Category: GIA ĐÌNH

Nguyễn Khắc Hiền

Để duy trì nòi giống nên nam và nữ những con người của hai giới tính vẫn cứ phải đến với nhau, ở với nhau một quãng thời gian dài đến trọn đời, chúng ta gọi đó là vợ chồng!

Trước khi tìm hiểu những bí ẩn rắc rối của quan hệ vợ chồng ta hãy cùng xem hai từ VỢ  – CHỒNG
VỢ, Một từ trắc nghe như lặng lẽ cam chịu thể hiện một tĩnh từ. Nhưng trong quan hệ giao tiếp chữ vợ luôn đứng trước chữ chồng. Ví dụ: “Vợ chồng tôi xin cảm ơn…”

CHỒNG- Một từ mang thanh bằng, nghe như sắp xếp dễ lăn mà chung chiêng thế nào? Phải chăng đây là động từ?
Mối quan hệ vợ chồng và một tưởng tưởng lãng mạn khẳng định điều này. Cái động và cái tĩnh gặp nhau tạo lên những bí ẩn thiêng mà đầy rắc rối. Thật là tĩnh mà động, động mà tĩnh.

Trong cuộc sống vợ chồng, vốn trước đó chưa ai có thể hình dung được một cách cụ thể, nhưng khi nó tới người ta vào cuộc rất nhanh chóng. Hai con người không có quan hệ huyết thống, vốn không quen biết nhau, sinh ra và lớn lên ở hai gia đình khác nhau về mọi phương diện: Ăn, ngủ , sở thích giáo dục…Vậy mà chỉ qua một giai đoạn ngắn, gọi là giai đoạn (tìm hiểu) yêu đương rồi đến ở với nhau chăm sóc cho nhau và sống với nhau lâu hơn những người ruột thịt của mình!

Hai con người không họ hàng ấy, không quen biết ấy bắt đầu chăm sóc cho nhau, lo lắng cho nhau. Họ nói với nhau bằng mắt nhiều hơn. Họ hiểu nhau ý nhị. trước mặt những người ngoài họ nói với nhau bằng ký hiệu, bằng ngôn ngữ riêng. (ngôn ngữ tình yêu) hay bằng mật mã. Họ thuộc những dáng điệu, đi đứng ăn nói. Họ chấp nhận và chiều theo mọi cá tính cả tốt lẫn xấu của nhau. Những kế hoạch làm ăn của vợ chồng được lặng lẽ thực hiện mà không cần văn bản
Họ bảo vệ nhau, hy sinh cho nhau thậm chí đến mù quáng. Họ làm đúng câu: “xấu chàng hổ ai .

Có những cặp vợ chồng đánh nhau, chửi nhau đến thậm tệ. Nhưng chỉ qua một thời gian rất ngắn họ lại anh, anh em, em không chút ngượng nghịu. Họ nhanh chóng tha thứ cho nhau .

Họ cười và nói chuyện với nhau nhiều hơn tất cả những người thân của chính họ  và cũng bức bội giận dỗi nhau nhiều hơn với những người thân khác.

Có thể nói ;  Cuộc sống vợ chồng là thiêng liêng bí ẩn rắc rối và đầy thú vị.
Có một ví dụ :Người vợ không may lên một cái nhọt nhỏ ở chỗ kín. (Khi chưa cần sự can thiệp của bác sỹ ) thì chắc chăn chỉ có người chồng chăm lo thuốc thang chứ không thể ai khác. Ngược lại ,người chồng cũng vậy. Con cái anh em khó thay thế được công việc ấy.

Thật đáng tiếc biết bao, có những cặp vợ chồng (đầu gối má kề) đã 15 năm hay 20 năm mà vẫn còn dẫn nhau ra tòa để ly dị.
Có phải đó là những con người hiếu thắng?. Chồng muốn thắng vợ điều gì để thể hịên đức lang quân hay vợ muốn thắng chồng..? và đôi khi họ lấy con ra làm trọng tài. Họ không còn nghĩ rằng ,người họ muốn thắng ấy lại là người đã từng chăm lo săn sóc minh và chia sẻ với mình những vui buồn…

Nói và viết về cuộc sống vợ chồng thật khó mà kể hết ra được. Đó là những bí ẩn đã tạo thành sức mạnh mà họ có thể tát cạn Biển Đông.

Chúng ta hãy xem người ngoài nói về họ: “Vợ chồng nhà ấy, hay nhà ấy có chuyện…” rõ ràng câu nói ấy coi vợ chồng họ chỉ là một  và chình họ nói về họ: ” anh ấy, nhà tôi,…” Họ nói về chồng mình, vợ mình như nói về chính mình.

Một cái tôi trọn vẹn!
Với quãng thời gian họ sống bên nhau từ 5 năm đến 60-70 năm, những cách gọi nhau âu yếm luôn giữ được âm sắc dịu dàng, mặc dù có thể thay đổi về từ ngữ.
Ví dụ: anh, em, cậu, tớ, mình, đằng ấy và cuối cùng là ông bà. Hai từ ông bà được dùng đến trọn đời
Tất cả những cụm từ ấy, mỗi cặp vợ chồng đều tự chọn mà không ai bắt buộc và quy ước bao giờ. Họ luôn trung thành với từ đầu tiên khi đến với nhau. Nếu người chồng đang gọi vợ bằng em mà chuyển sang gọi bằng cô tức là đã có vấn đề.
Sự thành đạt trên con đường công danh của vợ hay chồng đều phụ thuộc vào công sức của cả hai vợ chồng.

Thật đau đớn khi hai từ VỢ – CHỒNG đứng độc lập thì những bí ẩn rắc rối và đầy thú vị ấy đều tan biến và không còn có nghĩa nữa. Nếu một trong hai người phải ra đi trước thì tiếng khóc của người còn lại đau đớn và ai oán biết bao. Cái vòng tang trắng trên đầu người vợ hay chồng cũng mang một nét đặc biệt khác.

Ôi cuộc sống vợ chồng, rắc rối thiêng liêng bí ẩn mà thú vị*!

Nguyễn Khắc Hiền

From: Tuan Ba Cao & KimBang Nguyen

---

 

 Ba’o Mai

Trần Mỹ Duyệt

Văn chương bình dân đã dùng hình ảnh trên để diễn tả cảnh vợ chồng gắn bó, quen thuộc với nhau.

Ngoài ra, trong ca dao còn có câu: “Vợ chồng đầu gối tay ấp”, hoặc: “Đôi ta chung chiếu chung giường” để nói rằng vợ chồng không những chia cơm xẻ áo, mà còn cả chung chiếu, chung giường nữa.

Đã là vợ chồng sống với nhau cùng một nhà, thì phải ăn cùng mâm, cùng bàn, và dĩ nhiên là ngủ cùng giường, ngoại trừ trong thời gian vắng nhà, hoặc vợ hay chồng bệnh tật mà bắt buộc phải ngủ riêng. Thánh Kinh đã nói về sự gần gũi thân mật của vợ chồng khi viết: “Người nam sẽ bỏ cha mẹ mình và quyến luyến với vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một” (Sáng Thế Ký 2:24). Sau này trong Tin Mừng Mátthêu, Đức Kitô đã nhắc lại, và thêm rằng: “Vì thế họ không còn là hai nữa, mà là một thân xác” (19:6).

Làm sao vợ chồng có thể “nên một” trong khi mỗi người một giường? Dưới cái nhìn tâm lý, vợ chồng ngủ chung mới hội đủ hai điều kiện chính yếu của tình yêu, đó là “nên một với người mình yêu” và “gần gũi với người yêu”.

Vợ chồng ngày nay với nhiều lý do, đang có xu hướng thích ngủ riêng. Ngủ riêng mỗi người một phòng, và chỉ sáp lại khi cả hai cần chuyện vợ chồng hoặc vì nhu cầu sinh lý. Theo một khảo cứu của National Sleep Foundation, có tới 25% cặp vợ chồng người Mỹ ngủ riêng. Và theo Đại học Toronto’s Ryerson, thì con số ấy tăng lên từ 30-40%. Vậy đâu là những lý do?

Lý do ngủ riêng

Những lý do theo National Sleep Foundation là vì giấc ngủ bị quấy rầy:

• Người kia gáy to.
• Người này có các loại mùi hôi làm cho khó chịu.
• Cướp chăn mền của nhau.
• Hot flashes (triệu chứng gây ra do hậu quả của thời kỳ tiền mãn kinh cũng như trong thời gian mãn kinh của phụ nữ). Bắt đầu khi người phụ nữ bước vào tuổi 40. Thí dụ, trong người nóng nảy, toát mồ hôi, bực bội, cáu gắt, hơi thở dồn dập…
• Thời khoá biểu và thói quen khác nhau, người đi ngủ trước, người ngủ sau.

Ngoài ra, hay thức giấc thường xuyên vì tiếng động, tiểu đêm, hoặc trằn trọc khó ngủ. Người đọc sách, người dùng điện thoại, Iphone, Ipad, chơi games, xem ti vi, mở đèn, hay gây tiếng động ồn ào khiến người kia không thể ngủ được.

Nhưng về mặt ích lợi, cũng có những người thích không khí yên tĩnh, thích hợp với việc sáng tác, viết lách, sưu tầm, khảo cứu. Kẻ lại ưa sự riêng tư, mến không gian riêng, hành động theo phong cách của mình, và không muốn bị ai làm phiền cũng như làm phiền người khác. Và đối với một số người thì nhu cầu sinh lý không còn đòi hỏi nữa nên không cảm thấy nhu cầu cần ngủ chung.

Tóm lại, việc vợ chồng ngủ riêng đối với nhiều người được coi là bình thường, thoải mái, riêng tư, và có lợi cho sức khỏe. Nhưng căn cứ vào con số thống kê trên, liệu việc vợ chồng ngủ riêng có phải là một hiện tượng xã hội thời nay hay không? Hay vì quan niệm hôn nhân, gia đình đang từ từ biến dạng ngay trên giường ngủ?…

Ích lợi của ngủ chung

Theo những nhà nghiên cứu chuyên môn, và theo kết quả một số cuộc khảo cứu mang tính chất khoa học về việc những cặp vợ chồng ngủ chung, thì trước hay trong khi ngủ, hành động yêu thương, âu yếm, hôn, đụng chạm, hay vuốt ve của họ sẽ tạo ra kích thích tố oxytocin, còn được gọi là kích thích tố tình yêu “love hormone”. Nó giúp cơ thể thư giãn, giảm huyết áp và cũng góp phần cho việc chữa bệnh. Theo tâm sinh lý và phân tâm học, không thỏa mãn chính đáng nhu cầu sinh lý có thể dẫn đến trầm cảm, hoặc tự cô lập, và một số căn bệnh về thể lý cho cả chồng cũng như vợ.

Thống kê theo the Sleep Foundation, 60 phần trăm các cặp vợ chồng người Hoa Kỳ ngủ chung. Theo kết quả khảo cứu, lên giường cùng giờ với nhau thường mang lại rất nhiều điều ích lợi về sức khỏe thể lý cũng như tâm lý. [1]

Một giấc ngủ ngon ban đêm còn ảnh hưởng tích cực trực tiếp đến các sinh hoạt ngày hôm sau của một cặp vợ chồng. Ngủ ngon làm gia tăng giá trị của cuộc sống. Các ông sẽ tỏ ra dễ chịu, các bà ít cáu gắt và dịu dàng với chồng hơn sau một đêm hạnh phúc bên nhau. Ngoài ra, khi nằm bên nhau, cảm giác “an toàn” khiến giấc ngủ sâu, không bị hồi hộp. Lo lắng, chập chờn, thường là nguyên nhân của mất ngủ. Ngủ chung cũng rất có lợi cho những người bị bệnh mất ngủ, mộng du, hay gặp ác mộng vì nếu có chuyện gì xảy ra, người phối ngẫu có thể giúp đỡ hữu hiệu.

Ngủ chung và vai trò sinh lý

“Bước vào hôn nhân không vì nhu cầu sinh lý nhưng cần thực hiện sinh lý 1 cách có ý thức và yêu thương.” Hôn nhân đi kèm với sinh lý, nên ngủ chung khiến việc chăn gối tiện lợi và giúp vợ chồng hạnh phúc hơn. Khoảng cách của việc riêng giường khiến cảm hứng chăn gối và tình cảm dễ đi đến chỗ nguội lạnh và tắt hẳn.

Nhu cầu sinh lý, không chỉ mang ý nghĩa truyền sinh, nó còn đóng vai trò hòa giải và làm tan biến nhiều khó khăn, hiểu lầm hoặc lạnh giá khi hai vợ chồng hòa hợp và tan biến vào nhau trong một hành động sinh lý với ý thức tình yêu. Ca dao Việt Nam có một câu rất thích hợp và ứng dụng trong đời sống tâm sinh lý, tình cảm của vợ chồng. Nó cũng là một bí quyết giữ chồng rất tâm lý:

Ngủ chung tạo cơ hội cho hai tâm hồn dễ gần gũi và thông cảm nhau hơn. Họ có thể trao đổi, chia sẻ và hiểu nhau về những vấn đề cuộc sống. Cái giường vì thế được gọi là cái nôi êm ái của tình yêu vợ chồng.

Bồng lai của đôi hạc trắng chính là cái tổ, cũng như đối với cặp vợ chồng là chiếc giường êm ái. Vì ở trên cái giường mà:

Riêng đối với ảnh hưởng của văn hóa Việt Nam, khi bước vào tuổi cao niên, thường là tuổi 60 như lời Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến: “Sáu mươi ông đã lão ru mà!” vợ chồng thường ngủ riêng. Lời giải thích chung chung vẫn là, chúng tôi đã già rồi, chẳng còn hứng thú về việc đó nữa nên ngủ riêng mỗi người một giường cho khỏe. Nhưng sinh lý được cho là sự thỏa mãn tình cảm của hai phái. 40% đàn ông trên 70 vẫn còn ham muốn chuyện vợ chồng. Tại Hoa Kỳ, qua cuộc khảo cứu của Indiana University’s Center for Sexual Health Promotion, 43% đàn ông và 22% đàn bà ở lứa tuổi trên 70 vẫn còn có hành động sinh lý.

Và dẫu cho dù không còn “chuyện ấy” với nhau đi nữa, thì việc vợ chồng ngủ chung vẫn là một biểu lộ tình yêu tha thiết và bền chặt: “Yêu nhau cho đến đầu bạc, răng long!”

Và hai sẽ trở nên một

Trong hôn nhân, vợ chồng trở nên một: một tinh thần và một thân xác. Thánh Phaolô đã giải thích về vấn đề này trong thư gửi Côrinthô: “Vợ không có quyền trên thân xác mình nhưng là chồng. Cũng vậy, chồng không có quyền trên thân xác mình nhưng là vợ.” (1 Cor 7:4). Thân xác đã thuộc về nhau và là của nhau: “Xương của xương tôi, thịt của thịt tôi” (Sáng Thế Ký 2:23), không lẽ xương ngủ một nơi còn thịt ngủ một nơi.

Tóm lại từ căn bản Thánh Kinh đến những khảo cứu khoa học, cũng như từ những khám phá tâm lý, thì việc vợ chồng ngủ chung với nhau là một việc làm bắt buộc, và cần thiết. Nếu vì bất cứ lý do gì mà vợ chồng không ngủ chung với nhau thì đó chỉ là một giải pháp tạm thời cần phải giải quyết. Đã là vợ chồng chúng ta không có lý do gì để ngủ riêng.

Trần Mỹ Duyệt

(Hiệu đính từ bài viết đã được phổ biến ngày Nov.1, 2017)

Tài liệu tham khảo:

1. Sleep Centers of Middle Tennessee

https://sleepcenterinfo.com › blog › should-i-go-to-bed-a..

---

 

Kimtrong Lam – Lương Văn Can 75.

Con sẽ không chọn bố, không chọn mẹ và cũng không muốn chờ đến lúc có em mới thành mồ côi. Ngày mai, khi bố mẹ ly hôn, con sẽ thành trẻ mồ côi luôn.

Một cặp vợ chồng quyết định ly hôn sau 10 năm chung sống. Họ đã thường xuyên cãi vã nhau trong nhiều năm qua, không chịu đựng nổi, cả hai quyết định giải thoát cho nhau để đi tìm hạnh phúc riêng. Điều duy nhất khiến cả hai còn níu giữ nhau suốt 10 năm chính là cô con gái nhỏ của họ, nhưng rồi, cái tôi cá nhân vẫn chiến thắng, họ cho rằng chia tay sớm thì con chưa hiểu gì, sẽ dễ chấp nhận mọi việc hơn…

Một ngày trước khi hai người ra tòa, người mẹ vào phòng con gái nhỏ và bỗng thấy một lá thư con để lại dưới gối…

“Bố mẹ ơi,

Cô giáo con nói, những chuyện chúng ta không thể nói với nhau bằng lời thì nên dùng cách viết thư để có thể nói hết những gì mình muốn cho người khác nghe. Những ngày này, con có rất nhiều điều muốn nói với bố mẹ, nhưng bố cứ đi từ sáng đến đêm mới về. Con chỉ gặp bố trong mơ. Mẹ thì luôn buồn và khóc, con muốn lại gần nhưng con lại sợ. Nên, con đành viết thư.

Con nghe bà nội nói: “Trẻ con chả biết cái gì cả đâu.” Con muốn viết cho bố mẹ để nói với mọi người rằng, con biết tất cả mọi thứ.

Con biết ly hôn là gì.

Ở lớp con có bạn Minh Tú, có cả bạn Anh Khang, bố mẹ các bạn ý đều ly hôn lâu rồi. Minh Tú bảo với con ly hôn là mình không còn được sống cùng bố hoặc cùng mẹ nữa. Con sẽ phải chọn một trong hai. Nếu ở cùng bố thì không bao giờ còn thấy mẹ, còn nếu chọn sống cùng mẹ thì sẽ chẳng bao giờ được bố ôm vào lòng nữa.

Bạn bảo con nên suy nghĩ từ bây giờ xem yêu ai hơn để mà còn chọn. Nhưng con nghĩ mấy tháng vẫn không chọn được. Nếu đến ngày bố mẹ ly hôn con vẫn chọn không được thì con sẽ ra đi, con chẳng ở cùng ai cả để đỡ phải chọn.

Còn Anh Khang thì nói với con, ly hôn tức là con sẽ trở thành trẻ mồ côi, là không có bố cũng chẳng có mẹ đâu. Bố Anh Khang sau khi ly hôn đã cưới một cô rất xinh rồi sinh cho bạn ý một em gái. Em ý gọi bố Anh Khang là bố, gọi cô kia là mẹ, thế là bạn ý mất bố. Rồi không lâu sau, mẹ Anh Khang cũng cưới một chú khác và sinh một em bé trai khác. Vậy là bạn ý mất luôn cả mẹ.

Con đã suy nghĩ rất kĩ về vấn đề này. Và cuối cùng, con chọn làm trẻ mồ côi. Con sẽ không chọn bố, không chọn mẹ và cũng không muốn chờ đến lúc có em mới thành mồ côi. Ngày mai, khi bố mẹ ly hôn, con sẽ thành trẻ mồ côi luôn. Bố mẹ yên tâm nhé!

Mấy hôm trước, mẹ nói với con, bố mẹ không hạnh phúc nên buộc phải chia tay. Đúng là con không hiểu hạnh phúc là gì thật.

Con vẫn nhớ khi con học mẫu giáo. Mỗi buổi sáng bố mẹ đều đưa con đến trường, cả bố và mẹ. Hồi đó mỗi ngày, cả nhà chúng ta cùng đi ăn sáng, mẹ thường bảo bố ăn trước, mẹ đút cho con xong rồi mới ăn phần của mình. Khi đến trường, lần nào bố cũng bế con lên lớp vì sợ con nặng, mẹ bế con leo 3 tầng gác sẽ mệt. Lúc đó con còn bé tí, con không biết gì thật. Nhưng giờ con đã 9 tuổi, con nhớ lại khi đó, mẹ cười rất nhiều, bố cũng vui vẻ rất nhiều. Như thế không được gọi là hạnh phúc ạ?

Rồi con nhớ khi đó, mỗi buổi tối nhà ta thường nằm ở salon nghe nhạc. Nhà mình khi đấy nhỏ tí xíu, có mỗi một phòng làm tất cả mọi thứ từ nấu ăn đến đi ngủ. Mỗi tối lúc mẹ nấu cơm, bố sẽ bật nhạc rồi cùng con múa theo nhạc. Mẹ thì vừa nấu vừa cười đến chảy cả nước mắt vì 2 bố con. Con nghĩ lại hồi đó con vui lắm, như thế cũng không được coi là hạnh phúc ạ?

Khi con vào lớp 1, cả nhà mình đi Nha Trang nghỉ mát. Con nắm tay, một bên là bố, một bên là mẹ đi dạo bên bờ biển, con vừa hát vừa nhảy tung tăng. Giờ chỉ cần nhớ lại con cũng thấy thích lắm rồi. Bố mẹ ly hôn rồi, cả nhà mình có thể vẫn đi nghỉ mát như thế có được không?

Thư con viết dài rồi mà con cũng buồn ngủ quá. Bố mẹ quyết định ly hôn, con không thể cản được. Con cũng quyết định sẽ làm trẻ mồ côi giống bạn Anh Khang rồi. Bố mẹ cũng đừng cản con. Mẹ đã nói: ai cũng cần phải được hạnh phúc. Con cũng chưa hiểu ý mẹ lắm nhưng trẻ mồ côi không biết có hạnh phúc hơn được bây giờ hay không. Nếu không, con sẽ lại suy nghĩ lại sau.

Chào bố mẹ,”

Đọc xong lá thư của đứa con gái nhỏ, người mẹ ướt nước mắt đem sang cho chồng đang thu dọn hành lý xem. Cả hai nhìn nhau, nghĩ đến đứa con đáng yêu của mình và câu nói cứ xoáy mãi trong đầu họ. Ly hôn, bố mẹ sẽ tìm hạnh phúc mới, còn con… sẽ trở thành trẻ mồ côi!

Rung Nga Nguyen

Khi có điều bế tắc thường người ta chỉ nghĩ đến người khác phải thay đổi mà không nghĩ đến “thay đổi mình” và nghĩ đến“Chia tay” hoặc thay đổi “Hôn nhân” đó là một cách giải quyết sai lầm! Đang đi gặp hòn sỏi vào trong giầy làm ta khó chịu, ta giũ bỏ hạt sỏi hay dục bỏ đôi giầy? Vợ chồng nên kiềm chế nhẫn nhịn nhau để gia đình không đổ vỡ, con cái khỏi xáo trộn bơ vơ…

Để giải quyết những xung khắc (Conflicts) trong gia đình có nhiều phương cách giải quyết khác nhau. Hãy thử tìm hiểu những cách giải quyết sao cho thích hợp?

* Cầu nguyện xin khôn ngoan và sức mạnh đương đầu với thách đố, thay vì lẩn tránh thiếu trách nhiệm.

* Khiêm tốn nhận vì giới hạn của mình không thể biết hết mọi sự.

* Nhận lỗi là dọn đường cho việc thông cảm.

* Xin lỗi tạo sự thân mật vì xin lỗi không phải là mình có lỗi mà muốn làm cho người ta vui.

* Thay vì xoa dịu trốn tránh hãy bình tĩnh, không to tiếng chia sẻ thẳng vào vấn đề đó…

* Cố gắng đối xử tử tế bằng nụ cười tươi để tránh những phê phán chỉ trích tiêu cực?

* Kìm hãm tính nóng nảy, mau mắn làm hòa xin lỗi và quan tâm đến cảm nghĩ của đối phương.

* Khích lệ thay vì chỉ trích. Cảm thông chia sẻ và nâng đỡ nhau. * Không to tiếng rồi đổ lỗi cho người khác?

* Im lặng rút lui để gia đình yên ổn tránh xung khắc?

* Hạ đối thủ ngay hay để hạ hồi phân giải?

* Cứ bộc lộ rồi tìm cách giải quyết ôn hòa giúp nhau sửa đổi để gia đình thêm vững mạnh?

* Hung hăng biểu lộ giận dữ, dùng quyền hạn đe dọa kết án người khác.

* Bào chữa thái độ hung hang vì… nếu không … tôi đã không giận dữ.

* Hai bên đều hung hăng sẽ làm gia đình đổ vỡ con cái bơ vơ, mất tin tưởng ở nhau.

* Lẩn tránh đối diện với những xung khắc rút lui vào phòng ngủ. * Muốn làm gì thì làm tôi hết sức rồi, đừng làm phiền tôi nữa!

* Tranh luận được lý thì mất tình, sẽ bị tổn thương sau này kẻ thua sẽ phục thù gây thêm phiền toái!

* Tranh chấp với người nhà, thắng thì mất tình thân.

* Tính toán với người yêu, thì tình cảm nhạt phai.

* Hơn thua với bạn bè, thắng thì tình nghĩa không còn. Đôi khi sẽ bị trả thù gây nhiều ân oán.

ST

---