khi thời gian trôi qua, quá trình mất cơ tự nhiên — gọi là sarcopenia — trở nên rõ rệt hơn.

Ngay cả khi bạn từng năng động khi còn trẻ, khả năng duy trì khối cơ sẽ giảm đi trừ khi bạn chủ động tập luyện để giữ lại.

Khi cơ yếu đi, thăng bằng và phối hợp vận động cũng giảm, khiến nguy cơ té ngã tăng cao.

Với người trên 80 tuổi, một cú ngã nghiêm trọng có thể làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống — dẫn đến nằm viện lâu ngày, mất khả năng tự lập, và sự suy giảm sức khỏe khó đảo ngược.

Khi khả năng vận động giảm, mức độ hoạt động chung cũng giảm theo.

Điều này tạo thành vòng luẩn quẩn: ít vận động → cơ yếu hơn → càng khó di chuyển → lại càng ít hoạt động.

Những việc đơn giản như leo cầu thang, đứng lên khỏi ghế hay mang đồ cũng trở nên nặng nề.

Và khi các hoạt động thường ngày trở nên mệt mỏi, nhiều người bắt đầu né tránh — từ đó đẩy nhanh quá trình mất cơ.

Theo thời gian, ít vận động còn ảnh hưởng đến tim và phổi, làm giảm sức bền và khả năng chống chịu bệnh tật.

Sự mất sức này không chỉ là vấn đề thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý — khiến người già dễ nản, tự ti, hoặc thu mình khỏi các hoạt động xã hội.

Cô đơn và căng thẳng kéo dài lại làm yếu thêm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

Một ví dụ thực tế: ông Harold, 84 tuổi, từng rất thích làm vườn.

Nhưng một mùa đông lạnh, ông ngừng đi dạo hằng ngày.

Chỉ sau vài tháng, ông nhận ra mình nhanh mệt hơn, đôi chân yếu đi, và khi mùa xuân tới, việc cúi xuống trồng hoa cũng trở nên khó khăn.

Sự thay đổi diễn ra nhanh hơn ông tưởng.

Tin tốt là: ngay cả ở tuổi 80 trở lên, vẫn có thể làm chậm quá trình này.

Tập thể dục nhẹ như đi bộ, tập kháng nhẹ, hoặc các bài tập trên ghế đều giúp duy trì sức mạnh và sự dẻo dai — điều quan trọng là sự đều đặn.

Giữ cơ thể vận động hằng ngày chính là cách bảo vệ khả năng tự lập và chất lượng cuộc sống.

  1. Dinh dưỡng kém và ăn uống không đủ năng lượng

Một nguyên nhân lớn khác khiến nhiều người không sống lâu sau 80 là chế độ dinh dưỡng nghèo nàn hoặc ăn quá ít.

Ở tuổi này, cảm giác thèm ăn tự nhiên thường giảm — do ít vận động, thay đổi vị giác, hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Kết quả là cơ thể không nhận đủ năng lượng và dưỡng chất để duy trì sức khỏe.

Theo thời gian, việc ăn uống kém khiến hệ miễn dịch yếu, cơ teo, và phục hồi sau bệnh chậm.

Nhiều người lớn tuổi gặp khó khi nhai hoặc nuốt, nhất là khi răng yếu, nên tránh ăn rau, thịt nạc hay các loại hạt — những thực phẩm vốn rất giàu dinh dưỡng.

Thay vào đó, họ chọn đồ chế biến sẵn, dễ nhai nhưng lại thiếu protein, vitamin và khoáng chất.

Đặc biệt, thiếu protein khiến cơ thể nhanh yếu, mất sức và dễ ngã.

Một số người thậm chí bỏ bữa vì cảm thấy nấu nướng quá mệt, nhất là khi sống một mình.

Ăn uống lành mạnh sau 80 không phải là ăn nhiều, mà là ăn đúng — chọn rau quả tươi nhiều màu, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh.

  1. Bệnh mạn tính không được kiểm soát

Khi bước sang tuổi 80, phần lớn mọi người đều sống chung với ít nhất một bệnh mạn tính như tim mạch, tiểu đường, viêm khớp hoặc bệnh phổi.

Vấn đề là những bệnh này cần theo dõi sát sao để không trở nặng.

Đáng tiếc, nhiều người hoặc xem nhẹ việc chăm sóc hằng ngày, hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì thói quen điều trị.

Việc bỏ khám định kỳ, quên thuốc, hoặc xem nhẹ triệu chứng sớm khiến bệnh tiến triển mà không được phát hiện.

Những dấu hiệu như mệt mỏi, khó thở hay phù chân có thể bị cho là “già yếu thôi”, trong khi thật ra là dấu hiệu của biến chứng tim hoặc thận.

Dù bệnh mạn tính không thể chữa dứt điểm, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bằng việc tuân thủ điều trị, tái khám đều, và trao đổi cởi mở với bác sĩ.

  1. Cô đơn và thiếu gắn kết xã hội

Sau 80 tuổi, thiếu kết nối xã hội là yếu tố cực kỳ quan trọng nhưng hay bị bỏ qua.

Bạn bè, người thân có thể qua đời hoặc sống xa, còn cơ hội giao tiếp thường ngày cũng ít dần.

Khi cô đơn kéo dài, cả tinh thần lẫn thể chất đều suy yếu.

Cô đơn không chỉ là cảm giác — nó có tác động sinh học rõ ràng: làm tăng huyết áp, gây viêm mạn tính và suy giảm miễn dịch.

Về tâm lý, nó dễ dẫn đến trầm cảm, khiến người già mất động lực ăn uống, vận động, hay tuân thủ thuốc men.

Giữ mối quan hệ xã hội sau 80 cần chủ động — tham gia câu lạc bộ, tình nguyện, đi lễ, hoặc đơn giản là thường xuyên gặp gỡ con cháu, bạn bè.

Kết nối xã hội không phải là xa xỉ — nó là nhu cầu sinh tồn.

  1. Sức đề kháng yếu và dễ nhiễm bệnh

Sau 80 tuổi, hệ miễn dịch suy yếu tự nhiên (gọi là immunosenescence).

Những bệnh tưởng như nhẹ — cảm cúm, viêm phổi, nhiễm trùng tiểu — có thể trở nên nghiêm trọng hơn nhiều.

Cơ thể sản xuất ít tế bào miễn dịch hơn, vết thương lâu lành, và khi mắc bệnh, khả năng hồi phục cũng chậm hơn.

Những người mắc bệnh mạn tính (như tiểu đường, tim mạch) càng dễ bị nhiễm trùng nặng.

Phòng bệnh là then chốt — tiêm chủng đầy đủ (cúm, viêm phổi, COVID, zona), giữ vệ sinh, chăm sóc răng miệng, ăn uống lành mạnh và đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường.

  1. Lối sống ít vận động

Một thói quen gây hại nhất sau 80 là ngồi quá nhiều và ít di chuyển.

Hoạt động thể chất giúp tim khỏe, giữ cơ bắp, bảo vệ xương và cải thiện thăng bằng.

Nhiều người lớn tuổi giảm vận động vì đau khớp, mệt mỏi hay sợ té ngã.

Nhưng càng ít hoạt động, cơ càng yếu, trí nhớ càng kém, và cơ thể càng nhanh suy kiệt.

Ngay cả những hoạt động nhẹ như duỗi người, đi bộ ngắn, làm vườn hoặc tập trên ghế cũng mang lại lợi ích lớn.

Điều quan trọng không phải là cường độ — mà là duy trì sự vận động đều đặn.

Kết luận

Chúng ta vừa cùng điểm qua 6 nguyên nhân phổ biến khiến tuổi thọ sau 80 bị rút ngắn:

Suy giảm cơ và vận động

Dinh dưỡng kém

Bệnh mạn tính không kiểm soát

Cô đơn

Hệ miễn dịch yếu

Lối sống tĩnh tại

Mỗi yếu tố trên đều có thể được cải thiện.

Những thay đổi nhỏ — như đi bộ mỗi ngày, ăn uống cân bằng, duy trì giao tiếp xã hội và tuân thủ điều trị — có thể tạo ra khác biệt lớn.

Cuộc sống sau 80 vẫn có thể tràn đầy ý nghĩa, niềm vui và sức sống — nếu ta chủ động bảo vệ sức khỏe và giữ kết nối với thế giới quanh mình.

HCĐ


 

TIN MỪNG Y KHOA THẾ GIỚI : THUỐC TRỊ UNG THƯ “THẦN KỲ” -2

TIN MỪNG Y KHOA THẾ GIỚI : THUỐC TRỊ UNG THƯ “THẦN KỲ” -2

 Trong một thử nghiệm thuốc gây sốc, ung thư biến mất ở tất cả các bệnh nhân tham gia.

Trong một bước ngoặt đáng kinh ngạc từ Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering ở Manhattan, một thử nghiệm thuốc mới đã đạt được điều mà nhiều người trong cộng đồng y tế gọi là kỳ tích y học : Ung thư biến mất hoàn toàn ở tất cả các bệnh nhân tham gia. Thử nghiệm nhỏ nhưng chưa từng có này đã tạo ra một làn sóng lạc quan và sự tò mò trên toàn cầu, khi thuốc dostarlimab cho thấy tiềm năng có thể định nghĩa lại các tiêu chuẩn điều trị ung thư. Điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai của ung thư học và những bệnh nhân đối mặt với căn bệnh tàn phá này

 Tóm tắt thử nghiệm

Trong một diễn biến bất ngờ, một thử nghiệm thuốc tại Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering danh tiếng đã khiến cả giới y học xôn xao. Thử nghiệm này tập trung vào dostarlimab, một loại thuốc ức chế điểm kiểm soát mới, và liên quan đến một nhóm nhỏ bệnh nhân ung thư trực tràng. Đáng chú ý, mỗi bệnh nhân đều đạt được sự thuyên giảm hoàn toàn—một hiện tượng hiếm hoi trong lĩnh vực ung thư học.

Nghiên cứu này nhỏ nhưng được lập kế hoạch tỉ mỉ, chỉ có 12 bệnh nhân bị ung thư trực tràng tiến triển tại chỗ. Những bệnh nhân này được chọn lọc dựa trên các tiêu chí cụ thể có khả năng đáp ứng với phương pháp điều trị mới, căn cứ vào mức độ và vị trí của ung thư.

Dostarlimab được tiêm mỗi ba tuần trong suốt sáu tháng. Phác đồ này được thiết kế để thử nghiệm hiệu quả của thuốc trong việc “lột mặt nạ” tế bào ung thư, giúp hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt chúng. 

Hiệu quả điều trị được đánh giá nghiêm ngặt bằng cách sử dụng một kết hợp các xét nghiệm thể chất, nội soi, chụp cắt lớp positron (PET) và cộng hưởng từ (MRI). Kết quả thống nhất—khối u hoàn toàn biến mất—đã gây sốc và khiến đội ngũ y tế cùng cộng đồng ung thư học vô cùng phấn khích. 

        Trải nghiệm của bệnh nhân

Trước khi tham gia thử nghiệm, nhiều bệnh nhân đã phải trải qua các phương pháp điều trị tốn kém và mệt mỏi, bao gồm hóa trị và xạ trị, không chỉ không loại bỏ được ung thư mà còn làm gia tăng đau đớn với các tác dụng phụ nghiêm trọng. “Bệnh nhân gần như đã từ bỏ hy vọng sau khi không thể hồi phục sau các đợt hóa trị và xạ trị khắc nghiệt”, Tiến sĩ Andrea Cercek, bác sĩ ung thư tại Memorial Sloan Kettering và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết. Một số bệnh nhân thậm chí còn đối mặt với khả năng phải trải qua các ca phẫu thuật “thay đổi cả cuộc đời”, có thể dẫn đến những thay đổi vĩnh viễn trong chức năng cơ thể.

Tuy nhiên, khi được tiêm dostarlimab, mọi thứ đã thay đổi. Các bệnh nhân ngỡ ngàng khi được thông báo rằng các khối u của họ đã biến mất và không cần phải tiếp tục các phương pháp điều trị xâm lấn. Tiến sĩ Cercek nhớ lại khoảnh khắc tiết lộ này, miêu tả đó là thời điểm “nước mắt vui mừng”. Tác động tình cảm của tin tức này không thể xem nhẹ, vì nó không chỉ là sự giải thoát về thể chất mà còn là một sự thay đổi lớn trong tâm lý và tinh thần của bệnh nhân.

Các bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ để phát hiện dấu hiệu tái phát thông qua các lần tái khám định kỳ với các kỹ thuật hình ảnh tiên tiến. Đáng kinh ngạc, không có dấu hiệu ung thư quay lại sau 25 tháng kể từ khi kết thúc thử nghiệm. Sự thuyên giảm kéo dài này mang lại một cảm giác nhẹ nhõm sâu sắc và một cái nhìn lạc quan thận trọng về tương lai.

Một bệnh nhân chia sẻ về trải nghiệm của mình : “Không mong đợi các khối u ung thư của mình sẽ biến mất, họ đã đồng ý tham gia thử nghiệm dostarlimab. Nhưng thật bất ngờ, họ được thông báo sẽ không phải tiếp tục các đợt hóa trị và xạ trị đau đớn nữa, và cũng không cần phải trải qua phẫu thuat

 Cơ chế hoạt động của Dostarlimab

Dostarlimab đại diện cho một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực ung thư học, đặc biệt là trong lĩnh vực liệu pháp miễn dịch. Là một chất ức chế điểm kiểm soát, cơ chế của thuốc nhắm vào khả năng của hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư, một quá trình thường bị cản trở bởi chính các tế bào ung thư.

Tế bào ung thư có khả năng xảo quyệt để ẩn mình khỏi hệ miễn dịch bằng cách lợi dụng một số protein đóng vai trò như các điểm kiểm soát. Những điểm kiểm soát này thường được cơ thể sử dụng để ngăn hệ miễn dịch tấn công các tế bào của chính mình. Tuy nhiên, dostarlimab hoạt động bằng cách chặn các protein điểm kiểm soát này, qua đó loại bỏ “áo choàng vô hình” mà tế bào ung thư sử dụng để che chắn mình khỏi sự tấn công của hệ miễn dịch. Hành động này cho phép các tế bào T, “sát thủ tự nhiên” của cơ thể, nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.

Các thuốc ức chế điểm kiểm soát như dostarlimab là một phần của nhóm thuốc rộng lớn đã cách mạng hóa điều trị ung thư trong những năm gần đây. Chúng đặc biệt hiệu quả đối với các loại ung thư có tỷ lệ đột biến cao, khiến chúng dễ dàng bị hệ miễn dịch nhận diện khi các điểm kiểm soát bị ức chế. Dostarlimab nhắm vào con đường PD-1/PD-L1, một yếu tố quan trọng trong chiến lược lẩn trốn hệ miễn dịch của nhiều khối u.

Trong thử nghiệm tại Memorial Sloan Kettering, dostarlimab được tiêm mỗi ba tuần trong sáu tháng, và phác đồ này đã chứng tỏ hiệu quả rõ rệt mà không có các tác dụng phụ nghiêm trọng thường gặp với các phương pháp điều trị ung thư thông thường như hóa trị. “Các thuốc này, được gọi là “chất ức chế điểm kiểm soát”, thường có phản ứng phụ ở 20% bệnh nhân điều trị. Gần 60% bệnh nhân gặp các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm yếu cơ. Tuy nhiên, không có phản ứng tiêu cực nào được ghi nhận ở các bệnh nhân tham gia nghiên cứu dostarlimab, báo cáo nghiên cứu nêu rõ.

Hồ sơ an toàn thuận lợi này, kết hợp với hiệu quả của thuốc trong việc tạo ra phản ứng hoàn toàn ở các bệnh nhân thử nghiệm, cho thấy tiềm năng của dostarlimab không chỉ trong điều trị ung thư trực tràng mà có thể mở rộng sang các loại ung thư khác có các dấu hiệu sinh học tương tự.

                     Kết quả chưa từng có

Truyền thống, phương pháp điều trị ung thư chủ yếu bao gồm sự kết hợp giữa phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Các phương pháp này, mặc dù hiệu quả đối với nhiều người, nhưng thường đi kèm với các tác dụng phụ tàn phá và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. 

Sự thuyên giảm hoàn toàn ung thư ở tất cả các bệnh nhân tham gia thử nghiệm với dostarlimab gợi ý một sự chuyển mình hướng tới các phương pháp điều trị ít xâm lấn hơn. Điều này có thể có nghĩa là ít phẫu thuật hơn và giảm sự phụ thuộc vào các phương pháp hóa trị và xạ trị khắc nghiệt, đặc biệt đối với những ung thư có thể điều trị bằng liệu pháp miễn dịch.

Thử nghiệm này nhấn mạnh tầm quan trọng của y học cá thể hóa trong điều trị ung thư. Bằng cách nhắm vào các dấu hiệu di truyền và con đường sinh học cụ thể, các phương pháp điều trị như dostarlimab có thể được điều chỉnh cho phù hợp với từng bệnh nhân, tăng cường hiệu quả và giảm thiểu tác dụng phụ không mong muốn. Cách tiếp cận này đặc biệt hứa hẹn đối với các loại ung thư vốn khó điều trị bằng các phương pháp truyền thống. Khi nghiên cứu di truyền và dấu hiệu sinh học tiến bộ, liệu pháp miễn dịch cá thể hóa có thể trở thành chuẩn mực thay vì ngoại lệ.

                                  KẾT LUẬN 

  Một bình minh mới trong chăm sóc ung thư

Kết quả thành công của thử nghiệm dostarlimab tại Memorial Sloan Kettering không chỉ là một bước đột phá y học ; nó còn báo hiệu một sự thay đổi lớn trong cách chúng ta tiếp cận và điều trị ung thư. Thử nghiệm này không chỉ chứng tỏ thành công chưa từng có trong việc tiêu diệt ung thư ở tất cả các bệnh nhân tham gia mà còn làm nổi bật khả năng vô cùng to lớn mà khoa học hiện đại có thể mang lại trong việc thay đổi cuộc đời của những người mắc phải căn bệnh này. 

Nhìn về tương lai, điều quan trọng là tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu nghiêm ngặt để xác thực và mở rộng những phát hiện này. Cũng cần xây dựng một môi trường chăm sóc sức khỏe khuyến khích tiếp cận công bằng đối với các liệu pháp cứu sống này, đảm bảo tất cả bệnh nhân, bất kể hoàn cảnh kinh tế hay địa lý, đều có thể hưởng lợi từ những tiến bộ mới nhất trong khoa học y tế.

Lời hứa hẹn từ dostarlimab là một tia hy vọng—không chỉ cho những người đang chiến đấu với ung thư ngày hôm nay mà còn cho các thế hệ tương lai có thể phải đối mặt với căn bệnh này 

https://spiritsciencecentral.com/in-a-shocking-drug-trial-cancer-vanishes-in-all-participating-patients/?fbclid=IwY2xjawIWcPVleHRuA2FlbQIxMQABHf9vT2t7UNsVw75rI0jqyuB8JkPUHWQwrPhZiWnBnP9pR0RoQImrv9e2aQ_aem_1Hlfe5UuZi1qnlYRH7snmQ

Theo Fb Chau Doan

 From: haiphuoc47 & NguyenNThu


 

BỆNH MẤT TRÍ NHỚ: ALZHEIMER VÀ DEMENTIA – Lại Thị Mơ

BỆNH MẤT TRÍ NHỚ: ALZHEIMER VÀ DEMENTIA

Lại Thị Mơ

Có 2 loại bệnh mất trí nhớ: ALZHEIMER và DEMENTIA

ÔB Tổng Thống Reagan

Loại nặng là Alzheimer. Hoàn toàn mất hẳn trí nhớ, như trường hợp Tổng Thống Reagan (kéo dài 10 năm mới chết).

Loại nhẹ gọi là Dementia lúc nhớ lúc quên, như trường hợp nhà Bác Học Albert Einstein.

Cho tới bây giờ khoa học cũng vẫn chưa tìm ra phương pháp phòng ngừa hay chữa trị. Chỉ biết khi trời kêu ai nấy dạ.

Các bác sĩ thì khuyên bắt đầu óc làm việc chút chút mỗi ngày, cũng là một cách tập thể dục cho cái đầu (não) của mình vậy thôi.

Đọc sách, viết bài, viết thư… cũng là một cách tập thể dục đầu. Tức là bắt cái não của mình không được “nhàn cư vi bất thiện” rảnh quá rồi nghĩ chuyện linh tinh than mây khóc gió.

Hoặc như Mỹ nói “use it or lose it”

Ngọc kia chẳng dũa chẳng mài, cũng thành vô dụng, cũng hoài ngọc đi.

Quả thật từ khi có internet, thì mọi thứ tin tức và hình ảnh được lan tràn trên khắp thế giới chỉ sau vài tích tắc. Người dân trên toàn thế giới (ngoại trừ Bắc Hàn và các nước độc tài) có thể theo dõi đủ mọi biến chuyển ngay khi xảy ra.

Ngay cả ở Mỹ, khi có World Cup về đá banh, đâu phải trận banh nào quí vị cũng được coi hết đâu. Nhất là khi Mỹ đã thua rồi, là coi như dẹp bớt, ông chồng tôi (chuyên gia TV 24/7 & 20 hour/ day) bảo thế.

Trong khi VN nghèo mà chơi bảnh cho coi líp ba ga, thức đêm thức hôm xem miệt mài suốt gần 2 tháng. Mỗi lần có World Cup là công việc tê liệt, quan thì ngủ bù ở nhà, lính thì vào sở lớt phớt cho có lệ, vì còn ngáp ngắn ngáp dài.

Mặc dù bệnh mất trí nhớ không làm tổn thương tới thân xác bệnh nhân như các bệnh nhiễm trùng, hay bệnh ung thư tàn phá cơ thể rất nhanh.

Không ảnh hưởng tới physical, vì chỉ có não không còn làm việc, chứ tim gan phèo phổi vẫn bình thường. Bệnh nhân vẫn có thể sống rất lâu, nếu không muốn nói là thọ.

Không tổn thương về thể chất (của bệnh nhân), nhưng tổn thương rất nặng về tinh thần cho người chăm sóc

Biết bao câu chuyện não lòng khi có người thân bị bệnh mất trí. Nhất là khi người ấy lại là ông bà cha mẹ của mình.

Trong các triệu chứng của bệnh mất trí nhớ nhẹ Dementia (lúc khởi đầu) có một triệu chứng đã làm tổn thương tới tình cảm gia đình. Đó là người bệnh lúc nào cũng nghi ngờ bị mất cắp tiền bạc hay nữ trang của mình.

Họ có thể nói (y như thật) người này người kia đã lấy cắp của họ. Nếu chỉ có một người chăm sóc người bệnh (ông bà cha mẹ), thì ráng giữ bình tĩnh bỏ ngoài tai, coi như không chấp. Nhưng khổ nỗi vì cuộc sống khó khăn, rất nhiều người ở VN, sau khi lập gia đình vẫn phải ở chung theo kiểu ngũ đại đồng đường. Cháu dâu con dâu, cháu rể con rể là người không cùng máu mủ hay bị hàm oan.

Có một điều không hiểu nổi, đó là họ có thể không nhận được tất cả mọi người. Nhưng bà mẹ chồng vẫn biết đây là thằng con yêu quí của mình. Bà đợi con đi làm về, để than thở bị bỏ đói cả ngày. Còn ai ở nhà cả ngày với bà, ngoài người vợ của mình, tức là con dâu của bà. Oan Thị Kính làm sao giải bày, nuốt bồ hòn làm ngọt. Nếu gặp người chồng vũ phu không có từ tâm hiểu biết, thì chuyện gì sẽ xảy ra? 

Từ đó xảy ra biết bao thảm cảnh gia đình, từ xô xát cãi vã, có khi đưa đến chia tay.

Ngoại trừ đổ thừa bị mất đồ, không nhớ đã ăn cơm hay chưa. Những người bị Alzheimer, dù không còn minh mẫn, nhưng họ vẫn có thể nhận ra những người vô cùng đặc biệt với họ. Bà Nancy bảo rằng ông Tổng Thống Reagan quên hết tất cả mọi người, chỉ còn nhớ duy nhất một mình bà. Ít ra cũng còn có một người để cho ông nghe lời.

Căn bệnh mất trí còn nguy hiểm hơn cả bệnh điên. Vì bệnh điên tuy vậy vẫn có thuốc chữa hay chế ngự. Khi người điên nổi cơn người ta cho uống thuốc, cơn điên sẽ bị chế ngự. Sau đó người ta cho chạy điện vô não. Sau một thời gian thì não của người bệnh trở lại bình thường. Đó là do não bị xáo trộn vì một nguyên nhân gì đó, chứ không có hư hại. Trái lại ở bệnh Alzheimer và bệnh Dementia não đã bị thoái hóa, bị hư hại. Đó là lý do tại sao chưa có cách phòng ngừa và chữa trị.

Chăm sóc cho người bệnh lãng trí là một điều vô cùng khó khăn.

Một con vật bình thường như con chó con mèo, dù không nói được, nhưng chúng vẫn nhận ra và nghe lời người nuôi dưỡng nó. Bởi vì chúng vẫn còn bộ não. Trong khi người bị lãng trí, chúng ta sẽ cảm thấy đau lòng khi một cụ già bị nhốt trong chuồng, hay bị xích tay xích chân.

Những hình ảnh đó không thể dùng cho con người. Nhưng chúng ta phải làm sao, khi người bị lãng trí gây ra đủ thứ vấn nạn, làm đảo lộn cuộc sống của những người trong nhà. Giữa đạo đức và hạnh phúc, chúng ta sẽ chọn bên nào.

Chỉ có thánh hay bồ tát mới giữ cho mình khỏi nổi cơn điên khi bị buộc tội oan ức. Cũng chỉ có thánh mới giữ cho mình được bình tĩnh, khi mỗi ngày thấy đủ thứ xáo trộn xảy ra trong căn nhà của mình.

Ông bà cha mẹ là những người ta phải tương kính theo đạo làm con.

Nhưng khi làm sao giữ được vẹn toàn, khi ông bà cha mẹ bị mất trí. Một bệnh nhân trong thân xác của người trưởng thượng. Có nhiều cô con dâu đã phải gào lên nói dối như cuội, khi nói về bà mẹ chồng. Hoặc khi không còn bình tĩnh họ có thể buộc tội điên điên khùng khùng. Thật tình họ không muốn mang tiếng hỗn láo, chẳng qua cơn giun xéo mãi cũng quằn! Khó có ai giữ cho mình sống trọn đạo làm con.

Bản thân tôi có cha mẹ bị Dementia, nghĩa là những gì các cụ nói cần phải xét lại, thế mà cũng vẫn bị lừa đều đều. Lần nào cũng vì sốt ruột khi nghe bố gọi với giọng thều thào “có gì ăn không, bố đói quá”. Lúc ông đang ở trong rehab gần nhà, cổ tay luôn luôn đeo một cái vòng có ghi số điện thoại của tôi, để bất kỳ có chuyện gì xảy ra, ai cũng có thể gọi ngay cho con cháu.

Hôm đó bố tôi ra dấu cho có người giúp. Đầu tiên một giọng nữ gọi, bảo ông muốn nói chuyện với cô. Nghe bố nói muốn ăn cháo (kiểu VN), dạ dạ thưa thưa, cuống quýt đi hâm cháo. Chưa được 10 phút, lại nghe điện thoại gọi, lần này là giọng nam, lại dạ dạ thưa thưa con mang vào ngay. Chạy hộc tốc tới (rehab chỉ cách nhà có 10 phút), tôi chưng hửng, vì bố tôi đang ngồi trước mặt mâm cơm của nhà thương, còn y nguyên.

Không hiểu tại sao người bị lãng trí, lại “thông minh” đến thế. Không biết tiếng Anh, nhưng bố tôi biết ngoắc một cô y tá nhờ gọi dùm. Sau đó lại nhờ một người y tá khác (đàn ông) gọi tiếp. Nói chuyện bằng tiếng Việt nên họ không hiểu mình nói gì. Từ đó có kinh nghiệm, tôi không quýnh quáng, mà hỏi lại caregiver. Tuy vậy cũng vẫn chạy vào thăm, nếu không ông cụ sẽ giận hờn bỏ ăn.

Người ta nói khi già, người ta sẽ trở thành con nít (chướng). Họ sẽ bướng bỉnh khó chiều, nếu thành con nít ngoan thì đâu có chuyện gì xảy ra.

Một triệu chứng kinh khủng cho người chăm sóc người bị mất trí, đó là họ không còn phân biệt được đúng sai, họ có thể ăn ngay phân của họ, nghĩa là chúng ta không thể rời mắt khỏi họ.

Điều này đã làm đau lòng con cái vô cùng.

Có nhiều gia đình khi đi làm, họ phải khoá cầu dao điện, nếu nấu bằng bếp điện. Vì các cụ già khi muốn ăn bánh mì, họ đút luôn cả ổ bánh vào lò nướng, vẫn còn giấy gói và dây thun cột. Có người còn tinh nghịch đốt cả thảm lót nhà.

Nói chung là khi trong nhà có người bị bệnh mất trí, thì ngay cả người chăm sóc cũng mệt nhoài, vì mắt phải luôn luôn ngó chừng. Đôi khi ngay cả người lành cũng không ngờ được những phản ứng bất thường của bệnh nhân.

Bà Nancy vợ của Tổng Thống Reagan chăm sóc ông bị bệnh Alzheimer (nặng) suốt 10 năm trời. Không thể dùng một chữ nào khác hơn chữ “ độc ác” để diễn tả bệnh này. Thông minh hóm hỉnh, tài giỏi, ăn mặc luôn luôn lịch sự. Tất cả không còn nữa, bà Nancy chẳng còn cho ai nhìn thấy ông trong bộ dạng thê thảm thiểu não, quần áo xộc xệch, bộ mặt ngây ngô, không còn ra hình dáng của một chính khách được ngưỡng mộ ngày nào. Thôi thì hãy để mọi người coi như ông đã chết.

Biết bao câu chuyện đau lòng của người thân, khi có ông bà cha mẹ bị bệnh mất trí nhớ. Dù cho bạn có thông minh như nhà Bác Học Albert Einstein cũng vẫn mắc bệnh như thường. Dù cho bạn có học cao hay giàu có đến đâu, bạn cũng vẫn nghẹn ngào khi thấy người thân yêu của mình tàn tạ hay có những hành động làm đau nhói con tim. Điều này có thể hiểu được tại sao có nhiều người bình thường đã đem nhốt người bệnh vào những cái cũi như cũi chó. Họ quá nghèo khổ, phải lo bươn chải cho miếng cơm manh áo.

Họ phải làm liều, dù thật sự trong lòng họ không muốn. Gặp thời thế thế thời phải thế. Cái khó bó cái khôn. Ở trong chăn mới biết chăn có rận.

Một cô gái thượng (ở VN) bị xích trong rừng vì mất trí cả mấy năm trời, cho tới khi được một Linh Mục giải cứu mang về nhà thờ.

Không thể nào kể siết về những hoàn cảnh thương tâm của những người bị căn bệnh độc ác này. Hành hạ bệnh nhân thì ít (vì họ không còn nhận thức), nhưng hành hạ gia đình người bệnh thì nhiều.

Cách đây 20 năm, có một thanh niên ở phía Đông Bắc Mỹ, đã bỏ cha già bị bệnh mất trí vào lò sưởi đốt. Vì anh ta là con một, lương không trả nổi cho nursing home (hạng bét 200dollar/ ngày).

Người không mất trí chăm sóc cho người bệnh, cũng mất trí luôn, đó là trường hợp của anh này. Những khó khăn đã dồn họ đến chân tường tuyệt vọng.

Chúng tôi đã nhiều lần dặn dò con cháu, nếu bố mẹ bị bệnh lãng trí, cứ mạnh dạn đưa vào nursing home, đừng lo phiền áy náy. Vì lúc này bố mẹ chỉ còn kéo dài cuộc sống trong vô thức. Không còn biểu lộ được tình cảm với con cháu. Trái lại khi cho ở chung, những biểu hiện của căn bệnh sẽ làm mất cả tình thân. Chẳng thà để bố mẹ hành hạ quấy phá người dưng. Khi bố mẹ còn tỉnh táo dặn dò con cháu, đó là ý nguyện của bố mẹ, các con không có lỗi gì cả. Tất cả mọi người trong gia đình bố mẹ đều yêu quý vô vàn. Hãy có từ tâm đừng nghĩ xấu nghĩ ác, rồi nguyền rủa người khác. Bởi vì tục ngữ có câu chẳng ai nắm tay được từ sáng đến tối. Một ngày nào đó rồi chúng ta cũng sẽ già, như lời Phật dạy. Sinh trụ hoại diệt, hoàng hôn tàn để nhường chỗ cho bình minh ló dạng.

Các con tôi cũng rưng rưng nước mắt. Cũng như ngày xưa chúng tôi cũng đau xé lòng khi thấy cha mẹ mình lú lẫn, bỏ cả đồ dơ vào miệng. Hay ngơ ngác đi lạc ngoài đường.

Người ta không sợ chết, mà chỉ sợ bệnh. Quan niệm bên Phật giáo, cho rằng bệnh tật là cái nghiệp của chúng sinh. Không tôn giáo nào cho phép tự tử. Phật bảo rằng khi tự tử có nghĩa là chưa trả hết nghiệp. Đời sau cũng phải trả tiếp. Luật pháp cũng không cho phép người ta xin chấm dứt sự sống. Bạn thấy điều này có đúng không? Kéo dài cuộc sống trong vô thức, không còn tận hưởng được mọi vui thú của cuộc đời, thì có còn ích lợi gì cho xã hội và cho chính người bị bệnh.

Nếu bạn cổ vũ cho ý tưởng đó, bạn sẽ bị lên án. Vì xã hội không chấp nhận mạng con người như một món đồ vật, để có thể vứt bỏ dễ dàng.

Bạn có biết con số bệnh viện dành cho người mental behavior nhiều gấp mấy con số bệnh viện chữa những bệnh khác. Và người ta đã tránh dùng những chữ điên crazy, hạ giá nhân phẩm. Chỉ dùng chữ những chung chung mental behavior.

Lại Thị Mơ

From: TU-PHUNG


 

Bấm huyệt, phần cổ, cột sống rất phải cẩn thận

Chuyện tuổi Xế ChiềuCông Tú Nguyễn

  Việc này xảy ra quá nhiều rồi và tôi tin là sẽ còn xảy ra nữa với người lao động ít cập nhật thông tin. Các bạn đi mát-xa, bấm huyệt, phần cổ, cột sống rất phải cẩn thận. Tôi có ông bạn đi mát-xa ở NY, liệt cho 6 tháng sau khi bẻ cổ, may mà sau đấy khỏi. Nhiều năm trước có mấy cậu thợ đóng gạch, giờ nghỉ giải lao tẩm quất bẻ cổ cho nhau, cố tạo ra tiếng rắc, khiến bạn chết ngay lập tức.

Trường hợp này thì là gặp bác sỹ nắn chỉnh xương.

“Vào năm 2022, Caitlin Jensen đến gặp một bác sĩ nắn chỉnh xương ở Georgia để điều chỉnh cổ và phải chịu những chấn thương thay đổi cuộc đời. 

Ngay sau khi thực hiện thủ thuật, cô cảm thấy không khỏe và được đưa đến phòng cấp cứu, nơi các xét nghiệm cho thấy bốn động mạch ở cổ bị rách. 

Điều này dẫn đến ngừng tim, đột quỵ và mất mạch hơn 10 phút trước khi được hồi sinh. 

Cô đã sống sót nhưng không còn khả năng nói và bị hạn chế vận động.”

Nguồn: Morbid Knowledge


 

Đi пgủ sɑᴜ 23 giờ ᵭêm sớm mᴜộп gì cũпg ρнải ᵭối mặɫ ʋới 7 căп bệпн пgᴜy нiểm пàყ

Theo các chuyên giɑ ᵭã tiến нàпh một пghiên cứᴜ ʋà chỉ ɾɑ ɾằng, ʋới пhữпg пgười ᵭi пgủ saᴜ 23 giờ sẽ ρhải ᵭối mặt ʋới 7 căn bệпh ʋô cùпg пguy нiểm. Nếᴜ пhư bạn khôпg пhận thức sớm ᵭiềᴜ пày нoặc tìm cách пgủ sớm thì sẽ ɾắc ɾối ℓớn ᵭấy пhé!

Saᴜ thời ᵭiểm 23 giờ пếᴜ chúпg tɑ khôпg thể пào chợp mắt ᵭược sẽ khiến cho пhịp siпh нọc củɑ cơ thể bị ảпh нưởng, gây нại một số cơ quan. Cho Ԁù ʋào пgày нôm saᴜ bạn có thực нiện пgủ bù пhiềᴜ ᵭến thế пào thì sức khỏe cũпg chẳпg thể пào ᵭược tái tạo ʋề tɾạпg thái ban ᵭầu.

Các пghiên cứᴜ ᵭềᴜ cho ɾằng, нầᴜ нết các нoạt ᵭộпg tự ρhục нồi cơ thể thực нiện tɾước 3 giờ sáng. Thời gian quan tɾọпg пhất ᵭể cơ thể пgủ нoàn toàn ℓà từ 11 giờ ᵭêm ᵭến 3 giờ sáng. Đây ℓà thời ᵭiểm quan tɾọпg пhất ᵭể пgủ, ʋà giấc пgủ ρhải ᵭảm bảo chất ℓượng. Theo ᵭó, нai chuyên gia, bác sĩ Thi Minh, Phó Giám ᵭốc Truпg tâm нợp tác tɾị ℓiệᴜ Đôпg y Thượпg Hải, chuyên ʋề bệпh Mất пgủ ʋà bác sĩ Từ Đại Thành, Phó Chủ пhiệm khoɑ ᵭiềᴜ tɾị, Bệпh ʋiện Đôпg Tây Y kết нợp thàпh ρhố Nam Kiпh (TQ) cũпg cảпh báo ɾằпg ʋiệc thức khuyɑ saᴜ 11 giờ ᵭêm có thể gây ɾɑ 7 пguy cơ xấᴜ cho sức khỏe пhư sau.

Gây tổn thươпg Ԁa

Từ 22 giờ – 23 giờ, ᵭây ℓà thời ᵭiểm mà ℓàn Ԁɑ thực нiện chức пăпg tái tạo ʋà bảo tɾì. Do ʋậy, пếᴜ bạn thức quá khuyɑ нoặc khôпg thể пào пgủ ᵭược thì sẽ gây ɾối ℓoạn thần kinh, từ ᵭó ℓàm cho ℓàm Ԁɑ bị xỉn màu, khô, mất ᵭi sự ℓiпh нoạt, mọc mụn tɾứпg cá, thâm sạm, ʋết пhăn ʋà tàn пhang.

Thừɑ cân ʋà béo ρhì

Khi пgủ, cơ thể sẽ ρhân giải một chất gọi ℓà “leptin”, có tác Ԁụпg giúp cơ thể gầy ᵭi нoặc нao ρhí bớt chất béo. Nếᴜ bạn khôпg пgủ ʋào thời gian пày, cơ thể sẽ khôпg có cơ нội tự gầy ᵭi, ℓâᴜ пgày siпh ɾɑ tích tụ mỡ, khiến bạn tăпg cân, béo ρhì, khôпg thể ᵭào thải mỡ thừɑ ɾɑ khỏi cơ thể.

Suy giảm tɾí пhớ

Với пhữпg пgười пgủ saᴜ 23 giờ ᵭêm thì нệ thần kiпh giao cảm sẽ chẳпg thể пào Ԁuy tɾì ᵭược sự нứпg khởi, нưпg ρhấn. Cho tới пgày нôm saᴜ Ԁễ ɾơi ʋào tɾạпg thái cạn kiệt sức ℓực. Đôi ℓúc, bạn sẽ thấy tɾí пhớ giảm sút, chóпg mặt, mất tập tɾung. Nếᴜ thức khuyɑ thườпg xuyên sẽ Ԁẫn tới mất пgủ, suy пhược cơ thể нoặc tɾiệᴜ chứпg khác ℓiên quan tới sức khỏe.

Nguy cơ gây нại Ԁạ Ԁày

Nhân tế bào biểᴜ mô Ԁạ Ԁày tɾuпg bìпh cứ khoảпg 2-3 пgày ℓại ℓặp ℓại một ℓần cập пhật, tái thiết mô. Hoạt ᵭộпg пày thườпg Ԁiễn ɾɑ ʋào ban ᵭêm. Nếᴜ bạn thức quá khuya, ᵭi kèm ʋới thói quen ăn ᵭêm, ʋô tìпh sẽ tạo gáпh пặпg cho ᵭườпg tiêᴜ нóa, ʋô cùпg gây нại cho Ԁạ Ԁày.

Nguy cơ bệпh tim cao

Theo một пghiên cứᴜ khoɑ нọc ᵭã cho thấy, пhữпg пgười mất пgủ нoặc có thói quen пgủ пgày ʋà cày ᵭêm thườпg có tíпh cách пóпg пảy, Ԁễ Ԁàпg пổi giận. Khôпg Ԁừпg ℓại ᵭó, ᵭây cũпg ℓà пguyên пhân khiến cho пội tạпg bị “trật пhịp” siпh нoạt thườпg пgày ʋà пhịp tim khó có thể ᵭiềᴜ chỉпh ᵭược kịp thời Ԁẫn tới пguy cơ mắc bệпh нuyết áp, tim mạch…

Nhữпg пgười có thói quen пgủ saᴜ 23 giờ ᵭêm sẽ có пguy cơ gây áp ℓực ℓên tim ɾất cao.

Gây tổn thươпg gan

Khoảпg thời gian từ 11h ᵭêm ᵭến 3h sáпg ℓà thời gian cao ᵭiểm ᵭể gan нoạt ᵭộng, bài tiết ᵭộc tố. Nếᴜ tɾoпg giai ᵭoạn пày cơ thể khôпg ở tɾoпg tɾạпg thái пgủ sâᴜ giấc thì gan sẽ khôпg ᵭủ ᵭiềᴜ kiện tốt ᵭể ℓàm ʋiệc, gây ɾɑ sự thiếᴜ нụt ℓượпg máᴜ tɾoпg gan, từ ᵭó ℓàm tổn thươпg các tế bào, khó нồi ρhục ʋà sửɑ chữɑ пhữпg tế bào нỏng. Gan ℓà cơ quan tɾao ᵭổi chất quan tɾọпg пhất tɾoпg cơ thể. Nếᴜ gan bị tổn thương, пgay ℓập tức sức khỏe tổпg thể sẽ bị ᵭe Ԁọa, ảпh нưởпg ɾất ℓớn ᵭến các cơ quan khác.

Giɑ tăпg пguy cơ gây ᴜпg thư

Nhữпg yếᴜ tố miễn Ԁịch ở tɾoпg cơ thể sẽ ᵭược нìпh thàпh ʋà ρhát tɾiển tɾoпg khi пgủ. Nếᴜ пhư thức quá khuyɑ thì sẽ Ԁẫn tới cơ thể mệt mỏi, giảm ᵭi khả пăпg miễn Ԁịch, cảm ℓạnh, thiếᴜ пăпg ℓượng, Ԁị ứпg ρhát sinh. Một số пghiên cứᴜ ᵭã khẳпg ᵭịnh, thức khuyɑ sẽ thúc ᵭẩy khả пăпg gây ɾɑ ᴜпg thư ʋú, ᴜпg thư ɾuột kết ʋà các bệпh ℓây пhiễm.

Phái пữ thức khuyɑ có пguy cơ mắc bệпh ᴜпg thư ʋú cao gấp 3 ℓần пgười thường.

Để ᵭối ρhó ʋới tìпh tɾạпg mất пgủ, bạn cần Ԁàпh thời gian ᵭể ᵭiềᴜ tɾị, ᵭồпg thời áp Ԁụпg пhữпg ρhươпg ρháp tự пhiên chẳпg нạn пhư tɾà нoɑ tam thất пhằm ℓấy ℓại giấc пgủ tɾọn ʋẹn, sâᴜ giấc. Dù ℓà пguyên пhân gì ᵭi chăпg пữa, ʋiệc thức quá khuyɑ cũпg sẽ tɾực tiếp gây ɾɑ пhữпg xáo tɾộn tɾoпg ℓịch ℓàm ʋiệc ʋà tái tạo củɑ cơ thể, từ ᵭó gây ɾɑ пhữпg пguy нại cho sức khỏe.

Nguồn: T.H

From: NguyenNThu


 

“Sống thế nào để không mắc ung-thư?”

Công Tú NguyễnChuyện tuổi Xế Chiều

Tôi đã chứng kiến quá nhiều người đến với mình, mang theo một câu hỏi chậm trễ:

“Bác sĩ ơi, bây giờ uống thuốc gì, uống lá gì để hết ung thư?”

Tôi không trách. Bởi người ta chỉ bắt đầu hỏi về sức khỏe khi nó đã sắp lìa khỏi thân thể. Và ung thư – nó không đến một cách đột ngột như người ta vẫn tưởng. Nó là kết quả của một lối sống, một thói quen, một tích lũy sai lầm kéo dài hàng chục năm. Nếu muốn trả lời cho câu hỏi “Sống thế nào để không mắc ung-thư?”, thì tôi xin nói thẳng: Không phải uống gì, mà là sống thế nào.

  1. Đừng sống như đang trả thù thân thể mình

Người Việt chúng ta có một điều nghịch lý: rất chịu thương, nhưng không biết thương mình.

Chúng ta làm quần quật từ sáng đến khuya, quên ăn, ăn vội, ăn đồ rẻ, uống nước đá, nhịn tiểu, ngủ gác tay, stress triền miên… Nhưng lại hy vọng cơ thể mình khỏe mạnh, như thể thân xác này là cỗ máy miễn nhiễm với thời gian và áp lực.

Có chị bệnh nhân của tôi, giáo viên cấp ba, dạy giỏi, thương học trò, hết mình vì công việc. Nhưng 20 năm không đi khám, mỗi lần đau là uống thuốc giảm đau, mỗi lần mệt là cà phê với nước tăng lực. Đến khi chẩn đoán K gan giai đoạn 4, nước mắt chảy ngược:

“Giá như… tôi chịu lắng nghe cơ thể mình sớm hơn.”

Ung thư không phải thần ch: ết gõ cửa bất ngờ. Đó là hóa đơn âm thầm cho những năm tháng sống quên bản thân.

  1. Cơ thể không cần quý hiếm, chỉ cần đúng và sạch

Tôi không chống Tây y, không phủ nhận hóa trị, xạ trị. Nhưng điều tôi muốn nhấn mạnh là: Cơ thể không cần quý hiếm, chỉ cần đúng và sạch.

Cái người ta gọi là “dược liệu quý” – nấm linh chi, đông trùng, nhân sâm… không cứu được một thân thể đang nhiễm độc mỗi ngày. Tôi từng chữa cho một bác sĩ già – chính ông nói với tôi:

“Cái gi: ết người không phải là ung thư, mà là lối sống bẩn nhưng cố vá bằng những thứ quý hiếm. Giống như nồi canh thiu mà bỏ sâm vào, thì càng độc.”

Chỉ cần ăn chậm, ngủ đúng giờ, nước sạch, thảo dược đúng bệnh, và quan trọng nhất là một tâm trí biết dừng lại đúng lúc – đó mới là thứ ngăn ngừa ung thư mạnh nhất.

  1. Những điều giản dị – lại là kháng thể mạnh mẽ nhất

Là một người hành y Đông y, tôi không bán hi vọng. Tôi lắng nghe.

Và tôi thấy, những người hồi phục tốt sau ung thư, đều có điểm chung: họ thay đổi từ gốc rễ.

Không chỉ là chuyển từ ăn mặn sang ăn nhạt, mà là từ sống gấp sang sống đủ.

Từ cố chấp sang biết buông.

Từ nắm mọi thứ trong tay sang học cách nhẹ lòng.

Tôi nhớ một ông bác 63 tuổi, bị ung thư dạ dày, đã phẫu thuật. Ông về quê, trồng rau, sáng uống nước lá ấm, ăn rau lang, thở sâu, nghe nhạc thiền. Sáu năm nay, ông vẫn khỏe, không tái phát.

Ông từng nói với tôi một câu mà tôi mang theo suốt đời:

“Không có ai khỏi bệnh chỉ bằng thuốc. Phải chữa cả đời sống mới hết bệnh.”

  1. Đừng để cuộc đời bắt bạn thay đổi bằng đau đớn

Người ta thường chỉ thay đổi khi bị một cú đánh lớn từ số phận. Nhồi máu cơ tim, tai biến, hay tệ hơn – một tờ phiếu sinh thiết ghi ba chữ: K ác tính.

Lúc đó, nước mắt rơi, nhưng đã muộn.

Tôi vẫn chữa. Dẫu biết có khi chỉ là chữa cho những ngày còn lại thanh thản hơn. Nhưng trong lòng tôi luôn ước gì, họ đến sớm hơn. Họ biết thương mình sớm hơn.

  1. Di truyền không phải định mệnh – mà là lời nhắc nhở phải sống khác đi

Rất nhiều người đến với tôi, mang trong mình nỗi lo tột cùng:

“Bác sĩ ơi, mẹ tôi mất vì ung thư vú, dì tôi ung thư đại tràng, vậy tôi có phải… cũng sắp giống như họ không?”

Tôi hiểu. Bởi khi cái chet từng bước đi quanh gia đình, người ta bắt đầu thấy cơ thể mình như một chiếc đồng hồ đếm ngược. Nhưng điều tôi luôn nói với họ là: Di truyền có thể là ngọn gió đầu mùa, nhưng không nhất thiết phải là cơn bão cuối cùng.

Theo y học hiện đại, chỉ khoảng 5–10% các ca ung thư là do di truyền gen đột biến có sẵn (như BRCA1, BRCA2 trong ung thư vú, gen APC trong ung thư đại tràng…).

Còn lại 90–95% là do môi trường, hành vi sống, thực phẩm, rượu bia, thuốc lá, độc tố, stress, mất ngủ, béo phì, và cả… cô đơn kéo dài.

Tôi từng chăm một người phụ nữ trung niên, mẹ và chị gái cô đều mất vì ung thư. Cô sống trong ám ảnh, sợ hãi, buông xuôi. Cô từng nói:

“Chắc đến lượt tôi cũng vậy thôi, thì cố gắng để làm gì?”

Tôi không cho phép cô nghĩ vậy.

Tôi nói với cô: “Di truyền giống như bạn đi trên con đường dễ trơn trượt. Nhưng bạn vẫn có thể đi cẩn thận hơn, giữ thăng bằng hơn, đi sớm hơn khi trời chưa tối, mang giày đế tốt. Đừng đổ hết tội cho đoạn đường – khi chính mình có thể chọn cách đi khác.”

Sau một năm, cô thay đổi: đi bộ mỗi sáng, ăn rau tự trồng, tập thở và cười nhiều hơn. Và quan trọng nhất: cô không còn chờ cái chết, mà bắt đầu chọn cách sống.

Bạn thân mến,

Nếu trong nhà có người mắc ung thư, đừng xem đó là dấu chấm hết, mà hãy xem đó là một tín hiệu cảnh báo ưu tiên cao nhất – để bạn bắt đầu sống lành, sống sạch, sống nhẹ hơn người bình thường.

Vì gen có thể là thứ bạn không chọn, nhưng cách sống là thứ bạn có toàn quyền làm chủ.

Vậy, sống thế nào để không mắc ung thư?

Tôi xin gói lại trong 5 chữ:

Sống chậm – sạch – tỉnh – nhẹ – ơn.

  • Chậm: để ăn cho kỹ, ngủ cho đủ, thở cho sâu.
  • Sạch: từ thức ăn, nước uống, đến lòng dạ.
  • Tỉnh: để biết điều gì là quan trọng, điều gì nên buông.
  • Nhẹ: để không mang theo oán giận, stress, hơn thua.
  • Ơn: để biết ơn thân thể này mỗi ngày còn sống.

Tôi viết cho những ai chưa mắc bệnh, để biết cách sống đừng để mắc.

Và nếu bạn đã mắc bệnh, thì cũng đừng tuyệt vọng. Vì khi bạn bắt đầu biết thương lấy mình, thì đó là bước đầu tiên của chữa lành.

“Không có thảo dược nào mạnh bằng một đời sống lành.”

Theo: Bác sĩ Linh.


 

Tại Sao Hay Quên ? Giảm Trí nhớ ? Mất Trí Nhớ

Kimtrong Lam

Hay quên, giảm trí nhớ, thường xuyên nói sai…(Ảnh minh hoạ: Shutterstock)

Hay quên, giảm trí nhớ, thường xuyên nói sai… Những dấu hiệu này có thể không chỉ là sự lão hóa tự nhiên mà có thể là triệu chứng cảnh báo của bệnh Alzheimer. Bệnh Alzheimer, một dạng bệnh thoái hóa thần kinh, thường bắt đầu bằng sự suy giảm trí nhớ gần và các vấn đề ngôn ngữ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu và can thiệp kịp thời có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh và duy trì chất lượng sống cho người bệnh.

Bệnh Alzheimer là một căn bệnh thoái hóa thần kinh, với những triệu chứng lâm sàng chủ yếu bao gồm rối loạn nhận thức, thay đổi hành vi tâm lý và suy giảm chức năng xã hội. Bệnh bắt đầu một cách âm thầm, và hiện tại chưa có phương pháp điều trị có thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, may mắn thay, Alzheimer có quá trình tiến triển, nếu phát hiện sớm các dấu hiệu, thông qua sàng lọc và chẩn đoán sớm chúng ta có thể nắm bắt cơ hội điều trị và can thiệp kịp thời. Điều này giúp làm chậm quá trình phát triển của bệnh và duy trì chất lượng sống tốt cho bệnh nhân trong một thời gian dài sau khi mắc bệnh. Nếu xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, chúng ta cần đặc biệt chú ý.

Giảm trí nhớ

Ví dụ như thường xuyên quên những gì vừa nói hoặc vừa làm, không thể xử lý các công việc quen thuộc và các công việc hằng ngày, không biết sử dụng thiết bị điện tử hoặc điện thoại, không tìm thấy đồ vật, hay quên đồ đạc, v.v.

Trong lâm sàng, một số gia đình cho rằng việc giảm trí nhớ ở người cao tuổi là hiện tượng bình thường, hoặc cho rằng nếu người già vẫn có thể nhớ rõ những sự kiện đã xảy ra từ nhiều năm trước thì chứng tỏ trí nhớ của họ vẫn còn tốt. Tuy nhiên, thực tế bệnh Alzheimer giai đoạn đầu thường biểu hiện qua việc giảm trí nhớ ngắn hạn trong khi trí nhớ lâu dài vẫn còn.

Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, trí nhớ dài hạn cũng sẽ suy giảm, và nếu không được can thiệp kịp thời, suy giảm nhận thức sẽ ảnh hưởng đến các vùng nhận thức như tính toán, định hướng không gian, thực hiện các nhiệm vụ, hiểu biết và khả năng khái quát hóa. Điều này sẽ làm tăng đáng kể khó khăn trong điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Bệnh nhân Alzheimer ở mức độ vừa và nặng có thể gặp tình trạng lạc đường, không tìm thấy nhà, thậm chí là mất tích.

Giảm khả năng ngôn ngữ và diễn đạt

Ví dụ, khi giao tiếp với người khác, họ có thể quên những gì mình muốn nói, không thể diễn đạt đúng ý của mình, thường xuyên nói sai, và điều này thường không được họ nhận ra và rất khó sửa chữa. Đây khác với việc người trẻ đôi khi nói sai do công việc bận rộn hoặc không tập trung. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể gặp khó khăn trong việc hiểu các thông tin từ báo chí, truyền hình, không hiểu những gì người khác nói, hoặc có phản ứng chậm.

Thay đổi về cảm xúc và hành vi

Ví dụ, bệnh nhân có thể giảm hoạt động, cảm thấy cô đơn, mất hứng thú với môi trường xung quanh, lạnh nhạt với người thân, cảm xúc không ổn định, dễ cáu giận, thay đổi cảm xúc thất thường, dễ bị kích động, có cảm giác buồn bã, sợ hãi không rõ lý do, hoài nghi hoặc hoang tưởng (như nghi ngờ người khác ăn cắp đồ, nghi ngờ bạn đời có quan hệ ngoài luồng, v.v.), rút lui khỏi các hoạt động xã hội và xuất hiện các hành vi bất thường khác.

Nếu người cao tuổi có những triệu chứng này, gia đình nên đưa họ đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra toàn diện, phát hiện sớm, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Chăm sóc bệnh nhân Alzheimer

Khi chăm sóc bệnh nhân mắc chứng Alzheimer hay các vấn đề về trí nhớ khác, yêu cầu sự kiên nhẫn và kỹ năng đặc biệt để cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc hiệu quả:

  1.   Tạo môi trường an toàn và thân thiện

– Đảm bảo môi trường sống xung quanh đơn giản và dễ dàng điều hướng. Ví dụ, đặt các vật dụng trong nhà ở những vị trí cố định và dễ thấy.

– Sắp xếp không gian sống gọn gàng, tránh những yếu tố có thể gây xao nhãng hoặc làm bệnh nhân cảm thấy mất phương hướng.

  1.     Giúp người bệnh giữ thói quen tốt

– Khuyến khích bệnh nhân giữ các thói quen hằng ngày như ăn uống đúng giờ, luyện tập thể dục nhẹ nhàng, và duy trì hoạt động trí não.

– Cố gắng giữ một lịch trình cố định giúp bệnh nhân cảm thấy an toàn và dễ dàng kiểm soát cuộc sống.

  1.     Sử dụng các công cụ nhắc nhở

– Dùng lịch, đồng hồ hoặc các thiết bị điện tử thông minh để giúp bệnh nhân ghi nhớ các cuộc hẹn, công việc cần làm hoặc thông tin quan trọng.

– Ghi chú lời nhắc về những điều quan trọng (như uống thuốc, đi gặp bác sĩ) và đảm bảo rằng bệnh nhân có thể dễ dàng thấy chúng.

  1.     Lắng nghe và giao tiếp đơn giản

– Dùng câu đơn giản và rõ ràng khi trò chuyện để bệnh nhân dễ tiếp thu.

– Đừng thúc ép hoặc khiến bệnh nhân cảm thấy bị quấy rầy khi họ quên hay không nhớ điều gì. Hãy kiên nhẫn lắng nghe và nhắc lại nếu cần thiết.

  1.     Thực hiện hoạt động kích thích trí óc

– Khuyến khích bệnh nhân tham gia vào các hoạt động trí óc như chơi trò chơi trí tuệ, đọc sách, hoặc thực hiện các bài tập nhớ.

– Để tăng cường khả năng nhận thức và giảm lo âu, có thể tổ chức các hoạt động xã hội nhẹ nhàng và an toàn.

  1.   Duy trì kết nối xã hội

– Khuyến khích bệnh nhân tham gia vào các cuộc trò chuyện, sự kiện gia đình, hoặc các hoạt động cộng đồng giúp họ không cảm thấy cô đơn.

– Giới thiệu và kết nối họ với những người thân yêu để tạo cảm giác thân thuộc và cảm giác an toàn.

  1.   Theo dõi và hỗ trợ về sức khỏe

– Theo dõi những thay đổi trong tâm lý và hành vi của bệnh nhân để có thể can thiệp sớm khi cần thiết.

  1.     Hỗ trợ cảm xúc

– Luôn động viên và hỗ trợ cảm xúc bằng cách trò chuyện với bệnh nhân, giúp họ cảm thấy không bị cô lập hay bỏ rơi.

– Giúp họ đối mặt với lo âu, trầm cảm (nếu có) thông qua sự quan tâm, chia sẻ hoặc hỗ trợ về tâm lý khi cần thiết.

Việc chăm sóc bệnh nhân bị hay quên hay gặp khó khăn trong giao tiếp đòi hỏi sự kiên nhẫn, đồng cảm và sự thay đổi trong cách tiếp cận. Quan trọng nhất là tạo một môi trường đầy sự hỗ trợ và cảm giác an toàn để bệnh nhân có thể duy trì chất lượng cuộc sống càng lâu càng tốt.

Trúc Nhi t/h

Theo Soundofhope


 

 Nguy kịch vì tin nước kiềm

LƯƠNG VĂN CAN K 76- Kimtrong Lam

Một nữ bệnh nhân 50 tuổi vừa được cấp cứu tại bệnh viện trong tình trạng nguy kịch sau khi tự ý ngưng điều trị tiểu đường và chỉ uống nước ion kiềm với hy vọng “chữa khỏi bệnh”.

Bệnh nhân được đưa vào viện trong tình trạng mệt lả, nôn ói nhiều, huyết áp tụt, tri giác rối loạn.

Theo người nhà, bệnh nhân được chẩn đoán đái tháo đường typ 2 khoảng hai tháng nay, đang điều trị ổn định bằng thuốc và chế độ ăn. Tuy nhiên, sau khi nghe theo lời giới thiệu từ một số người quen, chị đã đến một cơ sở tư nhân quảng bá nước ion kiềm như một “liệu pháp thay thế điều trị tiểu đường”, cam kết “khỏi bệnh không cần thuốc”.

Tại đây, chị được hướng dẫn ngưng hoàn toàn thuốc điều trị, dừng ăn uống theo chế độ cũ và chỉ uống nước ion kiềm.

Sau ba ngày thực hiện phương pháp này, bệnh nhân bắt đầu mệt nhiều, nôn ói liên tục, và được chồng phát hiện kịp thời đưa đến viện cấp cứu.

Kết quả xét nghiệm cho thấy cô rơi vào tình trạng nhiễm toan ceton do đái tháo đường, một biến chứng nội khoa nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không can thiệp kịp thời. Đường huyết đo được rất cao, ketone máu tăng mạnh, dấu hiệu toan hóa nặng.

Uống nước kiềm – phương pháp chữa bệnh hay chiêu trò quảng cáo?

Nước ion kiềm là loại nước có độ pH kiềm nhẹ (từ 8-10), được tạo ra bằng quá trình điện phân. Trong những năm gần đây, sản phẩm này được quảng bá rầm rộ như một giải pháp “tự nhiên” giúp ngăn ngừa và điều trị nhiều bệnh lý mạn tính như ung thư, tiểu đường, gout, loãng xương…

Tuy nhiên, cho đến nay không có bất kỳ bằng chứng y học đáng tin cậy nào từ các nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên đối chứng (RCT) hay tổng quan hệ thống (meta-analysis) chứng minh khả năng điều trị bệnh của nước kiềm. Các tổ chức lớn như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) hay FDA đều không phê duyệt hoặc khuyến cáo sử dụng nước ion kiềm như một phương pháp điều trị.

Đặc biệt, các chuyên gia cho biết cơ thể người có hệ thống điều hòa pH nội sinh vô cùng chặt chẽ – dù uống nước có pH 9 hay ăn thực phẩm “kiềm hóa”, dạ dày vẫn giữ được môi trường acid mạnh (pH 1-3) để trung hòa trước khi đưa thức ăn vào ruột. Vì vậy, việc “kiềm hóa cơ thể” bằng nước uống là ngụy khoa học.

Nguy hiểm nhất không phải là nước, mà là niềm tin mù quáng

Theo các bác sĩ, trường hợp nữ bệnh nhân kể trên là hệ quả nghiêm trọng của việc tin vào liệu pháp chưa được kiểm chứng, dẫn đến bỏ thuốc, thay đổi lối sống thiếu cơ sở, gây ra biến chứng nguy hiểm. “Chúng tôi đã gặp nhiều trường hợp như vậy. Điều đáng lo ngại là họ tin người bán hàng hơn bác sĩ – chỉ vì những lời hứa hẹn nghe có vẻ khoa học”, một bác sĩ điều trị chia sẻ.

Bệnh viện đã nhanh chóng xử trí cấp cứu, bù dịch, tiêm insulin, kiểm soát tình trạng toan hóa và giúp bệnh nhân qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên tin vào các sản phẩm mang tính chất “thần kỳ”, “chữa khỏi không cần thuốc”, đặc biệt là với bệnh mạn tính cần theo dõi suốt đời như tiểu đường.

Trong hành trình điều trị bệnh mạn tính, sự hiểu biết y học và tuân thủ hướng dẫn từ chuyên gia y tế là yếu tố sống còn. Không có phương pháp “tự nhiên” nào có thể thay thế được thuốc men, chẩn đoán và theo dõi lâm sàng chặt chẽ. Việc theo đuổi các liệu pháp không có cơ sở chỉ khiến người bệnh đánh đổi bằng chính sức khỏe, thậm chí là mạng sống.

“Không phải điều gì tự nhiên cũng là an toàn. Không phải điều gì nghe dễ chịu cũng là sự thật. Khoa học không hào nhoáng, nhưng là thứ duy nhất giữ bạn sống sót”, bác sĩ cảnh báo.

Chia sẻ từ bác sĩ Dương Minh Tuấn.