Micah McCartney, 3-11-2023
Theo một cơ quan giám sát của chính phủ, tất cả các Viện Nho giáo, các trung tâm tiếng Trung Quốc từng được tìm thấy trên khắp nước Mỹ, đã đóng cửa ở nước Mỹ.
Số lượng các Viện Khổng Tử tại các trường đại học và cao đẳng hợp tác của Mỹ đã giảm từ khoảng 100 xuống dưới năm, theo một báo cáo được công bố trong tuần này bởi Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ Hoa Kỳ (GAO).
Các viện nghiên cứu đã được tăng cường giám sát trong những năm gần đây khi Washington và Bắc Kinh có mâu thuẫn về một loạt các vấn đề, bao gồm thương mại, nhân quyền và bắt giữ những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông.
Quốc hội đã hạn chế ngân sách liên bang cho các trường học tổ chức Viện Khổng Tử, và Bộ Ngoại giao đã xác định trụ sở trên thực tế của họ là một phái đoàn nước ngoài của chính phủ Trung Quốc.
Các Viện Khổng Tử trở thành tâm điểm chú ý do mối lo ngại ngày càng tăng là chính phủ Trung Quốc, vốn cùng tài trợ cho các viện này cùng với các trường chủ quản, đang sử dụng các trung tâm này để giới thiệu hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vào lớp học.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio (R-FL) viết trong một bài báo: “Các Viện Khổng Tử, do Bắc Kinh chỉ đạo, đã gây khó khăn cho các trường đại học ở nước ta bằng sự tuyên truyền của ĐCSTQ.
Bản đồ Các Viện Khổng Tử ở Mỹ trước đây
Mặc dù số lượng học viện mang tên Khổng Tử đã giảm xuống gần như không có gì, nhưng trong một số trường hợp, các quan chức Trung Quốc được cho là đã áp dụng chiến lược mở lại các trung tâm dưới tên mới.
Kimberly Gianopoulos, giám đốc Quan hệ Quốc tế và Thương mại tại GAO, nói với Newsweek rằng nhiều trường đại học “tiếp tục có mối quan hệ dưới nhiều hình thức khác nhau với các tổ chức đối tác của Trung Quốc”.
Bà nói thêm, nhiều trường đại học đã đóng cửa Học viện Khổng Tử vẫn duy trì mối quan hệ với các trường đại học Trung Quốc mà họ hợp tác để mở học viện, trong đó một số trường ở Mỹ vẫn cung cấp chương trình văn hóa và ngôn ngữ Trung Quốc “tương đương với những gì Học viện Khổng Tử cung cấp”.
“Các giáo viên của Học viện Khổng Tử có khuyến khích luận điệu của ĐCSTQ không? Có. Việc đơn phương bôi nhọ chúng có hạn chế cơ hội kết nối lẽ ra là chân thành không? Cũng đúng. Do đó, việc đóng cửa các học viện có cả tác động tích cực và tiêu cực, Adrienne Wu, một nhà nghiên cứu cộng tác viên tại Viện Toàn cầu Đài Loan, nói với Newsweek.
Viện Khổng Tử đồ sộ ở Đại Học Ma Cao Trung Cộng
Wu nói rằng điều quan trọng hơn việc chỉ tập trung vào các trung tâm ngôn ngữ là xem xét chặt chẽ các nguồn tài trợ của Trung Quốc cho các chương trình đại học và xác định tác động của chúng. Bà nói thêm, không phải tất cả nguồn tài trợ từ Trung Quốc đều xấu, nhưng giảng viên nên được đào tạo về những tác động tiêu cực tiềm ẩn, “chẳng hạn như nuôi dưỡng một môi trường tự kiểm duyệt hoặc vô tình lặp lại những lời hùng biện của ĐCSTQ”.
Việc hạn chế các Viện Khổng Tử cũng lan rộng ra các nước phương Tây khác.
Khi Thủ tướng Anh hiện tại Rishi Sunak chuẩn bị kế nhiệm cựu Thủ tướng Boris Johnson vào năm ngoái, ông tuyên bố sẽ đóng cửa tất cả 30 viện nghiên cứu đang hoạt động ở Anh.
Viện Khổng Tử ở Đại Học Leeds, Anh Quốc.
Chỗ trống do các trung tâm đóng cửa để lại là cơ hội quyền lực mềm cho Đài Loan nói tiếng Hoa – một cơ hội hiếm có do có sự chênh lệch lớn giữa nguồn lực kinh tế và phạm vi địa chính trị của hai nước, Trung Hoa Đại Lục và Đài Loan.
Vào tháng 9, các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đã đưa ra một nghị quyết lưỡng đảng kêu gọi các tổ chức giáo dục đại học xem xét tham gia Sáng kiến Giáo dục Hoa Kỳ-Đài Loan, do Washington và Đài Bắc đồng tài trợ, với hy vọng nó sẽ thúc đẩy việc học tiếng Trung Quốc với các chương trình ở Đài Loan dân chủ.
Wu cho biết cô tin rằng Sáng kiến Giáo dục Hoa Kỳ-Đài Loan rất hữu ích về mặt chiến lược và cho thấy “sự tăng trưởng ấn tượng” cho đến nay.
Một trong những chương trình này, Trung tâm Học tiếng Quan Thoại Đài Loan (TCML), đang tìm cách mở rộng sự hiện diện của mình trên toàn cầu, đã thành lập 35 cơ sở ở Hoa Kỳ, hai cơ sở ở Đức, Pháp và Anh, và các trung tâm duy nhất ở Ireland, Thụy Điển, Hungary và Áo.
Không giống như các Viện Nho giáo, các giảng viên TCML không được thuê từ Trung Quốc và do đó không chịu sự giám sát của chính quyền quốc gia đó. Điều khiến họ khác biệt là họ dạy các ký tự tiếng Trung phồn thể vẫn được người Đài Loan sử dụng thay vì chữ viết đơn giản được sử dụng ở Trung Quốc.