Hệ thống tên lửa chiến thuật của Quân đội, ATACMS (DVIDS/John Hamilton) 12.14.2021 Ảnh của John Hamilton
Theo các quan chức Nga, hôm thứ Ba, Ukraine đã bắn tên lửa tầm xa do Hoa Kỳ sản xuất vào lãnh thổ Nga lần đầu tiên kể từ khi lệnh hạn chế được Washington dỡ bỏ .
Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong bài đăng trên Telegram rằng một cơ sở ở khu vực Bryansk của Nga đã bị tấn công bằng tên lửa tầm xa của Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS).
Ukraine chưa công khai bình luận về việc bắn ATACMS, bao gồm cả việc liệu chúng có được phép sử dụng bên trong nước Nga hay không.
Tin tức này xuất hiện cùng ngày Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cập nhật học thuyết hạt nhân của Nga , trong đó nêu rõ rằng hành động xâm lược từ một quốc gia phi hạt nhân với sự hỗ trợ của một quốc gia có vũ khí hạt nhân sẽ được coi là một cuộc tấn công chung và có thể kích hoạt phản ứng hạt nhân của Moscow.
Chính quyền Biden được cho là đã dỡ bỏ lệnh hạn chế đối với Ukraine vốn ngăn cản họ sử dụng ATACMS để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Các quan chức Hoa Kỳ vẫn chưa xác nhận việc dỡ bỏ chính sách ATACMS nhưng đã công khai tuyên bố rằng Nga đã leo thang chiến tranh bằng cách đưa khoảng 10.000 quân Triều Tiên vào khu vực Kursk của Nga để chống lại lực lượng Ukraine đã chiếm lãnh thổ tại đó trong một cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 8.
Báo Lemonde -Thế giới của Pháp cho rằng, « quyết định quan trọng » này, được đưa ra sau các đợt oanh kích dồn dập của Nga tại Ukraina, đã được những người ủng hộ Ukraina đón nhận với « cảm giác cay đắng », vì khá trễ. Tuy nhiên, « dù không cho phép đảo ngược tương quan lực lượng », « không cho phép Ukraina giành thắng lợi », quyết định này cũng sẽ giúp Kiev « có thêm khả năng xoay xở trên chiến trường », để giành được lợi thế đàm phán, vào thời điểm mà tổng thống tân cử Mỹ Donal Trump – vốn chủ trương chấm dứt nhanh chóng cuộc chiến – chuẩn bị nắm quyền.
Bài xã luận của Le Figaro cảnh báo phương Tây về « cái giá phải trả đối với quyết định đầu hàng chiến lược » của tổng thống tân cử Donald Trump trước điện Kremlin. Cũng về chủ đề này, trong một bài viết khác, Le Figaro nhấn mạnh đến tình thế « nguy ngập » của châu Âu, khi không có đủ phương tiện đối mặt với Nga, nếu chính quyền Donald Trump chấm dứt hỗ trợ Kiev.
Theo đài TV CBS chính quyền Tổng thống Biden sắp mãn nhiệm đã nói với Kyiv rằng họ có thể sử dụng tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất để tấn công có giới hạn các mục tiêu bên trong nước Nga. Trước đó, Washington đã từ chối cho phép các cuộc tấn công như vậy vì lo ngại chiến tranh leo thang.
Đã lâu lắm mới thấy một vị lãnh đạo nói về điểm nghẽn của thế chế, một cụm từ khá nhậy cảm. Với nhiều người, thể chế (institutions) và chế độ (regime) như nhau, chê thể chế là chê chế độ.
Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực, và thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn.
Năm 2012 có cuốn sách nổi tiếng “Why Nations Fail – Tại sao các quốc gia thất bại” của hai tác giả là Daron Acemoglu gốc Thổ Nhĩ Kỳ thuộc viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và nhà khoa học của Anh là James A. Robinson làm việc tại Đại học Harvard. Cuốn sách này được dịch ra tiếng Việt từ chục năm trước.
Khi giải thưởng Nobel 2024 về Kinh tế được trao cho cho hai ông thì tin đồn về cuốn sách này được dịch ra tiếng Việt không thấy bán nữa vì có thể hai ông kiến giải sự thất bại của quốc gia là do thể chế mà ra.
Cho tới khi TBT Tô Lâm chỉ rõ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” thì báo chí mới viết nhiều về “thể chế – institutions”.
Institutions – Thể chế thay đổi mọi thứ
Nhớ những năm 1960-1980 có phong trào hợp tác xã (HTX) trên toàn quốc. Nông dân xứ Việt bỗng trở nên lười biếng.
Khi còn ở cá thể, họ ra đồng từ tờ mờ sáng đến mặt trời đứng bóng, trưa nghỉ vài tiếng, chiều làm tới tối mịt. Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ, muốn không chết đói phải cố mà làm.
Vào HTX, cũng những con người ấy nhưng ra đồng lúc mặt trời đã lên cao, tát nước qua loa và nghỉ, chiều có kẻng nhưng còn chán chê chè thuốc dưới gốc đa, chưa tới giờ đã về. Tay mình làm người khác nhai, nên chẳng quai nữa.
Đương nhiên là đói rã họng, moi đâu ra lúa ngô nếu nông dân lười bởi đồng ruộng không thiết thân với họ.
Năm 1986 có “Đổi mới” thực chất là sửa sai về chính sách HTX, đưa ruộng về tay nông dân.
Cũng những con người ấy, cũng mảnh ruộng ấy, từ một quốc gia phải nhập bo bo ở các nước cho bò ăn để cứu đói, nay thành nước xuất khẩu gạo nhất nhì thế giới khi dân số tăng gần gấp đôi, diện tích cấy trồng vẫn như cũ.
Dân lười nên nghèo hay chăm chỉ có của ăn của để do chính sách nông nghiệp khác nhau tạo ra môi trường khác nhau.
Những năm đầu 1990, khi internet đang tràn ngập trên thế giới thì Việt Nam vẫn lo lắng sợ rác rưởi tràn vào. Mãi tới năm 1997 mới mở cửa. Sau 20 năm phát triển, Việt Nam đứng trong hàng top các nước dùng internet, và tốc độ tăng trưởng tới 24.000% gần như cao nhất thế giới.
Từ một nước thu nhập 100$/người/năm, sau vài thập kỷ, Việt Nam đã vào câu lạc bộ các nước thu nhập trung bình trên 4.300$/người/năm.
Chính sách nông nghiệp thay đổi, không bị đói, vẫn có tiền từ xuất khẩu gạo, internet giúp cho thông tin với thế giới và từ đó có bao nhiêu lợi ích.
Từ quan liêu bao cấp, chính phủ quản lý bằng mệnh lệnh, lập kế hoạch duy ý chí, Việt Nam hiểu ra bài học, gần với thị trường hơn.
Ở tầm vĩ mô, những nhà kinh tế thế giới gọi đó là institutions (thể chế) đã thay đổi mọi thứ. Nước mình vẫn theo chế độ XHCN mà.
Về cuốn sách “Why Nations Fail” được giải Nobel
Dựa vào những kiến thức kinh điển về thể chế, phát triển và lịch sử, cuốn sách “Why Nations Fail” đưa ra những kiến giải, tại sao các quốc gia phát triển khác nhau, một số thành công, một số thất bại, một số lại đứng im.
Một ví dụ hoàn hảo về thành phố Nogales ở tiểu bang Arizona (Hoa Kỳ). Nogales được chia làm hai bởi một hàng rào, phía bắc thuộc Hoa Kỳ, phía nam thuộc Mexico.
Phía bên Mỹ thu nhập đầu người, tuổi thọ cao hơn, ít tội phạm, khó tham nhũng, giao thông, y tế, giáo dục đều tốt hơn, bầu cử dân chủ hơn. Trong khi phía do Mexico quản lý có một hình ảnh hoàn toàn trái ngược.
Được biết dân hai bên giống hệt nhau, vùng địa lý, khí hậu cũng vậy, đất sinh sống hay môi trường tự nhiên y chang.
Không thể nói dân Nogales lười biếng, nghĩ ngắn, không có nền tảng triết học hay áp đặt. Giống hệt nhau nhưng một bên thành đạt, một bên thất bại. Thể chế kinh tế và chính trị của Hoa Kỳ và Mexico khác nhau nên kết cục khác nhau.
Chuyện đó đúng với Đông Đức và Tây Đức trong quá khứ, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên trong hiện tại và nhiều vùng miền trên thế giới. Cùng con người ấy, mảnh đất ấy, điều kiện tự nhiên như nhau, cùng tiếng mẹ, thành bại không thể đổ tại… trời.
Chính sách vĩ mô phải tạo ra môi trường, khích lệ người dân làm việc có hiệu quả để tạo ra tài sản, luật pháp giúp bảo vệ tài sản kiếm được, được làm chủ mảnh đất của mình.
Nếu biết một ngày nào đó tài sản bị tịch thu, phải trả lại nhà nước vì lợi ích nhóm, chẳng ai muốn làm việc hết mình. Lười biếng, không sáng tạo và kéo theo tụt hậu cũng từ đó mà ra.
Sự thành bại của một quốc gia còn có những yếu tố khác như vùng khí hậu, các quốc gia lân bang và thể chế chính trị của láng giềng. Sống cạnh hàng xóm xấu dễ bị mất cắp hay xung đột.
Ở vùng nhiệt đới bệnh tật nhiều hơn, trẻ em bị môi trường làm ảnh hưởng tới trí tuệ do dịch bệnh thường xuyên. Vùng ôn đới dịch bệnh ít hơn do nhiệt độ thấp đã giết bớt các nguồn sâu bệnh. Bão tố ít hơn so với vùng nhiệt đới. Nhưng không vì thế mà nghèo đói lại đổ ấn thiên tai. Nhật Bản với ít tài nguyên, vùng địa lý khắc nghiệt, hay động đất, sóng thần nhưng vẫn phát triển.
Các nước có tài nguyên dồi dào thường sinh ra chính quyền tham nhũng vì kẻ quyền thế tìm cách đào của và đút túi, kệ dân nghèo.
Những nơi có trữ lượng dầu hỏa, kim cương, vàng, titan… nhất thế giới đều nghèo, từ Arab đến châu Phi và Mỹ La tinh, trừ vài nước như Na Uy giầu có vì có thể chế dân chủ, pháp luật công minh.
Vì sao các quốc gia thất bại có nhiều nguyên nhân mà con người chỉ là yếu tố rất nhỏ, phụ thuộc vào môi trường sống.
Chẳng ai thích bị coi là người bình thường, không nổi trội. Bất kỳ dân tộc nào trên thế giới đều thế. Tệ hại hơn nếu lôi toàn khuyết điểm để nói về dân tộc đó dù một số điều khá đúng.
Đến nước Anh với ý nghĩ người Anh keo kiệt hay ích kỷ là rất sai. Tới nước Mỹ mà cho rằng người Mỹ như cao bồi thực dụng là không thể chấp nhận.
Thăm Hà Nội mà nói rằng dân Việt lười, tư duy nhỏ, ngại suy nghĩ… thì dân xứ này sẽ đập vào mặt.
Nhưng nếu ai đó giải thích như tác giả cuốn sách trên rằng, môi trường tạo nên con người và con người tác động ngược trở lại, thì chắc chắn sẽ lọt tai hơn.
Tuy nhiên, một số người không thích đổ cho thể chế mới có chuyện điểm nghẽn vài thập kỷ không ai dám động vào.
Hôm 6/1, báo chí pháp viết về ông Trump khi có kết quả bầu cử Tổng thống « không phải đắc cử (gagné) mà chiến thắng » (triomphé). Muốn nói đó là nhà đại tư bản cộng hòa Donald Trump trở lại Nhà Trắng sau 4 năm khăn gói ra đi .
Trong 4 năm thất nghiệp Tổng thống đó, ông Trump bị lắm chuyện nhức mình, đau đầu, còn khi suýt vong mạng . Nay ông trở lại Nhà Trắng đầy vinh quang nhưng lại khuấy động cả thế giới . Trước nhứt là Âu châu vì ông từng tuyên bố ông sẽ « giải quyết cuộc chiến Ukraine trong 24 giờ » . Nhưng cách nào? Với chủ trương « nước Mỹ trước hết », chắc chắn ông sẽ thay đổi tương quan quyền lợi giữa nước Mỹ và Âu châu, cả Otan, và riêng về Huê kỳ, sẽ thay đổi sâu xa về mặt xã hội vì Huê kỳ sẽ được « hữu hóa » tối đa . Ông muốn dân chúng sẽ vứt bỏ cái chủ thuyết « wokisme » xuất hiện và xâm chiếm nước Mỹ, mạnh bạo dưới thời TT. Biden, đến nổi ông Biden và bà Pelosi, Chủ tịch Hạ viện, đã phải quì tế trước quan tài tội phạm George Floyd chết do viên cảnh sát Chauvin lỡ tay gây ra năm 2020 ở Minneapolis . Suốt thời gian dài, nhà cầm quyền Dân chủ đã tha thứ quá dễ dàng cho tội phạm, di dân bất hợp pháp, và để du đãng lên ngôi, …
Báo chí pháp còn ca ngợi thêm Trump thắng cử hôm 5/11 là một cuộc trở về đầy ấn tượng mạnh nhứt lịch sử thế kỷ XXI . Chỉ trước đây vài ngày, không một nhà phân tách nào, hay một nhà thăm dò dư luận nào đã có thể nói trước được kết quả đắc cử của ông.
Ông đắc cử chẳng riêng với với số phiếu của đại cử tri, mà cả với số phiếu cử tri đại chúng
Đáng chú ý giới trẻ, dân da màu và phụ nữ cũng dồn phiếu cho ông. Nghĩa là Trump đắc cử
do các từng lớp dân chúng Huê kỳ thật sự chọn và, chọn vì « ông là như thê đó », chớ không đắc cử vì một chọn lựa chẳng đặng đừng .Nhưng đây là nhiệm kỳ Tổng thống cuối cùng của ông .
Về cách đắc cử, ông là người thứ nhứt từ thời Tổng thống Grover Cleveland đắc cử Tổng
thống 2 nhiệm kỳ nhưng không kế tiếp. Và đặc biệt hơn hết, Trump là Tổng thống Huê kỳ
duy nhứt đắc cử 2 lần nhờ hạ 2 đối thủ sừng xỏ mà đều đàn bà. Năm 2016, Trump hạ bà.
Hillary Clinton và năm nay 2024, hạ bà Kamala Harris, để Huê kỳ không thể có Tổng thống
đàn bà.
Vậy phải chăng Trump có số nhờ đàn bà hay sát đàn bà mà đắc cử Tổng thống?
Và Trump, từ sau G. W. Bush năm 2004, là người đầu tiên hốt được nhiều phiếu cử tri đại
chúng.
Sau cùng, Trump bị đối phương và cả cựu Đổng lý Văn phòng, ông John Kelly, lên án là « Phát- xít » và dư luận, cả ở Âu châu, phê bình ông là người chưa từng nói được một lời lịch sự, tánh tình lại rất « bất thường », thế mà ông thắng cử 2 lần, với số phiếu kỳ sau cao hơn kỳ trước .
Có lạ không?
Về nước Mỹ
Để nhìn trước vài nét chánh về chánh sách của TT.Trump sẽ bắt đầu năm 2025, người ta có
thể coi bản Dự án chánh trị 2025 của ông, dày 900 trang những đề nghị, do Cơ quan The
Heritage Foundation soạn thảo theo đó quyền của Tổng thống sẽ được mở rộng, bỏ Bộ Giáo
dục, xét lại quyền phá thai, cứng rắn kiểm soát biên giới, mở lại kỷ nghệ khai thác dầu hỏa, …
Bản dự án dài nên không biết sẽ được áp dụng hết hay không ? Hơn nữa, có nhiều điều, trên thực tế, khó áp dụng, tuy ông có đa số ở Quốc hội. Như trục xuất ngay 12 triệu di dân bất hợp pháp khó tránh ảnh hưởng về nhơn đạo và lực lượng lao động cho Mỹ. Và nhứt là thanh lọc bộ máy hành chánh và tòa án để tăng cường quyền hạn Tổng thống.
Báo chí còn nghĩ tới những chuyện khá phức tạp mà Trump có thể làm là phục hận cá nhơn. Như vụ các ông tòa đã truy tố, xử phạt ông, những người chống đối ông, như Liz Cheney, cựu Tổng thống Biden … Về kinh tế, Trump sẽ hạ mức thuế, đuổi hết đám công nhơn làm lương rẻ, tăng thuế quan, … (Theo Louis Pillot, Slate, Monde, 6/11/24).
Cũng về xã hội, chánh sách « bảo sanh» của Trump, trong những ngày gần đây, đã làm dấy lên làn sóng quí bà đua nhau đi cai đẻ, mua thuốc phá thay dự trữ. Nhà cung cấp dược phẩm Aid Access cho biết, chỉ sau 24 giờ có tin Trump đắc cử, nhận được hơn 10 000 đơn đặt mua thuốc phá thai. Cùng lúc, các ông bị các bà thúc hối đi thiến. Chỉ ngày thứ tư, hẹn để thiến tăng lên 1200%, hẹn ngừa thai cho các bà tăng 760% .
Riêng các tổ chức giúp phá thai nay sẽ bị cắt tài trợ.
Về Âu châu
Cũng theo bản Dự án chánh trị 2025, chủ trương đối với Âu châu khá dài. Vài điểm chánh yếu cũng đủ làm xáo trộn trật tự Âu châu tuy Âu châu, từ sau Thế chiến, nay cũng đang trên đà trốc gốc.
Như về giao thương, Trump sẽ tăng thuế quan từ 10 tới 20%, điều này khó tránh sẽ tạo ra tình trạng lạm phát, gia tăng thất nghiệp, làm khựng lại tăng trưởng . Âu châu sẽ lâm vào cảnh khó khăn .
Về Ukraine, Trump vẫn nói sẽ đàm phán đem lại hòa bình trước khi ông chánh thức vào Nhà trắng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc ngưng chiến ở Ukraine vào đầu năm tới, 2025, không có gì rõ ràng cả . Vì để T.T. Zelensky chịu đầu hàng, thì Huê kỳ phải ngưng viện trợ quân sự cho Ukraine theo quyết định của đa số Quốc hội, Âu châu cũng ngưng viện trợ quân sự và kinh tế nữa, và dân Ukraine đồng ý bỏ hẳn các vùng đất bị Nga cưỡng chiếm . Liệu tình trạng này có thể xảy ra không? Hôm qua, TT. Zelensky tuyên bố « gia nhập Otan hay làm bom nguyên tử » . Ukraine có bom nguyên tử chỉ cần vài tuần. Khi ông Zelensky gợi ý về bom, biết đâu Ukraine đã có sẳn rồi?
Về Otan (NATO), ông Trump vẫn muốn Otan tự lo lấy an ninh Âu châu nên ông làm áp lực để các quốc gia thành viên phải gia tăng chi phí quốc phòng. Ông thường nhắc tới điều 5 và nói Huê kỳ sẽ không can thiệp khi một nước thành viên bị tấn công đã làm cho mọi người đều lo sợ. Nhưng chắc chắn Otan sẽ không vì thiếu Hưê kỳ mà giải tán.
Ông Trump đắc cử thật sự có làm xáo trộn trật tự thế giới và Âu châu nhưng nay Âu châu lại thấy đó là một cơ hội tốt để tránh cho 500 triệu người âu châu không phải cứ 4 năm phụ thuộc vào kết quả bầu cử của Huê kỳ nữa. Nay sẽ là cơ hội để Âu châu thoát ra khỏi sự lệ thuộc nặng nề về an ninh ở Huê kỳ. Như ông Donald Tusk, Thủ tướng Ba-lan nói « Harris hay Trump? Nhiều người cứ nghĩ rằng tương lai Âu châu tùy thuộc bầu cử Huê kỳ, thật ra nó phải tùy thuộc ở chúng ta trước hết. Với điều kiện Âu châu tự quyết định vươn mình lên và tin tưởng ở khả năng của mình. Kết quả có ra sao chưa biết, nhưng rõ ràng cái thời sống bám vào địa chánh nay đã qua rồi».
Âu châu họp ở Budapest sau kết quả bầu cử huê kỳ
Ngày thứ năm 7/11, lối 50 nhà lãnh đạo Âu châu hẹn nhau ở Budapest để họp bàn chánh trị âu châu. Qua ngày hôm sau, 27 nước thành viên Âu châu họp «mật nghị».
Âu châu kêu gọi nhau hảy lo tự chủ về chiến lược nhưng hai lực lượng nồng cốt của Âu châu là Pháp và Đúc nay đã suy yếu, khó tránh bộ máy âu châu sẽ bị khựng lại lúc nào đó.
Sau khi giải tán Quốc Hội hồi Hè vừa qua, Macron như cua gãy càng. Còn Đức, Thủ tướng
Olaf Scholz bải nhiệm Bộ trưởng Tài chánh làm mất cánh Hữu nên sẽ phải tổ chức bầu cử lại trước nhiệm kỳ.
Dĩ nhiên Pháp và Đức, trong tình hình này, sẽ phải gặp nhau gắp để cùng nhau «xác định lại sự cần thiết một Âu châu thống nhứt chặt chẽ hơn, mạnh hơn, có chủ quyền hơn» .
Nhưng thực tế cho thấy mầm móng chia rẽ vẫn luôn luôn tiềm tàng và sẳn sàng bộc phát khi có cơ hội .
Cặp Trump-Musk, đồng sàng dị mộng?
Chỉ từ tháng 7/2024, Trump và Musk mới thân nhau, trở thành cặp bài trùng. Musk thân Tàu vì làm ăn bên Tàu, xe Tesla sản xuất ở Tàu vì nhơn công có tay nghề mà rẻ, nguyên liệu làm bình điện sẳn tại chỗ. Nên Musk đồng ý Đài loan phải thuộc về Bắc kinh. Cũng thân Nga vì nhắm tài nguyên thiên nhiên của Nga nên Musk cũng có quan điểm về chiến tranh Ukraine ngả về phía Poutine. Gần đây, Musk đã rút hệ thống thông tin Starlink lại và cho Poutine sử dụng.
Một viển ảnh khá rõ là trong những ngày tới, ở ngã ba địa chánh, làm giàu và kỹ thuật, cặp Trump-Musk e khó tránh sẽ du Huê kỳ và Thế giới vào một tình trạng chưa từng có.
Trump muốn giảm trợ cắp xe điện, điều này bất lợi cho Tesla . Ưu tư về tình trạng thâm hụt thương mại với Tàu, Trump sẽ tăng thuế quan trên hàng nhập cảng từ Tàu, điều này tổn thương quyền lợi của Musk.
Vậy làm sao giữ keo sơn cho cặp Trump-Musk?
Vế cá tính, Trump vốn là người không muốn bị ai chỉ huy. Và ngôi vị lãnh đạo lại cũng không muốn đem san sẻ cho ai khác nữa.
Vậy liệu Trump và Musk sẽ đồng sàng được mấy con trăng?
Nay, cựu Thủ tướng Anh, Boris Johnson, vừa cho xuất bản tập « Hồi kỳ » (TítIndomptable),
đồng ý trả lời phỏng vấn của Tuần báo L’Express (12/11/24) về ông Trump thắng cử, về
Ukraine, …Và đặc biệt về chánh sách đối ngoại của Huê kỳ, như đối với Xi và Pou, ông hỏi vặn lại Tuần báp L’Express « Ông thiệt tình nghĩ là ông Donald Trump sẽ để cho Nga làm nhục Huê kỳ à?».
Khi về già, con cái sẽ ngày càng trở nên xa cách. Bởi vì khi cha mẹ ở độ tuổi 70, 80 cũng là lúc con cái bước vào độ tuổi trung niên. Tuổi tác ngày càng lớn, nhiều vấn đề nảy sinh trong cuộc sống thì làm sao có thời gian ở bên cha mẹ mỗi ngày?
Cha mẹ già cũng từng trải qua giai đoạn này nên rất thấu hiểu, vì vậy, họ sẽ không phàn nàn mà sẵn sàng chịu đựng sự cô đơn một mình để đổi lấy hạnh phúc của con cái.
Khi cha mẹ về già có “ba nỗi sợ”. Suy cho cùng, cả đời khổ cực nuôi con, đến cuối cùng vẫn vì con cái!
Đầu tiên,sợ cuộc sống con cái không tốt, nhưng bản thân cũng không thể giúp gì được
Khi còn nhỏ, chúng ta luôn nghĩ rằng cha mẹ là người toàn năng. Cơm nước nấu sẵn, mùa đông cần quần áo ấm, đến kì phải đóng tiền học… họ sẽ làm mọi điều để cho con cuộc sống tốt nhất.
Cha mẹ cho bạn tất cả tình yêu của họ, nhưng họ chưa bao giờ cảm thấy đủ.
Tuy nhiên, khi cha mẹ đã già yếu, thực sự không có cách nào để giúp bạn. Họ chỉ có thể lo lắng và thường xuyên hỏi thăm tình hình của bạn. Đôi khi, họ cảm thấy bất lực khi biết khó khăn của con cái nhưng lại không thể làm được gì.
Khi tuổi trẻ gặp sóng gió, người lo lắng nhất chính là cha mẹ. Người thân, bạn bè bên cạnh không có mấy người tương trợ, nhưng bố mẹ nhìn thấy thì xót xa vô cùng, có thể làm được gì để giúp đỡ, họ đều không ngần ngại.
Thứ hai, sợ tình trạng ốm đau của bản thân sẽ kéo theo con cái sa sút
Nếu một ngày bạn nhận được tin bố mẹ ốm, thường là khi bệnh tình đã trở rất nặng. Không phải họ thường không mắc bệnh vặt mà bởi vì nếu đó là một bệnh nhẹ, họ sẽ không nói cho bạn biết.
Khi cha mẹ già yếu, bệnh tật ập đến, hầu hết họ đều có tâm lý một mình chịu đựng, tự chăm sóc lẫn nhau mà không để con cái lo lắng.
Đừng làm phiền con cái, đây là “chuyện chung” của các bậc cha mẹ. Đôi khi họ chỉ muốn ở một mình cũng không chuyển tới thành phố sống với con cái chính là vì sợ con phiền phức, sợ con bị ảnh hưởng. Loại “sợ” này thực chất là tình cha mẹ vô bờ bến.
Thứ ba, sợ ăn nói không cẩn thận trước mặt con cái.
Khi bạn thấy cha mẹ phải cẩn thận khi nói chuyện trước mặt bạn, họ thực sự đã già.
Người lớn tuổi có thể nói nhiều hơn, vừa nói xong đã quên, nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần một điều gì đó khiến chúng ta đôi khi thấy phiền. Khi bạn lớn tiếng “trách móc” cha mẹ, họ sẽ rất buồn nhưng sẽ không nói ra mà chỉ âm thầm tủi thân và rơi lệ.
Cha mẹ già rồi cũng giống như một đứa trẻ. Họ sợ hãi khi nhìn thấy khuôn mặt bạn giận dỗi; khi bạn cười, họ cười; nếu bạn giữ khuôn mặt căng thẳng, họ cũng cảm thấy khó chịu.
Điều đáng ngạc nhiên là chúng ta càng trưởng thành thì càng học được cách vui vẻ, xởi lởi với người ngoài, nhưng lại cư xử cáu kỉnh, khó chịu khi về nhà. Cuộc sống dù có vất vả đến đâu cũng đừng đổ lỗi cho cha mẹ, đừng trách họ cho mình quá ít. Trong hàng trăm điều thiện, chữ hiếu đứng hàng đầu, đừng bao giờ oán trách người đã sinh ra mình mà hãy đối xử dịu dàng với họ.
Tuổi già là một cỗ máy không thể ngăn cản. Mọi người đều già đi, thế hệ này sang thế hệ khác nối tiếp nhau không ngừng.
Cha mẹ già là tấm gương phản chiếu chính bạn trong tương lai. Cách bạn đối xử với cha mẹ bây giờ cũng chính là cách mà con cái sẽ đối xử với bạn sau này. Khi thấy con cái tiến về phía trước không có chỗ dựa, cha mẹ già không khỏi bận tâm, bởi ai cũng từng trải qua giai đoạn “năm tháng gió sương”, họ luôn thấu hiểu và thông cảm cho bạn.
Khi bạn thực sự hiểu được điều cha mẹ sợ hãi, bạn sẽ biết được công ơn của cha mẹ lớn đến nhường nào.
Một ngày nào đó, bạn sẽ không còn được nghe thấy tiếng cha mẹ gọi bạn về nhà ăn cơm, cũng không nhận được cuộc gọi thăm hỏi, nhắc nhở giữ sức khỏe từ cha mẹ nữa. Một ngày nào đó, bạn sẽ trở thành một đứa trẻ mồ côi, không còn bề trên chăm sóc, phải tự dựa vào chính mình. Nếu cha mẹ còn thì cuộc đời vẫn còn điểm tựa, nếu cha mẹ ra đi thì cuộc đời này sẽ không còn chốn quay về.
Vì vậy, dù khó khăn đến đâu cũng đừng làm khó cha mẹ, dù bận rộn đến đâu cũng phải báo hiếu cho cha mẹ, dù nghèo khó đến đâu cũng đừng để cha mẹ phải chịu khổ cực!
Bài Chia sẻ của Thầy phó tế Nguyễn sĩ Bạch với cô Teresa Phương, bạn đời của Thày vào hôm thứ Hai, 11-11-2024 không ngờ lại là bài cuối cùng, vì đến ngày 13-11-2024, cô bị tai biến não và qua đời vào ngày 17-11-2024.
Bài chia sẻ về lòng biết ơn thật là ý nghĩa vì đây sẽ là hoàn cảnh chia lìa trong khi ta vẫn một lòng tín thác và biết ơn sự quan phòng tốt đẹp nhất của Chúa dành cho cô Phương và cho Thầy cũng như cho mỗi một người trong chúng ta, cũng như những đệ tử của Thầy Cô.
Vô cùng biết ơn Chúa vì chẳng bao lâu sau cuộc đời chóng qua này, chúng con hy vọng cũng được gặp lại Cô ở đó, biết bao tay bắt mặt mừng. Thiên Đàng của Chúa đã thực sự bắt đầu ngay từ trên dương thế khi chúng con yêu Chúa và yêu thương anh em mình và yêu nhau!
LÒNG BIẾT ƠN MỜ CỬA VÀO ƠN CỨU ĐỘ
Ông bà anh chị em thân mến, sáng hôm nay chúng ta cùng nhau suy niệm ba điều trong câu chuyện Chúa Giêsu chữa lành 10 người phong cùi để có thể xác quyết phần thưởng cứu độ mỗi chúng ta sẽ nhận được qua lời Chúa trong bài Tin Mừng của thánh Luca vừa nghe.
CHÚA CHA LUÔN YÊU THƯƠNG CON NGƯỜI.
Thứ nhất, Chúa là Cha luôn yêu thương con người, không phân biệt một ai cả. Bài Tin Mừng cho thấy Chúa yêu thương cả 10 người phong cùi dù khác chủng tộc, dù khác tôn giáo. Họ gồm 9 người Do Thái cùng đồng hương với nhau, trong khi chỉ 1 người Samaritan, thuộc dân ngoại.
Chúa yêu thương họ, vì cả 10 người phong cùi vừa thân xác đau đớn đã đành nhưng còn xót thương vì cả 10 người -theo luật ô uế –phải đau khổ tinh thần khi sống cách biệt tương quan yêu thương với gia đình, người thân yêu, xóm làng, bạn hữu, xã hội.
Ai đã từng sống xa cách chờ đợi ngày đoàn tụ với gia đình trên đất nước này hẳn đã hiểu nỗi đau khổ của họ. Chúa Giêsu chắc đã cảm nhận cái đau, cái khổ đó khi vào một làng kia, thì có mười người phong hủi đón gặp Người. Họ dừng lại đằng xa và kêu lớn tiếng : “Lạy thầy Giê-su, xin dủ lòng thương chúng tôi !” Chúa hẳn phải bị xúc động mạnh lắm nên không thấy Ngài thể hiện nghi thức mà Ngài thường làm trước khi chữa lành như đặt ngón tay lên tai người vừa ngọng vừa điếc, như lấy nước miếng trộn với bùi rồi lấy tay xoa lên mắt người mù mà chúng ta từng nghe trong thánh kinh, nhưng Ngài bảo họ ngay: “Hãy đi trình diện với các tư tế.” Ngài đã chữa lành ngay trước khi họ đến nơi trình diện với các tư tế. Tình Chúa thương con người chúng ta là thế đó, luôn đi trước –kể cả rất nhiều lúc chưa kêu lớn tiếng van xin thì đã được đầy ơn rồi.
ĐỨC TIN THỂ HIỆN BẰNG LÒNG BIẾT ƠN
Thứ hai, với niềm xác tín Chúa luôn yêu thương con người, dù ở hoàn cảnh nào, đức tin của chúng ta luôn cần phải biểu lộ bằng việc làm. Việc làm ở đây rất cụ thể đó là bày tỏ lòng biết ơn. Vì tin vào lời Chúa Giêsu nên cả 10 người đi ngay đến gặp các tư tế nhưng 9 người lại không trở lại để tò lòng biết ơn, Rất nhiều lần chúng ta cũng như 9 người phong hủi, như những người con cho rằng cha mẹ đương nhiên phải săn sóc con cái, nên ít khi hoặn không trở lại bày tỏ lòng biết ơn. Đức tin có đó, nhưng lại là một đức tin lắm lúc không có việc làm. Trong khi đó, 1 người Samaritan dân ngoại được sạch như 9 người Do Thái kia, để tỏ lòng biết ơn bằng 5 hành động: anh liền quay trở lại và lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa. Anh ta sấp mình dưới chân Đức Giê-su mà tạ ơn. Anh ta lại là người Sa-ma-ri. Nghĩa là đức tin của anh được biểu lộ bằng việc làm: đó là anh lớn tiếng tôn vinh, đó là anh sấp mình dưới chân Đức Giêsu, đó là anh tạ ơn toàn con người của anh.
Với lòng biết ơn trọn cả niềm tin, anh không những chỉ được khỏi bệnh phong cùi trên thân xác, được trở về sống với gia đình và láng giềng, nhưng trên hết mọi mơ ước của phận người, đó là phần thưởng tâm hồn được chữa trị. Chúa Giêsu âu yếm nói với anh: “Đứng dậy về đi ! Lòng tin của anh đã cứu chữa anh.” Kể cũng đáng buồn cho 9 người Do Thái phong hủi kia đã quên tỏ lòng biết ơn Thiên Chúa, Đấng mà họ tin, trong khi một người Samaritan được coi là vô tôn giáo lại chẳng màng về gia đình, bạn hữu để cho biết mình đã sạch nhưng vội trở lại tìm Chúa Giêsu để sấp mình tạ ơn.
VIỆC LÀM CỦA ĐỨC TIN: BIẾT ƠN TRONG MỌI BIẾN CỐ CỦA CUỘC ĐỜI
Điều thứ ba để suy niệm, dó là phần thưởng của một đức tin biết ơn. Hôm nay là ngày 13 trong tháng, ngày chúng ta tưởng nhớ Mẹ hiện ra ở Fatima cũng là dịp tưởng nhớ đến đức tin biết ơn Thiên Chúa của Mẹ, hầu noi gương Mẹ. Niềm biết ơn Thiên Chúa của Mẹ rất thâm sâu: Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, Thần trí tôi hớn hở vui mừng Vì Thiên Chúa, Đấng cứu độ tôi. Phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới. Mẹ tin và tỏ lòng biết ơn Thiên Chúa bằng sống suốt cả một đời, biết ơn trong mọi vui có mừng có – sầu có bi thảm có ,- với chỉ hai chữ xin vâng trong mọi cảnh huống. Phần thưởng đức tin và lòng biết ơn đối với Thiên Chúa là Mẹ đã được cả xác lẫn hồn về trời, là Nữ Vương của các thần thánh.
Chúa Giêsu, Con của Mẹ và Chúa của chúng ta cũng để lại cho chúng ta mẫu gương của đức tin và lòng biết ơn Thiên Chúa là Cha của Ngài trong mọi biến cố suốt 33 năm. Ngay khi ở tại thế, Chúa Giêsu đã nhiều lần tỏ lòng biết ơn Chúa Cha. Ngài đã tạ ơn Chúa Cha mỗi khi chữa lành bệnh nhân, tạ ơn Chúa Cha cả khi chỉ có 5 chiếc bánh và hai con cá khi bẻ ra nuôi sống hằng ngàn dân chúng, tạ ơn Chúa Cha khi cho Lazarô bạn mình sống lại, tạ ơn Chúa Cha khi mở mắt cho người mù…Hoàn toàn và tuyệt đối tin tưởng vào Chúa Cha khi giao phó sứ vụ cứu độ chúng ta qua mang thân phận kiếp phàm nhân, qua khổ nạn, qua cái chết trên thập giá, Chúa Giêsu đã cảm tạ Chúa Cha bằng hiến tế chính mình làm của lễ dâng lên Chúa Cha để cứu độ chúng ta. Nhờ tỏ lòng biết ơn Chúa Cha bằng hiến dâng mình và máu, linh hồn và thiên tính của mình, danh thánh của Giêsu là tước hiệu được tôn kính cả trên trời và dưới thế.
Ông bà anh chị em thân mến, tôi tin chắc chúng ta luôn tạ ơn Chúa từ khi thức dậy cho đến khi lên giường ngủ hằng ngày. Tạ ơn Chúa cả lúc được dư đầy cũng như lúc gặp khó khăn, thập giá trong đời. Lòng biết ơn và đức tin là hai mặt của một đồng tiền. Phần thưởng nhận lãnh ƠN CỨU ĐỘ của người Kitô hữu, do đó luôn đòi hỏi thực hành lòng tạ ơn như dấu chỉ hùng hồn của đức tin trong mọi biến cố của cuộc đời.
40 năm trước đây, khi phụ trách đoàn thanh niên công giáo giáo xứ Đức Mẹ Lavang nơi đây, có một hội viên kể rằng, trên giường bệnh, ba của anh hai tay vừa ôm bụng phía bên trái vì bị ung thư ruột vừa cầu nguyện lớn tiếng rằng: lạy Chúa, ôi đau quá Chúa ơi nhưng con cảm tạ Chúa đã thương con, sao Chúa chỉ cho con đau bên trái mà không cho con đau bên phải luôn. Thế là hai tay vừa chuyển qua ôm bụng bên phải vừa kêu to, ôi Chúa đã nhậm lời con, đau lắm nhưng con cảm tạ Chúa đã nghe lời con xin.
Ông bà anh chị em, trong thánh lễ, ở phần Kinh Tiền Tụng IV, cùng với Giáo Hội, linh mục chủ tế cầu nguyện rằng: “Chúa không cần chúng con ca tụng, nhưng việc chúng con cảm tạ Chúa lại là một hồng ân Chúa ban, vì nhưng lời chúng con ca tụng, chẳng thêm gì cho Chúa, nhưng đem lại cho chúng con ơn cứu độ, nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con” Như thế, Giáo Hội xác quyết việc chúng ta cảm tạ Chúa là một hồng ân Chúa ban sẽ mang lại phần thưởng cứu độ. Người phong hủi Samari đã chứng minh cho chúng ta điều đó – đã nhận lãnh phần thưởng cứu độ – vì Chúa Giêsu đã nói với anh rằng: “Đứng dậy về đi ! Lòng tin của anh đã cứu chữa anh.”
Vào tháng 2 năm 2023, khi tin tức về việc Bộ Công An ban hành văn bản yêu cầu Cơ quan An ninh Điều tra tỉnh Long An tiến hành điều tra đối với luật sư Đặng Đình Mạnh về dấu hiệu vi phạm điều 331 Bộ luật Hình sự lan rộng ngoài xã hội.
Theo đó, vào ngày 31 tháng 3 năm 2023, ba báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc (LHQ), gồm: (1) Báo cáo viên về sự độc lập của thẩm phán và luật sư, (2) Báo cáo viên về xúc tiến và bảo vệ quyền tự do quan điểm và biểu đạt, và (3) Báo cáo viên về tình hình của những người bảo vệ nhân quyền đã chính thức gửi văn bản yêu cầu chính quyền Việt Nam giải trình các cáo buộc cho rằng chính quyền đang điều tra hình sự đối với ông Đặng Đình Mạnh.
Trong văn bản, các báo cáo viên LHQ bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về cuộc điều tra này, đồng thời bày tỏ lo ngại trước thông tin cho rằng cuộc điều tra đó “có thể là hành động trả thù của chính quyền”.
Ngoài ra, nhóm các báo cáo viên cũng cho là cuộc điều tra này “dường như có mối tương quan trực tiếp với việc bào chữa của ông” và cảnh báo về khả năng có thể dẫn tới “vi phạm một số tiêu chuẩn quốc tế và khu vực liên quan đến quyền tự do và hành nghề luật một cách độc lập”.
“Chúng tôi cũng lo ngại trước thông tin nhận được rằng ông Mạnh đang bị cấm xuất cảnh và không thể tiếp cận các khiếu nại có ý nghĩa và công bằng đối với các lệnh cấm này hoặc có thông tin về lệnh cấm”, các báo cáo viên đặc biệt bày tỏ.
Trước đó, vào trung tuần tháng 3 năm 2023, Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ) đã gởi kháng thư đến Bộ Trưởng Bộ Tư pháp Lê Thanh Long và Bộ Trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Nội dung thư lên án việc điều tra hình sự đối với luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh theo cáo buộc “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ”.
Uỷ ban này nói rằng luật sư Đặng Đình Mạnh đang bị chính quyền Việt Nam điều tra liên quan đến việc thực hiện hợp pháp quyền, nghĩa vụ bào chữa và quyền tự do ngôn luận của mình trong vụ án Thiền Am Bên bờ Vũ trụ, hay Tịnh Thất Bồng Lai.
ICJ cho rằng ông Đặng Đình Mạnh “đang bị bức hại” thông qua cuộc điều tra hình sự “phi pháp” nhằm cản trở công việc của ông với tư cách là một luật sư và quyền tự do biểu đạt được bảo vệ theo luật và tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, bao gồm Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) và Các nguyên tắc cơ bản của Liên Hiệp Quốc về vai trò của luật sư.
Ảnh chụp màn hình
Đến tháng 6 năm 2023, khi được hỏi về việc ba luật sư nhân quyền Việt Nam Đặng Đình Mạnh, Nguyễn Văn Miếng, và Đào Kim Lân đến Mỹ giữa lúc các ông đang bị công an truy tìm, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với VOA rằng chính quyền Việt Nam “chớ nên trả thù các luật sư”.
“Hoa Kỳ khuyến khích chính phủ Việt Nam tôn trọng quyền được xét xử công bằng như đã được đảm bảo theo luật pháp Việt Nam, bao gồm cả việc đảm bảo các luật sư bào chữa các vụ án hình sự có thể hành nghề tư vấn pháp lý một cách hiệu quả mà không sợ bị trả thù”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa ra ý kiến với VOA qua email ngày 19/6/2023.
Sau khoảng 20 tháng giữ thái độ im lặng, ngày 01 tháng 11 năm 2024, chính quyền Việt Nam đã trả lời cho LHQ thông qua Phái đoàn Thường trực đặt tại Văn phòng LHQ liên quan đến hồ sơ Đặng Đình Mạnh.
Trong đó, chính quyền Việt Nam phủ nhận việc trả đũa đối với Đặng Đình Mạnh. Đồng thời, họ cũng cho rằng chỉ là điều tra tin tố giác tội phạm là việc làm hợp pháp và bình thường, chứ chưa khởi tố, xét xử gì đối với Đặng Đình Mạnh cả.
Ảnh: FB Đặng Đình Mạnh
Bối cảnh khi ấy như sau: Luật sư Đặng Đình Mạnh cùng các đồng nghiệp đang thực hiện trách vụ luật sư bào chữa hình sự cho các thân chủ là các thành viên cơ sở tu tại gia Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (tên trước đây là Tịnh Thất Bồng Lai).
Trong quá trình làm việc, nhóm luật sư phát hiện Cơ quan Cảnh sát Điều tra huyện Đức Hòa và Cơ quan An ninh Điều tra tỉnh Long đã dàn dựng vụ án, sử dụng các chứng cứ giả mạo và nhân chứng giả để kết án các thành viên Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ. Thực chất đây là một vụ đàn áp quyền tự do tôn giáo điển hình. Thế nên, nhóm luật sư đã tố cáo sự việc đến các cơ quan tư pháp tại Trung ương.
Thay vì điều tra các tố cáo của nhóm luật sư về việc các cơ quan điều tra tại tỉnh Long An vi phạm pháp luật, thì Bộ Công an đã bao che và trả đũa bằng cách tấn công ngược vào nhóm luật sư thông qua thủ đoạn điều tra cho rằng nhóm luật sư vi phạm pháp luật.
Về nguyên tắc hành xử trong tư pháp, khi nhóm luật sư đang thực hiện trách vụ bảo vệ cho thân chủ đang bị các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Long An cáo buộc hình sự. Song song đó, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Long An cũng đang là đối tượng bị nhóm luật sư tố cáo vi phạm pháp luật, đàn áp tôn giáo. Thì việc các cơ quan tố tụng tỉnh Long An lại được giao thẩm quyền mở cuộc điều tra đối với nhóm luật sư là không bảo đảm tính khách quan, vô tư vì có xung đột lợi ích.
Tuy vậy, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Long An vẫn cố tình thực hiện việc điều tra, thì không thể giải thích gì khác ngoài mục đích trả đũa nhóm luật sư nói chung và Đặng Đình Mạnh nói riêng. Thông qua đó, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Long An có thể che giấu việc từng vi phạm pháp luật của mình.
Hơn nữa, vấn đề được đặt ra rằng, nếu không có ý định trả đũa đối với Đặng Đình Mạnh bằng cách khởi tố, xét xử hình sự, thì Bộ Công an ban hành quyết định cấm Đặng Đình Mạnh xuất cảnh từ nhiều năm trước để làm gì?
Cũng vậy, nếu không có ý định khởi tố hình sự mà chỉ “mời” Đặng Đình Mạnh đến cơ quan điều tra để làm việc, thì tại sao 3 lần “mời” không sử dụng “Giấy mời”, mà lại đều sử dụng “Giấy triệu tập” vốn là văn bản dùng trong thủ tục tố tụng hình sự và chỉ dùng khi đã khởi tố vụ án hình sự?
Ngoài ra, điều luật 331 Bộ luật Hình sự mà Bộ Công an cho rằng Đặng Đình Mạnh có dấu hiệu vi phạm là một điều luật bất công, bất hợp hiến và đi ngược lại với các giá trị mà các quốc gia văn minh trên thế giới đã công nhận và bảo hộ.
Bất công vì dấu hiệu tội phạm của điều luật 331 là “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” chưa bao giờ là dấu hiệu tội phạm của bất cứ điều luật hình sự nào của các quốc gia khác trên thế giới, trừ Việt Nam. Bởi lẽ, việc thực hiện “các quyền tự do dân chủ” là thể hiện của quyền tự do ngôn luận, tự do biểu đạt chính kiến một cách ôn hòa. Vì là một quyền tự do, cho nên việc thực hiện quyền không thể gọi là lợi dụng được.
Bất hợp hiến vì “các quyền tự do dân chủ” bao gồm quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp, biểu tình, lập hội, tôn giáo… đều là các quyền tự do được Hiến pháp Việt Nam công nhận và bảo hộ. Chính quyền có trách nhiệm bảo hộ chứ không phải trừng phạt khi người dân thực hiện các quyền tự do ấy.
Bên cạnh đó, chính quyền Việt Nam cũng đã cung cấp thông tin không trung thực trong văn bản ngày 01 tháng 11 năm 2024, cụ thể như sau:
Trong văn bản trả lời, họ cho rằng Cơ quan An ninh Điều tra đã ra quyết định tạm dừng điều tra tin báo tội phạm từ ngày 3 tháng 6 năm 2023 vì đã quá thời hạn điều tra tin báo tố giác tội phạm.
Trong thực tế, sau ngày 3 tháng 6 năm 2023, họ vẫn tiếp tục triệu tập hai luật sư trong nhóm luật sư hiện vẫn đang sinh sống trong nước đến Cơ quan An ninh Điều tra để thực hiện điều tra, dù đã quá hạn và đã có văn bản tạm dừng điều tra. Song song đó, họ cũng không thông báo cho hai luật sư trong nước biết việc đã tạm dừng điều tra.
Để tham khảo thêm, vào thời điểm ấy, tháng 2 năm 2023, hai luật sư Đặng Thị Hàn Ni và Trần Văn Sỹ chỉ phát ngôn liên quan đến cá nhân mà còn xét xử với bản án tù kéo dài bằng điều luật hình sự 331 bất công. Trường hợp của tôi (Đặng Đình Mạnh), có sự tố giác, yêu cầu điều tra hình sự của chính Bộ Công an, cho rằng phát ngôn của tôi không phải liên quan đến cá nhân mà liên quan đến Cơ quan An ninh Điều tra. So sánh sẽ nhận thấy ngay rằng việc khởi tố, điều tra và xét xử đối với Đặng Đình Mạnh là diễn tiến tất nhiên.
Từ những việc như tổ chức điều tra nhóm luật sư trong khi có xung đột lợi ích, dựa trên điều luật hình sự bất công, bất hợp hiến, cũng như cung cấp thông tin không trung thực… nêu trong văn bản ngày 1 tháng 11 năm 2024 của chính quyền Việt Nam thông qua Phái đoàn Thường trực của chính quyền Việt Nam đặt tại Văn phòng Liên Hiệp Quốc, cho thấy, đây chỉ là văn bản mang nội dung dối trá điển hình thường thấy và có tính cách đối phó đối với các đòi hỏi minh bạch từ các định chế nhân quyền quốc tế. Chưa nói rằng, nó đã trả lời quá chậm trễ cho sự chất vấn có cách nay đến hơn 20 tháng.
Thế nên, tôi (Đặng Đình Mạnh) hoàn toàn có cơ sở để khẳng định: Tôi là nạn nhân bất công và là nhân chứng trong việc bị chính quyền Việt Nam trả đũa, đàn áp giới luật sư chỉ vì đã công khai tố cáo việc khuất tất, hiển nhiên vi phạm pháp luật của các cơ quan an ninh điều tra trong các vụ án chính trị. Trong đó, gồm cả việc tố cáo Cơ quan Cảnh sát Điều tra huyện Đức Hòa và Cơ quan An ninh Điều tra tỉnh Long An dàn dựng chứng cứ giả mạo để đàn áp quyền tự do tôn giáo đối với cơ sở tu tại gia Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (tức Tịnh Thất Bồng Lai) tại Đức Hòa, Long An.
Tại một sự kiện ở Mar-a-Lago, bang Florida ngày 14-11, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố ưu tiên hàng đầu của chính quyền sắp tới là chấm dứt xung đột Nga – Ukraine. Phát biểu của ông nhấn mạnh quyết tâm giải quyết các vấn đề quốc tế thông qua đàm phán hòa bình.
“Chiến Sự Phải Dừng Lại!”
Phát biểu tại sự kiện của Viện Chính sách nước Mỹ trên hết (AFPI), ông Trump tuyên bố:
“Nga và Ukraine phải dừng lại. Chúng tôi sẽ làm việc rất quyết liệt để giải quyết vấn đề này.”
Ông nhấn mạnh về tình trạng thương vong thảm khốc trong những ngày gần đây, khi hàng ngàn người thiệt mạng chỉ trong ba ngày. “Dù họ là lính hay dân thường trong các thị trấn, chúng tôi cũng sẽ giải quyết,” ông Trump khẳng định.
Theo nguồn tin từ Đài Fox News, ông Trump đang xem xét bổ nhiệm một đặc phái viên cao cấp, có uy tín để dẫn dắt các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine. Vai trò của đặc phái viên sẽ là tìm ra giải pháp để đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến sự.
Trong các tuyên bố trước đây, ông Trump từng khẳng định rằng nếu đắc cử, ông có thể chấm dứt xung đột Nga – Ukraine chỉ trong một ngày nhờ vào kinh nghiệm và khả năng đàm phán của mình.
Theo Washington Post, ông Trump bị cho là có ý định gây sức ép buộc Ukraine nhượng lại một số vùng lãnh thổ, như bán đảo Crimea và vùng Donbass, để đổi lấy hòa bình. Tuy nhiên, cố vấn chiến dịch tranh cử Jason Miller đã bác bỏ thông tin này, khẳng định không có kế hoạch như vậy.
Đại sứ Nga tại Văn phòng Liên Hiệp Quốc ở Geneva, ông Gennady Gatilov, cho biết Matxcơva sẵn sàng tham gia đàm phán hòa bình nếu ông Trump khởi xướng. Tuy nhiên, Nga nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải dựa trên “thực tế trên chiến trường” và những bước tiến quân sự mà Nga đã đạt được.
Cam Kết Ngày Đầu Tiên Nhậm Chức
Ông Trump nhấn mạnh rằng trong ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng, ông sẽ tập trung đưa Ukraine và Nga vào bàn đàm phán, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất để khôi phục hòa bình và ổn định toàn cầu.
Những Thách Thức Trước Mắt
Cam kết hòa bình của ông Trump đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm:
Lập trường cứng rắn của cả Nga và Ukraine, với cả hai bên chưa cho thấy dấu hiệu nhượng bộ.
Sức ép từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các đồng minh NATO, những người đang hỗ trợ Ukraine cả về quân sự lẫn kinh tế.
Phản ứng trong nước Mỹ, nơi ý kiến chia rẽ về việc Washington có nên tiếp tục viện trợ Ukraine hay không.
Nếu thành công, các nỗ lực của ông Trump có thể đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc xung đột Nga – Ukraine, vốn kéo dài gần hai năm qua và gây thiệt hại nặng nề cả về người lẫn tài sản. Tuy nhiên, những động thái cụ thể và chiến lược của chính quyền ông Trump sẽ là yếu tố quyết định liệu cam kết này có thể thành hiện thực hay không.
Nhà từ thiện người Mỹ Kenneth Behring đã từng nói: “Đừng bao giờ phán đoán bừa bãi về người khác”.
Vào những năm 1990 của thế kỷ 20, Behring đang đi ngang qua vùng Vịnh San Francisco thì bất ngờ phát hiện chiếc ví của mình bị mất. Người trợ lý lo lắng nói: “Có lẽ nó đã bị mất khi đi bộ qua khu ổ chuột ở Berkeley vào buổi sáng. Vậy phải làm sao bây giờ?”
Behring tỏ ra bất đắc dĩ nói: “Chúng ta chỉ có thể chờ người nhặt được ví liên lạc tới mà thôi”.
Hai giờ sau, người trợ lý thất vọng nói: “Mất rồi, đừng đợi nữa. Chúng ta không nên hy vọng vào những người ở khu ổ chuột”.
“Không, ta vẫn muốn chờ thêm một chút”. Behring bình tĩnh nói.
Người trợ lý cảm thấy rất khó hiểu, nói: “Trong ví có danh thiếp, người nhặt được nếu như muốn trả lại cho chúng ta thì họ chỉ cần mất vài phút gọi điện thoại. Nhưng chúng ta đã đợi cả buổi chiều, rõ ràng là họ không có ý định trả rồi”.
Behring vẫn kiên trì chờ đợi. Khi trời sắp tối, chuông điện thoại đột nhiên vang lên. Chính người nhặt ví đã gọi điện và yêu cầu họ đến nhận ví tại một địa điểm trên phố Kata.
Người trợ lý càu nhàu: “Đây lẽ nào là một cái bẫy? Chẳng lẽ họ bắt cóc tống tiền?”
Behring không để ý đến lời nói của người trợ lý, lập tức lái ô tô đến khu phố Kata. Khi đến nơi hẹn, một cậu bé mặc quần áo rách rưới đi tới, trên tay cầm chiếc ví của Behring. Người trợ lý cầm chiếc ví, ông mở ra và đếm đếm, phát hiện thấy trong ví không thiếu một đồng tiền nào.
“Cháu có một thỉnh cầu”. Cậu bé nghèo nói. “Các ông có thể cho cháu một chút tiền không?”
Lúc này, người trợ lý cười ha hả: “Ta biết ngay…” Behring vội ngắt lời người trợ lý rồi mỉm cười hỏi cậu bé muốn bao nhiêu tiền.
Cậu bé nghèo không suy nghĩ nhiều liền nói: “Chỉ cần một đô la là đủ”. “Cháu mất rất nhiều thời gian mới tìm được nơi có điện thoại công cộng, nhưng cháu không có tiền, vì vậy cháu phải mượn một đô la của người khác để gọi điện. Giờ cháu cần phải trả lại số tiền này cho người ta”.
Nhìn vào đôi mắt trong veo của cậu bé, người trợ lý cúi đầu xấu hổ. Behring hào hứng ôm cậu bé.
Ngay lập tức, Behring đã thay đổi kế hoạch từ thiện trước đó của mình. Thay vào đó, ông đầu tư vào việc xây dựng một số trường học ở Berkeley để trẻ em nghèo từ các khu ổ chuột dù không có tiền vẫn được đến trường.
Trong buổi lễ khai giảng, Behring nói: “Đừng phán đoán bừa bãi về người khác. Chúng ta cần cho mỗi người một cơ hội, chào đón một trái tim nhân hậu thuần khiết. Một trái tim như vậy đáng để chúng ta đầu tư”.
Triển lãm hàng không Chu Hải 2024 , được tổ chức từ ngày 12 đến ngày 17 tháng 11, là nơi Trung Cộng lần đầu tiên giới thiệu hệ thống vũ khí tên lửa đất đối không “Hongqi-19” (HQ-19) bắt chước hệ thống THAAD của Mỹ.
Chương trình quy tụ ba trong số năm máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm trên thế giới: J-20 và J-35 của Trung Quốc và Su-57 của Nga. J-35, máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm thứ hai của Trung Quốc, được thiết kế để đối trọng với F-35 của Hoa Kỳ.
UAV trinh sát vũ trang “Jiutian”, cũng đã ra mắt tại Triển lãm hàng không Chu Hải. Theo dữ liệu chính thức, trọng lượng cất cánh tối đa của UAV là 10 tấn, với tải trọng tối đa là 6 tấn, khiến nó trở thành UAV trinh sát vũ trang lớn nhất và nặng nhất được ra mắt tại Trung Quốc cho đến nay.
FK-4000, hệ thống vũ khí phòng không vi sóng được cho là có khả năng đánh chặn các máy bay không người lái nhỏ nhất và nhẹ nhất bằng cách sử dụng sóng vi ba công suất cao (HPM) do Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc, loại vũ khí này có thể bắn ra luồng vi sóng trong vòng chưa đầy một giây từ khoảng cách gần 2 dặm.
Lần gần nhất tổ chức vào năm 2022, sự kiện này đã tạo ra 39,8 tỷ đô la Mỹ trong hoạt động thương mại nước ngoài, bao gồm cả doanh số bán hàng dân sự và quân sự.
Các công ty quốc phòng Trung Quốc tại triển lãm năm nay cho biết sản phẩm của họ có khả năng cơ động, hỏa lực và thông tin hóa tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của thị trường vũ khí quốc tế.
Một quan chức quân sự Iraq được nhìn thấy đang hỏi về khinh khí cầu giám sát của Trung Quốc tại hội trường triển lãm vào thứ Ba.
Ông nói về hệ thống của Trung Quốc rằng: “Chúng tôi hiện đang sử dụng hệ thống do Hoa Kỳ sản xuất được mua cách đây 15 năm, nhưng hệ thống này có vẻ hiện đại hơn”, đồng thời cho biết thêm rằng giá rẻ hơn sẽ là một yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của họ.
Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc do nhà nước quản lý, cho biết triển lãm hàng không năm nay đã thu hút sự quan tâm từ các quốc gia đang phải đối mặt với “mối đe dọa thực sự” – đặc biệt là ở Trung Đông và Châu Phi – và công ty đang đàm phán với một số khách hàng nước ngoài về các giao dịch mua tiềm năng.
Trong số các phần cứng đang được chú ý là hệ thống tấn công chính xác thông minh mới của Norinco.
“Nó đặc biệt cần thiết ở Trung Đông,” một nhân viên Norinco thứ hai cho biết, đồng thời nói thêm rằng quá trình phát triển hệ thống này đã rút ra những bài học kinh nghiệm từ cuộc chiến tranh Ukraine. “Trên các chiến trường hiện đại như xung đột Nga-Ukraine, các cuộc giao tranh kéo dài thường liên quan đến chiến đấu cận chiến, nơi mà vũ khí như vũ khí của chúng tôi là cần thiết.”
Theo báo cáo của Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm vào tháng 3, Trung Quốc là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ tư thế giới từ năm 2019 đến năm 2023. Pakistan chiếm 61 phần trăm lượng xuất khẩu đó. Trong khi đó, Hoa Kỳ thống trị thị trường vũ khí Trung Đông, chiếm 52 phần trăm lượng nhập khẩu của khu vực trong cùng kỳ.
Các nước Trung Đông đang cân bằng quan hệ đối tác an ninh truyền thống với Hoa Kỳ với việc tăng cường hợp tác với Trung Quốc.
Các quốc gia bao gồm Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ai Cập đã đa dạng hóa việc mua sắm các hệ thống vũ khí như máy bay không người lái và tên lửa bằng cách mở rộng thương mại với Trung Quốc.
Ví dụ, người mua từ Ả Rập Xê Út, một đối tác an ninh truyền thống của Hoa Kỳ, đã đến thăm gian hàng triển lãm của Norinco, với biểu ngữ ghi: “Norinco của Trung Quốc, Norinco cho thế giới”.
Máy bay không người lái Sky Saker FX2000C của Norinco là một phần của buổi trình diễn tại Chu Hải. Ảnh: Reuters
Một giám đốc bán hàng họ He của công ty sản xuất máy bay không người lái dân dụng Linkout cho biết công ty này “đặc biệt tập trung vào các thị trường ở Đông Nam Á và Trung Đông”.
Ông nói thêm: “Hệ thống chống máy bay không người lái của chúng tôi chủ yếu dành cho an ninh công cộng, kiểm soát không lưu và các đơn vị chính phủ, bao gồm cả Malaysia, Singapore và Trung Đông”.
Ả Rập Xê Út cũng có một gian hàng nổi bật tại hội trường triển lãm năm nay. Bắc Kinh và Riyadh đã tăng cường quan hệ quốc phòng trong những năm gần đây và Trung Quốc đã xuất khẩu nhiều vũ khí hơn – tên lửa và máy bay không người lái – sang vương quốc này.
Nga là quốc gia nước ngoài duy nhất tham gia trình diễn trên không, với phi công Sergey Bogdan trình diễn những động tác điêu luyện trên máy bay chiến đấu tàng hình Su-57 trước đám đông cuồng nhiệt. Máy bay chiến đấu Su-57 thế hệ thứ năm cũng được trưng bày cho người mua, lần đầu tiên điều này được thực hiện ở nước ngoài.
Hai công ty quốc phòng khổng lồ là Russian Helicopters và United Engine Corporation (UEC) thuộc sở hữu nhà nước đã có một vị trí trung tâm tại hội trường triển lãm để giới thiệu các sản phẩm và công nghệ của họ – ngay bên cạnh gian hàng của hải quân Trung Quốc.
UEC cho biết đây là lần đầu tiên công ty tham gia một “triển lãm có quy mô lớn như vậy”. Động cơ 177S thế hệ thứ năm của công ty giúp tăng phạm vi bay của máy bay chiến đấu đang ra mắt tại triển lãm hàng không.
Quan chức an ninh hàng đầu của Moscow, Sergei Shoigu, đã đến thăm các đơn vị triển lãm của Nga vào thứ năm, cũng như các công ty Trung Quốc như Norinco và Tổng công ty công nghiệp hàng không Trung Quốc, cùng các gian hàng chính thức bao gồm Cục Phát triển thiết bị của Ủy ban Quân sự Trung ương và Cục Quản lý Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc.
Thông qua Triển lãm hàng không Chu Hải, Trung Quốc không chỉ muốn thể hiện sức mạnh công nghệ quân sự của mình mà còn thu hút người mua nước ngoài, tạo ra nguồn tài trợ cho ngành công nghiệp quốc phòng và mở rộng ảnh hưởng toàn cầu.
Có người đã kể lại lý do và động lực thúc đẩy ông theo đạo như sau: “Tôi đau rất nặng, người ta đưa tôi vào bệnh viện, không ai chăm sóc tôi cả ngoài một chị y tá, chị tỏ ra rất tốt và tận tình giúp đỡ tôi. Một đêm kia, trời đã rất khuya, tôi thấy chị quỳ gối im lặng trong phòng, tôi hỏi: “Chị quỳ làm gì thế?”. Chị trả lời: “Tôi cầu nguyện cho ông”. Chỉ mấy tiếng đó thôi đủ làm cho tôi bấy lâu không biết Chúa, bây giờ được biết Chúa, tôi thấy Chúa nơi người chị y tá ấy. Giữa những đau khổ thể xác và tinh thần, nhờ sự săn sóc đầy tình người và những lời cầu nguyện đầy yêu thương của chị y tá ấy, tôi đã gặp Chúa”.
*****
Câu chuyện trên cho chúng ta thấy gương sáng và tình yêu thương là bằng chứng cho người ta nhận ra Thiên Chúa. Có nhiều người không bao giờ thấy chúng ta cầu nguyện sốt sắng ở nhà thờ, vì họ có đạo đâu mà đến nhà thờ, nhưng họ thấy cách chúng ta biểu lộ tình thương với họ hay với những người chung quanh mà họ nhận ra Thiên Chúa của tình yêu. Nếu chúng ta sống thực sự yêu thương thì không ai đánh giá sai lầm về đạo Chúa, khi chúng ta chứng minh tình yêu bằng đời sống tốt thì chúng ta thực sự trở nên những người bạn tốt của nhau.
Mẹ Têrêxa Cancutta đã định nghĩa về một nhà truyền giáo như sau: đó là “một tín hữu Kitô say mê Chúa Giêsu đến độ không có một ước muốn nào khác hơn là làm cho mọi người nhận biết và yêu mến Ngài”. Mẹ Têrêxa không chỉ làm cho người ta biết và yêu mến Chúa Giêsu bằng những lời nói suông, nhưng Mẹ nói về Chúa Giêsu, Mẹ tỏ bày gương mặt của Chúa Giêsu bằng chính cuộc sống yêu thương phục vụ của Mẹ. Do đó, truyền giáo thiết yếu đối với Mẹ Têrêxa là dùng cả cuộc sống của mình để làm cho người ta biết và yêu mến Chúa Giêsu, truyền giáo không chỉ là rao giảng một giáo lý mà thiết yếu là chia sẻ một cuộc sống yêu thương.
Giáo dân đóng một vai trò rất quan trọng trong việc truyền giáo, vai trò là men, là muối, là ánh sáng, là chứng nhân giữa đời. Bởi vì giáo sĩ không thể sống chân bùn tay lấm nơi đồng ruộng với những nông dân; giáo sĩ không thể gồng gánh theo chân những người buôn bán đi vào đầu đường xó chợ; giáo sĩ không thể đầu tắt mặt tối làm việc trong những cơ xưởng, nhà máy, công trường… Nhưng chính những giáo dân nhà nông, những giáo dân buôn bán, những giáo dân công nhân, có nhiệm vụ đem Chúa đến cho anh em mình nơi đồng ruộng, chợ búa, xí nghiệp, nhà máy. Nghĩa là những nơi mà giáo sĩ không thể có mặt và không thể đi đến, thì giáo dân sẽ đóng vai trò chủ chốt và chủ động. Bởi đó, không những giáo dân đóng vai trò yểm trợ cho giáo sĩ mà còn đóng vai trò chính yếu, thay thế cho giáo sĩ trong những nơi hay những hoàn cảnh đó.
Như vậy cách truyền giáo tốt nhất và có hiệu quả nhất là đời sống gương mẫu, đời sống Công giáo đích thực, nhất là đời sống thể hiện tình yêu thương của chúng ta. Nếu chúng ta sống thực sự yêu thương thì không ai đánh giá sai lầm về đạo, khi chúng ta chứng minh tình yêu bằng đời sống tốt thì chúng ta thực sự trở nên những bạn tốt, những công nhân gương mẫu trong nhà máy, những công nhân gương mẫu ngoài công trường. Tóm lại, chúng ta hãy nắm lấy những cơ hội đi lại đây đó, khi thi hành công tác, khi làm ăn sản xuất, khi xê dịch thăm viếng… để nói hay làm chứng về Chúa qua lời nói, thái độ và cách đối xử đầy tình yêu thương của chúng ta.
*****
Xin Chúa cho chúng con tin bằng trái tim, tuyên xưng bằng miệng và bày tỏ bằng việc làm, rằng Chúa ngự trong chúng con ngõ hầu nhân loại thấy rõ những việc lành chúng con làm mà tôn vinh chúc tụng Cha chúng con trên trời. Vì Đức Giêsu Kitô Chúa chúng con, Đấng muôn đời vinh hiển. Amen!
