Ba’o Tieng Dan

Mai Quốc Ấn

19-1-2025

Tháng 1/1935, từng có một phiên tòa kỳ lạ tại một nơi nghèo nhất trong thành phố New York, để xét xử một phụ nữ ăn trộm bánh mì vì đói.

Một phụ nữ già, mặc quần áo rách rưới được đưa đến, bà bị buộc tội ăn trộm một ổ bánh mì. Khuôn mặt bà u sầu, ẩn trong vẻ u sầu đó là một sự xấu hổ.

Quan tòa hỏi: Bị cáo, có đúng là bà đã ăn trộm bánh mì không?

Người phụ nữ cúi đầu và lúng túng trả lời: Đúng vậy! Thưa quan tòa, tôi thực sự đã ăn trộm bánh mì!

Quan tòa lại hỏi: Động cơ ăn trộm bánh mì của bà là gì? Có phải vì đói khát không?

– Đúng ạ! Người phụ nữ ngẩng đầu lên, đôi mắt nhìn vị thẩm phán và nói: Đúng là tôi đói. Con rể đã bỏ rơi gia đình, con gái tôi thì bị bệnh, còn hai đứa cháu nhỏ đang sắp chết đói. Chúng đã mấy ngày hôm nay không được ăn gì rồi. Tôi không thể trơ mắt nhìn chúng chết đói được, chúng vẫn còn quá nhỏ!

Nghe người phụ nữ nói xong, mọi người xung quanh bắt đầu lầm rầm những tiếng bàn tán. Tuy nhiên, người chủ cửa hàng nơi bị trộm bánh mì thì không đồng ý tha thứ. Ngay lúc đó, ông ta đứng lên nói rằng: Đây là một vùng kém an ninh, thưa ngài. Vì vậy, bà ấy phải bị trừng phạt để làm gương cho những người khác.

Vị thẩm phán thở dài, nhìn về phía người phụ nữ và nói: Hoàn cảnh của bà thật đáng thương nhưng không có cách nào khác là tôi phải làm việc theo lẽ công bằng, mọi người phải chấp hành theo pháp luật. Bà có hai lựa chọn: Một là phải nộp phạt 10 đôla hoặc chấp nhận bị giam 10 ngày.

Thị trưởng của thành phố New York khi đó là ông Fiorello LaGuardia cũng có mặt tại phiên tòa và ông chính là vị thẩm phán trong buổi tối hôm đó. Khi tuyên bản án, ông đồng thời đưa tay vào túi, lấy ra một tờ tiền và thả vào chiếc mũ của mình.

Rồi sau đó ông nói lớn: Đây là 10 đôla mà tôi sẽ trả cho án phạt này. Ngoài ra tôi phạt mỗi người trong phòng xét xử này 50 cent, đó là số tiền phạt cho sự thờ ơ của chúng ta khi ở cùng khu phố mà lại để cho một người phụ nữ phải đi ăn trộm bánh mì về nuôi cháu… Ông Baliff, hãy đi thu tiền và đưa tặng cho bị cáo.

Ngày hôm sau, tờ báo thành phố New York đưa tin đã có 47,5 đô la được gửi đến cho người phụ nữ khốn khó kia. 50 cent trong đó là do người chủ cửa hàng tạp hóa đóng góp, ngoài ra còn có khoảng vài chục bị cáo khác đang chờ xét xử và các cảnh sát có mặt khi đó, họ đều vinh hạnh được đóng góp 50 cent và mọi người có mặt tại phiên tòa đều đứng dậy vỗ tay nhiệt liệt. (Nguồn: Báo Bình Phước)

Tôi tự hỏi phiên tòa xét xử Vũ Văn Vương – kẻ khai nhận đã giết hết cả nhà vì nghèo quá – sẽ diễn ra như thế nào?

Một vụ án chấn động lòng người, diễn ra ngay giữa kinh kỳ ngàn năm văn hiến. Đây chỉ mới là lời khai ban đầu chứ chưa phải kết luận sau cùng nhưng đọc lời khai của Vương trên báo Tuổi Trẻ về các thời điểm ra tay thì tôi có niềm tin nội tâm rằng hung thủ đã thực sự quẫn bách.

Tôi cũng chưa quên chị M.N ở Cà Mau đã tự tử năm 2013, thư tuyệt mệnh để lại chỉ mong tiền phúng điếu sẽ giúp con đi học. Năm 2016, anh T.B ở Quảng Nam cũng đã tự tử vì quá nghèo. Vẫn còn vài vụ như vậy nữa! Nhưng tự tay “tiễn đưa” người thân ruột thịt một cách “không ai bị bỏ lại phía sau” như Vũ Văn Vương thì…

***

Có rất nhiều mong muốn hoá cọp, hóa rồng cho nền kinh tế và năm nào cũng thành công tốt đẹp cả. Nhưng lót nền cho những vương triều rực rỡ nhất trong lịch sử đều từ thân phận nhỏ nhoi của vô số bá tánh bình dân kia mà?!

“Dĩ dân vi bản”. Câu nói này thật dễ hiểu! Hành động tự phạt mình của vị thẩm phán cách đây 90 năm tại Mỹ cũng thật dễ hiểu. Nên mới có nước Mỹ cường thịnh của hôm nay.

Còn ở Việt Nam?

Dù đã sẵn sàng hay còn chưa chuẩn bị, nhưng rồi một ngày kia, chúng ta cũng phải chia tay thế giới này.

Sẽ chẳng còn ánh mặt trời chói chan chào đón, sẽ chẳng còn một ngày mới bắt đầu bằng giọt nắng trong vắt của buổi bình minh. Sẽ không còn nữa những ngày xuân hiền hòa, ấm áp.

Tiền bạc, danh vọng, quyền lực,… tất cả với ta, cuối cùng, cũng sẽ trở thành vô nghĩa. Còn ý nghĩa chăng là những gì ta tạo ra đối với thế giới này.

Vậy điều gì là thật sự quan trọng lưu lại dấu ấn của ta trong cuộc sống?

Quan trọng không phải là những thứ bạn mang theo bên mình, mà là những gì bạn đã chân thành đóng góp cho tha nhân.

Quan trọng không phải là những thứ bạn nhận được, mà là những gì bạn đã cho đi.

Quan trọng không phải là những thành công bạn đã có được trong cuộc đời, mà là ý nghĩa thanh cao của chúng.

Quan trọng không phải là những thứ bạn học được, mà là những gì bạn đã truyền lại cho người khác.

Quan trọng không còn là năng lực của bạn, mà chính là tính cách – là những gì mà bạn đã cư xử với mọi người xung quanh.

Quan trọng là những khoảnh khắc cử chỉ, thái độ mà bạn đã vô tình hay cố ý khắc ghi trong lòng người khác, khi cùng chia sẻ với họ những lo âu, phiền muộn, khi bạn an ủi và làm yên lòng họ bằng cách riêng nào đó của mình, hay chỉ đơn giản là một nụ cười hoan hỉ hay một cái nắm tay, đỡ cho một người khỏi ngã.

Quan trọng không chỉ là những ký ức, mà phải là ký ức về những người đã yêu thương bạn.

Quan trọng đâu chỉ là bạn sẽ được mọi người nhớ đến trong bao lâu, mà là họ nhớ GÌ về bạn (tốt hay xấu).

Quan trọng không phải là bạn quen biết thật nhiều người, mà là bao nhiêu người sẽ đau xót khi mất bạn trong đời

Vậy thì, bạn ơi! Hãy nhìn cuộc sống bằng ánh mắt yêu thương và hiểu biết! Bởi vì chỉ có tình yêu thương, sự hiểu biết mới đem lại những điều kỳ diệu cho cuộc sống, bạn ạ!

Tâm Hoa chuyển bài từ The Old Cottage

  10% của cuộc sống được hình thành từ những việc xảy ra với bạn, và 90% của cuộc sống được quyết định bởi thái độ, phản ứng của bạn đối với những việc xảy ra với mình. Đó chính là nội dung của “Định luật Festinger” được đưa ra bởi một nhà tâm lý học xã hội nổi tiếng người Mỹ Festinger.

Hay nói cách khác, 10% sự việc xảy ra trong đời là bạn không cách nào kiểm soát được, nhưng 90% còn lại đều phụ thuộc vào chính bạn.

Những cảm xúc tồi tệ, tâm trạng phẫn nộ sẽ không ngừng luân chuyển qua lại.

Trong cuốn sách của mình, Festinger đã đưa ra một ví dụ như sau:

Một buổi sáng, sau khi thức dậy, Festinger đi rửa mặt và tiện tay tháo chiếc đồng hồ đắt tiền của mình để cạnh bồn rửa mặt, vợ anh sợ đồng hồ bị nước làm ướt nên đem đặt nó lên bàn ăn. Con trai anh tỉnh dậy, lúc tới bàn ăn lấy bánh mì, không cẩn thận đã làm chiếc đồng hồ rơi xuống đất và hỏng mất.

Festinger vô cùng yêu thích chiếc đồng hồ, liền đánh con trai một trận thật đau, sau đó tức giận hằm hằm mắng vợ một hồi. Vợ anh cảm thấy vô lý, nói với anh rằng vì sợ nước làm ướt đồng hồ nên mới làm như vậy, Festinger nói đó là chiếc đồng hồ không thấm nước.

Thế là hai người cãi nhau kịch liệt. Vì quá tức giận Festinger đã không thèm ăn bữa sáng, lái xe tới công ty luôn, nhưng lúc sắp tới công ty thì đột nhiên nhớ ra mình quên mang cặp, lại lập tức trở về nhà.

Nhưng trong nhà lại chẳng có ai, vợ thì đi làm, con thì đi học, Festinger lại để chìa khóa ở trong cặp, không có cách nào vào nhà, anh đành phải gọi điện cho vợ để lấy chìa khóa.

Trong lúc người vợ vội vã chạy về nhà đã đâm vào một sạp hoa quả ven đường, chủ sạp không cho cô đi, bắt cô phải bồi thường, cô buộc lòng phải bồi thường một khoản tiền mới được đi.

Sau khi lấy được cặp, Festinger đã đi trễ 15 phút, bị cấp trên gay gắt phê bình, tâm trạng lúc này đã vô cùng tồi tệ. Trước khi tan làm, vì một việc nhỏ mà anh lại cãi nhau với đồng nghiệp một trận nữa.

Người vợ cũng bởi vì phải về nhà đưa chìa khóa cho chồng mà mất giải thưởng chuyên cần cả tháng. Hôm nay con trai tham gia thi đấu bóng chày, vốn dĩ cậu bé hy vọng sẽ đoạt giải quán quân, không ngờ vì tâm trạng không tốt, không phát huy được khả năng, bị loại ngay từ vòng một.

Trong câu chuyện được lấy làm ví dụ này, chiếc đồng hồ bị vỡ là 10% chúng ta không thể kiểm soát trong cuộc sống, còn một loạt những việc xảy ra sau đó chính 90% còn lại. Chính là bởi vì mọi người trong câu chuyện đều không kiểm soát được 90% đó, mới dẫn tới việc biến ngày hôm đó trở thành “ngày rắc rối”.

Hãy thử nghĩ, sau khi 10% kia xảy ra, giả sử Festinger không làm như những gì mình đã làm, đổi một thái độ khác. Ví dụ, anh tới an ủi con trai: “Đừng quá lo lắng con trai, đồng hồ vỡ rồi cũng không sao, bố mang đi sửa là được”. Nếu làm như vậy con trai sẽ vui vẻ, vợ cũng thoải mái, chính bản thân anh ấy cũng không phiền muộn, vậy thì tất cả những vấn đề sau đó sẽ không xảy ra rồi.

Có thể thấy, bạn không thể khống chế được 10% trước đó, nhưng hoàn toàn có thể dùng thái độ và hành vi của mình để quyết định 90% sự việc phía sau.

Trong thực tế cuộc sống, chúng ta thường nghe những lời ca thán như: Tại sao tôi lại kém may mắn như vậy, ngày nào cũng gặp phải những chuyện đen đủi, làm thế nào để tâm trạng tôi tốt hơn một chút, ai có thể giúp tôi đây?

Đây chính là vấn đề về tâm lý của mỗi cá nhân. Thực ra không ai có thể giúp bạn ngoài chính bản thân bạn. Nếu như mọi người có thể hiểu và vận dụng thuần thục “Định luật Festinger” trong cách giải quyết, mọi chuyện sẽ được xử lý một cách thỏa đáng.

10% sự việc xảy ra trong đời là bạn không cách nào kiểm soát được nhưng 90% còn lại đều phụ thuộc vào chính bạn.

Hãy đồng cảm, ngưng phàn nàn sẽ giúp bạn tìm thấy hạnh phúc

Một nhà văn trong chuyến công tác của mình, tình cờ đã nhìn thấy một chiếc taxi rất đặc biệt. Người tài xế taxi ăn mặc rất lịch thiệp, xe cũng rất sạch sẽ.

Nhà văn vừa mới ngồi xuống, liền nhận được một tấm thẻ vô cùng tinh xảo từ người tài xế, trên tấm thiệp viết: “Hành khách của tôi sẽ được đưa tới địa điểm một cách nhanh nhất, an toàn nhất, tiết kiệm nhất bằng một sự thân thiện nhất”.

Đọc xong tấm thiệp, nhà văn liền cảm thấy thú vị, bèn bắt chuyện với người tài xế.

Người tài xế nói: “Xin hỏi, ngài có muốn uống gì không?” Nhà văn ngạc nhiên: “Không lẽ đi xe khách hàng còn được phục vụ đồ uống sao?”

Người tài xế cười nói: “Đúng vậy, tôi không chỉ có cà phê, còn có nhiều loại đồ uống khác, hơn nữa còn có nhiều loại báo khác nhau”. Nhà văn nói: “Vậy tôi có thể uống một ly cà phê nóng được không?”  Người tài xế ung dung rót cho nhà văn một tách cà phê nóng từ chiếc ly giữ nhiệt bên cạnh. Sau đó lại đưa cho nhà văn một tấm thẻ, trên thẻ là tên của các loại báo khác nhau và các danh sách chương trình của các đài phát thanh khác nhau, “Times”, “Sports News”, “Today USA”…. thực sự rất đầy đủ.

Nhà văn không xem báo, cũng không nghe nhạc. Mà ngồi nói chuyện cùng với người tài xế. Trong khoảng thời gian đó, người tài xế quan tâm hỏi han nhà văn, nhiệt độ trong xe đã thích hợp hay chưa, có một con đường gần điểm đến hơn, nhà văn có muốn đi hay không. Nhà văn cảm thấy vô cùng ấm áp, thoải mái.

Người tài xế nọ nói với nhà văn: “Thực ra, lúc mới bắt đầu công việc này, xe của tôi không có sự phục vụ toàn diện như vậy. Tôi giống những người khác, thích phàn nàn, thời tiết xấu, thu nhập ít ỏi, ùn tắc giao thông và đường phố lộn xộn, mỗi ngày đều trôi qua rất tồi tệ. Cho tới một ngày, tôi ngẫu nhiên nghe được một câu chuyện trên đài phát thanh, làm thay đổi suy nghĩ của tôi. Chương trình radio đó đã mời tới tiến sĩ Wayne Dyer – bậc thầy truyền cảm hứng, để ông giới thiệu về cuốn sách mới của mình.

Cuốn sách tập trung giải thích một quan điểm: Ngừng phàn nàn và ngừng ca thán mỗi ngày, làm như vậy sẽ khiến cho bất kỳ ai cũng đều có thể đạt được thành công. Ông ấy đã thức tỉnh tôi, cuộc sống tồi tệ trước đây của tôi thực chất chính do sự phàn nàn không ngừng của tôi tạo thành. Chính vì vậy tôi đã quyết định thay đổi.

Năm đầu tiên, tôi chỉ đơn giản mỉm cười với tất cả những hành khách tới với mình, thu nhập của tôi liền tăng gấp đôi.

Năm thứ hai, tôi dùng sự chân thành bày tỏ quan tâm tới vui, buồn, giận dữ của mỗi một hành khách, đồng thời an ủi họ, thu nhập của tôi lại tăng lên gấp đôi.

Năm thứ ba, cũng chính là năm nay, tôi đã biến chiếc taxi của tôi trở thành chiếc taxi năm sao hiếm có ở Mỹ. Ngoài thu nhập được nâng cao, tôi còn trở nên nổi tiếng, bây giờ nếu muốn đi xe của tôi, khách đều phải gọi điện đặt trước. Còn ngài là một khách hàng tôi thuận đường chở”.

Những điều người tài xế nói khiến cho nhà văn cảm thấy vô cùng kinh ngạc. Nhà văn không ngừng tự suy ngẫm về bản thân mình, thực ra trong cuộc sống thường ngày, chúng ta vẫn thường xuyên ca thán, phàn nàn. Ông quyết định sẽ thay đổi chính mình, ông dựa trên câu chuyện của người tài xế viết thành một cuốn sách. Sau đó có độc giả sau khi đọc xong đã thử làm theo, cuộc sống thực sự đã thay đổi. Sự thay đổi này khiến cho nhà văn hiểu được việc ngừng phàn nàn, ca thán có sức mạnh lớn như thế nào.

Ngưng ca thán, phàn nàn sẽ giúp bạn tìm thấy hạnh phúc.

Chỉ cần mong muốn vượt qua khốn cảnh, thay đổi thái độ than thở, phàn nàn mà tích cực, chủ động làm những việc bạn nên làm bây giờ, như vậy nhất định sẽ gạt bỏ được khó khăn, tiếp tục theo đuổi những mục tiêu tiếp theo.

Hãy cùng nhau hạ quyết tâm, vứt bỏ thói quen phàn nàn không tốt này!

* Theo trithucvn

From: Do Tan Hung & KimBang Nguyen

Ba’o Tieng Dan

17/01/2025

Human Rights Watch

Các nhà hoạt động Việt Nam, từ trái sang phải: Nguyễn Chí Tuyến mang biểu ngữ No-U (nói Không với Đường Chín Đoạn của Trung Quốc) trên đỉnh Ky Quan San; Nguyễn Vũ Bình; Phan Vân Bách mang biểu ngữ ủng hộ tù nhân chính trị Trần Huỳnh Duy Thức giờ đã được trả tự do; Hoàng Việt Khánh. Nguồn: © 2024 Tổ chức Theo dõi Nhân quyền

Không nới lỏng các hạn chế ngặt nghèo dưới thời Tổng Bí thư Tô Lâm

(Bangkok) – Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nhận định trong Phúc trình Toàn cầu 2025 của mình rằng việc thăng tiến của một nhà lãnh đạo mới ở Việt Nam sau đợt tái thiết quyền lực hồi giữa năm 2024 không mang lại một sự nương tay nào trong chính sách đàn áp nhân quyền ráo riết của chính quyền nước này. Nhà cầm quyền Việt Nam vẫn cấm các nhóm nhân quyền, công đoàn, báo chí, nhóm tôn giáo độc lập cũng như tất cả các tổ chức hoạt động bên ngoài sự kiểm soát của chính quyền.

Trong bản phúc trình toàn cầu lần thứ 35 dài 546 trang, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đánh giá việc thực hành nhân quyền trên hơn 100 quốc gia. Trong bài đề dẫn, Giám đốc Điều hành Tirana Hassan nói rằng chính phủ các quốc gia đàn áp, bắt và giam giữ trái phép các đối thủ chính trị, nhà hoạt động và nhà báo. Các nhóm vũ trang và các lực lượng của chính phủ giết hại bất hợp pháp nhiều thường dân, buộc nhiều người phải rời khỏi nơi cư trú, và ngăn cản đường tiếp cận viện trợ nhân đạo. Tại nhiều nơi trong số hơn 70 nước có kỳ bầu cử cấp quốc gia vào năm 2024, các nhà lãnh đạo độc tài giành được đất dụng võ bằng các chính sách và phát ngôn mang tính kỳ thị.

“Việc thăng tiến tới vị trí lãnh đạo cao nhất của Tổng Bí thư Tô Lâm không có tác dụng gì để hạn chế việc chính quyền Việt Nam đè nén gắt gao các quyền dân sự và chính trị một cách có hệ thống,” bà Patricia Gossman, Phó Giám đốc Ban Á Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế có quan tâm tới viễn cảnh được chứng kiến chính quyền thực thi cải cách ở Việt Nam cần lên tiếng về hồ sơ nhân quyền tệ hại của nước này.”

Dưới đây là các diễn tiến trọng yếu ở Việt Nam trong năm 2024:

– Ông Tô Lâm, nguyên là thủ trưởng của Bộ Công an nhiều tai tiếng, đã giành được vị trí tối cao là tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sau một đợt đấu đá quyền lực nội bộ căng thẳng khiến năm thành viên Bộ Chính trị bị loại ra ngoài vòng. Dưới sự chỉ đạo của Tô Lâm, công an Việt Nam đã bắt giam một cách sai trái hàng loạt nhà bất đồng chính kiến trong suốt thập niên qua, phá hủy xã hội dân sự đang phôi thai ở Việt Nam. Chính sách đàn áp này tiếp diễn suốt năm 2024.

– Trong năm 2024, các tòa án Việt Nam dựa trên các cáo buộc ngụy tạo để xử có tội và kết án ít nhất là 43 nhà vận động nhân quyền và bất đồng chính kiến, trong đó có các nhà bảo vệ nhân quyền Nguyễn Chí Tuyến, Nguyễn Vũ Bình, Phan Vân Bách, và nhà hoạt động môi trường Ngô Thị Tố Nhiên.

– Chính quyền Việt Nam kiểm soát hệ thống tư pháp hình sự, một hệ thống không độc lập cũng chẳng công bằng. Nhà cầm quyền thường xuyên dàn dựng các phiên xử di động để nêu danh và bêu xấu các bị cáo – và gián tiếp là gia đình họ – đồng thời “giáo dục” quần chúng, với tội trạng của các bị cáo đã được quyết định từ trước phiên xử.

– Chính quyền cũng tiếp tục hạn chế ngặt nghèo các quyền tự do lập hội, tự do tôn giáo và tự do đi lại.

Chính quyền Việt Nam ngay lập tức cần chấm dứt việc vi phạm nhân quyền một cách có hệ thống và phóng thích tất cả những người đang bị giam, giữ vì đã thực hành các quyền cơ bản của mình. Các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế cần gây sức ép để nhà cầm quyền Việt Nam tôn trọng các quyền dân sự và chính trị.

Ba’o Tieng Dan

16/01/2025

Dương Quốc Chính

Facebook mình có rất nhiều anh chị em clone và đóng profile vào hóng và comment. Mình cho là cũng bình thường vì Facebook mình khá nhạy cảm, nên làm cho rất nhiều người thiện lành sợ bị lộ là đang hóng và tương tác ở nhà mình. Facebook có cái hay cũng chính là cái dở ở chỗ khi một người tương tác ở đâu đó có thể làm lộ dấu vết với bạn bè (nếu họ không biết chặn), cái hay là làm tăng khả năng kết nối dựa trên các mối quan hệ được Facebook phát hiện ra đó.

Thời kỳ mới có Facebook, thì đó là tính năng hay, có khi mình phát hiện ra bạn cũ mấy chục năm không gặp thông qua tương tác của một người bạn khác. Nhưng sau độ năm năm, bạn cũ kiểu đó cũng khai quật lại hết rồi. Thì tính năng đó lại là chỗ cho một đám không ít người dùng để theo dõi người khác để tọc mạch, thậm chí xấu hơn nữa là để ghi sổ đấu tố, kiểu các cơ quan nhà nước hay làm. Mình nghe nhiều người kể là chẳng may comment ở Facebook phản động nào đó là bị sếp, bí thư chi bộ, an ninh mạng ý kiến liền, chưa kể có đám còn chụp để báo công an, chi bộ, rất mất dạy mà người ta gọi là “thế trận an ninh nhân dân”.

Mình hiểu và thông cảm cho anh em thiện lành ở chỗ đó. Nhưng, anh em vẫn phải hiểu phép lịch sự cơ bản vì mạng xã hội tuy ảo mà thật. Cách ứng xử của bạn nó thể hiện văn hóa ứng xử bên ngoài. Mạng xã hội cũng là xã hội, nick name cũng là người.

Chính vì thế nên nhiều kẻ cố tình tạo nick clone và đóng profile, có đứa cẩn thận còn vừa clone vừa đóng profile để đi làm trò bậy bạ, phổ biến nhất là đi chửi bới, đưa tin giả để định hướng dư luận hoặc theo dõi người khác với ý đồ xấu bên ngoài.

Nếu bạn không có ý đồ xấu nhưng bạn cũng ẩn danh như bọn kia thì bạn đã tự đưa mình vào cùng một nhóm với chúng nó. Nên bị chụp mũ, kỳ thị thì ráng chịu. Người ta có câu: Đi qua ruộng dưa thì đừng có buộc dây giày. Tức là bạn không định ăn cắp dưa, nhưng làm động tác giống kẻ cắp thì bị nghi ráng chịu. Đừng cố mà bào chữa, ăn vạ, trách móc người nghi bạn. Đơn giản vì bạn đã tự làm mất cái chính danh của mình.

Kinh nghiệm hành tẩu online của mình là những ai cố tình ẩn danh là dễ nổi máu cho’ dại nhất, tức là rất dễ hành xử mất dạy, vì tự thấy mình đã nằm trong vỏ bọc an toàn, kiểu người vô hình thì ra đường đái bậy, hấp diêm, trộm cắp thoải mái không sợ bị bắt.

Rất nhiều người không hiểu rõ về internet, hệ cần lao, cứ nghĩ lên mạng là được tự do ngôn luận tuyệt đối, nên chửi xả láng, chửi cá nhân, tổ chức, chế độ, bất chấp lý lẽ. Nhiều người như vậy mà bị tù (rất không đáng), dính án hay bị phạt tiền. Cơ bản vì tưởng cõi mạng cho phép tự do tuyệt đối và clone thì bảo mật tuyệt đối. Chính vì thế nên mình ủng hộ việc định danh trên mạng xã hội. Ai không dám định danh thì đừng lên tiếng, đã lên tiếng thì đừng sợ.

Đúng là nhiều người có lý do là nếu công khai danh tính thì sợ bị công an bắt, bị chi bộ kỷ luật, bị bạn bè soi mói, đấu tố, áp lực rất cao. Từ đó tạo nên một nỗi sợ mơ hồ như sợ ma, bao trùm khắp xã hội. Sợ mở mồm nói ra những điều mình nghĩ. Công an làm rất tốt điều này. Có khi họ chả cần dọa đương sự, mà chính bạn bè người thân, bà con làng xóm dọa hộ họ!

Cái gì cũng có tính hai mặt, dân sợ không dám mở mồm thì công an, chính quyền có cái lợi là người ta sợ không dám chống chính quyền công khai. Nhưng cái dở là không biết dân nghĩ gì, muốn gì, từ đó không biết những cơn sóng ngầm có thể nhấn chìm chế độ chỉ sau vài ngày. Ví dụ điển hình là Đông Đức với cơ quan Stasi còn là đại ca, thầy của an ninh Việt Nam. Nhưng đùng cái người dân giật đổ bức tường Berlin, mà chỉ vài tháng trước không ai dám nghĩ tới.

Các bạn thiện lành, nhất là trong hệ thống, có quyền sợ, không ai cấm được các bạn sợ ma hay sợ công an. Với người sợ ma, dù có giải thích kiểu gì, là không có ma đâu, thì người ta vẫn cứ sợ. Vì thế các bạn có quyền dùng clone, đóng profile, đó là quyền của các bạn.

Nhưng cần hiểu là mình đã tự chui vào cái kén tức là mình đã tự hạ thấp mình xuống vì nỗi sợ và tự mình chui vào chung một ổ với lũ mất dạy kia. Giải pháp duy nhất để phân biệt với lũ kia là bạn phải CỰC KỲ NHÃ NHẶN, giữ kẽ, khi tranh luận ở những chỗ xa lạ (không quen bạn ngoài đời, không biết bạn là ai).

Thế nên vào nhà người khác là phải lễ phép, dù ngoài đời bạn là giáo sư, tiến sĩ, 90 tuổi hay ông nọ bà kia và chấp nhận người ta gọi mình là mày, con… vì người ta biết bạn là ai đâu mà xưng hô. Bạn muốn được tôn trọng, thì bạn phải tôn trọng người ta trước, vì bạn đang ẩn danh, nên biết thân biết phận.

Đằng này, đã clone, đóng profile rồi lại còn phách lối, rạch mặt ăn vạ là chủ nhà thiếu lịch sự, không tôn trọng sự khác biệt, bịt miệng người phản biện, trong khi mình thì mở mồm ra là đã lên giọng bố láo, thiếu tôn trọng chủ nhà. Nên nhớ mỗi trang Facebook cá nhân nó như một ngôi nhà có chủ, chủ nhà có quyền đưa ra quy tắc cho khách, như phải bỏ giầy dép ở ngoài, không thích thì lượn, đừng có lèm bèm ý kiến. Nhà người ta mà?

Mình không hề cấm cản ai phản biện ở nhà mình cả, thực tế hầu như status nào cũng có người phản biện ít nhiều. Nhưng có người thì được tự do phản biện, vì họ có kiến thức, lịch sự, ôn hòa. Có thằng comment nửa câu đã bị giật nước. Lý do như trên.

Nếu vì hèn, vì sợ lộ danh tính, vì sống khép kín, không chịu được áp lực dư luận, nên bạn clone, hay đóng profile, thì bạn nên chỉ giao lưu trong nhóm nhỏ những người quen biết của bạn thôi. Còn khi đã xác định muốn đi cmt dạo, nhất là nơi nhạy cảm, cả trăm ngàn kẻ hóng như ở đây, thì phải chấp nhận lột mặt nạ ra. Chứ đừng có khôn lỏi che kín người rồi đi cà khịa thằng khác. Người ta block thì cố mà chịu đừng có ăn vạ.

Có nhiều người là clone hay đóng profile add friend mình, đương nhiên mình không bao giờ accept, trừ những ai mình trót accept nhiều năm trước, khi Facebook chưa thành chốn thị phi như giờ. Nhưng những friend clone đó cũng rất dễ bị unfriend hay block nếu thái độ thiếu tôn trọng.

Nói chung, kẻ hay sợ bóng sợ gió đều là do thiếu kiến thức. Nếu bạn hiểu rõ luật, bạn sẽ đỡ sợ công an. Nếu bạn hiểu về tâm linh, bạn sẽ ít sợ ma. Còn khi bạn chả biết gì, bạn sợ tất, lạy từ gốc cây, cục đá có thấy chân hương. Nếu bạn có hiểu biết và sống quang minh chính đại, bạn sẽ chả sợ gì.

Ba’o Nguoi-Viet

January 15, 2025

WASHINGTON, DC (NV) – Tới năm 2060, mỗi năm, Mỹ có thể có khoảng 1 triệu người bị mất trí, tăng gần gấp đôi hiện nay, giới nghiên cứu thông báo hôm Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, theo AP.

Con số đó dựa trên kết quả nghiên cứu mới cho thấy rủi ro bị mất trí do tuổi tác cao hơn người ta nghĩ trước đây: Sau 55 tuổi, cứ 10 người thì có tới bốn người có thể bị mất trí.

Tích cực giao tiếp với người khác có thể giúp giảm rủi ro bị mất trí về già. (Hình minh họa: Storyblocks)

Chi tiết đó đáng lo ngại nhưng có nhiều cách giảm rủi ro, như kiểm soát huyết áp cao và những vấn đề sức khỏe khác không tốt cho não. Hơn nữa, tới tuổi trung niên bắt đầu thực hiện cũng chưa trễ.

“Theo chúng tôi nghiên cứu, những việc chúng ta làm ở tuổi trung niên cũng rất quan trọng,” Bác Sĩ Josef Coresh của bệnh viện NYU Langone Health, đồng tác giả cuộc nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Medicine, cho hay.

Mất trí không chỉ là Alzheimer’s

Phải mất lâu hơn mới nhớ ra tên người khác hoặc để chìa khóa ở đâu là tình trạng thường xảy ra khi lớn tuổi. Nhưng mất trí không phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa – đó là quá trình mất trí nhớ, ngôn ngữ và chức năng nhận thức khác. Lớn tuổi là rủi ro lớn nhất làm mất trí, trong khi dân số Mỹ đang già đi nhanh chóng.

Alzheimer’s là loại mất trí phổ biến nhất, và những thay đổi trong não bộ dẫn tới căn bệnh này có thể bắt đầu trước khi triệu chứng xuất hiện tới 20 năm. Ngoài ra, còn có mất trí não mạch (vascular dementia), tức là khi bệnh tim hoặc những lần đột quỵ nhẹ làm cho máu khó chảy lên não.

Biết được rủi ro mất trí từ độ tuổi nào đó có thể giúp đưa ra lời khuyên về sức khỏe cho công chúng và giúp nghiên cứu y khoa.

“Không phải chắc chắn rằng người nào đó sẽ bị mất trí,” Bác Sĩ James Galvin, chuyên gia về Alzheimer’s đại học University of Miami, Florida, lưu ý. Ông Galvin không tham gia cuộc nghiên cứu này nhưng cho hay kết quả cuộc nghiên cứu này giống với những cuộc nghiên cứu khác.

Cách giảm rủi ro bị mất trí

Có một số yếu tố gây rủi ro bị mất trí mà người ta không thể tránh khỏi, như tuổi tác và liệu người ta có thừa hưởng APOE4, loại gene làm tăng rủi ro bị Alzheimer’s khi lớn tuổi.

Nhưng người ta có thể tránh hoặc ít nhất trì hoãn vấn đề sức khỏe góp phần gây mất trí. Chẳng hạn, đội mũ bảo hộ khi đi xe đạp, vì nếu bị chấn thương não liên tục hoặc nghiêm trọng do tông hoặc té thì rủi ro bị mất trí về già sẽ tăng.

Đặc biệt quan trọng: “Cái gì tốt cho tim thì cũng tốt cho não,” ông Galvin cho hay. Ông khuyên mọi người tập thể dục, tránh bị béo phì, kiểm soát huyết áp, bệnh tiểu đường và cholesterol.

Ngoài ra, cũng nên dành thời gian gặp gỡ, nói chuyện với người khác và giữ cho não hoạt động tích cực, theo ông Galvin. Ông khuyên người lớn tuổi mà bị lãng tai nên dùng máy trợ thính, vì bị lãng tai thường khiến người ta ngại giao tiếp.

“Có nhiều thứ chúng ta có thể kiểm soát, mà tôi nghĩ những thứ đó sẽ rất, rất quan trọng để giữ cho não hoạt động tốt khi về già,” ông Galvin cho biết. (Th.Long)

Ba’o Tieng Dan

Đoàn Bảo Châu

15-1-2025

Đợt này là vào dịp giỗ ông Lê Đình Kình, tôi thấy cần phải nhắc lại mấy điều cần nói về sự việc Đồng Tâm. Ở đây, tôi sẽ không bàn nữa tới tính pháp lý của mảnh đất tranh chấp. Cơ sở pháp lý của mảnh đất ấy sẽ mãi là một ẩn số khi không có được một phiên toà công khai minh bạch.

Về chính quyền. Chính quyền hoàn toàn có thể tránh được một cuộc đổ máu giữa thời bình như vậy. Một dúm người nông dân bốc đồng đã lên mạng xã hội tuyên bố họ có vũ khí, cảnh báo sẽ phản pháo nếu bị tấn công là không đủ cơ sở để nửa đêm nổ súng vào nhà của họ, nổ súng giết chết một đảng viên hơn năm mươi tuổi đảng, bắt bớ mấy chục người. Chính quyền trong tay, luật pháp trong tay, sự việc hoàn toàn có thể được giải toả một cách êm đẹp hơn thế nhiều.

Tôi không đồng tình với cách mấy người nông dân ngang nhiên tuyên bố có vũ khí, tuyên bố sẽ phản công nếu bị tấn công. Ông Kình là một đảng viên lâu năm mà đã ngây thơ biết bao khi để con cháu làm như vậy. Không bao giờ dùng bạo lực để chống trả lại chính quyền, khi mà lực lượng chênh lệch tới cả triệu lần.

Người dân chỉ có một phương pháp đấu tranh duy nhất là bất bạo động, đấu tranh bằng lý lẽ, bằng công lý, điều này cần một sự bền bỉ, lâu dài nhưng nó là phương pháp duy nhất khả thi.

Nhưng như tôi đã nói, mấy người nông dân ấy sai một, chính quyền sai mười. Chính quyền đã dùng bạo lực một cách man rợ để tấn công vào nhà dân, lúc này họ vẫn là những người dân bình thường, xin đừng gán ghép họ là khủng bố. Sự gán ghép ấy chỉ để biện minh hành động dùng bạo lực tuỳ tiện và sai trái của chính quyền.

Khi chính quyền sai, họ sẽ dùng truyền thông để lấp liếm cái sai. Toàn bộ sự việc liên quan tới những thương vong của mấy sĩ quan, chiến sỹ rất mơ hồ, thiếu lô-gic, thiếu cơ sở khoa học. Họ cố vẽ ra lý do hợp lý của việc tấn công nhưng người viết kịch bản đã bối rối mà đưa tình huống không hợp lý và đã phải thay đổi mấy lần để chống chế với dư luận. Hãy nhớ giúp cho là sự thật chỉ có một mà những phiên bản vẽ vời của sự thật thì có vô số nhưng càng cố biện minh thì cái đuôi cáo càng thò dài ra hơn.

Khi một sự việc tày trời như vậy xảy ra, truyền thông đóng một vai trò quan trọng. Những cây bút tay sai của chính quyền ngay hôm sau đã kết luận như đúng rồi là nhóm những người dân ở Đồng Tâm toàn thành phần bất hảo, nghiện ngập và kích động một tình cảm căm phẫn trước thương vong của mấy cán bộ chiến sỹ.

Những cây bút có lương tâm trên mạng xã hội đã chỉ mặt gọi tên những kẻ ấy một cách rõ ràng. Ở đây tôi sẽ không dùng từ báo lề phải, lề trái mà tôi sẽ dùng từ những người cầm bút lương tâm và những kẻ cầm bút mạt hạng. Người cầm bút lương tâm sẽ chỉ viết theo sự thúc giục của chính lương tâm mình, không bao giờ vì một sự thúc giục, sự đặt hàng hay lợi ích.

Có những lúc những cây bút hèn hạ sẽ lôi kéo được công luận ngây thơ, công luận mù loà nhưng theo thời gian chúng sẽ lộ mặt mà công luận sẽ nhận ra chân dung đích thực của chúng.

Mấy dòng như vậy là đủ, bởi sự việc này tôi viết đã nhiều. Tôi viết với mục đích để cả chính quyền và người dân tránh những sai lầm trong tương lai, để những cây bút đàng điếm, mạt hạng hãy biết sợ dư luận mà bớt đi sự đểu giả, để những cây bút lương tâm sẽ mạnh mẽ hơn trên con đường phụng sự Sự Thật và Công Lý.