Theo báo Bưu Điện Hoa Nam
Kẻ Đi Tìm: Ngày xưa dưới thể chế của Việt Nam Cộng Hòa áp lực thi cử và sự quan trọng của bằng cấp đã làm một vài thí sinh buồn tủi và tự vận, quyên sinh. Ngày nay, có lẽ áp lực cũng không kém nhất là ở những nơi như Trung Cộng, mời các bạn xem chuyện áp lực mùa thi.
Trong thư, cô gái – đang học năm cuối tại một trường trung học hàng đầu ở Bạng Phụ, một thành phố ở tỉnh An Huy, miền trung của Trung Cộng, cô đã viết về áp lực phải học thật giỏi và cho biết cô đã bị gục ngã bởi các kỳ thi liên tục, đặc biệt là môn toán và vật lý.
“Em không thể chịu đựng được cách anh tỉ mỉ kiểm tra điểm của tất cả các kỳ thi và bài kiểm tra. Em không thể chịu đựng được cách điểm của em xuất hiện thường xuyên trong các tin nhắn văn bản giữa anh và bạn bè và người thân của anh. Nhưng sau đó anh sợ rằng em có thể nhìn thấy chúng và anh đã bí mật xóa chúng sau đó”, cô gái nói trong bức thư được viết ở mặt sau của các bài kiểm tra của trường, được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội gần đây.
Cô gái cho biết cô đã căng thẳng đến mức không thể ăn gì vào ngày trước kỳ thi và tình trạng căng thẳng đã trở nên nghiêm trọng đến mức cô quyết định kết thúc cuộc đời mình.
Cái chết của cô gái này không phải là một vụ việc đơn lẻ ở Trung Cộng – số liệu thống kê chính thức cho thấy số ca tử vong do tự tử ở trẻ em và thanh thiếu niên đang gia tăng. Và các chuyên gia cho biết, học quá nhiều và áp lực từ quan niệm truyền thống rằng thành tích học tập là con đường duy nhất dẫn đến thành công là những yếu tố.
Mặc dù thỉnh thoảng có báo cáo về việc học sinh tự tử, vẫn còn rất nhiều vụ tự tử không được đưa tin trên phương tiện truyền thông.
Ví dụ, trong một cuộc họp báo gần đây, các cơ quan giáo dục đã thông báo rằng có năm học sinh từ các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông tại một thành phố ở An Huy đã tự tử chỉ trong một tuần vào tháng 3, theo lời một phụ huynh tham dự cuộc họp báo và từ chối nêu tên.
Số liệu thống kê mới nhất về tình trạng tự tử trên toàn quốc đối với trẻ em và thanh thiếu niên là từ năm 2021 và được trích dẫn trong một bài báo do hai cảnh sát Hà Nam viết và đăng trên trang web của Hiệp hội Cảnh sát Trung Cộng vào tháng 12.
Họ ước tính có 10.000 vụ tự tử ở những người trẻ tuổi từ 15 đến 24 tuổi mỗi năm. Con số này dựa trên tỷ lệ tự tử là 3,53 trên 100.000 người trong Niên giám thống kê y tế chính thức năm 2022 của Trung Cộng, với 310 triệu người trong nhóm tuổi đó vào cuối năm 2022.
Mặc dù chưa có ước tính gần đây hơn, một cuộc khảo sát về tình trạng tự tử của sinh viên Trung Cộng trong thời kỳ hậu Covid-19 đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm.
Hơn 82.000 thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 12 đến 24 đã được phỏng vấn cho cuộc khảo sát tại tỉnh Tứ Xuyên, phía tây nam, từ tháng 12 năm 2022 đến tháng 2 năm 2023.
Khoảng 25 phần trăm số người được hỏi cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử ít nhất một lần trong đời, trong khi 12,5 phần trăm cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử trong 12 tháng qua. Và 1,4 phần trăm – hoặc 1.123 người được hỏi – đã cố gắng tự tử trong năm trước.
Kết quả được công bố trên tạp chí Frontiers in Psychiatry được bình duyệt ngang hàng vào tháng 6 năm 2024. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Tứ Xuyên cho biết học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nhiều khả năng có ý định tự tử và cố gắng tự tử hơn sinh viên đại học, một phần vì họ kém trưởng thành và bốc đồng hơn. Việc bị cô lập trong đại dịch khi còn nhỏ cũng có tác động lớn hơn đến họ.
Các nhà nghiên cứu viết rằng: “Học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nguy cơ nghĩ đến tự tử hoặc cố gắng tự tử cao gấp 1,7 đến 5,5 lần trong vòng 12 tháng trước đó”.
Theo nghiên cứu được công bố bởi China CDC Weekly, ấn phẩm chính thức của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Cộng, trên khắp cả nước, tỷ lệ tử vong do tự tử ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi đã tăng trung bình 9,3% mỗi năm từ năm 2010 đến năm 2021.
Tỷ lệ tử vong do tự tử ở thanh thiếu niên từ 15-24 tuổi đã giảm hàng năm trong giai đoạn 2010-2017, nhưng bắt đầu tăng trung bình 19,6 phần trăm mỗi năm từ năm 2017 đến năm 2021.
Điều đó trái ngược với sự suy giảm tỷ lệ tự tử ở nhóm tuổi lớn hơn 25 từ năm 2010 đến năm 2021.
Cuộc khảo sát ở Tứ Xuyên cũng nêu bật một tình hình bất thường ở Trung Cộng, nơi trẻ em từ các gia đình giàu có và có cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng tự tử cao hơn.
Theo nghiên cứu, “Những học sinh có mức thu nhập hộ gia đình cao hơn có nguy cơ nghĩ đến tự tử và cố gắng tự tử trong vòng 12 tháng trước cao hơn so với những học sinh có thu nhập hộ gia đình thấp hơn, điều này trái ngược với các nghiên cứu từ Hàn Quốc”.
“Mối liên hệ giữa rủi ro cao hơn và thu nhập hộ gia đình cao hơn trong nghiên cứu của chúng tôi có thể phản ánh rằng thanh thiếu niên lớn lên trong gia đình khá giả hơn có nhiều khả năng bị bỏ bê về mặt tâm lý, nhận được ít sự chăm sóc của cha mẹ hoặc bị cha mẹ từ chối, kiểm soát hoặc bảo vệ quá mức.”
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết những bậc cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng kỳ vọng nhiều hơn vào con cái mình, khiến chúng chịu nhiều áp lực hơn.
Cha mẹ tin rằng thành công của con cái họ phụ thuộc vào thành tích học tập của chúng trong thời thơ ấu
Một nghiên cứu năm 2017 của nhóm nghiên cứu từ Cao đẳng Y khoa Wannan ở An Huy cũng phát hiện ra rằng sinh viên đại học có cha mẹ có thu nhập và trình độ học vấn cao hơn có nguy cơ tự tử cao hơn.
Theo các chuyên gia, kỳ vọng cao về mặt học tập từ cha mẹ là yếu tố chính dẫn đến xu hướng tự tử ở học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Zhang Jie, một nhà nghiên cứu về tự tử và là giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Cộng tại Đại học bang SUNY Buffalo, cho biết: “Trẻ em ở Trung Cộng có sự cạnh tranh gay gắt và các bậc phụ huynh tin rằng thành công của con em họ phụ thuộc vào thành tích học tập của chúng trong thời thơ ấu”.
Zhang, cũng là giáo sư chủ nhiệm trung tâm phòng chống tự tử tại Đại học Sơn Đông, cho biết: “Văn hóa truyền thống Trung Cộng coi việc nuôi dạy trẻ em là cách chuẩn bị cho việc chăm sóc người già”.
“Họ cũng tin rằng không sao cả nếu con cái họ không giỏi ở những lĩnh vực khác, miễn là chúng có trình độ học vấn cao.”
Ông cho biết áp lực nặng nề phải đạt được thành tích học tập và sự khác biệt giữa kỳ vọng của cha mẹ và điểm mạnh của con cái có thể khiến một người trẻ chịu áp lực rất lớn. “Khi nỗi đau quá lớn, người đó có thể chọn tự tử”, ông nói.
Tự tử được cho là có liên quan chặt chẽ đến chứng trầm cảm. Các triệu chứng của chứng trầm cảm được tìm thấy ở 26,17 phần trăm trẻ em và thanh thiếu niên ở Trung Cộng, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Y khoa Thủ đô và Đại học Bắc Kinh được công bố trên tạp chí Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health được bình duyệt vào tháng 11 năm 2024.
Báo cáo cho biết tỷ lệ mắc bệnh cao nhất được ghi nhận ở học sinh trung học, tiếp theo là sinh viên đại học và học sinh trung học cơ sở.
Xiong Bingqi, giám đốc Viện nghiên cứu giáo dục thế kỷ 21 có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết nhiều cuộc khảo sát đã phát hiện ra các triệu chứng trầm cảm ở học sinh trung học Trung Cộng ở mức từ 30 đến 50 phần trăm.
Ông lưu ý rằng việc có triệu chứng không giống với việc mắc chứng rối loạn trầm cảm.
Dữ liệu mới nhất của Ủy ban Y tế Quốc gia công bố vào tháng 12 cho thấy rối loạn trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 2 phần trăm thanh thiếu niên Trung Cộng.
Ngay cả khi đó, Xiong vẫn cho biết vấn đề này “rất nghiêm trọng” và “áp lực học tập và thi cử quá mức đối với học sinh” thường là nguyên nhân.
“Mặc dù chính phủ đang thúc đẩy các biện pháp giảm khối lượng công việc của sinh viên, áp lực học tập vẫn tồn tại và thậm chí còn gia tăng ở một số nơi”, ông cho biết.
Chính quyền địa phương đã vào cuộc để cố gắng giảm bớt gánh nặng, một số trường vào tháng 2 đã ra lệnh cho các trường trung học đảm bảo học sinh của họ được nghỉ cuối tuần. Tại Bắc Kinh, mọi trường trung học hiện phải có một phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm về sức khỏe tâm thần của học sinh.
Các cơ quan y tế cũng cho biết vào đầu năm nay rằng họ sẽ cố gắng cung cấp nhiều dịch vụ tâm lý hơn cho trẻ em và thanh thiếu niên từ năm 2025 đến năm 2027.
Theo kế hoạch ba năm được đưa ra vào năm 2023, hơn 95 phần trăm trường học ở Trung Cộng dự kiến sẽ có giảng viên toàn thời gian hoặc bán thời gian về giáo dục sức khỏe tâm thần vào cuối năm 2025.
Một trường đại học Trung Quốc đã yêu cầu sinh viên ký giấy miễn trừ trách nhiệm về thương tích cho nhà trường vì hành vi tự tử của mình.
Chính phủ cũng cấm dạy kèm riêng các môn học chính vào năm 2021 như một cách để giảm bớt áp lực cho học sinh và phụ huynh, nhưng Zhang từ Buffalo State cho biết nhiều phụ huynh vẫn thuê gia sư dạy kèm tại nhà.
Xiong cho biết việc tăng cường giáo dục sức khỏe tâm thần là một bước quan trọng, cũng như giải quyết nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần, mà ông cho là “một hệ thống giáo dục tập trung vào điểm số”.
“Nhiều sinh viên tin rằng vào đại học là kết thúc của việc học, nhưng điều này là không đủ đối với xã hội”, ông nói. “Cần phải thay đổi tư duy thiển cận này”.