Category: SƯU TẦM

Ba’o Nguoi-Viet

December 28, 2024

Đàm Chính Sự

Mối quan hệ giữa Nga và Bắc Hàn đang thu hút sự chú ý của dư luận khi cuộc chiến tại Ukraine tiếp diễn. Sự can dự của Bình Nhưỡng không chỉ là một vấn đề quân sự mà còn là một phép thử cho sự liên kết giữa hai quốc gia. Đồng thời nó đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả chiến đấu của quân đội Bắc Hàn và ảnh hưởng của nó đến cục diện chiến sự. Ban đầu được xem như một động thái củng cố mối quan hệ, nhưng thực tế cho thấy quân đội Bắc Hàn đang trở thành gánh nặng hơn là sự hỗ trợ đắc lực cho Nga.

Lính Bắc Hàn là viện quân hay ‘bia đỡ đạn’?

Thực tế là sau hai năm Nga và Bắc Hàn xích lại gần nhau hơn, từ những lời hứa hẹn đến việc cung cấp vũ khí và cuối cùng là việc Bình Nhưỡng gửi 11,000 quân đến Nga, thì sự gắn kết giữa hai nước đã được đánh dấu bằng máu khi mà những thông tin đầu tiên về thương vong của quân đội Bắc Hàn xuất hiện trên chiến trường Ukraine.

Cơ quan tình báo quân sự Ukraine (GUR) tuyên bố có đến 30 lính Bắc Hàn thiệt mạng hoặc bị thương trong các cuộc giao tranh xung quanh các làng Plekhovo, Vorobzha và Martynovka ở khu vực Kursk. Con số này cũng được một phát ngôn viên của Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ lặp lại. Tuy nhiên, một nghị sĩ Nam Hàn được cơ quan tình báo nước này báo cáo lại cho rằng ít nhất 100 lính Bắc Hàn đã thiệt mạng và có thêm 1,000 người bị thương.

Những con số này rất khó để xác minh một cách độc lập do bản chất phức tạp của chiến trường và những toan tính chính trị của các bên liên quan. Cả Nga và Bắc Hàn đều không công khai thừa nhận việc triển khai quân đội Bắc Hàn tại Ukraine cũng như không thừa nhận bất kỳ tổn thất nào. Dù vậy, các hoạt động tác chiến đầu tiên của quân đội Bắc Hàn kể từ sau chiến tranh Việt Nam đã mở ra một vài hiểu biết thú vị về sức mạnh cũng như điểm yếu của liên minh mới này, đồng thời cho thấy những rủi ro và cơ hội ngoại giao tiềm tàng.

Nhiều người đã ngạc nhiên trước sự thiếu kinh nghiệm của quân đội Bắc Hàn khi lần đầu tiên họ phải đối mặt với hỏa lực thật, bởi các video đăng trên mạng xã hội cho thấy lính Bắc Hàn cố gắng ẩn nấp sau những cái cây nhỏ trên các cánh đồng tuyết trống trải khi mà máy bay không người lái của Ukraine lùng sục khắp nơi. Các chỉ huy Ukraine thậm chí còn không thể tin vào mắt mình khi họ chứng kiến hàng chục lính Bắc Hàn chạy tán loạn trên cánh đồng, một hành động mà họ cho rằng chỉ là miếng mồi ngon cho pháo binh và máy bay không người lái, bởi người Nga không bao giờ hành động thiếu chiến thuật như vậy.

Thậm chí, một số sĩ quan Ukraine còn so sánh những gì đang diễn ra như việc chơi game ở chế độ dễ, và họ cho rằng quân đội Bắc Hàn đang sử dụng các chiến thuật lạc hậu giống như cách đây 70 năm. Các chuyên gia quân sự phương Tây cũng đồng tình với nhận định này khi họ cho rằng việc sử dụng quân Bắc Hàn trong các nhóm nhỏ là một sai lầm lớn, và họ có thể trở thành bia đỡ đạn cho pháo binh đối phương. Một số người đào tẩu Bắc Hàn còn cho rằng quân đội nước này có thể chịu tỷ lệ thương vong lên tới 90%.

Tuy nhiên, sự thiếu kinh nghiệm của quân đội Bắc Hàn không phải là điều duy nhất khiến họ trở thành một gánh nặng mà còn là do những rào cản về ngôn ngữ và sự khác biệt trong chiến thuật tác chiến. Có thể Nga đã không còn lựa chọn nào khác khi mà chỉ trong một thời gian ngắn sau khi Kim Jong-un duyệt quân, họ đã phải ra trận mà không có sự chuẩn bị kỹ càng. Các binh lính Bắc Hàn này được trang bị giấy tờ giả mạo nói rằng họ là người Buryat, một dân tộc thiểu số ở Siberia, đồng thời họ chỉ được học vài câu tiếng Nga cơ bản và một số huấn luyện vội vàng về việc dọn dẹp chiến hào.

Tất cả những điều này không đủ để họ có thể chiến đấu hiệu quả trước một kẻ thù Ukraine dày dạn kinh nghiệm. Ngoài ra, việc quân đội Bắc Hàn bị sáp nhập vào các đơn vị của Nga cũng gây ra không ít khó khăn, bởi sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa có thể dẫn đến những sai sót trong tác chiến, thậm chí có trường hợp lính Bắc Hàn bắn nhầm quân Chechnya gây ra những tổn thất không đáng có. Theo thông tin tình báo của Nam Hàn, các đơn vị Bắc Hàn đang bị xem là một gánh nặng hơn là một sự hỗ trợ cho quân đội Nga.

Mặt khác, cũng cần phải xem xét một cách cẩn trọng về các thông tin sau đó, khi một số ý kiến lại cho rằng quân đội Bắc Hàn có những đơn vị tinh nhuệ được đào tạo bài bản và có kỷ luật thép, đồng thời có đầy đủ trang thiết bị hậu cần. Lực lượng Storm Corps thường được nhắc đến như một ví dụ khi các binh sĩ được huấn luyện rất khắc nghiệt và được cho là có khả năng chiến đấu cao. Tuy nhiên, không nên loại trừ khả năng những thông tin này là một phần trong chiến dịch tuyên truyền của Nga, nhằm mục đích tung hô năng lực của quân đội Bắc Hàn, và che giấu sự thật về những khó khăn và tổn thất mà họ đang phải gánh chịu trên chiến trường. Những thông tin này có thể được tạo ra bởi các blogger quân sự của Nga nhằm mục đích đe dọa các lực lượng Ukraine, đồng thời làm giảm bớt áp lực lên chính quyền Moscow về việc phải dựa vào một lực lượng quân sự ít kinh nghiệm như Bắc Triều Tiên.

Nước cờ lợi ích của Kim Jong Un và ‘vòng xoáy’ suy yếu của Nga

Tuy nhiên, những khó khăn mà quân đội Bắc Hàn đang gặp phải trên chiến trường không chỉ là vấn đề quân sự mà còn liên quan đến kinh tế, chính trị. Khi mà số lượng thương vong gia tăng sẽ gây ra áp lực lên cả Nga và Bắc Hàn, đồng thời có thể gây ra những bất đồng trong mối quan hệ giữa hai nước.

Tổng Thống Ukraine Zelensky cho biết sau ba tuần giao tranh ở khu vực Kursk của Nga, đã có 3,000 lính Bắc Hàn thiệt mạng hoặc bị thương, trong khi đó ước tính của Nam Hàn là 1,100 người. Với ước tính của phương Tây về 1,.000 binh sĩ Bắc Hàn ở Kursk, thì điều này có nghĩa là tỷ lệ thương vong từ 10% đến 27% trong Tháng Mười Hai. Đây là một tỷ lệ thương vong rất cao đối với một quân đội. Ngoài ra, việc Nga sử dụng quân đội Bắc Hàn như một lực lượng “bia đỡ đạn” có thể gây ra những phản ứng tiêu cực trong cộng đồng quốc tế. Một số chuyên gia còn cho rằng việc liên minh với Bắc Hàn có thể gây ra những hậu quả khó lường đối với Nga.

Về mặt kinh tế, việc Bắc Hàn cung cấp quân cho Nga cũng có những mục đích rõ ràng. Theo nghiên cứu của Olena Guseinova tại Đại Học Nghiên Cứu Ngoại Ngữ Hankuk ở Seoul, trong gần ba năm chiến tranh, Bắc Hàn đã vận chuyển 20,000 container vũ khí đến Nga, kiếm được tới $5.5 tỷ. Bên cạnh đó, việc cung cấp quân cho Nga có thể mang lại cho Bắc Hàn thêm $572 triệu mỗi năm. Với việc bán vũ khí và cung cấp quân sự cho Nga, Bắc Hàn có thể thu về hàng tỷ đôla, một nguồn thu rất quan trọng đối với một quốc gia đang bị các lệnh trừng phạt kinh tế. Bên cạnh đó, việc có được kinh nghiệm chiến đấu thực tế cũng là một yếu tố quan trọng đối với quân đội Bắc Hàn và họ sẽ có cơ hội cải thiện năng lực của mình. Ngoài ra, liên minh với Nga còn mang lại cho Bắc Hàn sự ủng hộ của Moscow tại Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc, một yếu tố có ý nghĩa quan trọng đối với vị thế của Bình Nhưỡng trên trường quốc tế.

Về phía Nga, việc sử dụng binh lính Bắc Hàn là một phần trong nỗ lực giành được nhiều lãnh thổ nhất có thể trước khi chính quyền mới của Trump nhậm chức. Bởi Moscow tin rằng chính quyền Trump sẽ có thể áp đặt lệnh ngừng bắn ngay lập tức như một bước đầu tiên hướng đến các cuộc đàm phán. Nga đang liên tục đẩy quân vào các vị trí của Ukraine với hy vọng có thể giành được lợi thế trước khi các cuộc đàm phán bắt đầu. Tuy nhiên, việc quân đội Nga phải chịu tổn thất rất lớn, đồng thời cũng làm lộ rõ sự thiếu hụt nhân lực khiến họ buộc phải dựa vào sự hỗ trợ của một đồng minh không mấy mạnh mẽ. Theo bộ tổng tham mưu Ukraine, Nga đã mất 2,200 binh sĩ trong một ngày Thứ Sáu vừa qua, đó là tỷ lệ thương vong trong một ngày cao nhất trong cuộc chiến. Hai lần khác mà Nga mất hơn 2,000 quân trong một ngày là vào ngày 11 và 29 Tháng Mười Một.

Tính đến Thứ Hai vừa qua, Nga có 777,720 binh sĩ thương vong. Thương vong phía Ukraine được ước tính bằng một phần ba con số này. Mặc dù có một số thông tin cho rằng Nga đang cố gắng tối thiểu hóa sự can dự của lính Bắc Hàn, đồng thời cũng cố gắng che giấu sự hiện diện của họ trên chiến trường, tuy nhiên những thông tin và hình ảnh rò rỉ cho thấy một thực tế khác. Nga thậm chí còn bị tố cáo là đã đốt xác lính Bắc Hàn nhằm che giấu sự thật về việc họ tham chiến.

Nga cũng đang phải đối mặt với những tổn thất nặng nề về vũ khí khí tài, mất gần 10,000 xe tăng, gần 20,000 xe bọc thép chở quân và 21,000 hệ thống pháo binh, thống kê của quân đội Ukraine. Mặc dù Nga vẫn tuyên bố giành được một số lãnh thổ nhất định, nhưng những thành quả này vẫn còn quá nhỏ bé so với những tổn thất mà họ phải gánh chịu, nhưng vẫn cố gắng đánh lừa dư luận bằng những tuyên bố chiến thắng giả tạo. Bộ Trưởng Quốc Phòng Nga Andrei Belousov khoe khoang rằng các lực lượng Nga đang chiếm được 11.5 dặm vuông lãnh thổ mỗi ngày, nhưng để có được kết quả đó, Nga mất gần 200 binh sĩ trên mỗi dặm vuông. Nếu cứ với tốc độ này, Nga sẽ mất 55 năm để chinh phục Ukraine.

Sau ba năm chiến tranh, Nga mất gần một nửa trong số 2,000 khẩu pháo tự hành bánh xích, phần lớn là do nòng súng bị mỏi. Gần đây, các video đã cho thấy hàng chục khẩu pháo M1989 do Bắc Hàn sản xuất đang ầm ầm di chuyển trên các toa tàu ở Nga. Được thiết kế để bắn phá Seoul, những khẩu pháo này bắn đạn 170mm, một cỡ đạn chỉ được sản xuất ở Bắc Hàn.

Trong khi đó, Ukraine lại đang tận dụng lợi thế này để tuyên truyền và kêu gọi binh lính Bắc Hàn đào tẩu khi hứa hẹn sẽ cung cấp cho họ một cuộc sống tốt hơn. Sự can dự của Bắc Hàn vào cuộc chiến đang trở thành một con dao hai lưỡi khi mà nó có thể gây ra những hậu quả không lường trước được. Rõ ràng là mối quan hệ giữa Nga và Bắc Hàn không đơn giản chỉ là một liên minh quân sự mà còn là một ván cờ chính trị phức tạp với những tính toán lợi ích riêng của từng bên. Và trong cuộc chơi này, quân đội Bắc Hàn có vẻ như đang trở thành một quân cờ có thể bị hy sinh bất cứ lúc nào.

Mặc dù Bắc Hàn có thể có những động cơ riêng của mình, nhưng sự can dự của họ vào cuộc chiến cho thấy rằng tình hình quân sự của Nga đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Và dù cho Nga có cố gắng che giấu sự thật này như thế nào đi chăng nữa, thực tế vẫn là quân đội Bắc Hàn đang trở thành một gánh nặng hơn là một sự hỗ trợ cho Nga trong cuộc chiến ở Ukraine. Và điều này cũng đặt ra những câu hỏi về tương lai của mối quan hệ giữa hai quốc gia này, cũng như ảnh hưởng của nó đến cục diện an ninh toàn cầu.

Cuối cùng, có thể thấy việc Bắc Hàn tham chiến Ukraine là sự kiện phức tạp với nhiều khía cạnh khác nhau. Mặc dù ban đầu việc gửi quân được xem là một động thái củng cố mối quan hệ giữa hai nước, nhưng thực tế lại cho thấy rằng quân đội Bắc Hàn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trên chiến trường và có thể trở thành một gánh nặng cho Nga.

Tóm lại, cuộc chiến Ukraine không chỉ là xung đột quân sự mà còn là một cuộc chiến tranh chính trị và kinh tế với nhiều bên liên quan và những toan tính riêng của mình. Trong đó, Bắc Hàn có lẽ chỉ là một quân cờ trên bàn cờ chính trị quốc tế đầy phức tạp này.

Lm. Minh Anh, Tgp. Huế

“Bà không rời bỏ Đền Thờ, những ăn chay cầu nguyện, đêm ngày thờ phượng Thiên Chúa”.

“Không nỗi buồn nào lớn hơn nỗi buồn của một quả phụ rảo bước mỗi ngày đến nghĩa trang; ở đó, cô đứng lặng trân một vài phút trước khi bắt đầu một ngày mới. Cô ấy biết, một phần của cô đang ở đó; và phần kia, ở trong bổn phận thường nhật!” – Robert Slater.

Kính thưa Anh Chị em,

Khác với quả phụ ủ dột kia, Tin Mừng hôm nay nói đến Anna, một lão bà goá bụa mà lòng vui như hội! Sau 7 năm sống với chồng, phần còn lại của những 77 năm, “Bà không rời bỏ Đền Thờ, những ăn chay cầu nguyện, đêm ngày thờ phượng Thiên Chúa”. Bà ‘hoài mong’ “ngày Thiên Chúa cứu chuộc Giêrusalem”. Nhân vật độc đáo này đáng được suy ngẫm!

Như Simêon, từng ngày, Anna ‘hoài mong’ Chúa với niềm tin tuyệt đối. Hàng chục thập kỷ, bà mong gặp Ngài. Có lẽ bà sẽ cam chịu cho đến chết, vì sự mong đợi bền bỉ đó vẫn tiếp tục chiếm trọn đời bà; với bà, không có cam kết nào quan trọng hơn. Vì thế, khi thánh gia lên đền thờ, thì cùng Simêon, bà nhanh chóng có mặt dưới sự thúc đẩy của Thánh Thần. Gánh nặng tuổi tác và sự đợi chờ biến mất! Cả hai khám phá Hài Nhi, ‘Một Sức Mạnh Mới’ vốn đòi hỏi họ một nhiệm vụ mới, trở nên những ‘chứng nhân hoài mong!’.

Nhà của Chúa là nhà của bà! Gần như bà đã sống ở đó suốt đời. Sự tận tâm của bà đối với nhà Chúa khiến bà nhạy cảm với sự xuất hiện của Ngài. Nhìn Simêon ẵm Hài Nhi, bà lập tức nhận ra đứa trẻ ấy là ai và bắt đầu ca ngợi Thiên Chúa cũng như nói về trẻ ấy cho người khác. Phản ứng của bà phát triển theo hai hướng, hướng về Chúa trong ngợi khen; và hướng về người khác để nói cho họ biết Chúa đã đến cứu thoát dân Ngài. Việc cầu nguyện đã mang lại cho bà một tầm nhìn thiêng liêng để nhận biết và loan báo Đấng Cứu Độ. Bà chứng tỏ rằng, trung thành với việc cầu nguyện sẽ giúp mỗi người đọc ra dấu chỉ của Thiên Chúa, biết Ngài hoạt động thế nào; và sau đó, rao truyền Ngài! Anna cho thấy, một trong những cách thức để phụng sự Chúa là dành thời giờ, sự tập trung và chú ý vào Chúa; cùng lúc, hiến dâng chính mình cho Ngài.

Về Anna, Bênêđictô 16 nói, “Cuộc sống goá bụa lâu dài của bà dành cho việc thờ phượng trong đền thờ và tham gia vào việc mong đợi sự cứu chuộc Israel đã ‘lên đến đỉnh điểm’ trong cuộc gặp gỡ của bà với Hài Nhi Giêsu!”.

Anh Chị em,

“Bà không rời bỏ Đền Thờ, những ăn chay cầu nguyện, đêm ngày thờ phượng Thiên Chúa”. Chỉ một câu, Luca tài tình ghi lại tính cách thánh thiện của con người này. Cuộc đời của bà khác xa cuộc đời của quả phụ ngày ngày ra nghĩa trang. Nó ý nghĩa hơn nhiều! Thiên Chúa ước mong trái tim mỗi người chúng ta luôn quy hướng về Ngài, ‘hoài mong’ Ngài như trái tim Anna, để có thể nhạy cảm với bao việc Ngài làm trong thế giới, một thế giới đang trải qua khúc ngoặt xám xịt nhất của lịch sử. Hiện nay, rất nhiều người đang buông xuôi, thất vọng… bạn và tôi cũng hãy mang đến cho họ một tia hy vọng từ chứng tá của mình! Hãy như Anna, đến với đền thờ, trung thành cầu nguyện và phụng sự Chúa để có thể chia sẻ cho người khác dấu chỉ quan trọng nhất, Dấu Chỉ Giêsu!

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, dạy con yêu thích cầu nguyện, giục con ‘rảo bước’ đến với Chúa mỗi ngày; bởi lẽ, con ‘hoài mong’ Chúa, Chúa ‘hoài mong’ con!”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

From: Kim Bang Nguyen

************************************

Ngày thứ sáu trong tuần Bát Nhật Giáng Sinh

Ngày 30 tháng 12

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

36 Khi ấy, có một nữ ngôn sứ là bà An-na, con ông Pơ-nu-ên, thuộc chi tộc A-se. Bà đã nhiều tuổi lắm. Từ khi xuất giá, bà đã sống với chồng được bảy năm, 37 rồi ở goá, đến nay đã tám mươi tư tuổi. Bà không rời bỏ Đền Thờ, những ăn chay cầu nguyện, đêm ngày thờ phượng Thiên Chúa. 38 Cũng vào lúc ấy, bà tiến lại gần, cảm tạ Thiên Chúa, và nói về Hài Nhi cho hết thảy những ai đang mong chờ ngày Thiên Chúa cứu chuộc Giê-ru-sa-lem.

39 Khi hai ông bà đã hoàn tất mọi việc như Luật Chúa truyền, thì trở về thành của mình là Na-da-rét, miền Ga-li-lê. 40 Còn Hài Nhi ngày càng lớn lên, thêm vững mạnh, đầy khôn ngoan, và hằng được ân nghĩa cùng Thiên Chúa.

Ba’o Nguoi-Viet

December 29, 2024

Mai Phi Long/Người Việt (tổng hợp)

WESTMINSTER, California (NV) – Hiện tại, trong số hàng trăm ngàn người Mỹ gốc Việt từng là thuyền nhân có bao nhiêu người còn nhớ hoặc biết được rằng chính cựu Tổng Thống Jimmy Carter đã nỗ lực vận động, khẩn nài người dân, và thuyết phục các chính trị gia đối lập mở rộng vòng tay đón nhận họ vào định cư tại Mỹ sau khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc hồi thập niên 1970.

Chính Tổng Thống Jimmy Carter là người ra lệnh tăng gấp đôi số thuyền nhân gốc Việt được nhập cảnh hồi Tháng Sáu, 1979, và cũng chính ông là người đã ký Đạo Luật Refugee Act of 1980 mở rộng cửa đón người Việt vượt biên vào Mỹ.

Cựu Tổng Thống Jimmy Carter trong một lần tranh cử năm 1976. (Hình: Central Press/Getty Images)

Quyết định tăng gấp đôi số thuyền nhân Việt nhập cảnh

Tối Thứ Sáu, 29 Tháng Sáu, 1979, Tổng Thống Carter thông báo trước quốc dân quyết định tăng gấp đôi số thuyền nhân Đông Đương nhập cảnh vào Mỹ. Đây là một phần trong thỏa thuận đạt được tại Tokyo, Nhật, với bảy quốc gia khác trong nỗ lực cứu vớt người vượt biên.

Và Mỹ là quốc gia đầu tiên ban hành lệnh thực hiện, các quốc gia còn lại khác là Nhật, Canada, Anh, Pháp, Tây Đức, và Ý.

Như vậy, nước Mỹ mỗi tháng sẵn sàng “rước” 14,000 thuyền nhân lúc đó đang sống lây lất tại các trại tị nạn ở Đông Nam Á.

Quyết định nhân đạo trên của Tổng Thống Carter đòi hỏi chính phủ của ông phải tìm ra thêm nguồn tiền khoảng $150 triệu/năm trước mắt để thực hiện, vào thời điểm mà ngân sách Mỹ vốn đã phải chi ra khoảng $200 triệu/năm cho chương trình cứu thuyền nhân sẵn có.

Để có được ngân sách này, một loạt vận động khác cần phải tiến hành để Quốc Hội thông qua luật mới, tiếp tục duy trì chính sách cứu thuyền nhân.

Các phần sau của bài viết sẽ đề cập hoàn cảnh ai vận động, ai là người ký ban hành đạo luật này.

Cảnh thuyền nhân Việt được chiến hạm USS Durham vớt. (Hình: USNA)

Dù đang tranh cử, Carter vẫn vận động cứu thuyền nhân

Trong thời điểm chỉ còn khoảng hơn một năm đến ngày bầu cử năm 1980, giữa lúc người Mỹ quan tâm đến công ăn việc làm vì nền kinh tế Mỹ đang trong tình trạng suy thoái từ hậu quả chiến tranh Việt Nam, ông Carter khi đi vận động phải liều lĩnh thuyết phục cử tri bỏ qua lo lắng mà tỏ lòng nhân từ đón nhận thuyền nhân Việt đang bơ vơ “vô tổ quốc” tại các trại tị nạn.

“Tôi muốn nhắc nhở quý đồng bào rằng Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ là một xứ sở di dân. Chúng ta là một đất nước di dân,” cựu Tổng Thống Carter mở lời với cử tri trong một buổi vận động tại vùng nông thôn tiểu bang Iowa vào ngày 23 Tháng Tám, 1979, theo bài viết “President Makes Appeal for Asian Boat People” (Tổng thống khiếu nại dùm thuyền nhân Châu Á), đăng trên nhật báo Washington Post.

Trong lúc đang tìm cách thuyết phục các nông gia Iowa chấp nhận chính sách đón thuyền nhân Việt, một sinh viên tên Scott Kelsay trong số cử toạ đặt vấn đề “di dân lấy mất việc làm,” cựu tổng thống kiên nhẫn trả lời: “Những thuyền nhân Đông Nam Á này là đồng minh của chúng ta trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Họ phải rời bỏ đất nước đã tước đi các quyền cơ bản của họ. Đây là những người tin vào giá trị cá nhân, sáng kiến cá nhân, và tự do cá nhân. Những thuyền nhân này cùng nhân sinh quan với chúng ta hơn chế độ cộng sản đã tước đi đất nước họ.”

Tổng Thống Jimmy Carter cùng gia đình trong ngày tuyên bố tái tranh cử. (Hình: Consolidated News/AFP via Getty Images)

“Vì vậy, tôi hy vọng tất cả người Mỹ sẽ nhận ra rằng chính gia đình của quý vị đã đến đất nước này nhiều năm trước để mưu cầu cuộc sống, đây cũng chính xác là điều mà những người tị nạn Việt Nam đang tìm kiếm hiện nay,” Tổng Thống Carter nói.

Trong buổi vận động này, ông Carter tìm cách lập luận tiếp nhận thuyền nhân không phải là vấn đề quá lớn mà người Mỹ khó lòng vượt qua.

Ông nói: “Hiện chỉ có 220,000 người tị nạn (số liệu thời điểm 1979), tỉ lệ là 1/1,000 so với dân số Mỹ. Có nghĩa là có tới 1,000 người Mỹ giúp đỡ một người tị nạn Việt Nam trong vài tuần lễ mà thôi.”

Vị tổng thống ca ngợi người tị nạn gốc Việt rằng: “Họ là những người đi tìm tự do, dân chủ. Những người Việt đi trước đã chứng minh cho chúng ta thấy rằng họ là những người khao khát học ngôn ngữ của chúng ta để hoà nhập. Đặc biệt phải nói là họ đã chứng minh rằng đây là những người muốn tự lực cánh sinh.”

Đạo Luật Tị Nạn 1980

Tổng Thống Carter ký ban hành Đạo Luật Tị Nạn (Refugee Act of 1980) ngày 17 Tháng Năm, 1980.

Đạo luật này ra đời trong hoàn cảnh có cuộc khủng hoảng do làn sóng người vượt biển và đường bộ từ Việt Nam và Cambodia đến các quốc gia láng giềng trong vùng Đông Nam Á.

Theo ước tính, vào thời điểm 1979, có khoảng hơn 300,000 thuyền nhân và người đi đường bộ có mặt tại các trại tị nạn.

Những sắc lệnh của tổng thống ban hành từng đợt để đưa thuyền nhân Việt nhập cảnh vào Mỹ có những hạn chế, chẳng hạn như vấn đề ngân sách, quy chế di trú, và chương trình hội nhập, khiến các cơ quan hành chánh gặp nhiều trở ngại. Do đó, cần một đạo luật có hiệu lực lâu dài để giới chức hành pháp linh hoạt giải quyết.

Đặc biệt, Đạo Luật Tị Nạn cho phép gia tăng gần gấp ba lần số thuyền nhân vào Mỹ, từ 17,500/năm lên 50,000/năm.

Tác giả của đạo luật cứu giúp thuyền nhân này là cố Thượng Nghị Sĩ Ted Kennedy (Dân Chủ-Massachusetts).

Đồng bảo trợ đạo luật là 11 thượng nghị sĩ Dân Chủ và ba thượng nghị sĩ Cộng Hoà.

Đạo luật được lưỡng viện Quốc Hội với đại đa số là Dân Chủ thông qua.  Trước đó, đạo luật được thông qua ở Hạ Viện ngày 4 Tháng Ba, 1980 và ở Thượng Viện ngày 6 Tháng Chín, 1980.

Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy hồi thập niên 1970. (Hình: Washington Bureau/Getty Images)

Khi nói đến cố Thượng Nghị Sĩ Kennedy về vấn đề liên quan đến người tị nạn Việt Nam, không thể không nhắc đến chính ông cũng là người vận động cho dự luật HR 6755 cho phép người tị nạn Đông Dương vào Mỹ và cung cấp nửa tỷ đô la giúp họ hội nhập.

Đặc biệt, đáng lưu ý nữa là chính Thượng Nghị Sĩ Kennedy là người vận động đạo luật HR 7769 để thay đổi quy chế nhập cảnh “Tạm Dung” (parole status) thành quy chế “Tị Nạn” (refugee status) cho người “di tản” Việt năm 1975, được trở thành “thường trú nhân” chính thức để có cơ hội nhập quốc tịch Mỹ.

Uống nước nhớ nguồn?

Nước Mỹ không tự nhiên đón nhận hàng trăm ngàn thuyền nhân Việt vượt biển sống lây lất tại các trại tị nạn ở vùng Đông Nam Á vào thời điểm cuối thập niên 1970, như nhiều người Mỹ gốc Việt sau này ngộ nhận.

Để cho người Việt “di tản” hay “thuyền nhân vượt biển” vào nước Mỹ, chính phủ Hoa Kỳ phải linh hoạt, uyển chuyển áp dụng luật cho từng giai đoạn, nhưng phương cách đó chỉ là tạm thời. Cần phải có luật quy định rõ ràng cho trường hợp người tị nạn Việt nhập cảnh và định cư.

Các cựu tổng thống (từ trái), George HW Bush (cha), George W Bush (con), Jimmy Carter, Bill Clinton, và Barack Obama nhân dịp gây quỹ cứu trợ bão năm 2017. (Hình: Jim Chapin/AFP via Getty Images)

Để có được một đạo luật như thế phải có các chính trị gia có lòng với người tị nạn Việt dùng mọi nỗ lực vận động, thuyết phục đồng viện và dân chúng Mỹ đồng ý.

Nhưng lại càng khó khăn hơn, khi cần phải đưa ra một dự luật mà phải chi thêm tiền trước mắt, để cưu mang người tị nạn giữa lúc kinh tế Mỹ khó khăn như giai đoạn cuối thập niên 1970 .

Như vậy mới biết công khó của những người vận động cho những đạo luật nhân đạo cứu thuyền nhân Việt.

Đặc biệt, tấm lòng của cựu Tổng Thống Carter, dù đang tranh cử vẫn phải cố thuyết phục cử tri chấp thuận chính sách tiếp đón người tị nạn Việt giữa lúc người Mỹ đang sợ di dân lấy mất việc làm họ trước thời điểm kinh tế bị suy thoái thời hậu chiến cuộc Việt Nam. [đ.d.]

 “Mày hả bưởi” là gì mà lịch sử gần trăm năm?

1. Mày hả bưởi là gì?

“Mày hả bưởi” là cách nói vui của “mày hả con”, một kiểu đắc ý khi làm thứ gì đó ra trò; hoặc cách chọc quê người khác không biết tự lượng sức mình. “Mày hả bưởi” còn được hiểu là “cho mày chết” hay “cho mày biết tay tao” với hàm ý vui vẻ.

Trong tiếng anh, pomelo /ˈpɑː.mə.loʊ/ nghĩa là trái bưởi. Vì thế, “pomelo, mày hả bưởi” được hiểu là một cách chửi thề hệ trái cây hài hước, nhẹ nhàng của các bạn trẻ.

2. Nguồn gốc của mày hả bưởi?

Tính đến nay, “mày hả bưởi” có tuổi đời đã ngoài 90.

“Mày hả Bưởi” từng xuất hiện trong tác phẩm Con nhà nghèo của nhà văn Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930. Trong truyện, Bưởi làm chức cai tuần hèn mọn còn Tư Lựu là em gái của anh.

Một địa chủ (cậu Hai Nghĩa) trong làng đã ve vãn khiến Tư Lựu mang thai. “Mày hả Bưởi” hay “mày đó hả Bưởi” cách địa chủ trong vùng gọi nhân vật Bưởi, với hàm ý khinh thường người nghèo, không có địa vị cũng như tiếng nói trong xã hội.

Sách Con Nhà Nghèo của nhà văn Hồ Biểu Chánh | Nguồn: NXB Văn Hóa – Văn Nghệ

“Mày hả bưởi” còn được cho là xuất hiện trong một truyện cười kể về cô gái hoa quả hay thay tên đổi họ. Vì không nhớ tên chính xác nên mọi người gọi cô là “mày hả bưởi”. Trong trường hợp này, một người nhằm xác định cô gái là người bán hoa quả vẫn thường thấy hay không?

3. Mày hả bưởi phổ biến như thế nào?

“Mày hả bưởi” là một trong những câu cửa miệng được nhiều người sử dụng khi chơi bài Tiến lên miền Nam. Không chỉ tăng kịch tính, mày hả bưởi còn là một lời thách thức của những người sở hữu trong tay một cỗ bài đẹp. Trong một số game mobile như Tiến lên miền nam, cụm từ “mày hả bưởi” cũng xuất hiện khá thường xuyên.

Theo tạp chí Người – People

NASA kết thúc năm bằng việc hoàn thành một sứ mệnh phá kỷ lục.

Vào đêm Giáng sinh, tàu thăm dò Parker Solar Probe của NASA đã bay 3,8 triệu dặm trên bề mặt mặt trời với tốc độ kỷ lục 430.000 dặm một giờ.

Cơ quan này công bố tin tức này vào thứ sáu, ngày 27 tháng 12 , một ngày sau khi nhận được tín hiệu xác nhận rằng tàu vũ trụ đã an toàn sống sót sau cuộc chạm trán và tiếp tục hoạt động bình thường.

Tàu thăm dò được phóng vào năm 2018 và lần đầu tiên đi vào bầu khí quyển của Mặt trời vào năm 2021.

Thành tựu mới nhất của tàu này đạt được sáu tháng sau khi tàu thăm dò hoàn thành lần tiếp cận thứ 20, vào tháng 6-2024,  với bầu khí quyển của Mặt trời. Khi đó nó cách bề mặt Mặt trời khoảng 4,51 triệu dặm và di chuyển với tốc độ khoảng 394.736 dặm một giờ vào tháng 6-2024.

Theo NASA, kết quả từ sứ mệnh mới nhất sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách vật chất trong vùng mặt trời “bị nung nóng tới hàng triệu độ, theo dõi nguồn gốc của gió mặt trời (dòng vật chất liên tục thoát ra khỏi mặt trời) và khám phá cách các hạt năng lượng được tăng tốc lên gần tốc độ ánh sáng”.

“Bằng cách nghiên cứu Mặt trời ở cự ly gần, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về tác động của nó trên toàn hệ mặt trời, bao gồm cả ảnh hưởng đến công nghệ mà chúng ta sử dụng hàng ngày trên Trái đất và trong không gian, cũng như tìm hiểu về hoạt động của các ngôi sao trên khắp vũ trụ để hỗ trợ cho việc tìm kiếm các thế giới có thể sinh sống được ngoài hành tinh quê hương của chúng ta”.

Theo đài BBC tường thuật:

Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA)

Nghe có vẻ như tầu này không gần lắm với mặt trời vì còn cách xa bề mặt hàng triệu dặm, nhưng Tiến sĩ Fox đã đưa ra quan điểm. “Chúng ta (ở Trái Đất) cách Mặt trời 93 triệu dặm, vì vậy nếu tôi đặt Mặt trời và Trái đất cách nhau một mét, Parker Solar Probe cách Mặt trời 4cm – vậy là gần rồi.”

Đầu dò phải chịu nhiệt độ 1.400 độ C và bức xạ có thể làm hỏng các thiết bị điện tử trên tàu. Nó được bảo vệ bởi một lớp chắn bằng vật liệu composite carbon dày 11,5 cm (4,5 inch), nhưng chiến thuật của tàu vũ trụ là phải đi vào và thoát ra thật nhanh (để không bị tan chảy hoặc hư hại).

Trên thực tế, nó di chuyển nhanh hơn bất kỳ vật thể nào do con người tạo ra, đạt tốc độ 430.000 dặm/giờ – tương đương với việc bay từ London đến New York trong vòng chưa đầy 30 giây. Tốc độ của tàu Parker do nó bị  lực hấp dẫn cực lớn của Mặt Trời làm cho nó như bị  rơi về phía Mặt Trời.

Ba’o Nguoi-Viet

December 27, 2024

Hiếu Chân/Người Việt

Trước thềm lễ Giáng Sinh năm nay ở Mỹ và Đức đã xảy ra vài vụ giết người tuy không lớn nhưng gây chấn động cả thế giới và có thể làm thay đổi cơ cấu chính trị nghiêng về phía những đảng chính trị cực hữu và bài ngoại. Trong tương lai không xa, di dân sẽ không còn được chào đón, sẽ bị trục xuất, thậm chí bị ngược đãi.

Nơi tưởng niệm hôm 23 Tháng Mười Hai các nạn nhân của vụ tấn công bằng xe BMW đâm vào một khu chợ Giáng Sinh đông đúc ở thành phố Magdeburg miền Đông nước Đức. (Hình: Ralf Hirschberger/AFP via Getty Images)

Di dân và những vụ giết người tàn ác

Thứ Sáu tuần trước, 20 Tháng Mười Hai, một kẻ khủng bố lái chiếc xe BMW lao thẳng vào một khu chợ Giáng Sinh đông đúc ở thành phố Magdeburg miền Đông nước Đức, giết chết năm người và làm bị thương hơn 200 người. Ngày hôm sau, một người đàn ông vô cớ thiêu sống một phụ nữ trên toa tàu điện ngầm ở New York và thản nhiên ngồi nhìn nạn nhân quằn quại trong đau đớn trước khi mất; thậm chí nghi can còn dùng áo sơ mi quạt cho lửa cháy to hơn.

Nghi can của hai vụ giết người máu lạnh này có điểm chung là đều là dân nhập cư. Hành vi tội ác của họ không chỉ phủ bóng đen lên ngày Chúa Giáng Sinh mà còn biện minh cho chính sách chống di dân của các đảng chính trị cánh hữu ở cả Mỹ và Âu Châu.

Trong vụ ở Đức, nghi can tên là Taleb al-Abdulmohsen, 50 tuổi, gốc người Saudi Arabia di cư đến Đức năm 2006 và được cấp quy chế thường trú nhân một thập niên sau đó. Theo thông tin của cảnh sát, ông ta là một bác sĩ tâm lý làm việc cho một bệnh viện địa phương, nhưng các bài đăng trên mạng xã hội cho thấy ông ta có quan điểm chống Hồi Giáo, tức giận với chính sách về nhập cư của chính phủ Đức và ủng hộ thuyết âm mưu về “Hồi Giáo hóa” Âu Châu được những người cực hữu truyền bá. Có thể nỗi bất mãn với chính sách nhập cư “rộng rãi” của Đức là động cơ khiến ông ta gây tội ác dù bản thân ông ta được hưởng lợi từ chính sách đó.

Tại Mỹ, nghi can Sebastian Zapeta-Calil, 33 tuổi, là công dân Guatemala, vượt biên vào Mỹ ở khu vực Arizona và bị trục xuất Tháng Sáu, 2018. Sau đó không rõ bằng cách nào và khi nào, nghi can quay lại Mỹ và thực hiện hành vi tội ác ở New York. Đây không phải là lần đầu tiên một kẻ nhập cư bất hợp pháp phạm tội giết người ở Mỹ, trước nghi can đã có nhiều vụ tương tự.

Hồi Tháng Hai năm nay, cô sinh viên ngành y tá Laken Riley, 22 tuổi, Đại Học Georgia ở Athens bị sát hại trong khi chạy thể dục buổi sáng; thủ phạm được xác định là Jose Antonio Ibarra, một di dân bất hợp pháp từ Venezuela đến Mỹ năm 2022.

Di dân thành vũ khí chính trị

Những vụ án chấn động, được loan tải chi tiết trên truyền thông như vậy dễ làm cho người nhập cư bất hợp pháp bị coi là tội phạm dù thực tế không hẳn như vậy. Các công trình nghiên cứu của giới khoa học Mỹ và Âu Châu đều kết luận, người nhập cư bất hợp pháp nói chung ít phạm trọng tội hơn người bản xứ nhưng dư luận thường phẫn nộ hơn khi phát hiện kẻ thủ ác là người nhập cư bất hợp pháp.

Trong báo cáo công bố Tháng Chín, 2024, Viện Nghiên Cứu Quốc Gia Về Công Lý (National Institute of Justice) viện dẫn số liệu của Texas Department of Public Safety cho biết trong bảy năm, từ 2012 đến 2018, tỷ lệ phạm trọng tội, bao gồm tội giết người và những tội bạo lực khác, của thành phần di dân bất hợp pháp đều thấp hơn một nửa so với người Mỹ bản xứ, còn các tội về tài sản thì chỉ bằng một phần tư.

Trong ba nhóm dân số được nghiên cứu (người bản xứ, di dân hợp pháp và di dân bất hợp pháp) thì di dân bất hợp pháp có tỷ lệ phạm trọng tội thấp nhất, người bản xứ chiếm tỷ lệ cao nhất và người nhập cư hợp pháp nằm ở giữa hai nhóm này. Năm 2018 chẳng hạn, trong 100,000 dân Texas thì có 1,100 người bản xứ phạm trọng tội, 800 di dân hợp pháp và 400 di dân bất hợp pháp.

Di dân bất hợp pháp cả ở Mỹ và Âu Châu bị coi là nguyên nhân gây ra tình trạng trộm cướp và bạo lực lan tràn, mất an toàn ở các đô thị, tăng áp lực lên hệ thống y tế, giáo dục của các nước tiếp nhận. Cử tri, một mặt phản đối chính sách nhập cư “lỏng lẻo” của các chính phủ, một mặt đòi phải có những biện pháp cứng rắn hơn đối với di dân bất hợp pháp như trục xuất hàng loạt, đóng cửa biên giới. Để thực hiện yêu cầu đó, họ bỏ phiếu cho các đảng cánh hữu.

Tại Mỹ, đề tài “chống di dân bất hợp pháp” là đòn bẩy có tính quyết định đưa đến thắng lợi của ông Donald Trump, tổng thống đắc cử, và các ứng cử viên Cộng Hòa. Vụ sát hại cô Riley kể trên đã trở thành một điểm nhấn, được nhắc đi nhắc lại trong chiến dịch tranh cử của ông Trump nhằm lên án cái chính sách gọi là “mở cửa biên giới cho bọn tội phạm” của chính quyền Biden-Harris.

Cam kết của ông Trump chống nhập cư, siết chặt biên giới và trục xuất hàng loạt những di dân không giấy tờ đang sống ở Mỹ là thông điệp được cử tri ủng hộ nhiều nhất, đem lại chiến thắng cho ông. Với đảng Cộng Hòa giành được cả Tòa Bạch Ốc và đa số ở cả hai viện Quốc Hội, chính trường nước Mỹ đang chuyển dần sang cánh hữu với phương châm nước Mỹ trên hết.

Tại Đức, vụ thảm sát chợ Giáng Sinh đã làm gia tăng sự ủng hộ của cử tri dành cho đảng cực hữu Lựa Chọn Khác Cho Nước Đức (Alternative for Germany – AfD) chỉ hai tháng trước ngày tổng tuyển cử. Nghi can Abdulmohsen được biết là người theo đảng AfD, cổ xúy cho đường lối bài ngoại của đảng này và quyết trừng phạt nước Đức vì đã khoan dung tiếp nhận quá nhiều người nhập cư Hồi Giáo.

Các cuộc thăm dò ý kiến cử tri cho thấy đảng AfD từ vị trí “bên lề” đã vươn lên vị trí đảng lớn thứ hai của chính trường Đức. Trong cuộc bầu cử cấp tiểu bang Tháng Chín, đảng AfD chiếm vị trí dẫn đầu ở tiểu bang Thuringia, thứ nhì ở các tiểu bang Saxony và Brandenburg. Dự báo, trong cuộc tổng tuyển cử ngày 23 Tháng Hai, 2025, đảng AfD cực hữu sẽ giành được 19% số phiếu, chỉ sau Liên Minh Dân Chủ Thiên Chúa Giáo trung hữu gồm hai đảng CDU+CSU với 31% nhưng vượt qua đảng cánh tả lâu đời của Đức là đảng Dân Chủ Xã Hội (SPD) với 17% số phiếu.

Chống di dân trên toàn cầu

Cho đến nay, làn sóng di dân bất hợp pháp đã dần dần làm thay đổi bối cảnh chính trị Âu Châu, các đảng cánh hữu và cực hữu lần lượt giành được quyền cai trị, đẩy các đảng cánh tả vào hậu trường. Hungary, Ý, Slovakia, Hòa Lan và Ba Lan đã nằm trong tay các đảng dân tộc chủ nghĩa; sắp tới có thể sẽ là Đức và Pháp – hai quốc gia đông dân nhất, cũng là hai nền kinh tế mạnh nhất Âu Châu.

Nếu Pháp và Đức chuyển sang cánh hữu và cực hữu như bốn nước vừa kể thì tương lai của khối EU có thể chao đảo. Hình ảnh của Liên Âu như một thế giới đa dạng và bao dung, miền đất hứa của những người khốn khổ chạy trốn chiến tranh và nghèo đói sẽ không còn nữa. Ngay một vấn đề cụ thể như cuộc chiến tranh ở Ukraine cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề vì các chính phủ cánh hữu không muốn hỗ trợ người dân Ukraine chống xâm lược.

Một số nhân vật hàng đầu trong chính quyền mới của Mỹ dường như đang thúc đẩy xu thế chuyển dịch chính trị ở hai bờ Đại Tây Dương, trong cái được coi là một chiến dịch toàn cầu ủng hộ các hệ tư tưởng cực hữu. Tỷ phú Elon Musk, một nhân vật thân cận của ông Donald Trump còn cố can thiệp vào nội tình chính trị các đồng minh Âu Châu và cổ xúy cho các đảng cực hữu.

Mới đây ông Musk khẳng định trên mạng X rằng “chỉ có đảng AfD mới cứu được nước Đức,” chê bai ông Olaf Scholz, thủ tướng đương nhiệm, là kẻ ngu ngốc. Ông Musk đòi sa thải các thẩm phán tòa án tối cao Ý đã đặt nghi vấn về tính hợp pháp của chính sách ngăn chặn di dân bất hợp pháp mà chính phủ của bà Giorgia Meloni, thủ tướng, ban hành.

Với nước Anh, ông Musk phê phán chính phủ trung tả của ông Keir Starmer, thủ tướng, là “nhà nước cảnh sát chuyên chế,” kêu gọi người Anh bầu một chính phủ mới. Trong bữa ăn tối hôm đầu tuần này với ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, tỷ phú Musk hứa hẹn với ông Nigel Farage, nhà lãnh đạo đảng cực hữu Reform UK, rằng ông ta sẽ tài trợ cho chiến dịch tranh cử của đảng này thông qua các chi nhánh công ty của ông Musk tại Anh. Ông Nigel Farage chính là nhân vật đã vận động cử tri Anh lựa chọn “chia tay” Liên Âu, gọi là Brexit, trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016.

Từ chỗ một tỷ phú trung dung về chính trị, ông Elon Musk càng ngày càng theo đuổi các hệ tư tưởng cực hữu mà nội dung chính là chống di dân, bài ngoại, dù bản thân ông cũng là một di dân thành đạt nhờ môi trường chính trị bao dung của nước Mỹ. Với tầm ảnh hưởng vô đối, ông Musk có thể là kẻ mà di dân phải lo ngại nhất.

Cánh cửa ngày càng hẹp

Cánh cửa cho di dân vào Mỹ và Âu Châu đang dần khép lại, và ngay cả những người đã định cư ở hai miền đất hứa này cũng phập phồng lo ngại cho tương lai. Rồi đây những người bị bần cùng hóa, bị bức hại trong các nước độc tài và lạc hậu sẽ không còn chỗ nào để trú ẩn và làm lại cuộc đời.

Có nhiều lý do phức tạp nhưng rõ ràng sự trỗi dậy của đường lối chính trị dân túy cực hữu cộng với những hành vi tội phạm của chính người di dân bất hợp pháp đang làm cho vấn đề di dân khó mà giải quyết được, ngay cả ở Mỹ, đất nước của di dân. [qd]